์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 209 ์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค : ํ๋๋ฒ์ญ์๋ค์์ํ๊ณ ๋์์์ ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ * ์ ํ์ฐ๋ฒ์ญ ** ํด๋ฆฌ๊ฐฌ๋ธ (Harry Gamble) ์๊ทธ์์ค์ํ์ ์ ๊ก์ด๊ธฐ๊ตํ์์ฑ ๋ค๊ณผ๋ ์๋ค๊ก ์์์ด๊ธฐ๊ธฐ๋ ๊ต๋ฌธํ๋ค, ํนํ์ ์ฝ์ฑ์์๊ดํ์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋๊ฐ๋๋ด์ฉ, ์ญ์ฌ, ์ ํ์๋ฌธ์ ์๊ด์ฌ์์ง์คํ๋ค๋๊ฒ์์ง์ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ๋ฌธํ๋ค์๋ด๊ธด์ ๋ณด์์ค์์ฑ์๊ณ ๋ คํ ๋์ด๋ฌํํ์์๊ฒฐ์ฝ๋๋ผ์ด์ผ์์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ฌ์ ํ ๋ ์๋ค์ด๋ณด๊ธฐ์๋งค์ฐ์ฆ๊ฐ์ ์ผ๋ก๋ช ํํ๊ณ ์ธ์์ ์ธ๊ฒ์๋ณธ๋ฌธ์๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ์์ด๋ค. 1) ๊ฐฌ๋ธ์๋๋์๊ฐ๋ค์๊ณผ๊ฐ์ด์ฃผ์ฅํ๋ค. ๊ธฐ๋ก๋๋ง์๋ด์๋ฌผ๋ฆฌ์ ๋งค์ฒด๊ฐ๊ทธ๋ง์์๋ฏธ์์ํฅ์๋ฏธ์น๋์ ๋, ์ฆ์ธ์ ์ธ์ธก๋ฉด๋ค์ด์ด๋ป๊ฒ๋ณธ๋ฌธ์๋ค๋ฃจ๊ณ ์ฝ์ด์ผํ๋์ง์๊ดํ์ฌ์๋ ค์ฃผ๋๋ฐฉ์์๊ณ ๋ คํ์ง์์๊ธฐ๋๋ฌธ์, ์ด๊ธฐ๊ธฐ๋ ๊ต๋ฌธํ๊ณผ๊ทธ๊ฒ์์ ์น์๋ํด์ฃผ๋ก์ถ์์ ์ผ๋ก์ข ์ข ๋น์ญ์ฌ์ ์ผ๋ก์ฌ์ง์ด์๋์ฐฉ์ค์ ์ผ๋ก์ดํดํ๋๊ฒ์๋ฒ์ด๋ ์์์๋ค. ์ด๋ฌํ์ธ์ ์ธ์ธก๋ฉด์ค์ํ๋๊ฐ์ฌ๋ณธ์๋ฌผ๋ฆฌ์ ํํ ( ํํผ๋ฃจ์ค๋๋์ํผ์ง, ์ฑ ๋๋๋๋ฃจ๋ง๋ฆฌ ) ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ, ๋ค๋ฅธํ๋์์ธก๋ฉด์๋ณธ๋ฌธ์ด๊ฐ์งํ์์ด๋ค. ์๋ฅผ๋ค์๋ฉด, ํ์ค์ด๋ช๊ฐ์๊ธ์๋ฅผ๊ฐ์ง๋์ง, ํํ์ด์ง์๋ช์ค์ด๋ด๊ธฐ๋์ง, ์ผ๋ง๋๋ง์ ( ๋ํ์ด๋ค์ข ๋ฅ์ ) ๊ตฌ๋์ ๋ค์ด์ฌ์ฉ๋๋์ง, ์ด๋ค์ข ๋ฅ์์ฃผํด์๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ๋ค๋ฅธ์ฅ์น๋ค์ํ์ฌ์๊ฐ์ฌ๋ณธ์ํฌํจ์์ผฐ๋์ง๋ฑ์ด์ด๋ฌํํ์์ํด๋นํ๋ค. ์ด๋ฌํ์ฃผ์ ๋์ค์ง์์์๊ณ ์์ฒดํ์๋ค์ด๋์ฌ๋ณธํ์๋ค์ด๊ด์ฌ์๊ฐ์ง๋ฌธ์ ๋ผ๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ฉด์๋๋ค. ๊ณ ๋์๋ ์๋ค์ํ๋์๋ ์๋ค๋ชป์ง์๊ฒ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง์ถ * ์ธ๊ณ์ฑ์๊ณตํ์ฐํฉํ๋ฒ์ญ์ด์ฑ ์์. ** ์จ์คํธ๋ฏผ์คํธ์ ํ๋ํ์๋ํ๊ต๊ต์, ์ ์ฝํ. 1) Harry H. Gamble, Books and Readers in the Early Church: A History of Early Christian Texts, New Haven and London (New Haven: Yale University Press, 1995), 42.
210 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ ๊ฐ์๋ฃ๋ฅผ๋ด์ํธ์ง๋ฌผ์ํ์์ผ๋ก๋๋ฌธํ๋ค์์ฝ๋๋ฐ์ต์ํด์ ธ์์๋ค๋๊ฒ์๊ธฐ์ตํ ํ์๊ฐ์๋ค. ์ ์ฝ์ฑ์์๊ดํํ, ๊ทธ๋ฌํ์๋ฃ์์์๋ณธ๋ฌธ์ดํ์ฌ๋๊ณ ๋ค์ํ์ฌ๋จ์๋ฐ๋ผ๊พธ์คํ์ฆ๊ฐํ๋ค. ์ด๋ฌํ์ถ๊ฐ๋์๋ฃ๋๋น์ํด์๋์ํ์ฌ๋์๋ฌธ์์ฌ๋ณธ๋ค์ํน์ง์ ์ผ๋ก๋ํ๋๋ค. ์ด๋ชจ๋ ๊ฒ์๊ณ ๋ คํ ๋, ๊ทธ๋ฌํ ๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค ์ํ์๋ค์ด๋๋ง์๊ด์ฌ์๊ฐ์ง์๊ณ ์ฑ์๋ฒ์ญ์๋ค์ด์ฌ์ค์์ ํ๊ด์ฌ์๊ฐ์ง์์๊ฒ์๋๋ผ์ด์ผ์ด๋ผํ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ์๋ฃ๋ฅผ์ฒด๊ณํํ๋ ค๋์ต๊ทผ์์๋๋ก๋ํด๋กค๋์ฌ๋ฆฌ๋ฒ (Harold Oliver) ๊ฐ 1955์์ ์ถํ์ ํ์์ฌ (M.Th.) ๋ ผ๋ฌธ ( ๋ฏธ์ถํ ) ์ด์ ์ผํ๋ค. 2) ์ด๋ ผ๋ฌธ์๊ทธ๋ณด๋ค 50์ฌ๋ ์ด์ ์ํฐ์กฐ๋ด (von Soden) ๊ณผ๊ทธ์์กฐ์๋ค์ดํ์ฐ๊ตฌ์์ ์๋ง์ด์์กดํ๊ณ ์๋ค. 3) ์ ์ฝ์ฑ์๋ณธ๋ฌธ์๋ฌธ๋จ๋๋๊ธฐ์๊ดํ๋๊ฐ์๋ ผ๋ฌธ๋ค์ด ํ๋ฆฌ์ฝํผ : ๊ณ ๋์๊ธฐ๋ก๋๊ณ ์ฝํ์ง์ฑ์ ๋ผ๋์๋ฆฌ์ฆ์์ถํ๋์์ผ๋ฉฐ, 4) ๋ณต์์์๋ฐ์ธ์์ ์์์ด์์๋ณธ๋ฌธ๋จ๋ฝ๋๋๊ธฐ์ฒด๊ณ์๊ดํ๋ ผ๋ฌธ๋ํธ์ด 3๋ ๋ง๋ค์ด๋ฆฌ๋ UBS ๋ฒ์ญ์ํฌ์ (2003๋ ๋) ์์๋ฐํ๋์๋ค. 5) ์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์์๋ฐ๊ฒฌ๋๋๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ๋ค์ํ์ฅ์น๋ค์์ ์ ๋๋ชฉ๋ก์๊ฐ๋ตํ๊ฒ์ดํด๋ณธํ์, ํนํ์ฑ์๋ฒ์ญ์๋ค์๊ฒ๊ด์ฌ์๋์์๋๊ฒ๋ค์ข๋์์ธํ๊ฒ๋ค๋ฃจ๋ฉด์ ์ตํ ๊ฒ์ด๋ค. ์์๋ ค์ง๋ฐ์๊ฐ์ด์ ์ฝ์ฑ์์์ต์ด์์ฌ๋ณธ๋ค์๋์ด์ฐ๊ธฐ์์ด๊ธฐ๋ก๋์๋ค. ๋จ์ด๋ค์๋์ด์ฐ๋๊ฒฝ์ฐ๋๊ฑฐ์์์์ผ๋ฉฐ๊ตฌ๋์ ๋๋งค์ฐ์ ํ์ ์ผ๋ก์ฌ์ฉ๋์๋ค. ๋ฌผ๋ก ์ด๋ฐ์ ์์์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์ด๋ ํนํ๊ฒ์์๋๋ค. ๊ณ ๋ํฌ๋ผ์ด์ฌ๋ณธ๋ค์๋๊ฐ์ด๋ฐ์์ผ๋ก๋์ด์๋๋ฐ, ์ด๋ฅผ๋ฐ๋์๋ฟ์ด๋ค. 6) ๊ทธ๋ฌ๋ํ์ฌ์๋ค์ 2) Harold H. Oliver, Helps for Readers in Greek New Testament Manuscripts, M.Th. dissertation, Princeton Theological Seminary, 1955. Oliver ์๋ ผ๋ฌธ์ Bruce M. Metzger, Manuscripts of the Greek Bible: An Introduction to Greek Palaeography (Oxford University Press, 1981) ์ Bruce M. Metzger and Bart D. Ehrman, The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration (4th edition, Oxford University Press, 2005) ์์์ฝ๋์ด๋ด๊ธด๋ด์ฉ์๊ธฐ์ด๋ฅผํ์ฑํ๋ค. 3) Hermann Freiherr von Soden, Die Schriften des Neuen Testaments in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt, Volume 1, Part 1. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1902. 4) Stanley E. Porter, Pericope Markers in Some Early Greek New Testament Manuscripts ์ David Trobisch, Structural Markers in New Testament Manuscripts with Special Attention to Observations in Codex Boernerianus (G 012) and Papyrus 46 of the Letters of Paul. ์ด๋๋ค M.C.A. Korpel and J.M. Oesch, (eds), Layout Markers in Biblical Manuscripts and Ugaritic Tablets (Pericope, Volume 5), (Leiden, E.J. Brill, 2005) ์์ค๋ ค์์. 5) Simon Wong, Ancient Windows to the NT Text: Ancient Segmentations on the Gospels ์ Simon Crisp, Scribal Marks and Logical Paragraphs: Discourse Segmentation Criteria in Manuscripts of the Pauline Corpus. ์ด๋๋ค Philip A. Noss, (ed), Current Trends in Scripture Translation: Definitions and Identity (UBS Bulletin Number 198/199), (New York: United Bible Societies, 2005) ์์ค๋ ค์์. 6) E.G. Turner, Greek Manuscripts of the Ancient World (Institute of Classical Studies Bulletin
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 211 ์ ์ฝ์ฑ์์ ์น์ฌ์์๋นํ์ด๊ธฐ๋จ๊ณ์์ด๋ค๋จ์ด๋ค์ฌ์ด์๋์ฌ๋ฐฑ์๋๊ธฐ์์ํ๋ค. ์ด๊ฒ์๋ณธ๋ฌธ์ํ์ค์์์์ ํํ๊ฒ์ฝ๋๋ก๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น์์๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ฌํํ์์์ด๋ฏธ๋ฐ์ธ์์ ์๋ด๊ณ ์๋์ฌ๋ณธ์ธํํผ๋ฃจ์ค 46์์์ด๋์ ๋๋ฐ๊ฒฌ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋๋ํ๋ค์ํ์์ค์์ผํ๋๋ง์นจํ์ํด๋นํ๋์์ , ์๋์ , ์ค๊ฐ์ ์์ฌ์ฉํ๋๊ณ ์ ํฌ๋ผ์ด์์ฒด๊ณ๋ฅผ๋ฐ๋ฅด๊ณ ์ 4์ธ๊ธฐ์๋๋ฌธ์์ฌ๋ณธ๋ค์ด์๋ํํ์ ์๋ฐ๊ฒฌํ ์์๋ค. ์ฝ 10์ธ๊ธฐ์ดํ๋ถํฐ๋น์ํด์๋ฌธ์์ฌ๋ณธ๋ค์ดํ์ฐ๋๋ฉด์๋์ด์ฐ๊ธฐ์๊ตฌ๋์ ์ด์ ์น๊ณผ์ ์์ผ๋ถ๋ก์๋์ฑ์์ ๋๊ณ ๊ฒฌ๊ณ ํ๊ฒ์ฌ๋ณธ๋ค์์์ ์ฐฉ๋์๋ค. ํนํ๋ฌธ์ฅ์๋ ผ๋ฆฌ์ ํ๋ฆ์๊ด๋ จํ์ฌ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง์ผํ์ํด๋นํ๋๊ตฌ๋์ ์์ฌ์ฉํ๊ฒ์๊ณ ๋๋ฌธํ๋ค์ด๋ณธ๋ฌธ์์๋ฏธ์๋ฐ๋ผ๋ฌธ๋จ์ด๋๋ฌธ์ฅ์ด๋๋๋๊ณณ์ํ์ํ๋์ฑ์ฒด๊ณ์ ์ธ๋ฐฉ์๊ณผ๊ด๋ จ์ด์๋ค. ์ด๋ฌํ๋ฐฉ์์ ์ฝ๋ก๋ฉํธ๋ฆฌ (colometry) ๋ผ๊ณ ์๋ ค์ ธ์๋ค. ์ด๋ฌํ๋ฐฉ์์ํ์ฌ๊ณผ์ ์์์ ์ฑ์๊ฐ๋ ํ๊ธฐ์ํ์ฌ๋ณธ๋ฌธ์๋์ผํ๊ธธ์ด์ํ๋ค (stichoi) ๋ก๋๋๋์ข๋ํ์์ ์ธ๋ฐฉ์๊ณผ์ ์ฌํ์ธก๋ฉด์ด์์ง๋ง, ๋ณธ๋ฌธ์์์ ์ผ๋ก๊ณ์ฐํ์ฌ๋๋๊ธฐ๋ณด๋ค๋๋ ผ๋ฆฌ์ ์๋ฏธ๋จ์๋ค์๊ฐ์กฐํ๋์ ์์๋ค๋ฅด๋ค. 7) ๋ณธ๋ฌธ์๋ ผ๋ฆฌ์ ์๋ฏธ๋จ์๋ค๋ก๋ฐฐ์ดํ๋ ์ง, ๊ฐ๋น์ผ์ง๋ฉด์์๋ผ๊ธฐ์ํด์ฐ์ด์ด์ฐ์ฌ์ง๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ๋์ ์ํตํด๋ ผ๋ฆฌ์ ๋ถ๊ธฐ์ ์ํ์ํ๋ ์ง๊ฐ์, ์ด๋ฌํ๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถํ์ง๋๋ณธ๋ฌธ์๋ญ๋ ํ๋์ฌ๋์ด์ธ์ ํธํก์์ํด์ฌ์ด์ผํ ์งํ๋จํ๋๋ฐ์ค์ ์ ์ธ๋์์์ค๋ค. ๋ฟ๋ง์๋๋ผ, ์ด๋ฌํ๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถํ์ง๋๊ณ ๋๋ ์๋ค์ด๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ์ด๋ป๊ฒ์ดํดํ์๋์ง์๊ดํ๋งค์ฐ์์คํ์ ๋ณด๋์ ๊ณตํ๋ค. ๋ณธ๋ฌธ์์ฒด๋ฅผ๋ฐฐ์ดํ๊ณ ๊ตฌ์ฑํ๋์ด๋ฌํ๋ฐฉ์๋ค์ธ์๋, ํ์ฌ์๋ค ( ๊ณผํ๊ธฐ์ํธ์ง์๋ค / ๊ต์ ์๋ค ) ์๊ทธ๋ค์์ฌ๋ณธ๋ค์์ฌ๋ฐฑ์์ฌ์ฉํ์ฌ๋ณธ๋ฌธ์ด๋๋์ด์ง๋์ง์ ์ํ์ํ์๋ค. ํนํ์๋ฐฐ๋ํ์ค์์์๋ณธ๋ฌธ์์ฝ์๋ํ์ํ๋ฌธ๋จ๋๋๊ธฐ๊ฐํ์๋์๋ค. ๊ฐ๊ฐ์์๋ฐฐ์ฉ๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์์์ (arche) ๊ณผ๋ (telos) ์ด๋ณธ๋ฌธ์์ฒด์ํ์๋์๋๋ฐ, ํ๊ฐ์ด๋์ฌ๋ฐฑ์์ด๋จ๋ฝ์ด๊ตํ๋ ฅ์๋ฐ๋ผ์ธ์ ๋ญ์ก๋์ด์ผํ ์ง์๋ ค์ฃผ๋๋ ์ง๋๊ธฐ์ ๋์๋ค. 8) ์ด๋ฌํ๊ณผ์ ์๋ ผ๋ฆฌ์ ์ข ๊ฒฐ์ ์์ค์ ๋ก๋น์ํด์๋์๋๋ฌ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฝ์ฑ์๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์ ๋ค์ด๊ทธ๋ณธ๋์์์๋ฅผ๋ฒ์ด๋๊ตํ๋ ฅ์๋ฐ๋ผ์๋ฐฐ๋๋ญ์ก๋๋์์๋๋ก๋ฐฐ์ด๋์ฌ๋ณธ๋ค์ด๋ฑ์ฅํ์๋ค. 9) Supplement 46, second edition revised and enlarged), University of London Institute of Classical Studies, 1987. 7) ๋์์ธํ์ค๋ช ์์ํด์๋ Metzger, Manuscripts of the Greek Bible, 39 ์ฐธ์กฐ. 8) ์ด๋ฌํ์ ๋ณด๋๋ค์คํ๋ ์๋ํธํ์๋ UBS ํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์์๋๋ด๊ฒจ์์ง์์ง๋ง, ์ด๋ฌธ๋ค์๋ชจ์์ ๋ ฌํ Reuben Swanson ์์๋ฆฌ์ฆ Greek New Testament Manuscripts (William Carey International University Press, 1995 ; ์ง๊ธ๊น์ง๋ณต์์, ์ฌ๋ํ์ , ๋ก๋ง์, ๊ณ ๋ฆฐ๋์ ํ์, ๊ฐ๋ผ๋์์๊ด๋ จ๊ถ๋ค์ด์ถํ๋จ ) ์๋นํ์ฅ์น์ ( ์ฝ๊ฐ์์ฌ๋ณธ๋ค์๊ดํ์ฌ ) ๋ด๊ฒจ์๋ค. 9) ์ต๊ทผํต๊ณ์์ํ๋ฉด์ด๋ฌํ๋ญ์ก์ฑ๊ตฌ์ง์ฌ๋ณธ๋ค์ 2432 ๊ฐ์ธ๋ฐ, ์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์ ์ฒด๋ 5735 ๊ฐ
212 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ ํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์์์ข ์ข ๋ฐ๊ฒฌ๋๋๋ณธ๋ฌธ๋๋๊ธฐ์ฅ์น๊ฐ๋ช๊ฐ์ง ( ์ต์ํ์ธ๊ฐ์ง ) ๋์๋ค. ์๋ชจ๋์ฐ์ค์์ ์ธ๋น์ฐ์ค์๋ณต์์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์ํ๋ณธ๋ค์์์ค์ํฌํจ๋์ด์์๋ ค์ ธ์๋ค. ์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์๋ค์คํ๋ ์๋ํธ (Nestle Aland) ํ์๋์ฑํ๋์ด์์ชฝ์ฌ๋ฐฑ์ํ์๋์ด์๋ค. ( ์ ์ธ๋น์ฐ์ค๋์ด๋ฌํ๋จ๋ฝ๋ค์ด๋ช๊ฐ์๋ณต์์์๋ฑ์ฅํ๋๊ฐ์๋ฐ๋ผ๋จ๋ฝ๋ค์์ด๋ฆ์๋ฐฐ์ดํ์ฌ์ด๋ฅผ 10๊ฐ์๋ํ๋ก๋ง๋ค์๋ค. ์ญ์์ฃผ ) ์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ๊ณผ๊ด๋ จ๋๋ํ๋ค๊ณผ์ด์๊ดํ์ฌ์ ์ธ๋น์ฐ์ค๊ฐ์นดํ๋ฆฌ์๋์ค์๊ฒ๋ณด๋ธํธ์ง์๋ด๊ธด์ค๋ช ์๋ค์คํ๋ ์๋ํธํ์์์ค์์๊ฐ๋์ด์๋ค. 10) ์ค์ํ๋๋ฌธ์์ฌ๋ณธ์ธ๋ฐํฐ์นธ์ฌ๋ณธ์์์ด์ค์ ๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ๊ฐ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ค. 11) ๋ณต์์๋ถ๋ถ์ํ๊ฐ์ง์ข ๋ฅ์๋จ๋ฝ๋ฒํธ๋ฅผ๋ฐ๋ฅด์ง๋ง, ์ฌ๋ํ์ ๊ณผ์์ ์๋ถ๋ถ์๋๊ฐ์ง์ข ๋ฅ์๋จ๋ฝ๋ฒํธ๋ฅผ๋์์๋ฐ๋ฅธ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌํ์ฌ์๋นํ๋ณต์กํ๋ชจ์์๋ฅผ์ด๋ฃฌ๋ค. ์ค์๊ฐ์์ผ๋ก์ค๋๋๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ์์๋ํ๋ธ๋ฆฌ์๊ฐ๊ฐ๋ผ๋์์์์๋ฒ ์์์ฌ์ด์๋์ด๋๊ฒ์ผ๋ก๊ฐ์ ํ๋๋ฐ, ์ด์ฌ๋ณธ์์๋ํ๋ธ๋ฆฌ์๊ฐ๋ฐ์ด๋ก๋๊ฐํ์๋ค์๋์ธ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก์ฐ๋ฆฌ๋์ ์ฝ์ฑ์์๊ฐ๊ถ๋ค์์ด์ฒ๋ผ๊ธฐ์ดํ๊ฒ๋ฐฐ์ดํ๋ค๋ฅธ์ฌ๋ณธ์ผ๋ก๋ถํฐ์ด๋จ๋ฝ๋ฒํธ๋ค์ดํ์ฌ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํด์ผํ๋ค. 12) ๊ฐ์ฅ๋๋ฆฌํผ์ง๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ๋๋๋กํฌ๋ผ๊ตํ์ ๊ณต์์ ์ฅ๊ตฌ๋ถ ์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฆฌ๋๋ฐ, 13) ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด ( ์ฅ๋ค๊ณผ์ ๋ชฉ๋ค ) ์ด๋ผ๊ณ ์๋ ค์ ธ์๋ค. ์ด์ฒด๊ณ๋๋๊ฐ์ง๊ตฌ์ฑ์์๋ก๋์ด์๋๋ฐ, ์ฒซ์งธ๋๋ฒํธ๊ฐ๋งค๊ฒจ์ง์ผ๋ จ์๋จ๋ฝ๋ค์ด๊ณ , ๋์งธ๋์ฐ๋ฆฌ๊ฐ์ค๋๋ ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋๊ฒ๊ณผ๊ฑฐ์๋์ผํ๊ฐ๋จํ์ ๋ชฉ๋ค์ด๋ค. ์ด๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์๋ณธ๋์ฌ๋ณธ๋ค์์ฌ๋ฐฑ์๊ธฐ๋ก๋์๋๋ฐ, 14) ํ์๋๊ฐ๊ฐ์์ฑ ์์ด๋ ( ๋๋๊ฐ๋๋ ) ์๋ชจ์ด๊ฒ๋์๋ค. ์ ์ฝ์ฑ์ ( ์ต์ํ๊ทธ์ฃผ์๊ตฌ์ฑ์์๋ค์ด ) ๊ฐํ๊ถ์ผ๋ก๋ฌถ์ธ์ด์๋ผ๋๊ฐ๋ ์ด์ ํต์์๋์ฑ๊น์ด์ค๋ฉฐ๋ค๋ฉด์, ๋ถ์์ ์๋ฃ๋ค ( ์ฑ ์์์ค, ์ ๊ธฐ์ ์์ธ, ๋ญ์ก๊ตฌ์ ๋ค๊ณผ์ธ์ฉ๊ตฌ์ ๋ค์๋ชฉ๋ก๋ฑ ) ์์ง ๋ก์์ ์ฝ์ฑ์์ ์ฒด๋๋ ( ๊ฑฐ์๋๋ถ๋ถ์๊ฒฝ์ฐ ) ์ผ๋ถ๋ฅผ๋ด๊ณ ์๋ค (Metzger and Ehrman, Text of the New Testament, 50). 10) ์๋ชจ๋์ฐ์ค ์ ์ธ๋น์ฐ์ค์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์๊ดํ๊ฐ๊ฒฐํ์ค๋ช ์๊ดํ์ฌ๋ Wong, Ancient Windows ( ์์๊ฐ์ฃผ 5), 70f ์ฐธ์กฐ. 11) ๋์ผํ๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ด๋ณธ๋์๋ณธ๋ฌธ์์ง์ฐ๊ณ 6 ์ธ๊ธฐ์๋ค์์ด์ฌ๋ณธ์์กฐ๊ฐ์ธ Codex Zacynthius ์๋๋ฑ์ฅํ๋ค. 12) Swanson ์์๋ฆฌ์ฆ New Testament Greek Manuscripts ( ์์๊ฐ์ฃผ 8 ์ฐธ์กฐ ) ์ํ๊ธฐ๊ถ๋ค์๊ทธ๊ฐ์์ ์์๋ฆฌ์ฆ๋ฅผ์ํด์ฌ์ฉํ์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด์ ์ฝ์ฑ์๊ฐ๊ถ๋ค์์์๋ฅผ์ ๊ณตํ๋๋ํ๋ฅผ์ ๊ณตํ๋ค. 13) P. Carrington, The Primitive Christian Calendar: A Study in the Making of the Marcan Gospel, volume 1 (Cambridge University Press, 1952). Oliver, Readers Helps ( ์์๊ฐ์ฃผ 2 ์ฐธ์กฐ ), 30 ์์์ฌ์ธ์ฉ. 14) ์ค์ ์์๋ฅผ๋ณด๋ ค๋ฉด Metzger and Ehrman, Text of the New Testament, figure 6 on 37 ( ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์์ฌ๋ฐฑ์๊ธฐ๋ก๋จ ) ์ฐธ์กฐ.
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 213 ํฉ๋์ ์ ๋์์ ์ ์ด๊ฒ๋์๋๋ฐ, ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค๋์ด๋ฌํ์งํฉ์ํ๊ตฌ์ฑ์์๊ฐ๋์๋ค. 15) ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ๋๋จ์ง๋ญ๋ ๊ณผ์ ์๋๊ธฐ์ํ์๋ฃ๊ฐ์๋๋ผ๋ ์๊ฐ๋ณธ๋ฌธ์์ฐ๊ตฌํ๊ณ ํด์ํ๋๋ฐ๋์์์ฃผ๊ธฐ์ํ์๋ฃ์๋ฒ์ฃผ์์ํ๋ค. ์ด์ ์ด๋ฌํ์๋ฃ๋ค์ด์ฑ์๋ฒ์ญ์์ ์์ด๋ ํ๊ฐ์น๊ฐ์๋๋ฐ์ดํด๋ณด๊ธฐ๋กํ์. ์ด๋ฌํ์์ญ์์๊ฐ์ฅ์ ๋งํ์ฐ๊ตฌ์์ญ์์๋ง๋๋ค์ํ์ข ๋ฅ์๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์์๋ฏธ์๊ด๋ จ๋๊ฒ์ด๋ค. ์ฑ์๋ฒ์ญ์๋ค์ด๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ์๊ด์ฌ์๊ฐ์ง๋๊ฒ์๋น์ฐํ๋ฐ, ์ด๊ฒ์์๋ฌธ์์์ฌ์ ๋๋๋ ผ๋ฆฌ์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ๋ฒ์ญ์์ฝ๋๋ ์๋ค์๊ฒ์ ํํ๊ฒ์ ๋ฌ๋๋๋กํ๊ธฐ์ํจ์ด๋ค. ์ ์ฝ์ฑ์๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ์๊ดํ์ธ์ดํ์ ๋ถ์์๊ดํ์ ์ ์ด์ ์ ๋๊ณ ์๋ค. 16) ์ด๋ฌํ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๋์๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ์๊ดํ์ฐ๊ตฌ์์ํด๋ณด์๋ ์์๋ค. ์๋ํ๋ฉด, ๊ณ ๋์๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ๋์ ์ฝ์ฑ์๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ์๊ดํ์ฌ๊ณ ๋๋ ์๋ค์์ด๋ป๊ฒ์ดํดํ์๋์ง์๊ดํ์ฌ๋ง์๊ฒ์์๋ ค์ฃผ๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก๋งํ์๋ฉด, ํฐํ๋ก์ด ( ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค ) ์๊ดํ์ ๋ณด๋๋ง์ํ๋์ฑ์๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์์ค์ํ์ผ๋ถ๊ฐ๋์ด๋ฒ๋ฆฐ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์์ ๊ตํ๊ฒํ๋๋ฐ๊ธฐ์ฌํ ๊ฒ์ด๋ค. 17) ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์๊ฐ์น๋๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก๋๊ฐ์ง์ด๋ค. ์ฒซ์งธ, ํธ์ง์๋ค์์ํด๋ง๋ค์ด์ง๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ๋ณด์ฌ์ฃผ๋๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋์งธ, ๊ฐ๊ฐ์๋จ๋ฝ์๋ด์ฉ์๊ฐ๋ตํํ์ํ์ฌ๋ ์๋ค์ด๋ณธ๋ฌธ์์ ํํ๊ฒ์ดํดํ๋๋ก๋๋๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ์ด๋ ผ๋ฌธ์๋๋จธ์ง๋ถ๋ถ์์์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ๋ชฉ์ ๋ค์ด๊ณ ๋์์ผํ๋ผ์ด์์ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์์ํ์ฌ์ผ๋ง๋์ฑ์ทจ๋์๋๊ฐ? ํ๋์ง๋ฌธ์๋ค๋ฃฐ๊ฒ์ด๋ค. ์ค์ ์์๋ก์๋๋ฐ์ธ์์ ์ค์์๊ฐ๋ผ๋์์๋ฅผํํ์ฌ์ด์์ ์๋ถ์ธ๊ณ ๋์ํ๋์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์ด๊ด์ฐฐ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ๋ผ๋์์์์์ํฐํ๋ก์ด์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค von Soden I.i. p.464f UBS ๋ฒ์ญ์ง์นจ์ (1976) 18) 1.1 ์ธ์ฌ 1.6 ๋ค๋ฅธ๋ณต์์์๋ค 15) ์ผํ๋ผ์ด์๋ฒํธ๋๋ค์คํ๋ ์๋ํธํํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์์์์ชฝ์ฌ๋ฐฑ์ํ์๋์ด์์ผ๋ฉฐ์ดํ๋ณธ์์์ค์์์ค๋ช ๋์๋ค. ํฐํ๋ก์ด๋์ผ์ข ์ ๋ค์๋ณธ๋ฌธ ์ํํ๋ก์ von Soden, Die Schriften des neuen Testaments, 402 475 ์๋์ด๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ช๋ช์ฌ๋ณธ๋ค์์๋ฐ๊ฒฌ๋์์ดํํํ๋ Swanson ์์๋ฆฌ์ฆ New Testament Greek Manuscripts ์๋นํ์ฅ์น์์ค๋ ค์๋ค. 16) ์ด๋ฌํ์ ์๋ค์ค์๊ทธ์ ๋จ์งํ๋์์๋ก์ SIL International ์ํ์์ผ๋ก์ถํ๋์๋ฏธ๊ตฌ์กฐ๋ถ์์๊ดํ๊ด๋ฒํ์๋ฆฌ์ฆ๊ฐ์ธ๊ธ๋ ์์๋ค. 17) ์ ์ฉํ์์ฝ์ ์๋ Euan Fry, The Use and Value of Section Headings in Printed Scriptures, The Bible Translator 34:2 (1983), 235 239 ์์๋ณผ์์๋ค. 18) UBS Helps for Translators, Volume 4 Part 2, ed., Robert G. Bratcher, Section Headings for the
214 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ 1.11 ์์ธ์์ด์ด [ ๋ฐ์ธ์ด ] ๊ณ์๋ฅผ๋ฐ๋ผ์ ๋๊ต๋ฅผ๋ ๋์ด์ผ๊ธฐ 2.1 ๋ฏฟ์์์์๋์ถ์๊ดํ์ฌ๋๋ค์์ฆ๊ฑฐ์๊ดํ์ฌ 1.11 ๋ฐ์ธ์ด์ด๋ป๊ฒ์ฌ๋๊ฐ๋์๋๊ฐ 2.1. ๋ฐ์ธ์ด๋ค๋ฅธ์ฌ๋๋ค์์ํ์ฌ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง๋ค 2.11 ์จ๋ฒ์ด์๋๋ฏฟ์์ผ๋ก๊ตฌ์๋ฐ์์๊ดํ์ฌ๋ฒ ๋๋ก์์๋ ผ์์๊ดํ์ฌ 2.11 ๋ฐ์ธ์ด์๋์ฅ์์๋ฒ ๋๋ก๋ฅผ๊พธ์ง๋ค 3.1 ์ด๋ป๊ฒ์จ๋ฒ์ด์๋๋ผ๋ฏฟ์์ผ๋ก์ฑํ๋๋๊ฐ 3.7 ์ด๋ป๊ฒ์๋ธ๋ผํจ์ด๋ฏฟ์์ผ๋ก์๋กญ๋คํจ์์ ์ด์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ๋ณธ์ด๋์๋๊ฐ 3.10 ์ด๋ป๊ฒ์จ๋ฒ์์๋กญ๋คํ์ง์๊ณ ์ฃ๋ฅผ๊ณ ์ํ๊ณ ์ ์ฃผ๋ฅผ๊ฐ์ ธ์ค๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ์ค๋์์ํ์ฌ์ด๊ฒ์ดํ๋ ค์ง๋๊ฐ 3.15 ์ด๋ป๊ฒ์ข์๊ฒ๋ค์ด์จ๋ฒ์ด์๋๋ผ์ฝ์์ผ๋ก๋ถํฐ๊ธฐ์ํ๋ฉฐ, ์จ๋ฒ์์ฃ๋ฅผ๊ณ ์ํจ์ผ๋ก์จ [ ๊ธธ์ ] ์ค๋นํ๋๊ฐ 4.1 ์ด๋ป๊ฒ์จ๋ฒ์์์๋์๋ค์ด์ฌํ์๋์์๋๊ฐ 19) ow those in the law were 4.21 ์ด๋ป๊ฒ์์ ์ธ๋ถ์ธ๊ณผ์ ์๋ก๋ฌ์ฌ๋์๋ค์ด์จ๋ฒ์์ฌ๊ธธํ์๊ฐ์๋๊ฐ 5.2 ์ด๋ป๊ฒ์ฐ๋ฆฌ์์๋ช ์ดํ ๋ก์์จ๋ฒ์์์กดํ์ง์๊ณ ๊ทธ๋ฆฌ์ค๋์ํฌ์์์์กดํ๋๊ฐ 5.13 ์ฑ๋ น์๋ฐ๋ฅด๋์์ ์๊ดํ๋ฌ์ฌ 6.11 [ ๋จ์ ] ํ ๋ก๋ฐ๊ฒํ๋ ค๋์๋ค๋ก๋ถํฐ๋์ด์ผ์ฑ๋ น์์์์๋ก์ด์ถ์ผ๋ก 2.15 ์ด๋ฐฉ์ธ๋ค์ฒ๋ผ์ ๋์ธ๋ค๋๋ฏฟ์์ผ๋ก๊ตฌ์๋ฐ๋๋ค 3.1 ์จ๋ฒ์ด๋๋ฏฟ์์ด๋ 3.15 ์จ๋ฒ๊ณผ์ฝ์ 3.21 ์จ๋ฒ์๋ชฉ์ 4.8 ๊ฐ๋ผ๋์์ ์๋ค์๊ดํ๋ฐ์ธ์์ผ๋ ค 4.21 ํ๊ฐ๊ณผ์ฌ๋ผ์ํ์ 5.2 ๊ทธ๋ฆฌ์ค๋์ธ์์์ 5.16 ์ฑ๋ น์์ด๋งค์์ก์ฒด์ํ์๋ค 6.1 ์๋ก์์ง์์ง๋ผ 6.11 ์ต์ข ๊ฒฝ๊ณ ์์ธ์ฌ
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 215 ์ด์๋ฃ๋ฅผ๊ด์ฐฐํ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋์ฐ์ ๊ณ ๋์ํฐํ๋ก์ด์ํ๋์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์ฌ์ด์๋ถ๋ช ํ์ฐจ์ด๋ค์์ฝ๊ฐ๋ฐ๊ฒฌํ๊ฒ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ํฐํ๋ก์ด๋๋๊ฐ๋๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค๋ณด๋คํจ์ฌ๋์ธ๋ฐํ๊ณ ๋ถ๋์ด๋ง๋ค. ์ค์ ๋ก๊ฐ๋ผ๋์ 4:1์๋ถ์ธ ( ํ์ฌ๊ฐ๋งค์ฐํด์ํ๊ธฐ์ด๋ ค์ด ) ํฐํ๋ก์ค ( ์ ๋ชฉ ) ๋ง์ด UBS ํ๋ณธ์๋ด๊ธด๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์๊ฒฌ์ค์์์๋งํผ์งง๋ค. ๋์งธ, ํฐํ๋ก์ด๋์ฃผ๋ก๋จ๋ฝ์๋ด์ฉ์๊ดํ๊ฐ๋ตํ์์ฝ์์ ๊ณตํ๋๊ฒ์์ถ๊ตฌํ๋ฉฐ, ์์ ์์งง๊ฒ์ธ๊ธํ๋ ค๊ณ ํ์ง์๋๋ค (5:2์ํฐํ๋ก์ค์ 5:2 ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋น๊ต ). ์ ์งธ, ๊ทธ๊ฒ๋ค์๋ ์๋ค์ด์ฝ๊ฐ์๋ฐฐ๊ฒฝ์ ๋ณด์์ง์์๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ์ ์ ํ๋ค ( ์๋ฅผ๋ค์ด, ๋ฐ์ธ์์ด๋์๋๊ฐ๋ผ๋์์์ํฐํ๋ก์ด๋ชฉ๋ก์์๋ถ๋ช ํ๊ฒ์ธ๊ธ๋์ง์๋๋ค ). ์ด๋ฌํ์ฐจ์ด์ ๋ค๊ณผ๋๊ฐ์ง๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ฒด๊ณ๊ฐ์ํํ๋๊ธฐ๋ฅ์์ฐจ์ด์ ๋ค์์ ๋๋ฅผ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ด๊ฒ๋ค์๋น๊ตํ๋๊ฒ์ด๋ณ๋ก์ ์ตํ์ง์์๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๊ธธ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋๊ทธ๋ฌํ๋น๊ด์ ์ธ๊ฒฐ๋ก ์๋๋ฌํ๊ธฐ์ ์ ( ๊ฐ๋ผ๋์์์๊ดํํฐํ๋ก์ด์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์ ) ๋ํ๊ฐ์ ๊ณตํ๋์๋ฃ๋ค์์ข๋์์ธํ์ดํด๋ณด์. ํฐํ๋ก์ด๋์ด 12๊ฐ์ด๋ฉฐ, ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์ด 15๊ฐ์ด๋ค. ํฐํ๋ก์ค๋ง์๊ณ ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์๋๊ณณ์ด 4 ๊ตฐ๋ฐ์ด๋ฉฐ, ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์๊ณ ํฐํ๋ก์ค๊ฐ์๋๊ณณ์ด 6 ๊ตฐ๋ฐ์ด๋ค. ํฐํ๋ก์ค๋ง์๊ณ ์ด์๋์ํ๋๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ด์๋๊ณณ์์ฐ์ ์ดํด๋ณด์. 3:7 NA27ํ์๋์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ดํ์๋์ง์์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ง์ผํ๋ผ์ด์๋ฒํธ๊ฐ์์ชฝ์ฌ๋ฐฑ์ํ๊ธฐ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ UBS 4ํ์๋์๋จ๋ฝ์ด์ฌ๊ธฐ์์์์ํ๋ค. ๊ทธ๋ ์ง๋ง, ์ดํ๋ณธ์๋ด๊ธด๋ดํ๊ตฌ๋ถ๋ถ์ (Discourse Segmentation Analysis, DSA) 20) ์๋์ด๋ํ๋์ฑ์๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์๋ฐ๋ฅด์ง์๋๋ค. 7์ ์์๋จ๋ฝ์ด๊ตฌ๋ถ๋๋ฉด 7์ ์์์์ ๋ค๋ณด๋ค๋๋ค์์ ๋ค๊ณผ์ฐ๊ด์์ผํด์ํ๊ณ , ๋ ์๋กํ์ฌ๊ธ์งค๋งํ๋จ๋ฝ 3:7 9์๋ํ๋์๋ธ๋ผํจ์ํน๋ณํ๊ด์ฌ์์ง์คํ๊ฒํ๋ค. 3:10 ์ฌ๊ธฐ์๋ NAํ์๋จ๋ฝ์๊ตฌ๋ถํ์ง๋ง GNT 4ํ ( ์ฆ UBS 4ํ ) ์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ํ์ง์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ DSA์์ํ๋ฉด์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์๋ฒ์ญ์ฑ๊ฒฝ๋ค์์์๋นํ๋๋ฆฌ์ฑํ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ๋ฒ์ญ์ฑ๊ฒฝ๋ค์์ฌ๊ธฐ์๋จ์ง๋จ๋ฝ๋ง๊ตฌ๋ถํ์ง๋ง, New Jerusalem Bible์์ด๋จ๋ฝ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ ( The curse brought by the Law ) ์๋ถ์ธ๋ค. 3:10์๋ถ์๋น๊ต์ ๊ธดํฐํ๋ก์ค๋์ฌ๊ธฐ์์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ถ์ด๋์ง์๊ดํ๋ ผ์ฆ์ผ๋ก๊ฐ์ฃผ๋ ์์๋ค. ์ดํฐํ๋ก์ค๋ NJB์๊ฒฝ์ฐ์์์ฒ๋ผ๋ณธ๋ฌธ์์ํต New Testament, Revised Edition, (New York: United Bible Societies, 1976). 19) ์ด๊ฒ์์ด๋ ค์ดํํ οτι υπο κτισιν ησαν οι εν νομω ์์ง์ญ์ด๋ค. Swanson(ad loc.) ์์ฌ๋ณธ๋ค์์ด๋ฌธ υποκρισιν / υποκτισιν ์ด๋ฑ์ฅํจ์๊ธฐ๋กํ์ง๋ง, ์ด๊ฒ์๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์๋์์๊ฑฐ์์ฃผ์ง๋ชปํ๋ฏ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋๋ฌธ๋งฅ์ํ ๋ํ์ถ์ธก์์์งํ ์๋ฐ์์์๋ค. 20) ๋ดํ๊ตฌ๋ถ๋ถ์ (Discourse Segmentation Apparatus) ์๋งค์ฐ์ถ์ฝ๋ํํ๋กํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์์ํํ๋ณธ๋ค๊ณผ์ฃผ์์ ๋ฝ์ด๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด์ ๋ณด๋ฅผ์ ๊ณตํ๋ค. ๋์์ธํ๋ด์ฉ์ UBS ์ Greek New Testament ์ 4 ํ์์ค์ 44 45 ์ฐธ์กฐ.
216 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ ์ฌ๋จ์ด๋ค ( ์ ์ฃผ, ์จ๋ฒ ) ์์ ํํ๋ฉฐ, ๊ธด๋ ผ์ฆ์ ํ์์์์๋ช๋ช๋จ์ด๋ฅผ์ถ๊ฐํ๋ค ( ์๋กญ๊ฒํ๋ค / dikaiow 11์ , ํ๋ค / 13์ ์ exhgorasen์ํด๋นํ๋ luw). ์ฑ์๋ฒ์ญ์๋ค๋ 3:1 14์ ( ๋งค์ฐ๊ฐ๊ด์ ์ธ์ ๋ชฉ์๊ฐ์ง ) ํ๋จ๋ฝ์ผ๋ก์ฒ๋ฆฌํ UBS ํ๊ณผ๋ฌ๋ฆฌ์ด๊ฒ์์ธ๋จ๋ฝ์ผ๋ก๋๋๊ณ ๋์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์์ฃผ๋ชฉํ ๋งํ๋ค. 4:1 ์ด๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ NAํ์๋ GNTํ ( ์ฆ UBS ํ ) ์๋ํ์๋์ด์์ง์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ง์ฅ๊ตฌ๋ถ์ผ๋ก๋ง์ฒ๋ฆฌ๋์ด์๋ค. ํ ์คํฌ์ค๋ ์ผํฌ์ค์ํ์คํ๋ณธ๋ค์์๋๊ณ ์์ ์ผ๋ก์ฌ์ง์ด์๋ก์ดํ์ผ๋ก๋ํ์๋์ด์์ง์์ผ๋ฉฐ๋ค์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ 4:11์ดํ์์ผ๋ฑ์ฅํ๋ค. ๋ค์์ํ๋์ญ๋ณธ๋ค์์ด๊ณณ์์๋ค์ํ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๊ฐ์ง๋ค. ๋ฃจํฐ๋ฒ์ญ์ Befreiung vom Gesetz durch Christus ( ๊ทธ๋ฆฌ์ค๋๋ฅผํตํ์จ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ์ํด๋ฐฉ ), TOB๋ De l'esclavage de la loi à la liberté des enfants de Dieu ( ์จ๋ฒ์๋ ธ์์ ์ธ๋ก๋ถํฐํ๋๋์์๋ ๋ค์์์ ์๋ก ), NJB๋ Sons of God ( ํ๋๋์์๋ ๋ค ), REB๋ Life under the law ( ์จ๋ฒ์๋์๋์ถ ) ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ผ๋ก๊ฐ์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ด๋ฌํ์ ๋ชฉ๋ค์์ด๋จ๋ฝ์ํฐํ๋ก์ค์๋น๊ตํ๋๊ฒ์์ด๋ ต๋ค. ์๋ํ๋ฉด์ดํฐํ๋ก์ค์๋ป์ํด์ํ๋๊ฒ์ด์ด๋ ต๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค ( ์์๊ฐ์ฃผ 19๋ฒ์ฐธ์กฐ ). 4:1 20 ์ ์ฒด๊ฐํ์ผํ๋ผ์ด์จ ( ์ฅ, ๋จ๋ฝ ) ์ผ๋ก์๋น๊ต์ ๊ธธ์ง๋ง์์ธ์ ์ผ๋ก์งง์ํฐํ๋ก์ค๋ฅผ๊ฐ์ง๋ค๋๊ฒ์๋์ฃผ๋ชฉํด์ผํ๋ค. ์ด๊ฒ์ UBSํ์ด 4:8์์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๊ฐ์ง๋๊ฒ๊ณผ๋น๊ต๋๋ค ( ์๋์ฐธ์กฐ ). 5:13 NAํ์์ฌ๊ธฐ์์ํ์ค์๋ผ๊ณ ๋จ๋ฝ์์์ํจ์ผ๋ก์จ์ผํ๋ผ์ด์์ฒด๊ณ๋ฅผ๋ฐ์ํ๋ค. Segond Vivre, non selon la chair, mais selon l'esprit ( ์ก์ฒด๋ฅผ๋ฐ๋ผ์ด์ง์๊ณ ์ฑ๋ น์๋ฐ๋ผ์ด๊ธฐ ), TOB La chair et l'esprit ( ์ก์ฒด์์ฑ๋ น ), NJB Liberty and love ( ์์ ์์ฌ๋ ), REB Guidance by the Spirit ( ์ฑ๋ น์์ธ๋ํ์ฌ ) ๋์ด๋ฅผ๋ฐ๋๋ค. ์ด๊ฒฝ์ฐ์๋ํฐํ๋ก์ค๋๋ณธ๋ฌธ์ผ๋ก๋ถํฐํต์ฌ๋จ์ด๋ค์๋ฝ์๋ด๋๋ฐ ( ์์ / eleuqeria 13์ , ์ฑ๋ น / pneuma 16์ ), ์ด๊ฒ์์ฌ๊ธฐ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ถ์ด๋๋ฐ์๋นํ๋์์์ค๋ค. ์ด๊ฒ์์ฌ์ง์ด์ง๊ธ๋์ ๋ชฉ์์ฌ์ฉ๊ฐ๋ฅํํํ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ผํ๋ผ์ด์์ฒด๊ณ์์์ด๋จ๋ฝ์๋งค์ฐ๊ธธ์ด์ 6:10์๊น์ง์ด์ด์ง๋ค๋๊ฒ์์ฃผ๋ชฉํด์ผํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌํ์ฌ 5:16 26์๋ด๊ธด์์ ์ ๋ฌผ๋ค๊ณผ์ธ์์ ์ ๋ค์๋ชฉ๋ก๋ฟ์๋๋ผ 6:1 10์๋ด๊ธด๋์ฑ์ค์ฒ์ ์ธ๊ถ๋ฉด๋ค๋์ฑ๋ น์์์๋๋ฆฌ๋์์ ๋ฅผ๋ค๋ฃจ๋๋จ๋ฝ์์ผ๋ถ๋ก์ฌ๊ฒจ์ง๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ์๊ฐ์๋งค์ฐํฅ๋ฏธ๋กญ๋ค. ์ด์ UBSํ์๋๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ด์์ง๋ง, ( ์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ ) ์ด์๋์ํ๋ํฐํ๋ก์ค๊ฐ์๋์ฌ์ฏ๊ตฐ๋ฐ๋ฅผ์ดํด๋ณด์. 1:1/1:6 ์ฌ๊ธฐ์ํฐํ๋ก์ค๊ฐ์๋๊ฒ์์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๊ด๋ จ์ด์๋ค. ์ด์ฒด๊ณ์์๋์ฒซ๋จ๋ฝ์ด์์ธ์ผ๋ก๊ฐ์ฃผ๋์ด๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๊ฐ์ง์๋๋ค. 21) 21) Wong, Ancient Windows ( ์์๊ฐ์ฃผ 5), 72 ๋์ด๋ฌํํ์์๊ดํ๋ค์ํ์ค๋ช ๋ค์์์์ฝํด๋์๋ค.
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 217 ๋ฌผ๋ก 1:1 10 ์ ์ฒด๊ฐ์์ธ์ผ๋ก๊ฐ์ฃผ๋๊ฒ์ํฅ๋ฏธ๋กญ๋ค. ๋น๋ก DSA๊ฐ์ด๋ฌํ์ ๋ณด๋ฅผ์ ๊ณตํ์ง๋์์ง๋ง๋ค๋ฅธํ๋์ด๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์์ ์์ดํด๋ณด๊ธฐ๋งํด๋๊ทธ์ค์๋๋ค์๊ฐ 1:6์์์๋ก์ด๋จ๋ฝ์์์ํ๊ณ ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋๊ฐ์ง์์์์๋ค. 2:15 ์ฌ๊ธฐ์๋ฌธ์ ๋๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ํํ์๊ดํ๊ฒ์ด๋ผ๊ธฐ๋ณด๋ค๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์์์น์ด๋ค. ๋ค์์ํ๋๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์๋ฐ์ธ์ด๋ฒ ๋๋ก์๊ฒํ๋ง์์ง์ ์ธ์ฉํ ๋ 14 ์ ๋์์๋ง์น๋ค. ์ด์ญ๋ณธ๋ค์ 15 21์ ์ด๋ ์์ผ๋ฐ์์ํ๋ฉ์์ง๋ฅผ๋ด๊ณ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ฃผํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๋ฐ์๋์ ํต์๋ณธ๋ฌธ์ 21์ ๊น์ง์ฐ์ด์ด์ฝ๊ฑฐ๋๋ค๋ฅธ๊ณณ์์๋จ๋ฝ์๊ตฌ๋ถํ๋์๋ฐฐ์์์ด๊ทธ์ด์ ์์กด์ฌํ์์์์ ์ฆํ๋ค. 22) ์ด๋ฌํ์ฐจ์ด๋๋ฌผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์๋ฒ์ญ์๋ค์ด 2:11 21์์ด๋ป๊ฒ๋๋๊ณ ์ด๋ป๊ฒ๊ตฌ๋์ ์ฐ์ด์ผํ ์ง๊ฒฐ์ ํด์ผํ๋๋ฌธ์ ์๊ด๋ จ๋๋ค. 23) 15์ ์ํฐํ๋ก์ค๊ฐ์๋ค๋๊ฒ์๊ฒฐ์ ์ ์ธ์ฆ๊ฑฐ๋์๋์ง๋ง, ์ด๋ฌํ์ฆ๊ฑฐ๋๋ฒ์ญํ ๋์ด๊ตฌ์ ์์ด๋ป๊ฒ๋ค๋ฃจ์ด์ผํ ์ง๊ฒฐ์ ํ ๋๋ค๋ฅธํ๋จ๊ธฐ์ค๋ค๊ณผํจ๊ป๊ณ ๋ ค๋ ๋งํ๊ฐ์น๊ฐ์ถฉ๋ถํ์๋ค. 3:21 ์ฌ๊ธฐ์UBS ํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ฃ๋๋ก๊ถ์ฅํ๋๋ฐ์ด๊ฒ์๊ณ ๋์์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๋ค๋ฅผ๋ฟ์๋๋ผ๋๋ถ๋ถ์ํ๋๋ฒ์ญ์ฑ๊ฒฝํธ์ง์๋ค์๊ฒฌํด์๋๋ค๋ฅด๋ค. DSA๊ฐํ์ํ๋ฏ์ด๊ณ ๋ ค๋์ด๋ค๋ฒ์ญ๋ณธ๋์ฌ๊ธฐ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๊ฐ์ง์์ผ๋ฉฐ๋จ์ง์ฝ๊ฐ์๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์ด์ฌ๊ธฐ์์๋ก์ด์๋จ๋ฝ์์์ํ ๋ฟ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก๋ฒ์ญ์๋ค์๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ์ ์คํ๊ฒ๊ณ ์ฐฐํ๊ธฐ์ํ๋ฉฐ์ฌ๊ธฐ์ UBS ํ์๊ถ๋ฉด์์๋์ ์ผ๋ก๋ฐ๋ฅด์ง์์๊ฒ์ด๋ค. ๊ณ ๋์ ์น์๋๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ๋์ ๋ชฉ๋์๋ค๋๊ฒ์๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ๊ณ ์ฐฐํ ๋๊ทธ๋ค์ด๊ณ ๋ คํ ๋งํํ๋จ๊ธฐ์ค๋ค์ค์ํ๋์ด๋ค. 4:8 ์ฌ๊ธฐ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ฃ์ด์ผํ๋์ง๋ง์์ผํ๋์งํ๋๋ฌธ์ ๋ 3:15 4:20 ๊ตฌ์กฐ์๊ดํ๋๊ฑฐ์์ ์ธ๋ฌธ์ ์์ผ๋ถ์ด๋ค. ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์์๋์ด๊ฒ์ด๋๋จ๋ฝ์ผ๋ก๋๋์ด์ง๊ณ (3:15 28๊ณผ 4:1 20), UBSํ์์ฒด๊ณ์์๋์ธ๋จ๋ฝ์ผ๋ก๋๋์ด์ง๋ค (3:15 20; 3:21 4:7; 4:8 20). ์ด๋ฏธ์์์๊ด์ฐฐํ๋ฐ์๊ฐ์ด 4:1 ์์๋จ๋ฝ์๊ตฌ๋ถํ๊ณ ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ถ์ด๋ํ๋๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค๋๊ฝค๋ง๋ค. ๊ทธ๋ ์ง๋ง๊ณ ๋์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ์ํ๋์๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ๊ฐ์๋ก์ผ์นํ์ง์๋์ ๋๋์๋นํ์ฌํ๋ค. UBSํ์ด๊ถ์ฅํ๋๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ๊ณผ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์ด๊ฐ๋ผ๋์์์์์ด๋ถ๋ถ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผํ์ ํ๊ธฐ์ํ์ต์ ์๊ธธ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง์์๋ค๋๊ฒ์๋ถ๋ช ํ๋ค. 5:16๊ณผ 6:1 ์ด๊ฒ์์์์๋ค๋ฃฌ๊ฒฝ์ฐ์์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง์ ์์์ ์ฌํ๋ค. UBSํ 22) ์๋ฐฐ์ฉ์ฑ๊ตฌ์ง๋จ๋ฝ์ด 2:16 ์์์์๋๋ค๋์ฆ๊ฑฐ๊ฐ์ฌ๋ณธ์ฌ๋ฐฑ์์๋นํ๊ฒ๋ด๊ฒจ์๋๋ฐ์ด์๊ดํ์ฌ๋ Swanson, Greek New Testament Manuscripts. Galatians, ad loc. ์ฐธ์กฐ. 23) ์ด๋ก์ธํ์ฌ์ ๊ธฐ๋๋๋ฌธ์ ๋ฅผ๋ฒ์ญ์๊ด์ ์์๋ค๋ฃฌ๊ฒ์๋ณด๋ ค๋ฉด Danny C. Arichea and Eugene A. Nida, A Translators Handbook on Paul s Letter to the Galatians (New York: United Bible Societies, 1976), ad loc. ์ฐธ์กฐ.
218 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์์ฒด๊ฐ 5:16 26๊ณผ 6:1 10์๋ด์ฉ๊ณผ๊ด๋ จํด์์ ์ ํ๋ค๊ณ ๋ ผ์ฆํ๊ธฐ๋์ฝ์ง์์์ผ์ด๋ค. ๋ํ๋ณธ๋ฌธ์์ฒด๊ฐ์ด๋ป๊ฒ๋๋์ด์ ธ์ผํ ์งํ๋๋ฌธ์ ๋์๋ค. ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์์๋ 5:2 6:10๊ฐ๋๊ฐ์๋จ๋ฝ๋ค๋ก๋๋์ด์ง๋ค (5:2 12์ 5:13 6:10). ๊ทธ๋ฌ๋ UBSํ์์๋์ธ๊ฐ๋ก๋๋์ด์ง๋ค (5:2 15; 5:16 26; 6:1 10). DSA๋ํฌ๋ผ์ด์ํํ๋ณธ๋ค๊ณผ๋ช๋ชํ๋๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์๋ด๊ฒจ์๋์ด๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์๊ดํ๊ฐ์ง์ ๋ณด๋ฅผ๋ฒ์ญ์๋ค์๊ฒ์ ๊ณตํ๋ค. ์ด๋ฌํ์๋ฃ๋์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๋ณด์กด๋๋์ค๋๋๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ๊ณผ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ฒด๊ณ์๋ด๊ธด์ ๋ณด์์ํด๋ณด์๋์ด์ผํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ํฐํ๋ก์ค์ UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ด๋์ผํ๊ตฌ์ ์๋ถ์ฌ์ง๊ณณ์ด์ผ๊ณฑ๊ตฐ๋ฐ์๋ค. ์ด๊ฒ๋ค์๋ค์๋ค๋ฃจ๊ธฐ์ฌ์ด๋ฐ, ๊ทธ์ด์ ๋๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ๊ณผ๊ด๋ จํ์ฌ๋ฌธ์ ๋ฅผ์ ๊ธฐํ์ง์๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์ฌ์ฉ๋๊ฐ๊ฐ์ํํ๋ค์๋น๊ตํด๋ณด๋ฉดํ๋๋ฒ์ญ์๋ค๊ณผํธ์ง์๋ค์์ํ์๋ฃ๋ก์์๊ฐ์น๊ฐ๋๋ฌ๋๋ค. 1:11 ํฐํ๋ก์ค๋๋ณธ๋ฌธ์ผ๋ก๋ถํฐ๊ฐ๊ฐ์๋จ์ด๋ค์๋ฝ์๋ธ๋ค ( ๊ณ์ / avpoka,luyij 12์ , ์ ๋๊ต / ioudaismoj 13์ ). ๊ทธ๋ฆฌํ์ฌ์ผ๋ฐ์ ์ธ์์ฝ์์ ๊ณตํ๊ธฐ๋ณด๋ค๋๋จ๋ฝ์๋ด์ฉ์๋ ํนํ์ธก๋ฉด๋ค์์ด์ ์๋ง์ถ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ํฅ๋ฏธ๋กญ๊ฒ๋์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ๋๋ฐ์ธ์ด์ฌ๋๊ฐ๋๊ฒ๋ณด๋ค๋๊ทธ๊ฐ์ ๋๊ต๋ก๋ถํฐ๋ ๋๊ฒ์์ด๋จ๋ฝ์ํต์ฌ์ผ๋ก๊ฐ์ฃผํ๋ค. 2:1 ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์ฌ์ฉ๋๊ฐ๊ฐ์ํํ๋ค์์ฌ๊ธฐ์์ด์ ์ํ์ ํ๋๋ฐ์์ด์ํ์ ํ์ฐจ์ด๋ฅผ๋ณด์ฌ์ค๋ค. UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์ด๋จ๋ฝ์ ( ๋ฐ์ธ๊ณผ๋ค๋ฅธ์ฌ๋๋ค์๊ด๊ณ์๊ดํ ) ์ด์ผ๊ธฐ๋ก๊ฐ์ฃผํ๋๋ฐ, ํฐํ๋ก์ค์๊ฒฝ์ฐ์๋์ด๋จ๋ฝ์ด์ ํ์ ๋ชฉํ์ ๋ฌธ์ ( ์ ์์์ถ ) ๋ฅผ๋ค๋ฃฌ๋ค๊ณ ์ฌ๊ธด๋ค. ๋ดํ์์์ฌ์ ์ธก๋ฉด๋ณด๋ค๋์ฃผํด์ ์ธก๋ฉด์์ด์ ์๋ง์ถ๋๊ฒฝํฅ์๋ณด์ด๋๊ฒ์ด ( ์ต์ํ๊ฐ๋ผ๋์์์๊ฒฝ์ฐ์๋ ) ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์์ผ๋ฐ์ ์ธ๋ชจ์ต์ด๋ค. 2:11 ์ฌ๊ธฐ์๋ํฐํ๋ก์ค๋๋จ๋ฝ์๋ด์ฉ์์ด์ ์๋ง์ถ๋ค. ๋น๋ก์์ฌ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์์ธ๊ธ๋์์ง๋ง, ๋ฐ์ธ๊ณผ๋ฒ ๋๋ก์๋ ผ์์๋ฐ์๋ณด๋ค๋๊ทธ๋ด์ฉ์ด๊ฐ์กฐ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ํ๋๋ฒ์ญ์๋ค์ด๊ณ ๋ คํ๊ธฐ์ํ ๋งํ๊ฒ์ด๋ค. 3:1 ์ฌ๊ธฐ์๋ํฐํ๋ก์ค์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ด๋น๊ต์ ๋จ์ํ๋ค. ๋๋ค์จ๋ฒ๊ณผ๋ฏฟ์์๊ตฌ๋ถ์์ด์ ์๋ง์ถ๊ณ ์๋๋ฐ, ํฐํ๋ก์ค๋๋ค์ํ์ฅ๋ํํ๋ก๋์ด์๋ค. ( ๋ค๋ง์ดํฐํ๋ก์ค๊ฐ์ดํ๋จ๋ฝ๋ค์๋น์ถ์ด๋ณผ๋ ์นญ์ ๊ฐ๊ทธ์ฃผ์ ๋ก๊ธฐ๋๋๋๋จ๋ฝ์์ฑํ / agiasmoj๋ฅผ๋จ๋ฝ์์ฃผ์ ๋ก์ผ์๊ฒ์์ข๋ป๋ฐ์ด๋ค.) ๊ทธ๋ฌ๋ 3์ฅ์๋ถ์ธํฐํ๋ก์ด๊ฐ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ์๊ดํด์ธ๋ฐํ๊ณ ๋ช ํํ์์ฝ์์ ๊ณตํ๋๋ฐฉ์์๋ด๊ธดํจ์๋ค์๊ณ ๋ คํ๋ฉดํ๋๋ฒ์ญ์๋ค์๊ฒ๋์์ด๋ ๊ฒ์ด๋ค. 4:21 ์ฌ๊ธฐ์ํฐํ๋ก์ค์ UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋จ๋ฝ์ํต์ฌ์๋์ผํ๊ฒ๋ฝ์๋ด์ง๋ง๋ค๋ฅธ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๊ทธ๋ ๊ฒํ๋ค. UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์์ ๋งคํ๋ฆฌ๋งํผ์งง๋ค.
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 219 (UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์๋ฐ๋ฅด๋๋ช๋ช๋ฒ์ญ๋ณธ๋ค์ ํ์ ๋ผ๋์ ๋ฌธ์ฉ์ด๋์ ์ ์ [example] ๋ผ๋์ฉ์ด๋ฅผ์ ํํ๋ค.) ํฐํ๋ก์ค๋๋จ๋์๋ด์ฉ์๊ดํ๊ฐ๊ฒฐํ์์ฝ์์ ๊ณตํ๋๋ฐ์ด๊ฒ์ ๋น๋ก์ค์ ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ผ๋ก์๋๋๋ฌด์์ธํ๊ฒ ์ง๋ง ๊ฐ๋ฅํ๋ณธ๋ณด๊ธฐ๋ก์๊ณ ๋ คํ ๋งํ๋ค. 5:2 ์ด๊ฒ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋ถ์ด๋๋๊ฐ์ง๋ฐฉ์์์ฐจ์ด์๊ดํ๋ช ํํ์์ด๋ค. UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์๋งค์ฐ๊ฐ๊ฒฐํ์ง๋งํฐํ๋ก์ค๋ํ ๋ก์์จ๋ฒ์์ฃผ์ ์๊ดํ์ฌ๋ค์์์ธํ๊ฒ๋ค๋ฃฌ๋ค. ํนํ 11 12์ ์๋ด๊ธด์ด์ฃผ์ ์๊ดํ๋ฐ์ธ์์์งํ๋ง์ํตํด์๋ณผ๋์ด์ฒ๋ผ์์ธํ์ ๋ชฉ์์ถฉ๋ถํ์ ๋นํ๋ค๊ณ ๋ณผ์์๋ค. 5:13์์๋จ๋ฝ์ด๋๋์ด์ง๊ณ ์๋ก์ด์ ๋ชฉ์ด๋ถ์ฌ์ง๋๊ฒ๋์ด์ฒ๋ผ์์ธํ์ ๋ชฉ์์ ๋นํํ๋ค. 6:11 ์ฌ๊ธฐ์๋ํฐํ๋ก์ค๋๋จ๋ฝ์๋ด์ฉ ( ์์ฝ์์ผ์ข ์ผ๋ก์์ ์ฑ๋ น์์์์์๋ก์ด์ถ ) ์์ด์ ์๋ง์ถ๋ฉฐ, 13์ ์ดํ ๋ก์๊ดํ์ฌ๋๋ฒ์ธ๊ธํ๋๊ฒ๊ณผํน๋ณํ์ฐ๊ด๋๋ค. UBSํ์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ์ ์ต์ข ๊ฒฝ๊ณ ์ธ๋ฐ, ์ด๊ฒ์ํฐํ๋ก์ค์๋๋ฌ๋ฆฌ๋งค์ฐ์ผ๋ฐ์ ์ธ์์ฝ์์ ๊ณตํ๋ฉฐ๋ด์ฉ๋ณด๋ค๋๋ง๊ฐ์ธ์ฌ๋ก์์๊ทธ๋จ๋ฝ์๊ธฐ๋ฅ์์ง์คํ๋ค. ๋ ์๋ค์๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น์ผ๋ฐ๊ณผํน๋ณํ๊ฐ๋ผ๋์์์์์์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๊ดํ์ฌ๊ฐ๋จํ์ดํด๋ณธ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค๊ฒฐ๋ก ์๋์ถํ ์์๋๊ฐ? ์ฒซ์งธ, ์ฐ๋ฆฌ๋์ ์ฝ์ฑ์๋ณธ๋ฌธ์ํธ์ง์๊ดํ๊ณ ๋์ํ๋์์ ๊ทผ์๋น๊ตํจ์๋ด์ฌํ๋ํ๊ณ๋ฅผ์ธ์ํด์ผํ๋ค. ๋น๋ก๊ณ ๋์ํ๋ํธ์ง์๋ค์ด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํด์ ๊ณตํ๋์๋ฃ๋ค์ด๊ทธํํ๋๊ธฐ๋ฅ์์์ด์์๋นํ์ ์ฌํ์ ์ด์์ง๋ง, ๊ทธ์ฒด๊ณ๋ค์๋์ผํ์ง์์ผ๋ฉฐํญ์๋์ผํ๋ชฉ์ ๊ณผ๊ธฐ๋ฅ์๊ฐ์ง๋์๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ( ์ต์ํ๊ฐ๋ผ๋์์์๊ฒฝ์ฐํํด์๋ ) ์ข๋์์ธํ๊ณ ์ฐฐํ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๊ฒฝ์ฐ์๋๋จ๋ฝ์๊ตฌ๋ถํ๊ณ ์ด๋ฅผํ์ํ๋๊ณ ๋์์ ํต์ผ๋ก์๊ณ ์ ํ๊ฐ์น๋ฅผ๊ฐ์ง์๋๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์กฐ์ฌ์ค๋ฝ๊ฒ๋ค๋ฃจ์ด์งํ์๊ฐ์๋ค. ์๋ํ๋ฉด์ด์ฒด๊ณ๋๋ค๋ฅธ์ ์ ๋ค์๊ฐ์ง๊ณ ์๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค. ( ์ฆํฐํ๋ก์ด๋๋ถ๋ช ํํ๋์๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ๋ค์๊ฒฝ์ฐ์์์ฒ๋ผ๋ณธ๋ฌธ์์ํฉ์ด์ ธ์๊ธฐ๋ณด๋ค๋์ฐ๋ฌ์์ฝ๊ธฐ์๋์ฑ์ ํฉํ๋๋ก๋์ด์๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ์์๋ค.) ๊ทธ๋ฌ๋์ฐ๋ฆฌ๊ฐ๊ฐ๋ผ๋์์์์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ๋ฅผ๊ณ ์ฐฐํ๋ฉด์์ดํด๋ณธ๋ฐ์๊ฐ์ด๊ฐ๊ฐ์์ผํ๋ผ์ด์์ํฐํ๋ก์ด๋ฅผ์ ์คํ๊ฒ์ฐ๊ตฌํ๋ฉด์ธ๋ถ์ ์ธ๋ด์ฉ๋ค์๊ดํ๋งค์ฐ๊ฐ์ง๊ณ ์์ฌํ๋๋ฐ๊ฐ๋ง์์ ์๋ค์์ป๋๋ค. ์ด๋ฌํ๊ฒ๋ค์ํ๋๋ฒ์ญ์๋ค๊ณผํธ์ง์๋ค์ด๊ณ ๋ คํ๋๋ก์กฐ์ธ๋ฐ์๋งํ๊ฒ์ด๋ค. ๋์งธ, ์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ๋์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํนํ์ ํ๋ฆฌ์ฐ์ค (Euthalius) ํ์๊ฒฝ์ฐ์์์ฒ๋ผํํฌํ ์ธ์ด์ค์ฆ์ฑ ์์์ค๋ค๊ณผํจ๊ป์ฝ์๋ ๊ณ ๋์ํธ์ง์๋ค์ด๋ณธ๋ฌธ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ์ด๋ป๊ฒํ์ ํ์๋์ง์๊ดํ์ฌ ( ๊ตํ์๊ณต์์ ์ ํต์ด๋
220 ์ฑ๊ฒฝ์๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์ 24 ํธ๋ณ์ฑ ์ด์ฒด๊ณ๋ฅผํตํ์ฌ ) ๋ง์์ ์ฉํํต์ฐฐ๋ค์์ ๊ณตํ๋ค. ์ต์ํ๊ทธ๋ค์๊ตฌ์กฐํ์ ์ํ๋ํ์๋ค์์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ๋น๊ตํ๋ฉฐ์ ์คํ๊ฒ๊ณ ์ฐฐ๋์ด์ผํ๋ค. 24) ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก์์ฃผ์ค์ ์ ์ธ๊ฒฐ๋ก ์๋ค์์ฒ๋ผ๋ด๋ฆด์์๋ค. ๊ฐ๋ผ๋์์์์์ด์์์ผํ๋ผ์ด์ ํฐํ๋ก์ด์ฒด๊ณ์๊ดํ์ฐ๋ฆฌ์์ฐ๊ตฌ๋ UBS ํํฌ๋ผ์ด์ ์ฝ์ฑ์์ํฌํจ๋๋ดํ๊ตฌ๋ถ์ฅ์น (Discourse Segmentation Apparatus) ๊ฐ์ผ๋ง๋๊ฐ์น์๊ณ ์ค์ํ์ง๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ์์ผ๋ก๋ฐ๊ฐ๋ UBS ํฌ๋ผ์ด์ฑ์์ํ๋ณธ๋ค์์๋์ด์ฅ์น๊ฐ์ผํ๋ผ์ด์๊ตฌ๋ถ๋ง์ด์๋๋ผ๊ณ ๋์๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์ฒด๊ณ์ผ๋ฐ์๊ดํ์๋ฃ๋ฅผํฌํจํ๊ฒ๋๊ธฐ๋ฅผ๋ฐ๋ผ๋ฉฐ์ด๊ธ์๋ง์น๊ณ ์ํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ํนํ์์์์์ ํฉ์์์์ฐ๋ฆฌ๋์์ผ๋ก DSA ํธ์ง์๋ค์ด์ด์ฅ์น์๋ด์ํ๋๋ฒ์ญ๋ค์์ ํํ ๋๋์ ๋ฝ์ค์ฌ์ ์ด๊ธฐ๋ฅผ์๋งํ๋ค. <Keywords> ๋จ๋ฝ์ ๋ชฉ, ๋จ๋ฝ๊ตฌ๋ถ, ๋จ๋ฝ๋ด์ฉ, ๊ทธ๋ฆฌ์ค์ด์ฌ๋ณธ, ์ฑ์๋ฒ์ญ. 24) ๋ฏผ์๊ธฐ์๋ณธ๋ฌธ๊ตฌ๋ถ์์ํ์ฌ๊ณ ๋์ํ์ง๋ค์์ฐ๊ตฌํ๊ฒฐ๊ณผํ๋ธ๋ฆฌ์ด๊ตฌ์ฝ์ฑ์์๊ดํด์๋์ ์ฌํ๊ฒฐ๋ก ์๋๋ฌํ์๋ค. David J. Clark, The Placement of Section Headings: A Neglected Old Testament Discourse Resource, The Bible Translator 55:2 (2004), 201 212 ์ฐธ์กฐ.
์ ์ฝ์ฑ์์ฌ๋ณธ๋ค์๋ด๊ธด๋ ์๋ฅผ๋๊ธฐ์ํ์ฅ์น๋ค / ์ฌ์ด๋จผํฌ๋ฆฌ์คํ 221 <Abstract> Helps for Readers in Manuscripts of the New Testament: An Ancient Resource for Modern Translators Dr. Simon Crisp (UBS Director of Translation Services) Materials additional to the biblical text, various kinds of helps for readers, became an integral part of the Greek manuscript tradition of the New Testament, as they have done in modern printed editions. The paper surveys a range of these phenomena: punctuation marks, division into sense lines and sections. Particular attention is paid to the system of kephalaia titloi ( chapters and titles ) which is widespread in Byzantine manuscripts; the major part of the paper is devoted to a detailed comparison of the system of kephalaia titloi in Galatians with a set of modern section headings offered by the United Bible Societies. It is argued that such a comparison generates much useful information for Bible translators both in demonstrating how the text was segmented in antiquity, and in offering different formulations of the section headings themselves.