O ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O RTA MAXSUS TA LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK INSTITUTI UZOQ SHARQ VA JANUBIY OSIYO TILLARI FAKULTETI KOREYS FILOLOGIYASI KAFEDRASI BITIRUV MALAKAVIY ISHI MAVZU: KOREYS TILIDAGI OT SO Z TURKUMINI O RGANISH JARAYONIDA MADANIYATLARARO MULOQOTNING O ZIGA XOSLIKLARI 522100-Filologiya Bajardi: Koreys filologiyasi yo nalishi bitiruvchi talabasi Sidikova Robiya Ilmiy rahbar: o q. Shakirova Nilufar Ilmiy maslahatchi: koreys kafedrasi dotsenti Kim N.D. Toshkent-2014 3
MUNDARIJA Kirish...3 1-bob. Koreys tilida ot so z turkumining tutgan o rni.7 1.1. Koreys tilidagi ot so z turkumining o ziga xosliklari...7 1.2. Koreys tili ot so z turkumining semantik jihatdan klassifikatsiyasi 16 2-bob. Madaniyatlararo muloqotni koreys tilidagi mustaqil otlar misolida o rganish 31 2.1. Koreys tilidagi mustaqil otlar milliy madaniy semantikasini koreys ovqatlari misolida ko rib chiqish...31 2.2. Koreys kiyimlar leksimasi misoli yordamida koreys tilidagi mustaqil otlar semantikasining milliy o ziga xosliklarini o rganish...38 2.3. Koreys millatining oddiy hayot tarzi, bayramlari va urf-odatlariga oid otlarining semantik tahlili..43 Xulosa... 46 Foydalanilgan adabiyotlar ro yxati...48 4
KIRISH Til jamiyatning mavjudligi shartlaridan biri. Til milliy madaniyat unsurlaridan hisoblanadi. Uni moddiy vositalardan ayri holda tasavvur qilib bo lmaydi. Bundan xulosa shuki, til madaniyatning ajralmas qismidir. Har bir millat va xalqning noyobligi uning tilida va bu uning ming yillar davomida shakllangan o z tarixi, o z madaniyatida namoyon bo ladi. Tildan boshqa hech bir hodisa millatning o ziga xosliklarini to la ochib bera olmaydi. Til inson tafakkuri ko zgusi. Har bir davlat o z milliy tiliga ega. Til va madaniyatning o zaro munosabati ko p qirrali murakkab masala. Turli tillarning namoyondalari bir vaqtning o zida turli madaniyatlarning namoyondasi hamdir. Madaniyatlararo muloqot esa, birinchi o rinda til ko prigi orqali amalga oshiriladi. Bundan kelib chiqadiki, o zga madaniyat egasi bilan bo lib o tadigan har qanday muloqat, o zga tilni o rganish jarayoni madaniyatlararo muloqatni ta minlab berishga xizmat qiladi. Shuning uchun, koreys tilini chet tili sifatida o rgatish jarayonida uning madaniyatini o rgatmaslikning iloji yo q. Chunki, til va madaniyatning o zaro aloqasini, milliy xarakter ni hisobga olgan holda o rganish kerak. Mavzuning dolzarbligi. Bugungi kunda davlat rahbarimiz biz yoshlarni zamonaviy ta lim olishimiz, XXI asr talablariga to laqonli javob beradigan kadrlarni yetishtirib chiqarish uchun barcha shart-sharoitlarni yaratib bermoqda. I.A. Karimov barkamol yoshlarni tarbiyalash va oliy ma`lumotli bo`lishi to`g`risida bir qancha qaror farmonlar qabul qildi. Mamlakatimizda kadrlar tayyorlash milliy dasturini amalga oshirish doirasida chet tillarga o qitishning kompleks tizimi, ya ni uyg un kamol topgan, o qimishli, zamonaviy fikrlovchi yosh avlodni shakllantirishga, respublikaning jahon hamjamiyatiga yanada integratsiyalashuviga yo naltirilgan tizim yaratildi. 1 Gohida bir tilda so zlashayotgan insonlar ham bir-birini tushuna olmaydi, bunga sabab ularning madaniyatlari turlichaligidadir, deb aytgan Sherba. Bu 1 Karimov I.A. Yuksak ma naviyat yengilmas kuch. - T.: Ma naviyat, 2008, - 137b. 5
ikki madaniyat namoyondalari suhbat qurganda madaniyatlarning to qnashuvi ro y beradi deganidir. Bu suhbatdoshlarning salomlashishlaridanoq boshlanadi. Til o rganish jarayonida esa, madaniyatlar to qnashuvi katta muammo sifatida ko tariladi. Bunga sabab til egasining o zimniki va begonaniki degan diskriminatsiya hosil bo lishida. Til o rganish jarayonida biz lingvomadaniyat, realiyalar, leksikalarning ekvivalentsizlik holatlarini chetlab o ta olmas ekanmiz, tilning bu jihatlarini ham chuqurroq o rganishga majbur bo lamiz. Bu holatga biz madaniyati boy koreys xalqining tilini o rganish jarayonida ham duch kelamiz. Chunki, koreys xalqi o ziga xos madaniyat: an ana, urf-odat va turmush tarziga egadir. Bular albatta, koreys tilida o z aksini topgan. Koreys tilidagi ot so z turkumi leksikasiga shu tilning xazinasi sifatida qaralishining sababi unda boshqa tillarga tarjima qilish mumkin bo lmagan so zlarning ko pligidadir. Mazkur bitiruv malakaviy ishda biz otlarning to liq leksik semantik klassifikatsiyasini amalga oshirib, koreys tilining o ziga xos milliy madaniyatiga mos so zlarini tahlilga tortamiz. Bu bitiruv malakaviy ish koreys tili va madaniyatini uyg unligiga dalildir. Mavzuning o rganilganlik darajasi. Koreys tilidagi ot so z turkumi serqirra hodisa hisoblanadi. Bu masala xususida koreys va jahon tilshunoslari ko plab izlanishlar olib borishgan. Mashhur koreysshunoslar ot so z turkumining turli xil jihatlarini o rganib chiqishgan. Koreys tilidagi ot so z turkumining morfologik jihatlari Y.N.Mazurning 2001 yilda qayta nashr etilgan «Грамматика корейского языка (Морфология. Словообразование)» ( Koreys tili grammatikasi (Morfologiya. So z yasalishi) ), sintaktik jihatlari A.A.Xolodovichning 2006 yilda qayta nashr etilgan «Очерк грамматики корейского языка» ( Koreys tili grammatikasi tavsifi )lardan, umumiy xossalari esa, Li Ik Sopning 2006-yil Seul universiteti nashriyotida qayta nashr etilgan 한국어문법 ( Koreys tili grammatikasi )sida chuqur o rganilgan. Koreys tilidagi ot so z turkumining madaniyatlararo muloqotdagi alohida o rnini hanuzgacha o z yechimini kutayotgan muammoli masala hisoblanadi. 6
Ishning maqsad va vazifalari. Ishning maqsadi koreys tilidagi ot so z turkumining madaniyatlararo muloqatda tutgan o rnini tadqiq etish. Qo yilgan maqsaddan kelib chiqib quyidagi vazifalar belgilab olindi: 1. Koreys tilidagi ot so z turkuminining o ziga xosliklari ya ni uning morfologik, sintaksis xossalari haqida umumiy ma lumotga ega bo lish; 2. Koreys tilidagi ot so z turkumining mustaqil ot turini leksik-semantik jihatdan tahlil qilib, uni klassifikatsiya qilish; 3. Madaniyatlararo muloqotni koreys ovqatlari misolida o rganib chiqish; 4. Koreys tilidagi kiyimlarni ifodalovchi leksik birliklarni semantik jihatdan o rganish; 5. Koreys millatining oddiy turmush tarzi, urf-odat va bayramlarga oid so zlarining o ziga xosliklarini ko rib chiqish; Tadqiqot obyekti va manbalari. Tadqiqot obyekti koreys tilidagi ot so z turkumidir. Ushbu bitiruv malakaviy ishni yoritishda asosiy manba sifatida koreys tilidagi Pek Bong Janing 2002 yilda Seul universiteti nashriyotida chop etilgan 외국어로서의한국어문법사전 ( Chet tili va rus tili uchun koreys tili grammatik lug ati ), Li Ik Sopning 2006-yil Seul universiteti nashriyotida qayta nashr etilgan 한국어문법 ( Koreys tili grammatikasi ), Noma Kitening 2002 yilda Texaksada nashr etilgan 한국어어휘와문법의상관구조 ( Koreys leksikasi va grammatikasining ) nomli kitoblar foydalanildi. Tadqiqotning yangiligi: Koreys tilidagi ot so z turkumidagi mustaqil otlarning lug aviy-ma noviy to dalari va guruhlari o rganildi. Koreys tilidagi ot so z turkumi orqali koreys xalqi madaniyatning aks ettilishi tadqiq qilindi. Koreys kiyimlarini ifodalovchi, ovqatlarini ifodalovchi va maishiy hayotiga oid so zlarni tahlili orqali koreys milliy madaniy o ziga xosligi ochib berildi. Ishning amaliy ahamiyati. Mazkur bitiruv malakaviy ishning natijalari O zbekistonda koreys tilini o rganayotgan talabalar va izlanuvchilar uchun koreys 7
madaniyati va tilinichuqurroq tadqiq etishlarida o quv va tadqiqot manbai bo la oladi. Bitiruv malakaviy ishining tuzilishi: mazkur malakaviy ish kirish, asosiy qism, umumiy xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro yxatidan iborat. Kirish qismida ishning dolzarbligi ko rsatilib, maqsad va vazifalar belgilangan, tadqiqotning yangiligi va amaliy ahamiyati ko rsatib berilgan. Asosiy qism 2 bobdan iborat bo lib, 1-bobda ikki reja asosida koreys tilidagi ot so z turkumi va uning semantik tahlili o rganib chiqildi. 2- bobda uch reja asosida koreys tilidagi mustaqil otlar milliy-madaniy semantikasini koreys millatining ovqatlari, kiyimlari va hayotiga oid so zlar misolida tahlil qilindi. Foydalanilgan adabiyotlar ro yxatida ishni amalga oshirishda qo llanilgan o zbek, koreys, ingliz va rus tillaridagi ilmiy ishlar, badiiy asar va internet manbalari keltirildi. 8
1-bob. Koreys tilida ot so z turkumining tutgan o rni 1.1. Koreys tilidagi ot so z turkumining o ziga xosliklari Koreys tilida ot so z turkumi ( 명사 ) kim? nima? qayer? so roqlariga javob berib, mavjudot, narsa, joy, voqea, jarayon va boshqa barcha narsalarni atab keluvchi leksik birlikdir. Оt so z turkumi o ziga хоs mоrfоlоgik ( 형태론 ) paradigmalarga, so z yasalish tizimiga хоslangan sintaktik pоzitsiyalariga ega 2. Ot so z turkumlari ( 품사 ) orasidagi eng murakkablaridan biri bo lib, bajaradigan funksiya va vazifalari juda ham ko p. Koreys tilidagi otni leksik ( 어휘적인의미 ), grammatik ( 문법적인의미 ) va leksik-grammatik ( 어휘적-문법적분류 ) jihatdan o rganish va tasniflashimiz mumkin 3. Koreys tilidagi ot so z turkumi gap tarkibida eng ko p funksiya bajaradi. Buning sababi, unga barcha kelishik qo shimchalari ( 조사 ) qo shilib, gapda hamma gap bo laklari sifatida qo llanilishi mumkinligidadir. Shuningdek, biz gapning strukturasi ayni egaga bog liq ekanligiga ahamiyat beradigan bo lsak, ega faqat ot so z turkumidagi so z bo lishi kerakligini ham bir sabab sifatida ko rishimiz mumkin. Leksik va grammatik ma nolar bir-biridan farqlansa-da, uzviy aloqadordir. Ularning biri ikkinchisiz uchramaydi. Leksik jihatdan ularning ma nosi bir-biridan farq qilishi mumkin, lekin grammatik jihatdan, hamma so zga bir xil qo shimcha qo shilsa, ularning barchasi bir xil ma noda qoladi, bir xil ma noni va bir xil vazifani bajarib keladi. Koreys tilidagi otlarda rod tushunchasi va egalik qo shimchalarini qo shish degan tushuncha yo q. Koreys tilidagi otlarni birlik shaklda ishlatilsa-da, u ko p hollarda ko plik ma nosini ham beraveradi. Bu jihati ham aynan leksik va grammatik jihatlarning kesishgan nuqtasi hisoblanadi 4. Ot so z yasovchi va shakl yasovchi qo shimchalari bilan qo shilib kelib, gapda asosan, ega ( 주어 ) va to ldiruvchi ( 목적어, 객어 ) rolini o ynaydigan, predmetlikning grammatik ma no umumiyligini birlashtirib keluvchi so zlar sinfi. 2 용법편. 외국인들위한한국어문법. - 서울, 2003, -124 쪽. 3 O sha joyda, -89 b. 4 이익섭. 한국어문법. 서울대학교출판부. - 서울, 2006, -33 쪽. 9
토끼가달아난자취는더욱재미있다. 바리셋밖에없는짐승이다닌것같이보인다 5. Yugurib o tib ketgan quyon izi undan ham qiziq. Ularga qarasang, huddi uch oyoqli hayvon yugurib o tib ketganga o xshaydi. U so z kombinatsiyalar ( 단어결합론적 ) orqali aniqlovchi ( 관형적 ) yasovchi, shaklini o zgartishi bilan fe l ( 동사 ) va sifatga ( 형용사 ) aylangan holda boshqa otni aniqlab kela oladi. Misol uchun: 더토론하실분이없으십니까? Majlisda ishtirok etishni istagan odam yo qmi? Koreys tilidagi ot quyidagi belgilar bilan ajralib turadi 6 : 1. Predmetlikning umumgrammatik ma nosi bilan; 2. Gapda barcha gap bo laklari bo lib kela olishi bilan. 몇일전에인해붙인잡지원고의교정이오늘부터나온다는말을들은경수는아침을재촉해서먹고그질로바로인새소로달려갔다 7. Nechidir kun avval, o sha kuni korrekatura jurnali chiqishini eshitgan Kyong Su nonushtasini tezda qilib, bosmaxonaga chopib ketdi. 3. 이다 va 아니다 qo shimchalari bilan qo shilish xususiyatiga egaligi bilan. 중국문하기한문으로쓰이고영문학은영문으로일본문학은일본문으로쓰이는것은원형리정이다 8. Xitoy adabiyotining xitoy tilida, ingliz adabiyotining ingliz tilida, yapon adabiyotining yapon tilida yozilishi bu alifbo haqiqatidir. 4. Asos morfemasining avtonomligi, ya ni boshqa so zlarga qo shilmagan holda mustaqil so z sifatida qo llash mumkinligi bilan; 5. 들 ko plik qo shimchasi orqali grammatik jihatdan ko plik shaklini ifodalab kelishi bilan. 5 천명관. 고래. - 서울, 2014, -44 쪽. 6 이익섭. 한국어문법. 서울대학교출판부. - 서울, 2006, -90 쪽. 7 O sha joyda, -76 b. 8 김태준. 한소설의역사. - 서울, 1975, -207 쪽. 10
바다에는날마다배들이지나간다. 깃발이펼럭거리는배를따라갈매기들은어디론지나라간다 9. Daryo bo ylab har kuni kemalar suzadi. Bayroqlari hilpirayotgan kemalar ortidan chag alaklar qayoqqadir uchishar. 6. Posleloglarning qo shilishi bilan; 7. Faqat otlarga xos so z yasovchi tip xususiyatiga egaligi bilan; 8. Aniqlanib kelishi bilan. 눈이그의입술끌에녹아지고또노가졌다. 그는찬냉수를마시는듣하여가슴이시원하군하였다 10. Qor birma-bir uning lablari atrofiga tushar edi. Bundan qalbda huddi muzdek suv ichgandek soflik sezilar edi. Otning tashqi sinfida esa quyidagi xususiyatlarga ega 11 : 1. Atributiv sifatida qo llaniluvchi otlar. 인민해방군은적군이근대식요색을파괴한다음동도내에진격하여쓰며동도는신륙일에해방되었다 12. Xalq ozodlik armiyasi dushmanning zamonaviy qurollariga bardosh bergandan keyin orol ichkarisiga kirib ketdi; o n oltita orol qutqarilib qolindi. 2. Adverbial sifatida qo llaniluvchi otlar; 3. 하다 bilan qo shilib, sifat va fe l yasovchi ot. 그러나이번에는아무도선뜻대답하는이가없었습니다. Lekin bu safar darrov javob beradigan bo lmadi. Koreys tilidagi ot grammatik jihatdan prefiks va affikslarni qo shib kela oladi 13. 9 이분며. 젊음. -서울, 1980, -177 쪽. 10 간견애. 인간의문제. -서울, 1970, -24 쪽. 11 이익섭. 한국어문법. 서울대학교출판부. -서울, 2006, -91 쪽. 12 오세영. 원행. -서울, 2013, -56 쪽. 13 이익섭. 한국어문법. 서울대학교출판부. -서울, 2006, -90 쪽. 11
어떤날해와바람이누가힘이센가하고서로다를때마침한사람이두루마기를입고길을가고있었다 14. Bir kuni oftob va shamol o zaro kim kuchli ekanligi haqida talashib turgan huddi o sha vaqtda, turumagi 15 kiygan odam yurib ketayotgan edi. Boshqa tillarda juda kamdan kam uchraydigan sanoq so zlarni 개, 겹, 길, 냥, 닢, 대, 돈, 마리, 모금, 문, 바람, 번, 벌 va boshqalarni ham o z tarkibiga oladi. Koreys tili grammatikasi kitoblarida ot so z turkumining leksik, grammatik va leksik-grammatik xususiyatlarini turlicha berishgan va uning klassifikatsiyasida ham ancha farqlar mavjud. Ulardan bir nechtasini misol tariqasida ko rib chiqib, optimal variant ishlab chiqishga harakat qilib ko ramiz. Sin Ge Jong ( 신개정 ) o zining Koreys tili grammatikasi ( 한국어문법 ) deb atalmish asarida koreys tilidagi ot so z turkumini quyidagicha ta riflaydi: 사람이나 사물의명칭을가라키는단어를명사라한다. 명사는쓰이는범위에따라고유명사와보통명사로, 자립성유무에따라자립명사와의존명사로난눌수있다. 이를정리하면 아래와같다 16. Ya ni Inson va predmetlar nomiga yo naltiruvchi so zlar otlardir. Ular qo llanilishiga ko ra atoqli otar va turdosh otlarga, mustaqilligigga ko ra mustaqil va tobe otlarga bo linadi. 1 jadval 쓰이는범위에따라 명사의종류 성격및정의 보기 고유명사 특정한사람이나사물에 동대문, 김영수, 붙여지는이름 대한민국, 한라산 보통명사 사물에쓰이는것 지하철, 학교, 집 자립성유무에따라 자립명사 의존명사 다른말의도움이없이쓰이는명사다른말에기대야기능을발휘할수있는명사 하늘, 사람, 문, 제주도, 서류, 가방 -분, -것, -만 Ko rib turganimizdek, muallif ot so z turkumini ikki guruhga, ya ni uning qo llanishi va mustaqilligi mavjudligiga ko ra bo ladi. U qo llanilishiga ko ra 14 김태준. 한소설의역사. - 서울, 1975, -107 쪽. 15 두루마기 koreys milliy ustki kiyimi. 16 신개정. 외국인을위한한국어문법. 발행연세대학교출판부. - 서울, 1997, -16 쪽. 12
guruh tarkibiga atoqli va turdosh otlarni kiritadi. Atoqli otlarga inson yoki predmetlarga berilgan nom deb ta rif beradi. Turdosh otlarni esa predmetlarga qo llaniladi deydi. Mustaqilligi mavjudligiga ko ra guruhiga mustaqil ot va tobe otlarni kiritadi. Mustaqil ot deb, boshqa so zlar yordamisiz ishlatiladigan so zlarga aytiladi. Tobe otlarga esa, boshqa so zlar yordamida qo llaniladigan otlarni kiritadi. Qo llanilishiga ko ra Mustaqilligi mavjudligiga ko ra 1 jadval (tarjimasi) Ot turlari Ta rif Misollar Inson yoki Tongdemun, Atoqli ot predmetlarga berilgan Kimyongsu, nom Koreya, Xallasan Turdosh ot Predmetlar nomi Metro, maktab, uy Boshqa so zlar Osmon, odam, Mustaqil ot yordamisiz qo llaniladi eshik, Chejudo, Tobe ot Boshqa so zlar yordamida qo llaniladi hujjat, sumka, Odam, narsa, faqat Sin Ge Jong atoqli otlar tarkibiga joy, inson, predmetlar nomlarini kiritib. Turdosh otlarga esa qolgan barcha narsalar, predmetlar, hodisalar nomini kiritadi. Lekin bu klassifikasiya otning to liq semantik xususiytalarini ochib bera olmaydi. Muallif otning boshqa turlaridan ko ra tobe otlar ustida ko proq ishlagan. Chunki koreys tilidagi otning aynan shu turi boshqa tillardagi ot turlaridan farq qiladi. Koreys tilini o rganayotgan inson uchun bu tobe otlarning to liq ma nosini tushunib olish, gapda uni qo llay olish, qanday so zlar bilan ishlatish qiyinchiliklar tug diradi. Chunki ularning boshqa tillarda mustaqil ekvivalenti mavjud bo lishi, yoki ular umuman bir qo shimcha sifatida qo llanilishi mumkin. Sin Ge Jongning mana shu masalaga alohida e tibor bergani juda o rinli. Madaniyatlararo muloqot juda ko p sohalarni o z ichiga qamrab olar ekan, unda qiyoslash, tarjima, tushunish, yetqazib berish alohida o rin egallaydi. Mana shu tushunchalarning kesishgan nuqtasida tildagi nafaqat alohida bir so zning roli, tarjimasi, ma nosi, balki u qanday so zlar bilan qo llanishi mumkinligi, boshqa til egasi buni qanday qabul qilishi ham ahamiyatga ega hisoblanadi. Biz hozir 13
e tiborimizni asosan otning semantik tahliliga qaratishimiz kerakligi uchun Sin Ge Jongning tobe otlarni grammatik jihatdan tahlilida to xtalmaymiz. Koreys tilshunoslaridan biri Li Ju Xeng ( 이주행 ) o zining Koreys tili grammatikasi haqida ( 한국어문법의이해 ) kitobida koreys tili morfologiyasiga chuqur e tibor qaratadi. U: 정의명사란사람이란사물의이름을나타내는품사이다. 명사는분류기준 - 사용범위, 자립성유무, 감정성유무, 동태성유무, 구상성유무 - 에 따라여러가지로나뉜다 17. Ya ni u otni inson va predmetlar nomini atab keluvchi so z turkumi deydi. Boshqa tillarda ot artikl va predloglar bilan qo llanilsa da, koreys tilidagi ot faqat qo shimchalar bilan turlanadi deydi. Shuningdek, faqat ot so z turkumi boshqa so z turkumlar bilan bevosita aloqador bo lishi mumkin deydi. Li Ju Xeng otni 5 xil turga bo ladi. Birinchi turi qo llanilishiga ko ra bo lib, u ham o z navbatida ikki guruhga bo linadi. Yani atoqli otlar va turdosh otlargadir. Dunyodagi har bir narsani atash uchun qo yilgan nom atoqli ot deb ta rif beradi Li. U asosan inson, joy va predmetlarga nisbatan qo llaniladi deydi. Ularni biz yana yolg iz ismlar deb ham atashimiz mumkin deb taklif kiritadi Li Ju Xeng. Turdosh otlarni esa umumiy nomlar deb ta riflaydi. Biz turdosh otni qo llaganimizda aynan kim yoki nima haqida gapirilayotganini ohirigacha tushuna olmasligimiz mumkin deydi. 2 jadval 명사의종류 사용범위에따라 보통명사 고유명사 자립성유무에따라 자립명사 명사 감정겅유무에따라 동태성유무에따라 구상성유무에따라 의존명사유정명사무정명사동태성명사비동태성명사구상명사 17 이주행. 한국어문법의이해. - 서울, 2000, 102 쪽. 14
추상명사 Ot so z turkumi Ot so z turkumining turlari Qo llanilishiga ko ra Mustaqilligiga ko ra Xis tuyg ularga ko ra Harakatchanligiga ko ra Mavjudligiga ko ra 2 jadval (tarjimasi) Turdosh ot Atoqli ot Mustaqil ot Tobe ot Jonli ot Jonsiz ot Doimiy harakatni anglatib keladigan ot Holatni anglatib keladigan ot Mavhum ot Aniq ot Noma Xitekining ( 노마히데키 ) Koreys tili leksikasi va grammatikasining o zaro aloqasi ( 한국어어휘와문법의상관구조 ) kitobida koreys tili so z turkumlarini leksik jihatdan klassifikatsiyatlari berilgan. Unda koreys tili ot so z turkumining semantik klassifikatsiyasi alohida o rin egallaydi. Noma Xiteki ot so z turkumiga quyidagicha ta rif beradi: Ot o zgarmaydigan so z turkumlari orasidagi eng qadri baland, ko p ishlatiladigan, ismlarni, voqea hodisalarni atab keluvchi mustaqil so z turkumidir. U gapda boshqa so z turkumlarining yordamisiz qo llanila oladi. Noma Xiteki koreys tilidagi ot so z turkumini umumiy guruhlar mustaqil va yordamchi otlarga bo ladi. Mustaqil otlarni ham yordamchi otlarni ham so z ma nosiga qarab klassifikatsiya qilgan. Mustaqil otlarning jonli otlar guruhiga u hayvon, insonlar va tashkilotlar nomlarini kiritadi. Shuningdek, bularni sanaladigan ot turlari guruhiga ham kiritadi. 15
( s a n a l a d i g a n o t l a r ) (jonli otlar) ( s a n a l m a y d i g a n o t l a r ) (jonsiz otlar) ( u m u m i y o t l a r ) Mustaqil otlarning jonsiz otlar guruhini ikkiga bo ladi, yani sanaladigan va sanalmaydigan otlar. Sanaladigan ot ko plik qo shimchasi 들 qo shiladigan otlar hisoblanadi. 3 jadval 동물명사 (hayvon nomlari) 개, 새 (it, qush) 인간명사 (shaxs tavsifi otlari) 사람, 학자 (odam, olim) 단체명사 (tashkilot nomlari) 회사, 당 (firma, partiya) 활동체명사 가산 완전명 장소명시 (joy nomlari) 곳, 장소, 도시 (joy, o rin, shahar) 구체명사 (aniq nomlar) 짐, 나무 (buyumlar, daraxt) 신체명사 (tana a zolari nomlari) 손, 눈 (qo l, ko z) 사항명사 (holat nomlari) 생각 (fikr, fakt, til) 불 명 사 활 사 위치명사 (joylashuv otlari) 위, 앞, 뒤 (ust, old, orqa) 동 불 시간명사 (vaqt otlari) 오늘, 봄 (bugun, bahor) 체 수량명사 (miqdor otlari) 천원 (ming von) 물질명사 (moddalar nomi) 물, 가스 (suv, gaz) 추상명사 (mavhum otlar) 도덕, 각도 (axloq, nuqtai nazar) 성질명사 (harakat nomi otlari) 필요, 안전 (kerak, havfsizlik) 명 사 가산 활동명사 (harakat nomlari) 조심 (ehtiyotkorlik) 영위명사 (ish olib borish nomlari) 구경 (ko zdan kechirish) 명 형용명사 (tasvirlash nomlari) 객관적, 미적 (obyektiv, estetik) 제일군 (birinchi guruh) 분, 나름, 따위 (odam, bo lishi mumkin, - dek) 사 불완전 경사 제이군 명수사 (ikkinchi guruh) 것, 나위, 리 (narsa, arzimaydi ham, darajada) (sanoq so zlar) 개, 잔, 번, 월 (ta, dona, marta, oy) 16
Koreys tili grammatikasi haqidagi ayrim kitoblarda jonli va jonsiz otlarni -에게, - 에게서, - 께, - 께서 (-ga, -dan) qo shimchalarining qo shilishi yoki qo shilmasligi bilan ajratib olinadi. Yani shu qo shimchalarni oladigan otlar jonli otlar hisoblanadi. Bunga asosan insonlar kiritiladi. Lekin Noma Xitekining ushbu grammatika kitobida hayvon va tashkilotlarni ham ushbu jonli otlar guruhiga kiritadi. Jonsiz otlarga esa 에, -에서 (-ga, - da, -dan) qo shimchalari qo shiladigan so zlar kiradi. Noma Xiteki sanaladigan jonsiz otlar guruhiga joy, aniq, tana-a zolari, holat nomlarini kiritgan. Sanalmaydigan jonsiz otlar guruhiga esa joylashuv, vaqt, miqdor, moddalar, mavhum, harakat nomi, harakat, ish olib borish nomlari kiritilgan. Noma Xitekining tomonidan ishlab chiqilgan klassifikatsiya turdosh otlarga tegishli bo lib, uningcha atoqli otlar umuman alohida ot turiga kiritiladi. Jonsiz otlarni uch guruhga bo ladi: -이다 qo shimchasi qo shilib ot kesim vazifasida kela oladigan yordamchi otlar, ko rsatish olmoshlari bilan qo llaniladigan otlar va sanoq so zlardir. 17
1.2. Koreys tilidagi ot so z turkumining semantik jihatdan klassifikatsiyasi Biz yuqorida koreys tilidagi ot so z turkuminining umumiy xossalarini va uning o ziga xosliklarini o rganib chiqdik. Diqqatimizni, asosan, koreys tilidagi ot so z turkumini koreys tilshunoslarining leksik jihatdan turlicha tasniflaganlari tortdi. Bunga asosiy sabab ot so z turkumining leksik tahlili uning grammatik jihatdan bajaradigan vazifalari bilan jambarchas bog liqligidadir. Misol tariqasida ot so z turkumining mustaqil va yordamchilarga bo linishida ko rishimiz mumkin. 모처럼한가하고해서특별요리를준비해봤다. Uzoq kutilgan dam olish kuni deb o zgacha ovqat tayyorlab ko rdim. Chunki mustaqil va yordamchi turlar uning ma nosini emas, balki qanday vazifalarni bajara olishi, gapda qanday o rin tututishini ko rsatib beradi. Mustaqil otlar o zi hech qanday boshqa so z turkumlarining yordamisiz qo llaniladigan so zlardir. Ularga kelishik qo shimchalari qo shilishi bilan sintaksis vazifalari ham o zgaradi. U atribut so zlar bilan aniqlanib keladi. 날씨도차고하니조심해서다녀오너라. Ob havo ham juda sovuq, ehtiyot bo lib borib kel. Yordamchi otlarning ham mustaqil otlar kabi funksiyalari va o ziga xosliklari mavjud. Yordamchi otlarni hech qachon yakka holda qo llab bo lmaydi. U faqat mustaqil otga qo shilib qo shimcha ma no berishi mumkin. 아무것도먹을것이없기때문에시장을봐야곘다. Yeyishga hech nima yo qligi sababli, bozorga borishim kerak. Yordamchi otlarning ham turlari ko p bo lib, ularning barchasi turli xil ma no beradi va qanday yordamchi ot qo shilganligiga qarab, so zning gapda bajaradigan sintaksis vazifasi ham o zgaradi. Biz ishimizning mana shu qismda koreys tilshunoslarining ot so z turkumining semantik tahlillari bo yicha turli fikrlarini 18
umumlashtirgan holda batafsilroq ochib berishga harakat qilamiz. Bunda qo shimcha adabiyotlardan ham foydalaniladi. Koreys tilidagi ot so z turkumini grammatik jihatdan mustaqil otlar va yordamchi otlar guruhiga bo lib olib, ularning tarkibiga leksik jihatdan tahlillarini kiritmoqchimiz. Mustaqil otlar tarkibiga atoqli va turdosh, jonli va jonsiz, sanaladigan va sanalmaydigan, aniq va mavhum otlarni kiritishimiz mumkin. Yordamchi otlar tarkibiga gapda universal, ot kesim, fe l kesim, ravish funksiyasida keluvchi yordamchi otlar va miqdorni bildiruvchi yordamchi otlar kiradi. Yordamchi otlarni biz faqat ularning bajaradigan funksiyasiga qarab ajratishimiz mumkin chunki, ularning mustaqil ma nolari mavjud emas. Ular faqat boshqa qo shimcha otlarga ma no berishi mumkin. Bu klassifikatsiya quyidagichadir: 4 jadval 명사 종류 보통명사 (atoqli otlar) 고유명사 (turdosh otlar) 유정명사 (jonli otlar) 자립명사 (mustaqil otlar ) 무정명사 (jonsiz otlar) 가산명사 (sanaladigan otlar) 불가산명사 (sanalamaydigan otlar) 구상명사 (aniq otlar) 추상명사 (mavhum otlar) 보편성의존명사 (universal) 의존명사 (yordamchi otlar) 주어성의존명사 (ot kesim funksiyasida keluvch y.o.) 서술어성의존명사 (fe l kesim funksiyasidaa keluvchi y.o.) 부사어성의존명사 (ravish funksiyasida keluvchi y.o.) 단위성의존명사 (miqdorni bildiruvchi yordamchi otlar) 19
Koreys tilidagi mustaqil otlar guruhiga kiruvchi atoqli otlar deb, inson ismi, joy nomlari, dunyoda yagona uchraydigan narsalar nomiga aytiladi. 덕주니무슨중요한공작을맡고있는것을점순이는짐작하고있었습니다. 18 Tok Chunning qandaydir muhim ishni bajarayotganini Chom Sun tushunardi. 해가아슬아슬서산에기울어질무렵이포위망은완전히조여들었다 19. Oftob tog lar ortiga botadigan vaqtda, g arb tomon butunlay sokinlikka cho mdi. 국민당복건성정부는팔월에복주가해방된이래대만에피난하였었다 20. Avgustda Fuchjou oroli ozod qilinganidan so ng, Futzuyan viloyatining gomindan hokimiyati Tayvanga qochar edi. Atoqli otlar ko plikda qo llanilmaydi, ularning barchasi o zicha noyob hisoblanadi. Atoqli otlar kelganda, gapirilgan narsa haqidagina tasavvur paydo bo ladi. Koreys tilidagi atoqli otlar boshqa tillarga tarjima qilinmaydi, ular ekvivalentsiz otlar hisoblanadilar. 학교가가까워도영회는항상지각을한다 21. Maktab yaqin bo lsa-da, Yonxe doim kech qoladi. 영숙이더러물어봐. Yongsukdan so rab ko ring. Ular gapda barcha gap bo laklari bo lib kela olish xususiyatiga egadirlar. Atoqli otlarni son bilan qo llab bo lmaydi, chunki ular sanalamaydigan otga kiradilar. 몇일전에인해붙인잡지원고의교정이오늘부터나온다는마를들은경수는아침을재촉해서목고그질로바로인새소로달려갔다 22. 18 이분며. 젊음. - 서울, 1980, -204 쪽. 19 천명관. 고래. - 서울, 2014, -44 쪽. 20 이원호. 보스. - 서울, 2014, -67 쪽. 21 김훈. 칼의노래. - 서울, 2014, -54 쪽. 22 이기연. 10 년후에. - 서울, 1999, -76 쪽. 20
Nechidir kun avval, o sha kuni korrekatura jurnali chiqishini eshitgan Kyong Su nonushtasini tezda qilib, tipografiyaga chopib ketdi. Koreys tilidagi turdosh yoki umumiy otlar bir jinsdagi prеdmеtlarning umumiy nоmini bildiruvchilardir. Turdоsh оtlar оt turkumiga kirgan so zlarning asоsiy qismini tashkil etadi. Turdоsh оtlarda prеdmеtlik va bеlgilik хususiyatlari yaхlitlashgan hоlda mavjud bo ladi. Chunki har qanday narsa bеlgi-хususiyatlar majmuasidir. Koreys tilidagi turdоsh оtlar ifоdalangan tushunchaning хaraktеriga ko ra: a) muayyan (aniq) va b) mavhum оtlarga bo linadi. Sеzgi a zоlari bilan sеzish mumkin bo lgan prеdmеtlarni atоvchi оtlar muayyan оtlar dеyiladi. Muayyan оtlarni bеvоsita sanash mumkin. Shuning uchun bunday оtlar sanоq sоnlar bilan munоsabatga kirishadi. Shuningdеk, shaхsiy bahо shakllari, ko plik qo shimchasini оlishi mumkin. 우리는어서꽃이피기를기다릅니다. Bizlar tezroq gullar ochilishini kutyapmiz. Koreys tilidagi muayyan оtlar quyidagi lug aviy-ma noviy to dalarga ega. Bu har bir lug aviy-ma noviy to da o z ichida bir nеcha lug aviy-ma nоviy guruhlarga bo linib kеtadi. Masalan, shaхs tavsifi nоmlari quyidagi lug aviyma nоviy guruhlarga ajraladi. Bоshqa lug aviy-ma noviy to dalar ham shunday lug aviy-ma nоviy guruhlarga bo linadi. Muayyan оtlar lug aviy-ma nоviy guruhlari nisbatan barqarоr va o ta kеng, dеyarli chеklanmagan va o zgaruvchan qurshоvlardan ibоrat. Lug aviy-ma nоviy guruhlar markazidagi lеksеmalar o zarо gipоnimik, partоnimik, graduоnimik, funktsiоnimik, iеrarхiоnimik munоsabatlarida yashaydi. Masalan, daraхt lеksеmasi quyidagi jins-tur munоsabatlarida yashaydi: qayin, tоl, o rik, tеrak, majnuntоl, archa. Funktsional asоsda tuzilgan lug aviy-ma nоviy guruhlarlar ancha оz: qalam, ruchka. Shaхs tavsifi оtlari esa kеng ma noni anglatib, bir guruh so zlar qatoriga egaligi bilan ajralib turadi. 1. 동물명사 : 개, 닭, 돼지, 고양이, 호랑이, 말, 사슴, 나비, 새끼, 조기, 플랑크톤, 개구리, 멍멍이, 미꾸라지, 뻐꾸기. 21
Hayvon va qushlar nomlari: it, tovuq, cho chqa, mushuk, yo lbars, ot, kiyik, kapalak, bug i, baliq, plankton, qurbaqa, kuchuk, pechak, kakku. Koreys tilidagi hayvon va qushlar nomlariga biz nafaqat hayvon, qushlarni, balki, hashorat olami, baliqlar olami, bakteriya, parazit, mikroblargacha kiritishimiz mumkin. Koreys tilidagi hayvon nomlari jonli ot turiga kirsa-da, ularga jonsiz otlarga qo shiladigan qo shimchalar qo shiladi. 제비는봄에왔다가가을에가고기러기는가을에왔다가봄에간다 23. Qaldirg ochlar bahorda uchib kelib, kuzda uchib ketsalar, g ozlar kuzda uchib kelib, bahorda uchib ketadilar. 2. 인간명사 : 사람, 학자, 어머니, 아버지, 어린이, 어른, 누나 Shaxs tavsifi nomlari: odam, olim, ona, kattalar, opa. 사람은먹은것에대하여지나치게집착해서는안된다. Odam yeyishga mukkasidan ketishi mumkin emas. Bu guruhga kiruvchi so zlarning barchasi jonli otlarga kiradi. Koreys tilida bu guruhning hurmat shakllari ham mavjud. Bu guruh juda keng lug aviy-ma noviy guruhlarga ega: 연령순적 : 아이, 아기, 어른어린이, 소년, 소녀, 성년 Shaхsni yosh jihatdan tavsiflоvchi lug aviy-ma nоviy guruhlarga: qari, o smir, o spirin, yoshi katta odam. 가족들과함께신사하고싶어하기시작한아기들은어른들식탁위에놓인음식에더관심을보일수가있다 24. Oila bilan birga ovqatlanishni xohlagan bolalar, kattalar stol ustiga qo yishgan ovaqtlarga qarab yanada qiziqishi paydo bo ldi. 그아가씨더러그사람하고일찌감치헤어지라고그랬어. U ayol u odam bilan juda ham erta ajralib ketdi deb aytdi, shunday emas mi? 그때남자몇사람이맥주병을들고플로어로접근했다. 23 천명관. 고래. - 서울, 2014, -24 쪽. 24 이정명. 바람의화원. - 서울, 2014, -9 쪽. 22
Bir nechta kishi qo lida pivo ushlagan holda yaqinlashib kelishardi. 친족명사 : 고모, 누나, 딸, 마누라, 막내, 삼촌, 아버지, 어머니, 형, 할머니, 동생, 오빠, 할아버지, 시어머니, 등. Shaхsni qarindоshlik jihatdan tavsiflоvchi lug aviy-ma nоviy guruhlarga: amma, оpa, qiz, xotin, kenja, kenayi, ota, оna, aka, buvi, singil, aka, bobo, qaynona va boshqalar. 그날저녁저는온집안식구들의웃음거리가되었답니다. Men kelgan uyning egalari o sha kuni kulishib o tirishgan edilar. 직업명사 : 교환, 광대, 교수, 머슴, 무당, 선생님, 스님, 여공, 의사, 조수, 학자, 등. Shaхsni kasb jihatdan tavsiflоvchi lug aviy-ma nоviy guruhlarga: professor, aktyor, professor, batrak, o qituvchi, ustoz, ishchi, shifokor, ishchi, olim va boshqalar. 그리고는무뚝뚝한표정으로뒷전의동료들쪽을두리번거렸다 25. U o z kasbdoshlarining sovuq qarashlariga dosh bera olmasdan, ularning orqasidan o tib ketdi. Koreys tilida shunday qo shimchalar borki, ular ot, sifat, fe l, son turkumidagi so zlarga qo shilib otlarni yasab keladi. Bu qo shimchalar so zga qo shilgandan so ng, har xil lug aviy-ma noviy guruhlarga tegishli so zlarni hosil qiladilar. Ulardan kasb yasovchi, odam belgilarini, ruhiy holatini, ijtimoiy holatini, laqabini ko rastib keluvchi ot so z turkumidagi so zlarni hosil qilish mumkin. Bu qo shimchalarga: -꾼 qo shimchasi o zbek tilidagi chi qo shimchasiga to g ri keladi. U sifat, fe l, ot, son so z turkumlaridan kasb-hunar egasini yasash xususiyatiga ega: 농사꾼, 사기꾼, 사냥꾼, 씨름꾼, 일꾼, 장꾼, 장사꾼, 재주꾼, 주정꾼, 파수꾼, 품팔이꾼, 나무꾼, 술꾼, 지게꾼, 등. Dehqon, yolg onchi, ovchi, kurashchi, ishchi, soya qiluvchi, savdogar, iqtidorli, karaxt odam, qorovul, qo l ostida ishlovchi, daraxt kesuvchi, spirtli ichimliklarni ko p ichuvchi va boshqalar. - 꾸러기, -뱅이, -장수, -장이 qo shimchalari yordamida har xil so z turkumlari 25 이정명. 뿌리깊은나무. - 서울, 2014, -26 쪽. 23
yordamida ot so z turkumining bir lug aviy-ma noviy guruhlarni tashkil qiluvchi so zlarni hosil qilish mumkin. Bu qo shimchalar yordamida, asosan, insonning belgilarni ko rsatuvchi otlarni yasashimiz mumkin: 말썽꾸러기, 심술꾸러기, 욕심꾸러기, 익살꾸러기, 잠꾸러기, 장난꾸러, 가난뱅이, 게으름뱅이, 안달뱅이, 장돌뱅이, 주정뱅이, 떡장수, 생선장수, 신기료장수, 엿장수, 갓쟁이, 개구쟁이, 관상쟁이, 거짓말쟁이, 겁쟁이, 게으름쟁이, 고자질쟁이, 고집쟁이, 그림쟁이, 깍쟁이, 난봉쟁이, 노래쟁이, 늦잠쟁이, 대장쟁이, 땀쟁이, 뚜쟁이, 멋쟁이, 미쟁이, 사진쟁이, 수다쟁이, 수선쟁이, 심술쟁이, 요술쟁이, 욕심쟁이, 월급쟁이, 익살쟁이, 잔소쟁이, 점쟁이, 중매쟁이, 트집쟁이, 등 26. Sergap, tantiq, vijdonli, hazilkash, uyquchi, kambag al, dangasa, voxma, savdogar, mayparast, nonvoy, baliqchi, sehrgar, chaqqon, o yinqaroq, yoqimtoy, yolg onchi, qo rqoq, ishyoqmas, chaqmachaqar, o jar, rassom, qizg anchiq, axloqsiz, qo shiqchi, uyquchi, jangari, mehnatkash, olifta, sohibjamol, sur atkash, safsataboz, mexanik, tantiq, afsun, vijdonli, xizmatchi, qiziqchi, nolachi, folbin, sovchi, tirnoq tegidan kir qidiruvchi va boshqalar. Bunday ot yasovchi qo shimchalarga yana 이, -가, -객, -공, -관, -민, -범, -부, -사, -사, -생, -아, -원, -인, -자, -장, -주, -한 qo shimchalari orqali yasaladigan otlarni kiritishimiz mumkin: 늙은이, 못난이, 어린이, 역은이, 이쁜이, 젋은이, 지은이, 사상가, 탑승객, 인쇄공, 외교관, 피난민, 정치범, 가정, 부약아, 변호사, 청강생, 반역아, 간호사, 한국인, 노동자, 편집장, 세대주, 문외한, 등 27. Keksa, tentak, katta yoshdagilar, temir yo lchi, yoqimtoy, yoshlar, muallif, dono, yo lovchi, bosmachi, diplomat, qochoq, siyosiy jinoyatchi, tarafdor, farmatseft, advokat, sotqin, hamshira, koreys, ishchi, muharrir, oilaning bosh a zosi, notanish odam va boshqalar. 3. 단체명사 : 회사, 당, 병원, 학교, 군대, 대학교, 집, 나라, 대사관, 정보부, 호텔. Tashkilot nomlari: firma, partiya, kasalxona, institut, uy, mamlakat, kutubxona, ma lumot markazi, mehmonxona. 나는대학교를졸업하고한국에가싶다. 26 노마히데키. 한국어어휘와문법의상관구조. - 서울, 2002, -279 쪽. 27 O sha joyda, -281 b. 24
Men institutni bitirib, Koreyaga ketgim kelyapti. Bu ot lug aviy-ma noviy to dalarning sof formasi ham, qo shimchalar yordamida yasaladigan tashkilotlar nomi mavjud. Ular quyidagi qo shimchalar yordamida yasaladi: -계, -과, -국, -군, -권, -단, -대, -부, -사, -원, -처, -체, -측, - 파. 편집국, 운동권, 음악대, 신문사, 대학원, 학생처, 자치체, 회사측, 반대파, 접수계. Muharrir, sport zali, musiqa uyi, nashriyot, magistratura, avtonom boshqarma, korxona, qabul punkti. 정부에서하는일이라고다옳겠어요? Ma lumot markazida qilinadigan ishlarning barchasi tushunarlimi? 그건벌써회사에서결정했어요. U allaqachon korxonasiga yetib bordi. 4. 장소명시곳 : 장소, 도시 Joy nomlari: joy, o rin, shahar. 그러면서그저연놀이에만넋이팔려바닷가언덕들만쏘다니고있었다 28. Qalbim talpinar faqat sohil tomonlarga. 그러다가우연히도길에서만나게되었던거예요 29. Tasodifan yo l yoqasida uchrashib qoldik. 그런분위기에서어떻게공부를할수가있단말인가 30. Bunday insonga ta lim olish jarayonidagi qiyinchiliklar hech gap emas. 책방을한군데만더들러보기로해요. Yana bir bora kitob do konidan qidirib ko rishga qaror qildim. 5. 구체명사 : 책, 바위, 돌, 다이아몬드, 석유, 배, 문, 비행기, 빵, 사과, 연필, 짐, 나무, 바늘, 단어, 구멍, 고치, 무기, 택시, 옷, 꽃, 약, 종이, 집, 구두, 입장권, 비행기, 녹음기, 학생복, 초청장, 학생증 31. Aniq otlar: kitob, qaychi, tosh, olmos, neft, qayiq, eshik, samolyot, non, olma, qalam, buyum, daraxt, igna, so z, teshik, ipak pilla, qurol, taksi, kiyim, gul, dori, 28 권비영. 덕혜옹주. -서울, 2014, -13 쪽. 29 O sha joyda, -38 b. 30 정영문. 어떤작위의세계. -서울, 2014, -27 쪽. 31 노마히데키. 한국어어휘와문법의상관구조. -서울, 2002, -287 쪽. 25
qog oz, uy, oyoq-kiyim, kirish joyi, samolyot, magnitofon, o quvchi formasi, taklifnoma, talabalik guvohnomasi. 첫책에소설들을쓸때, 나는우리도시주변과가까운공업지구에취재를나가고는했다 32. Birinchi romanimni yozgan damlarimda men ma lumot yig ish uchun shahrimiz yon atrofiga yaqin sanoat yerlariga borar edim. 할아버지는손으로먼산을가라키셨다 33. Bobom qo li bilan uzoqdagi tog ni ko rsatdi. 6. 신체명사 : 손, 눈 Tana-a zolari nomlari: qo l, ko z. 아내가울고있는동안그는일어서서바지에두손을찌른채실내를서성거렸다 34. Ayoli yig layotganida, eri qo llarini shimining cho ntagida turgan holatda unga mehr ko zlari bilan qarab turdi. 가죽같이메마르고딱딱한손가락들이떨려자꾸만흐트러졌다 35. U qo llari bilan hech qanday asbobsiz terni tez-tez tozalab turardi. 어느산의정상에서다정하게팔짱을끼고있었다. 활짝웃은얼굴들이었다 36. Qaysidir tog ning cho qqisida mehr to la qalb bilan o tirar edim. Xursandligim yuzimdan bilinib turar edi. 산을넘고멀리멀리헤어졌지만바다건너두마음은멀어졌만 37. Tog ni ortda qoldirib, ikki qalb cheksiz dengizni kesib o tib uchrashdi. 부둥킨두팔에솟아나는하얀옷에핏줄기있다 38. Qattiq hafa qilib qo yganligini bilib, ikki oyog iga chippa yopishdi. 지금그사람의이름은잊었지만그의눈동자입술은내가슴에있네 39. 32 정영문. 어떤작위의세계. -서울, 2014, -35 쪽. 33 정영문. 어떤작위의세계. -서울, 2014, -47 쪽. 34 O sha joyda, -35 b. 35 천명관. 고래. 세계. -서울, 2014, -67 쪽. 36 O sha joyda, -68 b. 37 간견애. 인간의문제. -서울, 1970, -24 쪽. 38 O sha joyda, -30 b. 39 권비영. 덕혜옹주. -서울, 2014, -43 쪽. 26
U insonning ismi yodimdan ko tarilgan bo lsa-da, uning ko z qarashlari va lablari hanuz qalbimda bordir. 7. 물질명사 : 가스, 고기, 고추가루, 고추장, 공기, 금, 기름, 물, 석호, 소금, 우유, 흙, 화합물, 철분, 지하수, 휘발유, 활성제, 절연체. Moddalar nomi: gaz, go sht, qalampir, garimdori, havo, oltin, yog, suv, sirka, tuz, sut, loy, lava, temir, yer osti suvi, benzin, katalizator, elektr o tkazmaydigan modda. 플라스틱은석유로만듭니다. Plastika neftdan qilinadi. 그가방은가죽으로만든겁니까. Bu sumka haqiqiy terdan qilingan. 물한컵만주세요. Bir payola choy bering. Mavhum оtlar turli narsalarda mavjud bo lgan bir хil yoki o хshash sifatlarni bir alоhidalik tarzida ifоda etadi. Masalan, оlma, qоvun, shakar, qand оtlarining muhim sifat bеlgisi «shirinlik» bo lsa, shirinlik mavhum оtida yuqоridagi narsalarda mavjud bo lgan umumiy bеlgi bir alоhidalik sifatida bеriladi. Shuning uchun muayyan va mavhum оtlarning farqli tоmоni faqatgina ularning haqiqiy (kitоb, оlma, eshik) yoki хayoliy (sеvgi, ishq, shirinlik), umumiy va yakka narsalarni ifоdalashida emas, balki bеlgi, sifat ma nоsining qay usulda talqin etilishi hamdir. Koreys tilida quyidagi mavhum otlar mavjud: 1. 추상명사 : 각종, 간, 고속도, 넓이, 도덕, 마음, 병, 소문, 앙심, 양, 엉터리, 인연. Mavhum otlar: har xil nav, tuz, yuqori tezlik, odob, ko ngil, kasallik, mish mish, nafrat tuyg usi, miqdor, axloqsizlik, aloqa. 키가몇센티인가?165 요. Bo yingiz nechi santimetr? 165 santimetr. 슬픔이할퀴가간자리사랑은아직도남아이가을외로움은더깊어가는데 40. 40 채우도. 아이리스시리즈. - 서울, 2000, -54 쪽. 27
Kuz mavsumi g amginlik hukm suradigan davr bo lib, bedor tunlarni kitob mutolaa qilish uchun yaxshi. 그때의슬픔을누가알수있을까요? Hafa ekanligimni kim ham sezardi? 2. 현상명사 : 가뭄, 거품, 구름, 냄새, 눈, 먼지, 벼락, 볕, 불, 서리, 소나기, 안개, 연기, 이슬, 장마, 향기, 킬로, 미터, 엔, 게으름, 꾀, 말썽, 아양, 앙탈, 어리광, 억지, 응석, 익살, 행패, 값, 멋, 네모, 구석, 비탈, 기독교, 소유권, 과장급, 표기법, 능력별, 세계사, 사회성, 한국식, 노파심, 성장률. Qirg oqchilik, ko pik, bulut, hid, qor, chang, chaqmoq, quyosh nuri, olov, ovoz, jala, tuman, tutun, shudring, yomg ir mavsumi, ifor, kilogramm, metr, yen, dangasalik, ayyorlik, savsata, tannozlik, qaysarlik, ishvagarlik, sarkashlik, erkatoylik, hazilkashlik, tortinmaslik, narx, ta m, qarilik, burchak, tikka, nasroniylik, mulkchilik, bo rttirish, husnixat, qodirlik, butun dunyo tarixi, jamoat fe l-atvori, koreys ovqatlari, behalovatlik, o sish darajasi. 비를맞으며서있는그모습은더없이가련해보였다 41. Yomg ir tagida qolgan o sha holati bechoralardek ko rinardi. 바람이불고비가올때도나는저유리창밖가로등그늘의밤을잊지못하지 42. Men shamol esib, yomg ir yog ayotgan paytda oshxona tashqarisida o tkazgan tunimni esimdan chiqara olmayman. 원으로환산하면얼마가됩니까? Vonda hisoblasa qancha ekan? 요즘달러가많이떨어졌대요. Hozir dollar kursi ancha tushdi deb aytishdi. 3. 사항명사 : 전염병, 문제점, 개량종, 결혼식, 전람회, 생각, 사실, 언어, 음악. Holat nomlari: fikr, fakt, til, musiqa, Infeksiya, muammo, islohat, to y, ko rgazma. 41 채우도. 아이리스시리즈. - 서울, 2000, -56 쪽. 42 O sha joyda, -73 b. 28
그러다보니중매결혼이더욱더성행하게되고, 상대방의마음이나인품보다는여러가지조건들을더따지게되는것이다. Hozirgi kunda ko pchilik zamonaviy shartlar asosida turmush qurishni xohlaganlari tufayli, sovchi orqali bo ladigan to ylar kamayib ketyapti. 그사람의또다른면모들을볼수있었다 43. Uning ikki yuzlamachiligini bila oldim. 이제와서헤어지자니남은사랑어떡하라고추억들은어떡하라고요 44. Endigina kelgan sevgidan qanday ayrilish mumkin deb aytishadi va undan qolgan xotirardan voz kechish qanday deb aytishadi. 눈앞에보이는수많은모습들이다. Ro paramda juda ko p har xil ko rinishlar. 탁자위에술병들은늘어만가고, 그는점점술로부터힘을얻는지쓸데없는말들을신이나선늘어놓고, 우습지도않은말을혼자하고는크게소리를내며웃고는하는거였읍니다 45. U doim xontaxta ustidagi mayni olib, kam kamdan ichib, o ziga o zi bir nimalar deb g o ldirar edi, keyin bu g o ldirashi kuchayib, baland ovoz bilan kulishni boshlardi. 또모든시험들이다골라잡기식의객관식문제들이다. Barcha imtihonlarni adolatli o tkazmoq muammodir. 그많은고민들을어떻게처리해야좋을지몰랐다. U ko p qiyinchiliklarni qanday yutib chiqish kerakligini bilmas edi. 4. 위치명사가 : 가운데, 결, 끝, 밑, 밖, 사이, 아래, 안, 위, 꼭대기, 맞은편, 모퉁이, 바깥, 복판, 안팎, 언저리, 쪽, 편. O rta, sirt, oxir, ost, tashqari, ora, tag, ichkari, ust, cho qqi, to g ri yo nalish, burchak, tashqari, markaz, ichkari va tashqari taraf, yoqa, taraf, tomon. 앞에서뒤를돌아다보았다. U orqa oldiga qarab aylanar edi. 43 O sha joyda, -67 b. 44 조앤롤링. 해리포터시리즈. - 서울, 1989, -27 쪽. 45 츠츠이야스다카. 시간을달리는소녀. - 서울, 2000, -14 쪽. 29
5. 시간명사 : 그믐, 때, 봄, 상순, 이십일, 이튿날, 일제시대, 지금, 직전, 처음, 해방후. Vaqt otlari: ohirgi kun, vaqt, oyning boshi, 20-kun, 2-sana, yapon anyeksiyasi davri, hozir, yaqinda, boshida, ozodlikdan so ng. 그날은아침부터비가내렸다. O sha kuni ertalabdan yomg ir yog di. 장윤길 20 일밤에살해됐습니다 46. 20 kuni Changyun ko chasida jinoyat sodir bo ldi. 그시간에저는그분과같이있었다. O sha paytda men o sha odam bilan birga edim. 이기사, 나오늘부터운전을배울까봐요. Li, men bugundan boshlab mashina haydashni o rganaman. 점심시간이활신지난늦은오후였다. Tushlik vaqti ancha o tib ketdi. 이제부터계약을하자니까. Endi shartnoma tuzamizmi? 사내는물론오래전소년기에마을을떠나간금산댁의둘째였다 47. Uzoq o tib ketgan yoshlik davrlarimda, qishlog imni tark etib, Kimsantek tog ida hayot kechirganman. 6. 수량명사 (miqdor otlari): 일킬로, 천원, 두시간, 일할, 일등, 일번, 첫째, 두번째, 한번, 둘, 세개, 네벌, 일이. Bir kilo, ming von, ikki soat, 10 prosent, birinchi o rin, birinchi marotaba, birinchidan, ikkinchidan, bir marotaba, ikki, uchta, to rt nafar, bir ikki. 7. 색채명사 : 빨강, 녹색, 자주빛 Rang otlari: qizil rang, yashil rang, to q rang. 8. 성질명사 : 가난, 건강, 무관심, 무리, 불편, 성실, 안전, 위험, 진실, 친절, 평등, 피로, 필요, 행복, 혼란, 부조리, 부도덕, 불합리, 불친절. 46 신경숙. 엄마를부탁해. - 서울, 1990, -34 쪽. 47 채우도. 아이리스시리즈. - 서울, 2000, -49 쪽. 30
Harakat nomi otlari: kambaga llik, sog lik, befarqlik, idroksizlik, qulaysizlik, sodiqlik, havfsizlik, qo rquv, haqiqat, tenglik, charchov, zarurlik, baxt, xaos, bema nilik, axloqsizlik, kaltafahmlik, nazokatsizlik. Masala: 하지만그만큼저의불안은감당할수없을만큼깊어만갔고이미좋아하게된그를만나기가두려웠읍니다 48. Lekin mana shunga o xshash tashvishni bo ynimga ololmagandek, xursandchilikni ham ich ichimdan seza olmayman. 시장이반찬이다 49. Ochligingda hamma narsa shirin ko rinad. 9. 활동명사 : 감격, 고민, 고생, 의식, 자랑, 조심, 호흡, 가위바위보, 고학, 꾸지람, 도달, 문단속, 발전, 보급, 보존, 복사, 사과, 사치, 설거지, 성장, 소매, 인쇄, 저지, 전공, 접근, 제외, 진보곁눈질, 고자질, 누비질, 동냥질, 딸꾹질, 땜질, 뜨개질, 뜸질, 뭇매질, 발길질, 사냥질, 소꿉질, 손질, 숨바꼭질, 싸움질, 양치질, 입질, 찜질 50. Harakat nomlari otlari: hayajon, tashvish, qiyinchilik, idrok, g urur, ehtiyotkorlik, dam, qaychi, bochka, qog oz o yini, og ir sharoitlarda ta lim olmoq, gina, yetishish, qulflash, rivolanish, tarqalish, saqlash, takrorlash, afv etish, dabdaba, yuvish, o sish, chakana, bosish, halaqit berish, asoslanish, yaqinlashish, o chirish, yuksalish, yon tomondan ko rish, chaqimchilik qilish, qavish, sadaqa qilish, hiqichoq tutish, masxarabozlik qilish, to qish, uzish, kaltaklash, qadam tashlash, ov qilish, xola xola o ynash, qayta ishlash, bekinmachoq, urushish, tish tozalash, erishish, kompress qo yish. 헌데사건은내려서부터시작이었어요. 글쎄, 내뒤를따라오며떠들기시작하는거예요 51. U baxtsiz hodisaning boshi edi. Men orqaga qarasam shovqin boshlanibdi. 이렇게힘없이입을연저의얼굴엔계획에도없는눈물이흐르고말았습니다 52. 48 채우도. 아이리스시리즈. - 서울, 2000, -54 쪽. 49 Koreys maqoli. 50 노마히데키. 한국어어휘와문법의상관구조. - 서울, 2002, -301 쪽. 51 채우도. 아이리스시리즈. - 서울, 2000, -67 쪽. 52 이정명. 뿌리깊은나무. - 서울, 2014, -82 쪽. 31
Uni bunday holsizlikda, besabab ko z yoshi oqayotganini hech ham ko rmaganman. 서둘러선배언니가일러준찻집에들어서서는언니와함께앉아있는낯선남자앞에다소곳이앉아호흡을가다듬었습니다 53. Katta kursda o qiydigan qiz shoshib ketayotib, uni boshqa bir qiz bilan uy ostonasida o tirganini ko rib nafasi ichiga tushib ketdi. 하지만고민도그날부터시작되었습니다. Afsuski hayajon ham o sha kundan boshlandi. 내노력으로할수있는건뭐든지하겠지만고민시작되었습니다 54. Men o z qobiliyatim bilan nima qila olishimni bilsam da ko p tashvishlanaman. 53 이정명. 뿌리깊은나무. - 서울, 2014, -91 쪽. 54 O sha joyda, -13 b. 32
2-bob. Madaniyatlararo muloqotni koreys tilidagi mustaqil otlar misolida o rganish 2.1. Koreys tilidagi mustaqil otlar milliy madaniy semantikasini koreys ovqatlari misolida ko rib chiqish Dunyoda nechta xalq bo lsa har birining boshqalarnikiga o xshamagan betakror madaniyati mavjud. Aynan mana shu madaniyat millatni borligini, tirikligini ko rsatib turadi. Bu milliylik xalqning turmush tarzida, kiyinishida, ovqatlaridagina emas balki leksikasida ham ko zga tashlanadi. Realiya-odatda biror millatga xos bo lgan etnomadaniy ma lumotlar tashuvchi so zlar hisoblanadi. Realiyalarning o ziga xos jihati uni boshqa tildagi ekvivalenti bo lmaydi. Shu jumladan koreys xalqining o zigagina xos bo lgan mentalitet koreys tilining frazeologiyasida, leksikasida ham namoyon bo ladi. Koreys tili milliy madaniy so zlarga boy. Bu so zlar koreys xalqining o ziga xosliklarini ochib berishda juda katta rol o ynaydi. Bunday so zlarni o rganar ekanmiz, koreys millatining tarixi, madaniyati, turmush-tarzi, mentaliteti haqida to liq ma lumot olamiz. Milliy-madaniy so zlar shunday bir xususiyatga ega-ki, ular butun bir boshli holatni, vaziyatni aniqlab kela olishi mumkin. Bunday so zlar asosan koreys xalqiga o tmishdan yetib kelgan hisoblanadi. Bunday so zlarni biz asarlarda uchratar ekanmiz, tarjima qilish jarayonida ancha qiynalishimiz sir emas. Chunki bir dona milliy-madaniy so z insonning jamiyatda tutgan o rni, fe l-atvori, sog lig i, turmush tarzini anglatib kelishi mumkin. Bunga misol tariqasida o tmishdagi feodal tizimidagi tabaqalarning yashash tarzini olishimiz mumkin. U davrda oliy tabaqadagi shaxs yeydigan, kiyadigan narsalarni hech qachon quyi tabaqadagi shaxs kiyib, yeya olmagan. Bunga haqqi ham bo lmagan. Kiyim, ovqatlar leksimasi qandaydir shaxsga nisbatan ishlatilganda, uning cho ri, qul, dehqon, yanban yoki amaldor ekanligini osonlikcha bilib olish mumkin bo lgan. Lekin tarjima jarayonida bu so zlar o z xususiyatini va kuchini yoqotishi aniqdir. Chunki milliy-madaniy so zlarni izohlab berishga to g ri kelib qoladi. 33
Koreys tilining milliy va madaniy so zlari va iboralarini bir necha guruhlarga bo lib o rganish mumkin. Bular quyidagilar: a) Koreys millatining taomlariga oid so zlar. b) Koreys millatining kiyimlariga oid so zlar. c) Koreys millatining hayot tarziga oid so zlar. d) Koreys millatining bayramlari va urf- odatlariga oid so zlar. 밥 55 guruch yoki arpa kabi don mahsulotlariga suv qo shib, qaynatilib pishiraladigan taomdir. Qaysi don mahsulotidan qilinganiga qarab guruchli pap, arpali pap, tariqli pap kabi turlarini ajratib ko rsatish mumkin. Lekin 밥 deyilganda asosan guruchli 밥 ni nazarda tutishadi. 밥 tanovul qilayotgan odamga qarab har xil nomlanadi. yoshi katta insonlarga nisbatan 진지 so zi, qirolga nisbatan 수라 so zi, qurbonlik stoliga qo yilganda esa 메 so zlari ishlatiladi. 밥 ning bunday ko p nomlarga egaligi, uning koreys millati hayotida qanchalik chuqur o ringa ega asosiy taom ekanligini ko rsatadi. Koreys millati tarixida 밥 ning paydo bo lishi neolit davriga to g ri keladi. 그런직업을가지고밥을먹을수있을지머르겠다 56. Bunday kasb bilan kun ko ra olamizmi yo qmi bilmadim. 공부가밥먹여주는것도아닌데그렇게고생하면서할필요가있을까 57? O qishning foydasi yo g -u, shunchalik qiynalish shartmikin? 자식들이맛있게먹는것만봐도어머니는밥을먹지않아도배부르다고하신다 58. Ona bolalarinig ovqatni ishtaha bilan yeyayotganini ko rib qornim to q deb aytdi. 시계가죽었나보다. 시간도맞출겸밥좀줘라 Soat buzilgan ko rinadi. Soatni to g rilab, burab qo y. 졸업하고밥이나축내는신세가되지않으려면지금열심히공부해야한다 59. 55 학고재. 우리문화. 길라잡이국립국어연구원. - 서울, 2002, -12 쪽. 56 사감과러브레터. 현진건. - 서울, 2014, -61 쪽. 57 김동인. 감자. - 서울, 1987, -3 쪽. 58 서정인. 강. - 서울, 1987, -51 쪽. 59 오영수. 갯마을. - 서울, 1996, -43 쪽. 34
Bitirgandan so ng qiladigan ishi yo q bekorchi bo lmaslik uchun hozir astoydil o qish kerak. 밥줄이끊기고나니살길이막막하기만하다 60. Ishdan bo shagach yolg iz qoldi. 멀쩡하게나갔던사럼이물고기밥이되었더니믿어지지가않아요 61. Butun boshli inson suvga yiqilib o lganiga ishonolmayapman. 기름밥을먹고사는놈이언제돈을모으겠어요 62. Zavod orqali kun ko radigan kishi qachon pul yig ardi-yu. 오곡밥 63 bu 밥 ning bir turi hisoblanib, u 5 xil don mahsuloti ya ni guruch, arpa, tariq, loviya, 기장 kabi don mahsulotlaridan tayyorlanadi. Yopishqoq don mahsulotlarini ishlatib qilinadigan 밥 ga esa yopishqoq guruch, perilla, yopishqoq gaolyan, qizil loviya, qora loviya kabi mahsulotlar solinib qaynatib pishiriladi. Hozirda 밥 ni shu tariqa tayyorlash keng tarqalgan. Oddiy 밥 dan farqi suvni kamroq solib, tuzlab pishirilishidadir. 오곡밥 koreys millatining 대보름 bayrami asosiy taomi hisoblanib, bu taomni xonadonlar aro bo lishib yeyish va kun bo yi ozgina ozginadan yeyish odat bo lib qolgan. 오늘날, 오곡밥의조리방식은바뀌어져가고있다. 한국인들은곡물의과거의재료에의존하지않고어떤종류와함께오곡밥을만든다. 오곡밥은영양과건강의도움으로한국인들이많이즐기고있다 64. Hozirgi kunda Ogokpapning pishirish usullari o zgarib ketyapti. Koreyslar qadimdan ma lum bo lgan masaliqlardan yangi usul orqali Ogokpap tayyorlayaptilar. Koreyslar Ogokpapning sog liqqa foydali ekanligini juda yaxshi biladilar. 반찬 65 asosiy taom va 밥 ga qo shilib iste mol qilinadigan qo shimcha taomlar nomi hisoblanadi. Koreyslarning taomi 밥, asosiy taom, qo shimcha 60 현진건. 고향. -서울, 1996. -103 쪽. 61 이광수. 꿈. -서울, 1983. -37 쪽. 62 조세희. 난장이가쏘아올린작은공. -서울, 1990. -23 쪽. 63 학고재. 우리문화길라잡이. 국립국어연구원. -서울, 2002, -15 쪽. 64 조지오웰. 동물농장. -서울, 1994. -75 쪽. 65 학고재. 우리문화길라잡이. 국립국어연구원. -서울, 2002, -31 쪽. 35
taomlar va ovqatlangandan so ng iste mol qilinadigan yengil taomdan iborat. 반찬 ni tayyorlayotganda e tibor beriladigan bir tomoni 반찬 dagi issiq taom va sovuq taomlarning miqdorini bir xilda bo lishidir. 반찬 fasllarga qarab har xil bo lishi ham mumkin. 그가대학동창들과함께홍로를따러가자고했을때그녀는식탁과냉장고사이에서멈춰섰다. 그녀는마늘장아찌가담긴반찬통을들고있었는데반찬을꺼내려고했던것인지아니면냉장고에집어넣으려고했던것인지순간헛갈렸다 66. U qiyinchiliklarga uchraganda kursdoshlari oshxonama-oshxona, ko ngil xushliklar qilib yurishar edi. U bo lsa jindakkina qolgan panchanni hayol surib yeb, shu panchan bilan o tayotgan har bir daqiqasini eslab qolishga harakat qilar edi. 김치 67 - 김치 ning asosiy mahsulotlari quyidagilardan iborat: bargli karam, turpning ba zi turlaridir. Bu sabzavotlarga achchiq qalampir, tuzlangan baliq, piyoz, sarimsoq piyoz, imbir, tuzdan tayyorlangan ziravorlar qo shib achitib tayyorlanadi. 김치 koreys millatining stolidan olib tashlab bo lmaydigan uzoq o tmishdan beri 반찬 lar orasidagi eng muhimi hisoblanib kelingan. Bundan tashqari 김치 ni bodring, baqlajon, kunjut bargi, yosh turpdan ham tayyorlash mumkin. Lekin odatda 김치 ko pincha bargli karamdan tayyorlangani uchun bu 김치 eng mashuri hisoblanadi. 김치 odatda kuz oylarida juda katta miqdorda tayyorlanib qishga olib qo yiladi. Koreys millati 김치 ni tayyorlash uchun alohida oyni belgilab qo yganlari uning koreys madaniyatida juda katta ma noga ega ekanligini ko rsatadi. 그렇게김칫국물부터마시다가일이뜻대로되지않으면그절망을어떻게감당하려고그러나 68. Bunday sheriging bilan maslahatlashmasdan faqat o z qaroring bilan qilingan ish aytganingdek bo lmasa bu muvaffaqiyatni qanday qilib bo yningga olasan? 66 김정한. 모래톱이야기. - 서울, 1994. -27 쪽. 67 학고재. 우리문화길라잡이. 국립국어연구원. - 서울, 2002, -33 쪽. 68 김동리. 무녀도. - 서울, 1993. 10 쪽. 36
찌개 69 - bu taom go sht yoki sabzavotlarga achchiq qalampir va soya pastasi hamda tuzlangan bodring sho rvasi qo shilib, qaynatilib pishiriladigan 반찬 hisoblanadi. 국 ga nisbatan suvi kam va tuzlanish darajasi kuchliroq bo ladi. 찌개 so zi choson davrining yozma manbalarida uchramagan bo lsada, lekin o sha davrlarda 조치 so zi bilan ishlatiladigan so zni shu so zning avvalgi nomi deb atash mumkin. 찌개 ni tayyorlayotganda qanday mahsulotdan foydalanilganiga qarab bir necha turlarini keltirish mumkin. 가끔씩엄마가뭐먹고싶냐고물어볼때가있거든. 된장찌개라치면, 우리집에선된장찌개옵션이세가지야 70. Onam sekin mendan nima yeyishimni so radi. Agar chige yemoqchi bo lsam, bizning uyda chigening uch xil turi tayyorlanadi. 두부 71 - loviyani maydalab tayyorlanadigan mahsulot hisoblanadi. Uni tayyorlash oson va qulay bo lganligi sababli koreys millati uni uylarida tayyorlab iste mol qilishni ma qul ko radilar. Uni tayyorlash uchun oq loviyani yaxshilab yuvib, so ngra unga yetarli darajada suv solinib maydalanadi. Keyin uni quritib, hosil bo lgan quyuq quyqani qattiq va qo pol matoga o rab qattiq siqib loviyaning suvini chiqarib olinadi. Loviya suvini qaynatib sekin aralashtirilib turiladi. Bunday tarzda tayyorlanadigan mahsulotni 순두부 deb ya ni sof 두부 deb ataladi. 데솔이가오늘은저네집에서두부를한다고했다. 두부는혼자먹는게아니다. 저네밥네 ( 식구 ) 들끼리만먹는건더더욱아니다. 라고엄마가말씀하셨다 72. Har doimdek bugun ham uyimizda tufu pishirildi. Tufuni yolg iz yeb bo lmaydi. Agar tufuni oila a zolaringsiz yesang, u sening qorningni to ydirmadi ham, dedi onam. 떡 73 - don mahsulotlari unini 시루 ga solib, bug lab pishirib yoki bug lab pishirilgan mahsulotni hovonchaga solib, yaxshilab maydalab so ngra pishiriladi. Bu mahsulot nafaqat Koreyada balki Koreyaning qo shni davlatlari Hitoy va 69 학고재. 우리문화길라잡이국립국어연구원. -서울, 2002. 39 쪽. 70 입센. 바다에서온여인. -서울, 1991. 17 쪽. 71 학고재. 우리문화길라잡이국립국어연구원. -서울, 2002. 55 쪽. 72 현지건. 빈처. -서울, 1996, -87 쪽. 73 학고재. 우리문화길라잡이국립국어연구원. 서울, 2002. -72 쪽. 37