๋ณดํํต์ฌ์์น-1 2012.4.10 5:3 PM ํ์ด์ง1 SJ_01
๋ฐ ๊ฐ ์ฌ ์ต๊ทผ ์๋ ๊ฐ G20 ๋ฐ ๊ธ์ต์์ ์์ํ(FSB: Financial Stability Board)๋ ์ ์ธ๊ณ์ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ํ๋ ฅํ์ฌ ๊ธ์ต์์ ์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋ ๊ท์ ๊ฐํ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ถ์งํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณดํ๋ถ์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ฉค๋ฒ๋ก ๊ฐ์ ๋์ด์๋ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ(IAIS : International Association of Insurance Supervisors) ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ฌ์ ๋ฆฝํ๊ณ ์์ต๋๋ค. IAIS๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์์ฅ๊ฐ๋ ์ ํ์ค์ด ๋๋ ๋ณดํํต์ฌ์์น(ICPs : Insurance Core Principles) ์ ์ ์ํ์ฌ ์์ผ๋ฉฐ, ํ๊ตญ์ ํฌํจํ IAIS ํ์๊ตญ๊ฐ๋ ์ด ์์น์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌํํจ์ผ๋ก์ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ ๊ตญ์ ์ ํฉ์ฑ์ ๋์ด๊ณ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ์์ฉ์ ์ต์ํ์ํค๊ณ ์์ต๋๋ค. IAIS๋ 2003๋ ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ๊ฐ์ ํ ์ดํ, ๊ทธ๊ฐ ์ง์ ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ ๋ฐ ๊ธ ์ต์์ฅ ๋ฐ๋ฌ์ ๋, ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ๋ถํฐ์ ๊ตํ, IMF/World Bank์ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธํ๊ฐ์ ๋ (FSAP) ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ป์ ๊ฒฝํ ๋ฑ์ ์ข ํฉ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ง๋ 3๋ ๊ฐ ๊ธฐ์กด์ ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ์ ๋ฉด ๊ฐ์ ํ๋ ์์ ์ ์ถ์งํ์์ผ๋ฉฐ, 2011.10.1 ํ๊ตญ์์ ๊ฐ์ต ๋ IAIS ์ฐ์ฐจ์ดํ์์ ์ต์ข ๊ฐ์ ์์ ์น์ธํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฒ IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ๋ฌธ๋ฒ์ญ ๊ฐ์๊ณผ์ ์ ์ฐธ์ฌํด์ฃผ์ IAIS ํ๊ตญํฌ๋ผ ํ์๋ค (๋ณดํ์ ๊ณ, ๋ณดํ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด, ๋ณดํํ๊ณ ๋ฐ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ์ ๊ตญ์ ํ์์ ๋ด์)์๊ฒ ๊ฐ์ฌ์ ๋ง์์ ๋๋ฆฌ๋ฉฐ, ๋ ์ฑ ์ ๋ฐ๊ฐ์ ์ง์๊ณผ ํ๋ ฅ์ ์๋ผ์ง ์์ผ์ ์๋ช ๋ณดํํํ์ฅ๊ณผ ์ํด๋ณดํํํ์ฅ ์๊ฒ๋ ์ง์ฌ์ผ๋ก ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค. ์ด๋ฒ IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น ๋ฐ๊ฐ์ด ๊ตญ๋ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ์, ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ฐ์ ์ข ์ฌ์ ๋ฑ ๋ณดํ์ดํด๊ด๊ณ์๋ค ๋ชจ๋์๊ฒ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์น ๋ฐ ๊ธฐ์ค์ ๊ดํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต ํจ์ผ๋ก์จ ๊ตญ๋ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฌด์ฒ๋ฆฌ์ค๋ฌด๊ฐ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ถํฉํ๋์ง๋ฅผ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ๋ฏธํกํ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ฐ์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํด์ฃผ๋ ์ถ๋ฐ์ ์ด์ ๊ธธ์ก์ด๊ฐ ๋์ด ์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ์ง์ฌ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํฉ๋๋ค. 2012. 4. ๊ธ์ต๊ฐ๋ ์ ์์๋ถ์์ฅ ์ต ์ ํ
์ฐจ ๋ก IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น(INSURANCE CORE PRINCIPLES) (โ ๊ถ) ICP ๊ฐ์(Introduction) 1 ICP ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก (Assessment Methodology) 6 ICP 1 : ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชฉ์ , ๊ถํ ๋ฐ ์ฑ ์ 12 ICP 2 : ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ 14 ICP 3 : ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๋ณด์์๊ฑด 19 ICP 4 : ์ฌ์ ํ๊ฐ 25 ICP 5 : ์์ ์ ๊ฒฉ์ฑ 31 ICP 6 : ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณ๊ฒฝ ๋ฐ ๊ณ์ฝ์ด์ 36 ICP 7 : ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ 39 ICP 8 : ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ 56 ICP 9 : ๊ฐ๋ ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ๋ณด๊ณ 80 ICP 10 : ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น 90 ICP 11 : ๊ฐ์ ์กฐ์น 92 ICP 12 : ์ฒญ์ฐ ๋ฐ ์์ฅํด์ถ 94
ICP 13 : ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ์ ๊ฐ 96 ICP 14 : ํ๊ฐ 112 ICP 15 : ํฌ์ 134 ICP 16 : ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ 151 (โ ก๊ถ) ICP 17 : ์๋ณธ์ ์ ์ฑ 1 ICP 18 : ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ 75 ICP 19 : ๋ชจ์งํ์ 93 ICP 20 : ๊ณต์ 110 ICP 21 : ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ทผ์ 133 ICP 22 : ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง 140 ICP 23 : ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ 150 ICP 24 : ๊ฑฐ์๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ณดํ ๊ฐ๋ 169 ICP 25 : ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ๊ณผ ์กฐ์ 174 ICP 26 : ์๊ธฐ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ์ด๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์จ 209
A : ICP ๊ฐ์(Introduction) 1. ICP ๋ฐฐ๊ฒฝ ๊ฒฌ๊ณ ํ ๊ท์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ ๋ณดํ์์ฅ์ ๊ณต์ ํ๊ณ ์์ ํ๊ฒ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ์ ์ผ๋ก ์ ์งํ๊ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ์ต์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ๋ฐ๋์ ํ์ํ๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ ์ฌํ์ , ๊ธฐ์ ์ ์ง๋ณด ๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ์ ์ ์์ง์์ด ์ ๊ธฐ์ , ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฐ์๋๋ฉด์ ๋ฐ์ ํด ๋๊ฐ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ํ, ์ฆ๊ถ ๋ฑ ํ ๊ธ์ต์ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ํธ ์ฐ๊ณ์ฑ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ ๋ฌธ์ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ๊ธ์ต ๋ฐ ์์คํ ์ ์์ ์ ์ํ ํ๋ ฅ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ ๋ณธ์ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํตํ์ฌ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ๊ณ ์๋ค. ํนํ ๊ฐ์ธ, ํ์ฌ, ๊ธ์ต, ๊ฒฝ์ ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ํ์ ํก์ํ์ฌ ๊ทธ ํ๋์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ์ด์ง์ํค๋ ๋ณดํ ๋ณธ์ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ ๊ธ ์ต๊ถ ๋ณดํ์ ์ฐจ๋ณํํ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค. ์ฌ๊ณ ์ ์ฐ์ฐ์ฑ์ ๋ค๋ฃจ ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ํ๊ณผ ์๊ด์ฑ์ด ์๋ ๊ฒ์ด ํน์ง์ธ๋ฐ, ์ฌ๊ฑด๋ฐ ์ ํ๋ฅ ์ ํ๊ฐํ์ฌ ๋ฐ์ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๋ณด๊ดํ๋ค๊ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๊ธํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ๋ณดํ์ธ์ ์ํ๋ค์ ๋ค์ํ ๋ฆฌ ์คํฌ ๋ถ์ฐ ๊ธฐ์ ์ ํตํด ๊ด๋ฆฌ๋๊ณ ์๋ค. ๋ณดํ์ ์์ฐ ๋ถ์ฑ๊ฐ ๋ฏธ์ค๋งค์นญ์ผ๋ก ์ธํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ ์์ฐํฌ์ ๋ฐ ์ด์์์ ๋ฐ์ํ๋ ์์ฅ, ์ ์ฉ, ์ ๋์ฑ, ์ด์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ ธ์ถ๋ ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณดํ ์ํ์ ํน์ฑ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๊ด์ ์ ์ํ์ฌ ์์ฐ์ด ์ด์๋๋ค. ๋ณดํ์ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ ๋ฐ ๊ท์ ๊ธฐ์ค์ ์ด๋ฌํ ๋ณดํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์จ์ ํ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ณ๊ธ์ตํ์ฌ ์ฐจ์์ ๋์ด ๋ํ๊ธ์ตํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ ์์ฅ ์ฐธ ์ฌ๊ฐ ํ๋ ๋๋ฉด์, ๋ณดํ์ ๋ค์ํ ์ํ์ ๋ ธ์ถ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ์ํ ์์ธ์ ์ ๊ฑฐํ ์ ์๋๋ก, ์ข ๋ ๊ฐํ๋ ๊ท์ ์ ํตํฉ๋ ๊ฐ๋ ์์คํ ์ด ํ์ํ๋ค. ์์ฅ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ณ ์์ฅ์ ์์ ๊ณผ ๊ถ์ญ๊ฐ ์ ์ผ์ํ์ ์ต์ํํ๊ณ ๊ฐ๋ ์ ๊ฒฉ์ฐจ ํด์์ ๋ถํ์ํ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ํ ํ๋ ๋ฑ์ ๊ฐ๋ ํจ์จ์ฑ์ ๊ทน๋ํ ํ๋ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ์ ์ํธํ๋ ฅ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. - 1 -
2. ICP ๋ฒ์ ๋ฐ ์์ญ ICP๋ ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์ ๊ท์ .๊ฐ๋ ์ ์์ด ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ๊ธฐ์ค์ผ ๋ก ๊ฐ ์ฃผ์ ๋ณ ์์น ๋ฐ ์ด๋ฅผ ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ธ๋ถ์ง์นจ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๊ตญ์ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค ์ดํ์ฌ๋ถ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๊ธฐ์ด๊ฒฐ ๊ณผ๋ก ํ์ฉํ๋ค. ICP๋ ๊ณ์ธตํ ๊ตฌ์กฐ๋ก ๊ฐ์ฅ ์์ํญ๋ชฉ์ด ์์น(ICP) ์ด๊ณ , ๊ทธ ํญ๋ชฉ๋ณ๋ก ํน์ ์ฃผ์ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค(Standards), ํด์ค์ ์ธ ์ง์นจ์(Guidance Paper), ์ฃผ์์ฌํญ ์ด์ํ์ดํผ(Issue Paper)๊ฐ ์์ฐจ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์์น(ICP) : ๊ฐ๊ฐ์ ์์น๋ณ๋ก ์๋ฒ์ด ์ฑ ์ , ๋ฐ์ค ์์ ๋ณผ๋์ฒด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ด์ฉ์ ๊ฐ์กฐ ๊ธฐ์ค(Standards) : ๊ฐ ์ฃผ์ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์์น ๋ฐ๋ก ํ ๋จ์ ๋์ด, ๋ณผ๋์ฒด๋ก ๊ฐ์กฐ ์ง์นจ์(Guidance Paper) : ์ผ๋ถ ์์น์ ํฌํจ๋๋ฉฐ, ์ผ๋ฐ ํฐํธ๊ฐ ์ฌ์ฉ ICP๋ ์์ฅ์ ์ฑ์๋, ๋ฐ์ ์ ๋, ๊ฐ๋ ๋๋ ๋ณดํ์ ์ข ๋ฅ์ ๊ด๊ณ์ ์ด, ๋ชจ๋ ๋ณดํ๊ถ์ญ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. ๋ฌผ๋ก ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ๊ฒ์ ๊ฐ ๊ถ์ญ๋ณ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉํ๊ฐ ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ICP ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๋ชฉํ ๋ฌ์ฑ์ ํ์ํ ์์ค์ ๋์ด์๋ ๊ณผ๋ํ ์ ์ฑ ์ด ๋ ์ด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ, ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๊ฐ๋ ์ ๋ ์ ์ฉ์์ ์ ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ ์ง๊ณ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ถ์ญ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๊ธ์ต ๋ฐ ๋ณดํ ์์คํ ์ ๋ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ์ ๋๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ๊ฐ๋ ํด์ผ ํ๋ค. ICP๋ ์ฌ๊ธฐ์ , ๊ณต๊ธฐ์ , ํน์ ์ ์์๊ฑฐ๋๋ฅผ ํตํ ์ฌ์ ์ฒด๋ฅผ ํฌํจํ ๋ชจ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ท์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๋จ, ์ฌ๋ณดํ ์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ ๊ธ์ต ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์๋ ํ์ ์ ์ผ๋ก๋ง ์ ์ฉ๋๋ค. ๊ฐ ๊ถ์ญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ํ๋ ์ด์์ ๊ฐ๋ ๋ถ์ฒ๊ฐ ๊ด์ฌํ๋ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ง๋๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๊ทธ ์ํ ๋ถ์ฒ๊ฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ์ฐ, ICP๋ ์ด ๋ชจ๋ ๋ณดํ๊ด๋ จ ๊ธฐ๊ด์ ์ ์ฉ๋๋ค. - 2 -
๋ฌผ๋ก ์ด์ ๊ฐ์ด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋ ๋ถ์ฒ๊ฐ ์ฐ๊ด๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ์ ICP์ ์ดํ์ ์ํ ๋ถ๋ช ํ ์ญํ ์ ๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ํฌ๋ช ํ๊ณ ์ฑ ์์๋ ๊ฐ๋ ์ ์ํํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ์ ํฉ๋นํ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. ์ค์ง์ ์ผ๋ก ICP๋ฅผ ์ดํ์ํค๊ณ ๊ฐ๋ ํ ์ ์๋ ๊ถํ๊ณผ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๊ถํ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๋ฐํํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ์์๊ณผ ํ๊ฒฝ์ด ์กฐ์ฑ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฒ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ฐ, ํฌ๋ช ํ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ ์ ์ฑ ์ ๋ง๋ค ๋์๋ ๋ช ํํ ์ผ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฌ์ ๊ณต๊ฐ ํ์๋ฅผ ๊ฐ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. 3. ICP ์ ์ฉ (๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์ ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค) ICP๋ ๋ฒ์ธ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋จ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด ์ก๋๋ฐ, ๋ณด ํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ ICP๋ ๊ฐ ๊ถ์ญ์ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ์ ์ญ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ ๋ผ์ง ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ง์ ์ ๊ทผ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ด ์๋๋ฐ, ์ง์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋น๊ท์ ๋ฒ์ธ์ ํฌํจํ ๋ชจ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ด๊ณ ๋ณดํ๊ธฐ์ ์ ๋ชจ๋ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๊ท์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์์ ๊ถํ์ด ๋ณดํ์(๊ท ์ ๋ฒ์ธ)์ ์ง์ค๋์ด ์ด๋ค ๊ด๊ณ์ฌ์ ๋น๊ท์ ๋ฒ์ธ๊ณผ ์ฐ๊ด(๋ด๋ถ์ฐ๊ฒฐ ์ฑ)๋์ด ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์ ๋ฆฌ์คํฌ(์ํ๋ ธ์ถ)๊ฐ ๊ฑธ๋ฌ์ง ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ ๊ท์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ ๊ถ์ญ๋ณ ํน์ฑ์ ๋ง๊ฒ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋์ด๋, ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ฐ์๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋จ์์ ์ ์ฌํ ๊ท์ ๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์ผ๊ด ์ฑ์ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค. 4. ICP ์ดํ ๋ฐ ํ๊ฐ ์์ฅ์์ ํ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์์คํ ์ ํ๊ณ๋ฅผ ์ฐพ๊ณ , ๊ฐ ๊ถ์ญ๋ณ ๊ฐ๋ ์์คํ ์ ๊ฐํํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ('B ICP ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ' ์ฐธ๊ณ ) - 3 -
ICP๋ฅผ ์ ์ฉํ ๋๋ ์์ฅ, ์ฐ์ , ๊ธ์ต์์คํ , ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํํฉ์ด ๊ณ ๋ ค ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ดํ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ ๊ถ์ญ๋ณ๋ก ๋ค์ํ๊ฒ ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋, ICP์์ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ ์์ฒด๊ฐ ์์ ๋ ์ ๋ ์๋ค. ICP์์ ์ ๋ฒ์ด ๋ผ ํจ์ ์ฃผ์์ ์ (์ ๋ฒ๊ธฐ๊ด์ ํต๊ณผ๊ฐ ํ์ํ)๊ณผ ๊ฐ๋ ์์ ๊ถํ์ ์ํด ๋ง๋ค์ด์ง๋ ๊ท์ ์ ๋ชจ๋ ํฌํจํ๋ค. ICP๊ฐ ๊ฐ ๊ถ์ญ์ ๋ฐ์๋๋ ๊ณผ์ ์์ ์ฌ๊ฐํ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๊ฒ์ ICP ๋ณธ์ฐ์ ์๋ฏธ๊ฐ ์๊ณก ๋์๊ฑฐ๋ ํน์ ๋ฐ๋๋ก ํด๋น ๊ถ์ญ ์ ํน์ ์ํฉ์ด ์ผ๋ถ ICP์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ์๋ ์ ํฉํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ก, ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ผ ์ ์๊ฒ ๋ค. 5. ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์กฐ๊ฑด ํจ์จ์ ์ธ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ์ํด์๋ ์๋์ ๊ฐ์ ์ ๋ฐ์ฌํญ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์๊ฑด์ ์ค์ ๊ฐ๋ ์ํฉ์์๋นํ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์๊ฑด๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ์์ ์ํฅ๋ ฅ ๋ฒ์ ๋ฐ์ ๋ด์ฉ๋ค๋ก, ์ ๋ถ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ด๋ฐ ์ฌ์๋ค์ ์ค์์ฑ์ ํจ๊ป ๊ณต์ ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ์ ๋ฅ๋ ฅ ๋ฐ์ ์์๋ก ์ธํ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ํ๊ณ ๋ฐ ๋จ์ ์ ๋ฐ๋์ ๊ทน๋ณตํด์ผํ๋ค. ๊ฐ ๋ ์ ํจ์จ์ฑ์ ์ฆ๋ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ท์ ์ ๋ง๋ค๊ณ ์ ๋ฆฝํ ์ ์๋ ๊ถ ํ์ด ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ๋ถ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฌ๊ณ ํ๊ณ ์ง์๊ฐ๋ฅํ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ์ ๋: ๋ณดํ ๋ฐ ํ ๊ธ์ต๊ถ์ ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ธ์ต์์ฅ์ ์์ ์ ์ถ๊ตฌํ ์ ์๋ ํฌ๋ช ํ ์ ๋ถ ์ ์ฑ ์ด ํ์ ์ ๋ฐ๋ฌ๋ ๊ณต๊ณต ์ธํ๋ผ : 1) ์๋ฒ์ ๋ (๋ฒ์ธ, ์ฒญ์ฐ, ๊ณ์ฝ, ์ ๋น์๋ณดํธ, ์ฌ์ ์ฌ์ฐ๋ฒ๊ณผ ๊ฐ์)์ฒ๋ผ ๊ฐ์ข ๋ถ์์ ๊ณต์ ํ ํด๊ฒฐ ์ ์ํ ์ฌํ์ ์ธํ๋ผ๊ฐ ํ์ฑ 2) ๋ ๋ฆฝ๋ ์ฌ๋ฒ์ ๋ 3) ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ํตํฉ๋๊ณ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ํ๊ณ์์น ์ ์ฉ 4) ๊ธฐ์ ์ ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ณ๊ฐ์ฌ 5) ํ๊ณ์ฌ, ๊ณ๋ฆฌ์ฌ, ๊ฐ์ฌ ๋ฑ ๊ฒฝ๋ ฅ๊ณผ ์ค ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ ์ ๋ฌธ ์ธ๋ ฅ ํ๋ณด 6) ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์ ๊ธ์ต ์์ฅ์ ์ - 4 -
์ ํ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๋ช ๋ฃํ ๊ท์ ๊ด๋ฆฌ 7) ๊ธ์ต๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ํ ์์ ํ๊ณ ๊ฒฐ์ ์ ๋ 8) ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๊ฒฝ์ , ์ฌ๋ฌด, ์ฌํ์ ํต๊ณ์๋ฃ์ ์ฌ์ด ์ ๊ทผ์ฑ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์์ฅ๊ท์จ : ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๋ฌ๋ ๊ณ , ๋ชจ๋ฒ๊ธฐ์ ์๋ ๋ณด์์ด ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ์์๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ธ์ง๋ ๊ฒฐ ์ ์ ๋ด๋ฆด ์ ์๋ ํจ์จ์ ์ธ ์์ฅ์ด ํ์ฑ ๋๊ณ , ์ ํํ๊ณ ํฌ ๋ช ํ๊ณ ์๊ธฐ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฑ๋ฌด์๋ก๋ถํฐ ์ฑ๊ถ์ ๋ฐ ํฌ์์ ์๊ฒ ์ ๋ฌ๋๋ ๊ฒ ์ ์ ํ ์์ค์ ์์ ์ฅ์น : ๊ธฐ๊ด์ด ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ด๋ ํ์ฐ์ ๊ฒฝ ์ฐ, ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์๋ ์์คํ ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ ์คํ ์ ๊ธฐ์ ์ ๋๋์ ํด์ด๋ ์ต์ํ ํ๊ณ , ์์คํ ์ ๊ณต์ ๋ ฅ ์ ํฅ์ํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์ด์ผ ํจ ํจ์จ์ ์ธ ๊ธ์ต์์ฅ : ํจ์จ์ ์ธ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ฅ๋จ๊ธฐ ํฌ์๊ธฐํ ์ ๊ณต์ ์์ด ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ฉฐ, ์ฌ๋ฌด์ํ ๋ฐ ๋ฆฌ์ค ํฌ ํ๊ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ์์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต ์คํ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํจ - 5 -
B : ICP ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก (Assessment Methodology) 1. ํจ์จ์ ์ธ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ฌ์ ์๊ฑด ๊ฒํ ํจ์จ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ฌ์ ์๊ฑด์ ์ ์ ์ฑ์ ์ดํผ๊ณ , ICP ์ดํ ํ ๊ฐ์ ํจ๊ป, ์ฌ์ ์๊ฑด์ ์ํธ์ฑ์ ๋ํ ๋ช ํํ ๊ทธ๋ฆผ์ ๊ทธ๋ฆด ์ ์๋ ๋ก ๊ฐ๊ฒฐํ๊ณ ์ฌ์ค์ ์ผ๋ก ํํฉ์ ์์ฑํด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฌ๊ณ ํ๊ณ ์ง์๊ฐ๋ฅํ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ์ ๋ ์ ๋ฐ๋ฌ๋ ๊ณต๊ณต ์ธํ๋ผ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์์ฅ๊ท์จ ์ ์ ํ ์์ค์ ์์ ์ฅ์น ํจ์จ์ ์ธ ๊ธ์ต์์ฅ ์ฌ์ ์๊ฑด์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋, ๊ดํ ๊ถ์ ์ฌ์ ์๊ฑด์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ ๋๋ผ, ํํฉ์ ์์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ICP ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ ๋ณด๋ก ํ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ์๊ฑด ๋ณ๋ก ๊ทธ ํํฉ์ ํ ๋ ๋ฌธ์ฅ ์ ๋๋ก ์ค๋ช ํ๋ IMF๋ World Bank ํน์ ๊ณต์ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ธ์ฉํ์ฌ ์์ ํ๋ ๊ฒ๋ ๋ฌด๋ฐฉํ๋ค. ๊ฒฌ๊ณ ํ๊ณ ์ง์๊ฐ๋ฅํ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ์ ๋์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ ์ ๋์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ์ ์ถํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ ผ๋ฌธ์ด๋ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํ์ฌ ํํฉ์ ๋ํ ์ค๋ช ์ ํ๋ฉด ๋๋ค. ํ์ํ๋ค๋ฉด, ๋ณดํ์์ฅ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ํด๋น์๊ฑด์ ๊ด๊ณ ๋ถ์์ ํฌํจ์ํฌ ์ ์๊ฒ ๋ค. ๋ํ ๊ธ์ต์์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ด๋ จ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ด๊ฐ์ ์ฑ ์๋ถ๋ฐฐ ์ฌ๋ถ, ์ ๋ถ ์ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ์ ์ฑ ์ ๋ํ ๋ฆฌ๋ทฐ ๋ฑ์ ํฌํจ์ํฌ ์ ์๋ค. ๊ณต๊ณต ์ธํ๋ผ ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ ๋ถ์ผ์ ์ธํ๋ผ ํํฉ์ ๊ธฐ์ ํ๋ฉด ๋๋ค. ํจ๊ณผ์ ์ธ ์์ฅ๊ท์จ์ ๋ํ ๋ฆฌ๋ทฐ์์๋ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๊ท์ , ํฌ๋ช ์ฑ, ๊ฐ์ฌ๋ ์ฌ๋ฌด๊ณต์, ์ด์ฌํ ์์์ ์ ์ ๋ฐ ํด์์ ๋ํ ๊ตฌ์กฐ, ์ฃผ์ฃผ๋ณดํธ ๋ฐ ๊ถ๋ฆฌ, ์์ฅ ๋ฐ ๊ณ ๊ฐ ์ ๋ณด ์ ๊ทผ์ฑ, ์ ๊ท์์ฅ์ง์ ์ ๋ํ ํจ์จ์ ์ฒด๊ณ, ์ธ์ ๋ฐ ํฉ๋ณ, ์์ฅ์ ์ธ๊ตญ๊ณ ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ์ด์๋ค์ ๋ค๋ฃฌ๋ค. ์ ์ ํ ์์ค์ ์์ ์ฅ์น๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธํ๋, ์ค์์ํ - 6 -
์ ์ญํ ๊ณผ ๊ฐ์ ์์๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ธฐ๊ด๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ, ์ค ํธ๋ ์ค ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ค์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ํ์ํ ์์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ๋ณด์ ์ฌ๋ถ๊ฐ ํ๊ฐ๋๋ฉฐ, ์ค์์ํ์ ํฌํจํ ๊ณต์ ์๊ธ์ ์ฌ์ฉ๊ณผ ๋๋์ ํด์ด๋ฅผ ์ต ์ํ ํ๊ธฐ์ํ ์์คํ ๋ฑ์ด ๊ฒํ ๋๋ค. ํจ์จ์ ์ธ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๋ค์ํ ๊ธ์ต๋๊ตฌ, ๋ฐํ, ๋ง๊ธฐ ๋ถ์ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒ์ ๋ค๋ฃฐ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณดํ์ฐ์ ์์ ์ ๋์ฑ์ด ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ ํฅ ํน์, ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ด์ ์ธก๋ฉด์์ ์ฐ๊ธ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฅ๊ธฐ๊ณ์ฝ ์ํ์ ์๊ฐ ์ฌ๋ถ์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ ๊ฒํ ํ ์ ์๋ค. 2. ICPs ํ๊ฐ IAIS๋ ICP์์ ๋งํ๊ณ ์๋ ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ํ์ฌ ICP ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ ๋ฅผ ์ดํํ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ฅํ๊ฒ ๊ถ๊ณ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ดํ ๊ถ์ญ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ICP์ ๊ทธ ๊ธฐ์ค ์ดํ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๊ดํ ๊ถ์ญ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ์ทจ์ฝ ์ , ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธ๋ ๋ณดํ ๋ถ์ผ์ ์์ ์ฑ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ๋ถ๋ถ์ ์๋ณํด ๋ด๋๋ฐ ๋์์ ์ค๋ค. ICP์ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ ๋ณดํธ์ฑ์ ์ ๊ฐ, ๊ฐ ๊ถ์ญ์ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ๊ถ์ญ์ ์ค์ (๋ฒ์ ํน์ ์์ฅ ๊ตฌ์กฐ์ ์ํฉ)์ ๋ง ๊ฒ ์ดํ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐพ์์ผ ํ๋ค. ICP๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ณ ICP์ ์ดํ์ ํ์์ ์์๋ก์ ์ข ํฉ์ ์ด๊ณ , ์ ํํ๊ณ , ์ผ๊ด๋ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ค. ํ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฐ๋์ ์ธ๋ถ์ ๋ฐํํด์ผ ํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ง๋ง, ๊ฐ ๊ถ์ญ ์์ ๊ถ์ญ์ผ๋ก ์ผ๊ด๋๊ฒ ํ๊ฐ๊ฐ ์ ์ฉ ๋์๋ค๋ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ ์ค์ํ๊ฒ ๋ค. 3. ์์ญ ICP๋ ํฌ๊ฒ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. (1) ์์ฒดํ๊ฐ : ICP ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์น ํ๊ฐ๋ ํน์ ICP์ ๋ํ์ฌ ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์ ์ค์ค๋ก ํน์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋์์ ๋ฐ์ ํ๊ฐ (2) ์ 3์ ํ๊ฐ (3) IMF๋, World Bank๋ด FSAP์ ํ๊ฐ - 7 -
ํต์, ๊ฐ ๊ถ์ญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์์คํ ์ ์ฒด์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ๋ ๊ฒ ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋, ๋๋ก ํน์ ์ํ์ ๋ํ ์ทจ์ฝ๋ถ๋ถ์ ์ข ๋ ํฌ์ปค์ค๋ฅผ ๋ง์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค. FSAP ์ ์ฒด ๋ฆฌ๋ทฐ๋ ๊ถ์ญ ์ ์ฒด๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ง ํ์ด ๋๋ค. ํ ๊ฐ ์ด์์ ๊ธฐ๊ด์ด ๊ถ์ญ์ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ์ ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ ์ฐ, ๊ฐ๊ฐ์ ์ญํ ๋ฐ ๊ธฐ์ค์ดํ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๋ถ๋ช ํ๊ฒ ์ค๋ช ์ด ๋์ด ์ผ ํ๋ค. ๋จ์ผ ๊ธฐ๊ด ํ๋ก ์งํํ ํ๊ฐ๋ ์ ์ ํ์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ ์ฃผํ๋ค. 4. ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฐ ์คํ (์ ๋ฌธ๊ฐ ํฌ์ ) ๊ฐ๊ฐ์ ICP ํ๊ฐ๋ ์๋นํ ํ๋จ ๋ฐ ๋ถ์์ ์๊ตฌํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ด ๋ จ ๋ถ์ผ์ ๊ฒฝํ์ด ํ๋ถํ ํ๊ฐ์๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ฝ ํ ๊ฐ์๊ฐ ๋ณดํ ๋ถ์ผ์ ์ต์ํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ํน์ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์ง์์ด ๊ฒฐ์ฌ๋์ด ์๋ชป๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ๋์ ์๊ฒฉ์ด ์๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ํฌ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 5. ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฐ ์คํ (์ ๋ณด) ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ ๋ ๊ด๋ จ ๊ธฐ๊ด๋ค๊ณผ ์ฌ์ ์ ํ์๋ฅผ ์งํํ์ฌ ํ๊ฐ์๋ค์ด ๋ค์ํ ์ ๋ณด์ ์ธ๋ ฅ์ ์ ๊ทผ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋งํ๋ ์ ๋ณด๋ ๊ณต๊ณต์ฐํ๊ฒ ๋ฐํ๋ ์ฌ๋ฒ, ํ์ ๋ฒ๋ฅ ์ธ ์๋ ์ธ๋ถ์ ๊ณตํ๋์ง ์์ ์์งํ๊ฐ ๋ด์ฉ, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ด์์ง์นจ, ํน ์ ๊ทธ์ ์ ์ฌํ ๋ด์ฉ๋ ํฌํจํ๋ฉฐ ๊ธฐ๋ฐ์ค์์ ์๋ฐฐ๋์ง ์๋ ํ๋ ๋ด์์ ๋ชจ๋ ์ ๋ณด๋ ๊ณต์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํ์ํ ์ ๋ณด๋ ์ฌ์ ์ ๊ณต์ ๋ฐ ๋ถ์์ด ์๋ฃ๋์ด ํ๊ฐ์ ํ์ํ ์ฌ์ ํ์๊ฐ ์ต๋ํ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด์๋ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ํ๊ฐ์๋ ๋ค์ํ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๊ด๊ณ ์ (๋ณดํ ๊ฐ๋ ์, ํ ๊ธ์ต๊ถ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด, ์ ๋ถ๋ถ์ฒ, ๋ณดํํ์ฌ, ํํ, ๊ณ๋ฆฌ์ฌ, ํ๊ณ์ฌ, ๊ธฐํ ๊ธ์ต ๋ถ์ผ ์ ๋ฌธ๊ฐ)์ ๋ง๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. - 8 -
6. ๊ธฐ์ค(Standard) ํ๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ ๋์, ๊ฐ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์ดํ์ ๋๋ฅผ 5๊ฐ์ง ๋ ๋ฒจ๋ก ํ๊ฐ ํ ์ ์๋ค. (1)์์ ํ ์ดํ (2)์๋นํ ์ดํ (3)๋ถ๋ถ์ ์ดํ (4)์ดํ ์ ๋จ (5)ํด๋น์ฌํญ ์์ ICP ๊ธฐ์ค์ด ์์ ํ ์ดํ ์ด๋ผ๊ณ ํ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ชฉ ํ๋ฌ์ฑ์ ์ํ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๊ถํ์ ๋ง ์กฑํ ๋งํ ์์ค์ผ๋ก ํ์ฌํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ ๋๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ์ด ์ ๋๊ฐ ์ค์๋ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋๋ฐ, ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ค์ง์ ์ธ ์ฌ๊ฑด์ด ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ ํ ์ดํ ์ผ๋ก ํ๊ฐ ๋ฐ๊ธฐ ์ํด์ ๋, ๋จ์ง ๋ฒ์ ์ผ๋ก ๋ถ์ฌ๋ ๊ถํ์ ๋์ด์, ์ค์ ๋ก ์ด๋ฌํ ๊ถํ์ด ์ง ํ ๋์๋์ง๋ฅผ ๋ถ๋ช ํ๊ฒ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ๊ทผ๊ฑฐ์ ํจ๊ป ๋ณด์ฌ ์ค ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ํ๊ฐ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์ ์ ๋ ๋ฒ, ๊ฐ๋ ์ ๋, ๊ฐ๋ ์ด์์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ํ๊ฐ ํ๊ฒ ๋์ง๋ง, ๊ทธ ์ธ์๋ ๋ณด๊ณ ์์ ๊ธฐํ ๊ฐ์ ๋ ์ฌํญ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ฝ ๋ฉํธ๋ฅผ ์ถ๊ฐํจ์ผ๋ก์, ์ ๋ ์ดํ์ ๋ํด ๋ ธ๋ ฅํ ๋ถ๋ถ์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ฒ ๋ค. ๋ํ ICP ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ถ์ญ๋ณ ๋ฒ๋ฅ ์ด ๋ง์ง ์๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ์ธ์งํ๊ณ , ํ๊ฐ ์คํ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ด๋ จ ๋ด์ฉ๋ค์ ๋ณด๊ณ ์์ ํจ๊ป ๊ธฐ๋กํ ์ ์๋ค. ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์์ ํ ์ดํ๋ฌ์ฑ์ด ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ธ์ด ์ ์ฃผ ๋ฏธ๋ฏธํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ฉด ์๋นํ ์ดํ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. ์ค์ ์ดํ ์ ๋์ ๊ด๊ณ์์ด ์ด๋ฌํ ์ฅ์ ์์๊ฐ ํฌ๋ค๊ณ ํ๋จ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถ ๋ถ์ ์ดํ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ค. ๊ธฐ์ค์ ์ดํ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด๋ ํ ์ง์ฒ์ฌํญ ๋ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํ ์๋จ ์ด๋ผ๊ณ ํ๊ฐํ๋ค. ๋ง์ฝ, ICP๊ธฐ์ค์ ๋ด์ฉ์ด ๊ดํ ๊ถ์ญ์ ๊ตฌ์กฐ์ , ๋ฒ๋ฅ ์ , ๊ธฐ์ ์ ์ํฉ ์ ์ ํฉํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ํด๋น์ฌํญ ์์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ๋๋ค. - 9 -
7. ๋ณดํํต์ฌ์์น(ICP) ํ๊ฐ ๊ฐ๋ณ ์์น์ ๋ํ ์ดํ ์์ค์ ํ๊ฐํ ๋, ๊ธฐ์ค(Standard)ํ๊ฐ์ ๋ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์๋๋ค. ๋ชจ๋ ๊ธฐ์ค์ด ์์ ํ๊ฒ ์ดํ ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํน์ ๋ชจ ๋ ์ดํ๋๊ณ ์ผ๋ถ๊ฐ ํด๋น์ฌํญ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ผ ๋ ICP๊ฐ ์์ ํ ์ด ํ ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ICP ๊ธฐ์ค์ ํ๊ฐ๊ฐ ํด๋น์ฌํญ ์์ ์ธ ๊ฒฝ ์ฐ ICP๋ ํด๋น์ฌํญ ์์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ค. ICP ํ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ ํ ์ดํ ๊ณผ ํด๋น์ฌํญ ์์ ์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ๋ ๊ธฐ์คํ๊ฐ์ ๊ฑฐ์ ํก์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ICP์ ์์ ํ ์ดํ๋ฌ ์ฑ์ด ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ธ์ด ์์ฃผ ๋ฏธ๋ฏธํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ฉด ์ ๋นํ ์ดํ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ค์ ์ดํ ์ ๋์ ๊ด๊ณ์์ด ์ด๋ฌ ํ ์ฅ์ ์์๊ฐ ํฌ๋ค๊ณ ํ๋จ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถ๋ถ์ ์ดํ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ค. ICP ์ดํ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด๋ ํ ์ง์ฒ์ฌํญ๋ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํ ์๋จ ์ด ๋ผ๊ณ ํ๊ฐํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก๋ ICP ์ ์ฒด์ ๋ํ ์ดํ์ด ICP ๊ธฐ์ค์ ์ค์๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฌ์ฑ ๋ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ์์ง๋ง, ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํ ICP ์ดํ์ ๋ํด์๋ ์ ์ฆํด ๋ณด์ผ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ํน์ ๊ดํ ๊ถ ์ญ์์ ICP๊ธฐ์ค์ ์ดํ์ด ICP์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๋๋ฐ ๋ฐ๋์ ์ ํฉํ ๊ฒ์ ์๋ ์๋ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํน์ ์์น์ ์ดํ์ ์ ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ํ์ํ๊ฒ ๋ค. ICP๋ ์๋ช ๋ณดํ๊ณผ ์ํด๋ณดํ์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ ์ ์ด๋, ์ผ๋ถ ์ํฉ์์๋ ๋ณดํ์์ญ ์ค ํน์ ๋ถ๋ถ์ ์์ด, ๊ดํ ๊ถ์ญ ์ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ณผ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ICP๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ์ํด๋ณดํ๊ณผ ์๋ช ๋ณดํ์ ๋ฒ์ ํน์ ๊ดํ์ ์ํฉ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅด๊ฑฐ๋, ์ผ๋ถ ํน์ฑํ๋ ๋ถ์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ด๋ค์ง๊ณ , ๊ฒฐ๊ตญ ํ๊ฐ๋ฑ๊ธ ๋ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค. ํ๊ฐ์๋ ํน์ ์์น์ ๋ํ ๋ ๋ณดํ์์ญ์ ๋ ํ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ถ๋ฆฌ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ๋ณด๊ณ ์์ ์ด๋ฌํ ์ฐจ ์ด์ ์ด ๋ถ๋ช ํ๊ฒ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. - 10 -
8. ํ๊ฐ๋ณด๊ณ ์ IAIS๋ ๋ณ๋์ ๋ณด๊ณ ์ ์์์ ์๊ตฌํ๊ณ ์์ง๋ ์์ผ๋, ์๋์ ๋ด์ฉ ์ ๋ณด๊ณ ์ ์์ฑ ์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒ์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ์๋ฉด๋ณด๊ณ ์ดํ ํ๊ฐ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด ํ๊ฐ ์๊ธฐ ๋ฐ ๋ฒ์ (์ธ๋ถ ํ๊ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ) ํ๊ฐ์ (์ธ๋ถ ํ๊ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ) ๊ฒํ ํ ๋ด์ฉ, ํ์, ๋ถ์กฑํ๋ ์ ๋ณด ๋ฐ ํ ๊ฐ์ ๋ผ์น ์ํฅ (์ธ๋ถ ํ๊ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ) ICP ์ดํ์ด ์ฉ์ดํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ (์ธ๋ถ ํ๊ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ) ํ๊ฐ์ ๋ํ ๋ด์ฉ์ ๊ฐ๋ ๊ตญ์์ ์ ์ ์ ๊ฒฌ์๋ก ์ ์ถ (์ธ๋ถ ํ๊ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ) ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ฌ์ ์กฐ๊ฑด ๊ฒํ ํ๊ฐ๊ฒฐ๊ณผ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ฐํ์ฌ๋ถ๋ ๊ดํ ๊ถ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ํ๋จํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. - 11 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 1 : ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชฉ์ , ๊ถํ ๋ฐ ์ฑ ์ (Objectives, Powers and Responsibilities of the Supervisor) ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ด๋นํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 1.1 ์ฃผ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ด๋นํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์ํ๋ค. 1.1.1 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ด๋นํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ฃผ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ด๋นํ ๊ฒฝ์ฐ(๊ฑด์ ์ฑ๊ฐ๋ ๊ณผ ์์ ํ์๊ฐ ๋ , ๊ฑฐ์๊ฐ๋ ๊ณผ ๋ฏธ์๊ฐ๋ , ์ ๊ท ํ๊ฐ์ ๊ณ์ ๊ฐ๋ ๋ฑ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ค ๋ฅผ ๊ฒฝ์ฐ), ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ด ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋๋ก, ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฑ ์ ๊ณผ ์กฐ์งํํ ๋ฑ์ด ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 1.2 ์ฃผ๋ ๋ฒ๋ฅ ์๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฌด ๋ฐ ์ฑ ์์ ๋ช ํํ ์ ์ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ ๋๋ก ์ํํ ์ ์๋๋ก ๊ท์ ์ ์ ์ ์ํ ๋ฐ ์ฆ๊ฐ์ ์กฐ์น ๊ถํ ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ๊ถํ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ถ์ฌํ๋ค. 1.2.1 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ช ์ํ๋ ๊ฒ์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ์ ๊ณ ์ํจ๋ค. ์ด ๋ฌํ ๊ธฐ๋ฐ์์ ๊ธ์ต์๋น์, ์ ๋ถ, ํ์ ๋ถ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ดํด๊ด๊ณ์๋ค์ ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด์ ๋ํด ์์ธก ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ฃผ์ด์ง ์๋ฌด์ ์ฑ ์์ ์ ๋๋ก ์ํํ๋์ง์ ๋ํด ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. 1.2.2 ์ฃผ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์ํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฌด์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. ๊ณต๊ฐํ ๋ก ์ ํตํด ๋ฒ๋ฅ ์ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐฑ์ ํ๋ ์ ์ฐจ๋ ํฌ ๋ช ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ ์ ์์ผ๋, ๋น๋ฒํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฑ ์ ์ ์ ์ฐจ๊ฐ ์์ ๋์ง ๋ชปํ ๋ค๋ ์ธ์์ ์ดํด๊ด๊ณ์์๊ฒ ์ค ์ ์๋ค. ํ์ ๊ท์ ์์ ๋ณด์ํ ์ ์ ์ผ๋ฏ๋ก ์ฃผ๋ ๋ฒ๋ฅ ์์๋ ์ง๋์น ๊ตฌ์ฒดํ๋ฅผ ํผํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์คํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. 1.2.3 ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ํํ ๊ตฌ์ฒดํ๋๊ณ ์ถฉ๋ถํ ํ๋๋์ด์ ๋ฒ์ ๋จ์ผ ์ฃผ์ฒด ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ํ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ถฉ๋ถํ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋๋ก ํ๋ค. 1.2.4 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ์ง์ ์ ์๋จ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์๋จ์ ์ํด ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋ค. ์ง์ ์ ์๋จ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ทธ๋ฃน์ ๋ณธ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ์ฃผ์ฒด๋ค์ ๋ํ ๋ช ํํ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ฐ์ ์ ์๋จ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ทธ๋ฃน์ ๋ณธ์ฌ - 12 -
๋ฐ ๋ฒ์ ๊ฐ๋ณ ์ฃผ์ฒด์ ๋ํ ์ ๋ณด์ ์ ๊ทผํ๊ณ , ์์ํ๋ ๊ท์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ ๋์์ด ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถฉ๋ถํ ๊ถํ๊ณผ ์ํฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ด๋ค. 1.2.5 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ ์ฒด ์กฐ์ ์๋ก์ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค๊ณผ ์ ์ํธ ํ๋ ฅ๊ณผ ์กฐ์ ์ ํ๋ฉด์ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ํํ ์ ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ๋ฒ ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 1.2.6 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒํ , ํ๊ฐํ๊ณ ๊ทธ๋ฃน์ค์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ํ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐ์ ํ๊ณ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ ์ถฉ๋ถํ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์๋ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ ๋ ์ ํ๊ณ ํ ํ๋ ์ฑ ์์ ๋ถ๋ดํด์ผ ํ๋ค. 1.2.7 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋๋ก ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ๋ ๊ดํ ์ง์ญ ์ฐจ์์ผ๋ก ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. 1.3 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ์ฃผ์๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ณต์ ํ๊ณ , ์์ ํ๊ณ , ์์ ์ ์ธ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ ์ง๋ฅผ ๋๋ชจํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 1.3.1 ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ธ๋ถ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅผ ์ ์์ง๋ง, ๋ชจ ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต ๋ณดํธ๋ผ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ถ์ฌ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. 1.3.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฌด๋ ๋ช๊ฐ์ง ๋ชฉ์ ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ธ์ต์์ฅ์ด ๋ฐ๋ฌํ๊ณ , ๊ธ์ต ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ์กฐํ๋ ๋ชฉ์ ์ด ๋ณํ๋ฉฐ, ํ์์ ์ด๋ฌํ ๋ถ๋ถ ์ด ์ค๋ช ๋์ด์ผ ํ๋ค. 1.4 ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํจ์ ์์ด ๊ทธ ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์ ์์ถฉ ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด๋ จ๋ฒ๊ท์ ๊ฐ์ ์ ์ถ์งํ๊ฑฐ๋ ์ ์ํ๋ค. 1.4.1 ์์ฅ์ด ๋ฐ๋ฌํจ์ ๋ฐ๋ผ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํํ ๋ฒ๊ท์์ ๊ท์ ๋์ง ์์ ๋ณดํ ๊ถ์ญ์ ๊ณต์ ์ฑ, ์์ ์ฑ ๋ฐ ์์ ์ฑ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ํ๊ฒฝ๋ณํ๋ฅผ ๊ฐ์งํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋๋ก ๊ด ๋ จ ๋ฒ๊ท์ ๊ฐ์ ์ ์ถ์งํ๊ฑฐ๋ ์ด๋ฅผ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. - 13 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 2 : ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ (Supervisor) ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๊ถํ์ ์ํํจ์ ์์ด - ๊ธฐ๋ฅ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ฆฝ์ ์ด๊ณ , ์ฑ ์๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ํฌ๋ช ํด์ผ ํ๋ค. - ๋น๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณดํธํ๋ค. - ์ ์ ํ ๋ฒ์ ๋ณดํธ์ฅ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. - ์ถฉ๋ถํ ์์์ ๊ฐ์ง๋ค. - ๋์ ์ง์ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋ค. 2.1 ๊ฐ๋ ์์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ ์ ํฉ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ ํด ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ ๋ด๋ถ์ง๋ฐฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ด๋ถ์๋ ์ค์ ์ฌ ์์ ๋ํด ํจ๊ณผ์ ์ธ ์์ฌ์ํต๊ณผ ์ ์ ์์ค๊น์ง ์ ์ํ๊ฒ ์ํฅ๋ณด๊ณ ํ๋ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฐ๋ ์์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๋ผ์ธ์ ๋น์์ฌํ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์กฐ์น๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์ ์ ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. 2.1.1 ๊ฐ๋ ์์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ทธ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด์ ๋ฒ์์ ์ ํ ๊ถํ์ ์ค์ํ๊ณ ๋จ์ฉํ์ง ์๋๋ก ํ๋ ์ฑ ์์์์ด ์๋ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ฑ ์์ ์์ํ ์ฃผ์ฒด๋ค(์ ๋ถ ๋๋ ํ์ ๊ธฐ๊ด, ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ตญ๋ฏผ) ์ ๋ํด ๊ทธ ์๋ฌด ์ํ์ ์ํด ํ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ฑ ์์ด ์๋ค. ๊ฐ๋ ์ ๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ํด ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. 2.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฅ ๋ฐ ์ด์ฌ์ ์๋ช ๋ฐ ํด๊ณ ์ ๋ํด์๋ ๋ช ์์ ์ธ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ฅ์ด๋ ์ด์ฌ๊ฐ ํด์ฌํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ฌ์ ๊ฐ ๋์ธ์ ๊ณต์๋๋ค. 2.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ฅ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์งํํ๋ ๊ฐ์ธ์ ๋งํ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒฐ์ ๋ฐ ์ผ์ ์ ๋ฌด์ญํ ์ ๋ํ ์ด๊ด ๊ฒฝ์์ฑ ์์ ์ํํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ์ด์ฌํ ๋ฉค ๋ฒ๋ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ด๋นํ๋ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ ์งํฉ์ฒด์ด๋ค. ๊ฐ๋ ์์ฅ์ ์ด์ฌํ์ ๋ฉค๋ฒ์ผ ์๋ ์๊ณ ์๋ ์๋ ์๋ค. 2.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ํ์ ๋น๊ตญ ๋ฐ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์๋๋ฉฐ ํฌ๋ช ํ๋ค. ํ ์ ๋น๊ตญ์ ์ํ ๊ธฐ๊ฐ์ด ํ์ฉ๋๋ ์กฐ๊ฑด์ด ๋ช ์๋๋ค. 2.3.1 ์ ๋ณด ๊ตํ, ๊ด๊ณ ๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ์๋ฌธ ๋๋ ์น์ธ์ ์ํ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ ์ฐจ, ๊ฐ๋ ๋น - 14 -
๊ตญ์ด ์ฌ๋ฒ์ ํ๋จ์ ์์กดํ๋ ๋ฐฉ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ํ์ ๋น๊ตญ ๋ฐ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ๊ฐ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์ ์๋ ์ด๋ค ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋์ง, ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๊ณ๋น๊ตญ๋ค์ด ๊ด์ฌ์ฌํญ์ ๋ํด ์ํธ ํ์ํด์ผ ํ๋์ง, ์ธ์ ๊ด๊ณ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์น์ธ์ด ํ์ํ์ง ์ ๋ํด์๋ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 2.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ์์ ์ง์๋ค์ ๊ฐ๋ ๊ด๋ จ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด ์ ์น์ธ, ํ์ ๋ถ ๋ ๋ ๋ณดํ์ ๊ณ์ ๋ถ๋นํ ๊ฐ์ญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ก์์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ์ ํผ์ํ์ง ์์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฌ์์ ๋ง๋ จํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ ์๋ฌด, ๋ชฉ์ ๋ฐ ์ธ ์ง๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ด๋ จ ์์์ ๋ฐฐ๋ถํ ์ ์๋ ์ฌ๋๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค. 2.4.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๊ทธ ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ ์ ์๋๋ก ์ฌ๋ฌด์ , ์ธ์ ์์์ ๋ฐฐ๋ถํ ์ ์๋ ์ฌ๋๊ถ์ ํฌํจํ๋ค. 2.4.2 ํต์์ ์ ๋ฌด์ฒ๋ฆฌ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ ๋์์ด ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ด์ํ ๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ์ํด์๋ ์๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ด์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์์ ๋ณธ์ธ์ ์ดํด๊ด๊ณ ๊ฐ ์๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ฐธ์ฌํ์ฌ์๋ ์๋๋ค. 2.5 ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ๋ ๋ช ํํ๊ณ ํฌ๋ช ํ ์ ๋์ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด๋ฌํ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ฐ์ํ์ฌ ์ผ ๊ด์ฑ ์๊ณ , ๊ณตํํ๊ฒ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ๋ ๋์ธ์ ๊ณต์ ๋๋ค. 2.6 ๊ฐ๋ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ด์ฉ๋ณ๊ฒฝ์ ์ฌ์ ์ ๊ณต๊ฐ ์ ์ธ ์๊ฒฌํ์๋ฅผ ๊ฑฐ์น๋ค. 2.6.1 ๊ฐ๋ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ์ ์ค๋ํ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ผ๋ฐ ๊ตญ๋ฏผ ๋ฐ ๋ณดํ์ ๊ณ์์ ์ ์ ํ ์๊ฒฌ์กฐ์จ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ๊ฐ ํ์ํ ์ฌ ํญ์ ํฌ๊ด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๋ ์ค์ ๊ท์ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋์ธ๋ณด์์ ํด๋นํ์ง ์์ผ๋ ์ผ๋ฐ ๊ตญ๋ฏผ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ ์ฑ ์ด๋ ์ ๊ถํด์์ ํฌํจํ๋ค. ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ ์์ ์ง์์ ํ์ ์ ๋ฌด์ํ์ ๋ํ ์ง์นจ ๋ฑ ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ ๋งค๋ด์ผ์ ํต์์ ๋ด๋ถ ๋ฌธ๊ฑด์ด๋ฏ๋ก ์ ์ธ๋ ์ ์๋ค. 2.7 ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ ์ญํ ๊ณผ ์๋ฌด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์ํํ๋์ง์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณตํํ๋ค. - 15 -
2.7.1 ์ธ๋ถ ๊ธฐ๊ด์์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌด์ํ์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฐ ๋ถ์์ ์์์ ์ ํ๊ฒ ๊ณตํํ์ง ์์ผ๋ฉด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ ์ ๋ณด ๋ฐ ๋ถ์๋ด์ฉ์ ๊ณตํํ๋ค. 2.7.2 ํฌ๋ช ์ฑ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ์ฑ ์์์์ ๊ฐํํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ณตํํ๋ค. - ๊ทธ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ํ ์ ๋ณด - ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ์ํ๋ ์ ๋ฌด(์ต์ ์ฐ 1ํ ๋๋ ์ ์ ํ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ๋ฐํ) - ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํ์ ๊ดํ ์ ๋ณด ๋ฐ ๋ถ์ - ๋ฌธ์ ๋๋ ๋ถ์ค ๋ณดํ์ฌ ๋ํ ์ ๋ณด(์ ๋ณด์ ๋์ธ๋ณด์ ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ๊ฐ์ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ํผ์ํ์ง ์๋ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ทจํ ์ผ๋ จ์ ์กฐ์น๋ค ํฌํจ) - ํ๊ณ๊ฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฑฐ์น ์ฌ๋ฌด์ ํ(์ต์ ์ฐ 1ํ) 2.8 ์ฌ๋ฒ๋ถ์ ํ๋จ ํ์ฉ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ํด ์ด์์ ๊ธฐํ๋ ์ ์ฐจ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ฐจ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ๊ณผ ์ ํจ์ฑ ์ ์ง๋ฅผ ์ํด ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๋ฉฐ ๊ท ํ์ ์ด๋ฃจ์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ์ฐจ๋ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต ๋ณดํธ๋ฅผ ์ ํด ์์ฅ์ ์ ์ ํ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญํ ์ ๋ถ๋นํ๊ฒ ์ ํํ์ง ์๋๋ค. 2.8.1 ์ด์์ ์ฐจ ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ ๋์ ์กด์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ท์ ๊ฐ ๋ฒ ํ ๋๋ฆฌ ๋ด์์ ์ผ๊ด์ฑ ์๊ณ , ๋ ผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํ๋นํ๊ฒ ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌ ํ ์ ์ฐจ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ทธ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๊ถํ์ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ์ ์ํ๊ฒ ํ์ฌํ ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๋นํ๊ฒ ์ ํํด์๋ ์ ๋๋ค. 2.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ทธ ์์ ์ง์๋ค(ํ์ง ๋๋ ์ ์ง)์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์ ๋ฐ๋ผ ๋์ธ๋ณด์์ด ํ์ํ ์ ๋ณด(๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ์๋ก๋ถํฐ ์ ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจ)๋ฅผ ๋ณดํธํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ๋์ธ๋ณด์ ์ ๋ณด์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํด ์ ์ ํ ์์ ์ฅ์น๋ฅผ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ถ๋นํ๊ฒ ์ ์ถํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฒ๋ฒ๋์์ด ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ ์ฒญ ์, ์ ๋ฒํ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ ์์ฒญ ์ ๋ณด์ ๋ํ ๋น๋ฐ์ ์ง ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฒญ ์ ์ด์ธ์๋ ์ด๋ ํ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ์ ๊ณต๋ ๊ฑฐ๋ถํ๋ค. 2.9.1 ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ถ๋น์ ์ถ์ ๋ํ ์ฒ๋ฒ์ ๋ฐ๋์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฒ๋ฒ์๋ ์ง๊ณ์ฒ๋ถ์ด๋ ํ์ฌ์์ก ์ ์ฐจ๊ฐ ํฌํจ๋ ์๋ ์๋ค. - 16 -
2.9.2 ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ํ ์ ๊ทผ๊ถํ์ ๊ฐ์ง ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ ์ง์๋ค(ํ์ง ๋ ๋ ์ ์ง)์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ถ๋น ์ ์ถ์ ์ฒ๋ฒ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. 2.9.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณด์กด, ๋ณดํธ, ์ ์งํ ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๋ชจ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. 2.9.4. ๊ตํ๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ์์ ๊ถ์ ๊ทธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธฐ์ ์ ์ง๋๋ค. 2.9.5 ์ ๋ณด๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ์์ ์ฅ์น์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ ํ ์ ๊ทผ์ ํ์ ํฌํจํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํด ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํ ํ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋์ ํ์ฌ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ณต์ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค: - ๊ธฐ๋ฐ์ ์ง ์๊ฑด์ ์ค์ํ๊ณ - ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง์ ๊ฐ๋ ๋ฐ ํต์ ํ์ ์์ผ๋ฉฐ - ์ ๋ณด ์์ฒญ ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ๊ณ ์ผ๊ด์ฑ์ด ์๋ ์ ๋ณด๊ฐ ํ์ํ ์ 2.9.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์์ ๋ณด์ ์ฒจ๋ถ๋ ๋ฐ์ดํฐ ๋ณดํธ์กฐ๊ฑด์ ์ ๋๋ก ์ธ์ํ๊ณ , ๋ ๋ณดํธ์กฐ๊ฑด์์ ํ์ฉํ๋ ํ๋๊น์ง๋ง ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณด์ ํด์ผ ํ๋ค. 2.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๊ทธ ์์์ง์๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์๋ ํ, ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐ๋ผ ์ํํ ์ ๋ฌด์์ ๋ฐ์ํ ๋ฒ์ ์์ก์ ๋ํด ํ์ํ ๋ฒ์ ๋ณดํธ์ฅ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๋ฐฉ์ด๋น์ฉ์ ๋ํด์๋ ์ถฉ๋ถํ ๋ณด์๋๋ค. 2.10.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ทธ ์ญํ ์ ์ํํ๋ ๊ณผ์ ์์ ์ทจํด์ง ์กฐ์น๋ค์ ๋ํ ๋ฒ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. 2.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด ์ํ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ์ฌ์ ์ , ์ธ์ ์์์ ๋ณด ์ ํ๋ค. ์ธ๋ ฅ์ฑ์ฉ ์ ์ฑ ์ ๋์ ์ญ๋๊ณผ ๋ฅ๋ ฅ, ๊ฒฝํ์ ๊ฐ์ถ ์ง์์ ์ฑ์ฉ ๋ฐ ์ ์งํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ ์์์ง์์๊ฒ ์ถฉ๋ถํ ๊ต์ก๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณต ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์์ ์ธ๋ถ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ์ฉํ๊ฑฐ๋ ๊ณ์ฝ์ง์ผ๋ก ํ์ฉํ ์ ์๋ค. - 17 -
2.11.1 ์ฐ๊ฐ ์ธ๋ ฅ์ด์ฉ ๊ณํ์ ์ผ๋ถ๋ก์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ์ง์๋ค์ ์ญ๋, ๊ฒฝํ ๋ฐ ๋จ๊ธฐ ์ค๊ธฐ ์์ ์์์ ๋ํด ์กฐ์ฌํ๊ณ , ์ธ์์ ๋ฐ ์ญ๋์์ ๋ชฉํ์ ์ค๊ณผ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ฒ ํ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๋ค์ ๋ณด๋ค ํ๋ ฅ์ ์ธ ์ธ๋ ฅ์ฑ์ฉ ์ ์ฑ , ๋ณด ํ์ ๊ณ, ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ํด์ธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก์ ์์ํ๊ฒฌ์ ํฌํจํ ์ ์ ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ ธ๋ ฅ์ ์ ๋ฌธ๊ธฐ์ ์ ์ ๊ทผํ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๋ชฉ์ ์ด๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ ์ง์๋ค์ด ๋ณดํ์ค๋ฌด์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ๋์ด๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. 2.11.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์์ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์๋ก์์ ์ญํ ์ ์ํํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. 2.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๊ทธ ์์ ์ง์๋ค์ ์ฒญ๋ ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ด์ต์ถฉ๋ ๊ธ์ง์ ์์น์ ํฌํจ ํ์ฌ ์ต๊ณ ์์ค์ ์ง์ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํ๋ค. 2.12.1 ๊ฐ๋ ฅํ ๋ด๋ถํต์ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ ์ง์๋ค์ ๋์ ์์ค์ ์ฒญ๋ ด์ฑ ๋ฐ ์ง ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ง๋ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ์ ์ ๋ขฐ์ฑ๋ ์ ๊ณ ์ ์ค์ํ ์์์ด๋ค. ์ด๊ฒ ์ ์ด์ต์ถฉ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ์์ง์ ๋ณต๋ฌด๊ท์น์ ๊ฐ์ถ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ ๋ค. 2.13 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ 3 ๊ธฐ๊ด์ ์ํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธฐ๋์์ค์ ์ ํ๊ณ , ์ธ๋ถ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์ญ๋ ๋ฐ ๊ฒฝํ์ ํ๊ฐํ๋ฉฐ, ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ , ๋ณดํ ํ์ฌ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๋ณด์ฅํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ณ ์ฉํ ์ธ๋ถ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ ์ง์๋ค๊ณผ ๋์ผ ์์ค์ ๋์ธ๋ณด์ ๊ท์ ๋ฐ ์ง์ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํด์ผ ํ๋ค. 2.13.1 ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ 3 ๊ธฐ๊ด์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ์์์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๋ณด์ํ๋ ๋ฐฉ์ฑ ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด์ ๊ฐ์์ ํต์ ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ต ์ฐ์ ์ผ๋ก ์ฑ ์์ ์ง๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ์ฑ ์์ ์ 3 ๊ธฐ๊ด์ ์์ ํ ์ํํ๋ ๊ฒ ์ ์์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๋์ฒด์๋จ์ด ๋ ์ ์๋ค. - 18 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 3 : ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๋ณด์์๊ฑด(Information Exchange and Confidentiality Requirements) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ๋น๊ตญ๊ณผ์ ์ ๋ณด ๊ตํ ์, ๋ณด์, ๋ชฉ์ ๋ฐ ํ์ฉ ์๊ฑด์ ์ค์ํ๋ค. 3.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ์ ์ฃผ์ฒด ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน(๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋น๊ท์ ์ฃผ์ฒด ํฌํจ)์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ ๋ฐ ๊ตํํ ์ ์๋ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋ค. 3.1.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ๋ณด ํ๋ ๋ฐ ๊ตํ์ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋๋ ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํ ์ฃผ์ฒด ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฐ๋ ์ ํ์ ํ ์ ๋ณด๋ก ๊ฐ์ฃผํ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด 3.2.1์์ ์ ํ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ด๋ จ์ ๋ณด ์ ๊ณต์ ์ ์ ํ ์ ์ฒญ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ 3.1.2 ๋ณดํ ์ฃผ์ฒด ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ ํ์ํ ์ ๋ณด๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง๋ ์๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์๊ด๋ฆฌ์์คํ ๋ฐ ํต์ ์ ๊ดํ ์ ๋ณด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด ๋ณดํํ์ฌ๋ด ์ฑ ์์ ์์น(์์ ์ฃผ, ์ฃผ์ฃผ, ์ด์ฌ, ๊ฒฝ์์ง, ์ง์, ๋๊ธ์ ๋ฑ) ์ ์๋ ๊ฐ์ธ์ ๋ํ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ ๋ณด ๋ฒ์ฃํ์์ ์ฐ๋ฃจ๋์๊ฑฐ๋ ํ์๊ฐ ์๋ ๊ฐ์ธ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ ๊ด์ ์ ๋ณด ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ๊ท์ ์ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ฌ์ฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด์ ๋ณดํ์ฌ์ ์์ ํ ๋์ ๋ํ ์ ์ฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด ํผ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ํ ํน์ ์ ๋ณด (๊ณ ๊ฐ ๊ฑฐ๋์ ๋ณด ํฌํจ) ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์๊ฑด ์ถฉ์กฑ์ ์ํ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณด๊ณ ์ ๋ณด ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด(์ง์ , ๊ณ์ด์ฌ ๋ฐ ๋น๊ท์ ๋์ ์ง์ฃผํ์ฌ ๋ฑ ํฌ ํจ)์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ณดํ์ฌ์ ํ์ฌ ๋ฐ ์ฅ๋ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ๊ณผ ๊ณ์ฝ์์ ํ์ฌ ๋ฐ ์ฅ๋ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋ํ ํฉ์ - 19 -
3.1.3 ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ณด์์ฒญ ๋ฐ ์ ๊ณต๊ตฌ์กฐ ํ๋ฆฝ์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ ํฉ์ ๋ฐ ์ดํด ๊ฐ์๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. 3.1.4 IAIS์ ๋ค์๊ฐ ์ํด๊ฐ์(MMoU) ๋๋ ์์๊ฐ MoU ๋ฑ์ ํฉ์์๋ ์๋ฐฉ ํฅ ์ ๋ณด๊ต๋ฅ์ ๊ธฐ์ด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ , ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๊ตํํ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ํ ๋๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ๋ณด ๊ตํ์ ์ํํ๊ฒ ํ๋ค. 3.1.5 IAIS MMOU๋ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ชจ๋ ์ด์์ ๋ํ์ฌ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ์ ์ํธํ๋ ฅ๊ณผ ์ ๋ณด ๊ตํ์ ์ํ ๋ค์๊ฐ ์ํด๊ฐ์์ ์ผ ์ข ์ด๋ค. IAIS MMOU๋ฅผ ์ฒด๊ฒฐํ๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋งน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํด๋น ๊ดํ ์ง์ญ ์ ๋ฒ๊ณผ ๊ท์ ๊ฐ MMOU ๋ด์ ์๊ฒฉํ ๋ณด์์กฐํญ ์ค์๋ฅผ ๋ณด์ฅํ๋์ง์ ๋ ํ ๊ฒ์ฆ์ ๋ฐ๋๋ค. 3.1.6 ํฉ์ ๋ฐ ์ดํด๊ฐ์๋ ๋ ์ด์์ ๊ดํ ์ง์ญ ๋๋ ๋ ์ด์์ ๊ธ์ต๊ถ์ญ์ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ ์ฌ์ด์ ์ ๋ณด๊ตํ์ด ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ฉํ๋ค. 3.1.7 ํฉ์ ๋ฐ ์ดํด๊ฐ์๋ ๊ตํ ์ ๋ณด์ ์ ํ๊ณผ ์ ๋ณด ๊ณต์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ํ์ํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ฒด 3.1.8 ์ ๋ณด๊ตํ์ ๊ฐ๋ ํ์์ฒด ์ด์์ ์์ด ํนํ ์ค์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ฒด๊ฐ ํจ๊ณผ ์ ์ผ๋ก ์ด์๋๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ์ (ํนํ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๊ต๋ฅ์ ๋ณดํธ ์์) ์ํธ์ ๋ขฐ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. 3.1.9 ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ํ ์์ ํ ์ทจ๊ธ์ ๊ฐ๋ ํ์์ฒด๋ด ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฑ ์์ด๋ค. ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ํด์๋ ๊ตญ์ ์ ์ธ ๋ฒ์ด๋ ๊ท์ ์ด ์๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ฒด์ ๊ฐ ํ์์ ์๋ํ์ง ์์ ์ ๋ณด ์ ์ถ์ด๋ ๊ธฐ๋ฐ์ฑ ์ ๋ณด๊ฐ ์น์ธ ์์ด ๊ณต๊ฐ๋ ๋ ๊ฒ์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๊ฐ ๋ณด์ ์ ์์ ํ ํ๊ฒฝ์์ ๊ต๋ฅ๋ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ ํ์์ฒด์ ๊ตฌ์ฑ์๊ฐ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ตํ ํฉ์์ ๋๋ ์ง์ ์ ์ธ ์ฝ์ ์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. - 20 -
3.1.10 ์ด๋ ์ฃผ๋ก ๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ฒด์ ์ฐธ์ฌํ๋ ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ํ์๊ณผ ์์๊ฐ MoU ๋ฅผ ์ฒด๊ฒฐํ๋ค. ์ด๋ฌํ MoU๋ ์ด๋ฏธ ๋ง์ด ์ฒด๊ฒฐ๋์ด ์๋ค. ๊ฐ๋ ํ์์ฒด์ ํ์์ ์๊ฒฉํ ๊ธฐ๋ฐ๋ณด์ ์๊ฑด์ ์๊ตฌํ๋ IAIS MMoU๋ฅผ ์ฒด๊ฒฐํ๋ค. 3.1.11 ๊ฐ๋ ํ์์ฒด ๋ด์์ ๊ตํ๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๊ฐ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌ๋ ๋์๋ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์๋ค๊ณผ๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๋ณด์์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํ ๊ณต์์ ์ธ ์ฅ ์น๊ฐ ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฅ์น๋ MoU๋ ์ง์ ์ ์ธ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. 3.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ ํ ๋ณด์์ฅ์น ํ์์ ์ฌ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ ์ ์๋ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋ค. ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋ํ ํฉ์์ ๋๋ ์ดํด๊ฐ์๋ ์ ๋ณด ๊ตํ์ ํ์์กฐ๊ฑด์ด ์๋๋ค. 3.2.1 ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์๋ ๋ค์์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง๋ ์๋๋ค. ๋์ผ ๊ดํ ์ง์ญ๋ด ๋ค๋ฅธ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด ํ ๊ดํ ์ง์ญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด ๋์ผ ๊ดํ ์ง์ญ๊ณผ ํ ๊ดํ ์ง์ญ ๋ชจ๋์ ์๋ ์ํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ ์ฉ๊ธฐ๊ด์ ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด ๋์ผ ๊ดํ ์ง์ญ๊ณผ ํ ๊ดํ ์ง์ญ ๋ชจ๋์ ์๋ ํฌ์, ์ฆ๊ถ, ๊ธ์ต์์ฅ ๋๋ ๊ธฐํ ๊ธ์ต๊ถ์ ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง ๋๋ ํ ๋ฌ์๊ธ์กฐ๋ฌ ๋ฐฉ์ง(AML/CFT) ๊ด๋ จ ๋น๊ตญ ๋ฒ๋ฅ ์งํ๊ธฐ๊ด 3.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฃ ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ฌ์ ์ ์ผ๋ก ๊ตํํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ๊ฐ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ธฐ ์ ์ ๋์ผ ๊ดํ ์ง์ญ์ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๋ ์กฐ์น์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์์ฌํ๋ ๊ดํ ์ง์ญ์ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ฌ์ ํต๋ณด๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์นํ ๊ฐ๋ฅํ ์กฐ์ํ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. 3.3.1 ์ฌ์ ์ ๋ณด๋ ๋ค์์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํ์ฌ์ ๋ํด ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ ๊ณ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ - 21 -
๋๋ ์ ๋ณด ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ ์ค๋ ๋ณํ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ์ํ ๊ดํ ์ง์ญ์์ ์์ ํ๋์ ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ค๋ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ฌ๊ฑด ๋๋ ์ผ๋ จ์ ์ฌ๊ฑด๋ค ํ ๊ดํ ์ง์ญ์ ๊ธ์ต์์คํ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ ๋ณด ํ ๊ดํ ์ง์ญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ณ์ฝ์์ ์ฌ๋ฌด์ํ ๋๋ ์ด์ต์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ ๋ณด ํ๋ฒ ๋๋ ๊ธฐํ ๋ฒ์ ์๊ฑฐํ์ฌ ์ด๋ค ์กฐ์น๊ฐ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ํ ์ ๋ณด์ ๊ธฐ์ดํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์๊ฒ ์๋ฌด์ ์ผ๋ก ๋ฏธ๋ฆฌ ํต์งํ๋ ๊ฒฝ์ฐ 3.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํ ๋๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ํ ํฉ๋ฒ ์ ์ดํด์ ํ๋นํ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๋ค. 3.4.1 ํ๋นํ ๋ชฉ์ ์ ๋ค์์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง ์๋๋ค: ์ฌ์ ํ๊ฐ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด(fit and proper criteria) ๊ฐ์ ์กฐ์น ๋ฐ ์ ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ ๊ณ์์ ๊ฐ๋ (ongoing supervision) ๊ฐ๋ ์ค๋ฌด ์ฒ ์, ์ฒญ์ฐ, ํ์ฐ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง ๋๋ ํ ๋ฌ์๊ธ์กฐ๋ฌ ๋ฐฉ์ง 3.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ ๋ณด ์์ฒญ์ ๋ํด ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ๋ค. 3.5.1 ์์น์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ์์ฒญํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ ๋ณด์ ๊ณต ์ฌ๋ถ์ ์ ๊ณต์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์์ผ ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง ์๋๋ค: ์์ฒญ์ ๋ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ดํ ์ง์ญ์ ์ด์ต์ ๋ฐํ๋์ง ์ฌ๋ถ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ง ๋ฅ๋ ฅ. ํด๋น ๊ดํ ์ง์ญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ์ ํด๋น ๊ดํ ์ง์ญ์ ์ ์ ํ ์ ๋ฒ์ ์ฐจ (ํนํ ๋น๋ฐ์ ์ง, ์ ๋ณด๋ณด์, ์ฌ์ ๋ณด ํธ, ์ ์ฐจ์ ๊ณต์ ์ฑ ๋ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ) ๊ตํ ์ ๋ณด์ ์ฑ๊ฒฉ ์ ๋ณด์ ์ฉ๋ (3.4 ์ฐธ์กฐ) - 22 -
3.5.2 ์ ๋ณด์์ฒญ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ฉด์ ์ํ๋, ๊ธด๊ธ์ํฉ์์๋ ์๋ฉด์์ฒญ์ ๊ณ ์ํ๊ฑฐ๋, ๊ตฌ๋ ์์ฒญ์ ๋ํด ๋ถ๋นํ๊ฒ ์ง์ฒดํด์๋ ์๋๋ค. 3.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ณด๊ตํ ๋๋ ์์ฒญ ๋ฐ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ ์์ธ๋ก ์ํ๋ค. 3.6.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํํ ์ ๋ณด๊ต๋ฅ๋ฅผ ์ํด ๊ต๋ฅ์ฐฝ๊ตฌ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ ์ธ์์ ์ง๋ช ํด์ผ ํ๋ค. 3.7 ๊ต๋ฅ์ ๋ณด์ ๋ํ ์์ค, ํ์, ๋ฐ ์ธ๋ถ ์ฑ๊ฒฉ์ ๋ํด์๋ ์ํธ์ฃผ์๊ฐ ์๊ฒฉํ๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์๋๋ค. 3.7.1 ์ํธ์ฃผ์๊ฐ ์๊ฒฉํ ์ ์ฉ๋์ง ์๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ด ์ ๋ณด๊ต๋ฅ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ (ํนํ ๊ธด๊ธ ๋๋ ์๊ธฐ์ํฉ)์ ์ด๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ๋ ์๋จ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค. 3.8 ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ๊ธฐ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต ๋ฐ๋ ์๋๋ฐฉ์ด ๋น๋ฐ์ ์ง ์๋ฌด ๋ฅผ ์ ์ฉ๋ฐ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์คํ ํด์ผ ํ๋ค. 3.9 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ณตํ ์ ๋ณด๊ฐ ํด๋น ๊ดํ ์ง์ญ๋ด ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ด๋ จ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ฉํ๋ค. ๋จ, ์ด์ ํ์ํ ๋น๋ฐ์ ์ง์ ๋ฌด๊ฐ ์ ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 3.9.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ค๋ฅธ ์๋๋ฐฉ์๋ ๊ธฐ์ค 3.2์์ ์ด ๊ฑฐ๋ ๋น๊ตญ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ธ๊ธฐ๊ด ๋๋ ๊ด๋ จ ๋ฒ์ ๊ฐ์ ๊ธฐํ ๊ธฐ๊ด์ด ํฌ ํจ๋ ์ ์๋ค. 3.9.2 ์ต์ด๋ก ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ธฐ ๊ด์ ์กฐ๊ฑด์ ์ฒจ๋ถํ ์ ์๋ค. 3.9.3 ์ต์ด ์ ๋ณด์ ๊ณต ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ฒจ๋ถํ ์กฐ๊ฑด์ ์ ๋ณด์๋ น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด 3.10์ ์๊ฑฐํ์ฌ ์์ฒด ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ ํํ์ง ๋ชปํ๋ค. - 23 -
3.10 ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต ๋ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฒญ์ ๋ช ์ํ ์ฉ๋๋ก ๋ง ์ฌ์ฉํ๋ค. ํ ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌ ๋ฑ ๋ค๋ฅธ ์ฉ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌ์ ์ ์ ๋ณด ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋์๋ฅผ ์ป์ด์ผ ํ๋ค. 3.10.1 IAIS MMoU์ Annex B์๋ ๋ค๋ฅธ IAIS MMoU ๊ฐ๋งน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด ์ํ๊ณผ ํด๋น ๊ดํ ์ง์ญ๋ด์ ๊ด๋ จ๊ธฐ๊ด (์ค์์ํ, ๋ฒ๋ฅ ์งํ๊ธฐ๊ด, ๊ด๋ จ ๋ฒ์ ๋ฑ)์ ๋์์ด ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋งน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ๋ณด์ ์ ๋ฌ์ ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๋ ๋ช ๋ฌธํ๋ ์กฐํญ์ด ์๋ค. 3.11 ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ณด์ ๊ณต๊ฐ๊ฐ ๋ฒ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ ๊ณต๊ฐ๋์ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ฌด์์ธ์ง์ ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต๊ฐํด์ผ ํ๋ ์ํฉ์ ์ฆ์ ํต๋ณดํ๋ค. ์ ๋ณด๊ณต๊ฐ์ ๋ํ ์น์ธ์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ณด๋ณด์์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ชจ๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์๋จ์ ๋์ํ์ฌ ์ ๋ณด๊ณต๊ฐ์๊ตฌ์ ์ ํญํ๋ค. 3.11.1 ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์๊ตฌ๋ ๋ฒ์ ๋๋ ์ํ์ ๋ช ๋ น์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ตญํ๋์ง ์๋๋ค. - 24 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 4 : ์ฌ์ ํ๊ฐ (Licensing) ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์์ํ๋ ค๋ ๋ฒ์ธ์ ์์ ์ด์ ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. ํ๊ฐ์ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ๋ ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ด๋ฉฐ ๊ณต๊ฐ์ ์ด์ด์ผ ํ๊ณ , ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋์ 4.0.1 ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ์์ ์ฑ ๋ณด์ฅ์ ์ํด ์ค์ํ๋ฉฐ, ๋ณดํ์๋น์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ์ฌ ํ๊ฐ์ ๊ณต์ ์น์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ์๊ฒฉํ๊ฒ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ๋ค. ๋๋ฑํ ๊ฒฝ์์ ๋ณด์ฅํ ์ ์๋๋ก ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ท ์ง์ ๋ณดํ์ฌ์๊ฒ ์ผ๊ด ์ฑ ์๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. 4.0.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญํ ์ ๋ณดํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์๋ฌด๋ฅผ ๋คํ๋๋ก ํ๊ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ์ถฉ๋ถํ ๋ณดํธํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํ๊ฐ์ ์ฐจ๋ ์ด ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ ์ฒซ ๋จ ๊ณ์ด๋ค. 4.0.3 ํ๊ฐ์ ์ฐจ์ ํ๊ฐ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๊ฐ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉ๋๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ ์์คํ ์ ๋ํ ๊ตญ๋ด์ธ์ ์ ๋ขฐ๊ฐ ๋์์ง ๊ฒ์ด๋ค. ํ๊ฐ์๊ฑด 4.1 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต๋ณดํธ๋ฅผ ์ํด, ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ๊ดํ ์ง์ญ๋ด์ ๋ณดํ์ฌ๋ค์ ํต์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 4.1.1 ํ๊ฐ๋ ํต์๋ฒ์ด๋ ์๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ๋ฐ ๊ตญ๋ด๊ธฐ์ ์ ์ธ๊ฐํ๋ ๊ฒ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ํ ํ๊ฐ์ ์ฒญ ์ธ์ ๋ค๋ฅธ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๊ฑด๋ ์ถฉ์กฑ์์ผ์ผ ํ๋ค. ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ ์ ์ ํ์ฌ๋ ์์ฌ๋ฅผ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ์ฌ๋ก ์ง์นญํด์๋ ์๋๋ค. 4.1.2 ๊ดํ ์ง์ญ๋ด์ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ด์ด ํ๊ฐ๊ถํ์ ๊ฐ๊ณ ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ํด ํ๊ฐ๊ด๋ จ ์๊ฒฌ์ด๋ ์ ํ์กฐ๊ฑด(๊ฑฐ๋ถ ํฌํจ) ๋ฑ์ ์ ์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. - 25 -
ํ๊ฐ๋ฐฉ์ 4.1.3 ๊ดํ ์ง์ญ ๋ด ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ ์ธ๊ตญ๋ณดํ์ฌ๋ ์ง์ , ์ํ์ฌ, ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋ ํ ํ๋ก๋ง ๋ณดํ์์ ์ด ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์ํ์ฌ๋ ๊ตญ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋ ๋ฒ์ธ์ผ๋ก ํ๊ฐ๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ง์ ์ ๋ณธ์ฌ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ ์ค๋ฆฝ๋ ํ์ฌ์ ์ผ๋ถ๋ถ ์ผ๋ก ๋ณธ์ฌ์ ์์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋๋ ํ์ง ์ค๋ฆฝ์ด ํ์์์ผ๋, ๋ณดํต ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ํ์ํ๋ค. 4.1.4 ์ผ๋ถ์ง์ญ ๊ฐ์๋ ์๋ก์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํธ ์ธ์ ํ๋ ๊ต๋ฅ์์คํ ์ ํฉ์ํ์ฌ, ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ณธ์ง์ญ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์์๋ ์ง์ ๊ฐ์ค ๋ฐ ์ญ์ธ๋ณด ํ๊ฑฐ๋ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. 4.1.5 ์ผ๋ถ์ง์ญ์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ค์ฒด์์ด ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋ ์์ ์ ํ๋ ์ธ๊ตญ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ์์ ์ ๋ํ ์ธ๊ฐํํ๋ก ๋์ด ์๋ค. 4.1.6 ๋ณดํ์ฌ์ ์ฑํฅ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ญ๋ง๋ค ํ๊ฐ๋ฐฉ์์ด ๋ค ๋ฅผ ์ ์๋ค. ์ง์ญ์ ๋ฐ๋ผ ์๊ท๋ชจ ๋ณดํ์ฌ(์ ํ๋ ์์ ์ง์ญ, ๊ท๋ชจ, ์ฌ์ ์ข ๋ฅ)๋ ๋ฑ๋ก์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฅผ ๋์ ํ๋๋ก ํ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฉ๊ธฐ ์ค, ์๊ฑด, ๋ฑ๋ก์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ฒ์ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. 4.2 ๋ณดํ๋ฒ๋ฅ ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ๋ ๋ณดํ์ ๊ท์ ์ ์ ์๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ํ๊ฐ๋ฐ์ง ์์ ๋ณดํ์ ์ ๊ธ์งํ๋ค. ๊ตญ๋ด ๋ณดํ์ฌ์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํํ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ํ๊ฐ๊ด๋ จ ์ฑ ์์ ํ ๋นํ๋ค. ์ง์ญ ๋ด ์ธ๊ตญ์ฌ์ ์ค๋ฆฝ์ ์ฐจ์ ํํ๋ฅผ ๋ช ์ํ๋ค. 4.2.1 ๊ดํ ์ง์ญ์ ๋ฐ๋ผ, ์ผ๋ถ ์ ํ์ ์ธ ๋ณดํํ๋์ ๊ท์ ๋์ ํ๊ฐ์๊ฑด์ ํฌํจ ์ํค์ง ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๋ถ๋ถ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ ์ง์ญ ๋๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์ ํ์ ์ด๊ฑฐ๋ ๊ตญ๋ด ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ทจ๊ธํ์ง ์๋ ํน์ ๋ณด ์ฅํํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ด์ ํด๋น๋๋ค. 4.2.2 ํ๊ฐ์๊ฑด์์ ์ ์ธ๋๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํด ์ ์ ํ ๋์์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. - 26 -
4.3 ํ๊ฐ์ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ๋ ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ด์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ณต๊ฐ์ ์ด๊ณ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด์๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ด ํ์ํ๋ค. ์ ์ฒญ๋ณดํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ, ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๋ ๊ฐ๋ณ์ , ์ด์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์ ํฉํด์ผ ํจ ์์ฐ์๊ฑด ์ถฉ์กฑ ๊ฑด์ ํ ์ด์๊ตฌ์กฐ์ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ ๋ณด์ ๊ฑด์ ํ ์ฌ์ ๋ฐ ์ฌ์ ๊ณํ ๋ณด์ 4.3.1 ํ๊ฐ์๊ฑด์ ๊ณต๊ฐ๋๊ณ ์ฝ๊ฒ ์ ์ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ๊ฐ๊ท์น์ ๊ณตํํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๊ณ ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ์ฒญ์ ์ฐจ๋ ๊ฐ๋จํด์ผ ํ๊ณ , ํ์ ์ด ์์ ๋ถ๋ด์ ์ฃผ์ด์๋ ์๋๋ค. 4.3.2 ์ ํฉ์ฑ, ์ ์ ์๋ณธ, ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ์ ๊ฐ ์ฃผ์ ์ ๋ํ IAIS ์ ๋ฃ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ์ ์๋ค. 4.3.3 ํ๊ฐ์ ์ฒญ ๋ณดํ์ฌ๋ ์ฌ์ ์ข ๋ฅ, ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ๋ฅ๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ต์ 3๋ ๊ฐ์ ์ฌ ์ ๊ณํ์๋ฅผ ์ ์ถํด์ผ ํ๊ณ , ์ค๋ฆฝ๋น์ฉ, ์๋ณธ์๊ฑด, ์ฌ์ ์ข ๋ฅ๋ณ ์ฌ์ ๊ณํ, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋น์จ, ์ฌ๋ณดํ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌํญ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. ํ๋งค์ํ์ ๋ณด, ์ ๋ณดํ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ณด, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. 4.3.4 ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์๋ช ์ํด๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ํด ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ผ๋ ค๋ฉด, ๊ฐ ์ฌ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ๋ถ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์์ ์ ์ฆํด์ผ ํ๋ค. 4.3.5 ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ผ์์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ ์ถํด ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ด๋ จ๊ฑฐ๋ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ์ ๊ด๊ณ์ ๋ณด๋ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. 4.4 ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํด์ธ์ ์ง์ ๋ฐ ์ํ์ฌ๋ฅผ ์ค๋ฆฝํ๊ณ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ์ฌ ์ ํ๊ฐ ์ด์ ์ ์๋ก ํ์ํด์ผ ํ๋ค. 4.4.1 ์ธ๊ตญ์ฌ์ ์ง์ ๋๋ ์ํ์ฌ์ ๋ํ ์ฌ์ ํ๊ฐ ๋ฐ ํ๊ฐ์ฐ์ฅ์ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ํ์ํ๊ณ , IAIS์ ์ผ๋ฐ๊ฐ๋ ์์น ๋ฐ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ๋ค. ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ์ ์ฒญ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ - 27 -
์ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ ๋ณด๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋ฒ๋ฅ , ํ์ , MoU์ ๋ฐ ๋ผ ๊ด๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค. ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ์ ์ฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. 4.4.2 ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ ์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ด์๊ฐ ์ ์์ ํ์ธํด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ๊ฐ์ ๊ด๋ จํ ์ ํ, ๊ธ์ง์ฌํญ์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํต๋ณดํด์ผ ํ๋ค. 4.4.3 ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณธ๊ตญ์์ ์๋ณธ๊ฑด์ ์ฑ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ์ง ์๋ ์ธ๊ตญ์ฌ์ ํ๊ฐ ์ ์ฒญ์ ๊ฑฐ๋ถํด์ผ ํ๋ค. ํฉ์์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ( ๆฏ )๊ธฐ์ ์ ์ฑ ์์์ฌ๊ฐ ๋ช ํํ ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ถ๋ช ํํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฒญ์ ๊ฑฐ๋ถํด์ผ ํ๋ค. 4.4.4 ์ธ๊ตญ์ฌ๋ ํ์ ๋ฑ์ ํตํด ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ์์ด ์ง์ ์ด์์ด๋ ์ญ์ธ ๋ณดํ๊ฑฐ๋ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค: ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ธ์ ๋ฐ์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ๊ณ ํ์ง์ ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค์ง ๋ชปํ๋ฉด ์ ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์์ ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํต๋ณดํด์ผ ํ๋ค. 4.5 ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํ์ง์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ฐ์์ด ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํ๊ณ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ์ฌ์ ํ๊ฐ ์ ์ ์๋ก ํ์ํด์ผ ํ๋ค. 4.5.1 ํ์์ ๊ตํ๋ ์ ๋ณด๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค: ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๊ด๋ จ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ํํ๋๋ก ํ๊ฐ๋ฐ์์์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ธ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ณธ๊ตญ์์ ๋ณดํ๊ท์ ์๊ฑด์ ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ณ ์์์ ๋ณธ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ด ํ์ธ 4.5.2 ์์๊ฐ ๋๋ ๋ค์๊ฐ ํ์ ์ด ์ฒด๊ฒฐ๋์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ธ๊ตญ์ฌ๋ ํ์ง ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ํ๊ฐ์์ด๋ ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋๋ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ฑด 4.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฒญ์ ํ๊ฐ ํ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํฉ๋นํ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ํต๋ณดํด ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. 4.6.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์์ํ๋ ค๋ ํ์ฌ์๊ฒ ์ฌ์ ์ข ๋ฅ ๋ฐ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๊ตฌ ๋๋ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๋ก๊ณผ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ ์ ์ฒญ์๋ฅผ ์ ์ถํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. - 28 -
4.6.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ์ ์ฒญ์ ์์ฑ์ ๋ํ ์ง์นจ์ ๋ง๋ จํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ฉฐ, ์ง์นจ์๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ํ๊ฐ์๊ฑด๊ณผ ์๋ฅ์์์ ๋ํ ์กฐ์ธ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ๊ณต์ ํ๊ฐ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ํ๊ณ ๋ถํ์ํ ์ง์ฒด๋ฅผ ๋ง๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด ํ์ฌ ์ค๋ฆฝ์ ๊ณํ ์ค์ธ ์์๊ฒ ํ๊ฐ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์กฐ์ธ์ ํ ์ ์๋ค. 4.6.3 ์ ์ฒญ์๊ฐ ๋ฏธ๋นํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฆ์ ์ ์ฒญํ์ฌ์ ํต๋ณดํด ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ ์ฒญํ์ฌ์๊ฒ๋ ์ถ๊ฐ์๋ฃ์ ์ ์ถ๊ธฐํ๋ฅผ ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. 4.6.4 ์ ์ฒญ์๋ฅ ํ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธ๋ถ๊ธฐ๊ด์ ๊ฐ์ฌ, ๊ณ๋ฆฌ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ง์ ์ด๋ ํด์ธ ์ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ฒฌ์ ์ฐธ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ์ด๋ฅผ ์ ์คํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ง์ง๋ง ๊ฒฐ์ ์ ์์ฒด ํ๋จ ์ ์ ์ฉํด์ผ ํ๋ค. ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ, ๊ณ๋ฆฌ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ค์์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค: ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ์ธ์ด ํ์ํ ์ ๋ฌธ์ง์๊ณผ ๊ฒฝํ์ ๋ณด์ ํ๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ณดํ์ฌ๋ก๋ถํฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ๋ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ด์ต๋ณดํธ ๊ณ ๋ ค 4.6.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํฉ๋นํ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ ค์ผ ํ๋ฉฐ, ์ ์ฒญํ์ฌ์ ์ ์ฒญ์ ๋ฅ ์ ์ถ์์ ๋ถํฐ ํ๊ฐ์ ์ฐจ์ ์์๋๋ ์๊ฐ์ ํต๋ณดํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ์์ ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ํ๊ฐ์ ์ฒญ์ ์์ฉ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ์ง๋ง, ๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ฒฐ์ ์ด ๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ๊ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ ์ ์๋ค. 4.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฒญํ์ฌ๊ฐ ํ๊ฐ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑ์ํค์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ๊ฑฐ์ ํด์ผ ํ ๋ฉฐ, ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์ถ๊ฐ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ ํ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํด์ผ ํ๋ค. 4.7.1 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์์ ํ๊ฐ์ ๋ถ๊ณผ๋๋ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ ํ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์์ํ ์ ์๋ ์ฌ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ๋ณดํ์๋น์์ ์ฑํฅ๊ณผ ๊ด๋ จ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ดํ ๊ฐ๋ ์์๋ ์ถ๊ฐ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ ํ์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ค. ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ํ๋์ ๋ํ ์์ธํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ง์นจ์ ๊ฐ ์ฃผ์ ์ ๋ํ IAIS ์๋ฃ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ์ ์๋ค. 4.8 ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฑฐ๋ถ๋๊ฑฐ๋ ์กฐ๊ฑด๋ถ ๋๋ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฒญํ์ฌ์ ๊ทธ ์ฌ์ ๋ฅผ ์ค๋ช ํด์ผ ํ๋ค. - 29 -
4.8.1 ํ๊ฐ ๊ฑฐ๋ถ๋ ์กฐ๊ฑด๋ถ ๋๋ ์ ํ์ ํ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ฉด์ผ๋ก ์ ์ฒญํ์ฌ์ ํต ๋ณดํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ช ํํ ์ค๋ช ์ด ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฒญํ์ฌ์ ์กฐ๊ฑด๋ถ ๋๋ ์ ํ์ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ด๋ ค์ง ์ด์ ๋ฅผ ์ ๋ฌํด์ผ ํ๋ค. 4.9 ํ๊ฐ์ ๋ฒ์๊ฐ ๋ช ํํ ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 4.9.1 ํ๊ฐ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ถ๋ฅ๊ฐ ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ฒ๋ฅ ๋ก ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ ํ ๊ณผ ์ข ๋ฅ๊ฐ ๊ตฌ๋ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. 4.9.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ธฐ ํ์ฉ๋ ๋ณดํ์ข ๋ฅ ์ธ์ ์ถ๊ฐํ์ฉ์ ํ๊ธฐ ์ ์ ๋, ์์ ์ธ๊ธ๋ ํ๊ฐ์๊ฑด์ ์ ์ฉํ ์ ์๋๋ก ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 4.9.3 ๋ณดํ์ ์ฅ๊ธฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ํ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฌด๊ธฐํ์ด์ด์ผ ํ๋ค. - 30 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 5 : ์์ ์ ๊ฒฉ์ฑ(Suitability of persons) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๊ฐ ์ ์ ํ ์ญํ ์ ์ํํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 5.0.1 ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ํฌ๊ด์ ์ฉ์ด๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ค: ์ด์ฌ์ง๊ณผ ๊ฒฝ์์ง, ์ต์ํ ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ๋ํ๋ ์ญํ ์ํ์ ํ์ํ ์ฒญ ๋ ด์ฑ, ๋ฅ๋ ฅ, ๊ฒฝํ๊ณผ ์๊ฒฉ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๋ ์ญํ ์ํ์ ํ์ํ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ์ฒญ๋ ด์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. 5.1 ๋ณดํ๊ด๊ณ๋ฒ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ ์ธ์ ๋์์ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. 5.1.1 ๋ณดํ์ ๋ฒ์๋ ์ต์ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์(๋ฆฌ์ค ํฌ๊ด๋ฆฌ์, ์ค๋ฒ๊ฐ์์ธ, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ, ๊ณ๋ฆฌ์ธ ๋ฑ) ๋ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ๋ํ ๊ท์ ์ด ๋ช ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ ๋์์ ๋ค๋ฅธ ์์ง์๊น ์ง๋ ํ๋๋ ์ ์๋๋ฐ, ์ฌ๋ฌด๊ด๋ฆฌ์ฑ ์์, ํ๊ณ์ฑ ์์ ๋ฑ๋ ๋ ์๊ฑด์ ์ถฉ ์กฑํด์ผ ํ๋ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. 5.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์๊ฒ ์ฒญ๋ ด์ฑ, ๋ฅ๋ ฅ, ๊ฒฝํ ๋ฐ ์๊ฒฉ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๋ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ์ฒญ๋ ด์ฑ์ ๊ฐ์ถฐ์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด 5.2.1 ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํด ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๋ ํ์ฌ ๋ด ์ง์์ ์๊ตฌ๋๋ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋คํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฆ๋ช ํด์ผ ํ๋ค. 5.2.2 ๋ฅ๋ ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ ๋ฌธ ๊ณต์ ์๊ฒฉ ๋๋ ๋ณดํ ๊ธ์ต์ ๊ณ ๋ฑ์์ ์ ๊ด๋ จ๊ฒฝํ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ ์ ์๋ค. 5.2.3 ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์๊ฒ ์๊ตฌ๋๋ ์์ง์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค: ๊ฐ์ธํ๋ ๋ฐ ์ ๋ฌดํ์์์์ ์ฒญ๋ ด์ฑ ์ถฉ๋ถํ ์์ค์ ์ง์, ๊ฒฝํ ๋ฐ ์ ๋ฌธ์๊ฒฉ - 31 -
5.2.4 ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์์ ์๊ตฌ๋๋ ๊ฐ์ธ์ ์ฒญ๋ ด์ฑ์ ์์ฌ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ด์ผ ํ ๋ค. ์ฒญ๋ ด์ฑ ํ๊ฐ์ ์งํ๋ ๋ฒ์ฃ, ๊ธ์ต, ๊ฐ๋ ๋ฑ์ ์ธก๋ฉด์ ํฌํจํ๋ค. 5.2.5 ๋ฒ์ฃ์งํ๋ ๋ฒ๋ฒํ์์ ๊ด๋ จ๋๋ค. ์์น์ ์ผ๋ก ์ ์ ์ฑ์ด ์๊ตฌ๋๋ ๊ฐ์ธ ์ ํก๋ น, ์ฌ๊ธฐ ๋ฑ์ ๋ฒ๋ฒํ์๋ก ๊ธ์ต์๋น์๋ณดํธ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฃ์ ๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ก์ด ์์ด์๋ ์๋๋ค. 5.2.6 ๊ธ์ต์งํ๋ ๊ธ์ต๋ถ์ค ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ํ๊ณ์ ๋ถ์ ์ ํ์, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํ๋ง์ด๋ ์คํ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ฃผ์ ๊ธ์ต์งํ๋ก๋ ์์ก์ผ๋ก๊น์ง ์ด์ด ์ง ์๋ ์๋ ํ๊ณ์ ๊ธ์ ๋ถ์ผ์น, ๊ฐ์ธ ๋๋ ์์๊ธฐ๊ด์ ์ฌ์ ๋, ํ์ฐ ๋ฐ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ์ํ ๋ฑ์ด ์๋ค. 5.2.7 ๊ฐ๋ ์งํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ๋ฌด์ํ์ ์์งํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ๋ณดํ๋ถ์ผ ์ด์ธ์ ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ ํฌํจ๋๋ค. ์ฃผ์ ๊ฐ๋ ์งํ๋ก๋ ์ ๋ณด์ ๊ณต ๊ธฐํผ, ๋ถ ์ ํํ ์๋ฃ ์ ์ถ ๋ฐ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ๊ฐ์ข ์ฒ๋ถ ๋ฑ์ด ์๋ค. 5.2.8 ๊ทธ ๋ฐ์ ์งํ๋ก๋ ๊ทผ๋ก๊ธฐ์ค๋ฒ ๋ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ด์ ๊ณ ์ฉ์ฃผ์์ ๋ถ์, ์ ๋ฌธ ์ง ์ข ์ฌ์ํํ(๋ณดํ๊ณ๋ฆฌ์ฌํ, ํ๊ณ์ฌํ ๋ฑ)๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ์ง๊ณ์กฐ์น ๋ฑ์ด ์๋ค. ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด 5.2.9 ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์๊ตฌ์์ง์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค: ๊ฐ์ธํ๋ ๋ฐ ์ ๋ฌดํ์์์์ ์ฒญ๋ ด์ฑ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ 5.2.10 ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ์ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ํ๋จํ๋ ์ค์ ์์์ด๋ค. ์ง๋ฐฐ์ฃผ ์ฃผ์ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ ํ๋จ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ๋, ์ด์ ํ ์ ํด์๋ ์๋๋ค: ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ฑ๋ฌด๋ง๊ธฐ์ ์ํ๋ถ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ์งํ ์ง๋ถ๋ฅ๋ ฅ ์ถฉ์กฑ ๊ธฐ๊ฐ๋ด ์ํ๋์ง ๋ชปํ ๋ถ์ฑ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ฑ๋ฌด์กฐ์ , ํ์ฐ์ ์ฒญ ํ๊ฒฐ, ์์ฐ๊ฐ์๋ฅ ๊ฒฝํ - 32 -
๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ถ๊ฐ๋ฅํ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ์ฉํ๊ฐ์ ๋ณด 5.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์, ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ์ฆ๋ช ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด๊ณผ ํ๊ฐ์ ๋ฒ์๋ ํด๋น์์ ์ง์์ ์ฑ ์์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. 5.3.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ๋ํ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ต ์์๊ฑด์ ๊ท์ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ๋ ์๊ฑด์ถฉ์กฑ์ ์ํด ์ค๋ฆฌ์ฑ ์ฒญ๋ ด์ฑ์ ๋ ํ ๋์ ์์ค์ ๋ด๋ถ๊ธฐ์ค์ ์ ํ๊ณ , ์ ํฉํ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ฅ๋ คํ์ฌ, ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๋ค์ด ์ถฉ๋ถํ ์์ค์ ์ง์๊ณผ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๋ฅ ๋ ฅ์ ์ ์งํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 5.3.2 ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ๋ํ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ ์ฉ ์ ํด๋น์์ ์ํฅ๋ ฅ ๋ฐ ์ฑ ์์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. ํ์ฌ๋ด ํน์ ์ง์์ ์ ํฉ ํ ๊ฐ์ธ์ด ๋ค๋ฅธ ์ง์์๋ ๋ถ์ ํฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํน์ ๊ธฐ๊ด์ ํน์ ์ง์์ ๋ถ์ ํฉํ ๊ฐ์ธ์ด ๋ค๋ฅธ ํ๊ฒฝ์์๋ ์ ํฉํ๋ค๊ณ ํ๊ฐ๋ ์ ์๋ค. 5.3.3 ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์, ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ์ฌ ์ฌ์ ํ๊ฐ์ ์ฐจ์ ์ผํ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 5.3.4 ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฏธ ์ฌ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ฌํ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ด ์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๊ฐ ํด๋น์ง์์ ์๋ช ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ทธ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์ ์ฌ๊ฒํ ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ์๊ฒฉ์ทจ๋ ์ด์ ์ ๊ฐ๋ฅ๋ฒ์๊น์ง ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ๋ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ฌํ๋ ํ๊ฐ์ํ ์ฌ์ค๊ณผ ๊ทธ ๊ฒฝ์๋ฅผ ์ฆ๋ช ํด์ผ ํ๋ค. 5.3.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ๊ฑฐ๋ ์ด์ฌ ํ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ์์ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. ์์ง์ ๋ณด์ ์ด์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ์ธ์ ์ง์ ๋ฐ ์ค์๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค. 5.3.6 ํ๊ฐ์ ๋ณด์ ์์ง์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ์๊ฒ ๋ค์ ์๋ฃ์ ์ ์ถ์ ์๊ตฌ ํด์ผ ํ๋ค: ๊ฐ์ธ์ ์ ๋ฌธ์๊ฒฉ, ์ ํ์ง, ๊ฒฝํ์ ๊ธฐ๋กํ ์ด๋ ฅ์ ํ๊ฐ์ ํ์ํ ๋ชจ๋ ์ ๋ณด - 33 -
5.3.7 ๋ค์์ ์ ๋ณด๊ฐ ํ๊ฐ์ ํ์ํ ์ ์๋ค: ๊ฐ์ธ์ ์ฌ์ ๋ ๋๋ ํ์ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ, ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๊ฐ ์์๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ฌ์ ๋, ํ์ฐ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๋ฏธ์ํ ์ฑ๋ฌด์ ๋ฏผ์ฌ์ ์ฑ ์ ๊ธฐ์ ์์์ ์ ์ง, ๋ฉด์ง ๋๋ ์๊ฒฉ๋ฐํ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ, ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๋ก ๊ทผ๋ฌดํ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ถ์ฌ๋ ์ ๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น ๊ฐ์ธ์ ๋ํ ์ ์ฃํ๊ฒฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ ๋๋ ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๊ฐ ์์๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ํ ์ ์ฃํ๊ฒฐ ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฒ๋ฒ ๋๋ ์ง๊ณ์กฐ์น ์ ๋ฌธ์ง ๋จ์ฒด์ ์ผ์์ผ๋ก์ ๊ฐ์ธ์ ๋ํ ์ง๊ณ์กฐ์น ๊ณ๋ฅ ์ค์ธ ๋ฏผ์ฌ ํ์ฌ์์ก ํ๊ฐ์ ์ฐ๊ด์ด ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ๋ชจ๋ ์ฌ์ค๊ณผ ์ ํฉ 5.3.8 ํ๊ฐ๋์์ธ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๊ฐ ๋ฒ์ธ ๋๋ ๊ฐ์ธ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฅผ ์ํด ๋ค์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํด์ผ ํ๋ค: ์ฌ์ ์ ์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ๋ฒ์ ํ์์ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ ์๊ธ์ถ์ฒ์ ํฅํ ์๊ธ์กฐ๋ฌ ๊ณํ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ์ ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๊ฐ ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. 5.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ๊ด๋ จํ ๋ณํ์ฌํญ์ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ๋ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ ํฉ์ ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ๋ค. 5.4.1 ๋ณดํ์ฌ๋ ์ด๋ค์ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ ์ํฅ์ ๋ผ์น ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฆ์ ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ๋ค. 5.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๊ฐ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ ์กฑํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ํด์ผ ํ๋ค. ํด๋น์์ ์๊ฒฉ์ ๋ฐํํ๊ฑฐ๋, ๋ณดํ ์ฌ๊ฐ ๋ฉด์ง, ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ํ๋๋ก ๊ฐ๋ ํด์ผ ํ๋ค. - 34 -
5.5.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์์ ๋ฌด์ฑ ์ ์์ ๋ํด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ ์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ๋ํ ์๋ช ๊ฑฐ๋ถ ๋๋ ์ทจ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์๋ฅผ ์ง์ ์ ์ง ๋๋ ๋ฉด์งํ๊ฑฐ๋ ์ด๋ฅผ ๋ณดํ์ฌ์ ์ง์ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ฑด์ ํ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด ์ฑ ์์๋ฅผ ์๋ช ํ๋๋ก ์ง์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ์๋ฐํ์๋ ์ธ์์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ํนํ ์ค๋ํ ์ ์ ์ฑ ์๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ทจ์ํ๊ฑฐ๋ ์กฐ๊ฑด๋ถ๊ณผ 5.5.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ์ ๋ํด ๋ค์ํ ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ์ ํด์ง ๊ธฐํ ๋ด ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ ์ ๋ณดํ์ฌ์ง๋ถ ์ฒ๋ถ, ์๊ฒฐ๊ถ ํ์ฌ์ ๋ณด๋ฅ, ์ด๋ฏธ ํ์ฌํ ์๊ฒฐ์ ๋ฌดํจ ๋ฑ ์ด ์ด์ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. 5.5.3 ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ๊ธด๊ธํ ๋์ฒด์๋ช ์ด ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํด, ๊ทธ ์ง์ ๋๋ ์ฑ ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ ๋ ์ฒด์ธ์์ ๋ํด ํน์ ํ ์ ๊ฒฉ์๊ฑด ์ถฉ์กฑ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 5.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ๊ดํ ๊ถ ๋ด์ธ์ ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ ๋ณด๊ต๋ฅ ๋ฅผ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 5.6.1 ๊ธฐ๋ฐ์ฌํญ๊ณผ ๊ธฐ์กด์ MOU๋ฅผ ๊ฐ์ํด ๊ดํ ๊ถ ๋ด์ธ์ ์ ๋ณด๊ต๋ฅ ๊ฐ๋ฅ๋ฒ์๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์๋๋ค. 5.6.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํนํ ํด์ธ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌ์ง, ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ์ฃผ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ ๋ณด ์์ง์ ์ํด ์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ค. 5.6.3 ํ๊ฐ๋์์ธ ์ง๋ฐฐ์ฃผ์ฃผ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ดํ ๊ถ์์ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ํ๊ฐ๋์์ด ์ํธํ๋ค๋ ํ์ธ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. - 35 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 6 : ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณ๊ฒฝ ๋ฐ ๊ณ์ฝ์ด์ (Changes in Control and Portfolio Transfers) ๊ฐ์ธ ๋๋ ๋ฒ์ธ์ด ์ง๊ฐ์ ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ ์ํด ๋จ๋ ํน์ ๊ณต๋์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ ๋๋ก ์๋นํ ์์ ๊ถ ๋๋ ์ง๋ถ์ ํ๋ํ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ์๋นํ ์์ ๊ถ ๋๋ ์ง๋ฐฐ 6.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ํด ์ ์๋๊ณ , ์ต์ํ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ๋ค๋ฃจ๊ณ ์๋ค: ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ทธ ์ค๊ฐ ๋ฐ ์ต์ข ์์ ์ฃผ์ ๋ฐํ์ฃผ์ ๋๋ ๊ธ์ต์ํ(์๋ฌด์ ํ์ฌ์ฑ๋ฑ)์ ์ผ์ ์ ๋๋ ์ผ์ ๋น์จ ์ด์์ ๋ณด์ ๋ ์ฃผ์ ๋๋ ๊ธ์ต์ํ์ ๋ถ์ฌ๋ ์๊ฒฐ๊ถ ์ด์ฌํ ์ด์ฌ ๋๋ ์งํ์์ํ ์์์ ์๋ช ๋๋ ํ๋ฉดํ๋ ๊ถํ 6.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ๋ํ ๊ณํ๋ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง๊ฐ์ ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ ์ํด ๋จ๋ ๋๋ ๊ณต๋์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ์๋นํ ์์ ๊ถ ๋๋ ์ง๋ฐฐ์ง๋ถ์ ํ๋ํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ธ ๋ฒ์ธ์ ๋ํด ์น์ธ ๋๋ ๊ฑฐ๋ถ ์กฐ์น๋ฅผ ๋ด๋ฆด์ ์๋ค. 6.2.1 ์ง๋ฐฐ ์ด์ธ์๋ ์๋นํ ์์ ๊ถ์ ๊ฐ๋ ์ด ๋ฒ์ ์ํด ์ ์๋ ์ ์๋ค. 6.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ๊ฐ์ธ ๋๋ ๋ฒ์ธ์ด ๋จ๋ ๋๋ ๊ณต๋์ผ๋ก ์์ ํ๋ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ด ์ฌ์ ์ ํ์ ๋ ์์ค๋ณด๋ค ์๋นํ ์์ค ์ด์์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด ์น์ธ ๊ถํ์ ๊ฐ๋๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ทธ ์ค๊ฐ ๋ฐ ์ต์ข ์์ ์ฃผ์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ํํ์ ์ง๋ถ์๋ ํด๋น๋๋ค. ์ง๋ฐฐ๊ถ์ด ์ฌ์ ์ ํ์ ๋ ์์ค๋ณด๋ค ์๋น์ ๋ ์ดํ๋ก ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ ์ ํ ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ค. 6.3.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฐํ์ฃผ์์ ๋ํ ์์ ๊ถ ๋๋ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณํ์ ๋ํด์๋ ๋ณด ๊ณ ๋ฅผ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ๋์ ๋ณํ์ ํญ์ 5~10% ์ฌ์ด์ ์๋ค. ๋ณด๊ณ ์ธ์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ (๋ณด๊ณ ๋์ ๊ธฐ ์ค์น์ ๊ฐ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ณด๋ค ๋์) ํน์ ํ ๊ธฐ์ค์น๊ฐ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 36 -
6.4 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ค๊ฐ ๋๋ ์ต์ข ์์ ์ฃผ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ดํ ๊ถ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์์ ๊ธฐ์ค 6.2 ๋ฐ 6.3๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ค. ํ์์ ๋ณดํ๋น๊ตญ ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์์์ ์กฐ์จ์ ํ๋ค. 6.4.1 ์ ๋ณด๊ตํ๊ณผ ๋น๋ฐ์ ์ง์๋ฌด๋ ICP3 ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๋น๋ฐ์ ์ง ์๋ฌด์์ ๋ค๋ฃจ ์ด์ง๊ณ ์๊ณ , ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์จ์ ICP25 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์จ์์ ๋ค๋ฃจ์ด ์ง๊ณ ์๋ค. 6.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ํ๋ํ๊ณ ์ ํ๋ ์ด๋ค์ด ์ ๊ท ์ธํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ถฉ์กฑ ํ์ฌ์ผ ํ๋ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ๋ค. 6.5.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ํ๋ํ๊ณ ์ ํ๋ ์ด๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ํ์ํ ์ต ์์๋ณธ์ ์ ๊ณตํ๊ณ , ํ์์ ์ถ๊ฐ์๋ณธ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ง์์ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 6.5.2 ์ธํ๊ฐ ๋๋ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ICP4 ์ธํ๊ฐ ๋ฐ ICP5 ์ ๊ฒฉ์ฑ์์ ๋ค๋ฃจ์ด์ง ๊ณ ์๋ค. 6.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์ฃผ์ฃผ ๋๋ ์ง๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ํ์ฌํ ์ ์๋ ๋ชจ ๋ ์ด๋ค์ ๋ํด ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 6.7 ์์ ๊ถ ์ ์ฒญ์ธ์ ์ง๋ฐฐ๊ถ ํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ง๋์น ์ ๋๋ก ๋ถ๋ฆฌํ ๊ฒ์ด๋ผ ๊ณ ์ ์ถํ ๋งํ ์ฌ์ค์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํด๋น์ธ์ ์ ์ฒญ์ ๊ฑฐ์ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ต์ ์์ ์(beneficial owner)๊ฐ ๋๊ตฌ์ธ์ง ํ์ธํ๋ค. 6.7.1 ์์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ง๋์น ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ ธ์ถ์ํค๊ฑฐ๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ ํดํด์๋ ์ ๋๋ค. 6.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ฐฐ๊ถ ๋ณ๊ฒฝ ์ ์์ ์ฒญ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ๋น์ฌ๋ฌด์ ์์์๊ฑด์ ๋ง๋ จํ๋ค. 6.9 ์ํธ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฃผ์ํ์ฌ๋ก ์ ํ๋๊ฑฐ๋ ์ฃผ์ํ์ฌ๊ฐ ์ํธ๋ณดํํ์ฌ๋ก ์ ํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๋ฅผ ์น์ธํ๊ธฐ ์ ํ์ฌ์ ์ ๊ด ๋๋ ์ด์๋ฌธ์๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. - 37 -
๊ณ์ฝ์ด์ 6.10 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ ์ผ๋ถ ๋๋ ์ ๋ถ๋ฅผ ์ด์ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ ์น์ธ์ ์ด์ ํ๋ ์์ ์ด์ ๋ฐ๋ ์์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ ๋ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ชจ๋์ ๊ณ์ฝ์ ์ดํด๊ฐ ๋ณดํธ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ๋ค. 6.10.1 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์ ์ฌ์ด์ ๋ฒ์ ๊ณ์ฝ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ค ๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ์์ ํฉ๋ณ, ์ํธ๋ณดํํ์ฌ๋ก์ ์ ํ, ๋๋ ์ํธ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ํ์ฌ๋ก์ ์ ํ ๋ฑ์ ํตํด ๋ ๊ณ์ฝ์ ์กฐ๊ฑด์ ์ผ๋ฐฉ์ ์ผ ๋ก ๋ณ๊ฒฝํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ์ฝ์์ ์ดํด๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ๊ณ์ฝ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ด์ ํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ฒ์ ์ํด ์ ํ์์ผ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ถ์ฑ์ด์ ์ผ๋ก ์ธํด ๊ณ์ฝ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ๋์์ค๊ณผ ํ์ฌ ๋ณดํ๊ณ ์ฝ๊ฐ์น๊ฐ ํผ์๋์ง ์์ ๊ฒ์ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋จ์ผ๊ณ์ฝ ๋๋ ํฌ ํธํด๋ฆฌ์ค์ ์ด์ , ์ ์์ ์ธ ์ฌ์ ์ ์ผํ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ ๊ฑฐ๋, ํฉ๋ณ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ฌด์ ์ฌ์ ์ฑ์ ์์คํ๊ฑฐ๋ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ์ํ์์ ์ฌ์ ์ ์ฒ ์ํ๋ ์ํฉ ๋ชจ๋์ ์ ์ฉ๋๋ค. (ICP12 ์ฌ์ ์ฒ ์ ๋ฐ ์์ฅํด์ถ ์ฐธ๊ณ ) 6.10.2 ๊ณ์ฝ์ด์ ์ ์ฑ์ง์ ํ๋จํ๋๋ฐ ์ฃผ์ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ์ ๊ณ์ฝ์ด์ ์ด ์ฌ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ๊ฑฐ๋์ธ์ง ์ฌ๋ถ์ด๋ค. ์๋๋ฐฉ์ ๊ณ์ฝ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ฉด์ ํ ์ฌ๋ณด ํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ๋ก์ ๊ณ์ฝ์ด ์ด์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ๊ฑฐ๋๋ ๋ฒ์ ์ํด ์ ํ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ ํ๋์ ์ผํ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ์ด์ ๋ฐ๋ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํ๋ฅผ ํน๋ณํ ๊ณ ๋ดํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด ๋ค. - 38 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 7 : ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ (Corporate Governance) ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ํํ ๊ด๋ฆฌ์ ์ด์์ ์ํ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ํ๋ฆฝํ๊ณ ์ดํํ์ฌ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ง์นจ์๊ฐ 7.0.1 ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ธฐ์ ์ด ๊ด๋ฆฌ๋๊ณ ์ด์๋๋ ๊ตฌ์กฐ, ์ ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณผ์ ์ ์์ฐ๋ฅด๋ ์์คํ ์ ๊ฐ๋ฆฌํจ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ช ํํํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ง์ํ ์ ์๋ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ๋ฐ, ์ดํ ๋ฐ ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ฆ์งํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ด์ํ๊ณ ๊ฐ๋ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ๊ธฐ์ ์ ๋๋ณํ์ฌ ๋ฒ์ ์ญํ ๋ฐ ๊ถ ํ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ ์ฌ๋์ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ช ํํ ํ๋ค. ์ฃผ์ํ ๊ฒฐ์ ์ฌํญ์ ๋ฌธ์ํ ์์ ์ ํฌํจํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ ์คํ ํ๋์ ๋ํ ๊ท์ ์ ๋ง๋ จํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ด์, ์ค์, ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ด์ฉ์ ์ดํด๊ด๊ณ์์๊ฒ ์ ๊ณตํ๋ค. ์คํ, ์ด์, ์กฐ์ , ๊ฐ๋ ๋ถ์ค์ ๋ํ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ค์ํ๋ค. 7.0.2. ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ฒฌ์ ์ ๊ท ํ ์ ์์คํ ์ผ์ด๋ก ์ผ์ปฌ์ด์ง๊ธฐ๋ ํ๋ค. ์ด๊ฒ ์ ๊ธฐ์ ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ์ํฉ์ ์ ์ฐํ๊ฒ ๋์ํด์ผ ํ ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ ๋์์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ณ ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ์ด ์ต์ ๊ฐ์ฅ ๋ถํฉํ๋ ์ ์ ํ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค. 7.0.3. ํจ์จ์ ์ธ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ฑ ์์ด ์๋ ์ฃผ์์ธ๋ฌผ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐํํ๊ณ ์ง์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ, ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง, ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ฃผ์ ์ธ๋ฌผ๋ค์ด ๊ธฐ์ ์ ๊ฑด์ ํ๊ฒ ๊ฒฝ์ํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ฆฌํจ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ค์ ์ ๋ฌด์ ํ๋จ์ ๋ํ์ฌ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. 7.0.4. ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ธฐ์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ฐจ์ด๋ ๋ฒ์ ์ฒด๊ณ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ด๋์ด ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์ ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ ์ฐ์ฑ์ ํ๋ณด ํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ - 39 -
ํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ธฐ์ ์ด์์ ๋ณต์ก์ฑ, ๊ท๋ชจ, ์ฑ๊ฒฉ์ด ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ ๋ค. ๋จ์์ ์ ์ด์์ ์์คํ 7.0.5. ์ง์ญ์ ๋ฐ๋ผ ๋จ์์ (one-tier) ์์คํ ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๊ณ ์ด์ฌํ์ ์ด์์ (two-tier) ์์คํ ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋จ์์ ์์คํ ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋ ์ ์ด์ฌํ์ ์์๊ณผ ๋น์์ ์ด์ฌ๊ฐ ํจ๊ป ๊ตฌ์ฑ์ด ๋๋ค. ์ด์์ ์์คํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ์ธ๋ถ ์ด์ฌ์ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํ๋ ๋ด๋ถ ์ด์ฌ ์ด๋ ๊ฒ ๋ ๊ฐ์ ์ด์ฌํ๋ก ๋๋์ด ์ง๋ค. 7.0.6. ํน๋ณ์ด ๊ตฌ๋ถ๋์ง ์๋ ํ, ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ด ์ด์ฌํ์ ์ ์ฉ๋๋ค. ๋ค๋ง ์ด์ ์ ์์คํ ์์๋ ๊ฐ๋ ๋ถ๋ถ์ ์ค์ ์ ๋๋ ์ธ๋ถ ์ด์ฌ์ง๊ณผ ๋ด๋ถ์ด์์ ์ด ์ ์ ๋๋ ๋ด๋ถ ์ด์ฌ์ง์ผ๋ก ๊ทธ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ด ๊ตฌ๋ถ๋๋ค. ๋จ์์ ์์คํ ์์๋ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์๋ค์ด ์ฃผ์ด์ง ์ญํ ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ ์ญ ํ ์ ์ํํ๊ฒ ๋๋ค. ํ๋์กฐํฉ 7.0.7. ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๋ฌ๋ฆฌ ํ๋์กฐํฉํํ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ์ด ๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ์์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ํด์ ํ์ฑ๋ ์กฐ์ง์ผ๋ก ์ฃผ์ฃผ์ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์๊ฐ์ ์ดํด๊ด๊ณ๊ฐ ์์ถฉ๋ถ๋ถ์ด ์ต์ํ ๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ฑด์คํ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ ์ง์ ๋ณด๋ค ๋์ ์๋ฏธ์์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด ์ต๊ณผ ์ด์ฌํ์ ์ด์ต์ด ์ผ์นํ ์ ์๋๋ก ์ ์ฐํ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ 7.0.8. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์์ ๊ด๊ณ์ฌ์์ ๋ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ ์ฑ ์ด ๋ง๋ จ๋๊ณ ์ดํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฒ์ธ์ด ์์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ๊ธฐ์ค์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ์๊ตฌ์์ค์ด ๊ทธ ๋ฃน์ฐจ์์ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ผ์นํด์ผ ํ๋ค. ์ง์ฌ ์ด์ - 40 -
7.0.9. ๊ธฐ์ ์ด ์ง์ฌํํ๋ก ์ด์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณธ๊ตญ์ ๋ฒ์ธ์๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ ๊ธฐ์ค์ด ์ง ์ฌ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. ์ง์ถ๊ตญ ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ง์ ๋ํ๊ฐ ์ง์ฌ ์ด์์ ์ ๋๋ก ์ํํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํฌํจํ ์ด์ ๋ฐ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง์ถ๊ตญ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ง์ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ท์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ๊ณ ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ณด์ ์ ์ฑ 7.0.10.๊ฑด์ ํ ๊ฒฌ๊ณ ํ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ถ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ฐ ์ด๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ์ ์ด ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ๋ณด์์์ค์ ์ ํจ์ผ๋ก ํผ๋ฅญํ ์ธ์ฌ๋ฅผ ์ฑ์ฉ ํ๋ ค๋ ๊ฒ์ ์ ํดํ๋ ค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๊ธฐ์ ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ด์ต์ ๊ด์ ์์ ๊ณผ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ์ ํผํ๊ณ ๊ณ ๊ฐ์ ๊ณต์ ํ ์ฒ์ฐ์ ๊ธฐ์ ์ ๊ฑด์ ํ ์ง ๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ์ด ๊ธฐ์ค์ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด์์ ์ฑ ๋ฐ ์งํ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ ์ฉ๋๋ฉฐ, ๋ค์ํ ๋ณด์์ ์ฑ ์ด ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชฉํ ๋ฐ ์ ๋ต 7.1. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ๊ฐ ์ํ ์ ๋ต๊ณผ ์์ฉ๋ฒ์๋ฅผ ํฌํจํ ๋ณดํ์ฌ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ด์ต ๋ฐ ๊ฒฝ์๋ ฅ ํ๋ณด ๊ด์ ์์ ์ด๋ฃจ๋ ค๊ณ ํ๋ ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ๋ํ ์ ๋ต๊ณผ ๊ฒฝ์๋ชฉํ๋ฅผ ์ค ์ ํ๊ณ ์ดํ์ ๊ฐ๋ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 7.1.1. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ฌ์ ์์ ๊ณผ ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ๊ณต์ ํ ๋์ฐ๋ฅผ ํฌํจํ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ์ด์ต์ด ๋ฐ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ชฉํ์ ์ํ์ ๋ต์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ ์ดํ์ ๊ฐ๋ ํ๊ณ ์ด๋ฌํ ๊ฒ์ ์น์ธํ๋ ๋ฑ์ ๊ณผ์ ์ ๋์ ํด ์ผํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ ์ ๋ชฉํ์ ์ ๋ต์ ๋ฌธ์ํ๋๊ณ ์ฃผ์ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ์์ง์์๊ฒ ์ ๋๋ก ์๋ ค์ ธ์ผ ํ๋ค. 7.1.2. ์ด์ฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ๊ธฐ์ ๊ฐ์น ์ ๋ฆฝ์ ํฌํจํ ๊ธฐ์ ์ ๊ณต์ ๋ ๊ฐ์น๋ค์ ์งํฉ์ ์ค์ ํ๋ ๋ฐ ์์ฅ์์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๊ฐ์น๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ฒฝ ์ ๋ชฉํ์ ์ ๋ต์ ๋ฐ์๋๊ณ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ด ๊ณ ๋ คํ ์ฉ์ธํ ์ ์๋ ํน์ ๊ทธ ๋ ์ง ์์ ํ๋๊ฐ๋ น๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ค๋ฆฌ๊ฐ๋ น์ ์ํด ๋ท๋ฐ์นจ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ, ์ด์ฌํ๋ ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ธ์ต์์คํ ์์ ๊ธฐ์ ์ ์ฑ - 41 -
๊ฒฉ๊ณผ ์ญํ ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 7.1.3. ์ด์ฌํ๋ ๋ด์ธ๋ถ์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ด์ ์ํฉ์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ ๋ชฉ ํ์ ์ ๋ต์ด ์ ์ ํ์ง ๋ฐ๋์ ์ต์ ์ฐ 1ํ ์ด์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๊ธฐ ์ ์ด ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ง์ถํ๊ฑฐ๋, ์๋ก์ด ์ข ๋ฅ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ ์ํ์ ์๊ฐ ํ๊ฑฐ๋, ์๋ก์ด ๊ณ ๊ฐ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ํ์ ๊ฒฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ ํน์ ์ค์ ํ ๋ด์ธ๋ถ์ ์ํฉ์ด ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ฃผ์ฃผ์ ์ด์ต์ ์ค๋ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ ์น ๊ฒฝ์ฐ, ์ด์ฌํ๋ ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ์ ๋ต์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋์ฑ ์์ฃผ ์ํํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 7.1.4. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ทธ ์์๋ค์ ์ํด ๊ธฐ์ ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ด์ต๊ณผ ์กด์์ ์ํ ๊ฒฝ์๋ชฉํ์ ์ ๋ต์ ํจ์จ์ ์ธ ์ดํ์ ์ฆ์ง์ํค๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก, ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ ๊ด์ ์ธ ์ฑ๊ณผ๋ชฉํ์ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค์ ํด์ผํ๋ค. ์ด์์ (two-tier) ์์คํ ๋ด ์์ ์ฑ๊ณผ๋ชฉํ ๋ฐ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ด๋ถ(๊ด๋ฆฌ ํํธ) ์ด์ฌํ์ ์ํ์ฌ ์ค์ ๋ ๊ณ , ์ธ๋ถ(๊ฐ์ฌํํธ)๋ก ๋ถ๋ฆฌ๋ ์ด์ฌํ๋ ๋ชฉํ์ ์ฑ์ทจ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ์ ์ ํ ์๊ธฐ๋ณ๋ก ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ์ํ์ฌ ์ธ์์ง ์ฑ๊ณผ ์ธก์ ์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ๊ณผ๋ชฉํ๊ฐ ๋ฌ์ฑ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ฑ ์์ ์ ์ ํ ๋ถ๋ฐฐ 7.2. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด์ฌํ, ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ์ฃผ์์ธ๋ฌผ์ ํ ๋น๋ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ช ํํ ์ ์๋์ด ๊ถํ์ด ๋ถ์ฌ๋ ์ ์๋๋ก ํ๊ณ ์ด๋ฌํ ์ญํ ์ ๋ํ ๊ด๋ฆฌ์ฑ ์๊ณผ ๊ทธ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ถ๋ฆฌํ๋๋ก ํ๋ค. ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ฐ๋ ์ด ํ์ํ๋ค. 7.2.1. ์ด์ฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ฒฝ์์ด ์ ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํ๋ฆฝํ ์ ์๋๋ก ์ง์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์์ (two-tier) ์์คํ ์ ๋์ ํ ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์ ์๋ ์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ฒฝ์์ ๋ถ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฒ์ ์ผ๋ก ์๋ฌดํ ๋์ด ์๋ค. ์ด์ฌํ ๋ ํ์ฌ๊ฒฝ์์ ๋ํ ์ผ์์ ์ธ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๊ธฐ์ ์ ์ฃผ์ ์์ง์์๊ฒ ๋งก๊ธฐ๋ ๋ ์์ ๊ฒฝ์์ ๋ํ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ๋ ์ ๋ฐฉํฅ๊ณผ ์ ๋ต์ ์ ๊ณตํ ์ฑ ์์ด ์๋ค. ์ด์ฌ ํ ์์ฅ์ ์ญํ ๊ณผ CEO์ ์ญํ ์ด ๊ตฌ๋ถ๋๋ ๊ฒ์ด ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ ๋ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ์ฌ ํต์์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. - 42 -
7.2.2. ์ด์ฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ฐ๋ ์ ์ํ์ฌ ์ด์ฌํ, ์์ํ, ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง, ์ฃผ์์ธ๋ฌธ๋ค์ ๋ํ ๊ถํ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ํ์ฌ ๋ถ๋ช ํ ํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ์ํํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ถ๋ช ํ๊ธฐ ํ ์ธ๋์ด์ผ ํ๋ค. 7.2.3. ์์์ด์ฌ์ ๋น์์์ด์ฌ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ์ฑ ์์ฌํญ์ด ํน์ ์์ํ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ดํํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ๊ณ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ์ ์ ํ ๊ตฌ์ฑ์์๊ฒ ๋ถ์ฌ๋์๋์ง์ ๋ํ์ฌ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ผ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋น์์์ด์ฌ๋ ์ผ์ ์ ์ธ ์ด์์ ๋ํ ์ฐธ์ฌ๋ณด๋ค๋ ๊ฒฝ์์ง์ ์ญํ ์ ๋ํ ํจ์จ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ด ๋ ์ ํฉํ ์ ์๋ค. ์์คํ ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ฐ๊ฐ์ธ์๊ฒ ๋ถ์ฌ๋๋ ์ฑ ์์ด ๊ฐ๋ ๊ธฐ๋ฅ ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ๋ถ๋ฆฌ๋์ด ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 7.2.4. ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ๋ํ ํจ์จ์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ ๊ฐ๋ ์ ์ํด์ ์ด์ฌํ๋ ๋ค์์ ๋ด์ฉ ์ ์ดํํ๋ค. ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ์์ฉ, ํด์, ์น๊ณ์ ๋ํด ๋ฐ๋์ ์ ์ ํ ์ ์ฐจ ๋ฐ ์ ์ฑ ์ ๋ฐ๋ฅด๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ์์ ์ ํ๋ ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ฉ๋ฒ์๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ๋ต ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๊ด์ฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ด์๊ณผ ์ฌ์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ด ๊ฒฐ์ ํ ์ฌํญ์ด๋ ์ ๊ณตํ ์ ๋ณด ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋ช ์ ๋ํ ํ๊ฐ์ ๋ ผ์๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์๊ฒฝ์ ์ง๊ณผ ๋ฏธํ ์ ๊ฐ์ง๋ค. 7.2.5. ๋ณดํํ์ฌ ์ด์์ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง๊ณผ ํ๊ฐ์ ์ผํ์ผ๋ก ์ด์ฌํ๋ ์ด์ฌํ ์์ ์ ํ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ์ฐจ๊ฐ ์ ๋๋ก ์ดํ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. ํน ํ ์ด์ฌํ์์ ํ์ธํด์ผํ ์ดํ์ฌํญ๋ค์ด ๊ด๋ จ ์ฑ ์์๋ค์ ์ํด์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌ๋๊ณ ์๋์ง์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ด์ฌํ ๋ ์ต์ ์ฐ 1ํ ์ด์ ๋ ๋ฆฝ๋ ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐํ๋๋ ๊ธฐ์ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ๋ณด๊ณ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์กฐ์ ์ด์ 7.3. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด์ฌํ๊ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ํฉํ ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ง์, ๊ธฐ์ ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋๋ก ์ ์ ํ ์ธ๋ ฅ ๊ตฌ์ฑ ์ด์ฌํ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ด๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ง์ํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๋ด๋ถ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ ์ฐจ - 43 -
์ด์ฌํ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์์ ํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ํํ ์ ์๋ ๊ถํ๊ณผ ์์ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ 7.3.1. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ด ๊ฒฌ์คํ๊ณ ํฌ๋ช ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ด์๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ์ฌํ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ์ด๋ ์ ์๋ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ๋์ญ์ด ๋ฐํ ๋ ์ ์๋ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ํ๋ณด ํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ์ด์ฌํ ๋ฉค๋ฒ๋ฅผ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก, ์ด์ฌ ํ๋ ๊ตฌ์ฑ์์ด ๋งก์ ์ญํ ์ ์ถฉ์คํ ์ํํ ์ ์๋๋ก ํ์ํ ํ๋ จ๊ณผ ๊ธฐ ์ ๋ฐ ์ง์์ ์ต๋ํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ํนํ, ์ด์ฌํ๋ ๋ณดํ, ๊ณ๋ฆฌ, ์ธ๋๋ผ์ดํ , ์ฌ๋ฌด, ํ๊ณ, ํฌ์๋ถ์, ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ์ด์, ๊ณ ๊ฐ๊ด๋ฆฌ์ ๊ฐ์ ๋ถ ์ผ์ ์ดํด์ ์ง์์ด ํ์ํ๋ฉฐ ํน์ ๋ถ์ผ์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๋ชจ๋ ๊ตฌ์ฑ์์ด ๋ณด์ ํ ์ ์๋๋ผ๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๋ํ ์ผ์ ์์ค ์ด์์ ์ดํด์ ์๊ฒฉ์ ๊ฐ์ถฐ ์ผ ํ๋ค. 7.3.2. ์ด์ฌํ ์ด์ฌ์ง์ ICP 5 ์์ง์ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ๋ช ์๋ ์กฐ๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ด์ฌํ ํ๋์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ์๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ธ๋ถ ์ด์ฌํ ์ฐธ์ฌ์ ๋ํ ์ ํ์ ํตํด ์ฃผ์ด์ง ์ญํ ์ ์ถฉ์คํ ์ํํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค์ผ ํ๋ค. 7.3.3. ์ด์ฌํ ์ด์ฌ์ง์ ํด๋น ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ถฉ๋ํ๋ ์์ ์ ์ด์ต์ ์ทจํด์๋ ์ ๋๋ ๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ดํด๊ด๊ณ์ ์ถฉ๋์ ํผํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ต๋ํ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ์ฃผ์ฃผ์ ๋ํ ์น์ธ์ ์์ ๊ณต์ ํ ๊ฑฐ ๋์๊ฑด์ด๋ ์ ์ฌ์ ์ดํด์ถฉ๋์ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ฐ์ ์ดํด๊ฐ ์์ถฉ๋ ์ ์๋ ์ํฉ ์ ๋ํ ์ ์ฐจ๋ ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ ํจ์จ์ฑ 7.3.4. ์ด์ฌํ๋ ์ต์ ์ฐ 1ํ ์์ฒดํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ์ฌ ์ฃผ์ด์ง ์ญํ ์ ํจ์จ์ ์ํ ์ฌ๋ถ์ ํฅํ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ํ์ฌ ํ์ธํ๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ํ์ธ๋ ๋นํจ์จ์ฑ์ ๊ฐ์ ์ํฌ ์ ์๋ ์กฐ์น๋ค์ ์คํํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ์ด ์ฌํ๋ ์ธ๋ถ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ฅผ ์์ ํ์ฌ ์ฑ๊ณผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ๋ ค ํด ๋ณผ ์ ์๋ค. - 44 -
๋ด๋ถ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ 7.3.5. ์ด์ฌํ๋ ๋ด๋ถ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ ์ ํ ์ํ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํ๋ณดํ๊ณ , ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์ ์ฐจ์ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ๋ ์ด์ฌํ๊ฐ ๊ทธ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ์ ์ํํ๊ณ ์๋์ง์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ํฌํจํ ๋ค. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ๋ํ ์ ์ ํน์ ํด์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์์ ๋ํ ๊ณต์์ ์ด ๊ณ ๋ฌธ์ํ๋ ํ๋ก์ธ์ค๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. 7.3.6. ์ด์ฌํ๊ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง๋ง ํนํ ์์ฅ ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ฌํ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ด์์ ์ํ ์ค์ถ์ ์ธ ์ญํ ์ ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ์ฌํ ์์ฅ์ ์ญํ ์ ์ด์ฌํ ์์ ์ ๋ฆฝ, ํนํ ์๋นํ ์ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ทธ๋ฆฌ ๊ณ ์ ์ฑ ์ ๊ฒฐ์ ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์์ ๊ด๋ จ๋ ์ถฉ๋ถํ ๋ ผ์์ ์ด๋ฅผ ์ ํ ๋ถ์๊ธฐ ์กฐ์ฑ ๋ฐ ์์๊ณผ ๋น์์ ์ด์ฌ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ฐธ์ฌ ๋ฐ ์ด๋ค์ ํฌํจ ํ ์ฃผ์์ธ์ฌ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง๋ค ๊ฐ์ ์ํต์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ ์์ ์์ฐ๋ฅธ๋ค. ์ด์ฌํ ์์ํ 7.3.7. ์ด์ฌํ์ ์ฑ ์์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ํ์ ์ํ์ฌ ์ด์ฌํ๋ ์ฐํ ์์ํ์ ์ค๋ฆฝ์ด ์ ์ ํ์ง์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ์ฌ, ๋ณด์, ์ค๋ฆฌ, ๋ฆฌ์คํฌ, ์ด ์ฌ์ ์ ์์ํ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๊ธฐ์ ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด ์์ํ ๊ฐ ์ค๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ํ๊ฐ ์ค๋ฆฝ๋๋ฉด, ์์ํ์ ์ญํ ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ฑ ๋ฐ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ญํ ์ํ์ ์ํ ๋ถ๋ช ํ ๊ถํ์ด ๋ถ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ฝ, ์ผ ๋ถ ์์ํ์ ์ญํ ์ด ์ค๋ณต๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ฌํ๋ ์ด๋ฌํ ์ค๋ณต์ด ์ญํ ์ ํจ์จ์ฑ ์ ์ ํดํ๋ ์์๋ก ์์ฉํด์๋ ์ ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๊ฒฝ์ฐ์, ์ด์ฌํ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์์ํ์ ๋ํ ์ด๊ด์ ์ธ ์ฑ ์์ ๊ฐ๊ฒ ๋๋ค. ๋ ๋ฆฝ์ฑ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ฑ 7.3.8. ์ด์ฌํ๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ํํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ์์ ๊ตฌ์ฑ์์ ํ๋ณดํจ์ผ๋ก ์ ๋ช ๋ฐฑํ๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ธฐํ ์ ์ฉ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ ๋ฆฝ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ ๋ ๊ธฐ์ค 7.4์ ๋์ ์๋ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ํ๊ณ ์ ์งํ๊ฒ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. - 45 -
์ด์ฌํ ๊ถํ 7.3.9. ์ญํ ํ๊ณผ ์ฑ ์์ ์ ๋๋ก ์ดํํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ช ํํ ๊ถํ์ด ์ฃผ์ด์ ธ์ผ ํ ๋ฉฐ, ๊ธฐ์ ์ ์ ๊ด์ด๋ ๋ฌธ์ํ๋ ๊ท์ ์ผ๋ก ์ ํด์ ธ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์ ์๋ ์ต์ํ ํตํฉ์ ์ธ ์ ๋ณด์ ์์ฒญ์ด๋ ๊ด๋ จ ๋ด๋น์์ ๋ํ ์ง์ ์ ์ธ ์ ๊ทผ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ ์ ๊ทผ 7.3.10.ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ์ญํ ์ํ์ ์ํ์ฌ ์ด์ฌํ๋ ์ ์ ํ ์๊ธ๊ณผ ์์ ์ ๋ฐฐ๋ถํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ์ธ๋ถ ์ปจ์คํ ์ด๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์๋น์ค ๋ฅผ ๊ด๋ จ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ์ง์๋ฐ์ ์ ์์ด์ผํ๋ค. ์ญํ ์์ 7.3.11. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํ ์ฃผ์ด์ง ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ฐ๋ผ ํ๋ ๋ฐ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์์ํ ์ ์๋ค. ์ด์ฌํ๋ ๋ชจ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์์ํ๋ ๋ฐ ์์ํ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ฑ ์์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋ฌด ์์์ ์์ด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ์ฐธ๊ณ ํด์ผ ํ๋ค. ์์์ ์ ์ ์ฑ ํ๋ณด. ์์์ ์์ด์ ์ด์ฌํ๊ฐ ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ฌด ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ์ญํ ์ ์ํํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๋์์๊ฒ ์์์ ๋งก๊ธฐ๋ฉด ์ ๋๋๋ฐ, ์ผ์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ์ฑ ์์ด ์๋ ์์์ด์ฌ์๊ฒ ๊ฐ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ์ ์ญํ ์ ์์ํ ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณผ๋ํ ํน์ ๋ถ์ ์ ํ ๊ถํ ์์์ ์๋ก๋ค ์ ์์ ์์์ ๋ํ ๊ถํ, ์์ ์ ์ฐจ, ์ญํ ์ํ์ ์ํ ํจ์จ์ ์ธ ์ง์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๋ด์ฉ์ ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ํ ํน์ ์ธ์ด๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ถํ์ ๊ณผ๋ํ ํน์ ๋ถํ์ํ ์ง์ค์ ํผํจ ์ ๋ฌด์ํ ํ์ธ ๋ฐ ์ ๊ฒ์ ์ํ ๋ณด๊ณ ์ ์์ฒญ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ ๋ฅ๋ ฅ ๋ณด์ ๋น์์ฌํ ๋ฐ ์ ๋ฌด์ํ์ ๋ฌธ์ ์ ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ์์ ํด์ง์ ๋ํ ๊ฒฐ์ ๊ถ ์ ์ง ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ์๋ฌด 7.4 ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ ํ๊ณ , ์ ์งํ๋ฉฐ ํฉ๋ฆฌ์ ํ๋ ์ฃผ์ ๊น๊ณ ์ฑ์คํ ํ๋ - 46 -
๊ฐ์ธ์ด ์๋ ๊ธฐ์ ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ์ํด ํ๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์์ด ๋ณดํ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ํ๋จ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ฑ์ ํ์ฌ ์ง์๋จ์ฉ์ผ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ด์ต์ ์ป๊ฑฐ๋ ๊ธฐ์ ์ ํด๋ฅผ ์ฃผ์ง ์์ 7.4.1. ์๊ธฐ ๊ฑฐ๋ก ๋ ํน์ ์ญํ ์ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์๊ณผ ๊ธฐ์ ์ด๋ ๊ณ์ฝ์ ๊ฐ์ ๋น์ด์ง ์ ์๋ ์ดํด์ ์์ถฉ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ค๋น๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์์ ๊ฐ์ ๋ด์ฉ ์ ์ด์ฌํ ์ ์ธ๋ฌธ์ด๋ ์๋ช ์ฅ์ ์ด์ฌํ ์ด์ฌ๋ก์์ ์๋ฌด์ฌํญ์ผ๋ก ํฌํจ์ ์ผ์ผ ํ๋ค. 7.4.2. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ๊ทธ๋ค์ ์ญํ ์ ์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ๋ฒ์๋ฅผ ์๊ณ ์ด๋ฌํ ๊ฒ์ด ๊ทธ๋ค์ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ์ด๋ค ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง์ ๋ํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ๊ทธ๋ค์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ถ์ฌํ๊ณ ๊ทธ ์๋ฆฌ์ ์ ํฉํ ์ฌ๋์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ฉฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๊ฐ์ ์ญํ ์ ํ์ํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค. 7.4.3. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ด ๊ธฐ์ ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ์ต์ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋๋ก ํ๋ ค๋ฉด ๋ช ํํ๊ณ ๋ถ๋ช ํ ์ ์ฐจ๊ฐ ํ๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ค๋ณต๋๋ ์ญํ ์ด ์๋์ง ์ฃผ์ฃผ ์ ์น์ธ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ ์ ํ ๊ณต์๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ค์ํ ์ดํด์ ์ถฉ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฌํ ๋ด์ฉ์ ์ฆ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ์ดํด๊ด๊ณ์์๊ฒ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ 7.5 ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฌ๊ณ ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถ ํต์ ์์คํ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ดํ์ ๊ดํ ๊ฐ๋ ์ญํ ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 7.5.1 ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ด๋ถ ํต์ ์์คํ ์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๋ฅ์ด ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ๋ชฉ์ ๋๋ก ์ด์ฉ ๋๋์ง ๊ฐ๋ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ICP 8 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์ ์ด๋ฌํ ์์คํ ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํด ์ค๋ช ํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์คํ ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฆฌ ์คํฌ ์ธ์๋ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌํจํ๋ฉฐ ICP19 ์์ ํ์์ ์ค๋ช ๋์ด ์๋ค. - 47 -
๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ 7.6. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๋ถ์ ์ ํ๊ฑฐ๋ ๊ณผ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ถ๋ด์ ์ต์ ํ๋ ํจ์จ์ ์ธ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ์ดํ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ผ๋ก ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ด์ต๊ณผ ์ผ์นํ๋ ๋์์ ๋ฆฌ์ค ํฌ ์์ฉ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ ํ๋ ๊ฒ ์ด ์ ์ฑ ์ ์ด์ฌํ, ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ฃผ์ ์ธ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ ๊ณ ๊ทธ๋ค์ ํ๋์ด ๊ธฐ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ธ์ถ์ ์ค์ํ ์ํฅ์ ๊ฐ์ง๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ธ ์ ํฌํจ์ํด ๋ณด์ ์ ๋ต ๋ฐ ๊ฐ๋ 7.6.1. ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ผํ์ผ๋ก, ๊ธฐ์ ์ ๊ฑด์ ํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๋์ ๋ฐ ์ดํํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ฑ ์ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์๊ณผ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง, ํต ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธ์ฌ ๋ฐ ์ฃผ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์ค๋ฌด์๋ฑ์๊ฒ ๋ถ์ ์ ํ๊ฑฐ ๋ ๊ณผ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ถ๋ดํ์ง ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 7.6.2. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์์ ์ฑ ์ด ์ ์ ํ์ง ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ํ๋จ์ ํ๊ณ ์๋ฆด ์ ์ ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณด์์ ๋ํ ๊ด ๊ณ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ๋ณด์์์ํ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ ์ฅ๋ คํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์์ํ ๋ํ์๋ก์ ๋ ๋ฆฝ๋ ๋น์์ ์ด์ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. 7.6.3. ์ด์ฌํ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ณด์์ ์ฑ ์ด ์ํ์์ฉ๋ฒ์์ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ์ฅ ๊ธฐ์ ์ด์ต์ ์์ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณด์์ ์ฑ ๊ณผ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ณ ๋ คํ ์์๋ ๋ค ์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๊ณ ์ ๊ณผ ๋ณ๋ ์์์ ์ฌ์ฉ๊ณผ ๊ท ํ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ฑ๊ณผ๊ธฐ์ค์ ๋ณด์์ง๊ธ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ๊ฐ๋ณ ๋ณด์์ CEO, ๋ณด์์์ํ ๊ตฌ์ฑ์์ ํฌํจ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ ์ผ๋ฐ์๊ฒ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์์คํ๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํน์ ๊ณต์ํ๋ค. 7.6.4. ์ด์ฌํ๋ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๊ตฌ์กฐํ, ์ดํ, ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ๊ณ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์์ ์ดํด์์ถฉ์ ํ์ธ, ๊ด๋ฆฌํ๋ฉฐ ๋ฌธ์ํ ํ๋ค. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ์ด๋ค ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณด์ ๊ฒฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ ์ดํด๊ฐ ์์ถฉ์ ์์น์ ์์ด์๋ ์ ๋๋ค. - 48 -
7.6.5. ์ด์ฌํ๋ ํต์ ์ญํ ์ ํ๋ ์ ์ ํ ์ญํ ์๋ฅผ ์ ์ฑ ๊ฒฐ์ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง๊ณผ์ ์ ํฌํจ์ํด์ผ๋ก ๋ถ์ ์ ํ ํน์ ๊ณผ๋ํ ์ํ๋ถ๋ด์ ๋ง๋๋ ๋ณด์์ ์ฑ ์ด ๋์ง ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณด์์์ํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์์ํ๋ ์๋ก ๊ธด๋ฐํ๊ฒ ๊ต ๋ฅํด์ผ ํ๋ฉฐ ๋ณด์ ์์คํ ์ ๋ง๋ค ๋ ๋ง์ ์๊ฒฌ์ ์ค์ผ ํ๋ค. 7.6.6. ํต์ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ ์ง์์ ์ง์ค์ฑ์ด๋ ๊ฐ๊ด์ฑ์ด ์ ํ๋ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ดํด์์ถฉ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํด๊ฒฐ ๋ ์ ์๋ค. ํต์ ์ญํ ์ ๋ชฉํ์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฌ์ฑ์ ์ฃผ์ ์์๋ก ๋ณธ๋ค. ๋ด๋น์์ ์ฑ๊ณผ์ธก์ ์ ๋จผ์ ํต์ ํ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ํ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํต์ ์ญํ ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ๋ํ ํ๊ฐ ์ด ๋์ ์ ์ ํ ๊ท ํ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ณด์์ ์ฑ ์ ์ ์ฉ์ ๊ดํ์ฌ ์ผ๋ฐ ์ง์๊ณผ ํต์ ์ญํ ์ ํ๋ ์ง์์ด ๋ถ๋ช ํ ๊ตฌ๋ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ถ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ์ฃผ์ด์ง ์ญํ ์ ์ํํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ง์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๊ฐ์ง ์ง ์ง์์ ๊ณ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ๋ค์ด ์ต๋์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ์ฐฝ์ถํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๋ณด์์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 7.6.7. ํต์ ์ญํ ์ด ์์์์ฑ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฌํ ์ ๋ฌดํ์ฝ์๋ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์์ ์ฑ (๋ชฉํ ๋ฐ ์น์ธํ๋)๊ณผ ๋์ผํ ์ ์ฑ ์ด ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณ๋ ๋ณด์ 7.6.8. ๋ณ๋๋ณด์์ ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ฐ์ธ์ ์ฑ๊ณผ์ ๊ธฐ๋ฐํ๋ฉฐ, ๊ทธ ๋ณ๋๋ณด์์๋ ๋ถ์ ์ ํ ์ํ๋ถ๋ด์ ๋ํ ์ธ์ผํฐ๋ธ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. 7.6.9. ์ฅ๊ธฐ์ ๊ฐ์น ์ฐฝ์ถ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ฑ๊ณผ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด์ ๋ค์์ ๋ด ์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ํ๊ธ๊ณผ ์ฃผ์ ํํ์ ๋ณด์์ ๋ฐฐ๋ถํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก์ ๊ณ ์ ์ ์์ ๋ณ๋์์๋ฅผ ํผํฉํ๋ค. ์ฑ๊ณผ๋ณด์์ ์ฑ๊ณผ์ ์ฐ๊ด๋ ํ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฏธ๋์ ์ฃผ์ ์ํ์ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋๋๋ก ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ค์ํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฑ ์ ํ๋ค. ๋ณ๋ ๋ณด์๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๊ธ์ ์ ์๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ์ง ์ ์๊ณ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฑ๊ณผ์ ์ฐ๊ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด ์ ํด์ง ์ ์๋ค. ๊ทผ์์์ค ํน์ ๊ฐ์ธ ์ ์ญํ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ๊ด๋ จ ์ง์์ ์ํ๋ถ๋ด ์ฑ ์์ ๋๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ ์ํ ๋ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ๋ณด๋์ค ํ์๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ์กฐํญ์ ํฌํจํ๋ค. - 49 -
๊ฒฌ๊ณ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฑ๊ณผ๊ธฐ๋ฐ ๋ณด์๊ณผ ์๋ฐ๋๋ ๋ณด๋์ค์ ๋ณด์ฆ์ง๊ธ์ ์ ํํ๋ค. 7.6.10. ๋ณ๋ ์์๋ ๊ธฐ์ ์ ์๋ณธ์ด์์ ์ฑ ๊ณผ ์๋ณธ์๊ฑด๊ท์ ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์๋ณธ์ ์ง ๋ฅ๋ ฅ์ด ๊ฐ์๋ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ํ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ ์ง ์ ์๋ค. 7.6.11. ์ฑ๊ณผ๊ธฐ์ค์ ๋ณด์์ ๋ณ๋์์๋ก ์ํ์ด ๋ณด์ ๋ ์ฑ๊ณผํ๊ฐ๋ฅผ ์ฅ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฑ๊ณผ๊ธฐ์ค์ ๋ค๋ฆ์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ ์ฌ๋ฌด์ ์์ ๋ฐ ๋น์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ์์ ํฌํจ ๊ฐ์ธ์ ์ฑ๊ณผ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ฒด ํน์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฑ๊ณผ๋ ํฌํจ ์ฑ์ฅ ํน์ ๊ท๋ชจ๋ฅผ ํ ์ฑ๊ณผ๊ธฐ์ค์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ค๋ฃจ์ง ๋ง ๊ฒ ์ฃผ์๊ธฐ์ค๋ณด์ 7.6.12. ์ฃผ์๊ธฐ์ค๋ณด์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณด์์ฒด๊ณ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ธฐ์ ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ด์ต๊ณผ ์ธ์ผ ํฐ๋ธ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ ํ ๋ณดํธ ์ฅ์น๊ฐ ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณดํธ ์ฅ์น ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. (๊ฐ๋์ ํ) ์ต์ํ์ ๊ทผ๋ฌด๊ธฐ๊ฐ์ด ์ง๋ ํ ์ฃผ์๊ฐ๋ (ํ์ฌ์ ํ) ์ฃผ์์ต์ ์ด๋ ๊ถํ์ ํ์ฌ๊ฐ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ ํ๋จ (๋ณด์ ๊ธฐ๊ฐ์ถฉ์กฑ์ ํ) ๋ถ์ฌ๋ ์ฃผ์์ ๋ํ ๋ณด์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด์ ์ถฉ์กฑ ๋์ด์ผ ํจ 7.6.13. ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ์ ์๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์์ผ๋, ๊ฐ๋์ ํ, ํ์ฌ ์ ํ ๋ฑ ์ ์ฃผ์๊ธฐ์ค๋ณด์์ ๋ํ ๋ด์ฉ์ ํด์ง ํด์ ์ดํ์๋ ์ ํจํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ ๋๋ค. ํด์ง ์๋น 7.6.14. ์์ง์ ํด์ฌ ์ ์ง๊ธ๋๋ ์๋น์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ทธ ๊ธ์ก์ ๋ํ ์ ์ ํ ์ ํ๊ณผ ์กฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค. ํด์ง์๋น์ ์ง๊ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด์ฌํญ๊ณผ ์ฑ๊ณผ ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ๊ธฐ์ ์ด ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ ํน์ ๊ทธ๋ฐ ๋ฌธ์ ์ ์์ธ์ ์ผ์ผ ํจ ๋์์ ๋ํด์๋ ๊ทธ ์ง๊ธ์ด ์ ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 50 -
ํฌ๋ช ํ๊ณ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ 7.7. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ, ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง, ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ์ ๋ํ ๋ช ํํ ์ญํ ๊ณผ ์ฑ ์์ ๊ท์ ํ์ฌ ๊ฐ๋ ์์ ์ธ๋ถ ๋ณด๊ณ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํ๋ฆฝ ํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 7.7.1. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ฒฝ์์ํ, ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ, ์ง์์ฑ์ ๊ดํ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ํต์ ์ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ ์ฑ ์์ด ์๋ค. ์ด์ฌํ๋ ๊ฐ์ฌ์ญํ ์ ํ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ ์์ํ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ ๋ฌด์ ํจ์จ์ฑ์ ์ฆ๋ํ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ฌด์ ํ, ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฐ ๊ณต์ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ํ๊ณ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ด์์ ๋ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ฐ์ฌ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฌ ๊ณํ ๋ฐ ๊ฒฐ๊ณผ ํ๊ฐ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์์ ์ญ๋, ์ ๋ฌธ์ฑ, ๊ฐ์ฌ์ ํ์ํ ์์ ๋ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ์์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ๋ฐ ์ฑ๊ณผ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ์ ํด์ ํน์ ์ฌ์ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ์์ ๋ํ ์ ์ ํ ์กฐ์น๊ฐ ์ทจํด์ก๋์ง์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ ์ฌ๋ฌด ๋ณด๊ณ ์ ๊ด๋ จํ ์ฃผ์์ฌํญ์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ์์ํ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ๋ณด๊ณ 7.7.2 ์ด์ฌํ๋ ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ์์์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ด๊ณ์ ์ง๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๊ณ ์๋์ ๋ด์ฉ์ ์ฐธ๊ณ ํ๋ค. ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ์ธ์ ๊ณ์ฝ ๋ด์ฉ์ด ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฒ์, ๊ฐ์ฌ ์ํ์ ํ ์ํ ์์ ๋ฐ ๊ฐ์ฌ ๋น์ฉ ์์ค์ด ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ์ฝ ๋ด์ฉ์ ์๊ฑฐ, ๊ฐ์ฌ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ ์์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ์ ์ฑ ์ด ํ์ํ๋ค. ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฒ์์ ์๊ธฐ์ ๋ํ์ฌ ์ ์ ํ ๋ ผ์๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ๊ฐ์ฌ ์ ํ์ํ ๊ธฐ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ด์ํ๊ฒฝ์ ์ดํดํ๋๋ก ํ๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํ์ํ ์๋ฃ๋ ๊ด๋ จ์์ ๋ํ ์ ๊ทผ์ ์ ํ์ด ์์ด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ฃ ํ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ํ๊ฐ๊ฐ ํ์ํ๋ค. 7.7.3. ์ด์ฌํ๋ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ ๋ด๋ถํต์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ํ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์์ ์ดํดํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ดํด๋ ์ด์ฌํ๊ฐ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ๊ณผ ๋ด๋ถํต์ ์กฐ์ง ๊ณ๋ฆฌ๋ถ๋ฌธ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์๊ฐ ํ์ ํ ๋ด๋ถ ํต์ ์์คํ ์ ์ทจ์ฝ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ด์ฉ์ ์ด์ฌํ์ ์ฆ์ ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ ๋ด๋ถ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฐ ํต์ ์ ์ฐจ์ ์๊ฑฐํ์ฌ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ ์๊ฒฌ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ ๋์ ์๋ฌธ์ ์ด ์๊ธธ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. - 51 -
7.7.4. ์ด์ฌํ์ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ๋ ๊ฐ์ฌ๊ธฐ๊ฐ๋์ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ฏธํ ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฒฝ์์ง ์ ์ ์ธํ ๋ฏธํ ๋ ํฌํจ๋๋ค. 7.7.5. ๊ฐ๋ ์๋ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ์๊ฒ ์ฃผ์ํ ์ฌ๊ธฐ ๋ฐ ์ด์ ๋ํ ํ์ ๋ฐ๊ฒฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ ์ฝ ์๋ฐ์ด๋ ๊ฐ์ฌ ์ค ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ค์ํ ์ฌ์๋ค์ ๋ํ์ฌ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ ๋์ ์์ด ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ์ ์ ์์ ์ํ ์ ๋ณด์ ๊ณต์ ๋ํ์ฌ์๋ ๋ฒ์ ์ฑ ์์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ๋กญ๋ค. 7.7.6. ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ฌ ํน์ ๋ค๋ฅธ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์์ ์ํ ๊ฐ์ฌ ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 7.7.7. ์ด์ฌํ๋ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๊ณผ์ ์ ์ทจ์ฝ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฃผ์ํ ํ์ธ๋ด์ฉ์ ์ฆ์ ๊ฐ์ ํด์ผํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ฌด๋ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์์ ์กฐ์ธ์ ๋ฐ๋ผ ์คํ๋๊ณ ์ดํ๋๋ ๋ด ์ฉ์ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํตํ ๊ณต์์ ์ธ ์ ์ฐจ์ ์ํ์ฌ ์ง์๋์ด์ผ ํ๋ค. ํฌ๋ช ์ฑ๊ณผ ์ํต 7.8. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ ์ดํด๊ด๊ณ์์์ ์ ์ ํ ๊ณ ํจ์จ์ ์ด๋ฉฐ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ํต์ ์ฅ๋ คํ๋ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 7.8.1 ๊ธฐ์ ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ํจ์จ์ฑ ํ๋จ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ์ํ์ฌ, ์ํต์ ํตํ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ดํด๊ด๊ณ์์์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ด๊ณ๊ฐ ์ ์ง๋์ด ์ผ ํ๋ค. 7.8.2 ์์ ์ ์ผ๋ก ๋ฏผ๊ฐํ ์์ค(commercial sensitivities)์ด๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ง ์๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๊ฒ ์ผ๋, ๊ธฐ์ ์ ์ํต์ ๋ต ๋ฐ ์ ์ฑ ์ ๋ฐ๋ผ ์ดํด๊ด๊ณ ์์ ์ ๊ณตํ๋ ์ ๋ณด๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ ๋ต ๋ชฉ์ , ๊ฒฝ์ ๋ชฉํ, ๋ฌ์ฑ๋ฐฉ๋ฒ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์์ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ถ๋ฆฌ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ฐ ์์ํ์ ์ ๋ฌธ์ฑ, ์๊ฒฉ, ๊ณผ๊ฑฐ ๊ฒฝ๋ ฅ, ๊ธฐํ ์ง์ ๋ฐ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ์ด์ฌํ์ ์ฑ๊ณผ ๋ฐ ํฅํ ๊ฐ์ ์ ํ๊ฐ์ ๊ดํ ๊ณผ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๊ดํ ์ค๊ณ, ์ดํ, ์ด์ - 52 -
์ฃผ์ ์ง๋ถ๊ด๊ณ, ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์ฃผ์ํ ๊ด๊ณ์ฌ ๋ฐ ์ํ์ฌ ์ฃผ์ ๊ธ์ ์ ๊ฑฐ๋ 7.8.3 ๊ฐ๋ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์์ ์ ์ผ๋ก ๋ฏผ๊ฐํ ์ ๋ ์๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๊ณ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ด์ฌํ์ ํจ์จ์ฑ ํ๊ฐ, ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ ์๋ฃ, ๋ณด์์ฒด๊ณ์ ๋ ํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์๋ฃ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ํต ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ๋ต์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ์ ์์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ํนํ ์์ ์ ์ผ๋ก ๋ฏผ๊ฐํ๊ฑฐ๋ ๋ฒ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ข ๋ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ๋ค. 7.8.4 ๋ณด์์ ๊ดํ ์ ๋ณด๊ณต์๋ ์ดํด๊ด๊ณ์๊ฐ ๋ณด์์์คํ ์ด ์ ์ด์๋๊ณ ์ํ ์ด ๋ฐ์๋๋์ง์ ๋ํ์ฌ ๋ถ์ํ ์ ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ ์ฑ ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ค์ํ ์ง์์ ์ง์๋ค์ ๋ณด์ ์กฐ์ ์ ๋ฐ์๋๋์ง ์ ๋ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์กฐ์ ์ ์ด์๋ด์ฉ ๊ธฐ๊ฐ๋๋น ์ฑ๊ณผ์ ๊ด๋ จํ ๋ณด์์ฑ ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ณด์ ์ฑ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์์น 7.8.5 ์ ๋์ ์ ๋ณด๋ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๋ํ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ ์ ์ ์ดํด๊ด๊ณ์์๊ฒ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ง๊ธ๋ ๋ณด์์ ์ด ๋น์ฉ, ์๊ธ, ์์ฌ, ์ฅ๊ธฐ ๋ณด๋์ค์ ๊ฐ ์ ๋ด์ฉ์ ๊ตฌ์ฑ ์ด์ฐ ๋ณด์ ์ด ๋น์ฉ ๊ณผ๊ฑฐ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ณด์์ง๊ธ์ด ๊ธฐ๊ฐ๋ฐ์ ๋ ์กฐ์ ์ ์ด์ต ์ด ๊ณ์ฝ๊ธ ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ธ์ ์ด ํด์ง๊ธ์ฌ ์ง๊ธ ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ธ์ 7.8.6 ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ ๋ณด์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์์ ์ด๋ค์ ธ์ผ ํ๋ค. ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ์๋ฌด 7.9. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๊ธฐ์ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๋ค์์ ๋ด์ฉ์ ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. - 53 -
๊ธฐ์ ์ ์ ๋ต, ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ์ ์ด ์ด์ ํจ ๊ฒฌ์คํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ, ์ค์ ๋ฐ ๊ณต์ ํ ๊ณ ๊ฐ๋์ฐ๋ฅผ ์ด์งํจ ์ด์ฌํ๊ฐ ๊ธฐ์ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ์ฑ๊ณผ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ธฐ ์ํ ์ญํ ์ํ์ ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์์ ์ ๊ณตํ๋๋ก ํจ ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ๊ธฐ์ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ์ ์๋ฌด์ฌํญ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํจ 7.9.1 ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ๊ธฐ์ ์ ์ด์๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ผ์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ ํ ์์คํ ์ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํญ๋ ฅ์ด๋ ๋ด๋ถ ์ ์ฑ ์ ๋ถํฉํ๋ ์์คํ ์ผ๋ก ๋ค์์ ๋ด์ฉ์ ํฌํจ์ฐธ๊ณ ํ๋ค. ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ญํ ์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ์ญ๋์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ธ๋ฌผ ์ ์ ์๊ณํ, ํ๋ จ, ํด์ ์ ์ฐจ๋ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ช ํํ๊ณ ํฌ๋ช ํ ํ๋ก์ธ์ค ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ํต์ ์ญํ ์ ํ๋ ์ฃผ์ ์ธ๋ฌผ๊ฐ์ ์ํต ์ฑ๋์ ๋ช ํํ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ญํ ๋ฐ ์ ๋ฌด ์ดํ์ ๋ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ๊ดํ ์ ์ ํ ์ ์ฐจ (์ง์นจ 7.3.11 ์ฐธ๊ณ ) ์ดํด์์ถฉ ์ฒ๋ฆฌ์ ์ฐจ, ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ค์น ์ดํ์ ํฌํจํ๋ ์ค๋ฆฌ๊ฐ๋ น์ผ๋ก ๋ฆฌ์ค ํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ค์์ ๋ํ ๋ฌธํ๋ฅผ ํ์ฑ ๋ช ํํ ๋ณด๊ณ ๋ผ์ธ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ ํ ์ํต ์ฑ๋ ๊ณต์๋์ด์ผ ํ ๋ด์ฉ๊ณผ ์ ๊ณต๋์์ด ํฌํจ๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ดํด๊ด๊ณ์๋ฅผ ์ํ ํจ์จ์ ์ธ ์ํต์ ๋ต 7.9.2 ๊ณ ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ์ด์ฌํ๊ฐ ์ค์ ํ ์ฑ๊ณผ ๋ชฉํ์ ๋ํ์ฌ ์ ์ ํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํตํด ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ ํด์ผ๋ง ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ก๋ถํฐ ๋ ๋ฆฝ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ํ ์ฌ ์ฐ 1ํ ์ด์์ ํ๊ฐ๊ฐ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ถ์ ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฆ์ ์ด์ฌ ํ์ ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 7.9.3 ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ๊ฐํํด์ผ ํ๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ง๋ฐฐ๊ตฌ ์กฐ, ๋ฆฌ์คํฌ. ํต์ ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ง์ด ์ฌ์๋ค์ ๋ํ ๋ ๋ฆฝ๋ ์๊ฒฌ์ ์๋ฅผ ๋ฐฉํด ํด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ํ๊ฐ 7.10. ๊ฐ๋ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ์ ๋ณด์ด๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. - 54 -
7.10.1 ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๊ท์ ๋ฐ ๊ธฐ์ค ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ค์ํ๊ฒ ํ๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ๊ฐ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ดํ๋๊ณ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋๊ณ ์๋์ง ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ๊ณผ ์์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ์ ์ค๋ํ ๋ณํ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ ์ฐ, ์ด๋ฌํ ๋ด์ฉ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ์์์ผ์ผ ํ๋ค. 7.10.2 ๊ฐ๋ ์๋ฅผ ๋ง์กฑ์ํฌ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ํจ์จ์ ์ด๊ณ ๊ธฐ์ ์ ๋ชฉํ์ ๋ถํฉํ๋๋ก ์ด์๋๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ ๊ฐ๋ ์๋ ์ด๊ฒ์ ใ ๊ฒ์ ์ํ์ฌ ์ ์ ํ ์ง์นจ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ํต ์ฑ๋์ ๋ง๋ จํจ์ผ๋ก์ ์ง์นจ ์ค์์ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ์งํํ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ ํ ์ ๋ณด์ ์์ง์ด ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํด์ผ ํ๊ฒ ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ๊ฐ๋ ์ ๋ฅผ ์ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ํตํด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. (ICP ๊ธฐ์ค 7.8) 7.10.3 ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ์ ํจ์จ์ฑ์ ๋ํ์ฌ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ํนํ, ๊ธฐ์ ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ๋์ญ, ์ด์, ๊ฐ๋ ์ ๋ฐํํ ์ ์๋ ์ ๋ฌธ์ฑ๊ณผ ์ฌ๋ช ๊ฐ์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ด์ฌํ ํ์๋ก๊ณผ ๊ธฐ๋ก์ ํตํด ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ์ด์ฌํ ์ฐธ์ฌ ๋น๋์ ์ ๊ทน์ฑ, ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ ๊ฒฉ ๋ฐ ์ง์์ ์ธ ํ๋ จ๋ด์ฉ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ์ด์์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ ์ํ ๊ทธ๊ฐ ์ ์์ด๋์ด ๋ฐ ์ ๋ณด์ ์์ค์ ๋ชจ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. 7.10.4 ๊ธฐ์ ์ด์์ ์์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์ด์ฌํ์ ์ง์์ ์ธ ํจ์จ์ฑ์ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค. ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ์ญํ ๋ฐ ์ฑ ์์ ๊ฑธ๋ง์ ์ง์์ ์ด๊ณ ์๋ฌด์ ์ธ ํ๋ จ ์ด์ฌํ์ ์ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์์ฒดํ๊ฐ (์ง์นจ 7.3.4) ๋ชจ๋ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์๊ณผ ๋ฏธํ ๋ฐ ์ธํฐ๋ทฐ, ํนํ ๊ฐ๊ฐ์ธ๊ณผ์ ๋ง๋จ์ ํตํ ์ฑ๊ณผ, ์ ๋ณด ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ฐ ์ง์ทจ๋ ํ์ธ ์ด์ฌํ ์ฐธ๊ด 7.10.5 ๋ณด์์ ์ฑ ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ์์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฒ ์ ํ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฒํ ๊ฐ ์ดํ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ธฐ์ ์ ์กด์์ฑ์ ๋ถ์ ์ ์ธ ํจ ๊ณผ๊ฐ ์๋์ง์ ๋ํ ์ ๋ณด์ ๋ณด์์ ์ฑ ์ ๊ดํ ๋ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฐ ์ํ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. - 55 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 8 : ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ (Risk Management and Internal Controls) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ, ํ์ฌ ์ ์ฒด์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ์ ์ผํ์ผ๋ก, ๋ฆฌ์คํฌ๊ด ๋ฆฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์, ๊ณ๋ฆฌ์ ๋ฌธ์ ๋ฐ ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ํฌํจํ๋ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์ค ํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๋ ์ 8.0.1 ์ด์ฌํ 1) ๋ ํ์ฌ์ ์ฒด ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ์ ์ผํ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด๋ค ์์ ํ๊ณ ๊ฑด์ ํ ์์ ์ฆ์ง์ ์ผํ์ผ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ์ฃผ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋์ํ ์ ์๋ ์์คํ ๊ณผ ์ด์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ์ ๋ฐ ๊ท์ ์ ์ฌ ์์ ๋ํด ๊ฐ๋ ๊ฐ์๋ฅผ ํจ์ผ๋ก์จ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง์ด ์ด ๊ฐ์ ์์คํ ์ ์ ์ ํ ์ํํ๊ณ , ํ์ํ ์์์ ํด๋น ์ ๋ฌด์ ๋ถ์์ ์ ์ ํ ์ ๊ณตํ ์ฑ ์์ด ์๋ค. 8.0.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ์์คํ ๋ฐ ๊ทธ ๊ธฐ๋ฅ์ ํด๋น ์ฌ์ ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ฐ๋นํ ์ ์๋ ์์ค์ด์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ํ ์ํ ๊ด๋ฆฌ์์คํ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฌ์ ์ฌ์ ๋ด์ฉ์ ๋น๋กฏํด ๋ด๋ถ ๋ฐ ์ธ๋ถํ๊ฒฝ ๋ณ ํ์ ๋ง์ถฐ ์์์ ์ผ๋ก ์กฐ์ ๋ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.1 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ํ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๋ง์ ์์ธ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์์ธ์ผ๋ก๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ(risk profile)๊ณผ ์ฌ์ ์ ๊ตฌ์ํ๋ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์์ธ์ด ์๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ด ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ ํ์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.: ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ ๊ท์ ์ ์ ๊ทผํ๋ ์ ๋ต (strategies); ์ด์ฌํ์ ๋ฉค๋ฒ๋ค๊ณผ ์ง์๋ค์ด ๋ฐ๋ผ์ผ ํ ์ ์ฐจ๋ ๋ค๋ฅธ ํ์ ์๊ฑด์ ๋ ํ ์ ์ฑ (strategies)์ ๊ท์ ; ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ต๊ณผ ์ ์ฑ ์ ์ํ๊ณผ์ (processes) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ; ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ต, ์ ์ฑ , ๊ณผ์ ์ด ์ค์ ๋ก ์ ์ฌ์ ์์์ ๋ฐฐ์น๋๊ณ ์ ์ ํ ์ค ์๋จ์ผ๋ก์ ๋ณธ๋ ์๋๋ ๋ชฉ์ ์ด ๋ฌ์ฑ๋๋๋ก ํต์ (controls) 1) ๋จ์ผ ์ด์ฌํ์ 2์ค ์ด์ฌํ ์ง๋ฐฐ ๊ตฌ์กฐ ์์คํ ์ ์ฐจ์ด๋ ๋์์น 7 ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์๋์์ ๋ค๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. - 56 -
8.0.4 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ์์คํ ์ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ๊ด์ ์์ ๋ ธ์ถ๋ผ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณํ๊ณ , ํ๊ฐ, ๊ด๋ฆฌ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ์ ๋ต, ์ ์ฑ , ๊ณผ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํต์ ์ ์ดํฉ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. 8.0.5 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ ํต์ ์ ์ดํฉ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถํต์ ์์ค ํ ์ด๋ผ ํ๋ค. 8.0.6 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์, ๊ณ๋ฆฌ ๋ฌธ์ ๋ฐ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ์ ๊ด๋ จ ๋ ํน์ ํ๋์ ์ํํ ์ ์๋๋ก ์ ๋นํ๊ฒ ์ธ๊ฐ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ (๊ธฐ๋ฅ์ ํ ํ๊ฐ ์ฌ๋, ๊ณผ, ๋ถ์๋ ์ง)์ ๋๋๋ก ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ด ์ธ๊ฐ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ด๋ผ ํ๋ค. ์ด๋ค ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ์ ๋์ค๋ ์ง์นจ 8.2.8๊ณผ ์์น 8.7์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ ์ ๊ณ ๋ คํด ์ด ๊ฐ์ ๋ค์์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ค์ ์ธ์ฃผ๋ก ์ฃผ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ํน๋ณ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ (Special considerations for groups) 8.0.7 ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ ์ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๋ง๋ จ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด ๊ธฐ์ค์ผ๋ก๋ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์ ์ฌ์ ์์ ์ค๋น๋์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ๊ด์ ์์ ํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ๊ฐ์ง ์ ์๊ณ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์ ๋ํ ํ๊ฐ ์ ์ค๋ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ค. 8.0.8 ๊ทธ๋ฃน๋ค์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์ข ๋ฅ์ ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ๋ ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ (์ฌ๊ธฐ์๋ ๊ด๋ฆฌ๊ตฌ ์กฐ ๋ผ ํ๋ค.) ๊ฐ์ง๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ค ๊ณณ์ ์ค์์ง๊ถ์ ๊ตฌ์กฐ ๋๋ ๋ถ๊ถํ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด์ ๊ด๋ฆฌ(๊ฒฝ์)๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ผ๋์ ๋๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฒด์ ๊ด๋ฆฌ (๊ฒฝ์)๊ตฌ์กฐ์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์ ๊ด๋ฆฌ(๊ฒฝ์)๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์๋, ๊ฐ๋ณํ์ฌ ์ฐจ์์์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฌ์์ ๋ค๋ฃจ๋ ๊ฒ์ผ๋ก๋ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์น ์ ์ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํตํด ํด๋น ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๊ด์ ์์ ์๋ณ๋๊ณ , ํ๊ฐ๋๊ณ , ๊ฐ์๋๊ณ ๊ด๋ฆฌ๋ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. - 57 -
8.0.9 ํ๋ช ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด์์ ์ด๋ค์ง๊ธฐ ์ํด์๋ ์ค์ํ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๋ ํน์ ์ฌ์ ๋ถ๋ฌธ์๋ง ์ ๋ฌ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์์ ๋ชจ๋ ๊ด ๋ จ ๊ฒฝ์์ธต๊ณผ ์ด์ฌํ์ ์ ์์ ์ ๋ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด(Supervisory and insurer responsibility) 8.0.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ์์คํ ๊ณผ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ๊ดํ์ ๋ณดํํต์ฌ์์น์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์ ์์ผ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์ ํ์์ ์ธ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๋ ๊ฒ์ ๊ถ ๊ทน์ ์ธ ์ฑ ์์๋ ํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง์ด๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ (Systems for risk management and internal controls) 8.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ์ฌ๋ด๋ถ์ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๊ณ ํด๋น ์์คํ ์์์ ์ฌ์ ์ ์์ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๊ธฐ์ด ๊ตฌ์ฑ์์(Basic components of a risk management system) 8.1.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์๋ ์ ์๋ ํ์ฌ์ ๋ชจ ๋ ์ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์์ ์๋ณํ๊ณ , ํ๊ฐํ๊ณ , ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์ ๋๋ก ์ค๊ณ๋๊ณ ์ด์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ ์์คํ ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฐ์ํ๋ฅ , ์ ์ฌ ์ ์ํฅ๋ ฅ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง์๊ธฐ๊ฐ์ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. 8.1.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅด์ง๋ง ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๊ณตํต์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ ์ ๋ต(์ด์ฌํ ์น์ธ์ ๋ฐ์)๊ณผ ์ฌ์ ํ๋(์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ค ๊ฒฝ์ํ๋ ํฌํจ)์ด ์ ๋ฐ์๋์ด ์๋ ๋ช ํํ๊ณ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ๋ฌธ์ํ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ต ๊ฐ๊ด์ ์ธ ๊ธฐ๋ณธ์์น๊ณผ ๋๋ถ์ด ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ธ๋์น ๋ฑ ๋ค์ํ ์ฌ์ ์์ญ์ ๋ค๋ฃฐ ์ ์๋ ์ฑ ์๊ณผ ๊ถํ์ ์ ์ ํ ๋ถ๋ฐฐ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ํ์ ๋ฐ ์ด์ฌํ์ ์น์ธ์ด ์ด๋ค์ง ๋ช ํํ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ฉ๋ฒ์ ๊ธฐ์กด ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉํ๋๋ฅผ ์ ์ ๋ฒ์ด๋ ์ ๋ต์ ์ - 58 -
๊ฐํด ๋๊ฐ ํ์๊ฐ ์์ ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฃผ์ํ ํด์์์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํด์ผ ํ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ํ ์ด์ฌํ์ ์น์ธ์ ๊ดํ ๊ฒ์ ๊ท์ ํ๋ ๋ฌธ์ํ๋ ์ ์ฐจ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋์ด ์๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ฐ๊ด๋๋ ์ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ(์ข ๋ฅ๋ณ๋ก)์ ๋ํ ์ ์์ ๋ถ๋ฅ๊ฐ ๊ท์ ๋์ด ์๋ ๋ฌธ์ํ๋ ์ ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํญ๋ชฉ๋ณ๋ก ๊ฐ๋ด ๊ฐ๋ฅํ ๋ฆฌ์คํฌ(์ธ๋๋ผ์ดํ , ์์ฅ, ์ ์ฉ, ์ ๋์ฑ, ์ด์ ๋ฐ ํํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฟ ๋ง ์๋๋ผ ๊ณ์ด์ฌ๊ฐ์ด๋ ๊ธฐํ ์ดํด๊ด๊ณ์์์ ํ๋ผ์ด์ฑ, ์ด์ , ๊ฑฐ๋์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฑ) ํ๋. ์ด ๊ฐ์ ์ ์ฑ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์์ค๋ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๊ณ ๊ตฌ๋ถ๋ ์์ค์ ๋ง์ถฐ ์ฌ์ ์ฒด์ ์ง์์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ จ ์ฌ์์ ์ฒ๋ฆฌํด์ผ ํ๋ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํด ๊ท์ ํจ. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฑ ๋ฌด๋ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ณด๊ณ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฐ์(์ฆ, ์ฌ ๋ณดํ, ํค์งํ๋)ํ๋์ ํฌํจ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณํ๊ณ ํ๊ฐํ๊ณ , ๊ฐ์ํ๊ณ , ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ์ ์ฐจ์ ๋๊ตฌ(์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ). ์ด ๊ฐ์ ์ ์ฐจ๋ ๋ํ ๊ธด๊ธ ์ฌํ๋์ฑ , ์ฌ์ ์ ์ง์์ฑ๊ณผ ์๊ธฐ๊ด๋ฆฌ์ ๋์ ์์ญ์๋ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํจ. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ํ์ํ ์์ ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ์๋ณํ๊ณ ์๋ณ๋ ์ฌ ํญ์ด ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ ์ด ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ ์ ๊ธฐ์ ๊ฒํ ๋ณดํํต์ฌ์์น 16 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋งค๋์ง๋จผํธ ์์ ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ ๊ธฐํ์ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์ ์ ํ ์ ๋์ ์ฃผ์ ํจ์จ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ์ ์ฉ ๋ฒ์์ ์กฐ์ง์์ ์์ฐฉ(Scope and embedding of the risk management system) 8.1.3 ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์์๋ ์ ์ฌ์ ๊ด์ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ฐ๋ณ ์ฌ์ ์ฅ ์ฐจ์์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ ธ์ถ๋ ๋ชจ๋ ์ค๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋๋ถ์ด ์์ผ๋ก ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌํจํ ๋ค. 8.1.4 ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๊ดํ๊ณผ ์ ์ฐจ๊ฐ ์ฃผ์์ฌ์ ์ฅ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ๋ ์ ์ฐฉ๋ ์ ์๋๋ก ์ ์๋๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ธฐ์ ๋ฌธ ํ, ๋ค์ํ ์ฌ์ ๋ถ์ผ, ๊ฐ๋ณ์ฌ์ ์ฅ์ ํตํฉ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.5 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ์ฑ ์ ์ง์๋ค์ด ์ ๋ฌด ์ค ๋ฐ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ์ ํ ๋์ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋๋ก ํ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ์ฑ ์์ ๋ฆฌ - 59 -
์คํฌ๊ด๋ฆฌ์์คํ ๊ณผ, ํ์ฌ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ฒด๊ณ์ ๊ธฐ์ ๋ฌธํ์์ ์ฐ๊ด ์ฑ์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ๋๋๋ก ์ ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.6 ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ฑ ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ด๋ถ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์ ๊ณผ ๊ต์ก์ด ์ค์๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.7 ๋ณดํํ์ฌ์ Risk Escalation (ํ์๊ธฐ๊ด์ด ํน์ ๊ด๋ฆฌ ์ฌ์์ ์ฒ๋ฆฌํ๊ธฐ ๊ณค ๋ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ์ฌ์์ ์์๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ด๊ดํ๋ ์ ์ฐจ) ์ ์ฐจ์๋ ๋งค์ฐ ๊ธด๊ธ ํ ํน์ ์ฌ์์ ๊ธฐ์กด์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐฉ์(ํต์์ ์ธ ๋ณด๊ณ ์ฃผ๊ธฐ ๋ฐ ๋ฒ์ธ ๋ณด๊ณ )์ด ๊ฐ์๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.8 ์ด์ฌํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ์๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ๋ฐฉ์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์๋ ์ด์ฌํ๊ฐ ๊ฒฝ์์ง์ด๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง ๋ถ์๋ก๋ถํฐ ๋ณด๊ณ ๋ฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๋ด์ฉ, ์์, ๋ณด๊ณ ๋น๋์ ๋ํ ์ ์ฑ ์ด ๋ค ์ด ์๋ค. ์ด์ฌํ์์ ์น์ธ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉ ํ๋๋ฅผ ๋ฒ์ด๋๋ ์ฌ์ ํ๋์ด ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ ์ ์์ ์ด์ฌํ์ ์ ์ ํ ๊ฒํ (์ฌ์)์ ์น์ธ์ ๊ฑฐ์ณ ์ผ ํ๋ค. 8.1.9 ๊ธฐ์กด์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ฆ๋์ํค๊ฑฐ๋ ์๋ก์ด ํํ์ ์ํ์ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ ๋งค์ฐ ์ค๋ํ ์๋ก์ด ์ฌ์ ํ๋๊ณผ ์ ์ํ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ๊ฒํ ๋ฐ ์น์ธ์ ๊ฑฐ์ณ์ผ ํ๋ค. 8.1.10 ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง ๋ชจ๋๋ ์๋ก์ด ๋ด๋ถ๋ ์ธ๋ถํ๊ฒฝ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ์กด์ ๋ฆฌ ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๊ฐ์ ํด์ผ ํ ์ ์ฌ์ ์ธ ํ์์ ๋ํด ์ฃผ์๋ฅผ ๋ ๊ธฐ์ธ ์ฌ์ผ ํ๋ค. 8.1.11 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ์ค๋ํ ๋ณํ๋ ๋ฌธ์ํ๋์ด ์ด์ฌํ์ ์น์ธ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. ๋ณํ์ ์ฌ์ ๋ ๋ฌธ์๋ก์ ์ ์ ๋ฆฌ๋์ด ์์ด์ผ ํ ๋ค. ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ๋ฌธ์๋ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๋ ํ ๋ด ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ํญ์ ๋น์น๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ ํต์ ์์คํ (Internal controls system) 8.1.12 ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ณผ - 60 -
๊ด๋ฆฌ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ ์ํํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋๊ณ ์ด์๋์ด ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํ์ฌ์ ์์ ํ๋์ด, ํต์ ์ ๊ด์ ์์, ์ด์ฌ ํ์์ ์ ์ ๋ ์ ๋ต๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉํ๋, ํฉ์๋ ์ฌ์ ๋ชฉ์ , ํฉ์๋ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ์ฐจ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ๊ณผ ๊ท์ ์ ์ด๊ธ๋์ง ์๊ฒ ์ํ๋๋ค๋ ์๋นํ ํ์ค์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ค. 2) 8.1.13 ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ์ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฃผ์ ์ฌ์ , IT์ ํ๊ณ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ๋ณด ๊ณ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ฌ๋ฌด ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ์ฐจ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถ ๊ธฐ์ค ์ค์ ์กฐ์น๊ฐ ์ ์ฌ์ ์์ ๋ฐฐ์น๋์ด ์๋ค๋ ์๋นํ ์ ๋์ ํ์ค์ฑ ์ ์ ๊ณตํ๋๋ก ์ค๊ณ๋๊ณ ์ด์๋์ด์ผ ํ๋ค. ํ์ฌ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ํต์ ์ ์ด ํฉ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฐ๋ณํต์ ๊ธฐ๋ฅ 3) ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋๊ณ ํจ์จ์ ์ผ ๋ก ์ด์๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.1.14 ์ด์ฌํ๋, ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๊ดํ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด์, ๋ด๋ถํต์ ์ ๊ด๋ จ๋ ์กฐ์ง ๋ฐ ๊ธฐํ ์ ์ฑ ์ ๊ดํ ์ฌํญ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์น์ธํ๋ค. ์ด์ฌํ ์ ๊ฒํ ๋ฐ ์น์ธ์ ๋ชฉ์ ์ ์ผ๊ด๋ ์์คํ ์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ผ๊ด๋ ์์คํ ์์์ ํต์ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์์ ์ฒด๊ณ(์ ์ฐจ๋ ๊ฑฐ๋ ์์ค ์ผ๋ก๋ถํฐ, ๊ฐ๋ณํ์ฌ ๋จ๊ณ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋จ๊ณ๊น์ง)๋ฅผ ํ์ฑํ์ฌ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ ๊ฐ๋ฐ๊ณ ํ์ํ ์ ๋๋ก ๊ฐ์ ๋์ด ๋์ ํจ์จ์ฑ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. 8.1.15 ์ด์ฌํ๋ ๋ค์ํ ์ ๊ณ์ด์ฌ์ ์ฌ์ ์ฒด์ ๊ฑธ์น ํต์ ํ๊ฒฝ์ ๋ํ ์ด์ฒด์ ์ธ ์ดํด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒฝ์์ง์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ฃผ์ ์ฌ์ ์ ์ฐจ์ ์ ์ฑ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ฌด์ ๋ํ์ฌ ์ ์ ํ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐฐ์นํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 8.1.16 ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก, ์ด์ฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด๋ถ์์ ๋ด๋ถํต์ ์ ๋ํ ์ค๊ณ, ๋ฌธ์ ํ, ์ด์, ๊ฐ์์ ํ ์คํธ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ์ ํ ๊ตฌ๋ถ์ ํตํด ๋ช ํํ ๊ตฌ๋ถ๋ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ฐฐ๋ถ์ด ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 4) 2) ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถํต์ ๊ฐ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๋ ผ์๊ฐ ๋์ง๋ง ์ด๋ค ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ, ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ ๊ด์์ ๊ฐ๋ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ ๊ฐ์ง ๊ฐ๋ ์ ์ฌ์ค์ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํ ๊ฐ ๋ ์ด๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถํต์ ์ ๊ฒฝ๊ณ์ ์ด ์ด๋์ธ๊ฐ์ ๋ํ ํฉ์๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ ์ฑํ๋ ๊ฒ๋งํผ ์ค์ํ์ง ์๋ค. 3) ๊ฐ๋ณํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์๋ฐฉ์ (๋ฐ๋์งํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ค์ง ์๋๋ก ์๋ฐฉํ๋ ๊ฒ)์ด๊ฑฐ๋ ํ์ง์ (๋ฐ๋์งํ์ง ๋ชปํ ํ๋์ ์บ์ ํํค์น๋ ๊ฒ)์ด๋ค. ๊ฐ๋ณํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น์ ์๋์(์ธ๊ฐ์ด ํจ), ์๋์, ์๋ ์๋์ด ์์ธ ๋ณตํฉ์์ด ๋ ์๋ ์๊ณ ์ผ๋ฐ์ ์ด๊ฑฐ๋ ์ค์ ์ ์ฐจ ์ ์ฉ ์ ๋ง๋ค ๋ค๋ฅผ ์๋ ์๋ค. ํต์ ๊ฐ๋ ์ ์ข ๋ ์ธ๋ถ์ ์ผ๋ก ๋๋์ด ์ฌ ์ฉํ๊ธฐ๋ ํ๋๋ฐ ํฌ์ ๊ณผ ์ฐ์ถ ํต์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฃผ์ ํต์ ์ ๋น์ฃผ๋ฅ ํต์ ๋ก ๋๋๊ธฐ๋ ํ๋ค. 4) ์ ์ ํ ์ฑ ์์ ๋ถ์ฅ์ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ์์์ด๋ค. ์ด๋ค ๊ตญ๊ฐ(๊ดํ ์ง์ญ)์ ์ด๋ค ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฐฉ - 61 -
8.1.17 ์ด์ฌํ๋ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์์์ ์ด๋ค ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง ๋ถ์๊ฐ ์ด์ฌํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ค๋ฅธ ์์ํ์ ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ํด์ผ ํ๋์ง(์ง์๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ๋์ง)๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. 8.1.18 ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒ์ด ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ๋ค.: ๋ด๋ถํต์ ์ ๋ํ ์ ๋ต ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๋ฐ์ ๋จ๊ณ. ์ฌ๊ธฐ์๋ ํต์ ์์คํ ์ ๋ฒ์, ํ ์คํธ ํ ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ด ์ถ๊ตฌํ๋ ๋ชฉํ์ ๋ํ์ฌ ์ฐ๊ฐ์ด๋ ์ฃผ๊ธฐ ์ ์ผ๋ก ์ผ๋ง๋ ๋ฌ์ฑ์ด ๋์๋์ง์ ๋ํ ๋ฌ์ฑ๋๋ ํฌํจ๋๋ค. ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํฌ์ ๋ ์์(์ธ์, ์์ฐ ๋ฑ)์ ๋ํ ์ ๋ณด. ์ด ์ ๋ณด ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋น์ถ์ด ์ด ๊ฐ์ ์์ ํฌ์ ์ด ์ ์ ํ๋์ง์ ๋ํ ๋ถ์์ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ค์ํ ์กฐ์ง ๋จ์๋ ์ฃผ์ ์ฌ์ ์์ญ์ด ๋ด๋ถํต์ ๊ธฐ์ค์ด๋ ๋ชฉํ์ ์ผ๋ง๋งํผ์ด๋ ํต์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ด๊ณ ์๋์ง์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐ์๋๊ณ ์๋ณ๋(๋ด๋ถ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํด ๋ฐํ์ง ๊ฒ์ ํฌํจ) ํต์ ์ ๋ถ์ค, ์ทจ์ฝ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ๊ฐ์ ํต์ ์ ์คํจ์ ๋ํ ๋์ ์ํฉ (๋ค๋ฅธ ๋ณด๊ณ ์์ ์ํด์ ์ด์ฌํ์ ์์ง ๋ณด๊ณ ๋์ง ์์ ์ฌํญ) 8.1.19 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ค๋ฅด์ง๋ง, ํจ์จ์ ์ธ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๋ค์๊ณผ ๋ช ๊ฐ์ง ์ ํ์ ์ธ ์์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฅ๋ถ, ๊ธฐ๋ก, ๊ณ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก์ ๋ณด๊ณ ํ๋์ ํฌ ํจํ๋ ์ฌ๋ฌด์ ํตํฉ๊ณผ ๋ณด๊ณ ์ ์ ํ์ฑ๊ณผ ์๋ฒฝ์ฑ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์์ค์์ ๋ณด ์ฅํ๋ ์ ์ ํ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ์ค์ํ ์ฌ์ ์ ๊ฒฐ์ ๊ณผ ๊ฑฐ๋(๊ณ์ด์ฌ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ ํฌํจ), ํต์ฌ์ ์ธ IT ๊ธฐ์ , ์ง์๋ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค์ IT ์์คํ ์ ์ ๊ทผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋ํ ๋ฒ ๊ท์ ์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ฐจ์ ์ ์ฑ ์ ๋ํ ์ ์ ํ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ; ์ฑ ๋ฌด๊ฐ ํ์ํ ๊ณณ์์ ์ ์ ํ ๋ถ์ฅ๋๊ณ , ์ด ๊ฐ์ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ถ์ฅ์ ๋ณด์ฆ ์ด์ ์ด๋ผ๋ ๊ฐ๋ ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฑ ์์ ๋ถ์ฅ์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๊ฒฝ์์ง์ ์ 1์ฐจ ๋ฐฉ์ด์ ์ผ๋ก, ํต์ ๋ฅผ ๋ด๋นํ ๋ถ์ (๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ์ค ์ธ์)๋ฅผ 2์ฐจ ๋ฐฉ์ด์ ์ผ๋ก, ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ์ค์ ์ 3์ฐจ๋ฐฉ์ด์ ์ผ๋ก ์ง์ ํ์ฌ ์ฑ ์๋ถ์ฅ์ ํ๋ ์์ด๋ค. ๋งํ์๋ฉด, ๊ฒฝ์์ง์ ๋ชจ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ๋ ํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์ด์ ๋ค์ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ณ ์คํ๋ ์ ์ ๋๋ก ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ ํ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฐ์, ์ฑ ์์ ๋ถ์ฅ์ด ๊ฒฌ์ ์ ๊ท ํ(checks and balances)์ ์ฆ์ง์ํค๊ณ ์๋ก๊ฐ์ ์ดํด์ ์ถฉ๋์ ์ผ์ผ์ผ์๋ ์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ณํต์ ์ ๋ฌด ๋ด๋น ์ฑ ๋ฌด๊ฐ ์ ๊ด, ๊ถํ ๊ณ์ธตํ(authority tables)์ด๋ ๊ธฐํ์ ์ ์ฌํ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฅ์ฒ๋ผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฌธ์ํ ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 62 -
ํ๋ ํต์ ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ ์ ํ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ถ์ฅ์, ๋ค๋ฅธ ๋ฌด์๋ณด๋ค๋, ํต ์ ์ ์ฐจ ๋ฐ ์ ์ฑ ์ ์คํํ๋ ์์ ์ด ๊ฐ์ ํต์ ์ ์ฐจ์ ์ ์ฑ ์ด ์ง์ผ ์ง๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ ์๋ฅผ ๋ถ๋ฆฌ์ํจ๋ค๋ (์์ชฝ์ด ๋ชจ๋ ๋ ๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ํ๋ํ๋๋ก) ์๋ฏธ์ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ ์ด๊ฒ์ ํต์ ๊ฐ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋๊ณ ์ด์๋๊ณ ์๋ ์ง๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ ์์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ด์์ ํ๋ ์๊ฐ ์๋ก ๋ถ๋ฆฌ๋์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ด๋ค 5).; ๊ฐ๋ น ๋ ์ฌ๋ ์ด์์ ์๋ช ์ด ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋ํํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ผ๋ง๋งํผ์ ๊ธ์ก์ ๋ํด ์๋ช ํ ์ ์๋ ๊ฐ์ ๋ ํ ์ต์ ์ ํ์ฌ ์ ์ฑ . ์ด ๊ฐ์ ์ ์ฑ ๊ณผ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์, ๋ค๋ฅธ ๋ฌด์๋ณด๋ค, ์ ์ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฒํ ๊ฐ ์๋ต๋ ์ฑ๋ก, ์๋๋ฉด ์ ์ ํ ๊ถํ์ด ์๋ ์ ์ ์ํด ๊ฑฐ๋๊ฐ ์ฒด๊ฒฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ณ ์ฐจ์ , ๊ฑฐ๋, ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฑ์ ๋ํ ํ๋ ๋ฐ ์ ํ์ด ์ฒ ์ ํ๊ฒ ์ง์ผ์ง๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์ ์ฑ ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ญํ ์ด ์ ํด์ง๋๋ฐ ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์ค์ ํ ์ฌ์์ ๋ํด ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ ์ค๋ฒ๊ฐ์๋ถ์๊ฐ ๊ฒํ ํ๊ณ ์น์ธํ๊ณ , ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์ด์ฌํ ์์ค์ ๊ถํ์ ๊ฐ๋ ์์ํ ์ญ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํจ์จ์ ์ธ ํต์ ์์คํ ์ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํด ํต์ ๊ณ์ธต์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ ํ ํต ์ ๊ถํ. ์ ์ฐจ ๋ฐ ๊ฑฐ๋ ์์ค, ํ์ฌ ์ฐจ์(๋ฒ์ ํ์ฌ๋ ์ฌ์ ์์ญ์ ์ ์ค), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฃน ์์ค์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๊ฐ ์๋ง์ ๊ถํ ๋ถ์ฌ๋ฅผ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ฐ์ ์ฃผ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์งํ ์ ์ฐจ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ๊ฐ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ง ํ ์ ์ฐจ์ ๋ํ ํต์ ๊ถํ ๋ฐฐ์น ํํฉ์ด ๊ธฐ๋ก๋ ์ค์์ง์ค๋ฌธ์๋ชฉ๋ก ํต์ ๊ถํ์ ๋ํ ๊ต์ก. ํนํ ๋ง์ ์ ์๊ณผ ๋์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๋งก๊ณ ์๊ฑฐ๋ ํฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋๋ฐํ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๋งก์ ์ง์๋ค์ ๋ํ ๊ต์ก. ๋ชจ๋ ์ข ๋ฅ์ ํต์ ๋ค์ด ์ผ๊ด๋ ์์คํ ์ ๊ตฌ์ฑํด์ผ ๋๋ฉฐ, ํต์ ์์คํ ์ด ์๋ํ๋๋ก ์๋ํ๋๋ก ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฐจ; ํต์ ์์คํ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฒด์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ ๋ค์ด๋ง๋๋ก ์ ์ง์ฌ ์๋ค. ํต์ ์์คํ ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ํต์ ์ ํ ์์๋ก์ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณ, ๋ฆฌ์คํฌ ํ ๊ฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๋์ ๋ณด์ํด ์ค๋ค. ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํ๋น์ฑ, ์์ ์ฑ, ํจ์จ์ฑ๊ณผ ์ด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์์ง์ด ํ์ฌ ์ ์ด์ฉ์ ํต์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํจ์ฉ์ฑ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ ์ ์ธ ๊ฒ์ฌ๋ ํ๊ฐ(๋ด๋ถ๋ ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ์ ์ํด ์ํ๋๋) 5) ๋ง์ฝ ํต์ ์ ๋ฌด๋ถ์๊ฐ ๋งค๋์ ๋ค์ ํต์ ํ๋์ ๋ณ๋๋ก ์ฌ๋ฆฌํ๊ณ ์๋ค๋ฉด, ์ฌ์ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ง์ ๋ด๋นํ๋ ๋งค๋์ ๋ค์ด ํน์ ํ ์๊ธฐ ํต์ ์ ํน์ ํ ์๊ธฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ์คํ๋ ค ๋ฐ๋์งํ ๊ฒฝ์ฐ์ผ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ์ด ์ ๋ฌด๋ถ์ฅ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ข์ ์ฌ์ ๊ดํ(์ ๋ฌด๋ถ์ฅ์ด ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง)๊ณผ ๋ถํฉํ์ง ์๋ ๊ฒ์ด๋ผ ํ ์ ์๋ค. - 63 -
ํต์ ๊ธฐ๋ฅ(์ผ๋ฐ์ ์ธ) (Control functions(general)) 8.2 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ์ํ ๊ถํ, ๋ ๋ฆฝ์ฑ๊ณผ ์์์ ๊ฐ์ง๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ํต ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ๋ค. 8.2.1 ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ๊ณผ ๋ด๋ถํต์ ์ ์ผํ์ผ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์ค ํฌ๊ด๋ฆฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์, ๊ณ๋ฆฌ์ ์ฌ์๊ณผ ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ถ ๋ค. ๊ฒฝ์์ง์ ๋ฆฌ์คํฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ๊ด๋ จ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ํ์ฌ ์ด์์ ๊ดํ ๋ชจ๋ ์ฃผ์ํ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ง๋์ง๋ง, ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ง๋๋ ฅ, ๊ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ด ํ์ ํ ์ด๋ฌํ ์ฃผ์ ์ ๋ํด์๋ ํน์ํ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ํ์์ ์ด๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ์(๋ถ์, ํ๋) ํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฒฌ์ ์ ๊ท ํ ์ญํ ์ ๋์ฑ ๊ฐํ์ํค ๋ฉฐ, ์ด์ฌํ๊ฐ ์ํํด์ผ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ํต์ ๊ฐ๋ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์งํฑ ํ๋ ๊ทผ์์ด๋ค. 8.2.2 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ด๋น ๋ถ์์ฅ์ ์ด ๋ถ์ผ์์์ ์ค๋ ๊ฒฝํ๊ณผ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ์ง๋๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.2.3 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์์ฅ(์ข ๋ ์๊ฒฉํ ๊ธฐ์ค์ด ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ ์ธ)์ ์๋ช , ์ ๋ฌดํ๊ฐ, ๋ณด์, ๊ท์จ, ์ง๊ณ ๋ฑ์ ์ด์ฌํ๋ ์ด์ฌํ๊ธ ์์ ํ์์ ํ์ ๋ฐ ์น์ธ์ ๊ฑฐ์ณ์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์์ง์ด ์๊ฒฌ์ ๊ฐ์งํ ์๋ ์ ์ด๋, ๊ฐ์ฌ์ ์๋ช ์ด๋ ์ฐ๊ฐ ํน์ ์ ๊ธฐ ํ๊ฐ๋ ์ ์ ์ผ๋ก ์ด์ฌํ์ ๊ถํ ์ผ๋ก์ ์ด์ฌํ๋ ๊ธ์ฌ, ๋ณด๋์ค, ์น์ง, ์ข์ฒ, ์ง๊ณ์ ํด๋นํ๋ ์กฐ์น ๋ฑ์ ๋ํ ๊ถํ์ ํ์ฌํ๋ค. 8.2.4 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ๋ด๋น์ด ๋ฐ๋ก ์ค์น๋์ด ์๋ค๊ณ ํด์ ์ด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์์ง์ด ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํด ๋ฉด์ฑ ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ค. 8.2.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ถ์(๋ด๋น, ํ๋)์ ๊ทธ๊ฒ์ ๊ด๋ จ ๋ณด๊ณ ์ฒด๊ณ ๋ฅผ ํ์ฌ์ ์กฐ์ง ๊ตฌ์กฐ ๋ด๋ถ์ ๋ง๊ฒ๋ ๋ฐฐ์นํจ์ผ๋ก์จ, ์ด ๊ฐ์ ํต์ ๋ถ์๋ค ์ด ๊ฐ๊ฐ์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ํํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. 8.2.6 ํต์ ๋ด๋น๋ถ์(๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ )๋ค์ ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ์ธ์ด๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ธ๋ถ ๊ฐ์ฌ์ธ์ ์ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ด๋ถ ๋ฐ ์ธ๋ถ ๊ฒํ ์ ๋ณด๊ณ ์์ ๋์์ด ๋ - 64 -
๋ค. ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ ๋ถ์๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ธ๋ถ ๊ฒํ ์๋ก ๋ถํฐ ์ ๊ธฐ๊ฐ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ํ๋ค. 8.2.7 ๊ฒฌ์ ์ ๊ท ํ์ ๋์ฑ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ค ๋ณดํํ์ฌ๋ค์(ํนํ ๋๊ท๋ชจ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ง๋) ์ ๋ด ๋ด๋น์๋ ๋ถ์๋ฅผ ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ณด๋ค ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ง์์ ํตํด ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ (๋ด๋ถํต์ ๋งค๋์ ๋ ์ด์ ์ ์ฌํ ์ง๊ธ)์ ๋ฐ์ , ์กฐ์จ, ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๋๋ชจํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ๋๋๋ก ํน์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ํ ์คํธ๋ฅผ ํ๊ฑฐ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ์กด์ฌ ์ด์ ์ ํจ์จ์ฑ ๋ฐ ์ด๋ค ํต์ ๊ถ์๊ฐ ๋ ์์ ํ๋๊ณผ ๊ฒฉ๋ฆฌ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋์ง ์ ๋ํ ๊ณต์์ ์ธ ์๊ฒฌ์ ํผ๋ ฅํ๋ ๋ด ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ธ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, ๋ด๋ถํต์ ์ ์คํ ๋งค๋์ ๋ ์ด์ ๋๊ธ์ ์ฑ ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ (์ฌ์ )ํ๋๊ณผ ์ข ๋ ๋ฐ์ฐฉ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ์ ์ ํ ๋ฌธ์ํ๋ ํต์ ๊ถ์ด ์ง์ฝ์ ์ด๊ฑฐ๋ ํ์ฌ์ ์ฒด ์ ์ ์ ํ ๋ถ์ผ์, ์ ์ ํ ๊ณ์ธต์ ์ ์ฌ์ ์์ ๋ฐฐ์น๋์ด ์๋ํ ์ ์๋ ๋ก ํ๋ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. 8.2.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์์ ์น์ธํ์, ํ์ํ๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๋ ํน์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํตํฉํ ๊ฑฐ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ๋ถ ํน์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ํ์ฌ ์ฌ์ , ๋ฆฌ์คํฌ, ๋ฐ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์ฑ ๋ฌด์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ค ์ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ์ ์ฒด๋ ์ผ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ๊ฑฐ๋ ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ฃผ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด์ฌํ๋ ์ด ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ด ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ, ๊ฐ๊ด์ฑ์ด๋ ํจ์จ์ฑ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํตํฉํ๊ฑฐ๋ ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ฃผ๋ ๋ชจ๋ ๊ณ์ฝ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์น์ธํ๊ฑฐ๋ ๊ฒํ ํ๋๋ฐ ์ธ์ฃผ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํต์ ๋ถ์๋ก๋ถํฐ์ ์๊ฒฌ์ ์ฐธ๊ณ ํ๋ค. ํต์ ๋ถ์(๊ธฐ๋ฅ, ํ๋)์ ๊ถํ๊ณผ ๋ ๋ฆฝ์ฑ(Authority and independence of control functions) 8.2.9 ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์๋ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ชฉํ๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๋ฌ์ฑํ๋๋ฐ ํ์ ํ ๊ถํ๊ณผ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.2.10 ์ด์ฌํ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ถ์์ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํด ๊ท์ ํ๊ณ ์น์ธํด ์ผ ํ๋ค. - 65 -
8.2.11 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์์ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ๋ฌด๋ ๋ฌธ์ํ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฌธ์์ ํ ๋ถ๋ถ์ ๊ตฌ์ฑํ๊ฑฐ๋ ๋ ๋ฌธ์์ ์ธ๊ธ๋์ด ์์ด์ผ ํ ๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์์ ์ฑ ์์๋ ๋ฌธ์ํ๋ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ ๋ณ๊ฒฝ์ด ํ์ํ ์ฌํญ์ ๋ํด ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ์ด์ฌํ์ ์น์ธ ์ ๋ฐ๋๋ก ํ๋ค. 8.2.12 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํน์ ํต์ ๋ด๋น๊ธฐ๋ฅ์ ํตํฉํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ง์นจ 8.2.8์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, ํต์ ๋ด๋น๋ถ์๋ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ด๋น ๋ถ ์๋ค๋ก๋ถํฐ ๋ ๋ฆฝ๋๋ฉฐ, ๋ถ์์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๋ถ์์๋ค์ด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ ๋ฅผ ์ํํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ๋ณด์ฅ๋์ด์ผ ํ๋ค.: ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฌ์ ์ ๊ท ํ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์์๋ก์ ์ผํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฑ ๋ฌด์ ์ฐ๊ด๋ ๋ถ์ผ์ ์ ๋ต, ๋ฌธ์ ์ฌ์๋ค, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ๊ด์ ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ํ์ํ ๊ณณ์ ์์ ์กฐ์น๊ฐ ์ ๋๋ก ์๋ํ๋์ง ๊ฐ๋ ํ๊ณ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ํ ๋ค. 8.2.13 ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์๋ ์ดํด์ ์์ถฉ์ ๋ฐฉ์งํด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์์ง์ด ํด๊ฒฐ์ ํ์ง ๋ชปํ ์์ถฉ๋๋ ์ฌ์์ด ์๋ค๋ฉด, ๋ ์ฌ์์ ์ด์ฌํ ์ฐจ์์ ์ ํด๊ฒฐ์ด ๋ชจ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.2.14 ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์๋ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ์ฌ์ ์ด๋ ํ ์ง ์๊ณผ๋ ์ํตํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ์๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฃผ๋๊ถ์ ๊ฐ๊ณ ํ์ฌํ์ฌ ์ฑ ๋ฌด์ ์ํ์ ์ํด ํ์ํ ์ ๋ณด์ ์ ๊ทผํ๋ ๊ฒ์ ์ ํ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋๊ตฌ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์๋ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ์ ์ ์ ํ ์ํต ํต๋ก๊ฐ ์์ด์ผ ํ ๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์์ ์ด์ฌํ๋ก์ ์ํต๊ณผ ๋ณด๊ณ ; ์ด์ฌํ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น๋ถ์์ ๋ํ ํ๊ฐ(Board access and reporting by the control functions; Board assessment of control functions) 8.2.15 ์ด์ฌํ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ฅ์๊ฒ ์ด์ฌํ์ ์ง์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ ๊ฑฐ๋ ์๋๋ฉด ์ด์ฌํ์ ํ ์์ํ์ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ์์ ๋ถ ์ฌํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ๋ ์ค์ฐจ๋ํ ์ฌ์์ ๋ํด ์ ์์ ์๋ฏธ ์๋ ์ํต - 66 -
๊ณผ ํ ๋ก ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋๋ก ๋ณด๊ณ ์์ ๋น๋์ ๋ณด๊ณ ์ ๋ด์ฉ์ ์์ธ ํจ์ ์ ๋(๊น์ด)๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณด๊ณ ์๋ ํนํ ๋ค๋ฅธ ๋ฌด์๋ณด๋ค ๋ค์ ์ ๋ด์ฉ์ ๋ค๋ฃจ์ด์ผ ํ๋ค.: ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ด๋น๋ถ์์ ์ ๋ต๊ณผ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๋ชฉํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ต๊ณผ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ์งํ ์ ๋ ๋จ๊ธฐ์ ์ธ ๋ชฉํ๋ฅผ ์์ ํ ์ฐ๊ฐ/๋ค๋ฅธ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ด์ ๊ณํ๊ณผ ์ด ๊ฐ์ ๋จ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ์งํ ์ ๋ ํฌ์ ๋ ์์์ ํ๋น์ฑ ๋ถ์์ ํฌํจํ๋ ์์ ํํฉ(์ธ๋ ฅ, ์์ฐ ๋ฑ) 8.2.16 ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ณด๊ณ ์ธ์, ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ฅ์ ์ฐ๊ด๋ ์ด์ฌํ์ ์์ํ (์ฆ, ๊ฐ์ฌ์์ํ, ๋ฆฌ์คํฌ ์์ํ) ์์ฅ๊ณผ ์ด์ฌํ์ ์์ฅ๊ณผ ํจ๊ป ํน์ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ง์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ํตํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.2.17 ์ด์ฌํ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ ๋ํ ์ ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ ์ ํ๊ฐ๋ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์๋ก๋ถํฐ ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ๋ ์ด์ฌํ, ์ด์ฌํ ์์ฅ, ์ด์ฌํ์ ์์ํ ๋ฐ ๊ทธ ์์์ฅ์ด ํ๋๋ก ํ๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์ ๋ฐ ์๊ฒฉ(Resources and qualifications of the control functions) 8.2.18 ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์๋ ๋ด๋นํ๊ณ ์๋ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์ฑ ์๊ณผ ํน์ ๋ชฉํ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ํ์ํ ์์์ ๊ตฌ๋นํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ํ์ ํ ์์์ด๋ ์๊ฒฉ๊ณผ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ ์ธ์ ๊ตฌ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ IT ์ ๋ณด๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ์์คํ ์ ํฌํจํ๋ ๊ฐ๋ ์ด๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ ์ฑํ๊ธฐ์ ์ ๋นํ ๊ตฌ์กฐ๋ก ๊ตฌ์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.2.19 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ฅ์ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ถ์ ์์์ ์ ํฉ์ฑ์ ๊ฒ ํ ํ์ฌ ํ์ํ๋ค๋ฉด ์์ ๋ณ๊ฒฝ(์์ )์ ์์ฒญํด์ผ ํ๋ค. ํ์ํ ์์์ ๋ํ ๋ถ์์ฅ์ ์๊ฒฌ์ด ๊ฒฝ์์ง์ ์๊ฒฌ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅผ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ถ์์ฅ์ ์ด ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ ์ฌ์์ ์ด์ฌํ๋ ๊ด๋ จ๋ ์ด์ฌํ์ ์์ํ์ ํ๋ถ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 67 -
8.2.20 ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ด๋นํ๋ ์๋ ํน์ ์ง๋ฌด ์ง์๋ฅผ ์ํํ๋ ๋ฐ์ ํ์ํ ๊ฒฝ ํ, ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ง์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์๊ตฌ๋๋ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด๋น ๋ถ์์ฅ์๊ฒ๋ ๋ ๋์ ์์ค์ ๋ฅ ๋ ฅ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ด๋น ์ธ๋ ฅ๋ค์ ์ฑ ๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ถ์ผ ๋ฐ ์์ญ ์ ๋ํ ๊ต์ก์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ํจ์ผ๋ก์จ ์ฑ ๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์ต์ ์ ๋ฐ์ ์ํฉ๊ณผ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ ํ๋๋ก ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ(Risk management function) 8.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์์ ์๋ณ ํ๊ฐ ๊ฐ์ ๊ด๋ฆฌ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๊ธฐ ์ํ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ๋ค. 8.3.1 ์์์ด ์ ์ ํ๊ฒ ํฌ์ ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋นํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ถํ ์ธ๋ ฅ์ด ๋ถ์ฌ ๊ตฌ์ฑ๋ ํํํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ์ด ํจ์จ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์์คํ ์ ํต์ฌ์ ์์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ(ํนํ ๋๊ท๋ชจ ๋ณตํฉ๊ธฐ์ ์์)์ ๋ฐ๋ผ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ด๋น ์ต๊ณ ์์(ํน์ ์ด์ ์ ์ฌํ ์ง์ฑ )์ ๋๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ถ์์ ์ด์ฌํ์ ๋ํ ์ ๊ทผ(์ํต) ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Access and reporting to the Board by the risk management function) 8.3.2 ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ถ์๋ ์ด์ฌํ์์ ์ ํ ๋ฐ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ํ์ ์ธ ์ฌ์์ ๋ํ์ฌ ์ด์ฌํ์ ์ํตํ๋ฉฐ ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ๋๋ฐ: ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์น์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ธ์ถ์ ๋์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐ ์ด๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํฉ์ ๋ํ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ์ ์ ์ฐจ; ๋ณดํํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณํ๋ ํ๊ฐ; ํ์์ ์ฌ์ ์ ๊ฒฐ์ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋์ ๋ํ ์ฌํ๊ฐ; ํ์์ ๊ธฐ์ ์ ๋ต, ํฉ๋ณ๊ณผ ์ธ์, ์ฃผ์ ํ๋ก์ ํธ์ ํฌ์์ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ์ธ ์ฌ์์ ์ฐ๊ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฌธ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ด๋ฒคํธ์ ๋ํ ํ๊ฐ์ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ์ธ์ง๋ ์์ ์กฐ์น 8.3.3 ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ถ์์ ์ฑ ์์๋ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ์ค๋ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ํฉ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฌํ์ ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ ๊ถํ๊ณผ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค. - 68 -
๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ถ์์ ์ฃผ์ ํ๋(Main activities of the risk management function) 8.3.4 ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ์ฌ ์ ์ ํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ๊ณผ ํ๋ ์ ์๋ฆฝํ๊ณ , ์คํํ๊ณ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค.: ์ด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์์ง์ด ๊ฐ์์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋๋ก ์ง์ํ๋๋ฐ, ์ด ๊ฐ์ ์ง ์ํ๋์๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋ถ์๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ค์ํ๋ ํ๋์ด ํฌํจ๋๋ค.; ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณํ๋ค.; ์๋ณ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ํตํฉํ๊ณ ๊ฐ์ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ก ๋์์ฃผ๊ณ ๋๋นํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค.; ์ด๋ฌํ ํ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๋ฐ ์ํ๋ฅ , ์๋ช , ์๊ด์ฑ๊ณผ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ๋ํ ๊ฒ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ถฉ๊ฒฉ ํก์๋ ฅ(์ฉ๋)์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค.; ๊ฐ๋ณํ์ฌ์ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ด์ ์์ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ํ ์ด์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ ์ง ํ๋ค; ์ ์ฌ์ ์ธ ์ํ์ ๋ํด ๊ฐ๋ฅํ ์ต๋จ ์๊ฐ ์์ ์๋ณํ๊ณ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ ํ์ฌ ๊ณ์๊ธฐ์ ์ ๊ด์ ์์ ๋ด๋ถ ๋ฐ ์ธ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฒฝ์ ๋ํ์ฌ ํ๊ฐ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ํ๊ฐํ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋์์ ์ดํด๋ณด๋ ๊ฒ์ ํฌ ํจํ๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ตญ๊ฐ๋ณ๋ก ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์ ๋ณ ๊ด์ ์์ ๋ฐ๋ผ ๋ณด๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค.; ๋ณด์์ฒด๊ณ ๋ฐ ์ธ์ผํฐ๋ธ ๊ตฌ์กฐ์์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ค.; ๋ณดํํต์ฌ์์น 16(์๋ณธ๊ตฌ์กฐ ์ ์ ์ฑ์ ์ํ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ)์ ์ ์ ๋ ๋๋ก ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ฅผ ํ๊ณ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ํ๋ค.; ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ๊ณผ ์์ธํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ธ์ถ ์ํฉ๊ณผ ์ํฉ์ ๋ง ๋ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ์ถ ์กฐ์น์ ๋ํ ์ฌํญ์ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง, ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๋ด ๋น ๋ถ์์ ์ฃผ์ ์ธ์ฌ ๋ฐ ์ด์ฌํ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ๋ค.; ํ๋ ์์ํฌ(framework)๊ฐ ์ ์ง๋๊ณ ๋ฐ์ ๋๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํด์ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ์ค์ํ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ๋ฌธ์ํํ์ฌ ์ด์ฌ ํ์ ๋ณด๊ณ ํ๋ค.; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ถ์์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ ๋ฉฐ ๊ฐ์ ๋์ด์ผ ํ ์ฌํญ์ด ์ ๋๋ก ์ํ๋๊ณ ์๋์ง ๊ฐ์ํ๋ค.; - 69 -
์ค๋ฒ๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ(Compliance function) 8.4 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ํจ์จ ์ ์ธ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๋ถ์๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ฉฐ ์ค๋ฒ๊ณผ ์ ์ง์ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ด์งํ๊ณ ์ ์งํ๋๋ก ํ๋ค. 8.4.1 ์ด์ฌํ๋ ํ์ฌ๊ฐ ์ค๊ฑฐ๋ฒ, ๊ท์ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒฐ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฌ์ ๋ด๋ถ ์ ์ฑ ์ ์ค์ํ๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํ ํ๋๊ฐ๋ น ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ ์ ํ ๋ฐฉ์์ ์ฑํํ ๋ค. 8.4.2 ์ด์ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ น ์ค์ฒ์ ์ผํ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ์ ํ ์์๊ณต๊ธ๊ณผ ๊ถํ์ด ๋ถ์ฌ๋ ์ค๋ฒ๊ฐ์๋ถ์๋ฅผ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ค ๋ณดํํ์ฌ, ๊ฐ๋ น ํฌ๊ณ ๋ณต์ก ํ ๊ธฐ์ ์์๋ ์ด ๊ฐ์ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๋ถ์์ ์ฑ ์์๋ก ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์์(์๋ ๋ฉด ์ ์ฌํ ์ง์ฑ )์ ๋๋ค. ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ์ด์ฌํ์์ ์ํต ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Board access and reporting of the compliance function) 8.4.3 ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ํด ์ด์ฌํ์ ์ํตํ๋ฉฐ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.: ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ์ฃผ์ํ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ์ ์ฐจ; ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ฌ์ ๋ถ์ผ(๋ณธ๋ถ๋ณ, ์ฃผ์ ์ฌ์ ๋จ์, ์ํ ๋ถ์ผ ๋ฑ)์์ ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ์์น๊ณผ ๋ชฉํ๊ฐ ์ค์๋๋ ์ ๋; ํ์ฌ ๋ด์์ ์ค์ํ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๋ด๋นํ๋ ์ง์์ ์๋ ๊ฒฝ์์ง์ด๋ ๊ด๋ จ์ ์ ๊ด๋ จ๋ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์ฌํญ๊ณผ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ ์ฌ ํญ์ ๋ํด ์ทจํด์ง๊ณ ์๋ ์กฐ์ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ํ๋๋ค; ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ์๋ ํ์ฌ์ ๋ถ์์์ ํํด์ง๊ณ ์๋ ์ค์ํ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฐ ์ฌํญ๊ณผ ์ฌ๊ธฐ์ ์ทจํด์ง๊ณ ์๋ ์ด์ ์ฐ๊ด๋ ์กฐ์ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ํ๋; ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ง์์๊ฒ ํํด์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ๊ธ๋ถ๊ณผ๋ ์ง๊ณ์กฐ์น 8.4.4 ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์ด๊ด์ฑ ์์๋, ๊ฒฝ์์ง ์ค ํ ์ฌ๋์ด ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฐ์ ํ๊ฑฐ๋ ํ์ฌ๊ฐ ์ธ๋ถ์ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํด ์ค์ฐจ๋ํ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฐ์ ํ์๊ณ , ๋ ๊ฒฝ์ฐ - 70 -
๋ชจ๋ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง์ด๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ๋ ์ง์์ด ํ์ํ ์์ ์กฐ์น ๋ฅผ ํ์ง ์๊ณ ์๊ฑฐ๋ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ง์ฐํด ํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค์๊ฒ ์ํด ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ๋จํ๋ฉด, ์ด์ฌํ์ ์์ฅ์๊ฒ ์ฆ์ ํต๋ณดํ ์ ์๋ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๋ถ์ฌ๋ฐ๋๋ก ํ๋ค. ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ์ฃผ์ ๊ธฐ๋ฅ(Main activities of the compliance function) 8.4.5 ์ค๋ฒ๊ฐ์๋ด๋น ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํ๋์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ ํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ์ ์๋ฆฝํ๊ณ , ์ํํ๊ณ ์ ์งํ์ฌ์ผ ํ๋ค.: ๋ด ์ธ๋ถ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํ ์ฑ ์ ์๋ ํ๋๊ณผ ์ค๋ฒ๊ฐ์๋ฅผ ์ค์ํ๋ ์ค๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ์ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ด์งํ๊ณ ์ ์งํ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ด์งํ๊ณ ์ ์งํ๋ ํ๋์๋ ํ์ฌ์ ๊ธฐ์ ๋ฌธํ๋ฅผ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋์ ์์ค์ ์ง์ ์ค๋ฆฌ ์ด์ง์ ๋ชฉํ๋ก ํ๊ณ , ์ง์๋ค์๊ฒ ์๊ตฌ๋๋ ์ฃผ์ํ ํ๋ ๊ฐ๋ น์ ์ด๊ฑฐํ๋ ์ ์ ํ ํ๋๊ฐ๋ น์ด๋ ์ด์ ์ ์ฌํ ๊ฐ๋ น์ ๋ํด ์ ํํ๊ณ ํ๋ จํ๋ ํ๋์ด ์๋ค; ๋ณดํ๋น๊ตญ์์ ๋ํ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ฃผ์ํ ๋ฒ ๊ท์ ์ฑ ๋ฌด์ ์ฌ๊ธฐ์ ๊ด ๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด ์๋ณํ๊ณ , ํ๊ฐํ๊ณ , ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ๋์ํ๋ค.; ์ด ๊ฐ์ ๋ถ์์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ค๋ฅธ ์ ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ค.; ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ฃผ์ํ ๋ฒ ๊ท์ ๋ฐ ์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํด ๊ฐ์ํ๊ณ ์ ์ ํ ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ ๋ฐ ํต์ ๋ฅผ ๊ตฌ๋นํ๋๋ก ํ๋ค.; ํนํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋์ ํ๋์ ๊ด๋ จ๋๊ฑฐ๋ ์ค์ํ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ง๋ ์ง์์ ์๋ ์ง์์ ์ฃผ์ํ ๋ฒ ๊ท์ ์๋ฌด์ ๋ํด ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๊ต์ก์ ์ํจ๋ค.; ํ์ฌ ๋ด๋ถ์ ์ ์ฑ ์ด๋ ๋ฒ ๊ท์ ์๋ฌด, ์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์์ ๋ฌธ์ , ํ์, ์ ์ฌ์ , ์ค์ ์ ์ธ ์๋ฐ์ ํ ์ง์์ ๋ํ ๊ธฐ๋ฐ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ์ฝ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋๋ก ํ๋ค. ์ฆ, ์ด๋ ์ด ๊ฐ์ ๋น๋ฐ์ค๋ฐ ๋ณด๊ณ ํ๋์ ํ ์ ์๋๋ก ํ ๋ ์ ์ ํ ๋ณด๊ณ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค.; ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์ฒด๊ณ์ ๋ฏธ๋น์ ๊ณผ ์๋ฐ์ ๋ํด ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์กฐ์น ์๋ ํ์ํ ๊ณณ์ ์ ์ ํ ์ง๊ณ์กฐ์น๊ฐ ์ํ๋๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด๊ณ ๋์ด ์ง๋ ํ๋์ ํฌํจํ๋ค.; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์์คํ ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ๊ณ ํ์ํ ๊ฐ์ ์ ์ ์ํํ๊ณ ๊ฐ์ํ๋ค. ๊ณ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ฅ(๋ถ์)(Actuarial function) - 71 -
8.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ต์ํ ๋ฒ์ ์ค๋น๊ธ, ๋ณดํ๋ฃ ๋ฐ ๊ฐ๊ฒฉ์ฐ์ ํ๋ ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์ฐ๊ด๋ ๋ฒ์ ์ด๊ณ ๊ท์ ์ ์ธ ์๊ฑด์ ๋ํด ์กฐ์ธ์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ ์ ์๋ ํจ์จ์ ์ธ ๊ณ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ฅ(๋ถ์)์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 8.5.1 ์ ์ ํ ์์ํฌ์ ๊ณผ ๋๋ถ์ด ํ์ํ ๊ถํ๊ณผ ์ธ๋ ฅ์ด ๋ถ์ฌ๋ ์ ์ ์์ค์ ๊ณ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ด์์ ์๊ตฌ๋๋ค. 8.5.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ๋ฆฌ๋ถ์(๊ธฐ๋ฅ)๊ฐ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ ํ๊ณ ์๋์ง ์ ํํ ๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ์ง์๊ณผ ์์์ ๋ณด์ ํ๊ณ ๋์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ(๋ถ์)์ ์ด์ฌํ์์ ์ํต ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Board access and reporting of the actuarial function) 8.5.3 ๊ณ๋ฆฌ ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ํด ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฌํ์ ์ํต ๋ฐ ๋ณด ๊ณ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณ๋ฆฌ์ ๊ด์ ์์ ํ์ฌ์ ์ค๋ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ํฉ; ์๋ณธ์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์ฑ์ ์ ์ ์ฑ์ ๊ดํ ์ฌํญ; ํ์ฌ์ ํฅํ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํฌ์ง์ ์ ๊ดํ ์ฌํญ; ์ด์ฌํ์ ์ํ์ฌ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์์ํ๋๋ก ํ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ฌํญ 8.5.4 ๊ณ๋ฆฌ๋ถ์๋ ๋ณดํ๊ณ๋ฆฌ์ ํ๊ฐ์ ๊ดํ ์ฌํญ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์ด ์ฌํ, ๊ฒฝ์์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌํ์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ด๋น๋ถ์๋ ํ์ํ๊ฑฐ๋ ์ ์ ํ๊ฑฐ ๋ ์๋๋ฉด ๋ฒ์์ ์๊ตฌํ๋ ๋๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฃผ์์ธ์ฌ์๊ฒ ๋ณด๊ณ ํ๋ค. ๊ณ๋ฆฌ๋ถ์์ ์ฃผ์ ์ ๋ฌด (Main activities of the actuarial function) 8.5.5 ๊ณ๋ฆฌ๋ด๋น๋ถ์๋ ํ์ฌ์๊ฒ ๋ฒ์ ์ค๋น๊ธ, ๋ณดํ๋ฃ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๊ฒฉ์ฐ์ ์ ๋ฌด์ ์ค๋ฒ๊ฐ์์ ๋ํ ํ๊ฐ์ ์กฐ์ธ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ณ๋ฆฌ๋ด๋น๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ํด ํ๊ฐํ๊ณ ์กฐ์ธ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค.: ํ์ฌ์ ๊ณ๋ฆฌ ์ฌ๋ฌด ๋ฆฌ์คํฌ; - 72 -
ํ์ฌ์ ํฌ์์ ์ฑ ๊ณผ ์์ฐ ํ๊ฐ; ํ์ฌ์ ๋ฒ์ ์ต์์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฐ์ถ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋์์ถฉ๋น๊ธ ๋ฑ์ ํฌํจํ ์ ๋ณธ์ ์ ์ฑ ํฌ์ง์ ์ ๊ดํ ์ฌํญ; ํ์ฌ์ ํฅํ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํฌ์ง์ ์ ๊ดํ ์ฌํญ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๊ฐ์ ๊ณ๋ฆฌ์ ์ฌ์์ด๋ ์ฌ์ ์ ์ํฉ์ ๊ด๋ จ๋ ํต ์ ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐฐ๋น๊ณผ ๋ค๋ฅธ ์ง๊ธ ์ฌ์(๋ณดํ๊ธ, ์๋น ๋ฑ); ํ์ฌ์ ํฅํ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํฌ์ง์ ์ ๊ดํ ์ฌํญ; ๋ณดํ์ฆ๊ถ ์ธ์์ ์ฑ ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ; ๋ณดํ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ํฌํจํ๋ ์ํ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ์ค๊ณ; ๋ฒ์ ์ค๋น๊ธ ์ฐ์ถ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ์๊ณผ ์ง์ ๊ดํ ์ฌํญ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ORSA์ ์์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง๊ณผ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉ. 8.5.6 ์๊ตฌ๋๋ ๊ณณ์์๋, ๊ณ๋ฆฌ๋ถ์๋ ๋ณดํ๋ฃ(์๋๋ฉด ๋๊ฐ์ ๊ธ์ก์ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ)๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ, ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก, ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ฐ์ ๋์๋ค๋ ๊ณ๋ฆฌ์ ์ธ ์๊ฒฌ์ ๋ํ ์ธ์ฆ ์๊ฒฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. 8.5.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋ ๊ทธ์ ๊ฐ์ ๊ณ๋ฆฌ์ ์ธ์ฆ์ด๋ ์ง์ ์ฑ๋ช ์ด ์ธ์ ์ ์ถ๋์ด์ผ ํ๋์ง ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋, ์ด ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ํ ์ ์ถ์ด ํ์ ๋์์ ๋์๋, ์ธ์ฆ์ด๋ ์ง์ ์ฑ๋ช ์์ ๋ํ ์๊ฒฉ์ ๊ฑด๊ณผ ๊ณ๋ฆฌ์ ์๊ฒฌ๊ณผ ์ธ์ฆ์ ์ต์ํ์ ๋ด์ฉ์ ๋ํด ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ (Appointed actuary) 8.5.8 ์ด๋ค ๊ตญ๊ฐ(๊ดํ ์ง์ญ)์์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฒ์์ ์ ํ ๋๋ก ๊ณ๋ฆฌ์๊ฑด์ ์ค์ํ๊ณ ๊ณ๋ฆฌ์ ์๊ฒฌ์ ๋ด๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ํน์ํ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํ ์๋ฅผ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ, ๋ฒ์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ, ์ฑ ์๊ณ๋ฆฌ์ฌ (์ด์ ๋ถํฐ๋ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๋ก ํต ์ผํ๋ค.)๋ก ์ง์ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค. ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ์ ์ ๋ฌด์ ์ฑ ๋ฌด๊ฐ ๋ช ํํ ๊ท์ ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ฌด์ ์ฑ ๋ฌด๊ฐ ๊ณ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ํํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ง์์ ์ ๋ฌด์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ ํํด์๋ ์๋๋ค. 8.5.9 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๋ฅผ ์๋ช ํ ์ฌ์ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์์๊ฒ ํต๋ณดํด์ผ ํ ๋ค. - 73 -
8.5.10 ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ ์ธ๋ถ์ ์ดํด์ ์์ถฉ์ด๋ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ํผ์ํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ ์ง์๋ฅผ ๋ณด์ ํด์๋ ์ ๋๋ค. ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๊ฐ ํ์ฌ ์ ์ง์์ด ์๋๋ผ๋ฉด, ์ด์ฌํ๋ ์ด ์ธ๋ถ๊ณ๋ฆฌ์ฌ์ ๋ฒ์ธ์ด ํ์ฌ์ ํ๊ณ๊ฐ ์ฌ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ดํด์์ถฉ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ ์ง๋ฅผ ์ดํด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ฝ ์ด ๊ฐ์ ์ดํด์์ถฉ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด, ์ด์ฌํ๋ ๋ ๋ฒ์ธ์ ์ ํต์ ํด์ผ ํ ๋ฉฐ ํน์ ์ด ๊ฐ์ ํต์ ๋ฅผ ์ํ์ฌ ํ์ํ ๋ค๋ฅธ ํ์ ์ ๋งบ๋๋ก ํ๋ค. 8.5.11 ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๊ฐ ์ฌ์ํ๊ฑฐ๋ ๊ต์ฒด๋์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ์ด ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ํต๋ณดํด์ผ ํ๋ฉฐ ์ฌ์์ด๋ ๊ต์ฒด์ ์ฌ์ ์ ๋ํด ์ค๋ช ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ค ๊ตญ๊ฐ(๊ดํ ์ง์ญ)์์๋ ์ด ๊ฐ์ ํต๋ณด์ ๋ด์ฉ์ ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ๅ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ, ์๋ฌด๊ณต์์ฌํญ, ๋ฒ์, ์ ์ฐจ, ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ง์ ๊ดํ ์ฌํญ์ ์์ด ์๊ฒฌ ์ถฉ๋์ด ์์๋์ง์ ์ด ๊ฐ์ ์๊ฒฌ ์ถฉ๋ ์ด ๅ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๊ฐ ๋ง์กฑํ ์ ๋๋ก ํด๊ฒฐ๋์๋์ง๋ฅผ ํฌํจ์ํค๋๋ก ํ ๊ณ ์๋ค. 8.5.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์์ ์๋ช ํ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๊ฐ ์๊ตฌ๋๋ ์ ๋ฌด์ ์ฑ ๋ฌด์ ์คํจํ๊ฑฐ๋, ์ดํด์์ถฉ์ด ์ผ์ด๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฒ ์ ์ธ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ ์์๋ ํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ง์ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ ๋ฅผ ๊ต์ฒดํ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๊ธฐ๋ฅ(Internal audit function) 8.6 ๋ณดํ๋น๊ตญ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ฅผ ํตํด ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ํ๋์ด ์ํ๋๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 8.6.1 ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด์ ์ผํ์ผ๋ก, ์ด์ฌํ๋ ํ์ฌ๊ฐ ์์ํ๋ ์ฌ์ ์ ์ด์์ ์ธ ๋ฉด์ ์ ์ฐ๊ด์ด ์๊ณ ์ดํด์์ถฉ ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์ ๊ฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ํ์ฆ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ์๋จ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 8.6.2 ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ํด ์ ๋ฐ์ ์ด๊ณ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ๊ฐ์ฌ, ๊ฒํ , ํ ์คํ ์ ํตํ์ฌ ์ด์ฌํ์ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ํ์ฆ์ ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. - 74 -
๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๊ณ์ฝ์์ ์์ฐ์ ๋ณดํธํ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ฐ์ ์ฌ๊ธฐ ๋ฐ ์ ์ฉ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ฒด์ ์ธ ์๋จ; ํ๊ณ, ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ , ๊ฒฝ์์ ๋ณด์ IT์์คํ ์ ์ ๋ขฐ์ฑ, ์ ํ์ฑ, ์์ ์ฑ; ๋ณดํ์์ ๊ฐ๋ณ ๋ด๋ถํต์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์ ๋๋ก ๋์์ธ๋๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋ ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ ์ด์ฌํ๋, ๊ฒฝ์์ง, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฐ ์๊ตฌํ๋ ๊ธฐํ์ ์ฌ์ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์์ด ๋ถ์์ ๋ฏธ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ๋ถ์์ ๊ถํ๊ณผ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ์ ๊ด, ์์ ์ฌํญ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ฌธ๊ฑด๋ค์ ๋ฐ๋ผ์ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์ ๊ถํ๊ณผ ๋ ๋ฆฝ์ฑ(Authority and independence of the internal audit function) 8.6.3 ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ๊ฐ๊ด์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ๊ฒฝ์์ง์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ ๋ฆฝ๋์ด ์๊ณ ์ฌ์ ์ด์์ ๊ด์ฌํด์๋ ์๋๋ค. ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์ ๊ถ๊ทน์ ์ธ ์ฑ ๋ฌด๋ ์ด์ฌ ํ๋ฅผ ์ํ ๊ฒ์ด์ง ๊ฒฝ์์ง์ ์ํ ๊ฒ์ด ์๋๋ค. ๋ ๋ฆฝ์ฑ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ฑ์ ํ๋ณด ํ๊ธฐ ์ํด์, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ํธํ์ ์ด์ง ์๊ณ ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ๋๋ฐ ์์ด์ ์ํ์ด ๋ ์ ์๋ ์ด๋ค ์ํฉ์์๋ ์์ ๋ก์์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด์, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ์ธ๋ถ์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ง ์๋ ๋ ์ ์ ์ธ ํ๋จ๊ณผ ๋ถ๋ณ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. 8.6.4 ์ด์ฌํ๋ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์๊ฒ ์ ์ ํ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌํด์ผ ํ๋ ๋ฐ ๋ถ์ฌํ ๊ถ ํ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.: ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๊ฐ ๊ฐ์ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒํ ๋ฅผ ํจ์ ์์ด ํ์ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ธฐ ๋ก์ด๋ ์ ๋ณด์ ๋ํด ์ ๊ทผํ๊ณ ๊ฒํ ํ ์ ์๋ ๊ถํ; ๋ถ์์ ๋ฏธ์ ์ ๋ถํฉํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ํ ๋ถ์ผ๋ ์ด๋ ํ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํด์๋ ๊ฐ์ฌ๋ฅผ ํ ์ ์๋ ๊ถํ; ์ ์ ํ ๊ต์ , ๊ฒฝ๊ฐ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ํ์ํ ํ์์กฐ์น์ ๊ฐ๋ฐ์ ํฌํจํ๋ ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ ๊ฒฝ์์ง์ ์๊ฒฌ ๋ฐ ์๊ฐ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ถํ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ๋ถ์์ ๋ฏธ์ ์ด๋ ์ด์ฌํ์์ ์น์ธํ ๋ถ์์ ์ ๋ต๊ณผ ๊ฐ์ฌ๊ณํ์ ์ด๊ธ๋๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ฉด ๊ฒฝ์์ง์ด ์๊ตฌํ๋ ๊ฐ์ฌ๋, ๊ฒํ ๊ฐ ์ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๊ฑฐ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด ๊ฐ์ด ๊ฒฝ์์ง์ ์๊ตฌ๋ฅผ ๊ฑฐ์ ํด์ผ ํ๋ - 75 -
์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ์ด์ฌํ์ ํต๋ณดํ๊ณ ์ด์ฌํ์ ์ง์นจ ์ ๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์ ๊ธฐ๋ฅ(๋ถ์)์ ์ด์ฌํ์์ ์ํต ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Board access and reporting of the internal audit function) 8.6.5 ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ ์ฑ ์์๋ ์ด์ฌํ(์๋๋ฉด ๊ฒฝ์์ง์ ์ํ์ง ์์ ์ด์ฌํ ํ์์ ๊ฒ)๋ ๊ฐ์ฌ์์ํ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด ๋์์ํ(์๋๋ฉด ์์์ฅ)์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ๋ ๋ค(๋ณด๊ณ ๋ฅผ ํ๋ค). ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฅผ ํจ์ ์์ด์, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๋ค๋ฃจ์ด์ผ ํ๋ค.: ๋ถ์๊ฐ ์ ์ํ ์ค์ ๊ฐ์ฌ ๋์์ ๋ํ ์์ธํ ์ฐ์ฐจ ํน์ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๊ฐ์ฌ ๊ณํ ; ๋ถ์์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ, ๊ฐ๊ด์ฑ์ด๋ ํจ์จ์ฑ์ ํผ์ํ ์ ์๋ ์์ธ; ๊ฐ์ฌ๋ ๊ฒํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ฐ๊ฒฌํ ์ค๋ํ ์ฌํญ ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ถ์กฑ, ์ทจ์ฝ์ ์ด๋ ์คํจ์ฌ๋ก, ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์๋ฐ์ฌํญ๊ณผ ๊ณผ์ค์ ๋ํด ์์ ์กฐ์น๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ์กฐ์น๋ฅผ ํ๊ธฐ๋ก ํ ๊ฒฝ์์ง์ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ์ด ํ ์ ๋ 8.6.6 ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ ์ฑ ์์์๊ฒ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ธ์๋ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ฐฐ์ ์์ด ๊ฐ์ฌ์์์ฅ์ด๋ ์ด์ฌํ์ฅ๊ณผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋๋ฉดํ๊ณ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ํตํ ์ ์๋ ๊ถํ์ด ๋ถ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์์ ์ฃผ์ ์ ๋ฌด(ํ๋)(Main activities of the internal audit function) 8.6.7 ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ๋คํ๊ธฐ ์ํ ํ๋์ ์ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ํ๋์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ผ๋ฐ๋ถ์ผ๋ ์ ๋ฌธ๋ถ์ผ์ ๋ํด ์กฐ์ฌํ๊ณ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ์๋ฐฉ์ ์ฐจ์์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋์ ๊ณณ์ ๊ฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ฌ ๊ณํ์ ์๋ฆฝํ๊ณ ์ํํ๊ณ ์ ์งํ๋ ํ๋; ๋ฒ๋ฅ ์ ํํ, ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์, ๊ฐ๋ณ ์ํ์ฌ, ์ฌ์ ๋จ์, ์ฌ์ ์์ญ, ๋ถ์๋ ๋ค ๋ฅธ ์กฐ์ง ๋จ์ ๊ด์ ์์์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ, ๋ฌธ์ํ์ ํต์ ๊ตฌ์กฐ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ์ ๋ํด ๊ฒํ ํ๊ณ ํ๊ฐํ๋ ํ ๋; - 76 -
์๋ฆฝ๋์ด ์๋ ์ ์ฑ , ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฐ ์ง์์ ๋ํด, ์ ์ฐจ ๋ฐ ํต์ ์ง์ ๋ฐ ํ์ฌ์กฐ์ง์ด ์ผ๋ง๋ ์ค์ํ๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ๊ฒํ ; ๊ธฐ์ ๋ด๋ถ ์ ๋ณด์ ์ ๋ขฐ์ฑ๊ณผ ์ ํ์ฑ ๋ฐ ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋ณํ๊ณ , ์ธก์ ํ๊ณ ๋ถ๋ฅํ๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ(์๋จ)์ ํ๊ฐํ๋ ํ๋; ์๋ณ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํฉ์๋ ๋์ ์กฐ์น๊ฐ ์ ํํ๊ณ ํ ์ํฉ์ ์ ํฉํ๋๋ก ํ๋ ํ๋; ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์์ ์์ฐ์ ๋ณดํธํ๋ ์ฅ์น๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ , ์ ์ ํ๊ฒ, ๊ทธ ์ ๊ฐ์ ์์ฐ์ ์ค๋ฌผ์ด ์กด์ฌํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์์ ์์ฐ์ด, ์๊ตฌ๋ ๋ ์์ค์ผ๋ก, ๋ถ๋ฆฌ ์ด์ฉ๋๊ณ ์๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ๋ ํ๋; ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ํ๊ณ ํ๊ฐํ๋ ํ๋; ํ์ฌ์กฐ์ง์ ํต์ ๋ถ์๋ค์ ํจ์จ์ฑ์ ๊ฐ์ํ๊ณ ํ๊ฐํ๋ ํ๋; ์ด์ฌํ๊ฐ ์๊ตฌํ๊ณ ์ค๊ฑฐ๋ฒ๊ณผ ์ผ์นํ๋ ์ ๋๋ก ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์ ํ์กฐํ๊ณ ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ์์ ์ ๋ฌด ์ง์ ๋ํด ํ๊ฐํ๋ ํ๋; ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๊ฐ์ฌ ์์คํ ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ํ๊ฐ์ ํ์ํ ๊ฐ์ ์ ๋ฐ์ํ๋ ํ๋. 8.6.8 ์์ ๊ฐ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด์, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฑ ๋ฌด์ ๊ด๋ จํ ๋ชจ๋ ์ค๋ํ ๋ถ์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ฐ์ฌ ๋ ๊ฒํ ํ๋์ ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ๋ถ์๋ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ฑ ์์ง๊ณ ์๋ ๊ณณ์ด๋ค.: ์์ฅ, ๋ณดํ์ธ์, ์ ์ฉ, ์ ๋์ฑ, ์ด์ ํํ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ฌด; ํ๊ณ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์ ์ฑ ๊ณผ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ์๋ฃ๋ ๊ธฐ๋ก์ด ์์ ํ๊ณ ์ ํํ๋ ๋ก ํ๋ ์ ๋ฌด; ๊ฐ๊ตญ์ ๊ดํ ์ง์ญ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ, ๊ท์ , ๊ท์น, ์ง์นจ ๋ฑ์ ๋ํ ์ค๋ฒ๊ฐ์ ํ๋ ์ ๋; ๊ทธ๋ฃน๋ด๋ถ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ด์ ๊ณผ ๋ด๋ถ ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๊ฒฉ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๊ณ ์ด์ฌ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋; ํ์ฌ์ ๋ณด์(๊ธ์ฌ) ์ ์ฑ ์์ ๊ณ ์; ์๊ธ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ด์ฒฉํ๋ ์ ์ฐจ์ ๋ณด๊ณ ํ๋ ์ฒด๊ณ. ์ฆ ์ง์๋ค์ด ๋น๋ฐ๋ฆฌ์ ๊ฑฑ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ์๋ฐ์ฌํญ์ ๋ํด ์๊ธ๊ธฐ๊ด์ ์๊ด ๋ชฐ๋ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๊ณ ์ํต๋ ์ ์๊ณ , ์๊ธ์ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ถ์ด์ต์ ๋นํ์ง ์๊ณ ์ถฉ๋ถํ ๋ณด ํธ ๋ฐ์ ์ ์๊ณ , ํ์์กฐ์น๊ฐ ์ ์ ํ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ฒ ํ๋ ์ ๋ฌด; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ - 77 -
ํ์ฌ์ ๋ด๋ถ์ ์ฑ ์ด๋ ๋ฒ์ ์ฑ ๋ฌด์ ๋ํ ์๋ฐ์ฌํญ์ด ์ ๋๋ก ๋ฌธ์ํ๋์ด ์ ์ ํ ์์ ๋ฐ ์ง๊ณ์กฐ์น๊ฐ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ์ง์๋ค์ ํฌํจํ์ฌ ์ทจํด์ง๊ณ ์ ๋๊ฐ์ ๋ํ ์ ๋ฌด; 8.6.9 ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ธฐ๋ก ๋ณด์ ์ ์๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ๋ถ์๋ ๋ชจ๋ ๋ถ์, ๋ถ์ผ ๋ฐ ๊ด๋ จ๋ ์ด์์ฌํญ๋ค์ ๋ํด ์ธ์ฌํ๊ฒ ๊ธฐ๋กํจ์ผ๋ก์จ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ด ๊ฐ์ ์๋ฐ์ฌํญ์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ์ค์ํ ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ด๋ ์ ๋ฌด(ํ๋)์ ์ธ์ฃผ (Outsourcing of material functions or activities) 8.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ค ์ด๋ ํ ์ค์ํ ์ ๋ฌด๋ ๊ธฐ๋ฅ(ํต์ ๊ธฐ ๋ฅ๊ณผ ๊ฐ์)์ ๋ํด์๋ ์ต์ํ ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ฃผ์ง ์๊ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํํ ๋์ ๋์ผํ ์ ๋์ ๊ฐ๋ ๊ณผ ์ฑ ์์ ์ง๋๋ก ํ๋ค. 8.7.1 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ 3์์๊ฒ๋ ์๋๋ฉด ๊ฐ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๋ค๋ฅธ ๊ณ์ด ์ฌ์๊ฒ ์ฃผ์๋ ์ง, ์ด ๊ฐ์ ์ธ์ฃผํ๋์ด ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐ์ํค ๊ฑฐ๋, ํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ์ญ๋์ด๋ ๋ฒ์ ์ธ ์ฑ ๋ฌด๋ฅผ ์ถฉ์กฑํ ๋ ๋ฐ ์์ด ๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณ์๋ ์ ๋๋ค. 8.7.2 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ด๋ ํ ์ค์ํ ๊ธฐ๋ฅ์ด๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ธ์ฃผํ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ด์ฌํ์ ์น์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์น๊ฒ ํด์ผ ํ๋ค. ์น์ธ์ ์ธ ๊ฐํ๊ธฐ ์ ์ ์ด์ฌํ๋ ์ธ์ฃผํ๋์ผ๋ก ์ธํด ๋ณํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ํ ์ ์ ํ ํ๊ฐ๊ฐ ์์๋์ง, ํนํ ์ฌ์ ์ ์์์ฑ ๊ด์ ์์, ์ธ์ฃผํ๋์ด ํ์ฌ์ ์ ์ ํ ํต์ ๋ฒ์ ์์ ์๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. 8.7.3 ์ธ์ฃผ์ ์ฒด๋ฅผ ์ ์ ํ ๋์๋, ์ด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์์ง์ ์ธ์ฃผ์ ์ฒด์ ์ ๋ฌธ์ฑ๊ณผ ๊ฒฝ ํ์ ์ํ๋ ์์ค๊น์ง ์ ๋ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. 8.7.4 ๊ฐ๋ ์๋ ์ค๋ํ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํด ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ฃผ๋ ค๊ณ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ด๋ถ ๊ฒํ ์ ์ฐจ ๋ฐ ์น์ธ ์ ์ฐจ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฌ์ ๊ณ ๋ ค์์ ์ง์นจ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ธ์ฃผ ๊ณ ๋ ค ์ฌํญ์ ๋ํ ๊ฒํ ์ ์ฐจ๋ ์ง์นจ์๋ ํ์ฌ์ ์ ์ฒด ์ฌ์ ์ค ์ธ์ฃผ๋ฅผ ์ค ์ ์๋ ํ๋ ๋ฐ - 78 -
๋์ผ ์ธ์ฃผ์ ์ฒด์๊ฒ ์ค ์ ์๋ ์ธ์ฃผ์ ๋ฌด์ ๊ฐ์ ์ ํ๋ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ ๋ค. ํ์ฌ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ฒด๊ณ์ ์์ด์ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ ๋ฌด๊ฐ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ณดํ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํต์ ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ ๋ฌด ์ธ์ฃผ์์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๋ถ๊ณผํ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ ์ ๋์ฑ ๊ฐํํด์ผ ํ๋ค. 8.7.5 ์ธ์ฃผ์ ์ฒด์์ ๊ด๊ณ๋ ์ธ์ฃผ๊ณ์ฝ์ ๊ถ๋ฆฌ, ์ฑ ์๊ณผ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ๋น์ฌ์๋ค์ ๋ํ ๋ชจ๋ ์ค์ํ ๋ฉด์ ๋ํด ๋ช ํํ๊ฒ ๊ท์ ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ธ์ฃผ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์๋ ์์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ํนํ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์ฃผ์ ํด์ผ ํ๋ค.: ์ธ์ฃผํ๋์ ์ํด ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฐ๋์ง?; ์ธ์ฃผ์ ์ฒด์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถํต์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ฒด๊ฐ ๊ด๋ จ ์ค ๊ฑฐ๋ฒ์ ์ ์ค์ํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์๋์ง?; ์ธ์ฃผ์ ์ฒด์ ์๋น์ค ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ์ฌ๋ฌด์ ๊ฑด์ ์ฑ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ์ฃผ๊ณ์ฝ์ ๋๋ด๊ฑฐ๋ ์ฌ๋ฌ ์ ์ฒด์๊ฒ ๋ถ๋ด์ํฌ ๋์ ๊ณ์ฝ ๊ณ์น ๋ฌธ์ 8.7.6 ์ธ์ฃผ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๊ฒํ ๊ฐ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ธ์ฃผ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ณด๊ณ ์๊ฐ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ์ด์ฌํ์ ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 8.7.7 ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ธ์ฃผ๋ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ ๋ฌด(ํ๋)์ ๋ํด ์ฑ ์์ ์ง๋ค. - 79 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 9 : ๊ฐ๋ ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Supervisory Review and Reporting) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ํ์ฌ์ ์ํ, ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ง์ ๋ฅ๋ ฅ, ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ค์์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์์๊ฐ์ ๋ฐ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํจ๊ป ํ์ฉํ๋, ํตํฉ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ์ค์ฌ ๊ฐ๋ ์์คํ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ํ๊ณ ๋ณดํ์์ฅ์ ํ๊ฐํ ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ๋ค. 9.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ ์์คํ ์ ๊ฐ์ง ๊ณ ์๋ค. ์ด ์์คํ ์ ํ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ง๋, ์ ์ ํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ ์ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ์ด ์์คํ ์ ์์ฅ๋ถ์, ํก์ ๋ถ์(horizontal reviews), ํ์ฅ๊ฒ ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์ ๋ณด ๋ฑ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์ ํ์ฉํ๋ค. 9.1.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ, ์ข ํฉ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ๊ฐ ์ด ๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ์ํด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์์ ์ถฉ๋ถํ ์์์ด ํ ๋น๋๋๋ก ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. 9.1.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ํ๊ฒ ๋ถ์ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌด ๋ถ์์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์๋ก์ด ๋ํฅ, ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด ๋ฅ๋ ฅ(risk tolerance) ๋ฐ ์ ๋ต์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ณด๋ค ๊น์ด ์ดํดํ ๋ ๋ฐ ๋์์ ์ค๋ค. ์ฌ์ ๋ถ์ผ๋ณ ๋ถ์์ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ/์์ต ๊ตฌ์กฐ (risk/return profile)์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ ๊ณตํ๋ค. 9.1.3 ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ํตํด ๋ํฅ ๋ถ์, ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์ ์คํธ๋ ์ค ํ ์ค ํธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋น๊ต ๋ฑ์ด ์ด๋ค์ง๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณ ๋ฐ ๊ณ๋ํ๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ(enterprise risk management framework) ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ (ICP 16 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ ์ฐธ ๊ณ ), ์ํ๋๊ฐ ๋ฎ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ฌ์ ๋ถ์ผ๊ฐ ์ด๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๋์ง๋ฅผ ๊ฒ ํ ํด์ผ ํ๋ค.. - 80 -
๋ณด๊ณ ๋ฐ ์์๊ฐ์(Reporting and off-site monitoring) 9.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ : ๋ณดํ์ฌ์์ ๋์์๋ ์ํต, ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด๊ณ , ์์ฅ๋ถ์ ๋ฑ์ ํตํด ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ์ง ์์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ใ๊ฐ๋ ํ ์ ์๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์ ์งํ๋ค. ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด ์ธ๊ฐ๋ฐ์ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ๊ธฐ์ , ์ฒด๊ณ์ , ์ข ํฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ์ ๋ฃ, ๊ณ๋ฆฌ ๋ณด๊ณ ์, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ํ ๋ณด๊ณ ์ ๋ฑ์ ์ ์ถํ๋๋ก ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ์ ํ๋ค. ์ด ๊ฐ์ ๋ณด๊ณ ์๋ฃ์ ์ ์ถ ๋ฒ์, ๋ด์ฉ ๋ฐ ๋น๋๋ฅผ ๊ท์ ํ๋ค. ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณด๋ค ๋น๋ฒํ๊ณ ์์ธํ ์ถ๊ฐ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ์์ ์์ฒญํ๋ค. ๋ฌธ์ํ๋ ๋ณด๊ณ ์ ์ฐจ ๋ฐ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ์ ์ ํ๋ค. 9.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์์ ์ง์์ ์ธ ์ ๋ณด ๊ต๋ฅ๋ฅผ ์ํด ํฌ๊ด์ ์ธ ์ํต์ฒด ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ํต์ฒด๊ณ์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ ์์ธก ๊ณ ์ ๊ธ์ ์ญํ ๋ฐ ์ ๋ฌธํ๋ ์์ญ์ด ํฌํจ๋๋ค. 9.2.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์์๊ฐ์๋ฅผ ์ํด ๋ฅ๋์ , ์ ํ์ (forward looking) ์ผ๋ก ํ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ ๋ณด๋ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๋ชฉ์ ๋ฐ ๋ด์ฉ, ์๊ธฐ ๋ฐ ๋น๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์กฐ๊ธฐ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ฌ ๋ ์ฌ๊ฐํด ์ง๊ธฐ ์ ์ ์ฆ๊ฐ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. ์ญ์ผ๋ก, ์์๊ฐ์๋ ํ ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. 9.2.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํํ์ ์์ต๊ณ์ฐ์ ๋ฑ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ ์ถํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์๋ฃ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํด ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ๋๋ค. 9.2.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌํ๋ ์ ๋ณด์ ์ข ๋ฅ ๋ฐ ํํ, ๋ณด๊ณ ๋์ ๋ฐ ๋น๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ๋ณด๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๊ฐ๋ ์ ํ์(supervisory needs)๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก ์ ์ฒด ์์ฅ์ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์ํฉ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ํฉ ๋ฐ ์ํ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ๋ฒ(์: ์์ฐ/๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ, ์ฌ๋ณดํ ์ ์ฑ )๋ ๋ฐ์ํ๋ค. ํนํ, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์ํ์ ์ค์ง์ ์ธ ์ํฅ์ ์ค ์ ์ ๋, ๋ชจ๋ ๋ณํ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์์ ์์งํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 9.2.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ์ ํ ๋, ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ ๋ณด์ ํ์์ฑ๊ณผ ์ ๋ณด ์ ๊ณต์ผ ๋ก ์ธํ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ ์ ๋ถ๋ด ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ๋ง์ถ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. - 81 -
9.2.6 ๋ณด๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด ์ธ๊ฐ๋ฐ์ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์์๊ฐ์์ ๊ธฐ์ด ์ฐธ๊ณ ์๋ฃ๊ฐ ๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ ๋ผ ํน์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํ ์ ์๋ค. ์๋ก์ด ์ฌ๊ฑด๋ค๋ก ์ธ ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์์ฅ ์ ์ฒด์ ๋ํ ์์๊ฐ์(market-wide off-site analysis)๋ฅผ ์ค์ํด์ผ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํ์ฌ๋ค์๊ฒ ์ ์ ํ ์๋ฃ์ ์ถ์ ์๊ตฌํ ์๋ ์๋ค. 9.2.7 ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ์ ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด ๋ฒ์ธ ์ธ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ๋ฒ์ธ ์ธ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง์ ๊ฐ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด ๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๊ตฌ๋ถ์ ๋ ์ ์๋ค. 9.2.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์์ ์ข ํฉ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํจ์จ์ฑ ์ ์ํด ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์ํํ๋ก ์์งํ๊ณ ์ ์ฅํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ์ ์ฐจ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 9.3 ์ ๋ณด์ ์์ง์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์: ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํ ๋ฐ ์ฑ๊ณผ์ ๋ํด ์ ์์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ถํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํ๊ณ ์์งํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณด๊ณ ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ณ ๋ฐ ์ฐ๊ฒฐ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์์น ๋ฐ ๊ท์ค์ ์ ์ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋(off-balance sheet) ์ต์คํฌ์ ๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ธ๋ถ ์ํ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํด ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ค์ง์ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ๋ํด ์ฆ์ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 9.3.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ทน๋ํํ๊ธฐ ์ํด, ๋ถ๋ถ๋ช ํ ์ฌ๋ฌด์ ํ ์์๋ค์ ๋ํด ์ผ๊ด์ฑ ์๊ณ ๋ช ํํ ์ค๋ช ๋ฐ ์ ์๋ฅผ ์ด์ฉํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 9.4 ์ ๋ณด์ ์ ํ์ฑ์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก: ์ ์ ์ง๊ธ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด๊ณ ๋ฐ ๊ธฐํ ์๊ตฌ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๋ณด๊ณ ๋ค์ ์๊ธฐ ๋ฐ ์ ํ์ฑ์ ์ฑ ์์ ์ง๋๋ก ํ๋ค. ๋ถ์ ํํ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ๊ฐ๊ธ์ ๋นจ๋ฆฌ ์์ ๋๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ํน์ ๋ณด๊ณ ์ ๋ฐ ์๋ฃ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ณ ๋ฐ/๋๋ ๊ณ๋ฆฌ๊ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ์ต์ํ ์ฐ์ฐจ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ๋ํด์๋ ๊ฐ์ฌ์๊ฒฌ์ ๋ฐ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. - 82 -
9.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ํน ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์๋ ๋ ๊ฐ๋ ๋์ ์๊ตฌ์ฌํญ๋ค์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๋ฑ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ๋ค์ ๊ฒํ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์๋ํ ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ์ง ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด ๋ณด์ถฉํด์ผ ํ ๋ถ๋ถ์ ๋ช ํํ ํ๊ธฐ ์ํด 9.5.1 ์ธ๋ถ์์ฅ์ ์ญ๋์ ์ธ ๋ณํ์ ๋ถํฉํ๋๋ก, ์ง์์ ์ธ ์ ์ฉ์ฑ ํ๊ฐ์ ๋ณด์ ์ฌ ํญ ์ ์ ๋ฑ ๋ณด๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ๋ค์ ๋ํ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ธ ๊ฒํ ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ํ์ฅ๊ฒ์ฌ (On-site inspection) 9.6 ๊ธฐ๋ณธ๋ฒ(primary legislation)์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ๊ณ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋๋ฐ ํ์ํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๋ ๊ด๋ฒ์ํ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌํ๋ค. ํ์ฅ ๊ฒ์ฌ ์ค์ ์ , ๋ฐ๋์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ํต๋ณด๋ฅผ ํด์ผ ํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. 9.6.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ด๋ ํ ์ ๋ณด๋ผ๋ ์์งํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ๋๋ก, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ ๋ฒ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฒ์ ํตํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ฌํ๊ณ ๋ชจ๋ ์ข ๋ฅ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๋ ๊ด๋ฒ์ํ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌ๋ฐ ๋๋ค. 9.6.2 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ ํต๋ณด ํ ์ค์๋๋ค. 9.6.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง์์ด ์ค์ํ๋ ์ ํฉ์ฑ์ด ๊ฒ์ฆ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์ค์ํ๋ , ํ์ฅ ๊ฒ์ฌ๋ ์์๊ฐ์์ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ์ฐ๊ด๋ ๊ฐ๋ ์ ์ฐจ์ ์ค์ํ ์ผ๋ถ๋ถ์ด๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ถ๋ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ถ์๋ด์ฉ์ ๋ณด์ํ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ์์ฅ์ ๋ณด ๋ฐ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ์ ๋ณด ๋ถ์์ ํตํด ๋์ถ ๋ ํต๊ณ์๋ฃ์ ๋ท๋ฐ์นจ ๋ํ ํ์ํ๋ค. 9.6.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ถํ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ์ ๋ณด์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ถ์ ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๊ณํ์ ์๋ฆฝํด์ผ ํ๋ค. 9.6.5 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๋น๋๋ ์ด์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์๋ฅผ ํตํด ๋๋ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ - 83 -
์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. (๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ง ์์ฅ์์ ์ฐจ์งํ๋ ์๋์ ์ธ ์ค์์ฑ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ณ ๋ ค์์ธ์ด ๋ ์ ์๋ค.) ์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ ๊ฑด์ ํ์ง ๋ชปํ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์๋ ๋ณด๋ค ์์ฃผ, ์ฌ๋ ์๋ ํ์ฅ๊ฒ ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ๋ค. ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ง, ๋ชฉํ ๋ฐ ์ฌ์ ๊ณํ ๋ฑ์ ์ฃผ์ํ ๋ณํ๋ก๋ ์ค์๋ ์ ์๋ค. 9.6.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํจ์จ์ฑ์ ๊ทน๋ํํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ฒด๊ณํํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ ์ผํ์ผ๋ก, ์ฌ๋ฌ ์ฌ์๋ค ์ค ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด ๋ฐฐ์ ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฒ์ฌ์ ์ผ์ ๋ถ๋ถ์ ์ธ๋ถ์ ์ํํ ์๋ ์๋ค. 9.6.7 ํ์ฅ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ณํํ๊ณ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ถ๋ช ํ ํ๊ธฐ์ํด, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ต์ ์ธ ๊ฒํ ๋ก ์์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์์๋ค์ ์ด์ ํ์กฐ ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด ๊ณผ์ ์ ํตํด ํฅํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ์์ ๋ค๋ฅผ ์ฐฝ์ถํด์ผ ํ๋ค. 9.6.8 ์์๊ฐ์๊ฐ ์ด๋ ์ ๋ ์ฒด๊ณํ, ์ ํํ ๋ ์ ์๋ค๋ฉด(์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด๊ณ ๋ถ ์, ์์ฅ ํ๊ท ๋๋น ๋ณดํ์ฌ์ ํฌ์ง์ ), ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ํด๋น ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ํ์ฅ ์์ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ ์ค์ ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ฐ์ค ์ ๋ก์ด ์ฐ์ ์์๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๊ณํ์ ํ๋ ฅ์ ์ด์ด์ผ ํ ๋ค. ๊ฒ์ฌ๊ธฐ๊ฐ์ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ์ค์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ํ์ฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฌด์๋ณด๋ค๋ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ๋ฌธ์ ์ ๋ฐ๋ผ ํ๋ฃจ์์ ์๊ฐ์๊น์ง ๊ฑธ๋ฆด ์ ์๋ค. 9.6.9 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ์์๊ฐ์๋ฅผ ํตํด ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์๋ ๋ฌธ์ ์ ์ป์ ์ ์๋ ์ ๋ณด ๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ค๋ค. ํนํ: ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ฌด ์ ๋ฌธ์ , ํ๊ณ๋ถ์ (accounting irregularities), ๋ถ์ค๊ฒฝ์ (deficient management)์ ๊ฒช๊ณ ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ณง์ ํํผํ๊ฑฐ๋ ์จ๊ธฐ๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์๋๋ก ํด์ค๋ค. ๊ฒฝ์์๋ค๊ณผ ์ํธ์์ฉ ํ ์ ์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒฝ์์๋ค์ ์ ํฉ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ฒฝ์์ง์ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ํ๋ก์ธ์ค ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํด์ค๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์น ๋ฐ ๊ท์ ์ ์๋ฐํ ์ ์๋ ์ ์ฌ ํ๋๋ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ๊ณ , ์ด ์ ๋ํด ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋๋ก ํด์ค๋ค. - 84 -
๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํน์ ๊ท์ ์ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ ์ ์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฒค์น๋งํน์ ์ํ ์ ๋ณด ์์ง์ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. 9.6.10 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐ ํฐ ๋์์ด ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์: ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ์ค, ํ์ฌ ๋๋ ๋ฏธ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ก ๋ณด ํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ค๋ํ ์๋ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ท์ ๋ฅผ ํตํ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ํจ ์จ์ ์ผ ์ ์๋ค. ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค.(ํนํ ์ค ์ญ( ่ชค ่ญฏ )์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ์ค๋ช ์ด ํ์ํ ์ ์๋ ์๋ก์ด ๋ฒ์ ๊ด๋ จ) 9.6.11 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ์ฃผ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฌ ๋ฐ ๋ฏธ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋ํ ํ๊ฐ์ด๋ค. ๋ณด๋ค ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์ค ํฌ ํ๋กํ์ผ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ณด์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋น๊ตํ๊ณ , ์ฅ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ ๋ํ ์๋ฌด ์ดํ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ ๊ฒ์ ๊ตญํ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์์ธ์ ํ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํ ํด๊ฒฐ์ฑ ์ ์ฐพ์์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ชฉ์ ๋ค์ ์ค๊ธ(intermediate) ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋๋ ์ ์๋ค. ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ (๋ถ์ธ๊ฑฐ๋(off-balance sheet commitments) ํฌํจ) ์ฌ์ ๋ถ์ผ๋ณ ์์ ํ๋์ ๋ถ์ ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ถ๋ฌธ(technical conduct)์ ํ๊ฐ (์ - ๊ณ๋ฆฌ๋ฐฉ์, ์์ ์ ์ฑ (commercial policy), ์ฌ๋ณดํ์ ์ฑ ) ์๋น์ ์๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ , ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต ๋๋ ๊ณต์ต์ ๋ฐํ๋ ๋ถ๋ฒ, ๋ถ๋นํ ํ๋๋ค์ด ์ํ๋๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ํ๋จ ํ๊ณ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ํ๊ฐํ๊ณ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ์ ๋ฆฝ ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ ๋ฐ๊ฒฌ 9.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ด์ฉ์ ํ์ธํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ด์ธ์ ์กฐ์ง์์ ๋ด์ฉ์ ํ์ธํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ์ ์ํต๋ฐฉ์์ ์๋ฆฝํ๋ค. 9.7.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ํ ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ, ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ๋๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ง - 85 -
ํ ์ ์๋ค. ํนํ, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ์์ฐ์ ์ง, ํ๊ณ ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ฐฉ์, ๋ด๋ถํต์ (์ ๋ณด๊ธฐ์ ๋ฐ ์์์์ฑ ํฌํจ), ์ธ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ(์ธ์์ ์ฑ ์ ๊ฑด์ ์ฑ(prudence) ๋ฐ ์ค์ ์ดํ ์ ํจ๊ณผ์ฑ), ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(technical provisions) 6) ํ๊ฐ, ์ ๋ต ๋ฐ ์ด์ ๋ฐฉํฅ, ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ๋ถ๋ฌธ์์ ๋ฌธ์ ์ ๋ฐ ํน์ด์ฌํญ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์๋ค. 9.7.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ์กฐ์ง์ด ์ด๋ ํ ํํ์ด๋ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธ๋ถ ํ๊ณ๊ฐ์ฌ ๋ ๋ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ๋ค์๊ฒ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ์ ๋ถ ๋๋ ์ผ๋ถ๋ฅผ ์์ํ์ฌ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ ์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฐ์ฑ์ ์ ๊ณต ํ๊ณ ๊ฐ๋ ์ญ๋์ ์ฆ๋์์ผ์ค ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ธ๋ถ ํ๊ณ๊ฐ์ฌ ๋๋ ๊ณ๋ฆฌ์ฌ๋ค์ ํ์ฉ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค: ๊ทธ๋ค์ ๊ถํ(competence)์ ๋ํ ์ ์ ํ ํต์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ทธ๋ค์ ์ ๋ฌด (performance)๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐํ ํ์์ฑ (์ - ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์ ๊ฒํ ) ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ(ํนํ, ์ด์ฌํ ์ผ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ) ๋ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ถ์ต๋ณด ํธ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค 9.7.3 ์ด๋ฌํ ์์๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ฆฝ๋๋ฉด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ ์ ์ด๋ค์ ๋ํ ๋ฒ์ ๋ ์์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 9.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๋ชฉ์ ๋ฐ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ํ๊ณ , ์ด์ ๋ถํฉํ๋ ์ ๋ฌด ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ๋ค. 9.8.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ฉด์ ์ธ ๋๋ ํน์ ๊ด์ฌ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ์ค์ ํ ์ ์๋ค. ๋ ํํ์ ๊ฒ์ฌ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ฌ ์ค ํ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋ถ์ํ ์ ์๋ ์๋ จ๋ ์ง์์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํต์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์ง์นจ์ ์ ๊ณตํ์ง๋ง, ํ๋ ์ ๋ณด์ ๋ํ ์๊ฒฌ ์๋ฆฝ ์์๋ ๊ฒ์ฌ์ ์์ ์ ์กฐ์ฌ ๊ธฐ์ ๋ฐ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ์ฉํด์ผ ํ๋ค. 9.8.2 ์ข ํฉ๊ฒ์ฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํ๋๋ค์ ํฌํจํ๋ค. ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฒฝ์ ํน์ฑ์ ๋ํ ๋ถ์ (์ - ์ธ์ํ๋ ์ฌ์ ์ ์ข ๋ฅ) 6) ๋ณธ ๋ฌธ์์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(technical provision)์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ๋ถ์ฑ (policy liabilities)๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ฉ์ด์ ์ ์ฐธ๊ณ . - 86 -
๋ณดํ์ฌ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ถ๋ฌธ(technical conduct)์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋๋ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์กฐ์ง ๋ฐ ๊ฒฝ์, ์์ ์ ์ฑ (commercial policy), ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด ๋ฐ ์์ ๋์ ๋ํ ํ๊ฐ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๊ณ ์๋ ํ์ฌ ๋๋ ๋์ข ์ ์ข ๋ด ํ์ฌ ๋ฑ ์ธ๋ถ ํ์ฌ (entity)์์ ๊ด๊ณ ๋ถ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ(ํนํ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ) ํ๊ฐ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๊ด๋ จ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ค์์ฌ๋ถ ํ๊ฐ 9.8.3 Guidance 9.8.2์ ํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. a. ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ์ ๋ํ ํ๊ฐ ์ด์ฌํ ๋ฐ ์ฐํ ์์ํ์ ํ์๋ก, ์ธ๋ถ๊ฐ์ฌ ๋ณด๊ณ ์, ๊ณ๋ฆฌ๊ฐ์ฌ ๋ฐ ์ ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ฒ๋ฆฌ ๊ฐ์ฌ ๋ณด๊ณ ์ ๋ฑ์ ๊ฒํ ์ง๋ถ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์๋ณธ์ถ์ฒ ๋ถ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ ํฉ์ฑ, ํจ๊ณผ์ฑ(effectiveness), ๋ฐ ๊ฒฝ์์ ๊ณผ์ค๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ณ ์์ ํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ (ํนํ ์ด์ฌํ ๊ตฌ์ฑ์์ ๋ณํ๊ฐ ์์ ํ) ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถํต์ ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋ด๋ถ์ ์ฐจ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ๊ฒํ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด๊ณ ๋๋ ์ฌ๋ฌดใํต๊ณ ์ ๋ณด์ ์ ํ์ฑ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ค์์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด ํ๊ณ ์ ์ฐจ ๊ฒํ b. ๋ณดํํ์ฌ์ ํ๋ ํน์ฑ์ ๋ํ ๋ถ์ ์ฃผ์ ์ฌ์ ๋ถ์ผ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ๊ทธ๋ค์ ์ง๋ฆฌ์ ๋ถํฌ ๋ถ์ ์ฌ์ ๊ณํ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ฏธ๋๊ณํ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ๋ฉด๋ด ๊ณ์ฝ ๋ถ์ c. ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ถ๋ฌธ(technical conduct)์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์กฐ์ง ๋ฐ ๊ฒฝ์์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ์ ์ฑ (commercial policy)์ ๋ํ ๋ถ์(ํนํ ์ฝ๊ด (policy conditions) ๋ฐ ์ค๊ฐ์์๊ฒ ์ง๊ธ๋๋ ์์๋ฃ ๊ด๋ จ) ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด ๋ฐ ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ๋ํ ํ๊ฐ. (ํนํ ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ฌ์ ์๋จ(financial means) ๋ฐ ๋ด๋ณดํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ถํฉํด์ผ ํจ) d. ์ธ๋ถํ์ฌ(entity)์์ ๊ด๊ณ ๋ถ์ ์กฐ์ง๋, ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด๋ถ ๊ด๊ณ(intragroup links) ๋ถ์ ํด์ธ ์ง์ ๊ณผ์ ๊ด๊ณ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด๋ถ๊ฑฐ๋(intragroup transactions) ๋ถ์ - 87 -
์ธ๋ถ ์๋น์ค์ ๊ณต์์์ ๊ณ์ฝ๋ด์ฉ ๋ถ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํด ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ ๋ฐ๋๋ ์ฌ์ ๋ฌธ์ ๋ฐ๊ฒฌ e. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ ํ ๊ท์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ(settlement of claims) ๋ฐ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ณ์ฐ์ด ์ด๋ค์ง๊ณ ์๋์ง ๋ถ์ ์ฌ์ ๋ถ์ผ๋ณ ์์ ํ๋(operations) ๋ถ์ ํฌ์ ์ ์ฑ (ํ์์ํ ์ ์ฑ ํฌํจ) ๋ฐ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ์์ฐ ๋ถ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ฐ๊ฒ์ฆ(verification of property) ๋ฐ ํฌ์์ก์ ๋ํ ๊ฐ์นํ๊ฐ (valuation of investments) ์์ก ๋ฐ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋ํ๋(off-balance sheet commitments)์ ๋ํ ๋ถ์ ๊ฐ์ฅ ์ต๊ทผ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ฒฝ์๊ณํ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ ์์ ์ฌ๋ฌด์ํํ (forecasted balance sheets) ๋ฐ ํฅํ 2~3๋ ์ ์์ต๊ณ์ (profit & loss account) ๋ถ์ 9.8.4 ์์ฅํ์์ ๋ํ ์ข ํฉ๊ฒ์ฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ๋ค์ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์๋น์์๊ฒ ์ ๊ณต๋๋ ์ ๋ณด์ ์ถฉ๋ถ์ฑ, ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์์ฑ ๊ฒํ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ ์๊ธฐ ๊ฒํ ์์ก์ ๋น๋ ๋ฐ ํน์ฑ ๊ฒํ ์์ฅํ์๊ธฐ์ค(market conduct standard) ๋ฐ ์๋น์๊ท์ ์ค์์ฌ๋ถ ํ๊ฐ 9.8.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ฑ ์์ง ์๋ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ ํ์ ์กฐ์ง์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์ ๊ฐ ๋ฐ์ ํ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ด์งํ๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ๋ ๋ฐ ํจ์จ์ , ํจ๊ณผ์ ์ผ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฅผ ์ํด์๋ ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์ ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฉด(์ - ํ๊ณ, ๊ณ๋ฆฌ๋ฐฉ์, ์ฌ๋ฌด, ๋ฐ์ดํฐ ์ฒ๋ฆฌ)๊ณผ ๋ชจ๋ ์ ํ ์ ๋ณดํ(์ - ๊ฑด๊ฐ, ์๋์ฐจ, ๋ฐฐ์์ฑ ์)์ ๋ํด ์ ์๊ณ ๋์ฒํ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ ๋ ์ธ๋ ฅ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. 9.8.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ์ฐธ์ฌํ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ๋ณด์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํํ์ ์กฐ์ง์ ๋ณต์กํ ์ด์ ๋ฐ ์์ฅ์ํฉ์ ํจ์จ์ , ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋์ํ๋ ์๋จ์ผ๋ก ๋ฐ๋์ง ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ๊ด๊ณ์๋ค ๊ฐ ์ ์ ํ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฌธ์ํ ๋์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ด ๋ชจ๋ ๊ด๊ณ์๋ค์ด ์ด์ฉํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. - 88 -
9.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น์ ํ์์ฑ์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฆ์ ๋ ผ์ํ๊ณ ์ ์ ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ, ์ฐจํ ์๊ตฌ์ฌํญ๋ค์ด ์ํ๋์๋์ง ํ์ธํ๋ค. ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ํ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ๋ฆฌ๋ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๊ณตํ๋ค. 9.9.1 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ์ค ํน์ ์ต์ํ ๋ง์ง๋ง์, ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ ผ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ฐ์์ ์ ์ ํ ๊ท๊ธฐ์ธ์ฌ์ผํ๋ค. ๋ฐ๊ฒฌ๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ ๋ํ ํ์ฌ์ ๋์์์ง๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ๊ฐ ๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ, ๋ ๋์๊ฐ ํฅํ ๊ฐ๋ ๊ณํ์๋ ๋ฐ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 9.10 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ธ๋ถ ์ํ ์ ๋ฌด๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. 9.10.1 ๊ธฐ๋ฅ ๋ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฌ ์ธ๋ถ๋ก ์ด์ ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ฒ์ฌํ๊ธฐ ์ํด. ์ํ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ ๋๋ ๊ธฐํ ๊ด๋ จ์์ ๋ํ ์ ๊ทผ ๊ถํ(access)์ด ํ ์ํ๋ค. ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ด์์ ์ํ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์กฐ์น ์ ์ฐ๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. 9.10.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฌด ์ํ ํ์ฌ ๊ฐ ๊ณ์ฝ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ํ๋ฐ์ง ์ ๊ณ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 9.10.3 ํ์ ์, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฌด ์ํ ํ์ฌ๋ค๋ก ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํ๋ํ ์ ์๋ ๊ถ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. - 89 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 10 : ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น(Preventative and Corrective Measures) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋๋ก ํ์ํ๊ณ ๋ ์ ์ ํ๋ฉฐ, ์์ ์ฑ์๋ ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. 10.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ์์ด ๋ณดํ๊ด๋ จ ํ๋(insurance activities)์ ์ํํ๋ ๊ฐ์ธ ๋ฑ์ ๋ํด ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ๋ค. 10.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฑด์ ํ ์์ ๊ดํ์ด๋ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ ๋ฐ๋ผ ์ด์๋์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ ํ ๊ฐ๋ ์๋จ์ ํ์ฉ์ ํฌํจํ ์ ์ ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ์ถฉ ๋ถํ ๊ถํ๊ณผ ์ญ๋(์๊ฒฉ)์ ๋ณด์ ํ๋ค. ํ์์ ์กฐ๊ธฐ๊ฐ์ ์ ๊ฐ๋ฅ์ผ ํ๋ ๋ฑ ๋ค์ํ ์กฐ์น๋ ์์ ์๋จ์ ๋ณด์ ํ๋ค. ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๊ณ ์๋ ๋ฌธ์ ์ ์ฌ ๊ฐ์ฑ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ์ฉ๋๋ค. 10.2.1 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ ์ค์ํ์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ฑด์ ์์ ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์ ๋งํผ์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ด ๊ฐ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์๊ฐ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํ๋ ์ ์ ํ ๋ฒ์ ๊ถํ๊ณผ ์ด์์ญ๋์ ๋ณด ์ ํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋น์์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๋ผ์ธ์ด ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 10.2.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์คํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ ์ ๋ฌด ๋ฑ ๋ณดํํ์ฌ ์์ ํน ์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ์๋จ์ ๋ณด์ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ํ๋ ์ ํ, ์ฌ๋ฌด์ํ ๊ฐ์ ์๊ตฌ, ์ ๋ ์ฑ์๊ฑด์ด๋ ๊ฑฐ์ก ์ต์คํฌ์ ํ๋ ๊ธฐ์ค์ ๋์ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. 10.3 ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ ํ๋๊ฑฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์๊ตฌ๋ฐ์ ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ดํ ํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋จ๊ณ์ ๋์์ด ๊ฐ๋ฅํ ์กฐ์น์๋จ์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 10.4 ํ์์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์๋ฐฉํ๊ณ ์์ ํ ์ ์๋ ์์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๊ณํ์ ๋ง๋ จํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ๊ณํ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ธ์ ํ ์ ์๋ - 90 -
๊ธฐํ ๋ด์ ํ์์ฌํญ์ ํด๊ฒฐ์ ์ํด ์ทจํ ์ ์๋ ํ์๋๊ณ ์์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์กฐ์น๋ค ์ ํฌํจํ๋ค. ์ผ๋จ ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ๊ณํ์ ๋ํ ํ์๊ฐ ์๋ฃ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ํด๋น ์กฐ์น๋ค์ ์ ๋ฐ๋ฅด๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋๋ก ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ์ธํ๋ค. 10.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ํ, ์์ ๋ฐ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํ๋ ํต์ฌ ์ธ๋ฌผ๋ค๊ณผ์ ์์ฌ์ํต์ ํตํด, ์ด๋ค์ด ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น์ ์ดํ๊ณผ ๋ฏธ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ๋ง์กฑ์ค๋ฌ์ด ํด๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ์ฌํญ์ ๋ํด ์ ์์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋๋ก ์ ๋ํ๋ค. 10.5.1 ๊ฐ์ ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ ํํ๊ณ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฒฝ์ฐ ์ฃผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ ์ ์์ฌ์ํต์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ท์ ๋์์ธ ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ๋ฐ์ํ ๋ฌธ์ ์ ๋ํด์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ด์ ๋ด๋น์์๊ณผ ์์ฌ์ํต์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 10.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์๋ฐ์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด, ๊ณํ๋ ์กฐ์น๋ค์ ์ดํ์ ์ฐฉ์ํ๋ฉฐ, ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋๊ฑฐ๋, ๊ธฐํ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ ๋ฒ๊ท ์๋ฐ์ ๋ํด์๋ ์ง์ฒด์์ด ์ฒ๋ฆฌํ๋ค. - 91 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 11 : ๊ฐ์ ์กฐ์น (Enforcement) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ฉฐ, ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต์๋์ด ์๋ ๋ช ํํ๊ณ ๊ฐ ๊ด์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ ์ฌ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. 11.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฌธ์ ๋ค์ด ํ์ธ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์์ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํน์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ฑฐ๋ ํน์ ํ ํ์๋ฅผ ์ค์งํ๋๋ก ๊ณต์์ ์ผ๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ์๊ตฌ์ฌํญ๋ค์ ํ์ธ๋ ๋ฌธ์ ์ ๋์ฒ ํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ๋ค. 11.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ธฐ ์ํด, ์ด์ฉํ ์ ์๋ ๋ค์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ต์ํ ์์ ํ๋ ์ ํ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด ์ํ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ค์ ํฌํจํ ๋ฒ์ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํด์ผ ํ๋ค. 11.2.1 ์ต์ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์์ ํ๋์ ํ ์ ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ ๊ธ์ง ์ ๊ท ์์ ํ๋์ด๋ ์ทจ๋์ ๋ํ ์น์ธ ๋ณด๋ฅ ์์ฐ์ด์ ์ ํ ์ํ์ฌ ์์ ์ ํ ์ํ์ฌ์ ์ด๋ค ํ๋์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํฉ์ ์ํํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ํ์ฌ ํ๋ ์ ํ ์ฌ๋ฌด์ํ ๊ฐํ ์๊ตฌ ์ํ์ ์ต์ํํ ์ ์๋ ์กฐ์น์ ์๊ตฌ ์ฆ์์๊ตฌ ๋ฐฐ๋น์ด๋ ์ฃผ์ฃผ์ ๋ํ ๊ธฐํ ์ง๊ธ์ก์ ๋ณด๋ฅ ํน์ ์ ํ ์๊ธฐ์ฃผ์ ๋งค์ ์ ํ ๊ธฐํ ์กฐ์น ๊ณ์ฝ์์ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ถ์คํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ด์ ์ ์๋ฝํ ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ์ด ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์ ํ๊ฐ์ทจ์ ํน์ ๋ณด๋ฅ ์ฑ ์ ์๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ ๊ฐ์ธ๋ค์ ๋ํด ๋ฏธ๋ ์ ์ฌํ ์ญํ ์ํ ๊ธ์ง - 92 -
11.3 ์์ ์กฐ์น๊ฐ ์ทจํด์ง ์ดํ, ํน์ ์์ ์กฐ์น ์๊ตฌ๋ ์ ์ฌ์กฐ์น๊ฐ ๋ถ๊ณผ๋ ์ดํ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ดํ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค. 11.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ฌํ์ ์์ ๋ฐ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ ํต์ฌ์ธ๋ฌผ๋ค์ ๊ถํ์ ์ ํํ๊ฑฐ๋ ๋์ฒดํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ํต์ ์์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ค๋ฃฐ ์ ์๋ ํจ์จ์ ์ธ ์๋จ์ ๋ณด์ ํ๋ค. 11.5 ํ์์ ํน์ ์๊ธฐ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฑด์ ์ฑ ์ ๊ณ ๋ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์๊ตฌ๋ฅผ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชป ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์ ๊ด๋ฆฌ์ธ์ ์ง์ ํ๊ฒฌํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ํต์ ํ๊ฑฐ๋, ์ง๋ฌด์๋ น์ธ ํน์ ํน์ ์์์ ์ ์ํ ์ ์๊ณ , ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ๊ธฐํ ์กฐ์ ์ ์ํํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ๋ค. 11.6 ๋ฒ ์๋ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ํด ๋ฒ๊ธ ๋ฐ ์ ์ฌ๊ธ์ ๋ถ๊ณผํ๋ ์กฐ์น๊ฐ ์กด์ฌํ ๋ค. ์ ์ฌ์กฐ์น๋ ํ์ธ๋ ์๋ฐ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. 11.6.1 ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ํด ์ ์ ํ ์ง๋ฒ์ ์กฐ์น๋ฅผ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 11.7 ์ ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง ์๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ํํ ์ง ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ค๋ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋ ๊ณ ์๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ชป๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ ์ฌํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๋ฒ๋ฅ ๊ท์ ์ด ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. 11.8 ์ ์ฌ๋ฅผ ๋ถ๊ณผํ๋ ์ ์ฐจ๋ก ์ธํด ํ์ํ ์๋ฐฉ ์์ ์กฐ์น ๋ฐ ์์ ๋ช ๋ น์ด ์ง์ฐ๋์ด์๋ ์๋๋ค. 11.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ํน์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ ์ ์๋ ๋์ผ ๊ดํ ๊ถ๋ด ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ๊ธฐ๊ด์ ๋ถ๊ณผ๋ ๋ชจ๋ ์ ์ฌ๋ฅผ ์งํํ ์ ์๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. 11.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฌํ ์๋ฐ์ด๋ ๋ฏธํกํ ์ฌํญ์ ๋ํด ์ ์ฌํ ์ ์ฌ์กฐ์น๊ฐ ๋ถ๊ณผ๋๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ธ์ ๋ํ ์ ์ฌ์กฐ์น์ ์ผ๊ด์ฑ์ด ์ ์ง๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. - 93 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 12 : ์ฒญ์ฐ ๋ฐ ์์ฅํด์ถ(Winding-up and Exit from the Market) ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฅํด์ถ์ ์ํ ๋ค์ํ ์ ํ์ฌํญ์ด ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ํด์ง๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋ค๋ฃฐ ์ ์๋ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ ํ๊ณ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๊ท์ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ฒญ์ฐ์ ์ฐจ๊ฐ ์งํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ณ์ฝ์๋ณดํธ ์ ์ต์ฐ์ ์ ๋๊ฒ ๋๋ฉฐ, ๊ณ์ฝ์๋ณด์์ด ์ง์ฒด๋์ง ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 12.0.1 ์ด ICP๋ ๊ฐ๋ณ๋ฒ์ธ(individual legal entities)์๊ฒ๋ง ์ ์ฉ๋๋ค. ์ด ICP๋ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ๊ณผ ์๊ธฐ์ํฉ์ ์ ๊ท์์ ์ด ์ค๋จ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ณ์ฝ์๋ณดํธ๋ ์ฌ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฑด์ ํ ์ํฉ์์ ์ ๊ท์์ ์ด ์ค๋จ๋ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฉ๋๋ค. 12.0.2 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ์ด์ ์ฌ์ ์ ์ผ๋ก ๋ ์์ ์ธ ์์กด์ ํ ์ ์๊ฑฐ๋ ์ง๊ธ๋ถ ๋ฅ์ํ์ ๋น ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๊ธธ ์ ์๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ๊ฑด์ ํ ๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ์ธ์ ํฉ๋ณ ์๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ๊ด์ฌํ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ชจ ๋ ์กฐ์น๊ฐ ์คํจํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณ์ฝ์ ์ด์ต๋ณดํธ ๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๋ฌธ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ํ์ํ๊ฑฐ๋ ํ์๋ฅผ ์ง์ํ ์ ์๋ ์ญ๋์ ๊ฐ๊ณ ์์ด ์ผ ํ๋ค. 12.0.3 ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฒญ์ฐ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ ์ฐ์ ๊ถ์ ๊ท์ ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฌ๋ฌ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ญ์์ ๋ณดํ์ฌ ์ง์์ด๋ ์ฌ์ ๋น๊ตญ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ดํด๊ด๊ณ์์๊ฒ๋ ์ฐ์ ๊ถ์ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ค ์ง์ญ์์๋ ๊ณ์ฝ์๋ณดํธ๊ธฐ๊ธ์ด ์ด๋ฌํ ๋ณดํธ๊ธฐ๋ฅ์ ์ถ๊ฐ๋๊ฑฐ๋ ๋์ฒดํ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ ๋ค. 12.0.4 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ผ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ , ๋ณดํํ ์ฌ์ ํ๊ทธ๋ฃน ๊ธฐ๊ด์ฌ์ด์ ๋ณด์ฆ์ด ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์, ๋ณดํํ ์ฌ ์ฒญ์ฐ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ฅํํ ๋ฌธ์ ์ ์์ง๊ฐ ์๋ ํด๊ฒฐ์ฑ ์ ์ฐพ์๋ด ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ด๋ จ๋ ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ํ๋ ฅํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ ํ๋ ฅ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋ณด๋, ICP 25 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์ (Supervisory - 94 -
Cooperation and Coordination)์ ์ฐธ์กฐ 12.0.5 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ๊ฑฐ๋ ๊ณ์ฝ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ(์: ํด์ธ์ง์ ์ ํต ํ ๊ฑฐ๋) ๊ฐ๋ฅํ ํ ๋ฌธ์ ์ ์์ง๊ฐ ์๋ ํด๊ฒฐ์ฑ ์ ์ฐพ์๋ด๊ธฐ ์ํด ๊ด๊ณ ๋ ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ํ๋ ฅํด์ผ ํ๋ค. 12.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฒญ์ฐ ๋ฐ ์์ฅ์์์ ํด์ถ์ ์ฐจ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ํํ ์ ํด์ ธ ์์ด์ผ ํ ๋ค. ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ๋ฆฌ ๋ฐ ์๊ธ๊ถ์ ๋ณดํธ์ ๋ฒ์ ์ต์ฐ์ ๊ถ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ ์ ์ฐจ ์ ๋ชฉํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ ์์ ์ด์ต์ ์ ๊ณตํจ์ ์์ด์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ฌธ ์ ๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ๊ฒ์ ์๋ค. 12.1.1 ๊ฐ๋ฅํ ๊ตฌ์กฐ์กฐ์ ์ด๋ ์์ฐ์ด์ ์ ํฌํจํด์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋ค ๋ฃฐ ์ฑ ์ ์๋ ๊ธฐ๊ตฌ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฒญ์ฐ์ ๋ํด์๋ ๋ฒ์์ ๋ช ํํ ๊ท ์ ํด์ผ ํ๋ค. 12.2 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ์ด์ ์ฌ์ ์ ๊ณ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฉํ ์ ์๋ ๋จ๊ณ์ ์ด๋ฅด๋ ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ํ๋จ๊ธฐ์ค์ ๋ฒ์์ ๊ท์ ํ๋ค. - 95 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 13 : ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ์ ๊ฐ(Reinsurance and other forms of risk transfer) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ ์ ํ ํต์ ํ๊ณ ํฌ๋ช ํ๊ฒ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋๋ก, ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค ์ ์ ํ๋ค. ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ๋๋ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ฌด์ ๋ณธ์ง์ ๊ฐ ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 13.0.1 ์ด ์์น์ ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ์ฌ์ฌ๋ณดํ(retrocession)๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์์ ์ ๊ฐ๋ ํ๊ธฐ ์ํ ์ง์นจ(guidance)์ด๋ค. ๋ํ, ์ฌ๋ณดํ ์ผ๋ฐ ์ฌํญ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ง์นจ์ด ๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ง์ ๊ฐ๋ ์ ๋ํด์๋ ๋ค๋ฃจ์ง ์๋๋ค. 13.0.2 ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ง์ ๊ฐ๋ ์ ์์๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋์ฒด๋ก ๋น์ท ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์๋ฏธ์์, ๋ชจ๋ ์์น ๋ฐ ๊ธฐ์ค, ์ง์นจ ๋ฑ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ง ์ ๊ฐ๋ ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. IAIS๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์์น ๋ฐ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค์์ ์ง์นจ์ ์ ์ฉํจ์ ์์ด ๊ฐ ๊ฑฐ๋์ ๋ณธ์ง, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ์ ๊ฐ์ํ ๊ฒ ์ ์๊ตฌํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ผ์ ํด๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ณดํ์ ์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. 13.0.3 ์ฌ๋ณดํ์ถ์ฌ์ ๊ดํ ํญ๋ชฉ์ ์์๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํด ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. ์ฆ, ์ฌ๋ณดํ์ถ์ฌ์ ๋ํ ์ธ๊ธ์ ์ฌ์ฌ๋ณดํ์ถ์ฌ๋ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ผ ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ(์์๋ณดํ์ฌ)์ ๋ํ ์ธ๊ธ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ (retrocedants)๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ธ๊ธ์ ์ฌ์ฌ๋ณดํ์ฌ(retrocessionaire)๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ํธ์์ ์ด ์์น ์์๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ์ ๋ณดํ์ฌ ๊ฐ ๋์ผํ ์๋ฏธ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ด ์์น์ ๋ด์ฉ ์ค ์๋น๋ถ๋ถ์ ์บกํฐ๋ธ ๋ณดํ์ฌ(captive insurer) ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์๋ ํด๋น๋๋ค. 13.0.4 ์ด ์์น์ ์๋ช ๋ฐ ์ํด ๋ณดํ์ ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋๋ก ์์ฑ๋์๋ค. ์ํด๋ณดํ ๊ด๋ จ ์ฌ๋ก๊ฐ ๋ค์ ์ธ์ฉ๋๊ณ ์์ง๋ง, ์ด ์์น์์ ๋ค๋ฃจ์ด์ง๋ ๋๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๋ช ๋ฐ ์ํด ๋ณดํ์ ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. - 96 -
13.0.5 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ํ๋์ ํต์ ํ๊ธฐ ์ํจ ์ด ์๋, ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ํญ๋์ ๊ฐ๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ผํ์ด๋ค. ์ฌ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ฑด์ ์ฑ์ ์ฒ ์ ํ ํ์ ํ๊ณ , ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํ๊ฐ ์ ํํ ํ๊ธฐ๋๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ๋ค. ์ด ์์น์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ(๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์ฌ)์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ฃผ๋ก ์ด ์ ์ ๋ง์ถ๋ค. 13.0.6 ์ฌ๋ณดํ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฒด์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์ ์ผ๋ถ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ผ ํ ๋ฉฐ, ๋จ์ํ ๊ฐ๋ณ์ ํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฆ๊ฐ์ ๊ด์ ์์๋ง ๋ค๋ฃจ์ด ์๋ ์ ๋๋ค. 13.0.7 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ผ ํ์ผ๋ก์, ์ ๋ฌธ์ ๊ธฐ๊ด ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ฑฐ๋์ด๋ค. ๋น๋ก, ์์ฅ์ ์ญํ ๊ด ๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ๋งค๋ ฅ์ ๋น๋์นญ์ฑ์ด ์กด์ฌํ ์๋ ์์ง๋ง, ์๋น์๋ฅผ ๋์์ผ ๋ก ํ๋ ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋, ์ ๋ฌธ์ฑ(์ง์)์ ๋น๋์นญ์ฑ์ด ์ ์ฉ๋์ง ์๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์๋น(๊ณ์ฝ)์์๊ฒ ์ ๊ณตํ๋ ์์ค์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์๊ฒ๋ ์ ๊ณตํ ํ์๋ ์๋ค. 13.0.8 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ชฉ์ , ์ ๊ทผ๋ฐฉ์ ๋ฐ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์์ ๋ํ ํ๊ฐ, ์ดํ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ๋ํ ๋ ผ์์ ๊ฐ๋ ์ ์ด์ ์ด ๋ง์ถฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ์ฌ ๊ธฐ์๋ ์ต์ด ์ธ๊ฐ ์ ์ฐจ ๋ฐ ์ง์์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ํด ์ํํด์ผ ํ๋ ์ฌํ ํ๋๋ค๋ ํฌํจ๋๋ค. 13.0.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ํ๊ฐ์ ์์ด ์๋์ ์ฌํญ์ ํฌํจํ ๋ค์์ ์ ์ธ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฐ ๊ณ์ฝ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํด์ผ ํ๋ค. (์ ์ ๋ฐ ์๊ธฐ์ํฉ์์) ํด๋น ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์๋์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ๊ณผ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์ด๋ ฅ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ ์ ์ ์ฑ ์ฌ๋ถ ๊ธฐ์ด๋ณดํํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋๋น ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต์ ์ ์ ์ฑ ์ฌ๋ถ ์ํ์ ๊ฐ ๋์ฒด๊ธฐ๋ฒ์ ํฌํจํ (์ฌ๋ณดํ)ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ตฌ์ฑ ๊ด๋ จ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ธ๋ถ ๋๋ ๋์ผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ์ ์ํ(outsourcing)๋๋ ์ ๋ ๋จ์ผ ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋์ผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ด ์ต์คํฌ์ ๊ท๋ชจ ์ถ์ฌ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด ์ํ ๋ถํฉ๋ ์ถ์ฌ ๋ณด์ ์ํ์ ๋น์จ - 97 -
์ค์ง์ ์ธ ์ํ์ ๊ฐ์ ์์ค ์๊ธฐ์ํฉ ์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ(resilience) ์ ์ฉ์ํ์ ๊ฒฝ๊ฐ ์ ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ ์์ฌ์ง์ ๊ท์ ์ฒด๊ณ 13.0.10 ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๋๋ฌ์ผ ํ์ ์ ๋๋ ์ด์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ถ์ ์ ํ ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด, ํ์ ๋ฐ IT์์คํ ์ ์ญ๋๋ถ์กฑ, ์ฌ๋ณดํ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก ๋ณด์ฅ๋๋ ์ด๋ณดํ๊ธ์ ๋นํจ์จ์ ์ฐ์ , ํ์๊ธฐ์ผ๋ ๋ฏธ์ ๊ธ์ ๋ฏธํ์, ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ ํต๋ณดํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฑ์ ์ํ์ด ์๋ค. 13.0.11 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ณต์กํ๊ณ ํญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์์ธก๋๋ก ์์ฉ ํ์ง ์์ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฒ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ค. ๋ฒ์ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ ๋ฒ๋ฅ ์์ก๊ณผ ๋ถ๋ฆฌํ ํ๊ฒฐ, ๋๋ ๋ถ์์ ์์ง๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์ดํ์ ๊ฐ ์ ํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ณ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด ์ถ์ฌ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ ๋ถ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ค์ ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ง์ ์์๋ค ์ ์ํด ์ํ๋ ์ ์๋ค: ์ ์์ ํฉ์ ๋ฐ ํ์ ๋๋ ๋ช ํํ ๊ณ์ฝ์ฉ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํต์ฉ๋๊ณ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ผ๊ด๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํด์๋์ด ์จ ๊ณ์ฝ์ฉ์ด์ ์ฌ์ฉ ๊ตฌ๋งค์์ ์๋์ ์ ๋ฌธ์ฑ ์ผ๋ถ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ ์ถ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ค๊ฐ์ธ ๊ณ ์ฉ (์ค๊ฐ์ธ์ ๋ฌธ์ ๋ฐ์์ ์ ๋ฌธ ์ ์กฐ์ธ๊ณผ ๋ฒ์ ๊ตฌ์ ์๋จ์ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค.); ์ฌ๋ณดํ์์ฅ์์ ์ค๋ ์ง์๋ ์ธ์ , ๊ธฐ์ ์ ๊ด๊ณ. ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋์ฒด์ ์ํ์ ๊ฐ์ ๋ชฉ์ 13.0.12 ์ํ์ ๊ฐ ๊ฑฐ๋๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ์ ํต์ ์ธ ์ฌ๋ณดํ์ ํํ๋ฅผ ๋ ๋์ง์ ๊ด๊ณ์ ์ด, ์ฌ๋ณดํ๋ฃ ์ง๊ธ ๋๊ฐ๋ก ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ๋น์ฉ์ ๊ฐ์์ํค ๊ฑฐ๋ ์ด๋ฅผ ๋ณด๋ค ์์ธก ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋ง๋๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ค. ์ํ์ ๊ฐ ๊ฑฐ๋๋ ์ํ ๋ฐ ์ฌ์ ์ธ์์ ํ์ํ ์๋ณธ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ๋์ฒด์ ์ ๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. 13.0.13 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๊ฐ ์ํด๋ณด์๊ณ์ฝ์ด๋ฉฐ, (์ฑ๋ฌด ๊ณ ์ฝ์) ๊ฐฑ์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ธฐ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ฒ์ ์ ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํต, ์ฌ๋ณดํ์ฐ์ ์์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ธฐ์ด๋ฆฌ์คํฌ - 98 -
(underlying risk)๋ฅผ ์ผ๋ถ ์ ๊ฐํ๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋๋ฐ, ์ด๋ (๋ฒ์ ์ผ๋ก๋ ์๋์ง๋ง) ๊ฒฝ์ ์ ๊ด์ ์์ ๋ณผ ๋ ์ฌ์ค์ด๋ค. ๋ณด๋ค ์๋ฐํ ๊ฒ ๋งํ๋ฉด, ์ฌ๋ณดํ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฐ์ํค๊ธฐ๋ณด๋ค๋ ๋ณํ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์์ผ ํ๋ค. ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ฒด๊ฒฐํ๋ฉด์ ์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ (์์ธก ๋ชจ๋์๊ฒ ์ด ์ต์ด ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๋ผ๋ฉด์) ๊ฑฐ๋์ฒด๊ฒฐ ์ ๊ณผ ๋น๊ตํ์ ๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ ์๊ฒ ๋๋ค. ํ์ค ๊ฑฐ๋ ์, ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ (์ผ๋ฐ์ ์ผ ๋ก) ๋ณดํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ฉ, ์ด์ ๋ฐ (๋๋ก๋) ๊ธฐ์ด๋ฆฌ์คํฌ(basis risk)์ ๊ตํํ๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ (์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก) ๋ณดํ ๋ฐ ์ด์์์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ถ๋ดํ๊ฒ ๋๋ค. 13.0.14 ๋ค๋ฅธ ๋ฒ์ ํํ์ ์ํ์ ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ๋์ผํ ๋ชฉ์ ์ ์ถ๊ตฌํ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ ๋์ฌํด์ฑ๊ถ(catastrophe bonds), ์ฐ์ ์์ค๋ณด์ฆ(industry loss warranties) ๋ฐ ๋ค์ํ ํ์๊ฑฐ๋ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋์ฒด๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์ ์ฅ(Alternative Risk Transfer, ART) ์ด๋ผ๊ณ ์ข ์ข ํต์นญ๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌ ํ ๊ฑฐ๋์ ํํ๋ ๊ณ์ ๋ณํํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๊ธฐ์ ๋ค ๋ฃจ์ด์ง๋ ํํ ์ฌ๋ก์ ๊ตญํ๋์ง ์๊ณ , ํต์ฌ์์น์์ ์ ํด์ง ๋ฐ์ ๋ฐ ๋ผ ์๋ก์ด ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ดํดํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 13.0.15 ์ฌ๋ณดํ์ ๋ชฉ์ ์ ํ๋ง(pooling)์ ํตํด ๋ณ๋์ฑ, ์ฆ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ ์ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ(pricing risk) ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์ค์ด๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๊ฒ์ ์ผ์ ๊ธฐ ๊ฐ ๋์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์กด์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฆ๋ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ถ์ฌ๋ณดํ ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ ๊ตฌ๋งค๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๋งํ์ฌ ์์ ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด์ฑ๊ณผ์ ๋ด๋ณด๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์ถ๊ตฌํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ๋ณดํ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ ํฉ์ฑ์ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ ์ ์ ๋ชฉ์ (commercial rationale)์ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ณด๋ ฅ 13.0.16 ์ฌ๋ณดํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ท๋ชจ ๋ฐ ์ ํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์ ์ด๋๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ฐ์ฑ(flexibility)์ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ณด ํํ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ ํตํด ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ง์ ํ๊ฑฐ๋, ๋จ๊ธฐ๊ฐ์ ํน์ ์ฌ ์ ๋ถ๋ฌธ ๋๋ ์ง์ญ์์ ์ฌ์ ์ ํ์ฅํ๊ฑฐ๋ ์ฒ ์ํ ์ ์๋ค. - 99 -
์์ ์ฑ 13.0.17 ๋ณดํ์ฌ๋ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํตํด ์ธ๋๋ผ์ดํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋์ฑ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ํํ ์ ์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ถ์ฐ์ด ์ ํ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ธฐ์ ๋๋นํ์ฌ ๋น์ถํ ์๊ธ๊ท๋ชจ๋ ์ค๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋น์จ์ด ๊ฐ์ ๋๋ค. ๋์ฌํด๋ณดํธ 13.0.18 ์์ ์ฑ ์ธก๋ฉด์์, ์ฌ๋ณดํ์ ์ง์ง, ์ฐ๋ฆผํ์ฌ ๋ฐ ํํ ๋ฑ์ ๋์ฌํด๋ก ์ธ ํด ๋ฐ์ํ ๊ฐ๋ณ ์์ค๋ค์ด ํฉํด์ง๋ฉด์ ์ด๋๋ ์ ์๋ ๊ฑฐ๋๋์ ์์ค์ ์ํ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ถ์ฌ์ฌ๋ฅผ ๋ณดํธํด ์ค๋ค. ์ฌ๋ฌด 13.0.19 ์ฌ๋ณดํ์ ์๋ณธ ํ์ถฉ์ ๋์์ผ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์์๊ธ ์กฐ๋ฌ์ ๋๋๋ค. ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ, ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ํ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ง์(asset backing)์ ๋ฐ์ ์ ์๋ค. ์ ๋ฌธ์ฑ 13.0.20 ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝํ์ด ์ ํ๋ ํน์ ๋ถ์ผ์ ๋ํด ๊ธฐ์ , ์ธ๋ ๋ผ์ดํ ๋ฐ ํด๋ ์ ๋ฑ์ ์ง์์ ํ ์ ์๋ค. ์ ๋ฌธ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ฒฉ์ ๊ฐ์ถ ์์ง์์ ์๋ก์ด ์ฌ์ ์ ์์ํ๊ฑฐ๋ ์์ ๋ถ์ผ๋ฅผ ํ์ฅํ๋ ค๋ ๋ณด ํํ์ฌ ํน์ ์ ๊ท ๋ณดํํ์ฌ์ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฐ ํด๋ ์ ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์ ๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ด๋ จ ์ฌํญ 13.0.21 ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๋ณต์กํ ๋ณดํ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ ์ด์์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ ์ ์๋ค. ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ง์นจ์ IAIS์์ ์ ๊ณต๋ ๊ฒ์ด๋ค.(์์น 23. ๊ทธ๋ฃน ๋ฒ์ ๊ฐ๋ ์ฐธ์กฐ) 13.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ฒ์ํ ์ธ์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ/์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ ์ผ๋ถ๋ก, ๊ฐ ํ์ฌ์ ์ฌ ์ ๊ท๋ชจ, ๋ณธ์ง ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ง๋ ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ์ ๋ต์ ์ทจํ ๊ฒ์ - 100 -
์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ตฌํ๋ค. ๋ํ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ ์ ๋ต์ ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ์ ๋์ ์ ์ฐจ, ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ๊ฑฐ๋์ ๊ด๋ จ ์ ์ ํ ์์คํ ๊ณผ ํต์ ์๋จ์ ๊ฐ ์ถ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 13.1.1 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต์ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ์ผ๋ถ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฑํฅ, ์๋์ ์ธ ์๋ณธ ๋น์ฉ, ์ ๋์ฑ ํฌ์ง์ , ๋ฏธ๋ ์์ฅ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ถ์ธ, ์ธ๋๋ผ์ดํ ์์ธก ๋ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ต์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท๋ชจ, ๋ณธ์ง ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ถํฉํด์ผ ํ๋ค. 13.1.2 ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต์ ์๋ ์ฌํญ๊ณผ ํจ๊ป ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ, ์๋ณธ ์์ค ๋ฐ ์ฌ์ ๊ตฌ์ฑ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค : ๋ฆฌ์คํฌ ์ฑํฅ (์ด ํ๋์ ์์ ๋ณด์ ); ์ต๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ธ์ถ (exposure)๊ณผ ๋ณดํ ์ฅ๋ถ(insurance book)์ ๊ณ์ ์ฑ; ๋ค๊ฐํ ์์ค ๋ฐ; ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ ์ฑํฅ 13.1.3 ์ ๋ต์ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ํ์ ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ ์์ง์๊ฒ ์๋ค. ์ด๋ค์ ๋ ์ ๋ต์ด ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์๋ฐฉ์นจ๊ณผ ๋ถํฉํ์ฌ ์ดํ๋ ๋์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ, ์ ์ ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์ฅ์น๋ฅผ ๋ง๋ จํ ์ฑ ์๋ ์๋ค. 13.1.4 ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ ๋ต ๋ถํฉ์ฑ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์น์ธ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ฉฐ, ์ ๋ต์์ ๋ฒ์ด๋๋ ์ฌํญ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์ ์ง์ ์น์ธ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. 13.1.5 ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ์๋๋๋ก ์ํ๋์ด ์ ๋ต์ ๋ชฉํ๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๋๋ก ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ดํ์ ๋ํ ์ ๊ธฐ ๊ฒํ ๋ฅผ ์์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒํ ๋ ์ ๊ธฐ ์ฌ์ ๊ณํ์ ์ผ๋ถ๋ก ์ถ์ง๋ ์ ์๋ค. 13.1.6 ์ผ์์ ์ธ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ถํ์ ๋ฒ์์ ์ด์ฌ ํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์๊ฒฐ์ฌํญ ๊ตฌ์ฒดํ ๋ฑ ํด๋น ๊ฐ์ธ ๋ฐ ๋ถ์์ ๋ํ ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์๋ ์์ ์กฐ๊ฑด์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. - 101 -
13.1.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ต์ ๋ชฉํ์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ, ์ด์ ๊ด๋ จํ ์ฌ๋ณด ํ์ ๋ต์ ์ ์ ์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ดํดํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต์ด ์ ๋นํ์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ถ๋นํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฌธ ์ ๋ฅผ ์ ๊ธฐํด์ผ ํ๋ค. 13.1.8 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ํต์ ๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ด๋ถํต์ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ ์กฐ์ ์ผ๋ถ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ์ฌ์ ์ ๋ณธ์ง์ ๋ด์ฉ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ๋ณดํ ์ต์คํฌ์ ๊ท๋ชจ์ ์ ํฉํ ํต์ ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ฅผ ์ ๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ค์์ ํน์ง๋ค์ ์ ํต์ ์ธ ์ฌ๋ณดํ๊ฑฐ๋์ ๋ํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ ๋ถ๋ถ์ ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ(SPE)๊ฐ ๊ฐ์ ๋ ๊ฑฐ๋์๋ ํด๋น๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ ๋ ๋์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ ์์๊ฐ ๋ค๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ์๋ณธํ๊ฐ์์ ์ฐ๊ณ 13.1.9 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ ํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํน์ง๋ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊ธฐ์ค(risk-based) ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ(solvency) ํ๊ฐ์ ์ ์ ํ ๋ฐ ์๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ณด๋ ฅ ์ธ์ ์์ธ 13.1.10 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ์ถฉ๋ถํ ๋ด๋ณด๋ ฅ์ ์ ๊ณตํ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ์ ํํ๊ณ , ์ ํ ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ ์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์ ๊ฒํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ์ฌ์ ์น์ธ ๋ชฉ๋ก์ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์ ์ฌ๋ณด ํ์ฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ํฉ์ ๋์ฒํ๋ ์ ์ฐจ๋ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ค. 13.1.11 ์ ์ ํ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ๋ด๋ณด๋ ฅ ์ธ์ ์์ธ์ ์ถ์ฌํ์ฌ๊ฐ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ๋ด๋ณด๋ ฅ์ด ์ด๋ ํ ๊ฒ์ธ์ง ์ธ ๊ธ๋ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ง์ ์๋ก๋ถํฐ ๋์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ณด๋ ฅ ์ธ์ ์ ์ธ์ ์ธ๋ถ ์๊ฒฌ, ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ฒฌ, ์ต์ ์๋ณธ ์ ์ค, ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ง๊ณผ ๊ธฐ๊ฐ, ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ฌ์ฌ๋ณดํ์ ์์ค ๋ฑ ๋ค์ํ ์์์ ๋ฐฐํฉ์ ๊ทผ๊ฑฐํ๋ค. ์ด์ต์คํฌ์ ํ๋ 13.1.12 ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํด ์๊ตฌ๋๋ ํ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ ์ธ์๋, ์ถ์ฌ๋ณด - 102 -
ํ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ท๋ชจ์ ๋ด๋ณด๋ ฅ์ ๊ฐ์ํ์ฌ, ํน์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ต๋ ์ด ์ต์คํฌ์ ์ ๊ด๋ จ ํ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ ํ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ด ์๋ฐฐ๋์ง ์๋๋ก ์ด ์ต์คํฌ์ ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ ์ ํฉํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถฐ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ณผ๋ ํ ์ต์คํฌ์ ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ท๋ชจ๋ฅผ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋จ ๋๋, ์์์ฌ๋ณดํ ์ถ์ฌ ๋๋ ์ธ์์ญ๋ ๋ถ์กฑ ๋ฐ ์ง๊ธ ์ค๋น๊ธ์ ํ๋ ๋ฑ ์ต์คํฌ์ ํ๋๋ฅผ ์ด๊ณผํ ์ ๋นํ ์ด์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ์ต์คํฌ์ ํ๋ ์ด๊ณผ ์, ๋ฆฌ์คํฌ ์ํ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๋จ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ ์์ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐจ 13.1.13 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฃผ๊ณ ๋ฐ๋ ๋ชจ๋ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ์ ์์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ด ๋ฃจ์ด์ง๊ณ , ๊ณ์ฝ๋๋ก ์ ์ฐ๋๋๋ก ์ ํฉํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถฐ์ผ ํ๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๊ธฐ์ค๊ณผ์ ํฉ์น 13.1.14 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ์๋ ์ฌ๋ถ์ ์๊ด์์ด ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ธฐ๋ณธ์ฝ๊ด (underlying policies) ๊ฐ ์ฉ์ด์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ์ผ์น๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์๋ํ ๊ฒ ์ด์์ผ๋ก ๋ ํฐ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ธ์ถ์ ๊ฐ์ํ ์๋ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์์์ฌ๋ณดํ(facultative cover) ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ์ํ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฐจ 13.1.15 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ์์์ฌ๋ณดํ ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ตฌ๋งคํ ์์์ฌ๋ณดํ์ ์ข ํฉ(aggregation) ๋ฐ ์ฌ๋ณดํํ์ (recovery) ๊ด๋ฆฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์์์ ์ธ๊ธ๋ ์ ์ฐจ์ ์ฐ๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ถ์ฌํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ณ ์์์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์น์ธ, ๊ฐ์, ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ฐจ ๋ฅผ ์๋ฆฝํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํน์ฝํ๋ ๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฑํฅ์ ์ด ๊ณผํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฌ์ ์ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ์์์ฌ๋ณดํ ์ ํ๋ณดํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์์ ๋ณด 13.1.16 ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฑ๊ณผ์ ์ - 103 -
์ง๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต ์ดํ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ๊ฒํ๋ฉฐ ํ๋ก๊ทธ๋จ ์ ์ ํฉ์ฑ์ ๋ํ ํ๋จ์ ํ ์ ์๋๋ก, ์ ์ ํ ๊ฒฝ์์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋์ด ์ผ ํ๋ค. 13.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ์ ๊ฐ ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ๊ฒฝ์ ์ ์ํฅ๋๋ฅผ ์ด ํดํ๊ธฐ ์ํด, ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ ๋ฐ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌ๋ช ํ๊ฒ ๊ด๋ฆฌํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 13.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ฑด์ ์ฑ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ํ ํ๋จ์ ํ๋ ๋ฐ ํ์ํ ๋ชจ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ฌ๋ณดํ ์ฌ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ณ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. 13.2.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ต ์ ๋ถํฉํ๋์ง ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ณ ๊ณ์ฝ์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ์ฑ ๊ณผ์ ๋ํด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ ๊ธฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 13.2.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ฒด๊ฒฐํ ๋ชจ๋ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณธ์ง์ด ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ์์ ๋ฐ์๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๊ธฐ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ํ์ ๊ฐ๊ฐ ์ ํ์ ์ธ ๊ณ์ฝ์ ๋ํด์๋ ํน๋ณํ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ํด๋น ๊ณ์ฝ์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ํ๊ณ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํ ์ ์๋ ๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 13.2.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์์คํ ์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ํ ๊ฒฝ์ ์ ์ํฅ์ ์ ํํ ํ๋จํ๊ฒ ๋๋ค. 13.2.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ง ๊ท์ ์ ๋ณดํ์ํ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ๊ณ์ฝ์ด ์ถ์ฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋ค. ๋ค๋ง ๊ณ์ฝ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๊ณ ์ฝ๊ด๊ณ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๋ถ( ่ฒ )์ ์์ก์ ๋ํด ๋ฌด์กฐ๊ฑด์ ์ผ ๋ก ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฐฐ์ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค๋ฉด, ํด๋น๊ณ์ฝ์ ์ฑ๋ฌด ํน์ ์์น๊ธ ์ผ๋ก ๋ด์ผ ํ๋ค. ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋ชจ๋ ๋ถ์ฑ๋ ์๋ณดํ ๊ณ์ฝ(๊ณผ์ )๊ณผ ์ฐ๊ด๋๋ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ๋ค. 13.2.6 ์ ํ( ๆ ้ ) ์ฌ๋ณดํ(์ผ๋ถ ๊ดํ ๊ถ์์๋ ๊ธ์ต ์ฌ๋ณดํ, ๊ตฌ์กฐํ ์ฌ๋ณดํ, - 104 -
๋น์ ํต ์ฌ๋ณดํ, ์์ค์ํ ์ฌ๋ณดํ ๋ฑ์ผ๋ก ์๋ ค์ง)์ด๋ ํฌ๊ด์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ผ๋ก ๋ ์์น์์๋ ๊ณ์ฝ์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ ์ด ๋ณดํ๋ฃ ์์ค์ ๋นํ์ฌ ์ํ์ ๊ฐ์ ์ ๋๊ฐ ์ ํ์ ์ธ ์ผ๋ จ์ ์ฌ๋ณดํ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. 13.2.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ํ ์ฌ๋ณดํ ๊ฑฐ๋๊ฐ ์ ๋ฒํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ธ์ ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๊ฒ ์ด ์ ์ ํ๊ฒ ํ๊ณ์ฒ๋ฆฌ ๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๋ณดํ์ผ๋ก ํ๊ณ์ฒ๋ฆฌ ๋ ๋ ๊ณ์ฝ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ณ ๊ธฐ์ค์ ๋ง์กฑํ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ํ ์ ๊ฐ๊ฐ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 13.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ธ์ ํ์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ณธ์ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. 13.3.1 ๊ฐ๋ ์ธ์ ํ์ ์ ์ผ๋ฐฉ์ , ์์๊ฐ ๋๋ ๋ค์๊ฐ ํ์ ์ ํํ๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ค. IAIS์ ๊ด๋ จ์ง์นจ์ ์ฌ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๊ตญ์ ์ ์ธ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ๊ณ , ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์์ํ๊ฒ ํ๋๋ก ์์ฑ๋์๋ค. ๊ฐ๋ ํ์ ์ ํ ๊ฐ ์ง ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ๊ตญ์ ํ๋ ฅ์ ํ์ ๋ง๋ จํ ๊ณ ๋ถํ์ํ ๊ฐ๋ ์ค๋ณต์ ์๋ฐฉํ์ฌ ์ฌ๋ณดํ์ ๊ตญ์ ์ ๊ณต๊ธ์ ์ํํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ๋ ๋์๊ฐ, ๋ค์ํ๋ฅผ ํตํ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ๊ณผ ๊ทธ ํจ์จ์ฑ ์ ๊ณ ๋ ๋ฌผ๋ก , ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ณดํธ๋ฅผ ๊ฐํํ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ค. ํนํ ์ฌ๋ณด ํ ๊ฑฐ๋์ ๊ตญ์ ์ ํน์ฑ๊ณผ ์์ฅ ์ฐธ์ฌ์์ ์๋์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๊ฐ์ํ ๋, ๊ฐ๋ ์ธ์ ํ์ ์ ์ ์ฉ์ด ์ ํฉํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์ธ์ ์ ๋ํด์๋ ์์น25 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์จ์์ ๋ค๋ฃจ๊ณ ์๋ค. 13.4 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๊ด๋ จ ๊ธฐ๋ก์๋ฌด๋ ํด๋น ๊ดํ ๊ถ์ ๊ณ์ฝ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋ ์ฌํญ์ด๋ค. ๋ค๋ง, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๋น์ฌ์๋ค์ด ๊ณ์ฝ์ ๊ฒฝ์ ์ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ณด์ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ ํ์ฌ ํฉ์๋ ์ฃผ์ ์ฝ๊ด ๋ฐ ์กฐ๊ฑด์ ์ ์ํ ๋ฌธ์ํ ํ๊ณ ๊ณต์์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ฒด ๊ฒฐ์ ์ ์์ ์๋ฃํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 13.4.1 ํฅํ ๋ถ์๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๊ทธ ๋ฒ์๋ฅผ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๋น์ฌ์ ๋ค์ (์ง์ ํน์ ์ค๊ฐ์ธ์ ํตํด) ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ์ ์์ ์๋ฃ๋ ์ ์๋ ๋ก ์ถฉ๋ถํ ์์๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐ, ์ ์ง ๋ฐ ์ ์ฉํด์ผ ํ๋ค. ๊ณ์ฝ์ ๋ฌธ์ํ ๋ ๊ฐ๊ธ์ ์ ์ํ ์งํํ์ฌ, ๋ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์ฅ์ด ๊ฐ์๋๊ธฐ ์ด์ ์ ์๋ฃํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค. - 105 -
13.4.2 ๊ฐ๋ ์๋ ์์ฒญ ์, ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋ณด ํ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 13.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ํ์ ๊ฐ ๊ณ์ฝ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์ง๊ธํํ(payment pattern)๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ ํ์ฌ๊ฐ ์ ๋์ฑ ํฌ์ง์ ์ ํต์ ํ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค. 13.5.1 ์ ํต์ ์ผ๋ก, ๋ณดํ์์ฅ์์ ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๋ด ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณธ์ง๊ณผ ๋ฐฉํฅ์ฑ ๋๋ฌธ์ ์ฃผ์ํ ์์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ง ์์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ฐ๋ณ ์ถ์ฌํ์ฌ ๋ด ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ , ์ด๋ ํนํ ์ถ์ฌํ์ฌ์ ์ฌ๋ณด ํํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ ๋์ฑ ์ธก๋ฉด์ ๋ํ ๋ณด๋ค ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ง์นจ์ ์์น 16 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๊ด๋ จ ์ ์ฌ์ ์ํ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์์น 17 ์ ๋ณธ์ ์ ์ฑ ์์ ๋ค๋ค์ง๋ค. 13.5.2 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํตํด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ํ (๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ) ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฒ์ ์ฑ๋ฌด(underlying legal liability)๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋์ง ์๋๋ค. ์ด๋ ์ฌ๋ณด ํ ์ ๋ฌด์ ๊ด๊ณ์์ด, ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ ์ ํจํ ๋ชจ๋ ์์ฒญ์ ๋ํ ๋ฒ์ ์ง๊ธ ์๋ฌด๊ฐ ๊ทธ๋๋ก ์ ์ง๋จ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก, ๋๊ท๋ชจ ํน์ ์ฐ์ ์ ์ธ ์ง๊ธ ์์ฒญ(์ผ๋ก๋ก, ๊ฑฐ๋์ฌํด๋ก ๋ฐ์๋๋)์ ํ๊ธํ๋ฆ ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์ฐ์ฒ๋ฆฌ ๋๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์์ค ์ ์ฆ์ด ์ง์ฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ ์ฌ๊ฐํ ์ ์๋ค. 13.5.3 ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์์ฌ ๋ฌผ๊ฑด ์ค ์๋น ๋ถ๋ถ์ ์ฌ์ฌ๋ณดํ์ ๊ฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ธ๋ถ ์ ์์ธ์ ์ํ ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ ๋ฐ๋ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๋ด์ ์ถ์ฌ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ณ๊ฒฝํ ์ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ๋ ์ง๊ธ ์ ๋ฌด์ ํด๋นํ๋ ๋ด๋ณด๋ฅผ ์์นํ๋๋ก ๊ท์ ํ๋ ๊ฒฉํ์กฐํญ(downgrade clause)์ด ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฅ ์ ์ฒด์ ํจ์จ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฌํ ์๊ธฐ์ ๋ฐ์์ธ์ ์ํฅ์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. 13.5.4 ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์ค ํฌ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ค์ ๊ฐ์ฌ๊ฐ ์ฒํ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ ๋ถํฉํ ๋ ๋์๋ฐฉ์์ ๋ง๋ จํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๋ฅผ ๊ฒํ ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋์ฒํ ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค. - 106 -
13.5.5 ์ผ๋ถ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ ๋จ๊ธฐ์ ์ธ ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ์ ๋๋นํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ํ๊ณผ ๋์ถํ๋ ํ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. 13.5.6 ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ํ์ ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ์ด๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํ์ ์ ์๊ธ์ ์ด์ฉํ ์ ์๋ ๋ก ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๋ถ์๊ธฐ๋ฅผ ์๋น๊ธฐ๊ฑฐ๋, ๋ด๋ณด ํน์ ์๊ธ๊ณ์ข๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์กฐํญ์ด ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ ์ ์ถ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๊ฐ ์ฌ์ ์์ ๋ฌธ์ ์ด๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ (์ํ ์ํฉ ์ ํ์ ์๊ธ์ ํฌํจํ) ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ณด๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ ๊ดํ์ด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ ๋ค ์ฌ์ด์์ ๋ณดํธํ๋๋ฉด ์ฌ๋ณดํ ๋ถ๋ฌธ์์ ์์์ ๋์ฒด์ฑ์ด ํ์ ํ ๊ฐ ์๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ณ ์ถ์ฌ์ฌ์ ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ์ ์ ์์ฅ ์ ๋ฐ์ ํจ์จ์ฑ ์ ๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ ํ ๊ท ํ์ ๋๋ชจํด์ผ ์๋ค. 13.6 ์๋ณธ์์ฅ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ๊ฐ ํ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฐ ๊ฑฐ๋์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ด์์ ์ดํดํ๊ณ , ์ผ๊ธฐ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 13.6.1 ์ง๋ 10๋ ๊ฐ, ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณธ์์ฅ์ ์ ๊ฐํ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ๋ฒ์ด ๋ฐ๋ฌ ๋์ด์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ๊ฑฐ๋์ ๋ค์์ฑ๊ณผ ๋ณต์ก์ฑ์ด ์ฆ๋๋๊ณ ์๋ค. 13.6.2 ๋ค์ํ ์ข ๋ฅ์ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํตํด ์๋ณธ์์ฅ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฐํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํต ํน๋ณํ ๊ตฌ์ฑ๋ ์ ๋ฌธ์กฐ์ง์ด ํ์ฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(Special Purpose Vehicles), ํน์๋ชฉ์ ์ฌ๋ณดํ ๋งค์ฒด, ํน๋ณ ๋ชฉ์ ๋ณดํํ์ฌ, ํน์๋ชฉ์ ์ค์ฒด(Special Purpose Entity) ๋ฑ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅด๋ ๋ฐ, ์์น ์ค SPE ๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ ๊ทธ๋ฌํ ๋งค์ฒด๋ค์ ํฌ๊ดํ๋ ์๋ฏธ๋ก ์ฌ์ฉ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋ณธ์์ฅ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ SPE์ ์ฌ์ฉ์ ํต ํด์๋ง ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ ์๋๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด ๋ถ์ผ์ ๋ฐ์ ์ ์ง์ผ๋ณผ ํ ์๊ฐ ์๋ค. 13.6.3 ์ด๋ฌํ ๊ฑฐ๋๋ ๋ง์ ์ธก๋ฉด์์ ์ ํต์ ์ธ ์ฌ๋ณดํ๊ฑฐ๋์ ๋์ผํ๊ธฐ ๋๋ฌธ ์, ๋ณธ ํต์ฌ์์น์ ๋ด์ฉ์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฐ ๊ฑฐ๋์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋ช ๊ฐ์ง ํน์ง์ ์ผ๋์ - 107 -
๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๊ธฐํ๊ฐ 13.6.4 SPE ๊ตฌ์กฐ์ ํต์ฌ์ ์๊ธ์ด ์์ ํ ํ๋ณด๋๊ณ (fully funded), ํ์ฐ์ํ ์ธก๋ฉด์์ (์ถ์ฌ์ฌ๋ก๋ถํฐ) ์์ ํ ๋ถ๋ฆฌ๋(bankruptcy-remote) ๋งค์ฒด์ ๋ณด ํ์ํ์ ์ ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ ํฌ์์์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ถ์ฌ์ฌ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ ๋ณด๋ค ํ์์์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋งค์ฒด์ ๊ฒฝ์ ์ ์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํฌ์์๋ค ์ด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ฐ์ง ์์์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ SPE์ ์๊ธํ๋ณด(fully funded) ๋ฐ ํ์ฐ์ ์ฐ(bankruptcy- remote)๊ณผ ๊ด ๋ จ๋ ์กฐ๊ฑด์ ์์งํ๊ณ ์ด๋ฌํ ์กฐ๊ฑด์ด ์ถฉ๋ถํ ์ถฉ์กฑ๋๋์ง๋ฅผ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. 13.6.5 SPE ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์๊ธ ํ๋ณด ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑ์ํจ๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด, ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์ ๋ ํด์ผ ํ๋ค : SPE์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ SPE์ ํฌ์ ๋ฐ ์ ๋์ฑ ์ ๋ต; ์ ์ฉ, ์์ฅ, ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฐ ์ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จ๋ SPE์ ์ ๋ต; ์ง๊ธ์ ์์์ ์ฐ์ ์์ (์, ๋ฑ๊ธ๋ณ ํ๊ธํ๋ฆ๋ฐฐ๋ถ(waterfall)); SPE ๊ตฌ์กฐ ๋ด ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ ์ค์ ์ ๋ SPE ์์ฐ์ ๋ณด์ ํํ (์, ์ ํ์ฌ์ฐ) ๋ฐ ๊ทธ ์์ฐ์ ๋ฒ์ ์์ ๊ถ ๊ด๋ จ ์ฌํญ SPE ์์ฐ์ด ๋ถ์ฐ๋ ์ ๋ ํ์์ํ์ ์ฌ์ฉ, ํนํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ์ ๋ฐ ํจ์จ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๊ด๋ฆฌ ์ด์ธ์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ํ์์ํ์ ์ฌ์ฉ 13.6.6 SPE ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ํ์ฐ ์ ์ฐ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑ์ํจ๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด, ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค : ํ์ฐ์ ์ฐ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ์ฆํ๋ ์ ์ ํ ๋ฒ๋ฅ ์๊ฒฌ์; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์ ๊ณํ์(prospectus), ํ๋ณด(circular) ๋๋ ํฌ์์ค๋ช ์(private placement memorandum, PPM)์ SPE์ ํ์ฐ์ ์ฐ์ ๋ํ ์์ ํ ๊ณต์ 13.6.7 SPE ๊ณ์ฝ์ ๊ธฐ์ด ๋ฆฌ์คํฌ(underlying risk)๋ฅผ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ชจ๋ ๋น์ฌ์๋ค์ ์ญํ ์ ์ดํดํ๋ ๊ฒ์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ญํ ์ด ์ ํต - 108 -
์ ์ธ ์ฌ๋ณดํ๊ฑฐ๋์์์ ์ญํ ๊ณผ๋ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅผ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ค์์ ์ดํดํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค.: ํต์ฌ ๋น์ฌ์๋ค(์, ์คํฐ์, (์ฌ)๋ณดํ๊ณ์ฝ์, ํฌ์์, ๊ณ ๋ฌธ, ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ๋ฑ)์ ๋ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฐํ๊ณ ์๋ฆฐ ์ ๋; SPE ๋ด ๋ชจ๋ ๋น์ฌ์๋ค ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ ์ดํด๊ด๊ณ ๊ฐ๋ฑ์ด ์ ์ ํ ๋ฐํ์ง๊ณ ๋ค๋ค์ง ์ ๋(์คํฐ์๊ฐ ๊ด๋ฆฌ์ญํ ๋ ๋ด๋นํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ํฉ); ์คํฐ์๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋ basis risk์ ์ ๋์ ์์ค ๋ฐ์ ์ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์คํฐ์์ ์ฌ ๋ฌด์ํฉ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ ๋; SPE์ ๊ฒฝ์๊ณํ๊ณผ ํต์ฌ ์ธ๋ ฅ๊ด๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ; SPE ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ 3์์ ํ๊ฐ (์, ์ธ๋ถ ๊ธฐ๊ด); ๊ด๋ จ๋ ๋ฒ์ ์๋ฌธ๊ฐ์ ์ ๋ฌธ์ฑ; ํด๋น๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ฌด ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ ์์ธก์ ํ๋น์ฑ(์, ๋ณด์์ฒญ๊ตฌ(trigger)๊ฐ ์์ค์ก (indemnity)์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ฒฝ์ฐ) ์์์์ฑ ๊ณ์ฝ์ ๊ณต๊ฐ; ํฌ์์๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ ์ฌ์ ๋ณด์ฆ์ธ ํฌํจ, ํต์ฌ ์๋น์ค ์ ๊ณต์์ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ฉ ๋ฆฌ์คํฌ 13.6.8 ๋ง์ SPE๊ฐ ์ผ์ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ต์ํ ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ด์๋๋๋ก ๊ณ ์๋จ์ ๋ฐ๋ผ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๋ค ์์คํ ๊ณผ ํต์ ๋ฐฉ์์ด ๊ธฐ๋ณธ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณธ์ง๊ณผ SPE ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ํฉํ์ง๋ฅผ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. SPE๋ฅผ ๊ท์ ํ๋ ๊ด ํ ๊ถ์์๋ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์์ SPE ๊ฐ๋ ์ ์ญํ ๊ฐ์ ๋ถ๋ช ์ค์ฒฉ ๋๋ ๋ถ๋ถ์ด ์๋ค. 13.6.9 ์ ํต์ ์ธ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ธ์๋ ์์คํ ๊ณผ ํต์ ์ ๊ด๋ จํ ์ฌ ํ์ธํ ์ฌํญ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค: ํฌ์์ ํ์ ์๋ฐํ์ง ์๋๋ค; ์ด์์ง๊ธ, ๋ฐฐ๋น, ๊ฒฝ๋น ๋ฐ ์ธ๊ธ์ ๋ํ ์ ์ ํ ํ๊ณ์ฒ๋ฆฌ; ์์ฐ ๋ฐ ๋ด๋ณด ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ค์ ๋ ํ๋๋ฅผ ์ด๊ณผํ ์, ์ด๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๋ค; ์์ฐ์ ๋ฒ์ ์ธ ์ค์ฒด๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์๊ณ , ๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆ๊ฐ๋ฅํ๋ค; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ถ์ฑ๋ ์ ์ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๊ณ , ์๋ฌด๋ ๊ธฐ๋ณธ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ดํ๋๋ค. 13.6.10 ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค: - 109 -
SPE์ ๋ด๋ถ ํต์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ(๋ ์์คํ ์ด SPE์ ์ ๋ฐ ๋ฒ๊ท ๋ฐ ๊ท์ ๋ฅผ ์ค ์ํ๋ฉฐ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด์๋ ์ ์์ ์ ๋) SPE ๊ตฌ์กฐ ๋ด ์ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ด๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ์ฒด๊ฒฐ๋ ์ฝ์ ๋ฑ; ์ํ์ ์ฐจ์ ๋ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ์ ์ ์ฑ 13.6.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ SPE ๊ฑฐ๋๊ฐ ๊ธฐ์ด๋ฆฌ์คํฌ(basis risk)๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ์ ๋๋ฅผ ์ด ํดํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ธฐ์ด๋ฆฌ์คํฌ๋ SPE ๊ฑฐ๋์์ (์ํด๋ฐฐ์์ ์ํ) ๋ณด ์๊ธฐ์ค(trigger)์ด ์์๋ณดํ ์ ์ง๊ธ์๋ฌด์ ๋ฐ์๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ค๋ฅผ ๋ ๋ฐ์ํ ๋ค. SPE์ ๋ณด์๊ธฐ์ค์ด ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ค์์ก ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ค์์ SPE๋ ๋ณด์๊ธฐ์ค์ด (๊ฐ ๊ด์ ์ผ๋ก ์ธก์ ๊ฐ๋ฅํ ์ฌ๊ณ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ดํ) ์ง์ ๋๋ ๋ชจ๋ธ(์ฐ์ ์ ์ฒด ์์ค์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฐ๊ณผ)์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค์ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ถ์ฌ๋ณด ํ์ฌ๋ ์์๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ง SPE์ผ๋ก๋ถ ํฐ๋ ์๋ฌด๋ฐ ๋ณด์์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ ์๋ ์๋ค. SPE ํ์ฉ ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ SPE๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ฌ๋ณดํ์ผ๋ก ์ธ์ ํ ์ง ์ฌ๋ถ์ ์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ํ๊ธฐ์ค ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ ๋ ๋ฑ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๋ชจ๋ ๊ธฐ์ด๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ํด์ผ ํ ๋ค. ์ง์์ ๊ฐ๋ 13.6.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ SPE์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ณผ์ ์์ ๋ํ๋๋ ๋ค์ํ ์ฌํญ๋ค์ ์ดํดํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ค์์ ๋ถ์ผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค: ์ธํ๊ฐ ์กฐ๊ฑด ์๋ฐ ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ทจํด์ผ ํ ์กฐ์น; ์ฝ์ ์ฌ๊ณ (covered events) ๋ฐ์ ์, SPE๊ฐ ์ ์ ํ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด ์๊ตฌ๋๋ ์๋ณธ ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ฅ๋ ฅ; ์๋ฌด์ฌํญ์ ์ค์ํ๋๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์๊ตฌํ๋ ๋ณด๊ณ ์์ค; ํฌ์์์ฐ ๊ฐ์น(์, ๋ด๋ณด๊ณ์ ๊ณผ ๋ ธ์ถ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ ์กฐํ/๋ถ์กฐํ, ๋ณดํ๋ฃ ํ๋ฆ, ๋ณด์, ์์๋ฃ ๋ฑ)์ ๋ณ๋์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ SPE์ ๋์ SPE ๊ณ์ฝ์ ์ฒญ์ฐ(Unwinding of SPE arrangements) 13.6.13 ์๋ณธ์์ฅ์ผ๋ก ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฐํ๋ ๊ณ์ฝ์ ์ฒญ์ฐ์ ์ข ์ข ๋ณดํ ์์ค ์ญํ๊ด๊ณ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ถ์ญ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ๊ฑฐ - 110 -
๋๊ฐ ์ง์ ์๊ฒ ์ฒญ์ฐ๋ ์ ์๋๋ก ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. ํน ํ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฒญ์ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๋ฐ๋๋ ์์ฌ๋ฆฌ์คํฌ(residual risk)์ ๋ฐ ์, ๊ฒฝ๊ฐ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. 13.6.14 ์์ธ๋ฌ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ SPE๊ฐ ์์ฐ์ ์ผ๋ก ํน์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ณ ์ ๋ํ ๋ ๋ ๊ฑฐ์น๊ฒ ๋๋ ์ ์ฐจ์ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ค ์ฌ๊ฑด์ ์ํ ์ฒญ์ฐ๊ณผ ๋ฒ์ ๋ง๊ธฐ์ ์ํ ์ฒญ์ฐ(์์ค ๋ฐ์ ์์ด)์ ์ ์ ํ ๊ตฌ๋ถํด์ผ ํ๋ค. ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋๊ฐ ๊ฐ๋จํ์ง๋ง, ์ ์ ํน์ ๋ถ๋ถ์ ๋ฐ์ ์ํฉ์์์ ์ฒญ์ฐ์ ์ธ์ฌํ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ค์์ ๋ํด ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค: ์ฃผ์ํ๋งค ๋ฐ ํ๋งค์กฐ๊ฑด๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์์ ; ํฌ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ์ฒ๋ถ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์์ ; SPE์ ํด์ฒด์ ์์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ์ฝ ์ข ๋ฃ ์ ์คํฐ์/์ถ์ฌ๋ณดํ์ฌ๋ก ๋์์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จ, ๊ฐ๋ ์ ์์ - 111 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 14 : ํ๊ฐ(Valuation) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฑด์ ์ฑ ์ธก์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๊ฑด์ ์ค ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 14.0.1 IAIS๋ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ธก์ ์ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ ๋ฒ๋ก ์ ์ต์ํ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑ์ํฌ ์ ์ ๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ผ์นํ ๋ค๊ณ ๋ณธ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, IAIS๋ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๋ชฉ ์ ์ด ์์ดํ๋ฏ๋ก, ์๊ธฐ ์ฌํญ์ด ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋ ์ ์ ํ์ง ์ ์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ๋ ์ธ์ํ๊ณ ์๋ค. IAIS๋ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ (๊ณต๊ฐ ๋)๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ฐจ์ด์ ์ด ๋ฐ๋์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋๊ณ ์กฐ์ ๋์ด ์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ณธ๋ค. 14.0.2 IAIS๋ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๊ณต๊ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ฐจ ์ด๊ฐ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ณธ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์์ ์ ์ ํ ์ด์ ์ ๋ํด ์ค๋น๊ธ ํ ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐ์ดํฐ, ํ ์ธ์จ, ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ๊ฐ์ ์ ์ฐจ์ด ์ธก๋ฉด์์ ์ค๋ช ๋์ด ์ผ ํ๋ค. 14.0.3 IFRS๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๊ธฐ์ค์ด ๋ณธ ICP์ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ผ์นํ๋ค๋ฉด, ๋นํด ์ฌ ๋ฌด๋ณด๊ณ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ฐ๋ ICP์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค. 14.0.4 ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ๋ชฉ์ ๊ณผ ์ทจ์ง๋ ์ค์ํ ์์ ์ด๋ค. ICP๋ ํ๊ฐ์๊ฑด์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ ๋, ๋นํด ํ๊ฐ์๊ฑด์ด ๊ฒฝ์ ์ * ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ฐ์ํ๊ณ ์ ์ธก ๊ฐ๋ฅํ ๊ด๋ จ๋ ์ํ์ ๋ฐ์ํ๋ IAIS ์ํ๊ธฐ์ค์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์๊ฑด์ ์ทจ์ง ์ ๋ถํฉํ๋ค๊ณ ๋ณธ๋ค. * ๊ฒฝ์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ, ICP์ ๋ถํฉํ๋ ์์ฅ๊ฐ์น๋ฒ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 14.0.4 ๊ธฐ์ค 17.1์์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ, ์ต์์๊ตฌ์๋ณธ๊ฐ์ ์ํธ์์กด - 112 -
์ฑ์ ์ธ์ํ๊ธฐ ์ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋๋ก ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ * ์ด ์ํ์ ์ ์ ํ ์ธ์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณธ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ๋ง๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ธ์ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ดํ๊ณ ์๋ค. * ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์๋ณธ๋น์ฉ์ ๊ทผ๋ฒ์ด๋ ๋ฐฑ๋ถ์์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ํน์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฐ๋ ์ด ์๋ 14.0.6 ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ทจ์ง์ ๋ฐ๋ผ ์๋ณธ์๊ฑด์ ์ค์ ํ ๋ ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด์, ์๋ณธ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ฐจ์ด๋ก ํด ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค๋ง ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ธก์ ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ๋ถํฉํ ์ธ ์๊ณผ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ 14.0.7 ICP์์ ์ธ๊ธ๋๊ณ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ๊ธฐ์ค์ง๊ธ ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๊ฐ๋ ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. 14.0.8 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๊ธ์ฌ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ ๋ ์๋ฌด๋ฅผ ์ถฉ์คํ ์ดํํ ์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฆ๋ช ํ๊ธฐ ์ํ ํ์ฌ์ ๋ฏธ๋ ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํ์ ์ธก์ ๋ฐ ์ถ์ ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ํ๋จ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ชฉ์ ๋๋ฌธ์ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ๋ค๋ฅธ ์ข ๋ฅ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ ์ ์ฉํ๋ค. ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๋ณธ ICP ์์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ์ด์ฉ๋๋ ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ฅผ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ผ๊ณ ํ ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ํฌํจํ๋ค. ๋ณธ ICP์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ธก์ ๋ชฉ์ ์ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ์์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์ ์ฒด์ ์ธ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ๋๋ถ์ด ์คํธ๋ ์ค์ ์๋๋ฆฌ์ค ํ ์คํธ, ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์์ฒด์ ์ธ ์ํ ๋ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ, ๊ด๋ จ ๊ณต์์ฌํญ๋ค์ ์ด์ฉํ ์ ์๋ค. 14.0.9 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ํ๊ฐ์ ์ค์ํ ์์์ด๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์ ์ ํ ์์ค์ ์ํ๋ง์ง์ ํฌํจํ๋ค. ์ต์์๋ณธ์ ๊ฑด์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ตฌ์ฑ์์์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ถฉ์คํ ์ดํํ ๋ก ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์๊ตฌํ - 113 -
๋ ์ถฉ๋ถ์ฑ์ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ธฐ ์ํ ์ํ๋๋น ์ค๋น๊ธ์ ํฌํจํ๋ค. 14.0.10 ์ผ๋ถ ์์ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ ์์ฅ์ฌ๊ฑด์์ ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ฑฐ๋ ์ ํ ๊ฐ์น๊ฐ ์๊ฒ ๋ ์ ์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ์๋ณธ์ ์ ์ฑํ ์คํธ์์ ๊ทธ๋ฌํ ์์ฐ์ ์๋ณธ์์์์ ๋ฐฐ์ ๋๊ฑฐ๋ ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฐ์๋ ์ ์๋ค. ๋์์ ์ผ๋ก, ์๋ณธ์ ๊ฑด์ ์๋ณธ๊ฐ์น์ ์ ์ฌ์ ์ธ ํ๋ฝ์ ๋ณด์ถฉํ ๋งํผ ์ถฉ๋ถํ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์ ์ ์๋ณธ์๊ฑด๊ณผ ์๋ณธ์์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ณผ์ ์ ์ผ๋ถ์ด๋ฉฐ ICP 17 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ์ํด ๊ท์ ๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ์ ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ฌ ๋ฌด์ ํ์ ์์ฐ๊ฐ์น์์ ๊ตฌ๋ถ๋์ด ๊ณต์๋๋ค. ๋ํ ์ด๋ฌํ ์กฐ์ ์ ํฌ๋ช ์ฑ๊ณผ ์ผ๊ด์ฑ, ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์ ์ํฌ ์ ์๋ค. 14.1 ํ๊ฐ๋ ์ธ์, ์๊ฐ, ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ธก์ ์ ๋ค๋ฃฌ๋ค. 14.1.1 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ ์ ์ ํ ์ธ์๋ ์ํ์ ์์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ธ์๋๊ณ ์๊ฐ ๋์ด ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์ธ์๊ณผ ์๊ฐ์ ์์น์ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์์น๊ณผ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. 14.1.2 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ์ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ธ์์ ๋ณดํํ์ฌ, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ์ค์ํ ๋ฌธ์ ์ด๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ธ์์ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ์์์ , ๋ณด ํ๊ณ์ฝ ์์ ๋ฑ ๋ ๊ฐ์ง ์ค์ํ ์ธ์์์๊ฐ ์๋ค. ์์น์ ์ผ๋ก, ๋ณดํ๊ธฐ ๊ฐ์ ๊ฐ์์์ ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ฌด๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ์์ ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ค ๋ฌด์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ์์์ ์ ์ํด๋ณดํ์ ์ผ๋ถ ๊ณ์ฝ์ ๋ํ์ฌ ์ค์ ํ๊ฒ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. 14.1.3 ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ํ์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ธ์๋๊ณ ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํ์ฌ ์ฌ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ๋ฏธ๋์์๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ด๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ฉด, ๋นํด ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๊ฐ์น๋ ํ์ฌ ์ธ์๋์ง ์์ ๋ฏธ๋์์๋ณดํ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด๋ค ๊ฐ์น๋ ํฌํจํ์ง ์์์ผ ํ๋ค. 14.1.4 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ด์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ๋ถ์ฑ(๋๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ๋ถ์ฑ์ ์ผ๋ถ)๋ ๋นํด ์๋ฌด ๊ฐ ์ข ๋ฃ(์ฆ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์๋ฌด๊ฐ ์ดํ๋์๊ฑฐ๋ ์ทจ์๋์ ๊ฑฐ๋ ์๋ฉธ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ)๋์์ ๋๋ง ์ฅ๋ถ์์์ ์ ๊ฑฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. 14.1.5. ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐ์ด ์๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฉธ์ด๋ ๊ฐฑ์ ์ผ๋ก ์ด์ด์ง์ง ์์ ๋ค๋ฉด ๊ด๋ จ ์๋ณดํ์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ฅ๋ถ์์์ ์ ๊ฑฐํด์๋ ์๋๋ค. - 114 -
14.2 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ ์ผ๊ด๋ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. 14.2.1 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ผ๊ด๋ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ดํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ/ ๋ถ์ฑ ์ํฉ์ ๋ํ ์๋ฏธ ์๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ์ป๊ณ , ํ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋น ๋นํด ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ํฉ์ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํ ์ ๊ฒฐ์กฐ๊ฑด์ด๋ค. ๋ํ, ์์ฐ ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ผ๊ด๋ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ดํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ์ฑ ํ๋ ๊ฒฝ์์ ๋ต๊ณผ ๋นํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ๊ฐ๋ ์ ์ฑ ์๋ฆฝ์ ์ ๋ขฐ ํ ๋งํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. 14.2.3 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด์ํ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ผ๊ด๋ ์ธก์ , ๋์ฐจ๋์กฐ ํ์ ๋ชจ๋ ๊ตฌ์ฑ์์์ ๋ฏธ์น ์ํ๊ณผ ๊ทธ๋ค์ ์ ์ฌ์ ์ํฅ์ ๋ํ ๋ช ํํ ์ ์์ ์ผ๊ด๋ ์ธก์ ์ ๊ธฐ์ด๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ผ๊ด์ฑ์ ๋ชจ๋ ์์ฐ(๋ถ ์ฑ๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ฐ๋ ํฌํจ)๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ/๊ธฐ๊ฐ ๋ฑ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 14.2.4 ํ๊ธํ๋ฆํ ์ธ๋ชจ๋ธ ๋ฑ์ ํ๊ฐ๋ชจ๋ธ์ด ๋ค๋ฅธ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ ๋์, ๊ด์ฐฐ๋ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ์ ์๊ฐ์๊ฐ ํ๊ฐ๊ฐ ์ผ๋ถ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ํ๊ธํ๋ฆํ ์ธ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋๋ ์๊ฐ์๊ฐ ํ๊ฐ์ ์กฐ์ ๋ด์ฉ์ด ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. 14.2.5 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ตฌ์ฒด์ ํน์ฑ, ๊ธ์ต์ํ, ํ๋ณด ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ด/๊ตญ๊ฐ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑํ๊ฐ์ ์ผ๊ด์ฑ์ด๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฐจ์ด๊ฐ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ ๋๋ ๊ตญ๊ฐ๋ด ๊ฐ์ง์ญ๊ฐ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ฐจ์ด๊ด์ ์์ ์ค๋ช ๋ ์ ์์ด ์ผ ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. 14.2.6 ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ์ผ๊ด๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋๊ณ ์๋ค. ์ง๊ธ ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑํ๊ฐ์ ์ผ๊ด์ฑ์ด๋ ๋จ์ผ์ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ด ๋ฐ ๋์ ๋ชจ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ฌ์ฉ๋์ด์ผํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋ ๋ค. ์๋ณธ์๊ฑด๊ณผ ๋์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ๋ ์ ์ ํ ์ํ์ ์ธ์ํ๋ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 14.3 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ๋ช ํ ๋ฐฉ ๋ฒ์ผ๋ก ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ขฐ์ฑ(Reliability) 14.3.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ๋ณดํํ์ฌ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์น๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ - 115 -
๊ฐ ๊ธฐ์ค์ผ ์์ ์ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ธก์ ์น์ฌ์ผ ํ๋ค. 14.3.2. ๊ฐ๊ด์ฑ์ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์ค์ํ ์์์ด ๋ค. ์ฆ, ์ด๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฒฝ์์ง์ ์ํด ๋ถ์ ์ ํ ๊ฒ ์ํฅ ๋ฐ์ง ์์์์ ์๋ฏธํ๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋จ์ ํฌํจํ๋ค. ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ํ๋จ์ด ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ณ , ๋ฐ์ดํฐ๋ก๋ถํฐ ๊ฐ์ ์ ์ด๋์ด ๋ด๋๋ฐ ์์ด์์ ํ๋จ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑํ๊ฐ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ ํด์ ํ๊ฐ์ ์ฃผ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ ๊ฑฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ด๋ถํต ์ ์ ์ฐจ, ์์ฅ์ ํ๊ฐ, ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ๋ ์ค์ ์ ๋ณด๋ก๋ถํฐ ํ๋๋ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด ๋ฅผ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๋ฌ์ฑ ๋ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ๊ณ ๋น ํด ํ๊ฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ์ฌ๊ฒํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ถ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ธ์ต์์ฅ์ ์ํด ์ ๊ณต๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ํ๊ฐ๋ฐฉ ๋ฒ๋ก ์ด๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ํ์ ๋ํด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋น ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ดํ์ด ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๋ํ๋ก์ ์ถฉ๋ถํ ์๋ฏธ ๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์ ์ฌํ ์ ๋ณด๊ฐ ์์ฅ์ ํ๊ฐ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ ๋, ํ์ฌ ํน ์ ์ ์ ๋ณด๋ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉ์ฑ(Decision usefulness) 14.3.3 ๋ณธ ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋งฅ๋ฝ์์ ๋ณผ ๋, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉ์ฑ์ด๋ ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ํ๊ฐ์ ์์ด์์ ์ฃผ๊ด์ฑ์ ์ต์ํํจ์ ์์ด ์ฃผ๊ด์ฑ์ ์์ ํ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ์ง ์์ ์ ์์์ ์ธ์ํ๊ณ ์ ์ด์ผ ํ๋ค. ํ๋จ์ ์๊ตฌํ์ง ์๋ ๋จ์ผ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฉ๋ฆฌ ์ ์ธ ๋ฒ์์ ๊ฐ์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์ฐ ์ ๋์ด์ผํ๋ค. 14.3.4. ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์ ๊ธฐ์ค์ ์ํ์ด ๋จ์ง ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฐ์ถ๊ณผ์ ์ ๊ธฐ์ดํ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๊ตญ๊ฐ๋ค์์ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฐ์ถ์ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ธฐ ์ดํ ์ฐ์ถ๊ณผ์ ๋ณด๋ค ์ฐ์ ๋์ด์ผํ๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ํ๊ฐ ๋ฅผ ์ํด ๊ฐ์ (์, ์ฌ๋ง๋ฅ ๊ณผ ๊ธ๋ฆฌ)๊ณผ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ง์นจ์ ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ํ๊ฐ ์ ์ ์ฉํ ์ํ๋ง์ง์ ๊ตฌ์ฒดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 116 -
14.3.5 ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ํ ๊ฐ์น๋ ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ก๋ถํฐ ํ๋๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ, ์๊ฐ์๊ฐํ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก (ํ๊ธํ๋ฆ ํ ์ธ๋ฒ)์ ํฌํจํ๋ค. 14.3.6 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณต์๋๊ณ ๊ฑฐ๋๋๋ ์์ฅ์ด ์ ๋ค๋ฉด ๊ธฐ๊บผ์ด ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋นํด ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ค์ํ ์ํฉ์์ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋์ผํ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ ์ฑ์ ๋ํด ๋ค์ํ ์ข ๋ฅ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์์ ์ ์๋ค. ์ด๋๋ ํ๋จ์ด ์ต์ข ์ ์ธ ๊ฐ์น ์ฐ์ ์ ํ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. 14.3.7 ์ผ๋ถ์ํฉ์์ ์์ฅ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ์๋ค. ์์ฅ์ด ๊ทธ ์ด์ ๋ฉด์์ ์ ๋๋ก ์๋๋์ง ์๊ฑฐ๋ ๋น์ ์์ ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณด๋ค ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ํฉ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์ ๊ฑฐ๋๋น์ฉ์ด ํฐ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฑฐ๋๊ฐ ํ์ฑํ๋ ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ณด๊ฐ ํ๋ณด๋์ง ์๊ฑฐ๋ ์ ํ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ฅ์ด ๋ฐ๋์งํ์ง ์์ ์ธ๋ถ์ํฅ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ์ํ ์ ์ ๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ ์ ์ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฌ์ฉ์ด ์ ์ ํ๋ค๊ณ ๊ฒฐ๋ก ๋ผ ์ ์๋ค. 14.3.8 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์๊ฐ์ ๋น๋กํ์ฌ ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๊ธํ๊ฑฐ๋ ๋ณดํ ๋ฃ๋ฅผ ์์ํ๊ณ ์์ฅ๊ฐ์น์ ๋ณ๋์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด์ดํ๋ฅ๋ ฅ์ ์ธก์ ํจ ์ ์ค์ํ ์์๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์ด ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ์ ๋ชฉ์ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ผ ์ ์๋ค. ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์ ๋ค๋ฅธ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ๋ ์ด์ ์ ์ฉํ์ง ์๊ฑฐ๋ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ํฉ์์ ํ์ค์ ์ด๊ณ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์์ด๋ ์ ์ ์ฑ ํ ์คํธ๋ก ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์ ๋ณด์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ๋ค. 14.3.9 ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ ๋ถ์ฑ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๋นํด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ํต์ ๊ถ, ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๊ฒํ ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ์ต์ ์ ํ๋ํฐ์ค๋ฅผ ํตํด ์ ๊ณ ๋ ์ ์๋ค. ๋นํด ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ๋น๊ต๋ ๋ฒค์น๋งํน ๋ํ ๋ชจ๋ธ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ ์ํ์ ๋ํด ๊ณตํต์ ์ธก์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค.(์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋์ผํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ์ - 117 -
ํ์ธก์ , ์ ๋ขฐ๋ ๋ฑ) 14.3.10 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด์ ๊ฐ๋ฏธ๋ ์๊ฐ๊ฐ์น์ ์ํ์กฐ์ ์ ์์ค์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ณต์์๋ฃ์ ์์กดํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด ์ค์ํ ์์ก์ํ๊ณผ ๊ฒฐ๋ถ๋ ๋ถ์ฑ์ ๋ํด์ ๋ถ์ฑํ๊ฐ์ ์๊ฐ๊ฐ์น์ ์ ํ์ ์ถ์ ์น๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์ ์ ๋ฎ์ ์ ๋ขฐ๋ ๋๋ฌธ์ ์ ์ ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ํฌ๋ช ์ฑ(Transparency) 14.3.11 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ฒด๊ณ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ ํ ๊ณต์์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ์ ์ถ๋๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋น๋ฐ์๋ฃ์ ์ํด ๋ท๋ฐ์นจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฑ ์์ค๋น ๊ธ ๊ตฌ์ฑํญ๋ชฉ์ ๋ํ ๋ช ํํ ์๋ฃ๋ ํฌ๋ช ์ฑ, ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ณ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ์ํ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ณต์์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค์ ICP20 Public Disclosure์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. 14.3.12 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ ๊ทผ๋ฒ๋ค์ ๋ํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ ๋ขฐ๋์ ์์น, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์์ ์ ์ฉ์ฑ, ์ผ ๊ด์ฑ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ธ๊ธ๋์๋์ง๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. ํฌ๋ช ์ฑ์ ๊ตญ ๊ฐ๋ด/๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์ดํ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๋ค. 14.4 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. 14.4.1 ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ํ๊ฐ๊ฐ ์จ๊ฒจ์ง ๋ณด์์ฑ ์ด๋ ๋๊ด์ฃผ์ ๋๋ฌธ์ ์ ๋งคํด์ง์ง ์๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ICP๋ฅผ ๋ง์กฑ์ํค๋ ์ํ๊ธฐ์ค์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์๊ฑด์ ์ทจ์ง์ ์ ์ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ ํฌ๋ช ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๋ค. 14.5 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ํ์กฐ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ค. 14.5.1 ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณ๋๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋๋นํ๊ธฐ ์ํ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ์น์ ํํ์ ์๊ฐ๊ฐ์น๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ ํ ๊ธ์ ์ ํจ๊ณผ์ ๋๊ด์ ๋๋ ๋ถ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ์ธํ ํ๊ธ์ ์ถํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ง - 118 -
์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ฐ๋์ ํ๊ธํ๋ฆํ ์ธ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด์ ๊ฒฐ์ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ์ง๋ ์๋๋ค. ํ์ฌ ์์ฅ๊ฐ๊ฒฉ์ด๋ ํ์ฌ ๊ตฌ์ ๊ฐ ๋๋ ํ๋งค๊ฐ ๋ํ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ฏธ๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 14.5.2 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ฌ์์ฅ๊ฐ์น, ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ์ ์ฅ์์ ๋ฐ์๋ ์ํ, ์์น, ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ๋ณ์์ ๋ํ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ์ ์๊ฐ๋ฅ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 14.5.3 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ญ์ฌ์ ์๊ฐ๋ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ํ ๋ฏธ๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ ์ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ด๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ์ผ์น๋์ง ์์ ์ ์๋ค. ์ญ์ฌ์ ์๊ฐ๋ ์๊ฐ๊ฐ์น์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๊ฐ ์๊ฐ๋ฒ(์๊ฐ์ด ์ง๋๋ฉด์ ๊ฐ์๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ญ์ฌ์ ์๊ฐ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ)์ ์ ์ ์ฑ ํ ์คํธ๋ ์๊ฐ ํ ์คํธ ์ ๊ด๋ จ๋์ด ์ฌ์ฉ๋ ๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 14.5.4 ์ผ๋ถ๊ตญ๊ฐ๋ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ(Guidance 14.5.5~14.5.11์ ์ธ๊ธ๋์ด ์์)๋ก ์๋ ค์ง ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ผ๋ถ๊ตญ๊ฐ๋ ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ(Guidance 14.5.12~14.5.15์ ์ธ๊ธ๋์ด ์์)์ผ๋ก ์๋ ค์ง ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ(Market Consistent Valuation) 14.5.5 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ๋ํด ์์ฅ๊ฐ์น๋ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ๊ธ์ต ์์ฅ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๊ธฐ๋๋๋ ์์น, ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ๋ณ์์ ๊ธฐ์ดํ ํ๊ฐ ๋ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ๋ผ๊ณ ๋ช ๋ช ๋ ์ ์๋ค. ์ผ์ ๋ฒ์์ ํ๊ฐ๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์์ฅ์์ ๋ช ํํ ๋๋ฌ๋ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์ฅ๊ฐ์นํ๊ฐ๋ ์ด ๋ฒ์์ ํ๊ฐ๋ฒ ์ค์ ํ๋์ด๋ค. 14.5.6 ์ผ๋ถ์์ฐ๊ณผ ์ผ๋ถ ๋ณดํ๋ถ์ฑ ๋๋ ๋ถ์ฑ ๊ตฌ์ฑํญ๋ชฉ์ ์์ฅํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ํ์ ๋ํด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฟ ์๋๋ผ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ฐ์ ์ ๊ธฐ์ดํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ๊ธ์ต์์ฅ์ ์ ์๋ ค์ง ์ ์๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ถ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์์ฅ๊ฐ์น์ผ - 119 -
๊ฒ์ด๋ค. 14.5.7 ๊ทธ๋ฌ๋, ์ผ๋ถ ์์ธ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์, ๋ณด๋ค ๋์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ด์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ณ ๋ ค๋ ์ด์ผํ ์์ฅํ๊ฐ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋ณด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ์์ธ์ ์ธ ๊ฒฝ ์ฐ๋ ์์ฅ์ด ๋น์ ์์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๋ํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด๊ณ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๊ฐ์ ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์ ๋ถ๋ ๊ท์ ๋น๊ตญ์ด ์ฃผ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋์ด๋ ํต์ ๋ฅผ ๋ถ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ์ญํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฐ์ญํ์๋ ๊ด๋ จ์์ฅ ์๊ณก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์์ธ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์์ ๊ฒฐ์ ๋ ๊ฐ์น๋ ์ผ์์ ์ผ๋ก ์๊ณก๋ ์ ์๋ค. 14.5.8 ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์์ ์์ฅ๊ฐ์น๋ ์ ์ ํ ์ ์๊ณ , ๋ณด๋ค ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์์ฅ ํ ์์์ ์์ฅ๊ฐ์น๊ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ชฉ์ ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋นํด ์ ์ ์ฑ์ ์์ค์ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ณ ์์ฅ์ํฉ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅธ ์ ์๋ค. ๋ง์ฝ ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋์์ ๋, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ ์ ํ ๊ฐ์น ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ ์ํด ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ํ์กฐ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ณ , ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๊ณ , ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ฉ์ฑ๊ณผ ๋ชฉ์ ์ ํฉ์ฑ, ํฌ๋ช ์ฑ ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ์กฐ์ ์น์ ๋ํ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ์ ๊ณตํด์ผํ๋ค. 14.5.9 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์์ฅ๊ฐ์น์ ์ผ์นํ๋ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ถฉ๋ถํ ํ์ฑํ๋ ์์ฅ์ด ๋นํด ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ํด ์กด์ฌํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ํด์๋ง ํ์ฑํ๋ ์์ฅ์ด ์กด์ฌํ๊ฑฐ๋, ์์ฅ์ด ๊ฒฝ์ง๋์์ ๋ ์ง์ ์ ์ธ ์์ฅ๊ฐ์น๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌํ ์ํฉ์์ ๋ ๊ด๋ จ ์์ฅ์ ๋ณด๊ฐ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ ์๋ฌด, ์ํ์ ์ธ๋ถ ๊ตฌ์ฑ์ ์์ ๋ํด์๋ ์กด์ฌํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํ๋ถ์ฑ ์ธ๋ถ ๊ตฌ์ฑ์์์ ๊ฐ์น๋ ์ด ๊ตฌ์ฑ์์์ ๊ฐ์น์ ๋ํ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฃผ๋ ๊ธ์ต์ํ ์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด์ ๋ณต์ ๋ ์ ์๋ค. 14.5.10 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์์ฅ๊ฐ์น๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๋ฒ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๋ฒ๋ค์ ์กฐํฉ์ ์ฌ ์ฉํ๋ฉด์ ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ๊ฐํจ์ ์์ด์, ๋ณดํ๋ถ์ฑ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ํ์ฑํ๋๊ณ ์ ๋์ฑ์ด ์๋ ์์ฅ์์ ๊ฑฐ๋๋๋ค๋ฉด, ๊ด์ฐฐ๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์์ฅ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ๊ทผ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์์ ์ ์ฉ์ฑ, ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ์์ฅ๊ฐ์น๋ฅผ ์ด๋์ด ๋ผ ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. - 120 -
๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ผ๋ถ ๋๋ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ธ์ต์ํ์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด์ ๋ณต์ ๋ ์ ์๋ค๋ฉด ๋นํด ๊ธ์ต์ํ์ ์์ฅ๊ฐ์น๊ฐ ๋ณธ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๊ฐ์น๋ก์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ด ์๋ฒฝํ ๋ณต์ ๋ ์ ์๋ค๋ฉด, ์์กด ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ๊ธํ๋ฆํ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ ์ ์๋ค. ์์ฅ๊ฐ๊ฒฉ ๊ณผ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด, ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์์ฅ๊ฐ์น์ ๋์ฉ์น๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ํ์๊ฐ ์๊ณ , ์์ฅ์ ๋ณด์ ๋ถํ์ค์ฑ๊ณผ ๋น์ ๊ทผ์ฑ๋ค์ ๋ฐ์ํ ํ ์๊ฐ ์๋ค. 14.5.11 ๋ณธ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋๋๋ก ๊ตฌ์ฑ์์์ ๊ทผ๋ฒ(components approach)์ด๋ผ ๋ช ๋ช ๋๋ค. ๊ตฌ์ฑ์์์ ๊ทผ๋ฒ ํ์์๋ ์ํ์ ๊ตฌ์ฑ์์์ ๊ฐ์น๊ฐ ํ์คํ ํ ๋๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ๊ณ , ์ ๋ขฐํ ์ ์์ ๋, ์์ฅ๊ฐ์น๋ก ํ ๊ฐ๋๋ค. ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ๊ตฌ์ฑ์์๋ค์ ์์ฅ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ ํ์๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ํฌ์ ๋๋ ์ ์ถ์์์ ๋ณดํ์ํ์์๋ฅผ ๋์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ฐ๋ณ๊ตฌ์ฑ์์๊ฐ ๊ตฌ๋ถ๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๊ตฌ ์ฑ์์์ ๊ทผ๋ฒ์ ์์ฅ๊ฐ์น์์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ณ ๋ชจ๋ธ๋ง์๋ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ์ํค๋ ๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ๋ค. ์์ฅ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ถฉ๋ถํ ํ์ฑํ๋ ์ ์ฅ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋์ฑ ์ํ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒํ๊ฐ(Amortised Cost Valuation) 14.5.12 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์์๋ ํน์ ์์ ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ธ๋ฆฌ์ ์ ์ ํ ์ํ์กฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ์ฌ๊ฐ์น ๋ก์ ๊ฒฐ์ ๋๋ค. 14.5.13. ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒํ์์ ์์ฐ์ ํ๊ฐํจ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ํ ์ธ์จ์ ๊ธฐ๋๋๋ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ์ฌ๊ฐ์น์ ๋นํด ์์ฐ์ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํด ์ง๊ธ๋ ๊ธ์ก์ ๋์ผํ๊ฒ ๋ง๋ ๋ค. ์์ฐ์ ๊ตฌ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ง๊ธ๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ํน์ ์์ ์ ์์ฅ๊ฐ์น์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ผ์นํ๋ค. ์์ฐ์ ๊ตฌ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ง ๊ธ๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๊ตฌ์ ์์ ์ ๊ธ์ต์์ฐ์ ์ํ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํน์ ์ ์ ์ ํ๊ฐ๋ ์ํ์ ์กฐ์ ์ ์๋์ ์ผ๋ก ํ ์ธ์จ์ ํฌํจ๋๋ค. - 121 -
14.5.14 ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒํ์์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํ๊ฐํ ๋, ํ ์ธ์จ๊ณผ ์ํ์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ ๊ฐ์๋ ๋ฐ์ ํ ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค. ํ ์ธ์จ์ ๊ด๋ จ์์ฐ์ ๊ธฐ๋์์ต (์ ์ฉ์ํ์ ๊ณ ๋ คํ ํ)์ ๊ธฐ์ดํ ์ ์๋ค. ํ ์ธ์จ๊ณผ ์ํ์กฐ์ ์ ๋ค ๋ฅธ ์กฐํฉ ๋ํ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 14.5.15 ์๊ฐ์๊ฐ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ๋, ์ต์ํ 1๋ ๋ง๋ค ์ฐ์ถ๋ ๊ฐ์น์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ ํด ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํน์ ์์ฐ์ ๋ํ์ฌ, ๋นํด ์์ฐ์ด ์๋นํ ์์ค๊น ์ง ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฐ์ํ์์ ๋, ๋นํด ์์ฐ์ ์ฅ๋ถ๊ฐ์ก์ ๊ทธ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ฐ์ํ ๊ธฐ ์ํด ์กฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํน์ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ์ฌ, ๊ทธ ๊ฐ์น๋ ์ต์ํ ๋งค ๋ ํ ์คํธ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์น๊ฐ ์ ์ ํ์ง ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋์์ ๋ ๋ฐ๋ก ์กฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ด๋ฌํ ์กฐ์ ์ ์ ์ ์ฑ ํ ์คํธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ค์ํ๋ฉด์ ๋ถ์ ์ ํ ๋ณด์์ฑ์ ๊ฐ์์ํค๊ธฐ ์ํด์๋ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์ผ ํ๋ค. 14.6 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์น๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค. 14.6.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์ผ๊ด๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด์, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ฐ์น๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ํ์ง ๋ง์์ผ ํ ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ ๋์ผ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์๋ ๋์ผํ ์ ๋ขฐ ์์ค์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ํด ๋ณด์ ๋๊ณ ์๋ ๋์ผํ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๊ฐ์น๋ ๋นํด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ ์ฉ๋์ ์์กดํ ์ง ๋ง์์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ํ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์๋ ์ ์ฉ๋๋ค. 14.6.2. ๊ทธ๋ฌ๋, ์์๋ณดํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ ๋ ๋นํด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํ๊ธํ ๋ฆ์ด ๋์ผํ ์ง๋ผ๋ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ ์์ ์ ์ฉ์ํ์ ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ฑด์ด๋ ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์ ์ฉ๋ ์ํ์กฐ ์ ์ ์ํด ๋ณด์๋ ์ ์๋ค. ๋์์ผ๋ก ์ฌ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ์ํ์ ๋ํ ์ถฉ๋น๊ธ์ด ์ฌ๋ณดํ์์ฐ์ ํ๊ฐํ ๋ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์๋ ์ ์๋ค. 14.6.3 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ ์ธํ ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ ๋ ์๋๋ค. 14.6.4 ์ฑ๋ฌด์ ์กฐ๊ฑด๋ค์ด ๋นํด ์ฑ๋ฌด๋ฅผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด์ ์ข ์ - 122 -
์ํค๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋นํด ์ฑ๋ฌด์ ๊ฐ์น๋ ์ข ์ ๋ถ์ฑ์ ๋ ๋ฎ์ ์ํ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๋น์ํ ์ํ์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๋ ๋ฎ์ ์๋ณธ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 14.7 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ๋ ๋ง์ง(ํํ์ถ์ ์น์ ๋ํ ๋ง์ง)์ผ๋ก ์ธํด ํํ์ถ์ ์น๋ฅผ ์ด๊ณผ ํ๋ค. 14.7.1 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ๋์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ณด ํ์์ต์์๊ฒ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ๋ณดํํ์ฌ ์๋ฌด์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ ๋ถ์ฑ์ด๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋นํด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ง์ง์ ํฌํจํ๋ค. 14.7.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด ์ดํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์์ทจํ ๋ณดํ ๋ฃ, ๋ณดํ๊ธ, ๊ธฐํ ๋ค๋ฅธ ํ๊ธํ๋ฆ(๋ฐฐ๋น๊ณ์ฝ์ ๋ฏธ๋ ๋ฐฐ๋น), ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ ์ง ๋น์ฉ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. 14.7.3 ์ ๊ณ์ฝ๋น๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ค์ํ ๊ตฌ์ฑ์์์ด๋ค. ์ ๊ณ์ฝ๋น๊ฐ ์ง์ถ๋ ํ, ๋ฏธ๋ ํ๊ธ์ ์ ์ก์ ์ ์ถ์ก์ ์ด๊ณผํ ์ ์๋ค. 14.7.4 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด๋ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๊ธ์ก๊ณผ ์๊ฐ์ ์์ด ๋ถํ์ค ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋นํด ๊ณ์ฝ์ ์ด์ฉํ๊ธฐ ์ํ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ์ฌ๊ฐ์น๋ ๋ค์ ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค. ๋นํด ํ์ฌ๊ฐ์น์ ๊ฐ์คํ๊ท ๊ฐ์น๊ฐ ๊ทธ๋ค์ ๊ธฐ๋ํ ๊ฐ(ํต๊ณ์ ์ค๊ฐ๊ฐ์ด๋ผ ๋ถ๋ฆฐ๋ค.)์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋นํด ํ์ฌ๊ฐ์น๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ๋น์ฉ์ ํํ์ถ์ ์น๋ผ ๋ช ๋ช ๋๋ค. ๊ณ๋ฆฌ์ ํต๊ณ ์ ๊ธฐ๋ฒ(๊ฒฐ์ ๋ก ์ , ๋ถ์์ , ์๋ฎฌ๋ฆฌ์์ ์ ๊ธฐ๋ฒ์ ํฌํจ)์ด ํํ์ถ์ ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. 14.7.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ถฉ์คํ ์ด ํํ๊ธฐ ์ํด์ ๋ฟ์๋๋ผ, ๋นํด ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ณด์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋น์ฉ์ ๋ํด์๋ ์ถฉ์คํ ์ดํํด์ผ ํ๋ค(์๋ฅผ๋ค์ด ์๋ณธ, ํท ์ง, ์ฌ๋ณดํ, ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ์ํ๋ฅผ ์๋ฏธ). ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ง ๊ธ์๋ฌด๊ฐ ๋ฐ์ํ์ ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ ๋ณดํ์์ต์์๊ฒ ์๋ฌด๋ฅผ ์ถฉ์คํ ์ด ํํ๊ธฐ ์ํ ์์ฐ์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์์น์ ์ผ๋ก ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ ๋ถํ์ค์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ธ์ก ๋๋ฌธ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ํํ ์ถ์ ์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ์ด๊ณผ๊ธ์ก์ด ํํ์ถ์ ์น์ ๋ํ ๋ง์ง - 123 -
(Margin Over the Current Estimate)์ด๋ค. 14.7.6. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ํ์์ ์๊ตฌ๋๋ ์ ๋ขฐ์์ค์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ผ์ ํ ์๋ณธ์ด ๊ฐ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ต์ํ ๊ทธ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํจ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋น์ฉ์ ๋ณด์ฅํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์, MOCE๋ ์๋ฉธ ๋์ง ์๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์ ์ง๋์ด์ผ ํ๋ ์๋ณธ์ ๋ํ ๋ณด์๊ธ์ก์ผ๋ก ๋ณผ ์๋ ์๋ค. ๋ถํ์ค์ฑ์ด ์๊ฐ์ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ ๋ MOCE ๋ํ ์ค๋น๊ธ์ ๊ฐ์ํํ๋ก ๊ฐ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ๋ถ ํ์ค์ฑ์ด ๊ฐ์ํ ๋, ์๊ตฌ๋๋ ์๋ณธ ๋ํ ์กฐ์ ๋ ์ํ์ ๋น๋กํ์ฌ ๊ฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. 14.7.7 ํ์ค์ ์ผ๋ก ํํ์ถ์ ์น์ MOCE๋ฅผ ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ ์ธก์ ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ํ์ง ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ธฐ์ค์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ด ํํ์ถ์ ์น์ ๋ํ ๋ช ์์ ์ด๊ฑฐ๋ ์๋ฌต์ ์ธ ๋ง์ง์ ํฌํจํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฅผ๋ค์ด, ์ถฉ๋ถํ ํ์ฑํ๋๊ณ ์ ๋์ฑ์ด ํ๋ถํ ์์ฅ์์ ์ป์ด์ง ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์์ฅ๊ฐ์น๋ ์๋์ ์ผ๋ก MOCE๋ฅผ ํฌํจํ๋ค๊ณ ๊ธฐ๋๋ ์ ์๋ค. 14.7.8 ์ด๋ค ๋ชจ๋ธ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ธฐ์ค์ด ์๊ตฌํ๋ ์ ๋ขฐ๋ ์์ค๊น์ง ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ ํ ์ค๋น๊ธ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ด ์ผ๊ด๋ ๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ์ง๋ฅผ ํ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํํ์ถ์ ์น์ MOCE๋ฅผ ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ ๋ณด๊ณ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค๊ณ ์ ํด์ผํ๋ค. 14.7.9 ํํ์ถ์ ์น์ MOCE์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฐ์์ํจ ๊ธฐ์ด๋ฐ์ดํ๋ ๊ฐ์ ์ ๋ณํ๋ ๊ณต์๋๊ณ ํฉ๋ฆฌ์ฑ์ด ์ฆ๋ช ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ผ๊ด์ฑ, ์ ๋ขฐ์ฑ, ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ ์งํ๊ณ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ์ํ ๋ณํ๋ฅผ ํผํ๊ธฐ ์ํด์์ด๋ค. 14.8 ํํ์ถ์ ์น๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ชจ๋ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ ์ฌ๊ฐ์น๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด๋ ์ค๋ฆฝ์ ์ธ ํํ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ๋ค. 14.8.1 ํํ์ถ์ ์น๋ ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ชจ๋ ํ๊ธํ๋ฆ ์ ๋ฐ์ํด์ผํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฌ์ด์ ๊ณ์ฝ์ ๊ด๊ณ ์์ ๋ฐ์ํ ๋ชจ๋ ํ๊ธํ๋ฆ(๋น๋ณด์ฆ ์ ํ์ ๋๋ ์์์ ํ๊ธํ๋ฆ)์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ด๋ ๋นํด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์์ ์ ์ค์ง์ ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก ๊ฒฝ์ ์ ์ค - 124 -
์ง ๋ํ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 14.8.2 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํนํ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ๋ฏธ ๋๋ณดํ๋ฃ์ ์ง๊ธ์ ๋ํด ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค๋ฉด ๊ทธ๋ฌํ ๋ณดํ๋ฃ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ํ์์ ์ธ ์์์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋๊ตฌ๋ ๋์์ ๋ค๋ฅธ ์์(๋ณดํ๋ฃ)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํจ์ด ์์ด ๋ ๋ค๋ฅธ ์์(๋ณดํ๊ธ)๋ฅผ ๋ค ๋ฃฐ ์ ์๋ค. ํ๋์ ์์๋ฅผ ์ธ์ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ค๋ฅธ ์์ ๋ํ ์ธ์๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๋ถ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ด ๋ฌํ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๋ฃ ์์ ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ด๋ จํ๊ธํ๋ฆ๊ณผ ๊ด ๋ จํ์ฌ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ํํ์ถ์ ์น๋ฅผ ์ฐ์ถํ ๋ ๊ฐ์คํ๊ท ์ ๊ทผ ๋ฒ์ผ๋ก ๋ฐ์๋๋ค. 14.8.3 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ธก์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ ๋ช ํ์ฑ์ ๋ถ์ฌ ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ ํํ์ถ์ ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ด๋ จ ํ๊ธํ ๋ฆ๊ด๋ จ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ตฌ๋ถ์ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ค์์ ์๊ฑด์ด ์กด์ฌํ๋ค ๋ฉด, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ค์ ์๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ๋ถ๋๋ค.* * ๋ฌดํํ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ์ง ์ฅ๊ธฐ์๋ช ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ํด, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ ๊ธฐ๋์ฌ๋ช ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถ ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฐ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์คํจ๋ ํด์ฝ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ผ๋ฐฉ์ ์ธ ์ ํ์ ์ํด ํ์ฅ๋๋ ๊ณ์ฝ๊ธฐ๊ฐ ๋๋, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ผ๋ฐฉ์ ์ธ ์ทจ์๊ถ์ด๋ ๊ฐฑ์ ๊ถ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์๋ฐฉ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ฐฑ์ 14.8.4 ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์๊ฑด์ ํ ๊ณ์ฝ์ ๊ฐฑ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ์๋ก์ด ๊ณ์ฝ์ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ํ ๊ณ์ฝ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฐฑ์ ์ด ํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ช ์์ ์ผ๋ก ๋ถ์ฌ๋ ์ต์ ์ ํ์ฌํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ ์ธํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ผ๋ฐฉ์ ์ธ ๋ด๊ฐ๊ฒฉ(in the money)์ต์ ์ ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํํ์ถ์ ์น๋ ๋นํด ์ต์ ํ์ฌ์ ๊ธฐ๋์น๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋นํด ์์๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ๋ ๋ณดํ๋ฃ๋ ํฌํจํ์ง ์๋๋ค. ๋ค๋ง ์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ผ๋ฐฉ์ ์ธ ์ต์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ์ถ๊ฐ ๋ณดํ๋ฃ๋ ํฌํจํ ๋ค. ๋ณ์ก๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ณดํ๊ณ์ฝ(์ ๋๋ฒ์ ์๋ช ๋ณดํ ๋ฑ)์ ์์ด, ํ๊ธํ ๋ฆ์ ํ๊ณ์ฝ์ ๋ณด์ฆํ๋ ์์ค๊น์ง ์๊ตฌ๋๋ ์ต์ํ๋ ์ด์์ ์๋ฐ์ - 125 -
๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํํ์ถ์ ์น๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ณดํ๋ฃ์ ๊ธฐ๋์น๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๊ธ๊ณผ 14.8.5. ๋ ๋ฒ์งธ ์๊ฑด์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ผ๋ฐฉ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ทจ์ํ ์ ์๋ ์์ค์ ๋์ ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ช ํํ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ํ ๊ณ์ฝ์ ์ฌ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ ๊ณ์ฝ ๊ด๋ จ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๋ฐ์ํด์๋ ์๋๋ค. ์ด๋ ๋งค 1๋ ๋ง๋ค ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ธ์๋๋ ๋๋ถ๋ถ์ ์ํด๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ํํ์ด๋ค. ์ฌ์ธ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ํ ๋๋ค๊ณ ํ ์ง๋ผ๋, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ ์๋ฌด๊ฐ ์ ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ ๊ณ์ฝ์์ ๋ฐํํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ํ๊ธํ๋ฆ๋ง์ด ํ๊ฐ ์ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ์ฌ์ธ์๋ ๊ณ์ฝ์ ์ํฅ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ์ด์ ๋์กฐ์ ์ผ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ผ ๋ฐฉ์ ์ผ๋ก ์ทจ์ํ ์ ์๋ ์๋ช ๋ณดํ๊ณผ ์ฅํด๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํฌ ํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋นํด ๊ณ์ฝํ์ ๋ฏธ๋๋ณดํ๋ฃ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋๋ก ์ค๊ณ๋ ์ด ์๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ์ธ๋๋ผ์ดํ ์ ์ฐจ ์์ด ์ ์ฒด ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๊ด๋ จํด์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ๋ณดํ๋ฃ๊ฐ ๋ณ๋๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋๋ผ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง์ด๋ค. 14.8.6 ์ธ ๋ฒ์งธ ์๊ฑด์์๋, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฐ์ฅํ ์ต์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ ์ง๋ผ๋, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋์๋ฅผ ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค๋ฉด ๋นํด ์ฐ์ฅ๊ณ์ฝ์ ํ ๊ธํ๋ฆ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ์๋์ง ๋ง์์ผํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ์ฅ๊ณ์ฝ์ ์ํฅ์ ์ง ๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ์์์ ์ง๊ธ(Discretionary payments) 14.8.7 ์ผ๋ถ ๋ณดํ๊ณ์ฝ๋ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ณด์ฆ๊ธ๋ถ(์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ์ฌ๋ง์ด๋ ๋ง๊ธฐ ์, ๋๋ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ ์ต์์ง๊ธ๊ธ์ก)์ ๊ณ์ฝ์๋ฐฐ๋น์ ์ฐธ์ฌํ ์ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ฐฐ๋น์ ์ง๊ธํจ์ ์์ด ๊ธ์ก์ด๋ ์๊ธฐ์์ ์ผ์ ํ ์ฌ๋๊ถ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ๋๊ถ์ ์ข ์ข ์ ํ์ด ์๋ค. 14.8.8 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ธ์ก์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ ์ ์ฐ์ถํ ๋, ๋ชจ๋ ํ๊ธ์ ์ถ์์๊ฐ ๊ณ์ฝ์ ๋ณด์ฆ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๊ธ ๊ณ ๋ ค ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๊ธํ๋ฆฌ๋ผ๊ณ ์์๋๋ ๋ฏธ๋ ์ฌ๋ ์ ๋ฐฐ๋น์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 126 -
14.8.9 ๋ฐฐ๋น๊ณ์ฝ ํํ์ ๋ค์์ฑ๊ณผ ๊ฐ๊ตญ์ ๋ฒ์ ์ฒด๊ณ ํ์์, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ๊ฐ์ ์ฌ๋์ ์์์ ๋ํ ๋ถ๋ถ์ ํฌํจํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ํ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉํ ์ผ๊ด๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ์ ์์น(ICP์์ ์ธ๊ธํ๊ณ ์๋๋ฐ์ ๊ฐ์ด)์ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. 14.8.10 ๋ง์ ๊ตญ๊ฐ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ฐฐ๋น๋ ๋์ ์ด์ต์ ๋ถ๋ฆฌ๊ณ์ ์ผ๋ก ํ๊ณ ์ฒ๋ฆฌ๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๋์ ์ด์ต์ ์ฌ๋ฌด์ ์ผ๋ก ์ด๋ ค์ด ์๊ธฐ์ ๋ณดํ๊ณ ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฌํ ์ด์ต์ ์๋ณธ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ณ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์์ ์๋ณธ์์๋ก์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ์ ๋ฏธ๋ ์ฌ๋์ ์ด์ต์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ ์ง๊ธ ์ฌ๋ ฅ๊ธฐ์ค์์ ์๊ฑด์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ํ์ ์ผ๊ด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๋ณธ์์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์๊ฑด๊ณผ ๋น๊ต๋ ์ ์๋ค. ์ค๋ฆฝ์ ์ธ ํํ์ถ์ ๊ฐ์ (Unbiased current assumptions) 14.8.11 ์ค๋ฆฝ๋ ํํ ๊ฐ์ ์ ๋ฏธ๋์ ๋ง(์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฏธ๋ ์ถ์ ์น๋ฅผ ๊ณผ๋๊ณ์ํ๊ฑฐ๋ ๊ณผ์๊ณ์ํ์ง ์๋ ์์ค์ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ด๋ ์ธํ๋ ์ด์ ๋ฅ ์ธ์์ ์๋ฏธํ๋ค.)์ ๋ํ ํ๋จ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ด๋ จ๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฒฝํ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ด๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ด ๋ณํ ๋๋ง๋ค ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ฐ์ ์ด ์ฌ๊ณ ๋ ค ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ฐ์ ์ด ํ์ฌ ์ํฉ์์ ์ ํจํ๋๋ก ์ ์งํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์ ์ด ์์ด์ผ ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. 14.8.12 ๊ธ๋ฆฌ, ๊ธ์ต์ํ ๊ฐ๊ฒฉ, ์ธํ๋ ์ด์ ๋ฅ ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ํ ํ ์ถ์ ์น๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋ ๋๋ง๋ค ๋งค๋ฒ ๋ฌ๋ผ์ง๋ฆฌ๋ผ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค. ํนํ, ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ธํ๋ ์ด์ ๋ฅ ์ ๋ฏผ๊ฐํ๋ค. ๊ฐ์ ์ด ์์ฅ๊ฐ์น๋ก๋ถํฐ ์ฐ์ถ๋ ๋ ๊ทธ ๊ฐ์ ๋ค์ ํ๊ฐ์์ ์์ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ํํ ๊ฐ์น์ฌ์ผ ํ๋ค. 14.8.13 ์ ๋ก์ ์ธ ๊ฒฝํ์น ๋ถ์(๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝํ์น์ ์ ์ ํ ์ฐ์ ์ ๊ฒฝํ ์น๋ฅผ ๊ณ ๋ ค)์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ด๋ จ ์ํ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ ์ ํฉ๋ฆฌ ํํ๊ธฐ ์ํด ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ์ ์ด ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝํ๋ถ์์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์กดํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ์ฅ ์ต๊ทผ์ ๊ฒฝํ์น๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ํ ๊ฐ์ ์น๋ฅผ ๋ฐ ๋์ ๋ํํ ํ์๋ ์๋ค. ๊ฐ์ฅ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฐ์ ์น๋ ์๋ ์ ๊ฒฝํ์น - 127 -
์ ์ํ ๋ถ์์ ์ํด ํ๋๋ ์ ์๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฒฝํ์น์ ๋ณ๋์ฑ ์ ์ํํ ํ์๊ฐ ์๊ณ ๋ถ๋ช ํ ๋ฏธ๋์ ์ถ์ธ๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ญ์ฌ์ ๊ฒฝํ์น๊ฐ ํ์ฌ์ ์ํฉ๊ณผ ๊ด๋ จ ์๋ค๋ ์ ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์ฃผ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 14.8.14 ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝํ์น์ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ๋ฎ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ง๋จ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ก์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด๋ จ ์ฐ์ ๊ฒฝํ์น ์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ด ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ถ์ ์ ์ํ ๊ธฐ์ด๋ก์ ๋์ฑ ์์ฌ๊ฒฐ ์ ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. 14.8.15 ์์น์ ์ผ๋ก, ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ ์ ๋นํด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณด์ ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ ๋ณด๋ค๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ฒด์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ์ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํน์ฑ์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ณ ์ ์ ์ฌ์ ๊ดํ(ํน ํ ์ธ๋๋ผ์ดํ , ์ํด์ฌ์ ๋น, ๊ฒฝ๋น ๋ฑ)์ ์ธก๋ฉด์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋นํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ์ด๋ ๊ดํ์ด ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ จ ์ฐ์ ์ ๋ ํ์น๋ก์ ์ธ์ ๋ ์ ์๊ณ ์ ์ฌํ ์ ๋ณด๊ฐ ์์ฅํ๊ฐ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋นํด ๋ณดํํ์ฌ ๊ณ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 14.8.16 ๊ฒฝ๋น์ ๊ด๋ จํ์ฌ, ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด์ ํน์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ด์ํจ์ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝํ์น๋ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํจ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค. 14.8.17 ์ ๊ณ์ฝ๋น๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฒฝ๋น ์ค์ ์ค์ํ ์์์ด๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ ์์ด, ์ ๊ณ์ฝ๋น๋ ์ด๋ฏธ ์ง๊ธ๋๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋จ์ง ์ ์ง๋น์ ์ํด์ฌ์ ๋น๋ง์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ๋น๊ด๋ จ ๊ฒฝํ์น ๋ฅผ ๋ถ์ํ ๋ ๋ฏธ๋ ๋น์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฆฝํ๋ ๋ฐ ์์ด ์ ๊ณ์ฝ๋น์ฉ์ ๋ถ๋ฆฌ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์๋ก์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ท๋ชจ์ ๋ฐ๋ผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋ณํ์ง ์๋ ๊ฒฝ๋น๋ ๊ณ ๋ ค๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋์, ์๋ก์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ์ข ๋ฃ๋ ๋๋ผ๋ ๊ณ์ํด์ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ๋น๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 14.9 MOCE๋ ์ ์ฒด ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ ๋ ๋ฐ์ํ๋ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ฐ์ํ๋ค. 14.9.1 ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ค์ด ์ํ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์ผ๋ถ ์ํ์ ๋ํด์๋ ๋นํด ์ํ์ ๋ํ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ์์ฅ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์กด์ฌ - 128 -
ํ ์ ์๋ค. ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ ํํจ์ ์์ด ์ธก์ ๋์์ธ ์ํ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ ๋ ค๋๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ณ์์น(quantile), CTE(Conditional Tail Expectation), ์๋ณธ๋น์ฉ์ ๊ทผ๋ฒ, ๋ช ์์ ๊ฐ์ ๋ฒ ๋ฑ ์ ํฌํจํ๋ค. ์ ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ค์ด ํผํฉ๋์ด ์ฌ์ฉ๋ ๋, ์ผ๊ด์ฑ ์ฒดํฌ๊ฐ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฐ์ถ์น๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ ๊ฐ๊ฐ ์ํ๋๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ ์์ค๊น์ง ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฐจ์ด์์ ๋ฐ์ํ๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์์์ผ์ผ ํ๋ค. ํ์ฌ ์ด๋ค ๊ณตํต์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์๋ค. ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก, ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๋์ผํ์ง ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ ๋ชฉ ์ ์์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์์ค๊น์ง ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ฐจ์ด์์ ์ค๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์์ ํค๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฐ์ถ๊ณผ์ ์ ์ฒดํฌ์ ์ผ๊ด์ฑ ์ฒดํฌ๊ฐ ๋ฐ๋์ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋จ ํน์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์ ํ๋์๋ค๋ฉด ๋ณํ์ ๋ํ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ ํ ๋นํด ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ค. 14.9.2 MOCE๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ด์ฌ๋ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์ถ์ ๊ฐ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ผ๊ด๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ๋ฉฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ํ๊ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด์, ํํ์ถ์ ์น์ ๋ ํ ๋ง์ง์ ์ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ๋์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํจ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ถํ์ค์ฑ(์ฆ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ณ ์๋ ์์ค๊น์ง์ ๊ด๋ จ ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณ๋์ฑ)์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 14.9.3 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ด์ฌํ๋ ์ํ์ด MOCE์ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค๋ฅธ ์ํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ํ์ด MOCE์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ๋์์ ๋ฐ์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ค๋ณต ๋ฐ์์ ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฅ ํ ํผํด์ผ ํ๋ค. 14.9.4 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ์ด์ต์ ๋ด์ฌ๋ ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ถํ์ค์ฑ ๋๋ฌธ์, ์ผ๋ถ ๊ตญ ๊ฐ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ํ๋งค์์ ์ ์ด์ต์ ์ธ์ํ๋ ๊ฒ์ ๊ธ์งํ๊ณ ์๋ ๋ฐ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉํฅ์ด ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ตญ๊ฐ์์, ๋ณธ์ง์ ์ธ ๋ถ ํ์ค์ฑ์ ๋ณดํ๋ฃ์ ํํ์ถ์ ์น์ ์ฐจ์ด๋ก ํ์๋๋ค. ๋ค๋ฅธ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ณธ ๋ฌธ์์์ ํฌํจ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ค ์ค์ ํ๋๊ฐ MOCE๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ ํ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์์ค์ ์ถ์ ํจ์ ์ ์ฉํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด๋ฏ๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ ํ๋งค์ ์ ์ ์ด์ต์ ์ธ์ํ ์ ์๋ค๋ ์๊ฒฌ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. 14.9.5 MOCE๋ฅผ ํ๊ฐํ ๋ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ ์ํ์์ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํด ๋ช ํํ - 129 -
ํ๋ ๊ฒ์ ์ค์ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ดํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ํ๊ณผ ํน์ ๋ณดํ ํ์ฌ๋ฅผ ์ด์ํจ์ ๊ด๋ จ๋ ์ํ์ ๊ตฌ๋ณํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ตฌ์ฒดํ๋ ์ํ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณธ์ง์ ์ด๋ฏ๋ก MOCE์ ๋ฐ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 14.9.6 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ MOCE์ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด์, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ์์ฅ์ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ํฌ๋ช ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ ์์ค์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 14.9.7 MOCE๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์์ด ์ ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ค์์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค ๊ณ ๊ธฐ๋๋ ์ ์๋ค. ์ ์ฌํ ์ํ์ ๊ฐ์ง ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด๋ ์ ์ฌํ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ํด ๋ชจ๋ฅผ์๋ก ๋ ๋ง์ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๋ฐ์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ผํ๋ค ํ๋๋ผ๋, ์ํฅ์ด ํฐ ์ํ์ ๋ฎ์ ์ํ ๋ณด๋ค ๋์ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๋ฐ์๋น๋๊ฐ ๋ฎ์ผ๋ ์ฌ๋๊ฐ ํฐ ์ํ์ ๋ฐ์๋น๋๋ ๋์ผ๋ ์ฌ๋๊ฐ ์ ์ ์ํ๋ณด๋ค ๋์ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฐ๊ฑฐ๋ ์ ์ฌํ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ํ์ ๊ฐ์ง ์ง๋ผ๋, ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ธด ๊ณ์ฝ์ ๋ ์ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๋์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ํ์ ์ข์ ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ํ๋ณด๋ค ๋์ MOCE๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๊ฒฝํ์น๊ฐ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์ค์ด๋ ์์ค๊น์ง MOCE๋ฅผ ๊ฐ์์์ผ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐ๋์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. 14.9.8 MOCE๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ค์ ํ ๋, ๋ณดํ ๊ฐ๋ ์๋ MOCE์ ๋ฐ์๋๋ ๋ณธ์ง์ ์ํ์์๋ค์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด ์ผ ํ๋ค. 14.9.9 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค๋ก ๋ถ๋ฆฌํ ์ฌํญ์ ๋ํด ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์์ด ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ฌํ ๋ถ๋ฆฌ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์์ธ ์ํ์์ธ์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ๋ฏธ ์น๋ ์ํฅ์ ๋ํด์๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ถ๋ฆฌ๋ ์ฐ์ถ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๊ณ , ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ด์์์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ MOCE์ ๋ฐ์๋๋ ํฌํธํด ๋ฆฌ์ค๊ฐ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ง ์๋๋ค. ์ฐ์ถ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค๋ด - 130 -
์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๊ฐ ๋จ์ง ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋จ์ ์๋ฏธํ๋ค. ํฌํธํด๋ฆฌ์ค๋ด์ ์์ฌ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค๊ฐ ๋ชจ๋ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ์์ ํญ๋ชฉ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ฒด์ MOCE๋ ๋จ์ง ํฌํธํด๋ฆฌ์ค MOCE์ ํฉ์ผ ๊ฒ์ด๋ค. 14.9.10 ๋ณดํ๋ถ์ฑ์ ์์ ์ฆ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด๋ ์ํ์ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง ๊ธ์ต์ํ์ ์ํด ๋ณต์ ๋๊ฑฐ๋ ํท์ง๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๋ ๋นํด ๊ธ์ต์ ํ์ ๊ฐ์น๋ ์๋ฌต์ ์ธ MOCE๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๋ณดํ๋ถ์ฑ์ ์์์ ๋ํ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฌํ ํท์ง์ ๋ชจ๋ ์๋๋ฆฌ์ค ์์ ๊ฑฐ์ ์๋ฒฝํ์ง ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํ๊ธํ๋ฆ๊ณผ ๋นํด ๊ธ์ต ์ํ์ ํ๊ธํ๋ฆ๊ฐ์ ์ผ์ ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ค ๋ชจ๋ธ์ด ๋นํด ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ํท์ง๋์์ธ ๊ธ์ต์ํ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด ๋นํด ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฒด์ ์ธ ์ผ๊ด์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ๊ดํ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ์ํด ๋ ๋ ค๋์ด ์ผ ํ๋ค. 14.10 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ๊ฐ๋ ํํ์ ์๊ฐ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ ํ ์ธํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ์ ์ ํ ํ ์ธ์จ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๋ค. 14.10.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ธฐ์ค์์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ์๋ ํํ์ ์๊ฐ๊ฐ์น๋ฅผ ํ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ธฐ์ค์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ ์ธ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ ํ ํ ์ธ์จ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค ์ ์ค์ ํ ๋, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ตฌ์กฐ, ์กฐ๊ฑด ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ํ๊ฒฝ ๋ณดํ๊ธ์ด ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์์ค 14.10.2 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ ์ธํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ธ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ์ ์ฉ๋๋ ๊ธฐ ์ค์ ์ ์ ํ ๊ธ๋ฆฌ๊ฐ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋ ์ ์๊ณ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ ์ ์์ฅ๋ฐ์ดํ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ผ์ ํ ์กฐ์ ์ ๊ฐํ ์ ์์์ ์ธ์ํด์ผ ํ๋ค. 14.10.3 ์ํ์ด ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ฐ์๋๋ ์์ค๊น์ง, ๋นํด ์ํ์ ๋ํ ์กฐ์ ์ด ํ ์ธ์จ์ ๋ฐ์๋์ง ๋ง์์ผ ํ๋ค. - 131 -
14.10.4 ํ ์ธ์จ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด์ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ํด์ผํ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅ ํ ์์ต๋ฅ ์ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ธ์ต์ํ์ ํ๊ฒฝ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด์ ํ๊ฒฝ ๊ณผ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ์ ์ฐจ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. 14.10.5 ๋นํด ๊ธฐ์ค์ ๊ด์ฐฐ๊ฐ๋ฅํ์ง ์์ ์์ฅ ๋ฐ์ดํ์ ๋ง๊ธฐ์ ๋ํด ์ ์ ํ ๋ด์ฝ๊ณผ ์ธ์ฝ์ ํ์ฉํด์ผ ํ๋ค. ์ผ๊ด๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ํ ์ธ์จ์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์์ต๋ฅ ๊ณก์ ์ ์ฌ์ฉํด ์ผ ํ๋ค. 14.10.6 ์์น์ ์ผ๋ก, ๊ธ์ต์ํ์ด ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์์ฅ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ณ ๋ณดํ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌด๋ ์ํ์ ๋ณต์ ํ๊ฑฐ๋ ํท์งํ ์ ์๋ค๋ฉด, ๊ทธ๋ฌํ ๊ธ์ต์ํ ์ ๊ฐ์น๋ ํํ์ ์๊ฐ๊ฐ์น๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ค๋ผ๊ณ ๊ณ ๋ ค๋๋ค. 14.11 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ด์ฌ ์ต์ ๊ณผ ๋ณด์ฆ์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ฐ ์ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 14.11.1 ํํ์ถ์ ์น์ MOCE์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ต์ ๊ณผ ๋ณด์ฆ ์์(์ต์๋ณด์ฆ๋ณดํ๊ธ, ์ต์๋ณด์ฆ์ด์จ ๋ฑ)์ ๋ํ ๋ช ํํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด์ฌ์ต์ ๊ณผ ๋ณด์ฆ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ํ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ ์ฑ์ ๋ง์์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํต๊ณ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ ๋ ์ ์ ํ ๋จ์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 14.11.2 ์ค์ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ต์ ์ผ๋ก๋ ์คํจ๊ถ๊ณผ ์ผ๋ถ ์๋ช ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์์ ํด์ฝํ๊ธ๊ธ์ ๋ฐ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ค ์ ์๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ถ์ ์ ์คํจ๋ ํด์ฝ์ ๋ํ ์กฐ์ ์ด ๋ฐ๋์ ๊ณ ๋ ค๋์ด ์ผ ํ๋ค. ์คํจ๋ ํด์ฝ์ ์ํ์ ์ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๊ณ ๋ ค๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์คํจ๋ ํด์ฝ์ ๋ํ ์ญ์ฌ์ ๊ฒฝํ์น๋ ํํ์ถ์ ์น๋ MOCE๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ์ ์ค์ ํ ๋ ์ ์ฉํ๋ค. ์คํจ๋ ํด์ฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ถ ํ์ค์ฑ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๊ฑธ์ณ ์์ ํ ๋ถ์ฐ๋ ์ ์๋ค. ์๋ํ๋ฉด ์ด๋ฌํ ์ํ์ ์์ค์ ๊ฒฝ์ ์ ์ํฉ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ฑ๊ณผ์ ๊ดํ ๋ณดํ๊ณ ์ฝ์์ ์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ ์ ์ํฉ์ด๋ ์ธ์์ ๋ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ์์ ๋ณํ์ ๊ทธ๋ค์ ์คํจ ๋ ํด์ฝ์ ๋ํ ๊ฐ์ธ์ ๋๊ธฐ์ ์ํด ์์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์์ธ๋ค์ ์คํจ ๋ ํด์ฝ์ ์ํ์ ํ๊ฐํ ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. - 132 -
14.11.3 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์ผ์์ ํด์งํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์ ์ง๊ธํด์ผํ ํด์ฝํ๊ธ๊ธ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ฐ๋๋๋ก ๊ตฌ์๋์ง ์๋๋ค. ํด์ฝ์ ํจ๊ณผ๋ ์ด๋ฏธ ํด์ฝ๋ฅ ๊ฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ ์ํ์ ๋ฐ์์ ์ํด ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ํฌํจ๋์๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๋ฒ์ด ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅํ๊ฐ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด์ ์ธ ์ฌ๋ฌด์ ์๊ฑด์ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์์ด ์ต์ํด์ฝํ๊ธ ๊ธ ์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ท์ ๋, ํนํ ๋์ ํด์ฝ๋ฅ ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์์ ์ฅ์น๋ฅผ ์ํด, ์ ์ ํ๋ค๊ณ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ์ ์ ํ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. - 133 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 15 : ํฌ์ (Investment) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํฌ์ํ์์ ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ท์ ๋ชฉ์ ์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค ๋ ์ 15.0.1 ์ด ์์น์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ํ์ง ์๋ ํ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด ์์น์ ๊ท์ ์ฌ๋ถ์ ์๊ด์์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๋น๋ณดํํ์ฌ์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์์ง๋ง ๋น๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ํ์๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด์ง ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ํฌ์ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ค์ ์ ์ํ ๊ธฐ์ด 15.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์ํ์์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.1.1 ๋ณดํ์ฐ์ ์ ํน์ฑ์ ์ค๋น๊ธ๊ณผ ์์คํก์์๋ณธ ์ค์ ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ค๋น๊ณผ ์๋ณธ ์๊ตฌ์์ค์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ํฌ์์ ์์ฐ๋ณด์ ๊ฐ ํ ์ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๋ถ๋ฅ๋ ฅ์์ค์ ์ธก์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๋ณดํํ์ฌ ์์ฐ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ์ง์ ํน์ฑ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ ์์ฐ ๋ถ์ฑ๊ฐ์ ์ํธ์์ฉ ๋ฐ ์ํธ ์์กด์ฑ์ ๊ฐ๋ ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ ํต์ฌ์์์ด๋ค. 15.1.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ค์ํ ์ด์ (์๋ณธํ๊ฐ, ํ๊ธํ๋ฆ ์ธก์ ๋ฑ)๋ก ์๋ง์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ์ด ๋ดํฌ๋ ๋ค์ํ ์์ฐ์ ๋์์ผ๋ก ํฌ์ํ๋์ ํ๋ค. ์ฃผ์๊ณผ ๋ถ๋ ์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ถ๊ฐ์ธก์ ์์ฅํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋จ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๋ณ๋๋ ์ ์ ์ผ๋ฉฐ, ๊ตญ์ฑ ๋ฐ ํ์ฌ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ณ ์ ๋ ์์ต์ ๋ณด์ฅํ์ง๋ง ๋ง๊ธฐ์ ์ ํ์ ๊ฐ๊ฒฉ๋ณ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ธ ๋ฐ ์ด ์ ํ์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ ธ์ถ๋ ์ ์๋ค. 15.1.3 ์ง๋ถ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณต๊ณ ํ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌ๋ฌด์ ๊ท์ ์๊ฑด ์์ฒด๋ง์ผ๋ก๋ ์ถฉ๋ถ ํ์ง ์๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ดํ๋ ์ ์ ํ ์์ค์ ์ ๋์ , ์ ์ฑ์ ๊ท์ ์๊ฑด ๋ณด์์ด ๋ฐ๋์ ํ์ํ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํ - 134 -
๋ฐ ์ง๋ถ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ์์ฒด์ ์ธ ์ธก์ ์ ํตํด์๋ ๋ด์ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ฒฝ ํ๊ฒ ํต์ ํ์ง ๋ชปํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณด์ํ ์ ์๋ค. 15.1.4 ํฌ์๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๊ฑด์ ์ค์ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ ์์ธ์ ๋ค์์ ์ฌํญ ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ฐ๊ตญ(๋๋ ๊ดํ ์ง์ญ) ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์์ค ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด, ์ธ์ ์๋ณธ(๋ณด์ ์๋ณธ)์ ๊ตฌ์ฑ์ ๊ณ๋์ ์๊ฑด์ด ์ ์ฉ๋๋์ง๋ฅผ ํฌํจ ํ, ์ธ์ ์๋ณธ์ ์ง์ ํน์ฑ์ ์ ํ๋ ๋ฐฉ์ ๊ฐ๊ตญ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๊ณต์์ ๋์ ๋ํ ์ดํด๋ ๋ฐ ํฌ๋ช ์ฑ๊ณผ ์์ฅ๋ด์์์ ์์ฅ๊ท ์จ ์์ค ๊ตญ๋ด์ธ์ ์ผ๋ก ํฌ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ฌ๋ฌด์ํ ๋ฐ ์๋ณธ์์ฅ์ ์ฑ์ ์์ค ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ค์ ๋น์ฉ, ํ์ ์ ๋ํ ์ํฅ, ์ค์ง์ ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์์ ๊ณ์ฝ์๋ณดํธ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์์๋ผ๋ ์ ์ ์ธ์ํ๋ ์ฐ์ ๊ดํ์ ํจ์จ์ฑ์ ํจ๊ณผ ์ํ์ ํฌํจํ ํ ๊ธ์ตํ์ฌ์์ ๊ฒฝ์์์ค, ํ ๊ธ์ตํ์ฌ์ ๋ํ ํฌ์ํ์ ๊ท ์ ์์ค ๋ฑ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ฐ๋ ์ ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ฐ ์ ๋ขฐ๋ 15.1.5 ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต ๋ฐ ํฌ์ํํ์ ๋ง์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์ ๋ค. ๊ท์ ๋ ํน์ ์์ฐ์ ํฌ์๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ๋, ์๋ฅผ ๋ค์ด ํน์ ์์ฐ์ ๋ํ ํฌ์๋น์จ์ ์ค์ ํ๋ ๊ท์จ์ค์ฌ์ ๋ฐฉ์์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ฅธ ๋์์ผ๋ก ์ ํน์ ์์ฐ์ ๋ํ ๊ท์ ๋น์จ์ ์ค์ ํ์ง ์๊ณ ์ค์ ๋ ์์น์ ๋ถํฉํ ๋ฉด ํฌ์๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ์ด์ํ๋ ์์น์ค์ฌ์ ๊ท์ ๋ฐฉ์์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ ๋ค. 15.1.6 ํฌ์๊ท์ ๋ ๊ท์จ์ค์ฌ๊ณผ ์์น์ค์ฌ์ ํผํฉํ์ฌ ์ด์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌ ํ ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ ์ ์ ๋๋ก ์ ๋ํ๊ฑฐ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ ์ํด์ฃผ๋ ์ญํ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.1.7 ๊ท์จ์ค์ฌ์ ๊ท์ ๋ ํน์ ์์ฐ ํฌ์๊ธ์ง ๋๋ ํ๋๋ฅผ ๋ถ๊ณผํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ผ๋ฐ์ํ, ํน์ ํ์์ํ, ์ผ์ ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ ์์ฐ, ๋ฌด๋ด๋ณด๋์ถ, ๋น์์ฅ์ฃผ์, ์ํธ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ๊ด๋ จ๋ ๊ธฐ ์ ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ ๋ฑ ๋ฏธ๋ ์์ต์ ๋ถํ์ค์ฑ์ด ๋์ ์์ฐ์ ๋ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์ ๋ ๋จ์ผ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ, ๊ทธ๋ฃน, ๋๋ ๋ - 135 -
์ง์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ทธ๋ฃน(ํน์ ์ฐ์ ๊ณผ ํน์ ์ง์ญ)์ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ์ด์์ฐ ๋ด์ง ์ ์ง์๋ณธ์ ์ผ์ ๋น์จ ์ด๋ด๋ก ์ ํํ ์ ์๋ค. ์ด ๊ท์ ๋ ํน์ ํฌ์์ ๋ ํ์ฌ ์ง์ ์ ํ์ ๊ฐํ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ์ง์ ์ ์ ํ์ ํ์ง ์๋๋ผ๋ ์ถ ๊ฐ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ถ๊ณผ, ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์์ ์ฐจ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ์ ๋ฑ์ ์ ์ฉํ์ฌ ํน์ ์ ์ฐ์ ๋ํ ๊ณผ๋คํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ถ์ ๋ด์ง ์ํ์์ฐํฌ์์ ํํผ๋ฅผ ์ ๋ํ ์ ์๋ค. 15.1.8 ๊ท์จ์ค์ฌ์ ๊ท์ ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ํด์๋ ์ฌ์ง๊ฐ ์ ์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ด๋ฅผ ์ํ ํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฉ์ดํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์กฐ์น๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ ๋ฒ์ ๋ฑ ์ดํด๋น์ฌ์์๊ฒ ์ฝ๊ฒ ์ค๋ช ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์จ ๋ฐฉ์์ ๋๋ค๋ฅธ ์ด์ ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ธฐ์ ํ๋นํ์ง ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋ ๋ ์ข ๋ฅ์ ์์ฐํฌ์๋ฅผ ์์ฒ์ ์ผ๋ก ๋ฐฉ์งํ ์ ์๋ค๋ ์ ์ด๋ค. 15.1.9 ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๊ท์จ์ค์ฌ์ ๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ ์ ์ ํดํ๋ ์์๋ก ์์ฉํ ์ ์๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ฅ ๋ถํฉํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ์ ์ฐ์ ๋ณด์ ๋ฅผ ๊ธ์งํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฅํ ๋ฐ๋๋ก ์์ง์ด๊ฒ ๋ ์์ฅ์ํฉ์ ์๊ฒฌํ์ฌ ์ด๋ฅผ ํท์งํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์์ํ์ ํฌ์ํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ ํ์์ํ์ด ๊ท์ ๋ชฉ๋ก์ ํฌํจ๋์ด ํฌ์ ๊ฐ ๋ถ๊ฐํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์๋จ์ ์ ํดํ ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ณ์ฝ์์ ์ดํด์ ๋ถํฉํ๋ ์ํ๊ตฌํ์ ์ ํดํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์๋ ์๋ค. ์์ธ๋ฌ, ๋ณดํํ์ฌ ์ฌ์ ์ ์์ฑ ๋ด์ง ๋ณด์ ๋ถ์ฑ์ ํน์ฑ์ด ์๋ก๊ฐ์ ๋งค์ฐ ๋ค์ํ์ฌ ๋์ผํ ๊ท์จ์ ์ ์ฒด์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ ๋ค์ ๋ด๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ ๊ตฌ์ถ์ ์ํ ํ ํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. 15.1.10 ์์น์ค์ฌ๊ท์ ์ ์ฅ์ ์ค ํ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฌ์์์ฐ์ ์ ํํจ์ ์ ์ด ํญ๋์ ์ตํต์ฑ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ์ ํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ๋ฌด๋ชฉ ์ , ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉ์์ค ๋ฑ์ ๊ฐ์ฅ ๋ถํฉํ ์์ฐ์ ํฌ์ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ํฌ์์ ๋ต์ ๊ตฌ์ฌํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์์ฐ์ ์ ํํ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ์ฅ ์ ์ ํฌ์์์ฅ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ผ ์์๋ก ๊ท์ ๋ด์ฉ์ ์์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋จ์ ์ค ํ๋๋ก์ ํฌ์์์ ์์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฌ์ง ์๋ค๊ณ ํ๋จํ ํฌ์์์๋ ํฅํ ๋งค์ฐ ์ํํ ํฌ์๋ก ๋๋ฌ๋ ์ ์๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ์์ด ์์น์ค์ฌ์ ๊ท์ ๋ ๊ท์ ํด์์ ๋ค์ํ ๊ฒฌํด๊ฐ - 136 -
๋์ถ๋ ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ์ ์๋ค. 15.1.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต์ ์ข ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ํฌ์๊ท์ ์ ๊ฑด์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์ ์๊ฑด์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ธ์ตํ์ฌ๊ฐ ์์ฐ์ด ๋์ ํตํ์ฌ ๊ฐ๋ ์์ ์ฐจ์ต๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ก ๊ฐ๋ฅํํ ์ผ๊ด์ฑ ์ ๊ฐ์ถ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ๊ธ์ต๊ถ์ญ๊ฐ ๊ท์ ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๋ ๊ฒ ์ ๊ณต์ ํ ์์ฅ์ ์ ์งํ๋๋ก ์ง์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๊ท์ ์ ๊ฑด์ ์ค์ ํจ์ ์์ด, ๊ธ์ต์ ์ข ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌํน์ฑ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐจ์ด ๋ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 15.1.12 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ํฌ์์์ฐ์ด ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ชฉ์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ํตํฉ๋์ง๋ ๊ตฌ์ฒดํํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋ ์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ท์ , ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ์ ์ดํจ๊ณผ ๋ฐ ํํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ํํ๊ธฐ ์ํ ์๋จ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์์ธ๋ฌ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ ๊ฑฐ๋์ ๋๋ฐฉ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๊ด ๊ณํ์ฌ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๊ณ ๋ ค๋์์ ํฌํจ์์ผ์ผ ํ๋ค. ์คํธ๋ ์ค ์ ํฉํ์์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ํฌ์์์ฐ์ ํ๊ธํ๊ฐ ์ฉ์ดํ์ง ์์ผ๋ฉฐ ์์ฐ ์ด๋์๋ ์๋นํ ์ ํ์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํฌ์์ ์ฐ์ ๋ํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน๋ชฉ์ ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ช ํํ ํฌํจ์ํค๊ธฐ ์ ์ ์์ฐ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ช ํํ ๊ณ์ฝ์ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฉํ ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ์ ๊ดํ์ฌ ๊ฐ๊ด์ ์ด๊ณ ํฌ๋ช ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๊ท์ ๋ชฉ์ ์ ๋ช ๋ฐฑํ ํด์ผ ํ๋ค. 15.2.1 ํฌ์๊ท์ ์ ๊ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ํฌ๋ช ์ฑ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ด์์ ์ํด ํ์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ฅผ ์ค์ ํ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ดํ์ฌ ๋ช ์์ ์ด์ด์ผ ํ ๋ค. ํนํ, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค๋ฅธ ์๋จ, ์ฆ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑํ๊ฐ, ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ณ์ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ท์ ์๋ ์ผ๊ด์ฑ ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ์ง์นจ - 137 -
15.2.2 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ท์ ๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ฒ์ ์ค์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ง ๊ฐ๋ณ๋ณดํํ ์ฌ ์ธก๋ฉด๊ณผ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ท์ ์ ๋ํ์ฌ ๋ช ํํ๊ฒ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ์ ๋์ฑ, ์์ฐ์ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ์๋ณธ์ ๊ฐ์ฉ์ฑ๋ฑ ๊ทธ๋ฃน์ ํน ์ ๋๋ ์ด์๋ฅผ ์ฃผ๋ชฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.2.3 ๊ทธ๋ฃน์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, ํฌ๋ช ์ฑ์ ์ฌํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋์์ ๋น๊ต ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์ฌ์ ์ ์ํํ๋ ๊ฐ๊ตญ์ ๊ฐ๋ ํฌ์ ๊ท์ ์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ๊ทธ๋ฃน์์์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ์ ์ฒด๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ฅผ ํ์ฑํ์ํฌ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ์ ์์ ์์ฐํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๊ดํ ๊ท์ 15.3 ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ ์ต์ํ ์ ์ฒด์ ์ธ ํฌ์ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ํฌํจ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค ์์ ์ฑ ์ ๋์ฑ ๋ถ์ฐ์ฑ 15.3.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๊ท์ ์ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ํ์ ํ๋ฉด์ ํฌ์๋ฅผ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ์์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค ๊ณ์ฝ์ ๋๋ ์ฑ๊ถ์์ ๋ํ ์ฑ๋ฌด์ํ์ ์ํ์ผ(์๋น์ผ)์ ์ง๊ธ์ด ๋ ์ ์ ์ด์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ์ ๊ฐ์ฉ์ฑ์ด ๋ณด์ฅ๋ ์ ์๋ ๊ณณ์ ๋ณด์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ถ์ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค 15.3.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ฐ ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ๊ท์ ๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ณ ์ ์์ ๋ช ํํ ๋ณด์ฌ์ผํ๋ค. ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ง์นจ 15.3.3 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ณ๋์ ๋ฐ ๋น๊ณ๋์ ํฌ์๊ท์ ์ ๋ถํฉํ๋๋ก ํ - 138 -
๋ ํํธ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ๋์ ๋๋ ์ด๋์ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํด์ผ ํ๋ค. 15.3.4 ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์์์ ๋ฉค๋ฒ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ ํฌ์๋ก๋ถํฐ ํ์๋ ๋ ์์ค์ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํฌ์๋ก ์ธํ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ์์ค๋ก ํ ๋๋ ์ ์์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค(๋ง์ฝ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ง๊ฐ์ ์ ์ธ ์ง ์์ด ์์์ ๊ฒฝ์ฐ) 15.3.5 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ฉค๋ฒํ์ฌ์ ์์ฐ์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ์ ๋ํ ์ง๋ถ ๋๋ ํฌ ์๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ๋์ฑ ๊ด์ ์์ ์ ์ ํ ํฌ์๊ท์ ์ฅ์น๊ฐ ๊ฐ ๊ตฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํผํฌ์ํ์ฌ์ ๋ํ ํต์ ๊ถ์ ๊ฐ์ง์ง ๋ชปํ๋ ์์ค์ ์ง ๋ถํฌ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน์์ ์ด์ธ์ ํ์ฌ๋ค์ ์ ์ฉ๋๋ ๋์ผํฌ์๊ท์ ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ํผํฌ์ํ์ฌ์ ๋ํ ํต์ ๊ถ์ ์๋ฐํ ๋งํ ์ง๋ถ ํฌ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํฌ์์์๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ง๋ ํฌ์๊ท์ ๋ฅผ ํผํฌ์ํ์ฌ์ ๋ํ ์์ฐ๋ฒ์ฃผ๊น์ง ํฌ๊ดํ์ฌ ๊ท์ ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ท์ ๋ ํผํฌ์ํ์ฌ์ ํฌ์์ ์ฑ ์ด ํฌ์ํ์ฌ์ ํฌ์์ ์ฑ ๊ณผ ์ผ๊ด๋ ์ ์ ๋๋ก ํ๋ ํํธ, ์ ์ ํ ์์ ์ฑ, ์ ๋์ฑ ๋ฐ ๋ถ์ฐ์ฑ์ด ์ ์ง๋ ์ ์๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ์์ ์ฑ 15.3.6 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์์ฐ์ด ๊ฐ๋ณ์ ๋๋ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ถฉ๋ถํ ์์ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ํ์ ๋๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ ์ ์ถฉ๋ถํ ์์ ์ฑ์ ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด์ดํ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ์ ์ ์ด๋ค. ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ ๊ทธ ๊ฐ์น ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์ค์ง์ ๋ณด์ ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฎ์ ์์ ์ฑ์ ์์ฐ์ ์ ํํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ๊ณค๋ํ ์์ฐ์ ์ ํํ์ง ์๋๋ก ์ ํํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. 15.3.7 ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณ๋๋ฆฌ์คํฌ(15.4.1๋ถ๋ฌธ์์ ๋ ผ์๋๋ค) ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์์ค๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฟ๋ง์๋๋ผ ํฌ์์์ฐ์ ๋ฐํํ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ํ์ฐ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ํ์ฌ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ ์ฑ์ ํฌ์์์ฐ์ ๋ฌผ ๋ฆฌ์ ๋ณด๊ด์ํ, ์ ํ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ์๋ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์์ฐํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค. - 139 -
15.3.8 ํฌ์์์ฐ์ ์ธ๋ถ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ ์ด์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฐ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์์ด ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ธ๋ถ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ ์ฌ์ฉ์ ํ๊ณ์ฑ์ ๋ช ํํ ์ธ์ํ๊ณ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ ๊ด์๋ฌด๋ฅผ ๋คํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ๋ถ๋ฑ๊ธ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ด์ฉํ ์ ์๋๋ก ๊ด๋ จ๊ท์ ๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.3.9 ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณต์ก ์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ธก์ ํ ์ถฉ๋ถํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ ์ ๋ด์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ดํ์ฌ ํฌ๋ช ํ์ง ์๋ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ์ธก์ ์ด ์ฉ์ดํ์ง ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ํฌ์์์ฐ์๋ ์งํฉํฌ์ํ๋๋ฅผ ํตํ ํฌ์ ๋ด์ง ๊ตฌ์กฐํ ์ํ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ๊ธ์ต์ํ์ด ํด๋น๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฌ์ํ๋ ์์ฅ์ ๋ฐ๋ผ์๋ ํฌ์์์ฐ์ ๋ํ ๋ณดํธ์์ค, ๊ท์ ํ๊ฒฝ, ๋ฒ์ ํ๊ฒฝ ์ธก๋ฉด ์์ ํฌ๋ช ์ฑ๊ณผ ๋ช ๋ฃ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ ์ํฉ์ด ์์ ์ ์๋ค. 15.3.10 ํฌ๋ช ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ ํ๊ฒฝํ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์์ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ ์ ์ ์คํ๊ฒ ๋ถ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ฅํ ํฌ์์์ฐ์ ๋ด์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ฉด๋ฐํ ๋ถ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ํฌ์๊ตฌ์กฐ์ ๋ดํฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ด ์ ๋ฐ๋ผ ํ์๋๋ ๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ตญ์ธํฌ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฒ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ฅด๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ค. ํฌ์์์ฐ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฏธ๋ ์ง๊ธํ์ฌ์ผํ ์ ์ฌ์ ์๋ฌด๊ฐ ๋ช ํํ ํ์ ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ด๋ณด๋์ด์ผ ํ๋ค. 15.3.11 ํ์์ํํฌ์์ ๋ํ ์์ ์ฑ์ ๊ทธ ํ์์ํ์ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ํ์์ํ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ์์ ์ฑ, ํ์์ํ์ ๋ณด์ ํ ๋ ๋ชฉ์ , ๊ทธ ํ์์ํ ํ์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ต์คํฌ์ ธ์ ๋ํ ๋ด๋ณด ๋ฑ์ ํจ๊ป ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ค ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ด ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ด ๋ณด๋ฌผ์ ์ ๊ณตํ๊ณ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ด ์๋ฌด์ดํ์ ์คํจํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ด๋ณด๋ฌผ์ ์ฒ ๋ถํ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ด์ ์ ์ฌํ๊ฒ ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ฑ์ ์ 3์์ ์ํ ๋ณด์ฆ์ผ๋ก ๋ณด๊ฐ๋ ์ ์๋ค. 15.3.12 ์ด๋ค ํฌ์์์ฐ์ ๊ทธ ์์ฒด๊ฐ ํ์์ํ์ ์๋๋ผ ๊ทธ ์์ฑ์ ํ์์ ์ฑ ๊ฒฉ์ด ๋ด์ฌ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ํ์์ํ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ์ ๋์ผํ ์ ์๋ค. ์ด๋ค ํฌ ์๊ณ์ฝ์ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋์ ํ๋์ธ ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ฑฐ๋๋๊ธฐ๋ ํ - 140 -
๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ํฌ์๊ณ์ฝ์ ํฌ์์์ ์ฑ์ ๋ํ์ฌ ๋์ผํ ์ด์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ์ฌ ์ผ ํ๋ฉฐ, ํฌ์๊ท์ ๋ ์ฌํ๊ท์ ์์ค๊ณผ ์ผ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋๋ก ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. 15.3.13 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฌ์์์ฐ์ ๋์ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ(ํผ๋์ฌ์) ๋ฆฌ ์คํฌ์ ๊ทธ ํฌ์์์ฐ์ ๊ณ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์์ฐ ๋์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ถฉ๋ถํ ๋ด๋ณดํ๋ณด(์ฃผ๊ธฐ์ ์ธ ์ ๋ฐ ์ดํธ๋ฅผ ํตํ ๋ณด๊ฐ)๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ํฌ์์์ฐ ๋์ฌ๋ ์ค ์ฌ ๊ทธ ์์ฐ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฅ๋ถ์ ํฌํจ๋์ง ์๋๋ค ํ์ฌ๋ ๋ ํฌ์์ ์ฐ์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ถ์๋์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ช ํํ ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์์ฐ ๋์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๋ณด๋ฅผ ํฌ์ํจ์ ์์ด ์์ฅ์ ํ์์๋ ํฌ์์์ฐ์ ์์ํ ์ ์๋๋ก ์ด์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ฝ์ ์ข ๋ฃ ํ ์ ํด์ง ํํ๋ก ๋ฐํ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ 15.3.14 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ์ธก๋ฉด์์๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ค์์ฑ์ด ๋ฎ์ ์ ์์ง๋ง ๊ทธ๋ฃน์ธก๋ฉด์์๋ ์ค์ํ ์ต์คํฌ์ ธ ๋์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ ๋ค. ์์ธ๋ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํฌ์๊ท์ ๋ฅผ ํํผํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ก ๋ถ์ฐํ์ฌ ๋ถ์์ ํ ์์ฐ์ ํฌ์ํ๋ ๊ฒ์ ๊ท์ ํ ์ ์๋๋ก ์ ์ ํ ํตํฉ๋ ๊ณต์์ ๋๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋์ฑ 15.3.15 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๊ธ๋ถ๋ฅผ ์ง๊ธํ ์์ ์ ํ์ ๋ ๊ธ์ก์ด ์ง ๊ธ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ง์ถ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ํ๊ธ์ด ํ์ํ ์์ ์ ์ ํํ ์กฐ๋ฌ๋ ์ ์๋๋ก ์ ์ ์ ๋์์ฐ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ณด์ ์์ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ํ์๋๋ ํฌ์์์ต๊ณผ ํด๋น์์ฐ ์ ๋งค๊ฐํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ์ ํด๋นํ๋ ์์ฐ ๋งค๊ฐ์ ์ ์ ๋๋ ํ๊ธ์ ํฌํจํ ๋ค. 15.3.16 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฐ์ ๋ด๋ณด๋ก ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋ ์์์น ๋ชปํ ํฐ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ ์ํ๊ฑฐ๋ ํ์์ํ ๊ฑฐ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์๊ธ๊ณต๊ธ์ด ๋์ด๋์ผํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋์ฑ ์ถฉ์กฑ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ฝํ๋ ์ ์๋ค. ๊ฑฐ๋๊ท๋ชจ์ ํ๊ธ์ ์ถ - 141 -
์ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ์๋ฌด์ดํ์ ๋์ํ ์ ์๋ ์ ๋์์ฐ์ ๋ถ ์กฑ์ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. 15.3.17 ํน์ ์์ ์ ํฌ์์์ฐ์ ์ ๋ํ ๋ฐ ํ๊ธํ์ํค๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ํ๋ค. ์ ๋ฅผ ๋ค์ด ํ์ํ ํ๋์ ํฌ์ ๋์ด ์๋ ์์ฐ์ ํ๋์ ์์ฐ์ ํ๋งคํ ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด์ดํ๋ฅ๋ ฅ ์ธก๋ฉด์์ ์ด๋ฌํ ์์๊ฐ ํฌ์์์ฐ์ ์์ ์ฑ์ ์ ํดํ ์ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ ์ ์ด์์ ์ ํดํ์ง ์๊ณ ํ๊ธํ์ํค๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ณ ์ ์์ฐ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ ์ฌํ ์ด์๊ฐ ์ ๊ธฐ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ง์นจ 15.3.18 ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์์ฐ์ด๋์ ๋ํ ๋ฒ์ , ํ์ค์ ์ ํ์กฐ๊ฑด๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๊ตญ๋ด์์๋ ์ ๋๊ฐ๋ฅ์์ฐ์ด๋ผ๋ ์๊ธฐํ์์๋ ๊ฐ์ฉ์์ฐ์ ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ์ ๋์ฑ์ ์์ ๋กญ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ (Home and host supervisor ๋ชจ๋) ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ์์ฐ์ด๋์ ๋ํ ๋ฒ์ , ์ค ๋ฌด์ ์ ํ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ ํ์ ์ ์ฌ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ง๊ธ๋ถ ๋ฅ์ ์ด๋ฅผ ์ ์์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.3.19 ์ถ๊ฐ ์ ๋์ฑ์ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ฌธ์ ์ง์ํ๊ธฐ ์ํ ์ ๋์ฑ ๊ด์ ์์ ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ด์๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๋ค 15.3.20 ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๋ค๋ฅธํํธ์ ์กด์ฌํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋๋ ์ฑ์ ๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํํธ๊ฐ ์ฑ์ฅ์ค์ธ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํํธ๋ฅผ ์ง์ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ฉค๋ฒ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋๊ฐ ์์ฃผ ๋ฐ์(์ค์ ๋๋ ์ํธ ๋์ถ ๋ฑ)ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฑฐ ๋๋ ํ์ฌ ์์ฅ์ํฉ ๊ธฐ์ดํ์์์ ์ ์ ํ ์ด์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ์ผ ํ ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๊ณผ์ ์ ํตํด ๋ฉค๋ฒํ์ฌ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ธ ์ํธ๊ฑฐ๋์ ์ ํํ ํจ๊ณผ์ ์ํฅ ํ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํด์ง๋ค. 15.3.21 ๊ฐ ๋ฉค๋ฒ์ ๋ ์์ ์ธ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์ถฉ์กฑ์์ด ๊ทธ๋ฃน๋ฉค๋ฒ๊ฐ์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ์์กดํ๊ณ ์๋ค๋ฉด ์์ฐ์ ์ ๋์ฑ๊ณผ ์๋ณธ์ ๊ฐ์ฉ์ฑ์ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. (๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ด๋ฌํ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ์กฐ๊ฑดํ์์) - 142 -
๋ถ์ฐ์ฑ 15.3.22 ๋ถ์ฐ ๋ฐ ์ํ์ง์ค ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํต์ฌ์ ๋ถ๋ฌธ์ด๋ค. ์์ฅ์ ํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ํค๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํฌ์ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ถ์ฐ๋๊ณ ํฌ์์์ฐ ๋ฐ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ์ต์คํฌ์ ธ๊ฐ ์ ์ ์์ค ์์ ๊ด๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.3.23 ๋์ผ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฒ์ฃผ ๋ด์์์ ๋ถ์ฐ์ฑ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฒ์ฃผ๊ฐ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ๊ตฌ๋ถํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ๋ค. ๋์ผ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ๋ด ๋ถ์ฐ์ ๊ฐ์ ์ ํ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ง ์ค๋ ๋ ๋ฐ์ํ๋ค(์ : ๊ฐ๊ธฐ ๋ค๋ฅธํ์ฌ์ ๋ํ ์ฃผ์ํฌ์). ์ด๋ฌํ ๊ฒ์ ๊ด์ฐฐ๋ณ์์ ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๋ ๋ฆฝ์ ์ด๋ฉฐ ๋์ผํ ๋ณ์์ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ฐ ์ํ๋ค๋ ํต๊ณ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ๊ฐ ๋ถ์ฐ์ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ ์คํฌ ์ ํ์ ์ง์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ์๋ก์ ์ฑ๊ณผ ๊ฐ ์ํธ์ฐ๊ณ๋์ด ์์ง ์์ ๋ค๋ฅธ ์์ฐํฌํธํด๋ฆฌ์ค๋ฅผ ํผํฉํ ๊ฒฝ์ฐ ํตํฉ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ต์คํฌ์ ธ๋ ๊ฐ๋ณํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๋จ์ํฉ์ฐ๋ ์ต์คํฌ์ ธ๋ณด๋ค ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ๋ํ๋๋ค. 15.3.24 ํฌ์ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ถ์ฑ์ ์์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ฒ์ฃผ๊ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ๋ด์์์ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ํฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ๊ฐ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ์์ดํ ์์ฅ ๋ฐ ๋ค์ํ ์์ฐ๋ฒ์ฃผ๋ณ ํฌ์๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๋ฒ์ฃผ๋ด ๋ถ์ฐ์ฑ์ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ณ๋ก ๊ฐ๋ณ ์์ฐ๊ฐ ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ ์์ฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑํจ์ผ๋ก์ ์ ์ฒด ํฌ์ํฌํธํด๋ฆฌ ์ค์ ๋ถ์ฐ์ฑ๋ ๊ฐ์ถ ์๊ฐ ์๋ค. 15.3.25 ํฌ์ํฌํธํด๋ฆฌ์ค๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ถ์ฐ๋์๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ๋ณด ํํ์ฌ๋ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ณผ๋คํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ง์คํ ๋๋ ์ง์ ํ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ง ์๋๋ก ํน์ ์์ฐ, ํน์ ํ ๋ฐํ์, ํน์ ๊ทธ๋ฃน, ํน์ ์์ฅ ๋ฑ์ ๊ณผ๋ํ ๊ฒ ์์กดํ๋ ๊ฒ์ ํผํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์ํ๋ณ, ํฌ์์ง์ญ๋ณ, ํฌ์๋ฑ๊ธ๋ณ๋ก ์ํ์ง์ค๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ์ ๋ํ ๋์ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋์ผํ์ฌ ๋ด์ง ๋ ์ผ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ์ ํฉ์ฐ ์ต์คํฌ์ ธ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ์ฌ๋ณดํ์ถ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ๊ณ ์๋ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ์ง๋ถํฌ์๋ฅผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ด์ ํด๋น๋ ๊ฒ์ด๋ค. - 143 -
๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ 15.3.26 ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํฌ์์์ฐ์ ๋ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋จ์ผํ ์ฌ ๊ด์ ์์ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๊ณผ๋ ์ ์๋ ์ด์๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์๋ค์ด ๋ณด๋ค ์ ์ธ์ํ ์ ์๋๋ก ํด์ค ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ธ ์ต์ค ํฌ์ ธ๋ฅผ ์ธ์งํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ, ํฌ์์์ฐ์ ๊ฐ์น์ ์ ๋์ฑ์ด ๊ธ๊ฐํ๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด๋ถ์ ์ฌ๋ฌด์ ๊ณค๋์ ์ด๋ํจ์ ๋ฌผ๋ก ํน์ ์์ฐ์ ๋ํ ๋ถ์ ์ ํ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ด๋๋ ์ ์๋ค. ๋ถ์ฑ์์ฑ์ ๊ดํ ํฌ์ ์๊ตฌ ๊ท์ 15.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๋ถ์ฑ์ ์์ฑ์ ์ ํฉํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด ์ง๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 15.4.1 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์์ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ํ๊ธ์ ์ ์ก์ ๊ธฐ์ด๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ ๋ด์ง ์ฑ๊ถ์์ ๋ํ ์ฑ๋ฌด๊ฐ ์ํ๋ ์์ ์์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ํ๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ํฌ์์์ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด์ ๋ถ์ฑ์ ์์ฑ์ ๋ถํฉํ๋๋ก ์ด ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต์ ํฌ์์์ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ํ ๊ธ์ ์ ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ํ๊ธ์ ์ถ์ก์ ์๊ฐ์ , ๋ฌผ๋์ ๋์ ๋ฐ ๋ค์ํ ํ๊ฒฝ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณ๋์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํฉํ์ ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํนํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ด์ฌ๋ ํฌ์๋ณด์ฆ ๋ฐ ํฌ์์ต์ ์ ๊ณ ๋ ค ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํฌ์์์ฐ์ ํ์จ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ํ์จ์ด ๋์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๋๋ฐ, ์์๊ฐ์ ์ ์ ํ ๋์์ด ๋์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ฅ๋ณ์(์ด์์จ, ํ์จ, ์์ฅ๊ฐ์น ๋ฑ)์ ๋ณํ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๋ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ๊ฐ์น์ ์์ง์์ด ๋ค๋ฅด ๊ฒ ๋ํ๋๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ถ์ ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 15.4.2 ์ด๋ฌํ ๋ถ์ฑ์์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๊ฐ๋ฅํ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ ์ฑ๋ฅผ ๋์์ํค๋ ํฌ์์ ๋ต๋ง์ ๋ฐ๋์ ๊ตฌ์ฌํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ์ ๋๋ค. 15.4.3 ๋ถ์ฑ์ ํ๊ธํ๋ฆ์ด ํ์ ์ ์ด์ง ์์ผ๋ฉฐ ๋ํ ์ ์ ํ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์๋ฐํ ๋ ์์ฐ์ด ํญ์ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๋ฅผ ์๋ฒฝํ๊ฒ ์ผ์น์ํค๋ ํฌ์ง์ ์ ์ ์งํ ์๋ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ - 144 -
์ฌ์ ์ ์์ต๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์๋์ ์ผ๋ก ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ์ ๋ถ์ผ ์น ํฌ์ง์ ์ ์ ๋ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ฒฝํ์์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๋ฏธ์ค๋งค์นญ์ ์ปค๋ฒํ ์ ์๋๋ก ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ค๋น๊ธ ๋๋ ์๋ณธ ์ ๋ณด์ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ผ ๋ก ํต์ ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ ธ์ถ๋์ง ์๋๋ก ํ๊ธฐ ์ ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ ๋ฏธ์ค๋งค์นญ์ ์ ์ ํ๊ฒ ํต์ ํ ์ ์๋ค. 15.4.4 ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ฐ์ ํ ๋งค์นญ์ ํต์์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ํฌ์ํ๋ ๋ฐ ํฌ์์ธ๋ฑ์ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํ๊ธ์ด ๋ฐ์ ํ๊ฒ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ ๋ณ์ก๋ณด ํ ๋ด์ง ์ ๋๋ฒ์ ๋ณดํ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ๊ท์ ์ฅ์น ๋ง๋ จ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ ์ง ์๋ค๋ฉด ๋์์ผ๋ก์ ๋ฏธ์ค๋งค์นญ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ปค๋ฒํ ์ ์๋ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ ๋์ ์ผ๋ก ์์ฐ์ด ๊ทธ๋ฌ ํ ๋ถ์ฑ์ ๋งค์นญ์ด ๋๋๋ก ์๊ตฌ๋์ด์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํฌ์ํ๋๋ฆฌ์คํฌ๋ ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 15.4.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฐ์ด ์ ์ ํ ํฌ์๋์๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ดํ์ ์ถฉ(๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ณต์๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ชฉ์ ๊ฐ์ ์์ถฉ)์ ๊ด๋ฆฌํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ๋ฐฐ๋น๋ถ ๋ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋์ ๋ถํฉํ๋ ์ ์ ํ ์์ฐ๋ฏน์ค๋ฅผ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ 15.4.6 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํฌํจํ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ปค๋ฒํ๋ ์ ์ฐํฌ์๊ฐ ๊ฐ๋ณ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถ์ฑ ์์ฑ ๋ฐ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์ด์๋์ด์ผํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ฅ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ถ๋นํ ์ํฅ๋ ฅ์ ์ข ์๋์ด์๋ ์๋๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์ ๊ดํ ํฌ์ ์๊ตฌ ๊ท์ 15.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํด๋น ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ์ธก์ ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ์์ฐ ์๋ง ํฌ์ํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.5.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์งํฉํฌ์ํ๋ ๋ฑ์ ํฌํจํ ํฌ์์์ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ํฌ๋ช ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ ๋นํด ์์ฐ์ ๋ด์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ์ ์ ํ ๊ด๋ฆฌ ๋ ์ ์๋ ๊ฒ์ ํ์ ๋์ด์ผํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ฏธ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ - 145 -
๊ทธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณ, ์ธก์ , ๋ชจ๋ํฐ๋ง, ํต์ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋จ์์คํ ๋ด์ง ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค. 15.5.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ทธ ํฌ์์์ฐ์ ๋ํ ํฌ์๋ฅผ ์คํํ๊ธฐ ์ ์ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ดํด๋ ํฌ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฏธ ์น๋ ์ํฅ์ด ์ผ๋ง๋ ํฐ์ง๋ฅผ ์ธก์ ํ๋๋ฐ ํ์์ ์ด๋ค. ๋ฆฌ์คํฌํ๊ฐ๋ ๊ฑฐ ๋์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ต๋์์ค์ก์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์์ฐ ๋๋ ํ ์์ํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถ์ฑ๋ก ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์์ค์ ํฌํจ ํ ์ ์๋ค. 15.5.3 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฌ์์ํ์ ๊ตฌ์กฐ์์ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ์ ํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌํน์ฑ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ด ํฌ ์์ํ ์์ฒด์ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ฑ์ ์ด๋ ์ ๋ ์ํฅ์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ, ํฌ์ํ๋๋งค๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฌํจ ํ์ฌ ๊ทธ ํฌ์์ํ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ง๋ จํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 15.5.4 ๊ท์ ๋์ ๊ธ์ต์์ฅ์์ ๋งค๋งค๋์ง ์๋ ํฌ์์์ฐ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ์ฃผ๊ด์ ์ผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์๋นํ ์ฃผ์ ๋ฐ ์ ์คํจ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ํนํ ํ์ค์ ์ธ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ธก์ ๊ธฐ์ค์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋์ฑ ์ค์ํ๋ค. ํ์ค์ธก์ ๊ธฐ์ค์ ์ง๋์น๊ฒ ๋ณต์กํ ํฌ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋๋ก ์ค๊ณ๋ ๊ฒ์ด ์๋๊ณ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํฌ์์๋ง ์ค๋ฌด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ ๋์๊ฐ ํ์ค์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ณํฌ์์์ฐํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌํน์ฑ์ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ง์นจ 15.5.5 ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ํ ํฌ์์์ฐ์ ๋๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ์ด๊ด์ฑ ์์ ๋๋ ํน๋ณ์กฐ์ง์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์ํ์ฌ ๊ด๋ฆฌ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ํฌ์๋ฅผ ๋ด๋นํ๋ ๋ถ์ ๊ฐ ํฌ์์์ฐ์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ํ์ํ ์ง์๊ณผ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๊ณ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์ ๋ํ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฒด๊ณ๊ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. - 146 -
ํน์ ๊ธ์ต ์ํ์ ๊ดํ ํฌ์ ์๊ตฌ ๊ท์ 15.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณต์กํ๊ณ ๋ถํฌ๋ช ํ ์์ฐ ๋๋ ํฌ์์ํ, ๋์จํ ํต์ ๋ฐ ๋น๊ท์ ๋์์ ํฌ์์ ๋ํด, ์ ์ ํ ๊ณ๋์ ๋ฐ ๋น๊ณ๋์ ๊ท์ ์กฐ๊ฑด์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.6.1 ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ฐ์ง ํฌ์๋ ๊ฑฐ๋ํ๊ณ ๊ฐ์์ค๋ฐ ๋ถ๊ฐ์ธก์ ์ํด ๋ฑ ์ถ๊ฐ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ฅผ ์๋ฐํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋์๋จ์ ๋ด์ฌ๋ ์๋ฌด๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ ํ๋ ๊ฑฐ๋์์ค์ ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตฌ์กฐํ๋ ์ ์ฉ์ํ์ ์คํธ๋ ์ค ์ ์ฅ์ํฉํ์์ ์์ฐ๊ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ฉด์ ๊ทธ ๊ฐ์น๋ฅผ ํฌ๊ฒ ์์คํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋นํท์ง๋ ํ์์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทนํ ๋ฎ์ ํ๋ฅ ์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฑฐ๋๋ถ์ฑ๋ฅผ ๋ถ๋ดํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. 15.6.2 ์ด์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ๊ด๋ จ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธก์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ๋์ ์ธ์ ๋ ๋ ํฌ์์์ฐ์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง ๊ทธ ํฌ๋ช ์ฑ์ด ์ฌํ์์ฐ์ ๋นํ์ฌ ๋ฎ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด๋ค ์์ฐ๋ค์ ๊ท์ ํ๊ฒฝ ๋ฐ ๋นํด ์ ์ฐ์ ํต์ ํ๋ ์์คํ ๋ฐ ํต์ ์ธก๋ฉด์์ ์ทจ์ฝํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ํฌ์์์ฐ์ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ์์ฅํ๊ฒฝ์ด ์กฐ์ฑ๋ ๊ฒฝ ์ฐ์ ์ด์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์๋ ์๋ค. ์์ฅ๊ท์ ์ธก๋ฉด์์ ๋น๊ท์ ์ ์ ํ ๋๋ ๋์จํ ๊ท์ ๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ ํฌ์์ํ์ ๋ํด์๋ ํน๋ณํ ๊ณ ๋ ค๋ฅผ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 15.6.3 ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฌํ ํฌ์์์ฐ(์๋์ ๋ณ๋ ์ธ๊ธํ๋ ๊ฒ์ ํฌ ํจํ๋ค)์ ๋ํ ๊ณ๋์ , ๋น๊ณ๋์ ๊ท์ ๋ฐ ์ ์ฝ์ ์ค์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ผ๋ก๋ก์, ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ์ ํ๋๋ก ๋์ ํท์ง ํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ๊ฐ์ ํ์์ ํ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ ์น์ธ ๋ฐ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ์น์ธ์ ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ๊ทธ ํ์์ํ ๊ด๋ฆฌํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ค๋ช ํ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ค ์ ํ๊ฒฝ ํ์์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ ์ ๊ทธ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ํ ์คํธํ๋๋ก ํ ์ ์ ๋ค. 15.6.4 ์๋์ ๋ณ๋๋ก ์ธ๊ธํ๋ ํฌ์์์ฐ ๋ฆฌ์คํธ๊ฐ ๋ชจ๋๋ฅผ ์ธ๊ธํ ๊ฒ์ ์๋ ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ํฌ์๊ท์ ๋ ๋ณํํ๋ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ์กฐ์ ๋ ์ ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ ๋์ ์ด์ด์ผ ํ๊ณ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฒ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํฌ์ง์ ๋๋ ๋ณต์ก์ฑ ๋ฑ๋ ํจ๊ป ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ - 147 -
์๋ ๊ฐ์ฉ์์ฐ์ ์ด๋ ํ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ํ๊ฒฝํ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต ํต์ฑ์ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋ ํฌ์๊ตฌ์กฐ 15.6.5 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์์คํ ํ์์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ฌํญ์ธ์ง, ๊ด๋ จ๊ท์ ๋ฅผ ํํผํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.6.6 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ(SPEs)๋ ๊ทธ ๊ธฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์์ฉํ์ฌ ์๊ธ์ ๋ฉ์ ํ ํฌ ์์์๊ฒ ํฅํ ์์ต๊ธ์ ์ง๋ถํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ค๋ฆฝ๋๋ค. ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ (SPE)์ ๋ํ ํฌ์์ ๋ต์ ์ฌ์ ์๊ธ์ ๊ธฐ์ด๋ก ๋ณด๋ค ๊ณ ์ํ์ ์ถ๊ตฌํ๋ ค ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต์ ๋นํ์ฌ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. 15.6.7 ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ํฌ์๋ ์ฐจ๋ณํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ํ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต๊ณผ ์์ดํ ์ ๋ต์ด ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ ๋ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํตํ ํฌ์๋ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์คํธ๋ ์ค์ํฉ์ ์ง๋ฉดํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ดํํ๋๋ฐ ๋ง์ ์ํฅ์ ์ฃผ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ตฌ์กฐํ ์ ์ฉ์ํ์ ๋ํ ํฌ์ 15.6.8 ์ด๋ฌํ ํฌ์์ ํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ์ํ์ฌ ์ฌ์ค๊ณ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ตํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ํ์๋ ์ฆ๊ถ ๋๋ ๊ธ์ต์ํ์ ํฌ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํด๋น๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์๋ก์ ์์ฐ์ ๋ํ์ฆ๊ถ(ABS), ์ ์ฉ์ฐ๊ณ์ฑ๊ถ (CLN), ๋ณดํ์ฐ๊ณ์ฆ๊ถ(ILS)๋ค์ด ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์ด์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ต๋ค(ํนํ ์๋ธํ๋ผ์ ๋ชจ๊ธฐ ์ง ๊ฐ์ด ๋ด์ฌ๋ ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ๊ณ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ ๋ฑ). ๋ฐํ์๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ๋ฌํ ํฌ์์์ฐ์๋ ๋ณดํ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ด์ฌ๋์ด ์๋๋ฐ(์ํด๋ณดํ์ ๊ฑฐ๋์ํ๋ด๋ณด๋ถ ์ฆ๊ถ์ ๊ฑฐ๋์ฌํด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ฐ) ๋ค๋ฅธ ํฌ์๋ค์ ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ช ํํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ฉ์ดํ์ง ์๋ค. - 148 -
15.6.9 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฌํ ํฌ์๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ฐ๋นํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ณด์ ํ์ง ์๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฌํ ์์ฐํฌ์ ๋ด์ง ์ฌ์ค๊ณ๋ ๊ธ์ต ์ํ์ ๋ฐํ์์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ๊ณ๋์ ๋ฐ ๋น๊ณ๋์ ๊ท์ ์ ๋ ์ด์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. 15.6.10 ์ผ๋ถ ๊ตฌ์กฐํ๋ ์ ์ฉ์ํ์ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ ๋นํ์ฌ ๊ณ ์ํ์ ์๋ฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ํฌ์๊ท์ ์๋ฆฝ์ ์ธ์ํ ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๊ถ์ญ์ ๊ทธ๋ฌํ ํฌ์์ํ์ ๋ํ ์ธ์ ์์ค ๊ธ์ต์์ฅ์ผ๋ก ๋ถ์ฐ์ํจ ๋ฆฌ์คํฌ์ค ๋นํด ํฌ์์ํ์ ๋ฐํ์๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์ ๋ ์ ๋(์์ค) ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋ ๋ฐ ์ ์ฉํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ์ฐ์ ๋ฌด ์ํ์ ๋ฐํ์์ ์ ํ์ฌ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ช ํํ ๊ฐ๋ ๋ฐ ํฉ๋ฆฌ์ฑ ๊ธฐ์ด ๊ธ์ต์ํ์ ํฌ๋ช ์ฑ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋นํด ๊ธ์ต์ํ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๋ ์์ค(ํฌ์์ ์ฐ์ ๋ํ ๋ฑ๊ธ, ์ด์ฌํ,/๊ฒฝ์์ง/๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์ฒด๊ณ ๋ฑ) ๋ง์ฝ, ์ผ์ ๋ฒ์ฃผ์ ํด๋น๋๋ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐํ์ํ์ ๋ํ ํฌ์์ ํ ๋ฐ ๊ธ์ง๊ท์ ๋ฅผ ์ค ์ ํ ์๋ ์๋ค. ํ์์ํ ๋ฐ ์ ์ฌํ ์ํ๊ณ์ฝ์ ์ด์ฉ 15.6.11 ํ์์ํ์ ๊ทธ ๊ฐ์น๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์์ฐ, ๋ถ์ฑ, ๊ธฐ์ด์์ฐ์ ์ธ๋ฑ์ค ๋ฑ์ผ๋ก๋ถ ํฐ ํ์๋ ์์ฐ ๋๋ ๋ถ์ฑ์ด๋ค. ํ์์ํ์ ๊ธ์ต๊ณ์ฝ์ ํ๋์ด๋ฉฐ, ์ ๋๊ณ์ฝ, ์ ๋ฌผ๊ณ์ฝ, ์ต์ , ์๋ฐํธ์ ์ค์๊ณ์ฝ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ทธ ์ํ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ํ์์ํ์ ์๋์ง๋ง ๋ณตํฉ๊ธ์ต์ํ๊ณ์ฝ์ ์ด๋ฌํ ํ์๊ณ ์ฝ์ ํน์ง์ ํฌํจํ ์ ์๋ค(์ฑ๊ถ์ ๋ง๊ธฐ๊ฐ์น๊ฐ ์ฃผ์์ธ๋ฑ์ค์ ์ฐ๊ณ๋ ์ด ์๋ ๋ถ์ฑ๋ ํ์์ ๋ด์ฌํ ๋ณตํฉ๊ธ์ต์ํ์ ํด๋น). ํ์๊ณ์ฝ์ ์ ํํ๋ ค๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ทธ ๋ชฉ์ ์ ๋ถ๋ช ํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ฌํ ๋ฒ๊ท์ ์ ์ ํ์ ๋ฐํด์๋ ์๋๋ค. 15.6.12 ํ์์ํ์ด ์ ์ ํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๊ด๋ฆฌ์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์์ํ ํฌ์ํ์๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํจ์ ์์ด์ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํฌ์ ํ์์ํ ์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์, ์ธก์ ํ๊ณ ์ ์คํ๊ฒ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด - 149 -
์๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์์ํ ํฌ์์ ์ฑ ๋ฐ ํ๋ก์ธ์ค์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ทจ๋ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ค ํน๋ณํ ํ์์ ํ์ ํ์ฉํ๋ ๋ชฉ์ ๊ณผ ์ด๋ค ๊ฑฐ๋๊ฐ ํํด์ง๋ ์ด์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ช ํํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 15.6.13 ๋ณดํ์ฌ์ ์ ์์ฑ์ ๊ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ํ์ ์์ตํ๋ณด์ ํฌ์๋ชฉ์ ์ผ ๋ก ์์ฉ๋๊ธฐ ๋ณด๋ค๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์์ํํฌ์์ ๋ํ ์ผ์ ๊ท์ (ํนํ, ๋ฌดํ๋ ์์ค๋ฐ ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ ์ฝ์ )๋ฅผ ํตํ์ฌ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ํํ๊ณ ํจ์จ์ ํฌ ํธํด๋ฆฌ์ค ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์์ ํ์ ํฌ์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋น์ฉ๊ฐ์ถ ๋ชฉ์ ๋๋ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์๋ด์์ ์ถ๊ฐ์๋ณธ ์์ฑ ๋ฐ ์ด์ต์คํ์ด๋ผ๋ ๋ชฉ์ ํ์ ์ด๋ฃจ ์ด์ง๋ ๊ฒ์์ ๋ช ํํ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํ์์ํ์ ๋ํ ์ ํ์ ๊ฑฐ๋์ ๋๋ฐฉ์ ์ ํฉ์ฑ, ํ์์ํํ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ถ๋ดํ์ฌ์ผ ํ ๋ด๋ณด๋ฒ์, ํ์์ํ์ ์ํ์ฑ, ๋ง์ฝ ๋นํด ํ์์ํ์ด ์ฅ์ธ๊ฑฐ๋์ ํด๋นํ๋ค๋ฉด ํ ์์ํ ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋ฅ๋ ฅ, ํ์์ ํ๊ธ์ ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ๋ํ์ฌ ์ค์ ๋ ์ ์๋ค. ํ์์ํ์ ์ ๋ฐ์ ์ด๊ณ ์ ์คํ ์์ฐ/๋ถ์ฑ๊ด๋ฆฌ์ ๋ต ์ธก๋ฉด์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ํ ํ์์ํ์ ๊ฒฝ์ ์ ํน์ฑ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์ ๋ ๊ธ์ต์ํ์๋ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 150 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 16 : ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ(Enterprise Risk Management for Solvency Purpose) ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ ์ง๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์๊ฑด์ ๊ท์ ํ๋ค. ๋ ์ 16.0.1 ํต์ฌ์์น 16์ ๋ค๋ฅธ ์ธ๊ธ์ด ์๋ ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ค. ํต์ฌ์์น 16์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด์ ๋น๋ณดํํ์ฌ์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ ๋, ๋น๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด์๋ ์ ์ฉํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ 16.0.2 ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์, ํ๊ฐ, ์ธก์ , ๋ชจ๋ํฐ๋ง, ํต์ ๋ฐ ๊ฒฝ๊ฐํ๋ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ํ ํํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ๋ฌ ๋ค๋ฅธ ์ฉ์ด๋ค์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ํต์ฌ์์น 16์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ์ด๋ฌํ ํ๋๋ค์ ํต์นญํ์ฌ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์ค ํฌ ๊ด๋ฆฌ(ERM:Enterprise Risk Management)๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ก ํํํ๋ค. 16.0.3 ํต์ฌ์์น 16์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ด์ ์์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ๋ํ ๊ฒฌ๊ณ ํ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจ ํด์ฃผ๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํจ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ค. 16.0.4 ๋ณดํ์ ๊ณ์ฝ์์ธ ๊ฐ์ธ๊ณผ ์ฌ์ ์์๊ฒ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ธํด ๋ฐ ์ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํตํฉํ์ฌ ๋ถ์ฐ์ํจ ๋ค๋ ๊ฐ์ ์ ๊ทธ ์กด์ฌ์ด์ ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋๋ฌธ์, ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ข ๋ฅ ์ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ณ ํน์ฑ, ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ, ์์ธ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ ํฅ์ ์ฒ ์ ํ๊ฒ ํ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ณดํํ์ฌ์๋ ํ์์ ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํด๋น ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์ด์๋ฅผ ์ ํํ ํ์ ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ ์์ง์ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์์์ ๋๋ด์ธ์ ์ผ๋ก ์ ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก, ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณด ํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ดํดํ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ๊ฑด์ ํ ์กฐ ์น๋ฅผ ์ํํ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ ๊ถ๊ทน์ ์ธ ๋ชฉํ๋ ์๋ณธ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉํ๋ฉด์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ์ํ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ฐฝ์กฐํ๊ณ ๋ณดํธํ๋๋ฐ ์ - 151 -
๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ฃผ๋ค์ ์ ์์ ์ด ์ง ๋ชปํ ์ํฉ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ณดํธํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ์๋ณธ์ ํตํฉ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ ๋น์ฐํ ์ผ์ด๋ค. 16.0.5 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์๊ฒฌํ ์ ์ ๋ ์ฃผ์ํ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค๊ณผ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ์ ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ค์ค๋ก ํ๊ฐ ํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ค, ํต์ฌ์์น 16๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฌ๋ฌด์ ํจ์จ์ ๊ทน๋ํํ๊ณ ๊ฐ๋ ๊ด์ ์์์ ์ ์ ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์กฐํ์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธํ ๋น์ ๋ ํ ๊ฒฐ์ ์ด๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฐฉํฅ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณ์ ๊ธฐ์ ์ ๊ด์ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๊ทธ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ ์์๋ค๊น์ง ๊ฐ๋ณ์ , ์งํฉ ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ ํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค ๋ด์์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ํ์์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ธฐ์ค, ์ ์ฑ ๋ฐ ํ ๋์ ์๊ฒฉํ ์งํ์ ํฌํจํ๋ค. 16.0.6 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๊ณต์ธ๋ ์ค์ฒ ์ฌ๋ก์ด๊ณ , ๋ง์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ผ์ ์ ์์ ํ์ ์ค์์ ๋์ฑ ๋ ์ค์ํ๊ฒ ์ธ์๋๋ ๋ ๋ฆฝ๋ ๊ธฐ๋ฅ ๋ฐ ํ๋ฆฝ ๋ ๊ท์ ์ผ๋ก ์๋ฆฌ ์ก๊ณ ์๋ค. ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธ์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ง์ ์ํํ์๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธก์ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ธก์ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋๋นํ ์ ์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ๋์ ์ฐ์ถํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ ์ ๋๋ก ๋ฐ์ ํ์ง๋ ์์ ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ํด ๋ฐ์ ๋ ์ค๋๋ ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค ์์๋ ์ธ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ค์ง์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์กฐ์น ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ ์ฐ ์ถ๋ก ์ ํํ๊ธฐ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ฐ ์ ๊ตํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์งํ๋ค์ ์ด์ฉํ ๊ณ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ๊ณผ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ์ ์ ํ ๋ฐ์๋์ด ์๋ค๋ฉด, ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐํํ๊ณ , ํ์ฌ ๋ด์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ ์ฐฉ์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋ ฅํ ์๋จ์ผ๋ก ์ธ์๋๋ค. ๋ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ชจ๋ ์ข ๋ฅ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๊ณตํต๋ ๊ธฐ์ค(์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋์ผํ ์ฐ์ถ ๋ฐฉ ๋ฒ, ์ฐ์ถ ๊ธฐ๊ฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ , ์ ๋ขฐ์์ค ๋ฑ)์ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์๋ณธํ ๋น์ด๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ฐ์ถ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๊ฐํํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ์ด๋ฌ ํ ๋ฐฉ์๋ค์ ์ฃผ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ํฅ๋๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น ๊ธฐ์ค์์ ์ถฉ๋ถํ ์ธ์๋ ์ ์๋ ์ด๊ด๋์ฐจ๋์กฐํ ๋ฐฉ์์ ์ฑ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์ด๊ด๋ ์ฐจ๋์กฐํ ๋ฐฉ์์์๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ, ์๊ตฌ์๋ณธ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ๊ฐ์ ์ํธ ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ฐ์๋๊ณ , ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ ๋ฐ ์๋ณธ์ ๋ํ ์์ต ๊ทน๋ ํ์ ํ์ํ ์๋ณธํ ๋น์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. - 152 -
16.0.7 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ์ด์์ ์ธก๋ฉด์์์ ์ง์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฅ๊ธฐ ์ ์ธก๋ฉด์์ ์ฌ์ ์ ๋ชฉํ ๋ฐ ์ ๋ต ๊ฐ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ ์ ํ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ 7) ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํต์ฌ์์น 16์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ด๋ฆฌ ๊ฐ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ด์ ์ ๋๊ณ ์๋ค. ๋ณด ํํ์ฌ๋ ํต์ฌ์์น 8 <์ํ๊ด๋ฆฌ์ ๋ด๋ถํต์ >์ ๊ธฐ์ ๋์ด ์๋ ํ์ฌ์ ์ ์ฒด ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค ์ฒด๊ณ๋ด์์ ERM ์ฒด๊ณ๋ฅผ ํตํฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.0.8 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๋ ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ค. ์คํ๋ ค, ์ค์ค๋ก ์ ํ ํ๋๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ฒด๊ณ ๋ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋๋ฅผ ์ค์ ํจ์ ์์ด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์์ค ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋๋ ํ์ฌ์ ๋ชฉ ํ์ ํ๊ฒฝ์ ์ฒ ์ ํ ๊ณ ๋ คํ ํ์ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถฉ๋ถ ํ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ ๋ถ์ ์ ์ํฉ์ ํฌํจํ๋ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถํ ์์ ์ฌ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.0.9 ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ธ๊ณ ๊ฐ ๊ตญ์ ๋ณดํ์์ฅ๊ณผ ๊ฐ๋ ์์ ์ ๊ตํจ์ ์์ค ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ธ์ํ๊ณ , ํต์ฌ์์น 16์ด ๋ช๋ช ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์์ฅ์์ ๋ ๊ฐ๊น์ด ๋ฏธ๋์ ์์ ํ ์คํ๋์ง ์์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ธ์ ํ๋ค. ๊ทธ ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ํจ ๋ ฅ์ ๋ฐํํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ข์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฌ๋ก ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด์๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ํ์ ํ๋ค. ํต์ฌ์์น 16์์ ์ ์ํ๋ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ณด ํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ๋์ผ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ตญ์ ๋ณด ํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ํต์ฌ์์น์ ๋ฐ๋ฅด๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฐ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํํ์ ํ์๋ค์ ์ํด ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ํน์ ์กฐํญ๋ค์ ํต ์ฌ์์น์ด ๊ท์ ํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ๊ฐ์กฐํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ 7) ์ฌ์ ์ ๊ท๋ชจ๋ ์๋ฏธ์๋ ์์์ด๋ค. ๋ช๋ช ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ธ๋ถ์์ธ์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ ์ ๊ฒ ๋ถ์ฐ๋๊ฑฐ๋ ๋ ๋ฏผ๊ฐํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ ํ์ฌ๋ค์ ๋ง์กฑํ ๋งํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ฒฌ๊ณ ํ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์๋ฆฝํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๊ตฌ์กฐ๋ก ๊ฐ์ ธ๊ฐ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ ์ปจ์คํ ๋ ์๋ขฐํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ ๋ง์ ์์ค์ ์ฌ๋ณดํ์ด ํ์ํ ์๋ ์๋ค. - 153 -
๋ฆฌ์คํฌ ์ธ์๊ณผ ์ธก์ 16.1 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊น๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ดํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๋ณต์ก์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณธ์ง์ ์ ์ ํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์ ํฉํ ๊ธฐ๋ฒ๋ค ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ, ๋ค์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ํฌํจํ๋ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์๋ณํ ๊ณ ์ธก์ ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณ 16.1.1 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋๊ฑฐ๋ ๋ ธ์ถ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ ๋ชจ๋ ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๋ํด ์ธ์ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ต์ํ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ 8), ์์ฅ ๋ฆฌ์คํฌ, ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ, ์ด์๋ฆฌ์คํฌ, ์ ๋์ฑ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋ฒ๋ฅ ๋ฆฌ์ค ํฌ, ํํ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ ์๋ ์๋ค. 16.1.2 ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์๋ณ๋๋ฉด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๊ฐ๋ฅํ ์ค์ํ ์ง ํ๋ค๊ณผ ํจ๊ป ๊ฐ์กฐํด์ผ ํ๋ค(์. ์ ์๋ฏธํ ์ฃผ์์์ฅ ์งํ). ์ด ์ ๋ณด๋ ๊ด๋ จ๋ ํต์ฌ ๊ฒฝ์๊ด๋ฆฌ ์ ๋ณด์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ธ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ 16.1.3 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๊ธฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ธ ๋ฐ ์ํฅ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ฌ์ , ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์์์ ์ฅ๋จ์ ์ ๋ ์ ์ธ์ํ ์ ์๋ค. ๋ ํ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒ, ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ด์ฉํ๊ณ ๊ฐ์ ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ์ ํ๋ค๋ฉด ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์กฐ์ง ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ์ ์ ์ค๋ํ ์ํ์ ์ค ์ ์๋ ์ธ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ ์์๋ค์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๊ณ , ์ด๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ๊ณ๊ฐ ๊ฐ์ง ์ ์ฌ์ ์ธ ์ํฅ์ ์ธ์ ํ์ฌ, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ฑํํด์ผ ํ๋ค. 8) ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ์ฉ์ด๋ ๋์ ์๋ฏธ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ, ์ฌ์ ๋น ๋ฐ ์ค๋น๊ธ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ด์ฌ ๋์ด์๋ ์ต์ ๊ณผ ๋ณด์ฆ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. - 154 -
16.1.4 ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ํ ์ผ(Tail)๊ตฌ๊ฐ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ฑฐ๋์ฌํด ๋ฆฌ์คํฌ, ์์ฅ๋ฆฌ์คํฌ์ฒ๋ผ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ์ํฉ ํ์์๋ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ๋ ์ง์์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ด ์คํธ๋ ์ค ์ํฉ์์๋ ๋์ฑ ๋์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. 16.1.5 ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๊ฑฐ๋์ฌํด, ์ ์ฉํ๊ฐ์ฌ์ ์ํ ์ ์ฉ๋ฑ๊ธํ๋ฝ, ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํํ์ ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ์ฌ๊ฑด๋ค์ด ๋ณดํ๊ฐ์ ์๋ค๋ก๋ถํฐ ์ ๋์ ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ, ๋๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ด๋ ๊ณ์ฝ์๋ค๋ก๋ถํฐ ๋ด๋ณด๋ณด์ถฉ ์๊ตฌ, ๊ณ์ฝ ํด์ง ์ฆ๊ฐ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ๊ฐํ ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์ ์์ ์ธ์งํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธก์ ๊ณผ ๋ถ์, ๋ชจ๋ธ๋ง 16.1.6 ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ํด ๋ฐ์ ์ํฅ๊ณผ ๊ทธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ ์คํ๋ ํ๋ฅ ์ ์กฐํฉ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ ๋ง 9), ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ํฌํจํ ์คํธ๋ ์คํ ์คํธ, ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ ํ ์์ธก ์ ๋ ๋ถ์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ธก์ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ๋ฌด์ ์ผ๋ก ์ํํ ์ํฉ์ ์๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ ์ ์ ํ ๋ฒ์์ ๋ถ์ ์ ์ํฉ๊ณผ ์ฌ๊ฑด๋ค์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๊ณ , ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ์ ๋ฐ ์ ์ ํ ์ดํ์๊ธฐ๋ ํจ๊ป ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฅ๊ธฐ ์ฌ์ ๋ฐ ์ปจํด์ ์ ํ๋์ ์ค๋นํ ๋์๋ ๊ทธ ๋ณธ์ง๊ณผ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ์ ์ ํ์ง๋ฅผ ํ์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ ๋ ์ ์๋ค. 16.1.7 ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณธ์ง, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ๊ณผ ๊ทธ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํ๋ ์์์ ์ค๋ช ํ ์ ์๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฐ์ดํฐ์ ์กด์ฌ ์ ๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ ๋ฒ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋น๋๋ ๋ฎ์ง๋ง ์ฌ๋๊ฐ ๋์ ๊ฑฐ๋์ฌ ํด ์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ ํ๋์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์๋นํ ์์ ๊ฒฝํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ณ ์๋ ๋น๋๋ ๋์ง๋ง ์ฌ๋๊ฐ ๋ฎ์ ๋ฆฌ์คํฌ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ(stochastic) ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ํด๋ณดํ์ ๊ฑฐ๋์ฌํด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐ์๋ ์ ์ ํ ์ ์์ง๋ง, ๋ฐ 9) ์ฌ๊ธฐ์์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ฐ๋์ ๋ณต์กํ ํ๋ฅ ๋ก ์ (stochstic) ๋ชจ๋ธ๋ง๋ง์ ์๋ฏธํ์ง๋ ์๋๋ค. ๋ ์ ๊ตํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๋ ํฌ ํจํ ์ ์๋ค. - 155 -
๋ฉด์ ๋ค๋ฅธ ์ํฉ์์๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋จ์ํ ๊ณ์ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์ ๋ค. 16.1.8 ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธก์ ์ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์กฐ์น๋ค์ด ์คํ๋๊ณ ์๋์ง ํ์ ํ ์ ์๋๋ก ์ด๊ด๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๋ํ ์ผ๊ด์ฑ ์๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์น์ ์ผ๋ก, ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ ์ธก์ ํ ์ ์๋ ๋ฏธ๋ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๋ฐฐ๋ถ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์์๋ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๋ํ ์ ์ฝ์กฐ๊ฑด๋ค์ ๊ฐ์๋์ด์ผ ํ๋, ๋น ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ๊ณผ ๊ดํ์ ๊ด๋ จ๋ ํ๊ณ ๋ฐ ๊ท์ ์ ์ธก์ ์๋ง ์์กดํด ์๋ ์๋๋ค๋ ์ ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. 16.1.9 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ ๋ ํ๊ฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ๋ชจ๋ ํฐ๋ง์ ๊ด๋ จ๋ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ฌ๋ฌ ๋ฒ ์ํ๋๋ ํ๊ฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ ํ ๋ณ๋์ฑ์ ์ค๋ช ํ ์ ์๋๋ก ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ผ๊ด์ฑ ์ ๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ฐ์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ถ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐ์ ์์๋ฅผ ์ค์ ํ ์ ์๋๋ก ๋์์ ์ค๋ค. 16.1.10 ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ตํ ์ ๋์๋ ๊ด๊ณ์์ด, ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ ๋์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํ ์ค ์ธ๊ณ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ณต์ ํ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ ์, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด, ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ๊ฒ ์์ฒด๊ฐ ๋ชจ๋ธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๊ฐ์ (ํ๋ผ๋ฏธํฐ) ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ๋ํ๋ ์ ์๋ค๋ฉด, ๊ทธ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ๋ช ํํ๊ฒ ์ธ์ง๋๊ณ ์ดํด๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.1.11 ๋ชจ๋ธ์ ์ธ๋ถ๋ชจํ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ๋ก ๋๋๋ค. ์ธ๋ถ๋ชจํ์ ์ธ๋ถ์ ๋ณดํ ๋๋ ์์ฅ ์ํ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ธ๋ถ ๋ชจํ์ ์ํด ์ ์ ํ ํ๊ฐ๋ ์ ์๋ ํน์ ํ ์ฃผ์ ์ํ์ด๋ ์ ์ฒด ์ํ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ ํด ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 16.1.12 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๋๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ฉฐ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ผ๋ถ ๋๋ ์ ์ฒด ์ฌ์ ์์ญ์ ์์ด์ ๊ทธ ํน์ฑ๊ณผ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ฑธ๋ง๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ๋๋ก ์ ๋ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด ์ํ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ ์ฉ์ง์นจ์ 16.14.11~16.14.19์ ๊ธฐ์ ๋์ด ์๋ค. - 156 -
16.1.13 ์ด์๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฐ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ๋ํ๋ ์ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํํ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํด๋น ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ ํด ์ ํฉํ๊ณ ์์ธํ๊ฒ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ํด๋น ๋ฆฌ์คํฌ ํต์ ๋ฐฉ์์ ๋ถ์ํ๊ณ , ์ด ์์์ ํฐ ์์ค์ ์ด๋ํ ์ ์๋ ์ํฉ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ท๋ชจ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ฐํ์ ๋ํ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์ธ์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. 16.1.14 ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ํ ๊ฐ ๋๋ ์ฌ๋ฌ ์์์ ์ํ ์ฌ๋ฌด์ ์ถฉ๊ฒฉ์ ์ธก์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ํ ์ํ์์ ๊ทน๋จ์ ์ธ ์ญ์ฌ์ ์ฌ๊ฑด๋ค์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์กฐํฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ํน์ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ผ๋ก (deterministically) ์ํ๋๊ฑฐ๋, ๋ถํน์ ๋ค์์ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ผ๋ก(stochastically) ์ํ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ ํ ํต๊ณ๋ถํฌ๊ฐ ๋์ถ๋๋ค. 16.1.15 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒ์ฆํ๊ณ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ณ๋ฅผ ์ธ์ํ๊ธฐ ์ํด ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ์ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ์ ์๋๋ฆฌ ์ค ๋ถ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด์, ๋๋ ๋น์ฉํจ์ต์ ์ธ ๊ด์ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ํฉํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ํน์ ์ํฉ์์ ๋ค์ํ ๋ถ์์ด ๊ธํ ๊ฒ ์๊ตฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋, ์คํ ์์ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ์ ๋ณ์ ์ด์ธ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ์ํ๋ค. 16.1.16 ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ ์ฌ๊ฒฐ์ ๋๊ตฌ๋ก ์ ์ฉํ๊ฒ ํ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ ๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ฌด์ ๋ฌธํ์ ํตํฉ์ํฌ ์ ์๋๋ก ๋์์ค๋ค. 16.1.17 ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฅ ์ฌ๊ฐํ ์ํด๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ฐพ๋ ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ ์ ์ญ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐํํ๋๋ฐ ์ ์ฉํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ ์ ์์กดํ๋ ์ํ ์์์ธ์ ์ฌ์ ์ ์์ํ๋๋ฐ ์น๋ช ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๋ ์๊ธฐ์น์์ ์ํ์์๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ํ๋์ ์ค์ ์ ๋ง์ถ๋๋ฐ ์ ํฉํ ๋ค. ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ์ฌ๋ฌด์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ณด๋ค๋ ์ ํฉํ ๋ฆฌ์ค - 157 -
ํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๋์ ์ค์ ์ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ฌ๋ฌด์ ์ถฉ๊ฒฉ์ ๋ํ ๊ณ๋์ ์ธ ํ๊ฐ๊ฐ ์ ํฉํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋๊ธด ํ์ง๋ง, ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์ ์ ๋ณธ์ง์ผ๋ก ์ ์ฑ์ ์ด๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ง์นจ 16.1.18 ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ค. ๋ํ, ๊ด์( ๅปฃ ็พฉ )์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ ์คํฌ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ(๊ธ์ต์ ๋ฐ ๆฏ ๊ธ์ต์ )์ ์ํด ๋ฐ์ ํ์ฌ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ์ด๋ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌํจํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน๋ด ํ ํ์ฌ์ ์์ค์ ๋ณด์ ํ๊ธฐ ์ํด ํด๋น ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค์ ์ฌ์์ ํฌ์ ํ๊ฑฐ๋, ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค๋ ์ฌ์ ์๊ธฐ์ ์ฒํ ๊ฒ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ ๋ฌด์ ์์ ์ฑ์ด ํ ํ์ฌ ๋ด์ ์ฌ๊ฑด์ด๋ ๊ทธ๋ฃน๋จ์์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ๊ฑด, ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์ธ๋ถ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ๊ฑด ๋ฑ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌ ํจํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ํ์ฌ๋ก์์ ์ฅ์ ์ด ๊ตฌ์กฐ์กฐ์ ์ ๋ฐ๋ผ ์ค์ด๋ค ์๋ ์๋ค. 16.1.19 ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๋ ์ ์ด, ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง, ์ด์ค ๋๋ ๋ณตํฉ ์๋ณธ์กฐ๋ฌ, ์ง์ค, ๋๋ ์ต์คํฌ์ ธ์ ๋ณต์ก์ฑ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋ค. ๊ฒฝ์์ฐธ์ฌ(participations), ๋์ถ, ๋ณด์ฆ, ์ํ ์ ๊ฐ, ์ ๋์ฑ, ์์์์ฑ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๋ถ์ธ(off-balance sheet) ์์ฐ ๋ฑ๋ ๋ชจ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ค ์ค ๋ค์ ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋จ๋ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ํน์ ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ํ์ง๋ง, ํต์ , ์ํฅ, ์ํธ์์กด์ฑ ๋ฑ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ํ์ฌ๊ฐ์ ์ํธ๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ํฅ์ด ๋ฐ๋ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ด๋ฌํ ์์๋ค์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ ์ ๊ด๋ฆฌํ๊ฑฐ๋ ํด๋น ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ํ์ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๋ค. ์์ฝํ๋ฉด, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋น๋ณดํํ์ฌ์ ํฌํจํ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ชจ๋ ๋ถ๋ถ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ํ ์ ์ฒด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 16.1.20 ํ์ธ๋ ์ํ๊ณผ ์ด๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ, ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์, ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง, ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ํฌํจํ๋ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ณผ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ - 158 -
๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ํ ๋ถ๋ถ์ด๋ผ ๋ฉด, ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํด ์ ํฉํด์ผ ํ๋ค. 16.1.21 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ณ์ด์ฌ๋ค ๊ฐ์ ์ง๊ฐ์ ์ ์ธ ์ํธ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ํธ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ช ํํ ์ ์๋ ์๋ก ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ ์์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ๊ฐ ๋์ฑ ์ ํํด์ง ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ณ์ด์ฌ๋ค ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ผ๋ก ์งํ ๊ฐ๋ฅํ ์๋ณธ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ์ฅ์น (CTRI : Capital and risk transfer instruments)๋ ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ์คํจ์ฑ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํตํฉ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. 16.1.22 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ณ์ด์ฌ๋ค์ ๋ฒ์ ๊ตฌ๋ถ์ผ๋ก ์ธํด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ๋ฐ๊ฐ์ ์ด ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์์ ์ ์ ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด์์์ ์๋ณธ ๋์ฒด(fungibility) ๋ฐ ์์ฐ ์ด๋์๋ ๊ฑฐ์ ์ ์ฝ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ 10) ์ ๋ํด ์์ ๋์ฒด(full fungibility) ๊ฐ์ ์ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์๋ ๊ทธ๋ฐ ์ ์ฝ์ด ๋ณด๋ค ํ์ ํ๊ฒ ์์ฉํ ์ ์๋ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ์ฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ์ด์ฌ๊ฐ์ ๋ฐฐ๋ถํ๋ ๊ฒ์ ์ ํํ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ฐ ์ ์ฝ๋ค์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.1.23 ๊ทธ๋ฆผ 16.1์ ํต์ฌ์์น 16์ ๋ค์ ์ฅ์์ ์ค๋ช ํ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ ์ ํ์ค ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ํต์ฌ ์์๋ค์ ๋์ํํ ๊ฒ์ด๋ค. 10) ์ด๋ฐ ์ ๋ฐ๊ฐ์ ์ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ํญ์ ์ ์ ํ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์๋ณธ ๋์ฒด ๊ท์ ๊ฐ ์๋ ์ง์ญ์ด ๋ ๋ฐฐ๋น๊ณ์ ์ ๋ํ ์ฉ๋์ ํ(ring-fencing)์ด ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ดํ ๋ฒ์(Jurisdiction)์ ์ง์ ์ ์ค์นํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ์ ์ ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. - 159 -
๊ทธ๋ฆผ 16.1 ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ ํ์ค ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ - ๋ฌธ์ํ 16.2 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฌธ์ํ ํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ ์๋ ์ธก์ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์์ธ ์ค๋ช ๊ณผ ์ฌ์ฉ๋ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ด ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ - ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ 16.3 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์๋ฆฝํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ ๋ต ๋ฐ ์ผ์ ์ ๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฌด๋ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ์ ๋ ํ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.3.1 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ถ๋ก์, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ - 160 -
ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๋ก์ธ์ค ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์๋ฆฝํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ณด์ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ, ๊ธฐํ ํ์์ํ, ๋ค๊ฐํ ๋ฐ ์ ๋ฌธํ, ALM ๋ฑ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.3.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์์จ์ฐ์ถ, ์ํ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ์์ฐ์ด์ฉ์ ๋ต ์ด ์๋ก ์ ์ ํ ์ฐ๊ณ๋ ์ ์๋๋ก ๊ฐ ๊ธฐ๋ฅ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ํนํ, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ๋ชฉํ๋ฅผ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ํฌ์ ๋ฐ ์ํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ์๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.3.3 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ์ ์ ๋ต ๋ฐ ์ผ์ ์ ๋ฌด ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ๋ณ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์๋ฆฝํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋, ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๋ก์ธ์ค ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ์ ์ฐ๊ณ์ฑ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ณด๋ค ํฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ผ๋ถ๋ก์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์ง๋ฉดํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. 16.3.4 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํฌํจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ์ ํด๋น ํ์ฌ ๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ผ๋ถ๋ก์ ์ง๋ฉดํ ์ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํด๋น ๋ฒ์ธ์ด ํฌํจ๋ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋ฒ์์ ๊ทธ๋ฃน์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํฌํจ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ ์ฐ์๋, ํด๋น ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ด ํ์ฌ ์ฐจ์์ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๋ช ํํ ์ ์๋์ด ์๊ณ ๊ณต์ ๋์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์๋ค. 16.3.5 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ด ์ง์ฝ๋ ํ ํํ์ผ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์ด ์ ๋ต์ด ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์๋๊ณ ์ดํด๋๋์ง๋ฅผ ํ ์ธํ๋ ๊ฒ์ ์ด์ฌํ์ ์์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ฑ ์์ด๋ค. - 161 -
16.4 ๊ฐ๋ ์ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ด๊ฐ๋ฅํ ๋ฆฌ์คํฌํ๋, ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋, ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๋ก์ธ์ค ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ท์ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์๊ตฌํ๋ค. 16.4.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ (๊ท ์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ)๋ฅผ ์ฐ๊ดํ์ฌ ๊ธฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. 16.4.2 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํ์์ ์ธ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ์ ๋ชฉ์ , ์ ๋ต, ํ์ฌ ์ํฉ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ฐ๊ด๋๋์ง ๊ธฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณด ํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ ๋ฐ ์ฌ์ ๊ณํ ๊ธฐ๊ฐ๊ณผ ํฉ์น๋๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ํ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ ๊ฒ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์์์ฑ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ ์งํ๋ค. ์ด๋ ์ถฉ๋ถํ ๋ถ์ ์ ์ํฉ์ด ๋ฐ์๋ ์ ์ ํ ๋ฏธ๋ ์ฌ์ ์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ฑ๊ณผ ๋ฒ ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ๋ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ์ ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ ๋ฐ ๊ทธ๊ฒ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ ๊ฐ๋๋์ง์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ์๊ณ ์์ ์ ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ์ ์์ธก์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ํ ๊ฐ๋ฅํ ์ ๋๊น์ง ์ฌํ๊ฒ์ฆ์ ์ํํด์ผ ํ๊ณ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ์ฑ์ ๊ฒ ์ฆํด์ผ ํ๋ค. 16.4.3 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ์ ๋ต์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋์ฐจ๋์กฐํ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ๊ฐ์ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ก ๋ณ๊ฒฝํด์ผ ํ๋ค. ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๊ธฐ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ฐ ์๋ค์ด๋ ํน๋ณํ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง ํฌ์์๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฒฐ ๊ณผ๋ก์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํน ์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ํฉ์ ๋ฐ์ํ ์๋ ์๋ค. ใ๋น๋ก ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ํ๊ธํ๋ฆ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ์ผ๋ถ ๊ฐ ์๋์ง๋ผ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์์์ ๋ํ ์ง๋ถ๋ถ์ดํ์ ๋ํ ํํ ์ ํด ๋๋ฌธ์ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ์คํธ๋ ์ค ๊ธฐ๊ฐ ๋์์ ์ง๋ถ ์๋ฐ์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์ง๋ฉดํ ์ ์๋ค. ใํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ์ํ ์ง๋ถ๋ถ์ดํ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํํ ์ํด ๋ฐ ๋ฏธ ๋์ ์๋ณธ์กฐ๋ฌ์ ์ ์ํฅ, ์ ๋์ฑ ์ด์์ ์ ๊ธฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ผ๊ธฐ ์ํฌ ์ ์๋ค. ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ์ํ ์ง๋ถ๋ถ์ดํ์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ ์ฉ ๋ฑ๊ธ๊ณผ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ด ์๊ณ ์ฅ๊ธฐ์ ์ผ๋ก๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฏธ๋ ์๋ณธ ์กฐ๋ฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. - 162 -
ใ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ์ ์์ฐ ์ด๊ด์ ํฌํจํ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ํฌ์ ์ ์ฑ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉํ๋์ ์ฐจ์ด๋ก ์ธํด ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์ ์ ๋ต๊ณผ ๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ(SPE)์ ์ฑํ๋ ํฌ์ ์ ๋ต์ ์ค ํธ๋ ์ค ํฌ์ง์ ์ ๋์ฌ ์์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์ง๋ถ๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. 16.5 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ALM ํ๋์ ํน์ฑ๊ณผ ์ญํ ๋ฐ ๋ฒ์, ์ํ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๊ฐ๊ฒฉ ์ฐ์ถ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ํฌ์ ๊ด๋ฆฌ์์ ๊ด๊ณ์ ๋ํด ๋ช ํํ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. 16.5.1 ALM์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๊ฐ ์กฐํ๋ฅผ ์ด๋ฃจ๊ธฐ ์ํด ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํ ์ผ ์์ ๊ฒฝ์ ๊ด๋ฆฌ ํ์๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์กฐ์งํ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๊ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ด๋ป๊ฒ ํฌ์์ ๋ถ์ฑ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ์ ธ๊ฐ๋์ง, ์ด๋ป๊ฒ ๋ถ์ฑ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํ๊ธ ์ ์ ๊ณผ ์ผ์น ์ํค๋์ง, ์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฅธ ์๋๋ฆฌ์ค ์ํฉ ํ์์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ณํ๋๋์ง์ ๋ํ ๋ช ํํ๊ณ ๊ท ํ ์กํ ALM ์ ์ฑ ์ด ํฌํจ๋ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ด ํ์ํ๋ค. ALM์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๊ฐ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ์ผ์นํด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ชจ๋ ALM ์ด ๋ณต์กํ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ง๋ ์๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋จ์ํ๊ณ ์ ๊ฑฐ๋, ๋๋ ๋จ๊ธฐ ๋น์ง๋์ค์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ ๋ณต์กํ ALM ๊ธฐ๋ฒ ์ ํ์๋ก ํ๋ค. 16.5.2 ALM ์ ์ฑ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๊ฐ ์ํธ์์กด์ฑ์ ์ธ์งํด์ผ ํ๊ณ , ์์ฐ์ ํ ๋ฐ ์ํ๊ณผ ๋ณด์ข ์ ์ฐจ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฉฐ, ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์ ํ๊ด๊ณ(linear)๊ฐ ์๋์ ์ธ์งํด์ผ ํ๋ค. ALM ๊ตฌ์กฐ ๋ ๋น์์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์ ๊ฐ๋ ์ ์๋ ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋์ ์ ํ ๋ ธ์ถ์ ๊ดํ์ฌ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 16.5.3 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ์ ํ๋ณ๋ก ์ ์ ํ ์ ๋ต์ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. ALM์ ์ํ ํ๋ ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฌํ ์ฑ์ง์ ๋ถ์ฑ์ ํ์ ํ์ธํ๊ณ , ๊ฐ ๋ถ์ฑ ์ ํ์ด ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ์ฌ์ ์ด๋ผ๋ฉด ๊ฐ๊ฐ์ ๋ถ์ฑ ์ ํ์ ์ํ ํฌ์ ์ ๋ต๋ฅผ ์ป ์ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ฅํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ ์ฒด ๋ก์ ํจ๊ป ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํ์์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ต๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์์ด์ ์ ์๋ณด๋ค ๋ ํฐ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ง์ฝ ALM์ด ๊ฐ ์ฌ์ ์ - 163 -
์ญ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๋ค๋ฉด, ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๊ทธ๋ฃน์ ํจ๊ป ๊ด ๋ฆฌํ๋ฉด์ ์ป์ ์ ์๋ ๊ท๋ชจ, ํท์ง, ๋ถ์ฐ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์ ์ด์ต์ด ๋ฌด์๋๊ฑฐ ๋ ๋ ์ฃผ๋ชฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ ์ ์๋ค. 16.5.4 ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ค ๋ณดํ ์ฌ์ ์ ์์ด์๋ ๋ถ์ฑ ์ ํ๋ค์ ๊ฒฐํฉํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด ๋ฆฌ๊ฐ ์ด์ธ๋ฆฌ์ง ์์ ์๋ ์๋ค. ์ฉ๋์ ํ(ring fenced)์ด๋ ํ์ฌ์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ฌธ์์์ ๋ถ์ฑ๋ก ์ธํด ์์ ๋กญ์ง ๋ชปํ ํน์ ์์ฐ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณ๋์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ALM ์ ์ฑ ์ ์ค๋นํด์ผ ํ๋ค. 16.5.5 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ฉ๋์ ํ(ring fenced)์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ๊ฒ์ผ ์๋ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ํด๋ณดํ ์ฌ์ ์์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ช ๋ณดํ ์์ ์ด ์ ํ๋๊ณ , ๋ถ๋ฆฌ๋ ์์ฐ ๊ณ์ ์ ํตํด ๊ด๋ จ๋ ์ฌ์ ํ์์์ ์ด์ต์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๊ท์ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ์ํด ์ผ๋ถ ์์ฐ ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ถ์ฑ์ ๋งค์นญ ๋๋๋ก ์๊ตฌ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฃผ๊ฐ์ฐ๊ณ (equity-linked) ๋๋ ์ธ๋ฑ์ค ์ฐ๊ณ(indexed-linked) ์ด์ต์ ์์ฐ์ ๋์ํด ์ ๋งค์นญ๋๊ณ , ์ฐ๊ธ ํ๊ธ ์ ์ถ์ ๊ณ ์ ์์ต์ฆ๊ถ(fixed income instruments)์ ํ๊ธ ํ๋ฆ๊ณผ ๋งค์นญ ๋ผ์ผ ํ๋ค. 16.5.6 ์ฑ ์๋ณดํ, ์๋ช ๋ณดํ, ์ฐ๊ธ๊ณผ ๊ฐ์ ์ํ์์์ ๋ถ์ฑ๋ ํนํ ์ฅ๊ธฐ ๋๋ ์ด ์ ์ ๊ฐ๋๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ถ์ฑ์ ๋งค์นญ ๋๋ ์ถฉ๋ถํ ๊ธด ๋๋ ์ด์ ์ ๊ฐ๋ ์์ฐ์ด ์กด์ฌํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋ถ์ฑ์ ๋ฏธ๋ ์ ํ๊ธ ํ๋ฆ ์ ํ์ฌ ๊ฐ์น๊ฐ ์ด์์จ์ ๋ณ๋์ ์ํด ํนํ ๋ฏผ๊ฐํ ๋ณํํ๋ ์ฌํฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ๋ค. ์ ์ธ๊ณ ๋ง์ ๊ธ์ต์์ฅ์ ์ฅ๊ธฐ ๋ถ์ฑ์ ์์ํ๋ ๊ธด ๊ธ๋ฆฌํ์ ํ ์์ฐ์ด ์กด์ฌํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์์ฐ ๋๋ ์ด์ ์ ๊ฐญ(gap)์ด ์์ ์ ์๋ค. ๊ฐ์ฅ ๋ฐ์ ๋ ์์ฅ์์์กฐ์ฐจ๋ ์ด๋ค ํํ์ ๋ถ์ฑ์ ๋ํด ์๋ ์ด์๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋ถ์ผ์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํนํ ์ฃผ์๋ฅผ ์ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๋นํ ๊ธด ๋๋ ์ด์ ์ ๊ฐ์ง ๋ถ์ฑ ๋๋ ํด ๋น ๊ธ์ต์์ฅ์ ์กด์ฌํ๋ ์์ฐ๋ค๊ณผ์ ๋ถ์ผ์น๋ก ์ธํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด์๋ ์์ฐ๋ถ์ฑ๊ด๋ฆฌ(ALM) ์ ์ฑ ๋ด์ ์ ์ ํ ์๋ณธ์ ์ ๋ฆฝ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ท์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ ์ ํ ๊ด๋ฆฌํด์ผ ํ๋ค. 16.6 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ช ์์ ์ธ ํฌ์ ์ ์ฑ ๋ด์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ด ๋ฐ์๋์ด ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํฌํจํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค : - 164 -
๋ณดํํ์ฌ ํฌ์ ํ๋์ ํน์ฑ, ์ญํ , ๋ฒ์์ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ํฌ์ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ฌํญ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ค์๋๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ๋ช ์ํ๋ค. ๋ณต์กํ๊ฑฐ๋ ํฌ๋ช ์ฑ์ด ๋จ์ด์ง๋ ์์ฐ ์ ํ, ๋๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๊ท์ ๊ฐ ์ ์ ์ ์ฅ์ด๋ ์ํ์ ๋ํ ํฌ์์ ๊ด๋ จํ ๋ช ํํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์ ์ ์ฑ ๋ด์ ์ค์ ํ๋ค. 16.6.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํฌ์ ์ ์ฑ ๋ด์ ๋ฐ์๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ทธ๋ฌํ ์ ์ฑ ์ ํฌ์ ์์ต ์ต์ ํ๋ฅผ ์ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ต ์ ์ ์ํ๊ณ ํฌ์ํ๋์ ๋ํ ์์ฐ ๋ฐฐ๋ถ ์ ๋ต๊ณผ ๊ถํ, ALM ์ ์ฑ ๊ณผ์ ์ฐ๊ณ ํํฉ ๋ฑ์ ๋ช ์ํ ์๋ ์๋ค. ๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ด ํฌ์ ๊ด ๋ จ ๊ท์ ์ฌํญ(ํต์ฌ์์น 15 <ํฌ์> ์ฐธ์กฐ) ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ณ์๋ค์ ์ด๋ป๊ฒ ์ถฉ์กฑ ํ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ๋ช ์ํ ์๋ ์๋ค. 16.6.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์ ์ ์ฑ ์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ์์ํ์ด๋, ํ์์ํ ์ฐ๊ณ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ์ฆ๊ถ, ํ๋ผ์ด๋น ์์ฟผํฐ, ๋๋ ํท์ง ํ๋์ ๊ฐ์ ๋์ฒดํฌ์ํ ๋, ๋ณดํ์ฐ๊ณ์ฆ๊ถ, ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ๋ฅผ ํตํ ์ฝ์ ๊ฑฐ๋ ๋ฑ์ ์ํ์ด ๋ด์ฌ๋ ๊ธ์ต์ํ์ ๋ํ ํฌ์ ์ ์ฑ ์ ํฌํจํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌ์ ์ ์ฑ ์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ณด ์ค์ ๋ฐ ํฌ์ ์คํ ์กฐ๊ฑด์ ํฌํจํ ์์ฐ ๋ณดํธ ์ง์นจ์ ์ค์ ํด์ผ ํ๋ค. 16.6.3 ๋ค๋ฅธ ํฌ์์ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ ๋ณต์กํ๊ณ ๋ ํฌ๋ช ํ๊ณ , ์์ฅ ๊ท์ ๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋, ์์ฐ ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ํต์ ๊ฐ ์ ์ ์์ฐ์ด์ง๋ง, ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ์ฌ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์์ธํ ์ค๋น๊ฐ ์๊ตฌ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ฐ์ ์ ํํ ํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฉ์์๋ ์ด์๋ฆฌ์คํฌ๋ก ๋ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ค. ์์ฅ ๊ท์ ์ ์ธก๋ฉด์์, ๊ท์ ๋์ง ์์ ์์ฅ ๋๋ ์ ๋ฌธ์ฆ๊ถ์์ฅ์ฒ๋ผ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ์์ฅ์์์ ํฌ์์ ๊ณต๊ณต๊ฑฐ๋๋์ง ์๋ ํฌ์๋ ํน๋ณํ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.6.4 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํนํ ํฌ์ ์ํ์ ๋ํ์ฌ ๋น์ฆ๋์ค์ ๋ชจ๋ ๋ถ๋ถ์์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ฒ ๋ฐ ์ ํ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๋์ ์๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณต์กํ ๊ฑฐ๋ ๊ณผ์ ์์ ๋๊ฐ ๊ถ๊ทน์ ์ธ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ํ ๋๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ํ์ ๊ฐ๋์ง ์์์ผ๋ง ํ๋ค. ์ธ๋ถ ํ๋๋ฅผ ํตํ ํฌ์, ํนํ ํฌ๋ช ํ์ง ์์ ํ๋์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฌํ ๋ฌธ์ ๋ค์ด ์ ๋ฐ๋๋ค. - 165 -
16.6.5 ์ ํฉํ ๊ตญ๋ด ํฌ์ ํ์ฌ๊ฐ ์์๋ง์ด ์กด์ฌํ๋ ์ ํ๋ ์ํฉ์์ ๋ฐ์๋ ๋ ํธ์ค๋ฆฌ์คํฌ๋ ๋ง์ ์ง์ญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์๊ฒ ์ด์์ด๋ค. ๋์กฐ์ ์ผ๋ก, ๊ตญ์ ์ ์ธ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต์ ๋ค์ํ ํตํ ๋ฐ ์์ฅ์ ์ํด ์๋ ์ ์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ๋งค์นญ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณต์กํ๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ๋๊ท๋ชจ์ ์ง๋ถ ๋๋ฌธ์ ์ผ๊ธฐ๋ ์ ์๋ ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์์ ๋ต์ ๋ ๋ณต์กํ๊ฒ ๋ง๋ค์๋ ์๋ค. 16.6.6 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์ํ ์ํ์ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ผ๋ง ํ๋ค. ๋ณต์กํ ํฌ์ํ๋์ ์์ด์(๋ณต์กํ ํํ์ ์ฆ๊ถ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ธ์ํ ๋ณด์ฆ์ ํฌํจ) ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ์๋ ๋ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๊ฐ๋ ฅํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ ๋ธ์ด ํ์๋ก ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ฅ ๊ดํ์ ๋ํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ์ด๋ ํ ๋ชจ๋ธ์ด ์ฌ์ฉ๋๋์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌํ๊ณ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํ ์ ๋ฌธ์ง์์ ํฌํจํ ์ฌ, ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํด ๋ชจ๋ ์กฐ์ง ๋จ์๋ด์์ ๋ด๋ถ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ํ์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ๋ ๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ ์์ด๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ช ํํ์ง ์์ ์๋ก์ด ํํ์ ํธ์ค๋ฆฌ์คํฌ์ธ ๋ณต์กํ ๊ตฌ์กฐํ ์ํ๋ค๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ํ์คํ ๋์ด ์์ง ์๊ณ ์ฐพ์๋ด๊ธฐ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋ช ํํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. 16.6.7 ๋ณต์กํ ํฌ์ ์ ๋ต์์๋ ๊ธ์์ค๋ฐ ์์ฅ ์์ง์์ ๋ํ ์ ๋์ฑ ๋ฐ ๋์ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๊ธฐ์ํฉ์ ๋ํ ๋น์ ๊ณํ(Contingency Plan)๋ฟ ์๋๋ผ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ ํ์ํ๋ค. ์ค์ ์ํฉ์ด ๋๋ํ๊ธฐ ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์๋ฒ ์ด์์ ํด๋ณด๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค. 16.6.8 ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํ์์ํ์๋ ํฐ ๋ณ๋์ฑ์ด ์๋ค. ๋ง๊ธฐ๊ฐ์น๊ฐ ์ฃผ๊ฐ์ง์ (equity index)์ ์ข ์๋๋ ์ฑ๊ถ๊ณผ ๊ฐ์ ํ์์ํ์ด ๋ด์ฌ๋ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ์ํ๋ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ํ์์ํ ์ฌ์ฉ ๋ชฉ์ ์ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ๊ณ , ์ด๋ค ์ ํ์ ํ์์ํ์ ์ ํํ๊ฑฐ๋ ์ ์ธํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ์ง๋ฅผ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด : ์ ์ฌ ์ต์คํฌ์ ธ๋ ๋ช ํํ๊ฒ ์ธก์ ํ ์ ์๋ค; ํค์ง๋ชฉ์ ํ์์ํ์ ์์ฅ์ ์ ๋์ฑ ๋ถ์กฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค; ์ฅ์ธํ์์ํ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ๋งค๋ํ๊ธฐ๊ฐ ์ฝ์ง ์๋ค; ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ํ ๋ ๋ฆฝ์ (์ธ๋ถ์ ) ๊ฒ์ฆ์ ๊ฐ๋ฅํ์ง ์๋ค; ๋ด๋ณด์ฝ์ (Collateral Arrangment)์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๋ชจ ๋ ์ฑ ์์ง์ง๋ ์๋๋ค. - 166 -
๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ด ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ขฐํ ๋งํ์ง ์๋ค. ํ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ๊ฐ ํน์ ๊ธ์ก์ ์ด๊ณผํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์๋ค์ ๊ท์ ์์ฅ์ ๊ท์น์ ๋ฐ๋ผ ์ํฅ๋ฐ์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ์ง ์๋ ์ฅ์ธ ํ์ ์ํ์ ์์ด์ ํนํ ์ค์ํ๋ค. CDS(Credit Default Swaps)์ฒ๋ผ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ๊ฑฐ๋๋๋ ๋ช๋ช ์ฅ์ธํ์์ํ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ฑฐ๋ ์๋๋ฐฉ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ๋ ๊ฐ๋ฅํ ์ฒญ์ฐ๋ฐฉ์์ ํจ์ฉ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด๋ณด๋ ๊ฒ๋ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 16.7 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ช ํํ ์ ์ฑ ์ ํฌํจํ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ์ถ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 16.7.1 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ธ์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์๋๋ ํน์ ์ ๋ณดํ๋ฆฌ์ค ํฌ์ ๊ฐ์ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ช ํํ ๊ท์ ๋ค์ ํฌํจํด์ผ ํ ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ฑ ๋ค์ ์๊ฐ๊ณผ ์์ ์ธ ์ธก๋ฉด์ ์์ด์ ์ธ๋๋ผ์ดํ ๊ณผ์ , ๊ฐ๊ฒฉ์ฑ ์ , ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์๊ณ , ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ์ํ ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋น์ฉ ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด๊ณผ๋ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์กฐํญ ๋ฐ ๋ฉด์ฑ ์ฌํญ, ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์ํ๋ ์ ์ฐจ์ ์กฐ๊ฑด, ๋ถ๊ฐ ์ํ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ๋ณดํ๋ฃ, ๋ณดํ ๊ธ ์ง๊ธ ์ ์ฐจ์ ์กฐ๊ฑด์ ๊ดํ ์ฌํญ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 16.7.2 ์ธ๋๋ผ์ดํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ALM์ ์ธ๊ธํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ํนํ ์ํด ๋ณดํ ์ค ๋กฑํ ์ผ(long-tail) ๋น์ฆ๋์ค์์๋ ๋ฏธ๋์ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ ๊ท๋ชจ์ ์๊ธฐ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ALM ์ ์ฑ ํ์์์ ์์ฐ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์๊ตฌ๋๋ค. 16.7.3 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ธ๋๋ผ์ดํ ์ ์ฑ ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ๊ณผ ์๋ณธ์ ์ ํฉํ ์ฌ๋ณดํ, ๋๋ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ๋ฅผ ํตํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณด์ ์ ์ ๊ฐ์ ์ง์คํ๋๋ก ๋ณด์ฅํด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ถ์ ์ ์ ํฉํ์์์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์ ํจ์จ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 16.7.4 ์ฌ์ ๋น ํต์ ๋ ํนํ ๋์ ์ธํ๋ ์ด์ ์ํ์์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ค์ ํ ๋ถ๋ถ์ด๋ค. ์ด๋ค ์ํ์ํฉ์์๋ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์ ์ธํ๋ ์ด์ ํญ์ด ์ปค ์ง๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๊ณผ ๋ณดํ๊ธ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ์ ๋น๋ฅผ ํต์ ํ๋ ์์คํ ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฐ ์ฌ์ ๋น๋ ์ง์์ ์ธ ๊ด - 167 -
๋ฆฌํ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํด์ผ ํ๋ค. 16.7.5 ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๊ณ , ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ณดํ๊ธ ํ์๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ํฌ ํจํ๋ค; ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ณดํ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์๋ณธ๊ท๋ชจ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ, ์ฌ์ ์ ๋ต ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ๋ง๋ ๋ด๋ณด์ฌ๋ ฅ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ ๊ณตํ๋ ๋ณด์ฅ์ ๋ํ ์์ ์ฑ์ด ํ๋ณด๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ์ธ์ด๋, ๋ด๋ณด์ทจ๋(์ ํ, ์ ์ฉ์ฅ, ์๊ธ ์ ๋ณด 11) (funds withheld)), ํน์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ ์ ํ, ์ฌ๋ณด ํํ์ฌ์ ์ฑ๋ฌด๋ถ์ดํ ์ํ์ ๋๋นํ ์ ์ ํ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ๋ช ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ์ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ํ ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ ํ๊ฐ ๋ฑ๊ธ์ ์ง๋์น๊ฒ ์์กดํ์ง ์๋๋ก ํ๋ค. ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฉ ํ์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ค์ ์ ์ด๋์ง ์๋๋ก ํ ๋ ํน์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ์กฐํญ์ ๋ํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์ ํจ์ฉ์ฑ์ด ํ ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ์ ๊ฐ์ ์ํฉ์์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ์๊ธ์ด ์ง์๋์ด์ผ ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒํ ํด์ผ ํ๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ - ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค ์ ์ธ 16.8 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ๋ค : ์ ์ฒด์ ์ธ ์ ๋์ , ์ ์ฑ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด ์์ค์ ์ค์ ํ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ค๋ช ํ ์ ์๋๋ก ํ๋๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ ์ ์งํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์ ๋ต ๋ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ด ์ด์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณผ์ ์ ํตํด ์ผ์์ ์ธ ์ ๋ฌด ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ ๋๊ฐ ๋ด์ฌ๋์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 16.8.1 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ถ์, ํ๊ฐ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง, ์ธก์ , ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ์๋ณ์ ์ํ ์ ์ ํ ์๋จ์ ๊ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ๊ณผ ํจ๊ป ๋ณดํ ํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ์ค์ ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด 11) ์๊ธ์ ๋ณด : ๊ณ์๊ธฐ์ ์ ๊ธฐ์ค์์ ์์ค ํก์๋ฅผ ํตํ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฒฝ๊ฐ์ด๋, ํ์ฐ์ ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์์ค ์ ๊ฒฝ๊ฐ์ํฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ณดํ๋ ์๋ณธ - 168 -
ํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ๋ ธ์ถ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ๊ฐ๋ด๊ฐ๋ฅํ ์์ค์์ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์ฌ๋ฌด์ ๊ฐ์ , ์ฌ์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ง๊ณผ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ, ์ฌ ์ ์ ์ ๋์ฑ๊ณผ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฐ ํ์ํ ๋ฌผ๋ฆฌ ์ ์์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ค์ ํด์ผ ํ๋ค. 16.8.2 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ดํ ์ค๋น๊ฐ ๋์ด ์๊ณ ์ ๋ฌด์์ ๋ ธ ์ถ ๋ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ผ๋ก ๊ฒฝ์ํ๋์ ๋ํ ๋ช ํํ ์ง์นจ์ ์ฃผ๋ ํ์ฉํ๋ ๋ฅผ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด์ ๊ฐ์ ํ์ฉํ๋๋ฅผ ์ด์ ํ๋ก์ธ์ค ๋ด์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ ํ ๋ด์ฌ์ํฌ์ง ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ผ์์ ์ธ ๊ฒฝ์ํ๋์ ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ ์ฉํ๋๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ ์๋ ์๋ค. ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฐ ๋น์ฆ๋์ค์ ์ ์ ํ์ง ์๋์ง๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.8.3 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ํ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์๊ด๊ด๊ณ ๋ฅผ ์ค๋ช ํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ์ ๋์ , ์ ์ฑ์ ํ์ฉํ๋๋ฅผ ์ค์ ํ๋ ์ ๋ต ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ์ค์ ํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๋ด์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค ์ค์ ์์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ๊ฒ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ชจ๋ ์ ํ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ก์ ๊ฐ๋ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํ ์์ค์ผ๋ก ์ค ๋ช ํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ๋๋ฅผ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. 16.8.4 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ฉํ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ํ๋ ์ค์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ ธ์ถ ์ํฌ ์ ์๋ ํ๋๋ฅผ ์ค๋นํ ๋๋ก ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค์ ๋ํ ๋ช ํํ ๊ธฐ์ค์ ์๋ ค ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ ์ํ๊ณ ์ดํดํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ์ด์ฌํ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ฑ ์์ด๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ - ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฏผ๊ฐ๋(responsiveness) ๋ฐ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ(loop) - 169 -
16.9 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณํ์ ๋ฏผ๊ฐํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 16.9.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ง์นจ์ ๋๋ด์ธ์ ์ธ ์ฌ๊ฑด์ ์ํ ๋ณํ์ ๋์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๊ณ , ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ ๊ท ์ ํ๊ณผ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฉํ ์ ์๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๊ท ์ํ์ ์ ๊ท ์ธ์๋ ํฌ์์ ํฌ์ง์ , ์๋ก์ด ๋ณดํ์ข ๋ชฉ ๋ฑ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ ๊ท ์ ๋ณด๋ ๋ด์ฌ๋ ์ํ์ ์์ฑ๊ณผ ๊ท๋ชจ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ธ๋ถ ์์ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ ๋ฒ ๊ธฐ๊ด์ ์๊ตฌ์ฌํญ, ์ ์ฉํ๊ฐ๊ธฐ๊ด, ์ ์น์ ๋ณ๋, ๋ํ ์ฒ์ฌ์ง๋ณ ๋๋ ์์ฅ์ ๊ฒฉ ๋ณ ๋ฑ์ด ๋ถ๊ฐํผํ ๋ณํ๋ฅผ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ์ง์นจ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋์ ๋ณํํ๋ ์ดํด๊ด๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. 16.10 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ์ ํฉํ๊ณ ์ฐ๋ํ ์ ๋ณด, ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ํ๊ฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณํ์ ๋ํด ์์ ์ ์ ํ ๋์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 16.10.1 ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์๋ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํต ํ์ฌ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ด ์ํ๋๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํฅ ์ด ์์ง์ ๊ฒฝ์์ ๋ณด๋ฅผ ํตํด ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋น๋ฒํ๊ฒ ๊ด์ฐฐ๋๊ณ ๋ณด๊ณ ๋์ด ์ผ ํ๋ค. ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ๋ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ ๋ด์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ง์นจ, ํ์ฉํ๋, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ๋ฐฉ์์ ์์ ํ๊ฒ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ณ ํ์ ์ํฅ์ ์ธก์ ํ๋ ์ ์ฐจ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฃผ์ ๋ณํ์ ๋์ํ์ฌ ์ํ ๋๋ ์ง์์ ์ธ ๋ณด์ ์ ์ฐจ๊ฐ ์์ด๋, ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ์ ๋ต ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.10.2 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ์ ์ ํ ์์ง์ ์ ๋ณด์ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ, ํ๊ฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณํ์ ์์ ์ ์ ํ ๋์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. - 170 -
16.10.3 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ์๋ ํ์ฌ๊ฐ ์ํ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ณํ์ ๋ํ ์ ํฉํ ๊ณ ์ฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ํ, ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ ์ฌ๋ ํ์ฌ๊ฐ ์ํ ๊ทธ๋ฃน์ ํผ๋๋ฐฑ ์ํ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ (ORSA) 16.11 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ํ์ฌ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฅ๋์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. 16.11.1 ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ํ๊ฐ์ ์๋ฐ๋๋ ์ฐ์ถ๊ทผ๊ฑฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์กฐ์น๊ณํ์ ๋ฌธ์ํ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ์ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ๋ ์ ๋๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ํ์ฌ ๊ฒฝ์์ ๋ด์ฌ๋์ด ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ง์นจ์ด ๋ท๋ฐ์นจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํน์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ์ํ๋๋ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ ํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ ๊ณผ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ํฉํด์ผ ํ๋ค. 16.12 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ถฉ์คํ ์ํํด์ผ ํ๋ค. 16.12.1 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํํฉ์ด ์ ์ ํ๋ฉฐ, ๋ฏธ๋์๋ ์ ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) ์ค์ ์ฌ๋ถ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ๊ทธ ์ฑ ์์ด ์๋ค. ์ด์ฌํ์ ์ง์ ๋ณด๊ณ ํ๊ฑฐ๋, ๋๋ ๋ณธ์ธ์ด ์ด์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ด๋น ์์(CRO)๊ฐ์ ๊ฒฝํ ์๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์ํ ๋ด๋ถ์ ์ธ ๊ฒํ ๋ ์ธ๋ถ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๊ฒํ ๊ณผ์ ์ด ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋๋ก ํ๋ค. - 171 -
16.13 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ ์ธ๋ ๋ผ์ดํ , ์ ์ฉ, ์์ฅ, ์ด์ ๋ฐ ์ ๋์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฑ์ ์์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ํ์ํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ์์ค๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค. 16.13.1 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ์งํค๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ์๋ ๋ฏธ๋ ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ ๋ณํ ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋์ธ ์์ธ์ ์ํ ๋ณํ๊ฐ ํฌํจ๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ๊ณผ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ํ์ํ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ๋ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ธ๊ณผ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ค์ํ ์ ๋๋ฅผ ์ฌํ๊ฐ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ์๋นํ ๋ณํ๊ฐ ์๊ธธ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๋ก์ด ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํํด ์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ํต์ ์ ํจ๊ณผ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๋ ๊ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.13.2 ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฐํ๋๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ ์์์์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๋ด์์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 16.13.3 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ํํ ๋ฐ ์ฅ๋์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํ ํด์ผ ํ๋ค. ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ ๋ฐ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ ํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฟ ์๋๋ผ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์ ํ ๊ฐ์ฅ ๋์ ๋ฒ์์ ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ (ORSA)๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฃผ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ณผํด์๋ ์ ๋๋ฉฐ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ณธ์ ๋ณ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ์ ์์ฐ ์ด๋์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๊ณ , ์ ๋ณธ์ ์ค๋ณต ์ฐ์ ํด์๋ ์ ๋๋ค. ๋ํ ๊ทธ๋ฃน์์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ๊ณผ ๊ท ๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฌํ ์์๋ค์ ํนํ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 172 -
16.13.4 ์ด์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ (ORSA)์๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํ ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ธฐ์ธํ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํฌํจ๋๋ ์ ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ธฐ์ธ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๋ ์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅธ๋ค. 16.13.5 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ชจ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ (ORSA)์ ๊ทธ๋ฃน์ด ๋ถ๋ฆฌ๋๊ฑฐ๋ ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ํ์ฌ์ ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน ์์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ์ ๋ถ๋ฆฌํ ํ๊ฒฝ ํ์ ์์ ํตํฉ์ฑ, ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ง์ ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์๊ตฌ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.13.6 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ธ๊ธํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋น ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ๋ณต์ก์ฑ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ถ์๊ณผ ์ ๋ณด๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์๊ฒ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์์ด ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ฅผ ํตํ ์ ์ด(contagion) ํ ์คํธ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ํฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) - ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ท์ ์๋ณธ 16.14 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋์ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋์ ์ฌ์ ๊ณํ ๋ด์์ ์ฌ์ ์ ์์ํ๋๋ฐ ํ์ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ ๊ตฌ ์กฐ๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด ์์์ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ORSA๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ท์ ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์์ ์ ๊ฐ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฅผ ์ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์๋ณธ ์๊ตฌ์์ค๊ณผ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ์ ์๋ณธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ ์๋ณธ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์ฐ๋์ฑ์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. 16.14.1 ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ ํ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ((ORSA)๋ฅผ ์ํํ๊ณ , ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ์ํด ์ ํด์ง ๊ท์ ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์์ํ๋ ์ฌ๋ฌด์ ์์ ์์ค์ ๋ชจ๋ - 173 -
ํฐ๋งํ๊ธฐ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค. 16.14.2 ์์ฒด ํ๊ฐ ์ฐจ์์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ์ ์๊ตฌ ์๋ณธ๊ณผ ์ฅ๊ธฐ ์ฌ์ ์ด๋ ์ ๊ท ์ฌ์ ๊ณํ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ฏธ๋์ ์ฌ๋ฌด ์ํ๋ฅผ ๋ช ํํ๊ฒ ๊ตฌ๋ถํด์ผ ํ๋ค. 16.14.3 ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์ ์ต์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๋์ง๋ง, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์๋ก ์ํฅ ์ ๋ฏธ์น๋์ง ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ ๋ฌด ์์์ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ฌ์ ๊ณํ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ์ ํ ๋ ๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋ณธ ๊ธฐ๋ฐ๋ฅผ ์ต์ ํํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณด์ ๋ฐ ์ ๊ฐ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ , ๊ธฐ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋๋ฐ ๋ ์์ ์ค๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ ๋๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค๋ ํ์ ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค.. 16.14.4 ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ, ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋๊ณผ ์ด๋ค์ ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ค์ํ ์ง๋ง, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ธ์งํ๊ณ ๋ถ์ํ๊ณ ์ค๋ช ํ ์ ์์ด ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ์์ ๊ฐ๋ ์์ ์๊ตฌ์์ค์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์ค ํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ์ ์ฉํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋๋ฉฐ, ๋ง๊ธฐ ๋๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์ง๊ธ์๋ฌด๋ฅผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ค์ํ ์ ์๊ฒ ํด์ค๋ค. 16.14.5 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ์ ํ๊ณ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ด ์ถฉ์กฑ๋๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ ๋ฆฌ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ์ํ ์ง์ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค๊ณ ์ ํ ๋ ๋ค๋ฅธ ์์๋ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๋ณธ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์ฐ๋์ฑ์ ๋ํ ์ ์ฒด ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ณธ ํ๊ฐ์ ๋ฒ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฅ๊ธฐ ๊ฒฝ์์ ๋ต ๋ฐ ์ ๊ท ์ฌ์ ๊ณ ํ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฝ์์ ๋ต์ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ณ ์ฌ์ ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์์ํ๊ธฐ ์ํ ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ์๋ณธ์ฌํธ(Re-capitalisation) 16.14.6 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ค๋ก ์ธํด ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ ๋ ์ถฉ์กฑ๊ณผ ์ฌ์ ์์๋ฅผ ์ํด ์๋ณธ์ ํ์ถฉํด์ผ ํ๋ค. ๋ชจ๋ ์๋ณธ์ด ํ์ - 174 -
ํ ์์ ์ ํญ์ ์ฆ์ ํ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๋ณธ์ฌํธ ์์๋ ์๋ณธ์ ์์ค ํก์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ด๋ค์ง, ์ด๋ค ํํ์ ์๋ณธ ๋๋ ์ ๋ณธ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ํฅํ ์๋ณธ์ฌํธ์ ์ ๋ฐํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๋ฐฉ์งํ ์ ์๋์ง ๋ฑ ์ ๋ณธ์ ์ง์ ์์ฑ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ํฅํ ์์ต์ ํ๊ธ์ผ๋ก ์ง๊ธํ๋ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ์๊ธ ์กฐ๋ฌ ๊ณ์ฝ์ ์ฒด ๊ฒฐํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฅํ ๊ธฐ๋์ด์ต์ ๊ฐ์๋ก ์ธํด ์๋ณธ ํ์ถฉ์ ์ด ๋ ค์์ ๊ฒช์ ์ ์๋ค. 16.14.7 ์ฌ๋ฌด์ ์๊ธฐ ์ํฉ์์ ์๋ณธ์ฌํธ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์์ด ์ค์ํ ๊ฒ ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ, ํฌ์์ค๋ช ํ(IR), ๊ฒฌ๊ณ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๊ณต์ ํ ์์ ํ๋ ๋ฑ์ ํตํด ์์ฅ์ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ํ๋ณดํ๊ณ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ฒฐ๊ถ์ด ์๋ ์ฐ์ ์ฃผ๋ฅผ ๋ฐํํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ํ์ฌ ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. ๋ณดํต์ฃผ์ ๋ถ๊ฐ๋ ์๊ฒฐ๊ถ์ ๋ณดํ ํ์ฌ ๊ฒฝ์์ ์์ด ์์ฅ ์์น์ ์ค์ํ๊ฒ ํ๋ ์ค์ํ ์์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ ์ด๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ธฐ์กด ์ฃผ์ฃผ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ํฌ์ํ ๋ฉด์ ๋ฎ์ ์ด์จ์ ์๋ณธ์ฆ๊ถ์ ๋ฐํํ ์๋ ์๋ค. 16.14.8 ์์ฅ ์ํฉ์ด ์ข์ ๋๋ ๋ง์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ ์ ํ ์๋ณธ๋น์ฉ์ผ๋ก ์์ง ์ ์๋ณธ์ ์ถฉ๋ถํ ํ๋ณดํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ฅ ์ํฉ์ด ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์ง์ ์๋ณธ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ณด์ ํ ์ผ๋ถ ๋ณดํํ์ฌ๋ค๋ง์ด ์์ง์ ์๋ณธ์ ์กฐ ๋ฌํ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๋์ ์๋ณธ๋น์ฉ์ผ๋ก ๋ถ๋ฆฌํ ์๋ณธ์ ์ ํ๋ ์๋ง ์กฐ๋ฌ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ด๋ฌํ ์์ฅ ์ํฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ธ์งํ๊ณ ๋ฏธ๋๋ฅผ ๋๋นํ์ฌ ์๋ณธ์ ์๊ณผ ์ง ์ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์์ฅ ์ํฉ ์ ํ ์์๋ ์๋ณธ ํ์ถฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ์์ ์์ฅ ํ๊ฒฝ ํ ์์๋ ๋ณดํต์ฃผ์ ๊ฐ์ ์์ง์ ์๋ณธ์ด ์ด ์๋ณธ์ ์๋นํ ๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์ง ํ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ์์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์๊ตฌ์์ค ํ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐ ํ๋ ๋ฐ์๋ ๋์์ด ๋๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.14.9 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ผํ์ผ๋ก ๋ด๋ถ - 175 -
๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค์ ์ค์ํ๊ณ ๊ฒฝ์๊ณํ์ ์คํํ๋๋ฐ ํ์ํ ์๋ณธ ๊ท ๋ชจ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ๊ท์ ๊ธฐ์ค(Supervisory Requirements)์ ์ถฉ์กฑํจ์ ์ ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ, ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ ์๋ณธ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์์ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ ๋ฉฐ, ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค๊ณผ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ ์ฌ ๋ชจ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.14.10 ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ์ค์ํ ์์๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ์ฌ์ ํ๊ฐ์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋๋ฐ, ๋ค๊ฐ์ ์ธ ์๋ณธ์กฐ๋ฌ(Multiple Gearing), ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์๋ณธ์ฐฝ์ถ์ด๋ ๊ตํ์กฐ๋ฌ, ์์ง์ ์๋ณธ ์ฐจ์ (Leverage), ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์๋ณธ๋์ฒด๋ ์ด๋ ๋ฑ์ด ์ด์ ํด๋นํ๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) - ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ 16.14.11 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ๊ณผ ์ฌ๋ฌด ์์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจ ํ ์ฌ์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. 16.14.12 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ ์ค์ํ ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๋๊ตฌ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํตํฉํ๋๋ฐ ํ์ฉํ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ ์์ ํ๋์์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋์ํ ๊ธฐ์ํด ํ์ํ ์ ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ๋ฅํด์ง๋ค. 16.14.13 ์ ์ฌ์ ์ํ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ์ ์ ํ ์๋ฆฝ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณด ํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ ๊ธฐ ๋๋ฌธ ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ ๋ฅํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ด ๊ธฐ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ ํฅ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ, ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ, ์์ฅ๋ฆฌ์คํฌ, ์ด์๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ ๋์ฑ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค(์ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํธ์ค๋๋ฅผ ํฌํจ). ๊ณ ๋ คํด์ผํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ์ ๋ช ํํ ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋จ์ํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ถํฐ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ์ ์์ฑ์ ์ ํฉํ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ชจ๋ธ๊น์ง ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 16.14.14 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณด - 176 -
ํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ ์๋ณธ์ ํ๊ฐํ๊ณ ์ ๋ต์ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋๋ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ ์ ํ ์๋ณธ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋๋ก ์ ์๋ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ์ค(criteria)์ ๋ฐ๋ผ ์กฐ์ ๋ ์ ์๋ค. ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ์ค์ ์์ฐ ๋ถ์ฑ์ ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋ฐ ์ ๋ขฐ ์์ค, ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ์ธก์ ๊ธฐ๊ฐ(time horizon)์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ์ธก์ ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ค์ํ ์์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ํฌ์๋ฑ๊ธ์ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํ ๊ท๋ชจ๋, ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ๋ชฉํ ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ๊ท๋ชจ ๋ฑ์ ๋งํ๋ค. 16.14.15 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ ์ ์ํด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต๊ณผ ์ฌ์ ๋ชฉํ์์ ๊ฐ์๋ ์ ๋ฐ ๋ฆฌ ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ์ ๋์ ๋ง๋ ์ ์ ํ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ ๋ ฅ ์์๋ก ๊ฒฝ์ ์ํฉ ์๋๋ฆฌ์ค, ์์ฐ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ฐ ๊ณผ๊ฑฐ ๋๋ ๋ณด์ ๊ณ์ฝ ๋ถ์ฑ 12) ๋ฑ์ ํ ์ฉํ ์ ์๋ค. ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ค์ํ ์ ๋ ฅ ์์๋ (๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ฌด์ ์๊ธฐ ์ํฉํ์ ์๋๋ผ๋) ์ง์ ๊ฒฝ์์ ์ ์ ๋ก ์๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.14.16 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํต ํด ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ์ ์ ํ ์ ๋ขฐ์์ค ํ์์ ๊ณ์ฝ์ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ง๊ธํ ์ ์๋ ์๋ณธ์ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ผ ๋ก ์ธํด ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฐ์ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํฌํจํด ๊ณ์ฝ์ ์ ์ด์ต์ ์ํํ์ง ์๊ธฐ ์ํด ์ง๊ธํด์ผ ํ๋ ๋ชจ๋ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.14.17 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ๊ด์ ์์, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ๋ ์์ ์น์ธ์ ๋ฐ์ ํ์๋ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ๊ฒ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค 13). ๊ฐ ๋ชจํ์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ตํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ์ ์ธ ๊ฒ์ฆ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๋ด๋ถ 12) ์์ฐ ์ด์ ์ ๋ํ ๊ท์ ์ฌํญ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ถ ๊ดํ ๋ฒ์(Jurisdiction)์์๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ณด์ข ์ ๋ํ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ๋ถ๋ฆฌ๊ณ์ ์ผ๋ก ๋ณ๋ ๊ณ๋ฆฌํ๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ , ๊ณ์ ๊ฐ ์์ฐ ์ด๋์ ๊ธ์งํ๊ณ ์๋ค. 13) ๋ชจ๋ธ ๊ฒ์ฆ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ธ์ ๋ง๋ ๋ถ์์ ๋ณ๋์ ๋ถ์์์ ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 177 -
๊ฒ์ฆ์ด ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ๊ฐ์ง ๋ชปํ๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ์์ง์ด ๋ชจ๋ธ ์ ํฉ์ฑ์ ๋ํ ๋ ํฐ ํ์ ์ ๊ฐ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ ํ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ฅผ ํตํ ์ธ๋ถ ๊ฒ์ฆ์ ์ํ ํ ์ ์๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ((ORSA)๋ฅผ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.14.18 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฒ์์ ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ์ ํ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํตํด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ ๋ฐ ์ฌ์ ์์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.14.19 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ์ ์ํ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ์ ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ก ์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฐ๋์ ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ง๋ง, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์ง๋ฉดํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ๊ฐ๋ณ๋ณด ํํ์ฌ์ ๋น๊ตํ ๋ ๊ทธ ์์ฑ์ด ํจ์ฌ ๋ค์ํ๊ณ ๊ท๋ชจ์ ๋ณต์ก์ฑ์ด ํฌ๋ค ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ผ๋, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) - ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis) 16.15 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ์๋์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ๋ค: ใ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์ผ๋ถ๋ก ์ฌ์ ์์ ๋ฅ ๋ ฅ์ ๋ถ์ํ๊ณ , ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์๋ณด๋ค ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฌ์ ์ ์ง์ํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์์์ ๋ถ์ํด์ผ ํ๋ค. ใ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ์ค์ฅ๊ธฐ ์ฌ์ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ ๋ ์ , ์ ์ฑ์ ์์์ ํจ๊ป ๋ฏธ๋ ์๋ณธ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์์ธกํ๊ณ , ํฅํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ถฉ์กฑ์ํฌ ์ ์๋์ง์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. 16.15.1 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ๋นํ ์์ค์ ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์ ํ์ ๋ณด๋ค ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์์์ ์ฆ๋ช ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณด - 178 -
ํํ์ฌ์ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ๊ณํ๊ณผ ์๋ณธ ์์ธก์ ์ ์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ ์ค ์ ์์์ด๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฅ, ๊ฒฝ์ ์กฐ๊ฑด, ์ฐ์ ํ์ ๋ฐ ์ธ๊ตฌํต ๊ณ, ๋ฒ, ๊ท์ , ์ํ๊ณผ ์ฌํ์ ๋ฐ์ ๊ณผ ์ฌ๋ฌ ๋ถ์ผ์ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ๋ณํ ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋์ํ๋์ง๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. 16.15.2 ์ด๋ฅผ ๊ท ํ์๊ฒ ์ด์ํ๊ธฐ ์ํด์ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ค์ํ ํ๊ฒฝ ํ์์๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ๋ง์กฑํ ์ ์๋ ๋ฏธ๋ ์๋ณธ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ๋ถ์๊ณผ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ฃผ๊ธฐ์ ์์ ์ ์๊ตฌ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๊ธฐ์ํฉ ์ ํ์ ์๋ณธ๊ณผ ์์ ํ๊ธ ํ๋ฆ, ์์ธก๋ ์ํฉ ๋๋์์ ๊ฒฝ์ ์กฐ์น ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ฒฝ์์ง์ ์น์ธ์ ๋ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16.15.3 ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ์ํํ๊ธฐ ์ํด์, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ ์ ์ด ์ฑ์ฅํ์ง ๋ชปํ๊ฑฐ๋ ์์ฅ์ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์คํจ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ ์๋๋ฆฌ์ค์ ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฐ ํ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ท๋ช ํ๊ธฐ ์ํด ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ์ํํ ์ ์๋ค.(16.1.17 ์ง ์นจ ์ฐธ์กฐ) 16.15.4 ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ ์ ์ฃผ๋ ์ํฉ์์ ํ์ฉํ ์ ์๋ ์ปจํด์ ์ ํ๋(Contingency Plan) ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ตฌ๋นํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ปจํด์ ์ ํ๋์ ๋ฏธ๋์ ์๊ธฐ์ํฉ ํ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณต์ ๋๋ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์คํ๊ฐ๋ฅํ ๋์์กฐ์น๋ ์์๋ฐฉ์์ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๋ค์ด ์๋ฐฉ์ฑ ์ผ๋ก ์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ทจํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. 16.15.5 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ ์ง ๋ฑ ์ ๋ต์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ฌ๋ฌด์ํ ํ๊ฐ๋ ๋ฏธ๋ ์ถ์ , ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์, ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์๊ณผ ํํ ์ฌ๋ฌด์ํ์ ๋ํ ์ง๋จ์๋ ๋ถ๋ช ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค 14). ์์์ฑ ๋ถ์ (Continuity Analysis)์ ๊ฑด์ ํ๊ณ ํจ์จ์ ์ด๋ฉฐ ์์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ ๋ก์ธ์ค์ ์ ๋ต, ์์คํ ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋์์ ์ค๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ ์ ์ค ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณธ์ง๊ณผ ์์ค์ ๋๋นํ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌด ์์์ ๊ท๋ชจ, ์ข ๋ฅ, ๋ถํฌ๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ณ ์ ์งํ๋๋ก ๋์์ ์ฃผ๋ฉฐ, ์์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์งํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํจ์ผ๋ก์จ, ๋ณด ํํ์ฌ๋ ์ฌ์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต์์ ๋ณํ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ๋ฐ ๊ท์ ์๋ณธ 14) ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ์๋๋ฆฌ์ค๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋ค. - 179 -
์๊ตฌ๋ ์ฐจ์์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. 16.15.6 ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ํจ์จ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ๊ณํ์๋ฆฝ์ ์ถฉ๋ถํ ์ธก์ ๊ธฐ๊ฐ(Time Horizon)์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ธฐ๊ฐ๋ณด๋ค ๊ธด 3~5๋ ์ ๊ธฐ๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ํ ์๋ ์๋ค. 15). ๋ํ ์ ๊ท ์ฌ์ ๊ณํ, ๋ด์ฌ๋ ๋ณด์ฆ๊ณผ ์ต์ ์ ํฌํจํ ์ ํ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ฐ๊ฒฉ ์ฑ ์ , ์ ์ ํ๋งค์ฌ์ ๋น ๊ฐ์ ๋ฑ์ ๊ด๋ จํด์๋ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์๊ฑด๋ณด๋ค ๋ ์ค์ํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฌ ๋ณดํ๋ฃ ์์ค๊ณผ ๋ฏธ๋ ๋ณดํ๋ฃ ์์ค์ ๋ํ ์ ๋ต์ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ์ค์ํ ์์ธ์ด๋ค. ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ์ ์ฉ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์น, ๊ฒฝ์ ์ ์ํฉ์ ๋ณํ๋ฅผ ํฌํจํ ๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ ๋ฏธ๋์ ์ธ๋ถ ์์ธ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 16.15.7 ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ํตํด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ ๊ธ์ต ์ ํ์ ๋ฏธ๋ ๊ฒฝ์ ๊ณํ ์์ธก์ ๋ ์ ์ฐ๊ดํ ์ ์๊ณ , ๋ฏธ๋์ ์ฌ์ ์ ํ๋ฅผ ํ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ ๋์๊ฐ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฏธ๋ ์ฌ์ ์ด์์ ์ฐ๊ณ์ํฌ ์ ์๋ค. 16.15.8 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๊ด์ ์์ ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋ณธ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ํ ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋๋น์ฐจ์ ์์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ์๋ณธ์ ์ค์ด๊ณ ์ฌ์์ ๋ค๋ฅธ ์ฉ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ ํด, ๋ค์ํ ์ข ๋ชฉ์ ์ธ์ํจ์ผ๋ก์จ ํน์ ์ํ์ ๋ํ ์ต์คํฌ์ ธ ๊ฒฝ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฅ๊ธฐ ์ ๋ต ๊ฒฐ์ ์ ์ผ๋ถ๋ก ์๋ณธ ์ต์คํฌ์ ธ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ค. 16.15.9 ์ด๋ฌํ ์ ๋ต ๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณ๊ฒฝ๋ ์ ์๊ณ , ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํตํด ๋ค๋ฅธ ์ข ๋ฅ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํ๊ฐ๋๊ณ ์ ๋ํ๊ฐ ํ ์ํ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต๊ณผ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ์ฃผ๊ธฐ๋ด์์ ์ ์๋๊ณ , ์์๊ฐ์ ์ฐ๊ณ์ฑ์ ๋ชจ์ํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. 15) ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ์ธก์ ๊ธฐ๊ฐ(Time Horizon)์ ์์ ์์ค ์ ์์์ ์ธก์ ๊ธฐ๊ฐ(Time Horizon) ์ฆ, ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ(Shock Period)๊ณผ ๋น๊ต๋๋ค. - 180 -
๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.15.10 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ฌ์ ์ง์ ๋ฅ๋ ฅ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์์์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ถ์์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ง์์ ์์กด ๋ฅ๋ ฅ ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๊ณ์ด์ฌ๋ค์ ์ง์๊ฒฝ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํด ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ๋ถ์ ์ ํ๊ฒฝ์์ ์ฌ์ ์ง์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํฌํจํ ๊ทธ๋ฃน์ ์ง์์ ์ง์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๋ก ์ ์ด๋ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊น์ง ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฒฝ์ , ์ ์น, ๋ฒ๊ท ํ๊ฒฝ ๋ณํ์ ์ ์ฌ์ ์ํฅ์ ํฌํจํ ์ฌ์ ์ํ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 16.15.11 ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ ํน๋ณํ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฆ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํ๊ธํ๋ฆ (์์:์ฅ ๊ธฐํ๋์์ ๋์ค๋ ์์ฌ๊ธ, ์ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ง๊ธ๋๋ ๋ฐฐ๋น๊ธ ๋ฑ)์ด ์กด ์ฌํ๋์ง, ๋๋ ์ด์์ง๊ธ์ด๋, ๋๋ถ์๊ธ, ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ํ ์๋ณธ, ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ์ํ ๋ฑ์ ์ํด ๊ณ์ด์ฌ๊ฐ์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ด๋์ด ๊ฐ๋ฅํ์ง ์ฌ๋ถ์ด๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ธ ํ๋ฆ์ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ์กฐ์น(์ฆ, ์ ๊ท์ฌ์ ์ด๋ ๋ฐฐ๋น๊ธ ์ง๊ธ์ ์ถ์ ๋ฑ)๋ฅผ ์ค๋นํด์ผ ํ๋ค. 16.15.12 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ์คํธ๋ ์ค ํ์ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ๋ถ๋ฐฐ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํด๋น ์ง์ญ ๊ท์ ์๊ฑด์ ๋ฏธ๋ฌํ๊ฑฐ ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ๋ถ์กฑ, ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ์์์ ์ฌ์ ๋ก ์ธํ ์๋ณธ์ฌํธ์ด ํ์ํ ์ํฉ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ์์ฌ๊ธ ์ฐฝ์ถ ์ ์ํ ์ถฉ๋ถํ ์ฌ์์ด ์๋์ง, ์๋ณธ ๋์ฒด๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ๊ทธ๋ฃน๋ด ์ฌ์์ ์ด๋์ด๋, ๋ค๋ฅธ ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ทธ ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ์กฐ์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋์ง๋ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ ๋ค. 16.15.13 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ์ ์คํจ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ ์๋๋ฆฌ์ค์ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์น์ฌํญ ๋ฑ์ ๊ท์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ์ค ์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. (16.1.17 ๋จ๋ฝ ์ฐธ์กฐ) - 181 -
๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์์ ์ญํ 16.16 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ํฌํจ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค์ ์ฌ๋ฌด ์ํ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ์ฑ ์์ด ์๋ค. ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ ์ค์ ๊ฐํ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 16.16.1 ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ํ์ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋ ํ๋ก์ธ์ค ์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. 16.16.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๋ด๋ถํต์ ๋ฅผ ํฌํจํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด ๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ค์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ค ์๋๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA) ๋ฑ์ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋ก์ธ์ค์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ๊ฑด์ ์ฑ์ ํ๊ฐ ํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ์ฑ ์์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ด๋ฌํ ์ฑ ์์ ์ ๋๋ก ์ํํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒฝ์์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 16.16.3 ๊ฐ๋ ์๋ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ(Capital Adequacy)์ ๋ํ ๋ด๋ถ ํต์ ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ฐํ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ฌ์ฉ๋๋ค๋ฉด, ๊ฐ๋ ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ์ ์ํธ ์ํต์ด ํนํ ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ์ ๋ ฅ์ ์, ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฒ์ฆ์ ์ฐจ๋ฅผ ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ ํ๋ฅผ ํ์ ํ๋ ์ฃผ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ๊ณ ๋ คํด๋ณผ ์ ์๋ค. 16.16.4 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ(Capital Adequacy)๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ ๊ฒํ์ฌ, ๋ถ์กฑํ ์ ์ด ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ฉด ๊ฐ์ ์ ์๊ตฌํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํด ํ๋์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์๋ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ์ฌ์ ์ ๋ณต์ก์ฑ, ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธก ์ ๊ธฐ๋ฐํด์ ์ ๊ทผํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด์ ๊ฐ๋ ์๋ ์ ์ ํ ์์๊ณผ ๋ฅ ๋ ฅ, ๊ท๋ชจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ํ์ ๊ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํํฉ์ ํ๊ฐํ ์ - 182 -
์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ ๋ชจํ์ด๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ตฌ๋นํด์ผํ๊ณ , ๊ท์ ์๊ฑด์ ์ ๋ฐฐ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋์ง๋ฅผ ๊ท๋ช ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ์๋ ์ ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๊ด๋ จํ ์ต์ํ์ ์๊ฑด์ ๊ท์ ํ ์๋ ์๋ค.. 16.16.5 ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ์ ๋ณด ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ(Capital Adequacy)์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ํ๊ฐ์ ๋์์ด ๋ ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ๊ณผ ์๋ณธ ์ํ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์ ์ ์ถ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด ๋ณด๊ณ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์ฃผ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ํ, ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ท์ ์๋ณธ์ ํฌํจํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ๋ฌด ์์๊ณผ ๊ฐ์ฉ์ ๋ณธ, ์ด๋ฌํ ํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ํ ์ฅ๋ ์ถ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ฐ๋ ์์ ์ ์ ํ ์๊ตฌ์ ๋ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ์, ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์๋ ์ ์ ํ ๊ฐ์ ์ ์๊ตฌํ๊ฑฐ๋ ๋ถ์ด์ต์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๊ฑด์ ๋ฏธ ๋ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฆ์ ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ๋ค. 16.16.6 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง, ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ, ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ทธ ๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ์ถ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ์ด๋, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ํฉ ํ ์ฃผ์ ๊ฐ์ ์ ์ ์ถ์ ์๊ตฌํ ์ ์๊ณ , ํ์ํ๋ค๋ฉด ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ๋ค๋ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด๊ณ ๋ณด์์ด ํ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ถ๊ฐ์ฐ์ถ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด๋, ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ, ์๋๋ฆฌ์ค ํ ์คํธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ๋์์ด ๋ถ์ถฉ๋ถํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ์คํจ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ์กฐ์น๋ฅผ ํฌํจํ ์ญ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์์ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 16.16.7 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ ์ฌ์ ์ ๊ฐ์ฅ ์ ํฉํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ์ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ ์, ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ํํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ์๋ ๋ฏธ๋ฆฌ ์ ํด์ง ํ์ค ํ ์คํธ๋ฅผ ์ค๋นํ์ฌ ์ ์ ํ ํ๊ฒฝ์ด ์กฐ์ฑ๋ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ์ค ํ ์คํธ๋ฅผ ์ํํ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ์์ ์ค์ํ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณด ํํ์ฌ๊ฐ์ ๋ถ์์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ด์ ๋ ๋ง ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋์์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ์ ํ์ฑ ์ ์ผ๋ณ ๋๋ ์ฃผ์ ๋ํ์ฌํด๋ก ์ธํ ์์ฅ ์ถฉ๊ฒฉ์ ๋๋นํ์ฌ ๋ณดํ์์ฅ์ ์ฌ๋ฌด์ ์์ ์ฑ์ - 183 -
ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ์์ ๋ช๋ช ์ง์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ๊ฑฐ๋, ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ ์ ์๋ค. ํ์ค ํ ์คํธ์ ์ด์ฉ ๋๋ ์๋๋ฆฌ์ค์ ๊ธฐ์ค๋ค์ ๊ฐ ๊ดํ ์ง์ญ(Jurisdiction)๋ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฒฝ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 16.16.8 ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด์ ์์์ฑ ๋ถ์์ด๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์๊ตฌ์ ์ํด ์ ๊ณต๋ ์ค ํธ๋ ์ค ํ ์คํธ, ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์ ๋ฐ ๋ฏธ๋์ ์๋ณธ ํํฉ๊ณผ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด ์ํ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ ์ตํ ์๋จ ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์คํธ๋ ์คํ ์คํธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋น๊ต, ์ ์ ํ ๋์๊ณํ ์๋ฆฝ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์กฐ์น ์ฌํญ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ, ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ํํฉ์ ๊ฐ์ํ๊ณ ํ์ค ๋ฐ ๋ด๋ถ ์๋ ๋ฆฌ์ค์์ ์ ์ํ ์คํธ๋ ์ค ์ํฉ์ ๊ฐ๋ดํ ์ ์๋ ์ ์ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ ๊ณ ์๋์ง ํ๊ฐํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. 16.16.9 ๊ฐ๋ ์๋ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis)์ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฏธ๋์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ, ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํ์ํ ์ ๋ณด ๋ฐ ์ปจํด์ ์ ํ ๋์ ๋ํ์ฌ ๋ณด๋ค ๋ง์ ๊ด์ฌ์ ๊ธฐ์ธ์ด๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด ๋ค๋ก๋ถํฐ ๊ฐ๋ ์๋ ์๊ธฐ์ํฉ ํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ์ ๋ถ์กฑ ์ํ๋ฅผ ํด์ ํ๊ณ , ํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ฐ์ ํ๋ฉฐ, ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๋ณต์ํ๊ธฐ ์ํ ์๋ฐฉ์กฐ์น๋ ๋์๊ณํ์ผ๋ก์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋์์กฐ์น, ๋๋ ๊ฒฝ๊ฐ๋ฐฉ์์ ์คํํ์ฌ, ์ ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. 16.16.10 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์์ฑ ๋ถ์(Continuity Analysis) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ง์ ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ์ ์กฐ์น ๋ฟ ์๋๋ผ, ์ถ๊ฐ ์๋ณธ์ ํ๋ณดํ๊ฑฐ๋ ์ํ์ ์ค์ผ ์ ์๋ ๊ฒฐ์ ์ ์ค์ค๋ก ๋ด๋ ค์ผ ํ์ง๋ง, ๊ทธ๋ฌํ ๋ถ์์ด ํ์ฌ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์์ค์ด๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ด๋ฆฌ ์์ค์ ๋์ด๋ ๊ธฐ์ค์ผ ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค. 16.16.11 ๊ณต์๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ ํฌ๋ช ์ฑ ์ ๊ณ ์ ํ์ฌ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด๋ผ๋ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ถ ํฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ธ๋ถ ๋ฐ ๋ด๋ถ์ ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ค์๊ฒ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ฏธ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉด์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์ค ํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ์ ๋ณด ๊ณต๊ฐ ์์ค์ ๊ท ํ ์ ์ง๋ฅผ ์ง์งํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจ - 184 -
ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ์ ๋ณด์ ๊ณต์์ ๋ํด ํ์ ์๊ฑด๋ค์ ๊ฒฐ์ ํจ ์ ์์ด, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋์ง ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์คํ๊ฒ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ธ์ํ๋ค. 16.16.12 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์กฐ์น์ ํ๋ก์ธ์ค๊ฐ ์ ์ ํ ํต์ ๋์ง ์๋๋ค ๊ณ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ํ๋จํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ ํ ์กฐ ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๋ ๊ฐ๋ ์์ ํ๊ฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๊ฐ๋ ์ ์ ๋ณด๊ณ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋์ , ์ ์ฑ์ ์ธ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ํฌํจํ๋ ํํ ๋ก ์ด๋ฃจ์ง ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๋์ ์ธ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ์ ํ ํ๊ฒฝ๊ณผ ํฌ ๋ช ํ ์ฒด๊ณ ํ์์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ฝ ์ผ์์ ์ธ ์ํฉ์์ ์ ์ฉ๋ ๋ค๋ฉด, ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๋ค์ด ๊ท์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋์ ๋ํ ํ์คํ๋ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์ ์ ์ง์์ ์ธ ์ ์ฉ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ ํ์ํฌ ์ ์๋ค. 16.16.13 ๋ฐ๋๋ก, ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณธ์ ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด์๋ ํ์ ์ด ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ด์ธ๋ฆฌ๋ ๊ฐ๋ ์ ์ค์ด ์ฑํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ฎ์ ์์ค์ ๊ฐ๋ ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋ ์ํ๊ณผ ๊ทธ๊ฒ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ์์ค์ ๋ง ์ถฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ฐ๋ ์์ค์ด ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณธ ์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ณต์กํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉํจ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต ์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ ์์ค์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ฏผ๊ฐํ ์ฌ๋ฌด์ ๊ฐ๋ ์๊ฑด์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ์๊ฑด๊ณผ ์ต์ ์ ์กฐํ๋ฅผ ์ด๋ฃจ์์ ๋ ์ธ์ผํฐ๋ธ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์ ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 16.16.14 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค์ ์ฌ๋ฌด์ ์ธ ์ํ์ ๋ํ ์ ๊ฒ์ ์ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํ์ํ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๋ฃน ๋จ์ ๋ฆฌ์ค ํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ๊ฐํ์ํค๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ ๊ถ์ ์ด์ฉํด์ผ ํ๋ค. ๋ ํ, ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ํ์ํ ์กฐ์น์ฌํญ์ ๊ณ ์งํด์ผ ํ๋ค. 16.16.15 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ์ํ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ - 185 -
์ ํ๊ฐ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ ๋์์ด ์๋ ํ์ฌ์ ์ํด ์ผ๊ธฐ๋์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ์๋ก์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊น์ง ํฌํจํ์ฌ, ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ ํ ์์ธ์ ์ดํดํ๊ณ ํ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋์์ด ์๋ ํ์ฌ์ ๋ ํ ์ ์ ํ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋, ๋น๊ฐ๋ ๋์ ํ์ฌ๊ฐ ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ณด ํธ์ ์ค์ํ ์ํ์ด ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ์ ์ฑ ์ ์ ์ ํ ์กฐ์น ๊ฐ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฒ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์ ๋ ์ง์ฃผํ์ฌ์ ๋ํ ๋ฐฐ๋น ์ง๊ธ, ์ ๊ท ๋ณด์ฆ ๋๋ ๋น๊ฐ๋ ๋์ ํ์ฌ์ ๋ํ ์ ๊ท ์ง๋ถ์ฐธ์ฌ๋ฅผ ๊ธ์งํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ์น์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด์ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ๋ก์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ์ด์ ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฉ๋์ ํ์กฐ์น (ring-fencing)๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 16.16.16 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ, ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ฅ๋จ์ ์ ํ๊ฐํ ๋ ์๋์ ์ง๋ฌธ ์ฌํญ์ ํฌํจํ๋, ์ฌ๊ธฐ ์๋ง ๊ตญํ ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๊ฐ ์ผ๋ง๋ ๊ทธ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ง๊ฒ ์กฐ์ ๋์ด ์๋๊ฐ? ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ ์น๋๊ฐ? ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๊ฐ ๊ฐ๋ณ ์ฌ์ ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ง๋ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋๊ฐ? ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ์กฐ์น, ์ ๋ณธ ๋์ฒด, ์์ฐ ๋ฐ ์ ๋์ฑ์ ์ด์ ์ ๊ดํ ์ ์ฝ์กฐ๊ฑด ๊ฒฐ์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ํฅ ์ ๋ฏธ์น๋๊ฐ? ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฃน๋ด ์ฑ ์์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ฐฐ๋ถ๋๋ฉฐ, ์์์์ฑ ์ ๋ํ ๊ด๋ฆฌ๋ ์ด๋ป๊ฒ ๊ท์ ๋์ด ์๋๊ฐ? ๋ด๋ถํต์ ์์คํ ๊ณผ ๊ฐ์ฌ๊ท์ ์ ์ด๋ ํ๊ฐ? ์ญ์๊ธฐ์ํฉ์ ํฌํจํ์ฌ ์ด๋ ํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ ์ํ๊ณผ ๋ชจํ๊ตฌ์ถ์ด ์ด ๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ๋ชจํ์ ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๋ฆฌ๋๊ณ ์๋๊ฐ? 16.16.17 ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๋ํ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์์ ์ฌ์ฌ ๋ฐ ํ๊ฐ๋ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ด๋ก์จ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ์ฅ๋จ์ ๋ฐ ์ ์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ - 186 -
ํ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ ๊ฒ๊ณผ ํ๊ฐ์์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด์์ ์์ถฉ๋๋ ์ดํด๊ด๊ณ๊ฐ ์ด๋ป ๊ฒ ์กฐ์ ๋๋์ง๋ฅผ ํนํ ์ค์ ์ ์ผ๋ก ๋ณด์์ผ ํ๋ค. 16.16.18 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์ ๊ฑด์ ์ฑ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์์ ํ๊ฐ ์์๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ฌํญ, ์ฆ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ค๊ฐํ์ ๋ํ ์ธ์์ด๋, ๊ทธ๋ฃน๋ด ์ด์๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉ์์ค, ๋๋ ์๋ณธ๋ฐฐ ๋ถ ๋ฑ์ ํ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ค. 16.16.19 ๋น๋ก ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ (ORSA) ์ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์๊ตฌ์ฌ ํญ์ ์๋์ง๋ง, ๊ฑด์ ํ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํด์ ๋ ์ด๋ ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ์ด์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)์ ์คํจ์ฑ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ด๋ถ๋ชจํ๋ค์ ํตํฉ ์์ค, ์๋ณธ ๋์ฒด์ ๋ํ ์ ์ฝ์๊ฑด์ด ์ผ ๋ง๋ ๊ณ ๋ ค๋๋์ง, ๊ทธ๋ฃน์ ์กฐ์ง ๋ณํ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ์ ์ํด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ํ์ ์ผ๋ง๋ ๋ชจ๋ธ๋งํ ์ ์๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์ ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ ๊ฒํ ๋์๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 16.16.20 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ๋ฌด ์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํจ์ ์์ด, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์๋ ์์์ฑ ๋ถ์์ ํฌํจํ ๊ทธ๋ฃน ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํ๊ฐ(ORSA)๋ฅผ ์ ๊ฒํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ผ๊ด์ฑ ์ ๊ณ ๋ฅผ ์ํด ๊ฐ๋ ์์ ๋ฆฌ์คํธ ํ๊ฐํญ๋ชฉ์ผ๋ก ๊ท์ ๋๋ ๊ธฐ์ค ์ด๋ ๋ถ์์ฌํญ๋ค์ ๊ตฌ์ฒดํํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ํนํ ์ค์์๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ ๊ธฐ์ค๋ ์ฌ์ ์ ์ผ๋ก ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. - 187 -
๋ณดํํต์ฌ์์น-2 2012.4.10 5:4 PM ํ์ด์ง1 SJ_01
๋ฐ ๊ฐ ์ฌ ์ต๊ทผ ์๋ ๊ฐ G20 ๋ฐ ๊ธ์ต์์ ์์ํ(FSB: Financial Stability Board)๋ ์ ์ธ๊ณ์ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ํ๋ ฅํ์ฌ ๊ธ์ต์์ ์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋ ๊ท์ ๊ฐํ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ถ์งํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณดํ๋ถ์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ฉค๋ฒ๋ก ๊ฐ์ ๋์ด์๋ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ(IAIS : International Association of Insurance Supervisors) ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ฌ์ ๋ฆฝํ๊ณ ์์ต๋๋ค. IAIS๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์์ฅ๊ฐ๋ ์ ํ์ค์ด ๋๋ ๋ณดํํต์ฌ์์น(ICPs : Insurance Core Principles) ์ ์ ์ํ์ฌ ์์ผ๋ฉฐ, ํ๊ตญ์ ํฌํจํ IAIS ํ์๊ตญ๊ฐ๋ ์ด ์์น์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌํํจ์ผ๋ก์ ๊ฐ๋ ๊ท์ ์ ๊ตญ์ ์ ํฉ์ฑ์ ๋์ด๊ณ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ์์ฉ์ ์ต์ํ์ํค๊ณ ์์ต๋๋ค. IAIS๋ 2003๋ ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ๊ฐ์ ํ ์ดํ, ๊ทธ๊ฐ ์ง์ ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ ๋ฐ ๊ธ ์ต์์ฅ ๋ฐ๋ฌ์ ๋, ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ๋ถํฐ์ ๊ตํ, IMF/World Bank์ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธํ๊ฐ์ ๋ (FSAP) ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ป์ ๊ฒฝํ ๋ฑ์ ์ข ํฉ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ง๋ 3๋ ๊ฐ ๊ธฐ์กด์ ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ์ ๋ฉด ๊ฐ์ ํ๋ ์์ ์ ์ถ์งํ์์ผ๋ฉฐ, 2011.10.1 ํ๊ตญ์์ ๊ฐ์ต ๋ IAIS ์ฐ์ฐจ์ดํ์์ ์ต์ข ๊ฐ์ ์์ ์น์ธํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฒ IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ ๋ฌธ๋ฒ์ญ ๊ฐ์๊ณผ์ ์ ์ฐธ์ฌํด์ฃผ์ IAIS ํ๊ตญํฌ๋ผ ํ์๋ค (๋ณดํ์ ๊ณ, ๋ณดํ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด, ๋ณดํํ๊ณ ๋ฐ ๊ธ์ต๊ฐ๋ ์ ๊ตญ์ ํ์์ ๋ด์)์๊ฒ ๊ฐ์ฌ์ ๋ง์์ ๋๋ฆฌ๋ฉฐ, ๋ ์ฑ ์ ๋ฐ๊ฐ์ ์ง์๊ณผ ํ๋ ฅ์ ์๋ผ์ง ์์ผ์ ์๋ช ๋ณดํํํ์ฅ๊ณผ ์ํด๋ณดํํํ์ฅ ์๊ฒ๋ ์ง์ฌ์ผ๋ก ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค. ์ด๋ฒ IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น ๋ฐ๊ฐ์ด ๊ตญ๋ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ์, ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ฐ์ ์ข ์ฌ์ ๋ฑ ๋ณดํ์ดํด๊ด๊ณ์๋ค ๋ชจ๋์๊ฒ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์น ๋ฐ ๊ธฐ์ค์ ๊ดํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต ํจ์ผ๋ก์จ ๊ตญ๋ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฌด์ฒ๋ฆฌ์ค๋ฌด๊ฐ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ถํฉํ๋์ง๋ฅผ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ๋ฏธํกํ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ฐ์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํด์ฃผ๋ ์ถ๋ฐ์ ์ด์ ๊ธธ์ก์ด๊ฐ ๋์ด ์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ์ง์ฌ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํฉ๋๋ค. 2012. 4. ๊ธ์ต๊ฐ๋ ์ ์์๋ถ์์ฅ ์ต ์ ํ
์ฐจ ๋ก IAIS ๋ณดํํต์ฌ์์น(INSURANCE CORE PRINCIPLES) (โ ๊ถ) ICP ๊ฐ์(Introduction) 1 ICP ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก (Assessment Methodology) 6 ICP 1 : ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชฉ์ , ๊ถํ ๋ฐ ์ฑ ์ 12 ICP 2 : ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ 14 ICP 3 : ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๋ณด์์๊ฑด 19 ICP 4 : ์ฌ์ ํ๊ฐ 25 ICP 5 : ์์ ์ ๊ฒฉ์ฑ 31 ICP 6 : ์ง๋ฐฐ๊ถ์ ๋ณ๊ฒฝ ๋ฐ ๊ณ์ฝ์ด์ 36 ICP 7 : ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ 39 ICP 8 : ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ 56 ICP 9 : ๊ฐ๋ ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ๋ณด๊ณ 80 ICP 10 : ์๋ฐฉ ๋ฐ ์์ ์กฐ์น 90 ICP 11 : ๊ฐ์ ์กฐ์น 92 ICP 12 : ์ฒญ์ฐ ๋ฐ ์์ฅํด์ถ 94
ICP 13 : ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ์ ๊ฐ 96 ICP 14 : ํ๊ฐ 112 ICP 15 : ํฌ์ 134 ICP 16 : ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ 151 (โ ก๊ถ) ICP 17 : ์๋ณธ์ ์ ์ฑ 1 ICP 18 : ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ 75 ICP 19 : ๋ชจ์งํ์ 93 ICP 20 : ๊ณต์ 110 ICP 21 : ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ทผ์ 133 ICP 22 : ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง 140 ICP 23 : ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ 150 ICP 24 : ๊ฑฐ์๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ณดํ ๊ฐ๋ 169 ICP 25 : ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ๊ณผ ์กฐ์ 174 ICP 26 : ์๊ธฐ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ์ด๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์กฐ์จ 209
๋ณดํํต์ฌ์์น 17 : ์๋ณธ์ ์ ์ฑ(Capital Adequacy) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ์ค์ ์์ค์ ํก์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ ์์ค์ ๊ท์ ํ๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์๊ฑด์ ์ค ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 17.0.1 ์ด ์์น์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ํ์ง ์๋ ํ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด์ง ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด ์์น์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ท์ ๋๋ ๋น๊ท์ ๋น๋ณดํํ์ฌ์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์ ์ผ๋, ๋น๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ 17.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์์ฐ, ๋ถ์ฑ, ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๊ฐ ์ํธ์์กด์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ์ ํ ์ธ์ํ๊ธฐ ์ํด ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 17.1.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ผ๊ด๋๊ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋์ฐจ๋์กฐ ํ ๋ด ๋ชจ๋ ํญ๋ชฉ์ ๋ํด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ ์ฌ์ ์ํฅ์ ๋ช ์์ ์ธ์ ํ์ ์ธก์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ด ๋งฅ๋ฝ์์ ์์ฐ, ๋ถ์ฑ, ์ ๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๊ฐ์ ์ํธ์์กด์ฑ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐ ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ํ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ณดํํ ์ฌ์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ ๋ํ ์ค์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ํฅ์ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 16) 17.1.2 ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ํ๊ฐ๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ, ์๊ตฌ์ ๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ค์ ์ ๋๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐํญ๋ชฉ(์, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ์๋ณธ)๋ค์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ํธ ๊ด๋ จ๋์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์๋ ์ด ๋ค์ด ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ง ์๋๋ค. 16) ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํน์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ์ ์๋ฏธํ๊ธฐ๋ณด๋ค๋ ์ ์ฒด ๊ฐ๋ ์ ์๋ฏธํ๋ค. - 1 -
17.1.3 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ์๋ณธ์ ๋ถ๋ช ํ๊ณ ์ผ๊ด๋ ๊ฐ๋ ์ ํ์๋ก ํ๋ ๋ช ๋ฐฑํ ๊ธฐ ๋ฅ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ์ฑ๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๊ณ , ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ๋ฐ์ํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ดํด๋น์ฌ์์ ๋ํ ์ฝ์์ ์ฒญ์ฐํ๋๋ฐ ์๊ตฌ๋๋ ๊ธ์ก์ ๋งํ๋ค. 17) ์ด ์์น์์ ์๊ตฌ ์๋ณธ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ถ๊ฐํ์ฌ ๋ณด์ ํ์ฌ ์ผ ํ๋ ์๋ณธ๋์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ์ฌ๋ฌด์๊ฑด์ ๋งํ๋ค. 17.1.4 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์์ฐ์ ์ข ๋ฅ ๋ฐ ์ง์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์ ํ๊ณ ์ถฉ ๋ถํ ์์ฐ์ ์ํด ๋ณดํธ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ฐ์ ์ง์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ฐ์ด ์ง๋๊ณ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ ์๊ฑด์ ์ ์ ํ ๋ฐ ์๋์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ ํ ๋ฐ ์กฐ์ (์, ์์ ํ๋, ์์ฐ ์ ๊ฒฉ์ฑ ๊ธฐ ์ค, ์๋ณธ์กฐ์ (prudential filters))ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. 17.1.5 ์๋ณธ์ ๋์ฒด๋ก ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ฐ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค. ๋ถ์ฑ๋ ์ฑ ์์ค ๋น๊ธ๊ณผ ๊ธฐํ๋ถ์ฑ(์๋ณธ์ผ๋ก ๊ณ์๋์ง ์๋ ํ๋ - ์, ํ์์ ์ฑ๊ถ๊ณผ ๊ฐ ์ ๋ถ์ฑ๋ ํน์ ์ํฉ์์๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์๋ณธ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ - 17.10.8 17.10.11 ์ฐธ์กฐ)๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ์๋ณธ ๋ฐ ๋ถ์ฑ๋ ์ฐ๋ฐ์์ฐ ๋ฐ ์ฐ๋ฐ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. 17.1.6 ์๋ณธ์ ์ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ณธ์ ํน์ฑ(ํ์์, ์ ์์ ํฌ ํจ), ์๋ณธ์ ์์คํก์์ฑ, ์๋ณธ์ ์๊ตฌ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋น์ฉ๋ฐ์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฐธ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18) ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.1.7 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ ํ๊ณ ์๋ ๊ด๊ณ์ฌ ์ง๋ถ์ ๋ํ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํจ๊ป ๊ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.1.8 ๊ด๊ณ์ฌ ์ง๋ถ์ ๊ฐ์น๊ฐ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ํฌํจ๋๊ณ , ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ชจํ์ฌ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ๋ชจํ์ฌ ํ๊ฐ๋ ๋น๋ก ์ธ๋ถ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์์ง๋ง ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ์ ์ฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17) ์ด์๋ ๊ณ์ฝ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ๋ํ ๋ชจ๋ ์๋ฌด๋ฅผ ํด์ํ๋ ๋น์ฉ, ๊ณ์ฝ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋น์ฉ, ํค์ง ๋น์ฉ, ์ฌ๋ณดํ๋ฃ, ๋ณด์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ปค๋ฒํ๋๋ฐ ์๊ตฌ๋๋ ์๋ณธ๋น์ฉ์ ํฌํจํ๋ค. 18) ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ์ธ๋ถ์ง์นจ์ ๋ค์์ ์ ํ๋ค. - 2 -
์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๋ฃน ํ๊ฐ๋ ๋ชจํ์ฌ์ ์ํ์ฌ๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ ๊ฐํ๊ณ , ๋ฐ๋ฉด์ ๋ชจํ์ฌ ๊ฐ๋ณํ๊ฐ๋ ์ํ์ฌ ๋ด ์ ๋ฌด ๋ฐ ํฌ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. 17.1.9 ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์๋ ์ฌ๋ฌ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์๋ค. ๋ณด๋ค ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ๋ณดํ ๊ทธ ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ ํ๊ฐ(group level focus) ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ํ๊ฐ(legal entity focus) ๋ํ ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ ํ๊ฐ์ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฐํฉ๋ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ ์๋ค. 17.1.10 ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํ์ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ์ฌ์ ์กฐ์ , ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์๊ฑด์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฒ์ ํ๊ฒฝ, ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ ํ๋ ฅ ๊ตฌ์กฐ์ ์ํด ์ข์ฐ๋๋ค. 17.1.11 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ์ดํด๋ณด๊ณ , ๋น๊ตํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์กฐ์ง ์ธก ๋ฉด๊ณผ ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์กฐ์ง ์ธก๋ฉด์์๋ ์ํธ์์กด์ ์ค์ฒด ๋๋ ๋จ์ผ ํตํฉ ์ค์ฒด๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ์ ๋๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋๋ค. ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์์๋ ๋ณดํ ํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญํ ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญํ ์ด ๊ณ ๋ ค๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ๋ ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ๋์ ํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ์ง ์๋๋ค. ์ธ๊ณ ๊ฐ๊ตญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ์กฐ์ง ์ธก๋ฉด ๋๋ ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑํํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์๋๋ค. ์กฐ์ง ์ธก๋ฉด๊ณผ ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์ <๊ทธ๋ฆผ 17.1> ์ฒ๋ผ 4๊ฐ ์ ํ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ ์ ์๋ค. <๊ทธ๋ฆผ 17.1> ์กฐ์ง ์ธก๋ฉด ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์๋ ์ ์ผ๋ก ๋ง์ ๊ฐ ์ค์น ๋ถ์ฌ (๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ธก๋ฉด) ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์๋ ์ ์ผ๋ก ์ ์ ๊ฐ ์ค์น ๋ถ์ฌ (๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ธก๋ฉด) ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ณ ํ ์ฌ๋ค์ ์ํด ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ชจ๋์๊ฒ ์ ์ถ ํ๋ค, ๊ทธ๋ฃน์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ณ ํ ์ฌ๋ค์ ์ํด ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ ์ถ๋์ง ์์ผ ๋, ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์๊ฑด์ ์ ์ฉํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ ๊ทธ๋ฃน์ด ๋จ์ผ ํตํฉ ์ค์ฒด๋ผ๋ ๊ฐ์ ํ์ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํด ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ ์ ๋ณธ์ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ด ๋จ์ผ ํตํฉ ์ค์ฒด๋ผ๋ ๊ฐ์ ํ ์ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ ์ถ๋์ง ์์ผ๋, ๊ฐ๋ณ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์๊ฑด์ ์ ์ฉํ๋ค. - 3 -
๊ทธ๋ฃน-๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ์ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ์ง์ฐธ 17.1.12 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ ํ์์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฃผ๋ก ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์๋ณธ์ ๋์ฒด ๋ฐ ์ด์ ์ ๊ดํ ์ ์ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ์กฐ์ ์ ํฌํจํ ์ผ๊ด๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ฐ๋ณ ํ ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฃผ๋ก ๋จ์ผ์ค์ฒด๋ก ์ทจ๊ธ๋์ด์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ทธ ๋ฃน ์ค์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋์ฒด๋ก ๋ณด ํ๊ทธ๋ฃน์ ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ธฐ๋ฐํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์กฐ์ ์ ๊ท์ ๋ฐ ๋น๊ท์ ํ ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๋น๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋น๋ณดํํ์ฌ์์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 17.1.13 ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ ์ด๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๊ณ , ๋๋ ๊ฐ๋ณ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ํฉ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ง๋ถ์ด ์ด ๋ฏธ ์กฐ์ ๋์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ถ๊ฐ ์์ ์ ๋จ์ผ ์ค์ฒด๋ก ์ด์ฉ๋์ง ์๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ๋ค. 19) ํนํ ์ถ๊ฐ ์์ ์ ์คํธ๋ ์ค์ ํ ์ํ๋ค. ๊ฐ๋ณ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ํฉ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๋ค์ ์์ฌ๊ธ ๋๋ ๊ฒฐ์๊ธ(๊ฐ์ฉ์๋ณธ๊ณผ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฐจ์ด)์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ง๋ถ์ ์ ์ ํ ๊ฒ ์์ , ํฉ์ฐํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน์ ์์ฌ๊ธ ๋๋ ๊ฒฐ์๊ธ์ ์ธก์ ํ๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ ์ผ๋ก๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ๊ณผ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ํฉ์ฐํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค. ํฉ์ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ณดํ๊ทธ ๋ฃน์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ฐ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ธฐ์ค์ ์ผ๊ด์ฑ ๋ฐ ๋ด๋ถ๊ฑฐ๋ ์ฒ๋ฆฌ์ ์ผ๊ด์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน-๊ฐ๋ณ์ฌ ์ค์ฌ์ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ์ง์ฐธ 17.1.14 ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฐ ๋ณ ํ์ฌ ๊ฐ ์ํธ์์กด์ฑ์ ์งํฉ์ผ๋ก ์ฃผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ๋จ์ผ ์ค์ฒด๋ก๋ ๊ณ ๋ ค๋์ง ์๋๋ค. ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋น๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ด๊ณ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด ๋ชจํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ์ด์ ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ํธ์์กด ์งํฉ์ ํ์ฑํ๋, ๊ทธ๋ฃน ์ ๊ตฌ์๋ณธ์ด ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ง๋ ์๋๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐ 19) ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ ํ๊ณ๋ชฉ์ ์ ์ฌ์ฉ๋์ด์ง๋ ์ฌ๋ฌด์ ํ์ด๊ณ , ๋ํ ์ฐจ์ด(์, ๊ฒฐํฉ๋๋ ๊ธฐ์ ์ค์ฒด)๊ฐ ์์ ์ ์์ - 4 -
ํ ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๋์ผํ๋, ๊ทธ๋ฃน ๊ด๋ จ ๋จ์ผ ๋์ฐจ๋์กฐํ๋ก ๊ฐ๋ณ ๊ทธ๋ฃนํ์ฌ ์ ๋์ฐจ๋์กฐํ๋ฅผ ํตํฉํ๊ธฐ ๋ณด๋ค๋ ์คํ๋ ค ๊ฐ๋ณ ๊ทธ๋ฃนํ์ฌ์ ๋์ฐจ๋์กฐ ํ๋ฅผ ๋์์ ๊ณ ๋ คํ๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด๋ค. ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ฌ์ฉ ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ณ , ๊ฐ๋ ์์์ ์ ๊ฒฌ๊ตํ ๋ฐ ์ํธํ๋ ฅ์ ๋ํ ๊ณตํต๊ธฐ์ค์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. 17.1.15 ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธ ๊ทธ๋ฃน์์ ์ํ ๋ณดํ ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์์ด์ ๊ทธ๋ฃน์ ์์๋์ด ์์์ผ๋ก ํด ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ์ถ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์ด ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์ ์ ํ ์ค์ํ ๋ฆฌ์คํฌ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ ์ค์ (Establishing regulatory capital requirements) 17.2 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ข ๊ฒฐ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ์ด ํํ๋๋ฐ ํ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ณ์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ณ์ํด์ ์ ์งํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฅ 17.2.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ์ง์งํ ์ ์๋๋ก ์ ์ ํ๊ณ ํํํ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์์ ๋ณด์ฆํ ์ฑ ์์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์๋ณธ์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฐ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ค์ด๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ฐ์ผ๋ก ์ธํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์์ค์ ์ค์ด ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. 17.2.2 ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์์ ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ข ๊ฒฐ ์์ ์ดํ๋ ์ ์์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ฆํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ด ๋ชฉ์ ๋ฌ์ฑ์ ํ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์์ค์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.2.3 ORSA ๋งฅ๋ฝ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ด์ (์ฆ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณ์ํด์ ๊ฒฝ์ํ๋์ ์ํํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๊ณ์ฝ ํ๋งค๋ฅผ ๊ณ์ํ๋ค๋ ๊ฐ ์ )์์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๊ทธ๋ ์ง๋ง ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ ์ค๋จ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ด์ ์์ ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ์ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ด์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ์ค๋จ 20) ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ด์ ์ ๋ชจ๋ ์ง๋ ๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌ ์๋ - 5 -
๋ฆฌ์ค ํ์์์ ๋ณดํํ์ฌ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.2.4 ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ๊ด์ ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์๊ฒ ์ ์ ํ๊ณ ํ๋นํ ์๋ณธ์ ์ ์งํ๋ ๋ก ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ค์ผ๋ก ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ๋ณดํ๋น์ฉ์ ์ฆ๊ฐ์ํค์ง ์๊ฑฐ๋ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์์ฅ ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ์ ๊ฒฝ์์ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์ต์ ํ์ง ์์ผ๋ฉด์ ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ๊ธ์ต์์คํ ์ ์์ ๋ฐ ๊ฑด์ ์ฑ์ ๋์ฒด๋ก ํฅ์์ํจ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฌด๊ฐ ์ถ๊ฐ ์๋ณธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋น์ฉ์ ์ปค๋ฒํ๊ธฐ ์ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ถ๊ฐ๋ณดํ๋ฃ ๋ฉ์ ์ผ๋ก ์ด์ด์ง์ง ์๋ ๋ฆฌ์ค ํฌ ์์ค ๊ฐ ์ถฉ๊ฒฉ์ ๊ท ํ์ด ์๋ค. 17.2.5 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์ ์งํ์ฌ์ผ ์๋ณธ๋์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ ๊ตฌ์๋ณธ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์กฑํ ๊ฐ ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์ถ๊ฐ ์๋ณธ๋์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. 17.2.6 ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ ๊ฐ์ง ๋ชฉ์ ์ ์ถฉ์กฑ์์ผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ด์ ๋๋ ์์ ์ค๋จ ๊ด์ ๋ชจ๋์์ ์์ค์ ํก์ํ์ฌ ์ง๊ธ๋ถ ๋ฅ ํ๋ฅ ์ ๊ฐ์์ํจ๋ค. ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ด์ ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์์ค์ ๊ฐ์์ํจ๋ค. 17.2.7 ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๋ ์ ๋๋ ์๋ณธ์ ์ง์ ์ํด ์ข์ฐ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ณดํต์ฃผ ์๋ณธ์ 17.2.6์ ๋ชฉ์ ์ ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๊ณ , ํ์์ ๋ถ์ฑ๋ ๋์ฒด๋ก ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์๋ง ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค. ๋ ๊ฐ์ง ๋ชฉ์ ์ ๋ชจ๋ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ ์๋ณธ ์ ๋๋๋ก ๊ณ์๊ธฐ์ ์ ์ํ ์๋ณธ(going concern capital) ์ผ๋ก, ์ง๊ธ๋ถ ๋ฅ์ ์์ค์ ๊ฐ์์ํค๋ ์๋ณธ์ "์ฒญ์ฐ์ ์ํ ์๋ณธ(wind-up capital)" ๋ฐ "์ฒญ์ฐ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ํ ์๋ณธ(gone concern capital)"์ด๋ผ ๋งํ 21). "๊ณ ์ ๊ธฐ์ ์ ์ํ ์๋ณธ"์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์๋นํ ๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ ๋๋์ด์ง๋ค. 17.2.8 ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ด์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ฐฐ๋ถ์ ๊ฒฝ์๊ณํ ๋ฐ ์ ๋ต์ ์ค ์ํ ํญ๋ชฉ์ด๋ค. ์ด ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ํ์ ์ผ๋ก 17.2.6์์ ๊ท์ ํ 20) ์์ ์ค๋จ(Run-off) ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ์ ์งํ๊ณ ์์ผ๋ ์ ๊ท ์์ ์ ์ค๋จํ๊ฑฐ๋ ์ค๋จํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋งํ๋ค. 21) ์ด ๋ณด๊ณ ์์์๋ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ์์ค์ ํก์ํ๋ ์๋ณธ์ "wind-up" capital๋ก ์นญํ๋ค. - 6 -
๊ณ ์๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ง์ ๋ชฉ์ ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ฏธ๋์ฑ์ฅ์ ์ง์ํ๊ฑฐ๋ ๋ชฉํ ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ์ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ณด๋ค ๋ง์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ๋ค. 17.2.9 ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ(์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ํ์ ์๊ธฐ์๋ณธ ๊ด๋ จ)๋ ์กฐ์ง ์ ์ฒด์ ์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋๊ณ , ํ๋ก์ธ์ค์์ ๋ด์ฌ๋๋ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฑ , ๊ดํ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ฑด์ ํ ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถ, ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ ์ํด ์ง์ง๋๊ณ ์งํฑ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ฃผ๋ชฉํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ํ๋ จ๋๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฑ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐจ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ ์ฐ ์ถฉ๋ถํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ์ง๋ก๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ๊ฒ ๋ณด์ฅํ์ง ๋ชปํ ๋ค(ICP 16 ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ ์ฐธ์กฐ). ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.2.10 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ์ง ํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋น๋ณดํ ํ๋์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅ ์ ๋์ ์์ด์ ์ด๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ฐ๋ณํ์ฌ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์์ด์ ์ด๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณด ํํ์ฌ์ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ ๊ฐ ๊ด๊ณ ๋ฐ ์ํธ์์กด์ฑ์ ์์ ํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์ ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. 17.2.11 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ ๊ฐ๋ฅผ ๋์ฒดํ์ง ๋ชปํ๋ค. ์ด๋ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ํ์ฉ๋๊ณ , ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ด ๊ณผ๋ํ๊ฐ๋์ง ์์์ ๋ณด์ฆํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด์ค ๊ณ์ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ง์ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง ๊ฒฐ๊ณผ, ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก๋ถํฐ ์ด๋๋ ์ํ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฐ์ ๊ณผ๋ ํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์์์์ ๋ณด์ฆํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๊ฑฐ๋์ ์ํฅ์ด ์ ์ ํ๊ฒ ํ๊ฐ๋์์์ ๋ณด์ฆํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. 17.2.12 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋์ํ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ๋ฐ ์ง์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ํ์ฌ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์๊ฒ ์ ๊ณตํ๋ ์ํ๊ณผ - 7 -
๊ธฐํ์ ๊ท ํ์ด๋ผ๋ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ ์ ํ๊ณ ํ๋นํ ๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์ด ํ ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์ ๊ฒฉ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ํ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑ์ ์ผ์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ณด์ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์๋ฉธ ์๊น ์ง ๊ณ์ ์ดํ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ ํ ์ ์๋๋ก ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ ์ฉ์๋ณธ์ด ์ถฉ๋ถํ๊ฐ๋ฅผ ๋ํ๋ด์ผํ๋ค. ๋ง์ฝ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด ์ ์ ํ ์ง ์๊ณ ํ๋นํ์ง๋ ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ์กฐ์น ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน(์, ์ง์ฃผํ์ฌ ๋๋ ๋ชจํ์ฌ) ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋์์ผ๋ก ํํด์ง๋ค. 17.2.13 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ์์ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ ์ํด ํ์ฉํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์๋จ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ด ์ฝํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ด์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก๋ ์ฌ๋ฌด ์ ์ผ(financial contagion) ๋ฐ ์กฐ์ง ํจ๊ณผ (organisational effects)๋ฅผ ํตํด, ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก๋ ํํํจ๊ณผ(reputational effects)๋ฅผ ํตํด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ํ์ฌ๋ค์๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ ๋ ์๋จ๋ค๊ณผ ํจ๊ป ์ฌ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ํ๊ฐ๋ ๊ท์ ํ์ฌ(๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋น๋ณดํํ์ฌ) ๋ฐ ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ค์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ์ํด์๋ ๊ท์ ํ์ฌ ๋ฐ ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ณ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ๊ณผ ์๋ฏธ ๋ฅผ ์ดํดํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ ๋ฐ๋์ ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ค์ ์๊ตฌ์ ๋ณธ์ค์ ์ ์๋ฏธํ์ง๋ ์๋๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ์ ๊ตฌํ๋ ์์ ์์ค์ ๋ฌ์ฑํ๋๊ฐ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์์ด์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ด๊ณ(๊ท ์ ํ์ฌ์ ๋น๊ท์ ํ์ฌ ๊ฐ ๊ด๊ณ)์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.2.14 ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๋ณดํ ์๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์ผ ๊ธฐ๋๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์ ์ ํ ์ค์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ด ์ด์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ตฌ์กฐ(Structure of regulatory capital requirements) ์ง๊ธ๋ฅ๋ ฅ ํต์ ์์ค(Solvency control levels) - 8 -
17.3 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ธด๊ธํ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ ์ ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ํฌํจํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐ์ค์ ํต์ ์์ค๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ ์ ์กฐ์น ๊ฐ์๋ ์ผ๊ด์ฑ์ด ๋ณด์ฆ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์ค์ 17.3.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด ํต์ ์์ค๋ณด๋ค ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฌด์ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๊ธฐํ๋ ํต์ ์์ค๋ค์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ์ ์ค์ ํน์ ์ ๋ ๋๋ ๊ฐ๋ ์์ ํ์๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ ๋์ ์ํด ์ง์ง๋ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ฐ ํต์ ์์ค์ ์ค์ ํ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฌด๋ฅ๋ ฅ์ ์ํ ์์ค๋ก๋ถํฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 17.3.2 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๋์ ์ด๋์ด๋ด๋ ๊ณ๊ธฐ ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ํต์ ์์ค์ ๊ธด๊ธ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ ์์ ํด๊ฒฐํ ์ ์๋ ์ํฉ์ ์ํ ํ์ค์ ์ ๋ง์ด ๋ ์ ์๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฌธ์ ์ ์ถฉ ๋ถํ ์กฐ๊ธฐ์ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ ์์ค์์ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋์์ ํต์ ์์ค์ ํฉ๋ฆฌ์ฑ์ ์์ ์กฐ์น์ ํน์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์กฐ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์ ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ณดํธ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณผ๋ํ ์์ค ๋ฐ ๋น์ฉ์ ์ํ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ํจ์จ์ ์ด์ฉ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ๊ฐ์ํ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ ์์ค, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ฐ๋๋ ์์ ์กฐ์น์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. 17.3.3 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ด ์ค์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ฉ ์์ค์ ๋ํ ๊ฒฌํด๋ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ ๋ฐ ๋ณดํ์ข ๋ชฉ๋ง๋ค ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์์์ ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํจ๊ณผ์ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ ํ์กฐ๊ฑด์ ๊ฐ๋ ๊ถ ๋ด ๋ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ์ฉ ๋ด์ ์กด์ฌํ๋ ์ ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํจ์ ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ตญ์ ๋ณด ํ์ํ์ํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ด ํน์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ์์ค์ด ํผํ ์ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ ๊ณ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ์ค์ ์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๊ฒฝ์์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๊ณ , ๋ถ์ ์ ํ ์์ฅ์ง์ ์ฅ๋ฒฝ์ ๋์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ฅผ ์ผ๋ฐ ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ถํ๊ณ ์๋ค๊ณ ์ธ์ํ๋ค. 17.3.4 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์ค์ ํ๋๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ฌ์ฉํ๋ ๊ธฐ์ค์ ํฌ๋ช ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ธฐ์ค์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ํต์ ์์ค์ ์๋ฐํ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ฒ๋ฅ ํ - 9 -
์๋ฅผ ์ค์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํนํ ์ค์ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ํต์ ์์ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ํ์์ ์ํ ์ด๊ตฌํ ๋ ๋ฒ์ ์์ ์ด๋ฅผ ๋จ์ํ๊ณ , ์ฝ์ฌ๋ฆฌ ์ค๋ช ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 17.3.5 ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์๋ฐฉ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ํ ๋ค๋ฅธ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์ ์ค๋ค์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ผ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ์ ์ ์ค ๋จํ๋์ง, ์๋๋ฉด ์ฌ์ ์ ์ ์งํ๋์ง์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ ๋๋ฆฌ์ค ๋ฐ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ๋ค์ 17.6.3-17.65์์ ์์ธํ ๊ฒํ ๋๊ณ ์๋ค. 17.3.6 ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ํ ํ๊ฒฝ๋ณํ๋ ํน๋ณํ ์ฌ๊ฑด์ ๋์ํ๋ ๊ฒฝ์ํ๋จ ๋ฐ ์ฅ ๋ ํ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฒฝ์ํ๋จ์ ๊ณ ๋ คํจ์ ์์ด์ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๊ณ ๋ ค๋๋ ํ๊ฒฝ์์ ์ค์ง์ ์ด๊ณ , ํ์ค์ ์ธ ํ์๋ง์ ์ธ์งํ์ฌ์ผ ํ ๋ค 22). 17.3.7 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์ค์ ์ ์ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฒํ ์ฌํญ๋ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ๋ด์์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ง์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ณ ๋ ค๋๋ ์ํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ ์๊ฑด๋ค์ ๋ฐ์ณ์ฃผ๋ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋๋ ์คํธ๋ ์ค ๋ถ์ ๋์ ํต์ ์์ค ๊ฐ์ ๊ด๊ณ(์, ๋ณด์์ ์์ค์์ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ) ๊ฐ๋ ์ ๋ ๋ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ , ์กฐ์ ํ๋ ๊ฐ๋ ์์ ๊ถํ ํ๊ณ ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ ์ ๋(์ ์ฉ๋ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๊ฐ์ , ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ฒฐ์ ์ ํ ๋ ์ธ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ ๊ฐ์น์ ๋ํ ์ํฅ) ๊ฐ๋ ๊ถํ ๋ด ๊ณต์์ ๋์ ํฌ๊ด์ฑ ๋ฐ ํฌ๋ช ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ถฉ๋ถํ ์กฐ์ฌํ๊ณ , ์์ฅ๊ท์จ์ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ ๋ฅ๋ ฅ ๊ฐ๋ ๊ถ์ญ ๋ด ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๋ณด๋ค ์๋์ ์ผ๋ก ์์ ํฉ๋ฒ์ ์ธ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ ์์ ๋ฐ ์ง์ ๊ฐ๋ ๊ถ์ญ ๋ณดํ์ฐ์ ๋ด ์๋ณธํ ์์ค ๊ฐ๋ ๊ถ์ญ ๋ณดํ์ฐ์ ๋ด ์ํ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์ง ๊ฐ๋ ๊ถ์ญ ๋ด ์๋ณธ์์ฅ์ ๋ฐ์ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์กฐ๋ฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ์ํฅ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ์ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ํจ์จ์ ์ด์ ๊ฐ ๊ท ํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ์์ค ๋ฐ ๋น์ฉ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค 22) ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฒฝ์ํ๋จ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ ์คํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 10 -
๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ 17.3.8 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ์ผ๋ฐ์ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ(17.3.1 17.37)์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ธก๋ฉด์์ ์ ์ฉ๋๊ณ , ๋ฐ๋ฉด์ ๊ทธ๋ฃน ์ธก๋ฉด์์ ์ผ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ ํ์๋ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ธก๋ฉด์์ ์ผ๊ธฐ๋๋ ๊ฐ๋ ํ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ด ๋ฒ์ ์ค์ฒด๋ฅผ ์ง๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋์ฒด๋ก ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ด๋ จํ ๊ฐ๋ ํ์์ ๋ฒ์๋ ๋งค์ฐ ์ ํ์ ์ด๊ณ , ํ์๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์์ ํ๋ ฅ ํ์๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด์ง ํ์๊ฐ ์๋ค. 17.3.9 ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๊ทธ๋ฃน ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ ์ฝํ๋ฅผ ์ธ์ํ๋๋ฐ ์ ์ฉํ ๋๊ตฌ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด๋ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ํด ์ฝ๊ฒ ์ธ์ ๋ฐ ํ๊ฐ๋์ง ์๋ ์ ์ผ์ํ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๊ฑฐ๋, ํํ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. ๊ทธ๋์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ฝํ๋ฅผ ์ ์์ ์ธ์ ํ๊ณ ๊ฒฝ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ์ฑ์ ๋ํ ์ํ์ ํด์ํ ์ ์๋ค. 17.3.10 ๊ทธ๋ฃน์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฃน ์ํฅ์ ๊ฒฝ๊ฐ ๋ฐ ํด์ํ๋ ๊ฒ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ ๊ทธ๋ฃน ๊ด๋ จ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ ์ญ ํ ์กฐ์ ๋ฐ ํ์กฐํ๋ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ด๋์ด ๋ผ ์ ์๋ค. ๋ํ ๊ทธ๋ฃน ํต์ ์์ค์ ๊ทธ๋ฃน๊ด๋ฆฌ์ ๋ํด ๊ฐ๋ ์์ ์๊ฒฌ๊ตํ์ ์ด๋์ด ๋ด ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ผ๋ ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ตฌ์กฐ 17.4 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ผ๋ ๋งฅ๋ฝ์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค ์ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ค์ด ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ๊ฐ์ ํ์ง ์๋ ํต์ ์์ค ์ด ์์ค์ PCR(Prescribed Capital Requirement)์ด๋ผ ํ๋ค. PCR์ ํ๊ฐ๊ธฐ ๊ฐ ๋ฐ ์์ ์์ค์ ์ ์ฉ ํ์์ ์์ฐ์์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ฐจ๊ฐํ ์ฌ ๊ณ์ํ๋ค. - 11 -
๋ง์ฝ ์๋ฐ๋์๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋ ฅํ ํ์๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ ํต์ ์์ค ์ด ์์ค์ ์ต์์๊ตฌ์๋ณธ(MCR, Minimum Capital Requirement)์ด๋ผ ํ๋ค. MCR์ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด์๋์ง ์๋๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ ์ต์ ํ ๋์ด๋ค. 17.4.1 ๊ฐ๋ ํ์๋ค์ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ์ฌ๊ฑด ๋๋ ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ ๋ ์์ ์ํด ์ค์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ถ ๊ฐ์ ์์ธ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ๊ฒฐ์ ๋์ด ์ง๋ ์์ค๋ณด๋ค ์๋์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด ์ ์ ๊ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ค. 17.4.2 ๋์ฒด๋ก ์ต๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ ์์ค์ธ PCR์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ํ์ถฉ ๋๋ ๋ณด์ ์ํ์ ์ถ์๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์๊ตฌํ์ง ์๋ ์์ค์์ ์ค์ ๋์ด์ง ๋ค. 23) ๋ง์ฝ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด PCR์ด ์ค์ ๋ ์์ค๋ณด๋ค ์ ๋ค๋ฉด ๊ฐ ๋ ์๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ต์ํ PCR์์ค์ผ๋ก ํ๋ณตํ๊ฑฐ๋, ๋ณด์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ค(๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์์ค)์ ์ถ์ํ๋ ํ์๋ฅผ ๋ณดํ์๊ฒ ์๊ตฌํ๋ค. 17.4.3 ์ดํ๋์ด์ผ ํ ์์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด๊ฐ ๊ณ์ํด์ ์ถฉ์กฑ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ํน์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ฐ ํน์ ์์ ์์ค์์ ์ฑ ์ ์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ 24) ๊ฐ ์์ฐ์ ์ํด ๋ณด์ฅ๋๋ค๋ฉด ๊ฐ์ ์์ด๋ ๋ฌ์ฑ๋ ๋ค. ์ด ๊ฐ์ PCR์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํน์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ adverse events๋ก ์ธํ ์์ค์ ํก์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํน์ ๊ธฐ๊ฐ ์๋ฉธ ์ ์ฑ ์์ค๋น ๊ธ์ ๋ณด์ฅํ๋ ์์ค์์ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.4.4 MCR์ ์๋ณธ ํ์ถฉ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์์ผ๋ฉด ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๊ฐํ ํ๋์ ์ ํ๊ฒ ๋๋ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์์ค์ ๋งํ๋ค. 25) ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก MCR์ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ดํด๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ ์ต์ข ์์ ๋ง์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 17.4.5 ์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ ํ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ์ ์ ์ง์ํค๊ณ , ๋ณดํํ์ฌ์ ํ 23) ์ด๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ด์ (์, ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋๋ ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค์ ์ทจ์ฝ์ฑ)๋ก ํด์ ๊ฐ์ ํ๊ฑฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ ํ๋์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐฐ์ ํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋๋ ์ด๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ ์ฉ์๋ณธ์ด ํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ(PCR)์ ์ด๊ณผํ๊ณ ์์ผ๋ ์กฐ๋ง๊ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ์ค์ด๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐฐ ์ ํ์ง ์๋๋ค. ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ํด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ถ์ธ ๊ฒ์ฆ(์๊ณ์ด ๋ถ์)์ ์ค์ ํ ์ ์๋ค. ์ถฉ๋ถํ ๋ถ๋ฆฌํ ์ถ์ธ ๋ ์ผ๋ถ ๊ฐ๋ ํ์๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ค. ์ถ์ธ ๊ฒ์ฆ์ ์๋ณธ ์ ํ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ์๋ ๊ณ ๋ ค์ ๋ฐ๋ฅธ ์กฐ๊ธฐ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ๋ชฉ์ ์ ์ง์งํ๋ค. 24) ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ผ๋ก ์ธ์ ๋์ง ์๋ ๋ถ์ฑ 25) ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ์ด์ , ์ฌ์ง์ด MCR์ด ์ถฉ์กฑ๋์ด๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ทจํ ํ์๋ค์ ๋ฐฐ์ ํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. - 12 -
๊ฐ๋ฅผ ์ทจ์ํ๊ณ , ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์ ์ฌ์ ์ค๋จ, ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ์ฒญ์ฐ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ด์ , ์ฌ๋ณดํ ์ถ๊ฐ ๊ฐ์ ๋ฑ์ ์๊ตฌํ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. MCR์ด ํํ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ดํํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋์ด์ง ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ ์์ค๋ณด๋ค ๋์ ์์ค์์ ๊ฒฐ์ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด ํฌ์ง ์ ์ ํ๊ณ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ๊ณผ๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. PCR์ MCR๋ณด๋ค ์ ์ ๊ฐ์ด ์๋๋ฏ๋ก MCR์ PCR์ ์ต์ ํ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ค์ ํจ์ ์์ด์ ์ฌ์ฉ์ ์น์ธํ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ ๋ชจํ 26) ์ ์ํด PCR์ด ๊ฒฐ์ ๋์ด์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํนํ ์ ์ ํ๋ค. 17.4.6 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ๋ํ์ง ๋ชปํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ ์ง๋ MCR์ ์ต์ ์์ค์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฉ ํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ต์ ํ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ์ต์ ๊ธฐ ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋๋ฐ ์๊ตฌ๋๋ ๊ณ ๋ ค๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์ฐ์ ์ ์ฒด ์ต์ ํ๋ 27) ๊ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ ์ฉ๋์ด์ง ์ ์๋ค. ์ด ํ๋๋ ์์ ๋ฒ์ ๋๋ ํ์ฌ ์ ํ ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ , ํนํ ์ด๋ ์ ๊ท ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ์ ๊ท ๋ณด ํ์ข ๋ชฉ์ ์ ์ ํ๋ค. 17.4.7 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์๋ณธ ๊ด์ ์์ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์ง ์๋ ์ ์ค๊ณผ ๊ฐ์ฅ ๊ฐํ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ ์์ค ์ฌ์ด(์ PCR ์์ค๊ณผ MCR ์์ค ์ฌ์ด)์ ๋ค๋ฅธ ํต์ ์์ค์ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ํฌ ํจํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํต์ ์์ค๋ค์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์ทจํ ์ ์ ๋ ๊ฐ์ ํ์ ๋๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ์๋ณธ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ฌ๊ฐ์ฑ ๋๋ ์ดํด๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ์๊ตฌํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์์ ๋์ํ๋ ์์ค์์ ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค. ์ด ์ถ๊ฐ์์ค๋ค์ ํน์ ํต์ ์์ค๊ณผ ์ฐ๊ณ๋ ๋ช ๋ฐฑํ ๊ฐ๋ ํ์๋ค์ ํฌํจํ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ผ๋ถ๋ก์ ์ ์์ผ๋ก ์ค ์ ๋ ์ ์๋ค. ๋๋ ์ถ๊ฐ์์ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํน์ ํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋๋ก ๋ณด๋ค ๋ ๊ณต์์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์กฐํ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ํต์ ์์ค ๋ฐ ๊ฐ์ ํ์๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ํด ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณต์๋์ด์ผ ํ๋ค. 26) ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฌ ์ ์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ํฌ์ง์ ์ ๋ถ์ํ๊ณ , ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๊ณ๋ํํ๊ณ , ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ๊ฐ๋ฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์์คํ ์ด๋ค. ๋ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ๊ฒฐ์ ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ด๋ถ ๊ฐ๋ฐ ์ธก์ ์์คํ ์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ์ผ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ์ ํ๋ ๋ถ๋ถ ๋ด์ฉ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณธ ํ๊ฐ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ค๋ช ํ๋๋ฐ ์ฌ๋ฌ ์ฉ์ด ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ๋ชจํ, ์ํ ์ค์ฌ ์๊ธฐ์๋ณธ ๋ชจํ ๋๋ ๋น์ฆ๋์ค ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๊ณ ์๊ณ ์๋ค. ๊ตญ์ ๋ณด ํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ด๋ฌํ ์ฉ์ด๋ค์ด ๋น์ฆ๋์ค ๋ด ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ฑํํ ํ๋ก์ธ์ค๋ค์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ํด ๋ฒ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค. 27) ์ด ๋งฅ๋ฝ์์ ์์ฅ์ ์ฒด ์ต์ ํ๋๋ ๊ฐ๋ ๊ถ ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ด ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ต์ ํ๋์ผ ์ ์๋ค. - 13 -
17.4.8 ๊ฐ์ ๊ฐ๋ฅ ํ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ณต์์ ๋๋ ๋น๊ณต์์ ์ผ๋ก ์ํฉ์ ๋ณด๋ค ์ ํ๊ฐํ๊ณ ํต์ ํ ์ ์๋๋ก ์๋๋ ์๋จ(์, ๊ฐํ๋ ๊ฐ๋ ํ์ ๋ฐ ๋ณด๊ณ , ํ๊ณ์ฌ ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ ์ฌ์ ๋ํ ๋ ๋ฆฝ์ ๊ฒํ ๋๋ ์กฐ์ฌ ํ๋ ์๊ตฌ) ์๋ณธ ์์ค์ ์ญ์ ์ ๋ ์๋จ(์, ์๊ตฌ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ํ์ถฉํ ์ ์๋ ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ๊ณํ์ ์๊ตฌ, ์ฃผ์ ๋ฐ ๊ธฐํ๊ธ์ต์ํ์ ์ํ ๋๋ ์ฌ๊ตฌ๋งค, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐฐ๋น๊ธ ์ง๊ธ์ ์ ํ) ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธํฌ์ง์ ์ ๊ฐํํ์ฌ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์๋ ์ ๋จ(์, ๋ณดํ์์ , ํฌ์์์ , ์ ๋ฌด๋ฒ์, ์ธ์, ์ฌ๋ณดํ ๋ฑ์ ์ ํ) ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ฒด์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ๊ฐ ํํ๊ฑฐ๋ ๋์ฒดํ๋ ์๋จ ๋ฆฌ์คํฌ(๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ) ์ถ์ํ๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ๊ฐํ๋ ์๋จ(์, ์ฌ๋ณดํ, ํค์ง ๋ฐ ๊ธฐํ ์๋จ) ๊ฐ๋ ์น์ธ ์ ์ฒญ์ ๊ฑฐ์ , ๋๋ ์กฐ๊ฑด ๋ถ๊ณผ(์, ์ธ์ํฉ๋ณ, ์ฌ์ ํ์ฅ) 17.4.9 ํต์ ์์ค๋ค์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋ณธ์ ํ์ถฉํ ์ ์๋ ์์ค ๋๋ ์์ฅ์์ ์ ์ ํ ์ํ๊ฒฝ๊ฐ์๋จ์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ์์ค์์ ์๋ณธ ์ ๋ณด์ ํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๋ฒ์๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. <๊ทธ๋ฆผ 17.2>๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ํ๋ค๋ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ๊ฐ๋ ์ ์ค๋ช ํ๊ณ ์๋ค. <๊ทธ๋ฆผ 17.2> ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๊ณผ ์๊ตฌ์๋ณธ ์๊ฑด ๊ฐ์ฉ์๋ณธ (CR) ์๊ตฌ์๋ณธ (RC) ์ํ ๋ง์ง(RM) ์๊ตฌ์๋ณธ(PCR) ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ(MCR) ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(TP) ๋ฐ ๊ธฐํ๋ถ์ฑ ์ต์ ์ถ์ ์น(CE) ๊ธฐํ๋ถ์ฑ ๋ณดํํ์ฌ ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์๊ตฌ์๋ณธ - 14 -
ํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ผ๋ ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ตฌ์กฐ 17.5 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ๋งฅ๋ฝ์์, ๊ฐ๋ ์๊ฑด๋ค์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ ์ธก๋ฉด์์ ์ ์ ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ์ค์ ํ๋ค. 17.5.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ ์ ํ ํต์ ์์ค์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ํต์ ์์ค ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ๋ฆฝํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ์ค๊ณ๋ ์ฌ๋ฌ ์์ธ์ ์ํด ์ข์ฐ๋๋ค. ์ด ์์ธ๋ค์ ๊ฐ๋ ๊ด์ (์, ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ๊ฐ๋ ๊ฐ ์๋์ ๊ฐ์ค ์น) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์กฐ์ง ๊ด์ (์, ๊ทธ๋ฃน์ด ์ํธ์์กด ๊ธฐ์ ๋ค์ ์งํฉ ๋๋ ํตํฉ ์ค์ฒด๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ด์ง๋ ์ ๋)์ด ํฌํจ๋๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ํน์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค(๊ทธ๋ฆผ 17.1 ์ฐธ์กฐ). ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ์ค์ ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.5.2 ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค์ ๋ฐ๋์ ๊ทธ๋ฃน ์์ค์์ ๋จ์ผ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ค ์ ์ ์๋ฏธํ์ง ์๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์ค์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ ํ์์๋ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๋ค ์ํ ์ฌ๋ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ(๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ํธ๊ด๋ จ์ฑ)์ ๊ณ ๋ ค๋ ๊ฐ๋ ์์ ๊ทธ ๋ฃน ๊ฐ์ ์ ๋ํ ์ ์ ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์์ด์ ์์ ํ๊ณ ์ผ๊ด๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ๊ฒ ์ ๊ฐ๋ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ผ๊ด์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ทธ๋ฃน ํ๊ฐ์ ์ ํฉ ํ๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ฌ์ฉ๋ ์๋ณธ์๊ฑด๋ค์ ์์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 17.5.3 ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์๋ ์๋ณธ์ ์ด์ ๋ก๋ ๊ทธ๋ฃน ์์ค์ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ด ๋ถํ์ํ๊ฑฐ๋ ๋ถ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ์ค์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ง์ ๊ตฌ ์กฐ๋ฅผ ์ง๋ ์ ์ฌํ ์กฐ์ง๋ค๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ(์, ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ๋ด ๋ณํ)์ ๋ํด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ํ๋ณดํ๋๋ฐ ๋์์ ์ฃผ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ๋จ์ผ ๊ทธ๋ฃน ์ ๊ตฌ์๋ณธ์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ถ์ฐํจ๊ณผ, ๊ทธ๋ฃน ์ํ์ง์ค ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ทธ๋ฃน ์์ธ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ - 15 -
๊ตฌ์๋ณธ์ ํฉ์ฐํ ๊ฐ๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ๋ง์ฐฌ ๊ฐ์น๋ก ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ง์ฝ ๊ทธ๋ฃน ์์ธ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธํ๊ฐ ํ๋ก์ธ์ค์์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ฐ์๋ ์๋ค๋ฉด ์ด๋ค ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค๊ณผ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ด ์์ํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๋์์ ์ค์ ํ ์์ ์์ค์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ํ ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.5.4 ๋ํ ๋จ์ผ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์๋ฅผ ๋ค ์ด ๊ทธ๋ฃน์ ํต์ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ์ผ์ผ์ผ ํ๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ฌด์ ์ด๋ ค์์ ์์ผ๋ ์๋ณธ์ด ์ถฉ๋ถํ ๋์ฒด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์์ฐ์ด ๊ทธ๋ฃน์ ์ด์ ํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ทธ๋ฃน ํด๋ฒ์ ์ด์งํ ๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ MCR ์๋ฐ์ ์ํ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ ์์ค์ ์ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ๊ถ์ด ์ ๊ณตํ๋ ๋ณด์ฅ์ด ์ถฉ๋ถํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋ ์ ์๋ค. 17.5.5 ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์์ ์ฑํํ๊ณ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค๋ค๊ณผ ํจ๊ป ์ผ๊ด๋ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์์ค ์ ๋ํ๋ผ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฐ ์ฅ ๊ฐํ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ๊ทธ๋ฃน ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ณด๋ค ์์ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ์ผ์ผ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋จ์ผ๊ทธ๋ฃน ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ์ฌ์ฉ๋์ด์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์ด ์ ์ด๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ํ์ฌ๋ค์ ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ํฉ์ฐํ ๊ฐ์ ์ต์ ํ ๋๋ก ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค. ๊ทธ๋ ์ง ์์ผ๋ฉด, ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ด ๊ตญ ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ ์ด๋ ๋๊ตฌ๋ก๋ถํฐ ์๊ตฌ๋์ง ์๊ณ , ์ฌ์ง์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ต์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์๋ฐํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๊ตฌ๋์ง ์๋๋ค. 17.5.6 ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์ํ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ํด ์กฐ์จ๋ ํ์์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด ํ์์๋ ๋ชจ๊ธฐ์ ์ ์๋ณธ ํ ์ถฉ, ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ์ ๋ต์ ์ถ์, ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ ํ์ถฉ์ด ํด๋น๋ ์ ์๋ค. ์ด ํ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํํด์ง ์ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๊ฐ ๋ฐ์ ๋ณดํ์ง์ฃผํ์ฌ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด ์ง์ฃผํ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํํด์ง ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์๋ฐ์ ๋์ํ ๊ฐ๋ ํ์๊ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ํ๊ฐํ๊ณ ๊ฐ๋ ํ ์ฑ ์์ด ์๋ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ฒ์ ์ฑ ์์ ํํ ๊ตฌ๋ถ์ ๋ณ๊ฒฝํ์ง ๋ชปํ๋ค. - 16 -
๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ตฌ์กฐ - ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ฒฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ 17.6 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ฉํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ๋ํด์๋ ๊ฐ๋ฐฉ์ ์ด๊ณ , ํฌ๋ช ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ๋ชฉ์ ๋ฐ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ํด์๋ ๋ถ๋ช ํ๋ค. ์ ๊ตฌ์๋ณธ๋ค์ ๊ฒฐ์ ์ ์์ด์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ ํ๋ค๋ฉด ๋ถ๋ถ ๋๋ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ์ฒ๋ผ ์น์ธ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํ๋ค. 17.6.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ํจ์จ ์ด์ฉ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋๋ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ์์ด์ ํฌ๋ช ์ฑ, ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ํตํฉ์ฑ์ ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ์ง์งํ๋ค. 17.6.2 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ฌ๋ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ, ํนํ MCR ๋ฐ PCR์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ๋ค ๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด PCR ๋ฐ MCR์ ๊ฐ๊ธฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ ๋ฒ์ด๋ ๋์ผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋์ด์ง ์ ์๊ณ , ์ด ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋ค๋ฅธ ์์ ์์ค์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๋์ผ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉ์๋ MCR์ด PCR์ ์ผ์ ๋น์จ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, MCR์ด PCR์ ์ํด ์ง์ ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋์์ ์ง์ ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ํด๋น๋๋ค. 17.6.3 PCR์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ ํ๋์ ์ง์ํ๋ค๋ ๊ด์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ ๋ก ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ค ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ ๊ท ์ํ์ ๊ณ์ ์ธ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋์ด์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ์ฉ์์ค์ ์ ๊ณตํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ์์ค์ ์ค์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ด ์ ์ฌ ์ฑ์ฅ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.6.4 ๋ํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ค๋จํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ค๋จํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ์ํ ์๊ตฌ์ ๋ณธ๋ณด๋ค ์์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด์ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ ์ผ๋ถ ์ ์ฐ์ด ์ฒญ์ฐ ์ ๊ฐ์ ๋งค๊ฐ์ ์ํด ์ผ๋ถ ๊ฐ์น ๋๋ ๊ฐ์น ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ฉธ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํฅ์ ์ฑ๋ฆฝํ์ง ์๋๋ค. ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ผ๋ถ ๋ถ์ฑ(์, ์ํด์ฒ๋ฆฌ๋น) ๋ ์ฌ์ ์ด ์ง์๋์ง ์๋ ์ํฉ์์๋ ์ค์ ๊ฐ์น๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์ ์๋ค. 17.6.5 MCR์ ๋์ฒด๋ก ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ค๋จ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋๋ก ์ค๊ณ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ - 17 -
๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ MCR์ ์ํ ๊ฐ์ ์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ ๊น์ง ์ ๊ท ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ์ํด์ ์ธ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ MCR ์์ค์ ์ค์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๊ณ์๊ธฐ์ ์ ๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ํจ๊ป ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฒฝ์์ํฉ์ ์ฐจ์ด ๋ฐ ์ ์ ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฒํ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ์ ์ ํ ์ฐ์์ฑ ๋ด ๋ ์์ค ๊ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ฒํผ๋ฅผ ์ค์ ํ๋ PCR๊ณผ MCR ๊ฐ์ ์ ์ ํ ๊ด ๊ณ(MCR์ด ์์ฑ๋๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ์ ํฌํจ)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.6.6 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ถฉ์กฑ์ด ์ฌ๋ฌด์ ์ฒ๋ฐฉ์ด ๋ฏธ๋์ ์ด๋ค ์ํฉ์์ ๋ ๋ ์ด์ ํ์ํ์ง ์์์ ์๋ฏธํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์กฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.6.7 ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์น์ธ ๋ฐ๊ณ , ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด๋ค ์ ํฉํ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ(์, ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋๋ ์์ ๋ด๋ถ ๋ชจํ)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ง๋ค. 28) ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ด๊ณ์์ด ์ด ์์น์ ์์ ์ ํ๊ณ ์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ์ ํ ๋๋ก ํ๋ ์์น ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋ค์ ๊ฐ๋ ์์ ์ํด ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ ์ ์ ์ํด ์ฑํํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ง๋ฉดํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค ์ ํน์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค์์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ์คํ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์์ ํน์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ๊ณ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.6.8 ํนํ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ๋ณต์กํ์ง ์์ผ๋ฉด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ ๋ก ๋ ธ์ถ๋ ๋ชจ๋ ์ํ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฐ์ถํ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ํ์คํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋ด๋ณด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ์์ค์ ๋ฐ ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ , ๋๋ ๋ณดํ์์ ๋ฒ์(์, ์๋ช ๋ณดํ ๋ฐ ์ํด๋ณด ํ)์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ํ์คํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ง๋ฉด ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋น๋กํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ค ์ด ๊ฒฝ์ํ๋์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฐ ํ์ํ ๊ธฐ์ ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ํ์ฌ ์ค์ํ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ์บกํฐ๋ธ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ ๋ชจ๋ ์ ํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ค๋ฌด ์ ์ผ๋ก ์คํ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.6.9 ํ์คํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ํ๋ฅผ ์์ ํ๊ณ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ด ๋๋ฌธ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ 28) ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์๋ ๋ณด๋ค ์ ๊ตํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํ์ค๋ชจํ์์ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ ์์ธ๋ค์ ๋ํ ๋ณ๊ฒฝ(์น์ธ ํ์), ํน์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ ํฉํ ์ฌ์ ์๋๋ฆฌ์ค ํ ์คํธ๊ฐ ํด๋น๋ ์ ์๋ค. - 18 -
ํํ์ฌ ์น์ธ์ ์ ์ ๋ก ๋ณด๋ค ๋ ๋ง์ถคํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ์ ํ์ฉํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ํนํ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณด์ ์ํ๋ค์ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด ๋ฆฌ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ์ ํตํฉ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํํ์ฌ ๋ง์ถคํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ํ์ฉํ๊ณ ์ง์งํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 29) ์ด ๋ชฉ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ํฌ๋ช ํ ๊ธฐ์ค์ ํ ๋๋ก ํ ๊ฐ๋ ์์ ์ฌ์ ์น์ธ์ ํ์๋ก ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ฌํ๊ฐ๋ฅผ ํ์ ๋ก ํ๋ค. ํนํ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ค์ ๋ชฉํ๋ฅผ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ์ ํ ์ธก์ ํ๊ณ , ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ ์ถฉ์กฑํ ํ์๊ฐ ์ ๋ค.(๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ 17.3.4 ์ฐธ๊ณ ) 17.6.10 ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ MCR์ ๊ฒฐ์ ํ๋์ง๋ฅผ ๋ถ ๋ช ํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ด ๊ด์ ์์ MCR์ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ (์, ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ์ต์ข ์์ ์ฅ์น ์ ๊ณต)์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์คํํ ์ ์ ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ ์ ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์๋ MCR์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณ ๋ ค ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.(17.3.4 ์ฐธ์กฐ). 17.7 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ ํ๊ณ , ์ค์ํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ , ์ ์ฉ ๋ฆฌ์คํฌ, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ด๋ จ์ฌ๋ถ ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ด๋ จ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ช ์ํ๊ณ , ๋ํ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ์ ๊ตฌ์๋ณธ๊ณผ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๊ด๋ จ ์ ๋๋ฅผ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ฐ์๋์ด ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ํตํฉ ์ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ธ๊ธ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ข ๋ฅ 17.7.1 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ ํ๊ณ ์ค์ํ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ(์ต์ํ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ, ์ ์ฉ ๋ฆฌ์คํฌ, ์์ฅ๋ฆฌ์คํฌ, ์ด์๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ ๋์ฑ๋ฆฌ์คํฌ)๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ๋ฆฌ์คํฌ์๋ ์ง ๊ฐ์ ๋ ธ์ถ ๋ฐ ์คํธ๋ ์ค ๋์ด ์๋ ์ํฉ์์ ์๊ด๊ด ๊ณ๊ฐ ๋ ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ ธ์ถ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ, ์์ฅ ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ํ ์ง์ค๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ ์ข ์์ฑ ๋ฐ ์ํธ๊ด๊ณ 29) ์ด๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ์์ฉ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ด์ฉํ ์ ์๋ ์๋ณธ์ ์ถฉ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ํ์ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค. - 19 -
17.7.2 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถํ๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ ๊ฐ (์, ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์์ฅ๋ฆฌ์คํฌ)๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ ๋ด(์, ์ฃผ์๋ฆฌ ์คํฌ ๋ฐ ๊ธ๋ฆฌ๋ฆฌ์คํฌ) ์ข ์์ฑ ๋ฐ ์ํธ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ญ์ ์ ๋์ด ๋ค๋ฃจ์ด์ผ ํ ๋ค. ์ด๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ ์ ์ฌ์ ๊ฐํํจ๊ณผ ๋ฐ 2์ฐจ ํจ๊ณผ(์ฆ ์์ธก ๋ชปํ ์ฌ๊ฑด ๋๋ ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ด๋ ๊ธ์ต์์ฅ ์ํฉ์ ๋ณํ๋ก ์ผ๊ธฐ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๊ฐ์ ํจ๊ณผ) ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 30) ๋ํ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ฐ ์ข ์์ฑ์ด ์ผ๋ฐ์์ฅ ์กฐ๊ฑด๋ค์ด ๋ณํ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณ๋๋๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์คํธ๋ ์ค ๊ธฐ๊ฐ ๋๋ ๊ทน๋จ์ ์ฌ๊ฑด์ด ๋ฐ์ํ ์๊ธฐ์ ์๋นํ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ์ต์คํฌ์ ธ๊ฐ ์ฌ์ ๋ณด์ฆ์ธ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ ์๋๋ฐฉ์ ์ ์ฉ๋์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ผ ๋ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ธ ์ผ๋ฐ ๋ฐ ํน์ ์๊ด ๋ฆฌ์คํฌ(wrong way risk)๋ ์๋นํ ์์ค์ ์ ์ฌ์ ์ ์ธ(์, ํ์์ํ ๊ฑฐ๋)์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ ๋ถ ์ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ค๋ช ํ์ฌ์ผ ํ ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์คํธ๋ ์ค ์ํฉ์์๋ ์ํธ์์กด์ฑ์ด ์ข ์์ฑ ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ๊ฐ ํ์ฉ 17.7.3 ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์์ด์ ์ฌ๋ณดํ์ ํ์ฉ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐํจ๊ณผ ๋ฐ ์ฌ๋ณด ํ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ณด์ฅ์ ๋ํ ํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ๋ณดํ ๊ฑฐ๋์๋ ๋ฐฉ์ ์ต์คํฌ์ ธ๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์๋จ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ค ๋ฅธ ์ํ๊ฒฝ๊ฐ ์๋จ(์, ํ์์ํ)๋ ์ ์ฌํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ท์ ์๊ฑด์ธ ์ํ ์ธ์์ ํฌ๋ช ์ฑ 17.7.4 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์ฉ๋ฆฌ์คํฌ, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ด๋ จ์ฌ๋ถ, ์๊ตฌ์๋ณธ ๊ด๋ จ์ฌ๋ถ ๋ฅผ ๋ช ์ํ๊ณ , ๋ํ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ชจ๋์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ธ ๊ฒฝ ์ฐ ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๋ค๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋๋ฅผ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๋ ํ ์ ์ฉ์ํ ์ค์ ๊ธฐ์ค์ ํฌํจํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์ ์ ์์ค์ ํน์ , ๊ณตํํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ฐ์๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๋ถ๋ช ํ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.(17.7.6 ์ฐธ์กฐ). 30) ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๊ธ๋ฆฌ๋ณํ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝํด์ฝ๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์์ธ์ผ๋ก ์์ฉํ ์ ์๋ค. - 20 -
๊ณ๋ํ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ๋ฆฌ์คํฌ ์ฒ๋ฆฌ 17.7.5 ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ๋ต๋ฆฌ์คํฌ, ํํ๋ฆฌ์คํฌ, ์ ๋์ฑ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ด์๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ฆ๊ฐ์ ์ผ ๋ก ๊ณ๋ํํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ก ์ธ์ํ๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด์๋ฆฌ์คํฌ ๋ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์คํ ๋ฐ ๊ตฌ์กฐ์ ์ง์ ์ ํด ์ข์ฐ๋๋ค. ํนํ ์ด์๋ฆฌ์คํฌ์ ์ธก์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ท ์ผํ๊ณ ๊ฐ๊ฑดํ ์๋ฃ ์ ๋ถ์กฑ ๋ฐ ๊ฐ๋ฐ๋ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก ์ด๋ ค์ธ ์ ์๋ค. ํ์ฌ๋ ์ฆ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ๋ํํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ ์ ธ๋ฅผ ์ํ ๋จ์ ํ๋ก์(proxy) ๋๋ ์คํธ๋ ์ค ๋ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ํ ์คํธ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค. ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ(์, ์ ๋์ฑ๋ฆฌ์คํฌ)๋ฅผ ๊ฐ์ํ ์ถ ๊ฐ์๋ณธ์ ๋ณด์ ๋ ๊ฐ์ฅ ์ ์ ํ ์ํ๊ฒฝ๊ฐ์ด ์๋๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ต ์คํฌ์ ธ ํ๋ ๋ฐ ์ง์ ์๊ฑด(์, ์ถ๊ฐ ์์คํ )์ ํตํด ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํต์ ํ๋ ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ๋ณด๋ค ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 17.7.6 ๊ทธ๋ฌ๋, ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์๋ฃ๊ฐ ๋ง์์ง๊ณ , ํ๊ฐ๋ฐฉ ๋ฒ์ด ๊ฐ์ ๋๊ณ , ๋ชจํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ๊ฐ๋ฐ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ(์, ์ด์๋ฆฌ ์คํฌ)์ ๋ํ ๊ณ๋ํ ๋ฅ๋ ฅ์ด ๊ฐ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ๊ณ ์๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ๋น ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ ๊ณ๋ํ๊ฐ ์ด๋ ต์ง๋ง, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ORSA์์ ๋ชจ๋ ์ค์ ์ํ ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฐ์ถ๋ฐฉ๋ฒ(Calibration) 17.8 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ์ ๊ธฐ์ด๋ก ํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ค์ ํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๊ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ๊ฐ์ ์น ์ธ๋ฐ์ ์ ๊ตํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ๊ธฐ์ค์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ๋ด ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์ผ๊ด์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ๋๋ค. 17.8.1 ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์์ค์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ํ ๊ฐ๋ด ๋ฅ๋ ฅ(risk tolerance)์ ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด ์์น์๋ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ์ ์์น์ค์ฌ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ํน์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํ์ง ์๋ ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ์ ๊ฒฌํด๋ ๊ฐ๋ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํ์๋ก ํ๋ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค(์, ์ํ ์ธก์ , ์ ๋ขฐ์์ค, ํ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ)์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ด ์์น์์์ - 21 -
๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ์ ์ ํ ๋ชจ์๋ค์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ํ์ํ ์ฃผ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ๋ถ๋ช ํ ์์น์ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ ์์ธ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ํด์ผ ํ๋ค. 17.8.2 ๊ฐ๋ ์ ๋๊ฐ ๋ณด๋ค ์ ๊ตํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ก ํ์ฉํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ค์ ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์๋ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๊ฐ๋ ์ ๋๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ์ ์น์ธ๋ฐ๊ณ ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ๋ด ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์ผ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ชจ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค์ ๋ ํด์ ์ ์ฌํ ๋ณดํธ ์์ค์ ๋ณด์ฅํ๋ค. 17.8.3 ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ธก์ ์ ํ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๋ฐ ์ ๋ขฐ์์ค์ ์ ํํ๋๋ฐ ์์ด์ ์ผ๋ถ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ์ต์ ํฌ์๋ฑ๊ธ์ ์ค์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ ๋ขฐ์์ค์ ์ค์ ํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ฃผ๋ชฉํ๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด์๋ ํ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ 1๋ ๋ฐ ์ ๋ขฐ์์ค 99.5%์ VaR 31), ํ๊ฐ๊ธฐ ๊ฐ 1๋ ๋ฐ ์ ๋ขฐ์์ค 99%์ TVaR ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณดํ์ฑ๋ฌด ๊ธฐ๊ฐ ๋ฐ ์ ๋ขฐ์์ค 95%์ TVaR์ด ์๋ค. 17.8.4 ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ๋ฐ ์ธก์ ์ ์์ด์ ์ ์ ํ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ์ ์ ํ์ ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ์ํฅ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ตฌ๋ณํ๋ ๋ณด๋ค ์ ํํ ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ฐํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ถฉ๊ฒฉ์ด ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ์ฉ๋ ๊ธฐ๊ฐ - ์ถฉ๊ฒฉ ๊ธฐ๊ฐ(shock period) ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ์ฉ๋ ์ถฉ๊ฒฉ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธฐ๊ฐ - ์ํฅ ๋ฒ์ (effect horizon) 17.8.5 ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ 1๋ ๋์ ๊ธ๋ฆฌ๊ธฐ๊ฐ๊ตฌ์กฐ ๋ด ์ผํ์ฑ ๋ณ๋์ ๋ณดํ์ฑ ๋ฌด๊ธฐ๊ฐ(์ํฅ ๋ฒ์)์ ํ๊ธํ๋ฆ ํ ์ธ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ 1๋ ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ฒฌ์ ์๊ตฌ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ธ์ ๊ฐ์น์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์ ์ผ๋ฏ๋ก ๋ณดํ์ฑ๋ฌด๊ธฐ๊ฐ(์ํฅ ๋ฒ์) ๋์ ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฏธ๋ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ณํ์ ํจ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. 17.8.6 ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ๋ฐ์์ ๊ฐ์ ํ ๋ชจ๋ ์คํธ๋ ์ค์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๊ดํ ์ํฅ์ 31) ์ด๋ ํธ์ฃผ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ์ฌ MCR์ ์ฐ์ ํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ธฐ์ค์ด๋ค. ์ด๋ ๋ํ ์ ๋ฝ์ Solvency II์์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ ์ฉ๋ ๊ธฐ์ค์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค. - 22 -
์ถฉ๊ฒฉ์ด ์ ์ ํ ํ๊ธํ๋ฆ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธฐ๊ฐ(์ํฅ ๋ฒ์) ๋์ ๊ณ์ ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ํฅ ๋ฒ์๋ ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ์ฑ๋ฌด๊ธฐ๊ฐ์ด๋ค. ์ผ๋ถ์์๋ ์คํธ๋ ์ค ์ํฉ์์ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ์ํ์ ๊ฐ์์ํค๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์์๋ฐฐ๋น์ ์ํ ์์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์์ ์๋จ๋ค ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ ์ข ๋ฃ์ ์ฌ๊ณ์๋ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(๋ฐ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ)์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๋ณธ์ด ์ถฉ๋ถํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ฌ๊ณ์์ ๋ณดํ์ฑ๋ฌด๊ธฐ๊ฐ ๋ด ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ํ ์ถฉ๊ฒฉ ์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.8.7 ๊ทธ๋ฆผ 17.3์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ฃผ์ ํน์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. <๊ทธ๋ฆผ 17.3> ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํด์ค ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ํ ๋ง์ง ์ ์ํ๋ง์ง ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ๋ถ์ฑ ์ต์ ์ถ์ ์น ๊ธฐํ๋ถ์ฑ ์ ์ต์ ์ถ์ ์น ์ฌ๋ฌดํฌ์ง์ ์ํ ์ํฅ 17.8.8 ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ์ฑ๋ฌด์ ๋ํ ๋ถํ์ค ์ฑ ์ฆ, ๋ณดํ์ฑ๋ฌด ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ์ต์ ์ถ์ ์น์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํด ๊ฐ์ ํ ๋ฏธ๋๊ฒฝํ ์ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ์์ ์ง์ ํ๋ฏ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ ์ ํ ๋์ ์์ ์์ค์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ ํ ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์์ฐ์ด ์ฑ ์์ค ๋น๊ธ(๋ฐ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ)์ ์ด๊ณผ๋ ์ ์๋๋ก ์ธก์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฆ, ์๊ตฌ์ ๋ณธ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด ๊ธฐ์ค์ ๋ ์ถฉ๊ฒฉ ๋๋ ์ถฉ๊ฒฉ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ฐ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ ์คํธ๋ ์ค ์๋๋ฆฌ์ค(์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ผ๋ก ๊ณ์๋๋ ์์์ ์ค์ ์ด๊ณผํ๋ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ์๋นํ ์์ค์ ์ผ๊ธฐํ๋ ์๋๋ฆฌ์ค)๋ฅผ ๊ฐ ๋ดํ ์ ์๋๋ก ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 23 -
์ฐ์ถ ๋ฐ ์ธก์ ์ค๋ฅ 17.8.9 ์ฌ์ฉํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ด์ฌ๋์ด ์๋ ์ธก์ ์ค๋ฅ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๊ณ ๋ ค ๋์ด์ผํ๋ค. ์ด๋ ํนํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถํฌ์ ๊ผฌ๋ฆฌ ํ๊ฐ์ ํ์ํ ์ถฉ๋ถํ ํต ๊ณ ์๋ฃ ๋๋ ์์ฅ์ ๋ณด๊ฐ ๋ถ์กฑํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ค์ํ๋ค. ๋ชจํ ์ค๋ฅ๋ฅผ ์ค์ด ๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ณ์์ด ์ง์ ํ๊ฐ์ ๊ฒฐํฉ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๋ค์ค ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์๋จ๋ค์ด ์ฌ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ ์ค์ฌ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ๋ถํ์ค์ฑ์ ํน์ง, ์ ๋ ๋ฐ ์์ธ์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ค์ ๊ธฐ ์ค๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์์ง๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.8.10 ํนํ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ์ค๋ฅ ์ ๋๋ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณต์ก์ฑ ๋ฐ ์ธ๋ถ์ฑ์ ์ข์ฐ๋๋ค. ๋ณด๋ค ๋ณต์กํ ํ์ค๋ชจํ์ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์ค์ ์ํ๋ถํฌ ์ ๋ณด๋ค ๊ทผ์ ํ๊ฒ ํ๋ ์ ์ฌ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณต์ก์ฑ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ์ถ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฐ์ ์ ์ฒด ์์ค ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ ์์ค ์์์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐํ์ ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ดํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ ์ค๋ณดํ์ ๋ณต์ก์ฑ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ๋ ๋ณด๋ค ๋ง์ ์ปดํ๋ผ์ด์ธ์ค ๋น ์ฉ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ๋ ๋ณด๋ค ์ง์ค๋ ๊ฐ๋ ์์์ ์ฌ์ฉ(์, ๊ณ์ฐ๊ฒฐ ๊ณผ ํ๊ฐ)์ ์๋ฐํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ์ถ๊ธฐ์ค์ ์ํ๋ฏผ ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ดํ๋น์ฉ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ํ์๋ก ํ๋ค. ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ(Procyclicality) 17.8.11 ๋ฆฌ์คํฌ ์ค์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๊ฐ ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ํ๋์ํค๋ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋ถ์ ์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฃผ์์์ฅ์ ์ฌ๊ฐํ ์นจ์ฒด๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ถ ๋ถ์์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ณ ๊ฐ๋ก ์ด์ด์ง ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ค์ฌ ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅ์ ๋ ํ์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค๋ก ํ์ฌ๊ธ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด ์์ฐจ ์ ์ผ๋ก ์ฃผ์์ ๋งค๊ฐํ๊ณ , ๋ฌด์ํ์์ฐ์ ํฌ์ํ๋๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํ ํ์ฌ๋ค์ด ๋์์ ์ฃผ์์ ๋๋ ๋งค๋ํ๋ ๊ฒ์ ์ฃผ์์์ฅ์ ๋ํ ์๋ ฅ์ผ ๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ฃผ์์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ ํ๋ฝ์ํฌ ์ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒฝ์ ์ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ๋์ฑ ์ ํ์ํฌ ์ ์๋ค. 17.8.12 ๊ทธ๋ฌ๋ ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ PCR ํต์ - 24 -
์์ค์ ์๋ฐ์ ๋ํด ๋ณด๋ค ๋ ์์น ์ค์ฌ ๊ฐ๋ ํ์๋ฅผ ์ ํํ๋๋ก ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ์ ๋ถ์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํํผํ๋๋ฐ ๋์์ ์ค ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ์ ๋ถ์ ์ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ง๋๊ณ ์๋ ์กฐ์น๋ค์ ํ ํผํ ์ ์๋๋ก ์ ์ฒด ๊ฒฝ์ ์นจ์ฒด์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ค์ ๋๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณด๋ค ์ ์ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.8.13 ์ํ ์ค์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ํ์์๋ ๋ณด๋ค ๋ช ์์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ ์ํ ์กฐ ์น์ ํ์์ฑ์ ๋ํ ์๊ณ ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ฅผ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์์ ์กฐ์น(์, ์์คํ ์ด์ ๋์), ๋๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์ํ๋๋ก ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ํฌํจ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ ์กฐ์น๋ค์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ํ๋ฏผ๊ฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ ์ ์ ๋๋ก ์ ์ ํ ๊ท ํ์ด ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ์ํ๋ค. ํํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ ๋๋ก ํ๋ ์ํ๋ฏผ๊ฐ์ฑ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ํํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. 17.8.14 ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ธ๋ถ์์ธ์ ์ํฅ(์, ์ ์ฉํ๊ฐ๊ธฐ ๊ด์ ์ํฅ)๋ ๋ง๋ ํ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๊ฒฝ๊ธฐ์์์ฑ์ ์ํฅ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์์ฌ์ํต์ ํ์์ฑ์ ๋์ธ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ง์นจ 17.8.15 ๊ทธ๋ฃน์ ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ข ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน ์ฐ๊ฒฐ ์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์ํ๋ ๊ธฐ์ค์ด ๋๊ฑฐ๋, ์๋๋ฉด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํฉ์ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ ํ ์ด ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒฐํฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. (์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ง์ฝ ๊ฒฐํฉ ์ฌ๋ฌด์ ํ์์ ์ ์ธ๋ ํน์ ํ์ฌ(์, ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ์ด ๊ดํ ํ๋ ํ์ฌ) ๋๋ฌธ์ ์๊ตฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ํ์ฌ๋ ์ฐ๊ฒฐ์ ๋ฌด์ ํ์ ์ ์ฐจ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ ํ์๋ ์ฐจ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ(a deduction and aggregation approach)์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํด ํฌํจ๋๋ค. 17.8.16 ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ ์ฌ์ฉ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ต์ข ๋ชจํ์ฌ๊ฐ ์์นํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ ๊ฐ ๊ด๋ก๋๋ก ์ ์ฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋น๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ธ์ง ๋ฐ ์ ์ ํ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅผ ๋ณด์ฆํ ์ ์๋๋ก ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ํ ๋๋ก์ ์ฌ์ฉ๋ - 25 -
์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ๋น๊ต๋๋ ํ๊ณ๋ชฉ์ ์ ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ ๋์์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 17.8.17 ํฉ์ฐ ๋ฐฉ๋ฒ(17.1.13์์ ๊ฐ์กฐ) ์ฌ์ฉ์ ๋๋ ํ์ฌ ์ค์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ(17.1.14์ ์ ์ค๋ช ) ์ฌ์ฉ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ดํ ํ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ์ฌ์ฉ๋๊ฑฐ๋, ๊ทธ๋ฃน์ ์ต์ข ๋ชจํ์ฌ๊ฐ ์์ฌํ๋ ์ง์ญ์ ์ฌ๋ฒ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ์ ๋ฐ๋ผ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ์ฌ์ฐ์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ(Group-specific risks) 17.8.18 ๊ทธ๋ฃน์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐ ์์ด์ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ์ฐ, ๊ทธ ๋ฃน ๋ด ๊ฑฐ๋, ๋น๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ, ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํ ๊ทธ๋ฃน ์ฒ๋ฆฌ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ถ๋ถ์์ ํ์ฌ ๋ฐ ์์์ฃผ์ฃผ์ง๋ถ(minority interests)์ ์ฒ ๋ฆฌ ๋ฑ์ ๊ทธ๋ฃน๊ด๋ จ ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ํน๋ณ ์ดํด๊ด๊ณ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋ด๋ถ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋์์ ์์ฑ๋ ์ ์๋ค. 17.8.19 ๋์ฒด๋ก ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ๋ฅผ ๊ดด๋กญํ๋ ๊ทธ๋ฃน ํน์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ํต์ฌ ์์ธ์ด๋ค. ์ด ์ํ๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ผ๋ฆฌ์คํฌ (์ฌ๋ฌด, ํํ, ๋ฒ๊ท), ์ง์ค๋ฆฌ์คํฌ, ๋ณต์ก๋ฆฌ์คํฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด์/์กฐ์ง ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ์ธก์ , ๊ฒฝ๊ฐํ๋๋ฐ ์ด๋ ค์์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์์ผ๋ฏ ๋ก ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ํ์ค๋ชจํ์ด ์ด๋ค ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ณด๋ค ์ ์ฉํ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ฐ์ถ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ํน์ ์ํ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์ ๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ์์ ๊ทธ๋ฃน ํน์ ์ํ๋ค์ด ์ ์ ํ๊ฒ ๊ท์ ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ค ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์์ ํ ์ ์๋ค. 32) 17.8.20 ๊ทธ๋ฃน ํน์ ์ํ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ด์ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๊ด์ ์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ์ ๊ทผ๋ฒ ๊ฐ ์ค๋ณต ๋๋ ๊ฐญ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 32) ๊ธฐ์ค 17.8 ์ฐธ์กฐ - 26 -
๊ทธ๋ฃน์ฌ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ์ฐ 17.8.21 ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ๋งฅ๋ฝ์์, ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ข ์์ฑ ๋ฐ ์ํธ๊ด๋ จ์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐ์์ ๋ฐ๋์ ์ข ์์ฑ ๋ฐ ์ํธ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์ธ ์ ๋์ง ์๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ณ ๋ ค ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค. ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ ์ธ์ ์ด๋ ์์ ํนํ ์คํธ๋ ์ค ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ์ ์ ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ ์ ํ ๊ฒฐํฉ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๊ธ๋ถ๊ธ์ ์ ์ ํ๊ฒ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์๋ณธ์ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋๋ ์์ฐ์ ์ด์ ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฃน์ฌ ๊ฐ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ์ ๊ฐ์๋ ์ ์ฝ์ด ์์ ์ ์๋ค. ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ ์ง์ค ๋ฐ ๊ฒฐํฉ ํจ๊ณผ์ ์ํด ์์๋ ์ ์๋ค.(๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ํ๊ฐ์์ ๋ณ๋๋ก ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ) 17.8.22 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ค. ํ์ฌ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ ์ธ์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋น์ฆ๋์ค์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ด ๋ จ๊ทธ๋ฃน์ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ์์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ์ฐ๊ฒฐ ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฐํฉ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ ์ธ์์ ํ์ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉ ๊ทธ๋ฃน ์ธก๋ฉด์์ ์ธ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค ์ ๊ฐ์ฉ ์๋ณธ์ ์คํธ๋ ์ค ํ์์ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ ์ธ์ ์ฌ๋ถ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ถ์ฐ ํจ๊ณผ์ ์ํด ์์ฑ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์คํธ๋ ์ค ํ์์ ์ ๊ฐ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋๋ ์ง ์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ ์ ํ์ ๊ดํ ์กฐ์ ์ฌ๋ถ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๊ฑฐ๋(Intra-group transactions) 17.8.23 ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๊ฑฐ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ชจ๋์๊ฒ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๋ณต ์กํ๊ณ ๋ถํฌ๋ช ํ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๊ด๊ณ๋ก ๊ท์ฐฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน ์ธก๋ฉด์์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์ ๋ํ ์ ์ฉ๋๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ๊ฐ๋๋ ์ ๋๋ก๋ง ๊ทธ๋ฃน ์๊ตฌ์๋ณธ์์ ์ธ์ ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์บกํฐ๋ธ ์ฌ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ถ ๋ณดํ ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ก์ ์ํ์ ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฃน ์๊ตฌ์๋ณธ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐํ๋ ๊ฒ ์ผ๋ก ์ธ์ ํ์ง ์๋๋ค.] - 27 -
๋น๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ฌ(Non-insurance group entities) 17.8.24 ๋ณดํํ์ฌ ์ด์ธ์ ํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋น์ฌ๋ฌด๊ท์ ํ์ฌ (๋น๊ท์ ํ์ฌ)์ด๊ฑฐ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธ์ ๊ท์ ํ์ฌ์ด์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ํ์ฌ๋ค ์ ์ํฅ์ ๋น๋ณดํํ์ฌ์ ์ ํ, ํต์ /์ํฅ์ ์ ๋, ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ฆฌ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์ธก์ ์์ ํ์ ๋์ด์ง๋ ์ ๋๋ก ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.8.25 ๋น๊ท์ ํ์ฌ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ธก์ ๋ฐ ์ํ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ ต๋ค. ๋ณด ํ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ด ํ์ฌ๋ค์ ๊ดํ ์ ๋ณด์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ ๊ทผํ ์ ์์ผ ๋, ๊ฐ๋ ์๋ค์ด ์ ์ ํ ๊ฒฝ๊ฐ์กฐ์น๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ์ด ํ์ฌ๋ค์ด ์ผ๊ธฐ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ค์ด ์ผ๊ธฐ ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ์๋จ๋ค์ ์ด ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ค์ ๊ฐ๋ ์ ์ ๋ฏธํ์ง ์๋๋ค. 17.8.26 ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ค์ด ์ผ๊ธฐํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ์๋ณธ ์กฐ์น, ๋น ์๋ณธ ์กฐ์น ๋๋ ์๋ณธ์กฐ์น์ ๋น์๋ณธ์กฐ์น์ ๊ฒฐํฉ ๋ฑ์ด ์๋ค. 17.8.27 ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ฐฉ๋ฒ์ธ ์๋ณธ ์กฐ์น๋ ๊ทธ๋ฃน์ด ์ถฉ๋ถํ ์๋ณธ์ ๋ณด์ ํ๋๋ก ์๊ตฌ ์๋ณธ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ฝ ๋น๊ท์ ํ์ฌ์ ํ๋์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ํ ๋(์, ์ ํต์ ์ธ ์ฑ๊ถ๋ณดํ๊ณผ ๋น๊ต๋๋ ์ ์ฉ๋ณด๊ฐ๊ธฐ๊ตฌ)๊ณผ ์ ์ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ๋ค์ ์ง๋๊ณ ์๋ค๋ฉด, ์ด ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด์๋ ๋์ผํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณ์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ์กฐ์น์ธ ๋น์๋ณธ ์กฐ์น๋ ๋น๊ท์ ํ์ฌ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์์ ์ฐจ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ๋ ์ง ๋ง ์ด ์กฐ์น๋ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ปค๋ฒํ ์ ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์๋ค. 17.8.28 ๋น์๋ณธ ์กฐ์น์๋ ์ต์คํฌ์ ธ ์ ํ, ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋ ์ํ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ์๊ฑด์ ํฌํจํ๋ค. ๊ต์ฐจ๊ฐ๋ ํ์ฌ(Cross-jurisdictional entities) 17.8.29 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์์์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ชจ๋๊ฐ ๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ํ์ํ ๋ณดํํต์ฌ์์น์ ์ผ๊ด๋ ์ ์ฉ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ด ๊ฐ๋ ํ๋ ํ์ฌ๋ค ๋ด ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์์ฐ์ ์ด์ ๊ฐ - 28 -
๋ฅ์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ถ๋ถ ์์ ๋ฐ ์์์ฃผ์ฃผ์ง๋ถ(Partial ownership and minority interests) 17.8.30 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ถ๋ถ ์์ ๋๋ ํต์ ๊ทธ๋ฃน์ฌ ๋ฐ ์์์ฃผ์ฃผ์ง ๋ถ์ ์ ์ ํ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฒ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ถ๋ถ ์์ ํ์ฌ๋ค์ ๊ด๊ณ ์์ฑ ๋ฐ ์ด ํ์ฌ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๋ฆฌ์ค ํฌ ๋ฐ ๊ธฐํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํ๊ณ ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ถ๋ฐ์ ์ ์ ๊ณตํ ์ ์ ๋ค. ๋ถ๋ถ ์์ ๊ธฐ์ ์ ์์ฌ์์ฐ์ ๋ํ ์์์ฃผ์ฃผ์ง๋ถ์ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ณ๊ฒฝ(Variation of regulatory capital requirements) 17.9 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฐ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ํฌ๋ช ํ ์ ์ฐจ๋ก ์ด๋ฃจ์ด ์ง๊ณ , ๋ชฉํ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋น๋กํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค์ง ์ ํ๋ ์ํฉ์์๋ง ์๊ตฌ๋๋ ๊ฒ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋๋ก ์ค๊ณ๋๋ค. 17.9.1 ์ด๋ฏธ ์์ ํ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ์์ ํ๊ณ , ์ ์ ํ๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ ํด ์ค์ ํ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ํด ๋งค์ฐ ๋ถ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ์ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ์ ์ง๋ ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ง์ฝ ํ์ค ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ผ๋ถ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ๋ ๋ง์ ๋ฆฌ์คํฌ(์, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ณ์์ ์์ด์ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ๊ฒฝํ์ ์ด์ฉํ ์ ์๋ ์ ์ํ)๋ฅผ ์ธ์ํ๊ฑฐ๋, ์๊ตฌ์ ๋ณธ์ผ๋ก ์ปค๋ฒ๋์ง ์๋ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด ํ์ฌ๋ค์ ๋ ๋์ ์์ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณด์ฆํ ์ ์๋ค. 17.9.2 ์ ์ฌํ๊ฒ ์น์ธ๋ฐ์ ๋ณด๋ค ์ ๊ตํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ๋ ์๋ ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ์ ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ํนํ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋๋ ๋ถ๋ถ ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ด ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํน์ ์ํ๋ค์ ์ ๋๋ก ํ์ ํ์ง ๋ชปํ๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฆ๊ฐ ์ํฌ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋น๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์น์ธ์ ๋ฐ์๋ค ํ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋น์ฆ๋์ค์์ ๋ณํ๊ฐ ์์๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์๋ฒฝํ ๋ฐ์ํ์์ผ - 29 -
๋ ์๋ก์ด ๋ชจํ์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์น์ธ๋ฐ์ ์ ์๋ ์ถฉ๋ถํ ์๊ฐ์ ๋ณด์ ํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ์ํ๋ค. 17.9.3 ๊ฐ๋ ์ ๋๋ ๋ํ ํ์ค ์๊ฑด์ด ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ์ถ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ํ์ ํ ๊ฒ ๊ณผ๋ ์ถ์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถ์์ํฌ ์ ์๊ฒ ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถ์ ๋ฅผ ์์ฒญํ ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์์์ ๊ณผ๋ํ ์ฌ์ฉ์ ํ์๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์ด๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ๋ด์ ์ด๋ฌํ ์ ํ๊ถ์ ๋์ ํ์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋์ฑ์ด ์ด๋ ์ ํ๋ ์ํฉ์์๋ง ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณ๊ฒฝ ํ์์ฑ์ ๊ฐํ ํ๋ค. 17.9.4 ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฐ์ถํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณ๊ฒฝํ๋ ๊ฒ์ ํฌ๋ช ํ๊ฒ ์ด๋ฃจ ์ด์ ธ์ผ ํ๊ณ , ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋น๋กํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ ์๋ ์ด ๋ณ ๊ฒฝ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ฐํ ์ ์๊ณ , ๊ฐ๋ ์์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์ ์ ํ ํ ์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์ ์ค๊ณ๋ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ ๋๋ ์น์ธ๋ฐ์ ์ ๊ตํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฒํ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ ํ๋ ์ํฉ์์๋ง ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋ ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 17.9.5 ORSA์ ์์ด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ(ํนํ ํ์ค๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ตฌ์๋ณธ)์ด ํน ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ์ ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์ด์ ๊ดํ ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํrํ ORSA๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ณ๊ฒฝ ํ์์ฑ์ ๊ฒํ ํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค. ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ ์๋ณธ 17.10 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ์ ๊ฒฉ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ์ผ์นํ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ง ๋ฐ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ท์ ํ๋ค. 17.10.1 ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ด ์๊ฑด๊ณผ ์ผ์นํ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ - 30 -
๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ค. ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ํ์ฉํ ์ ์๋ ์๋ณธ์ ์์ ์ธ์ ํ๋ค.(17.10.3-17.10.21 ์ฐธ์กฐ) ์ธ์ํ ์ด ์๋ณธ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ํด ์ง๊ณผ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๊ฐ ํ๋ค.(17.11.1-17.11.29 ์ฐธ์กฐ) ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ์ต์ข ์ ๊ฒฉ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ ๋ค.(17.11.30-17.11.44 ์ฐธ์กฐ). 17.10.2 ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ์ถ๊ฐ์๋ณธ ๋์ฆ๋ฅผ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ์๋ณธ์ ํ ๊ฐํ๋ค. ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ ํ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ 17.10.3 ๊ตญ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ํ์ํ๋ ์์ฐ, ๋ถ์ฑ, ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๊ฐ ์ํธ์ ์กด์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ด ์ ์ ํ ์ธ์๋จ์ ๋ณด์ฆํ๊ธฐ ์ํด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํ๊ฐ์ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ง์งํ๋ค. 17.10.4 ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ์ ์ธ์ ๋ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ผ๊ด๋ ๊ฐ์ ๋ค์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. 17.10.5 ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์๋ฌด ๋ฅผ ์ญ๊ฒฝ ํ์์ ์๋ฌด ํด์ ์๊น์ง ๊ณ์ํด์ ์ดํํจ์ ๋ณด์ฆํ๋ ๊ฒ์ด ๋ค. ์ด ๋ชฉ์ ์ ์ค์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ํน์ ์์ ์์ค๊น์ง ์์ฐ์ ์ํด ์ฑ ์ ์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ปค๋ฒํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฌ์ฑ๋๋ค. 33) 17.10.6 ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ด ๊ฒฝ์ ์ ์ ๊ทผ๋ฒ ๊ณผ ์ผ๊ด์ฑ์ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ด ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์ธ ์ ๋ฐ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํฌ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 33) 17.3.1-17.9.5. ์ฐธ์กฐ - 31 -
์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ์ด ๋์ฐจ๋์กฐํ ์ ๊ทผ๋ฒ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๋์ฒด๋ก ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ฐ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ธก๋ฉด ํ์ง ๊ธฐ์ค ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฆฌํ ์๋ณธ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ ํ๊ฐ 17.10.7 ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๊ฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์๋ณธ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ด์๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ํ์์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ธ์ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ๊ฐ ์๋ณธ์ผ๋ก ์ธ์ ๋ ๋ ์ ๋(17.10.8-17.10.10) ์ฐ๋ฐ์์ฐ ํด๋น ์ฌ๋ถ(17.10.11) ๋น์ฆ๋์ค์ ์ ์ ๊ณผ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ํ์์ ์์ ํ ์คํ๋์ง ์๋ ์์ฐ์ ์ฒ๋ฆฌ(17.10.12-17.10.19) ์๋ณธ ๊ฒฐ์ ์ ํํฅ์ ์ ๊ทผ๋ฒ (Top-down Approach)๊ณผ ์๋ณธ์ ๊ฐ๋ณํญ๋ชฉ ์ ํฉ์ฐํ๋ ์ํฅ์ ์ ๊ทผ๋ฒ (Bottom-up Approach)์ ์กฐํ (17.10.20). ๋ถ์ฑ์ ์ฒ๋ฆฌ(Treatment of liabilities) 17.10.8 ๋ถ์ฑ๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๋์ฐจ๋์กฐํ ๋ด ๋ถ์ฑํญ ๋ชฉ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค. 17.10.9 ์๋ฅผ ๋ค์ด ์๊ตฌ ํ์์ ๋ถ์ฑ๋ ๋น๋ก ํ๊ณ๊ธฐ์ค์์๋ ๋ถ์ฑ๋ก ํฅ์ ๋ถ ๋ฅ๋์ง๋ง ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์๋ ์๋ณธ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ ์๋ค. 34) ์ด๋ ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์ ์์ ์ฑ๋ฌด์์ ์์ค์ ์ค์ด๋ ๋ฒํผ๋ก ํ์ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ด๋ค. ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ง์ฝ ํ์์ ์ฑ๋ฌด์ํ(์๊ตฌ์ด๋ ์๋๋ )์ด ์ง 34) ๊ทธ๋ฌ๋ ์์คํก์๋ฅผ ๋ณํ์ํฌ ์ ์๋ ๋ด์ฌ์ต์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ถ์ฑ์ ๊ณ์ฝ์ ํน์ฑ์ ๋ํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ธ์์ด ์ด๋ฃจ์ด ์ ธ์ผ ํ๋ค. - 32 -
๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋ค๋ฉด, ์ด๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ ์ ์ ์ํ ์๋ณธ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค. ํ์์๊ฐ ์๋ ๊ธฐํ ๋ถ์ฑ๋ค์ ์๋ณธ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ง ์๋๋ค. ์ด์๋ ์ด์ฐ๋ฒ์ธ์ธ๋ ๋ฐ ์ฐ๊ธ ๋ถ์ฑ (pension liabilities)๊ฐ ํด๋น๋๋ค. 17.10.10 ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ด๋ ์ ์ ํ ๋ถ์ฑ์์ ์ฐจ๊ฐํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ ์ ํ ์๋ณธ ์ ๊ฐ์ฐํ๋ค. ์ด๋ 17.2.6์์ ์ ํ๊ณ ์๋ ๋ชฉ์ ์ ํ๋๋ผ๋ ์ถฉ์กฑํ ์ฌ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ๋ ํน์ง์ ์ง๋๊ณ ์๋ ํญ๋ชฉ๋ค์๋ ์ ์ ํ๋ค. ์ฐ๋ฐ์์ฐ(Contingent assets) 17.10.11 ๊ฐ๋ ์๋ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ํ์์ ์ง๊ธ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ถฉ๋ถํ ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ณ๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ์ฐ๋ฐ ์์๋ค์ ์ ์ ํ ์์ฐ์ ํฌํจ์ํฌ ์ ์๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค์์ ์์ ํ ์คํ๋์ง ์๋ ์์ฐ์ ์ฒ๋ฆฌ 17.10.12 ๊ฐ๋ ์๋ ์ฒญ์ฐ ์ฌ๋๋ผ์ค ํ์์ ๋์ฐจ๋์กฐํ ๋ด ํน์ ์์ฐ์ ์คํ๊ฐ๋ฅ ๊ฐ์น๊ฐ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ณด๋ค ์ ์ ๊ฐ์ผ๋ก ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ์ฌํ๊ฒ ์ ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋น์ฆ๋์ค ์กฐ๊ฑด ํ์์ ์ผ๋ถ ์์ฐ์ ์ ๊ตฌ๋๋ ์์ ์ ์์ ํ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น ๋๋ ์ด๋ค ๊ฐ์น๋ ์คํํ ์ ์ ๋ค. ์์ ํ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ์ง ๋ชปํ๋ ์์ฐ๋ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ถฉ์กฑ์ ๋ชฉ์ ๋๋ฌธ์ ์ ์ธ๋ ์ ์๋ค. 35) 17.10.13 ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์์ฐ์ด ์ด์ ํด๋น๋๋ค. ๋ณด์ ์๊ธฐ์ฃผ์ : ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ธฐ์ฃผ์์ ๋งค์ ํ์ฌ ๋ณด์ ํจ์ผ๋ก์ ๊ณ์ ๊ธฐ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ํ์์ ์์ค์ ํก์ํ ์ ์๋ ์๋ณธ์ ์์ ์ค์ด๋ ๋ค. ๋ฌดํ์์ฐ : ๋ฌดํ์์ฐ์ ์คํ๊ฐ์น๊ฐ ์ ์์กฐ๊ฑด์ ๋น์ฆ๋์ค์์๋ ๋ถํ์ค ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์คํ๊ฐ์น๊ฐ ๋งค๊ฐ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์ ํ๋งค๊ฐ๋ฅ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ง๋์ง ์์ ์ ์๋ค. ์์ ๊ถ์ด ์ด์ ํด๋น๋๋ค. ๋ฏธ๋์๋ ์ธ์ก๊ณต์ (future income tax credits) : ์ด๋ ๋ฏธ๋์ ๊ณผ์ธ๋์ ์ด์ต์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์คํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์์๋ ๋ฐ 35) ํนํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด 17.11.21์์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฐ๋ฐ์์ฐ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 33 -
์ํ์ง ์๋๋ค. ๋ฌต์์ ํ๊ณ์์ฐ(implicit accounting assets) : ์ผ๋ถ ํ๊ณ๋ชจํ์์๋ ๋ฌต ์์ ๋๋ ๋ช ์์ ์ผ๋ก ๋ฏธ๋์ด์ต๊ณผ ๊ด๋ จํ ํน์ ํญ๋ชฉ๋ค์ ์์ฐ๊ฐ์น์ ํฌํจ์ํจ๋ค. ์ด ๋ฏธ๋์ด์ต์ ๋งค๊ฐ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์ ์ฐจ๊ฐ๋ ์ ์๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด์ ๋ํ ํฌ์ 36) : ์ด ํฌ์๋ ํ์ฌ ๊ฐ ์ ์ผ๋ฆฌ์คํฌ ๋๋ฌธ์ ๋ถํ์คํ ์คํ๊ฐ์น๋ฅผ ์ง๋ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ด ํฌ์๋ ๋ช๋ช ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด์์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ผ๋ก ๊ณ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ค๊ณ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํด๋น๋๋ค. ํ์ฌ ๊ด๋ จ์์ฐ(company-related assets): ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ๊ณ์ ๋ ํน์ ์์ฐ์ ๋งค๊ฐ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์ ์ผ๋ถ ๊ฐ์น๊ฐ ์์ค๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋น์ฆ๋์ค๋ฅผ ์ํํ๋ฉด์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฌผ์ง์ ์์ฐ์ ๊ฐ ์ ๋งค๊ฐ ์ ๊ฐ์น๊ฐ ์์คํ ์ ์๋ค. ๋ํ ํน์ ์์ฐ(์, ํด์ง์ฐ๊ธ ์์ฌ ๊ธ)์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ ์ผ๋ก ์ ๊ทผํ ์ ์๋ค. 17.10.14 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๋ชฉ์ ์ ์์ฐ ์ฒ๋ฆฌ๋ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น์ ์์ ์ ๋ฐ์ํ ํ์ ๊ฐ ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด ์์ ์ ์๋์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ ์ ์ ์๋ค. ์ง์ ์ ์ผ๋ก๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์์๋ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ์ธ ์ ํ์ง ์์(์ฐจ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ) ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฐ์ฐ(์๊ตฌ์๋ณธ ์ ๊ทผ๋ฒ) ์ฐจ๊ฐ์ ๊ทผ๋ฒ(Deduction approach) 17.10.15 ์ฐจ๊ฐ์ ๊ทผ๋ฒ์์ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์์๋ ์ค์ด๋ค ์ ์๋ค. ์ด๋ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๊ฐ ์ค์ด๊ณผ ํจ๊ป ๊ฐ์ฉ์๋ณธ๋ ์ค์ด ๋ ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ฐ์ ๋ถ๋ถ(๋๋ ์์ ) ์ ์ธ๋ ์์คํก์์์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์ ์ด๋ค ์์ฐ์ด ์ ํ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ง๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ธฐ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ ๋ค์ํ ์ด์ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์์ฐ์ ๋ณด์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ก ์ธํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์กฐ์ ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ์ํ์ง ์๋ค. ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ๊ทผ๋ฒ(Capital charge approach) 36) ์ด ํฌ์๋ ๊ด๊ณ์ฌ ์ฃผ์, ๊ด๊ณ์ฌ ๋์ถ, ๊ด๊ณ์ฌ ๋ณด์ ์๊ธ ๋ฐ ๊ด๊ณ์ฌ ๋ฐํ์ฑ๊ถ์ ํฌํจํ๋ค. - 34 -
17.10.16 ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ๊ทผ๋ฒ์์ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ชฉ ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ค. ๊ทธ๋์ ์์ฐ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ(์, ์ค์ ํ ํ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ ๋ ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ถ๋ฆฌํ ์ฌ๊ฑด ๋๋ฌธ์ ์์ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น์ ์ ์ฌ์ ์ ํ)๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น์ ๊ฒฐ ์ ์ ์์ด์ ๋ด์ฌ๋ ์ถ์ ๋ถํ์ค์ฑ 37) ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํ ๋ฐ ๊ฒฐํฉ(Choice and combination of approaches) 17.10.17 ์์ ๋ช ์ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ฐจ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์์ ์ด๋ฅผ ์ฐจ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ฐ๋ฉด์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์์ ์ด๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ชจ๋ ์์ฐ ๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ค๋ฉด, ์ด ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํฌ์ง์ ์ ๋์ฒด๋ก ์ ์ฌํ๊ฒ ํ๊ฐํ๋ค. 17.10.18 ์ผ๋ถ ์์ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ขฐํ ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ฑฐ๋ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ค์ธ ์ ์๋ค. ์ด ์ด๋ ค์์ ํน์ ์์ฐ, ํน ์ ์์ฐ ์ ํ, ํน์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ๋๋ ํน์ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ ๊ทธ๋ฃน์ ์ต์ค ํฌ์ ธ๊ฐ ์ง์ค๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 17.10.19 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํ์์ฅ์ ์กฐ์ง ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ ๋ คํ๋ ์์ฐ ์ข ๋ฅ ๋ฐ ์ต์คํฌ์ ธ์ ํน์ง์ ์ ๋ถํฉํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ ๋ ์๋ ์์ฐ ์ข ๋ฅ๋ณ๋ก ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒฐํฉํ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ํ๋๋ ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌ๋ช ํ๊ณ , ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ์์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ค๋ณต ๊ณ์ ๋๋ ์๋ต์ ํํผํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ๋ฐฉ๋ฒ์ ์กฐ์ (Reconciliation of approaches) 17.10.20 ์์ฐ์์ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ฐจ๊ฐํ์ฌ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ(์์ ๋ช ์ํ ์ ์ฌ์ ์กฐ์ ํฌํจ) ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋์ฒด๋ก ํํฅ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์, ๋จผ์ ๋์ฐจ๋์กฐํ์์ ๋ณด๊ณ ๋ ์์ ์์ค์ ์๋ณธ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ์ ์ ํ 37) ์ด๋ ๊ด์ธก๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ์น๋ค์ด ์ด์ฉ๋์ด์ง์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธก์ ๋ชจํ๋ค์ด ์ ์ฉ๋ ํ์๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น์ ๊ฒฐ์ ๋ด ๋ถํ์ค์ฑ ๋ฐ ๋ถ์ ํ์ฑ ์ ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์ธก์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์์ธ๋ค์ ์ ๊ฐ์ ๋ฐ ํ๊ฐ์ ์ ์ฉ ๋ชจ ์๋ค์ด ๋ถ์ ํํ๊ณ , ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ฒฐํจ์ ์ง๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด๋ค. - 35 -
์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ด๋ฅผ ์์ ํ๋ค. ์ค๋ฌด์์ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉ๋ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ ํฉ์ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ํฅ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํ์ฉ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 17.10.8-17.10.19์์ ๊ฒํ ํ ๊ฐ์ฐ ํญ๋ชฉ ๋๋ ์ฐจ๊ฐ ํญ๋ชฉ๊ณผ ํจ๊ป ๋์ฐจ๋์กฐํ ๋ด ๋ถ์ฑ๋ฅผ ์ด๊ณผํ ๋ ์์ฐ์ ๊ธฐ์ฌํ ๋ชจ๋ ํญ๋ชฉ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ฐํ๋ฏ๋ก ํํฅ์ ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ์กฐํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ธฐํ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ(Other considerations) 17.10.21 ๊ฐ๋ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์๋ณธ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์๋ ๊ฒ์ ์ฌ๋ฌ ์์ธ ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ธ์ํ ์ ์๋ค. ์์ ์๊ฑด์ด ์๋ณธ์ ๊ตฌ์ฑ์ ์ ์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ, ๋ฒ์ฃผ ๋๋ "continuum based approach" 38) ์ ์ฌ์ฉ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋ ๋ด์์ ์ ๋ณธ์ ์ง์ด ๊ณ ๋ ค๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์ํ ์ํ ์์ฐ ๋ฐ ๋ถ์ฑ(์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํฌํจ)์ ํ๊ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ ํ ์ ๊ฐ์ - ์, ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค, ์ธ์ ๋๋ ์ธํ ๋ฑ ๊ฐ๋ ๊ถ ๋ด ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์์ ๋ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฐ์ ์์ ๋ฐ ์ง์ ๋ณดํ์ฐ์ ๋ด ์ํ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฒด๊ณ์ ์ง ํฌ๊ด์ฑ ๋ฐ ํฌ๋ช ์ฑ, ์ถฉ๋ถํ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์คํํ๊ณ , ์์ฅ ๊ท์จ์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ ์์ฅ์ ๋ฅ๋ ฅ ์๋ณธ์์ฅ์ ๋ฐ๋ฌ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋ณธ์ ํ์ถฉํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ์ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ํจ์จ์ ์ด์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ท ํ ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ณผ๋ํ ์์ค ๋ฐ ๋น์ฉ์ ๊ดํ ๊ณ ๋ ค ์๋ณธ์ ์ ๋ฐ ์ง์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์คํ ์ํ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ๋ ์ํ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต์๋น์ค ๊ธฐ๊ด(์ํ ํฌํจ)์ด ์ง๋ฉด ํ ์ํ๊ณผ์ ๊ด๊ณ 17.10.22 ์ง์นจ 17.10.3-17.10.21์์ ์ค์ ๋ ๊ณ ๋ ค๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋๋ฑํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. ์ด ๊ณ ๋ ค์ ์ค์ง์ ์ ์ฉ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ธฐ๋ฐ์ ๊ฐ๋ ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋์ง, ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ 38) ๊ณ์์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ณ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ด ์ง์ ๊ด์ ์์ ํ๊ฐ๋์ด์ง๋ ํน์ง์ ํฌํจํ๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด ๊ธ์ต์ํ๋ค์ด ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ผ๋ก ์ธ์๋๋ ๊ฐ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด์ ์ด๋ฅผ ์ํ๋ค์ ์์๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฒ์ฃผ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๊ธฐ์ค์ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ํฌํจ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋ฒ์ฃผ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด์ง๋ค. ์ด๋ 17.11.30-17.11.44์์ ์์ ํ๊ณ ์๋ค. - 36 -
์๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค. ์ด๋ค ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ , ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ฃผ์ํ ์์๋ ๊ณ์ธตํ(multiple gearing), ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ์๋ณธ ํ์ถฉ ๋ฐ ์๋ณธํ, ์๋ณธ์ ํ์ง ๋ฐ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ ์ฑ ๋ํ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด์ ์์ ๋ก์ด ์์ฐ ์ด์ ๋ฑ์ด ์๋ค. ์ ์์๋ค์ด ๋ถํฌ๋ช ํ ๊ฑฐ๋์ ํด๋นํ๋ฉด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ฑฑ์ ์ด ์์์ ์๋ค. ์๋ํ๋ฉด ๊ทธ๋ค์ด ๊ฐ๋ ๋ฐ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ์ง ์๋ ํ์ฌ์ด๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ถ ์๋ณธํ์ถฉ์ ์ฐ์์ฑ์ด ์๊ฑฐ๋, ๊ทธ๋ฃน๋ด ์๋ณธํ์ถฉ์ด ํ์๋์๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ด๋ค. ์๋ณธ์ ์ง ๋ฐ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค 17.11 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค์์์ ์์คํก์๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๋ก ์๋ณธ์ ์ง ๋ฐ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๋ค. 17.11.1 17.2.5์์ ๋ช ์ํ๊ณ ์๋ ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ์์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์๋ณธ์ ์ง ์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ง๋ฌธ์ด ๊ณ ๋ ค ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ๋๋ ๋งค๊ฐ ๊ธฐ์ค์์ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์์ค์ ํก์ํ๋ ์ ๋? ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๊ธฐ์ค ๋๋ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค์์ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์์ค์ ์ํํ๋ ์ ๋? 17.11.2 ์ผ๋ถ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ชจ๋ ์ํฉ(์, ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค, ๋งค๊ฐ ๊ธฐ์ค, ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๊ธฐ์ค)์์ ์์คํก์์ ์ด์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํต์ฃผ ์ฃผ์ฃผ์ง๋ถ(๋ณดํต์ฃผ ๋ฐ ์ค๋น๊ธ)์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์คํก์์ ์๊ตฌ์ ์ผ๋ก ์ด ์ฉํ ์ ์๊ณ , ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค์์๋ ๊ฐ์ฅ ๋ฆ์ ํ์์์ด๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ์ ํต๋ ๋ฐ ์ ํต์์ ์ ๋ํด ์๋ฒฝํ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ด๋ฏ๋ก ์ด ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ ์คํธ๋ ์ค ํ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์์ ๊ฐ์ฅ ์ข๊ฒ ์ ์ฝํ๊ฒ ํ๋ค. 17.11.3 ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ์์คํก์๋๋ ์๋นํ ๊ฐ์ง๊ฐ์์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ์์คํก์๋๋ฅผ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑํํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ์ค์ ๋ก ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์์ค์ ํก์ํ ๊ฒฝํ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.11.4 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด ์ค์ ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ - 37 -
ํต์ ์์ค์ ์ ํฉํ ์๋ณธ๊ธฐ์ค์ ๋ณ๊ฒฝํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ณ ํต์ ์์ค์ ์ปค๋ฒํ๋๋ฐ ์ ํฉํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๊ด๋ จ๊ธฐ์ค ์ ํต์ ์์ค์ ์นจํด์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ ๋ชฉ์ ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.11.5 ์๋ฅผ ๋ค์ด, MCR์ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ ์ต์ข ์์ ์ฅ์น ์ ๊ณต์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค๋ฉด, ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ PCR์ ์ปค๋ฒํ๊ธฐ ์ํ ์๋ณธ๋ณด๋ค๋ MCR(์ ์์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ ํ ์ต์ข ๋ฐฉ์ด์ ์ผ๋ก์ ๊ฐ์ฃผ)๋ฅผ ์ปค๋ฒํ๋๋ฐ ์ ํฉํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ํด ๋ณด๋ค ๋ ์๊ฒฉํ ์ง์ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ ์ ์๋ค. 17.11.6 ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ํ ๊ฐ๋ ๊ธฐ์ค๋ค์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์ ์ค๋ค์ ๋ค๋ฅธ ํน์ง์ ๋ฐ์ํ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋ ๋ด ๋ชจ๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์ ์ค์ ์ ์ฉ๋๋ค. 17.11.7 ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ์์ค ํก์๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐ์ ์์ด์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํน์ง๋ค์ด ๋์ฒด๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ค. ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ๋ฆฌ๋ณด๋ค ํ์์๊ฐ ๋๋ ์ ๋ ๋ฐ ์กฐ๊ฑด(ํ์์์ฑ) ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์์คํก์๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ ์ ์ผ๋ก ์ง๊ธ๋๊ฑฐ๋ ์ด์ฉ๋์ด์ง๋ ์ ๋(์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ) ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์ด์ฉ๋์ด์ง๋ ๊ธฐ๊ฐ(์๊ตฌ์ฑ) ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์๋ฌด์ง๊ธ ๋๋ ๋ถ๋ด์์ ์์ ๋ก์ด ์ ๋(๋ถ๋ด ๋ฐ ์๋น์ค ๋น ์ฉ์ ๋ถ์ฌ) 17.11.8 ํ์์์ฑ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์ ์์ค์ ํก์ํ ์ ์ ๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ์ฐ๊ณ๋์ด ์๋ค. ์๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณ์ ๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ๋ชจ๋์์ ์์คํก์์ ์ ํฉํ๊ณ , ์ด ํน์ง๋ค์ ์ง๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ํ์์ ์์ค์ ํก์ํ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋์ด์ง ๋ค. ๋ถ๋ด ๋ฐ ์๋น์ค ๋น์ฉ์ ๋ถ์ฌ๋ ํ์ํ ๋๊น์ง ์๋ณธ์ด ๋ณด์กด๋์ด์ง ๋ ์ ๋์ ๊ด๋ จ์ด ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋น์ค ๋น์ฉ์ ๋ถ์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฃผ๋ก ๊ณ ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์์์ ์์คํก์ ๋ณด์ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค. 17.11.9 ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ํน์ง ๊ฐ ๊ด๊ณ๋ ์๋์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ๊ฐ๋ค. - 38 -
์๋ณธ์ ์ง ์์ค ํก์์ฑ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ์์ค ํก์์ฑ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ์์ค ํก์์ฑ ํ์์์ฑ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์๊ตฌ์ฑ ๋ถ๋ด ๋ฐ ์๋น์ค ๋น์ฉ์ ๋ถ์ฌ 17.11.10 ๋ค์ ๋จ๋ฝ์์ ์์์ ๋ช ์ํ ์๋ณธ์ ํน์ง์ด ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ ์ ์ง์ ๋ํ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๋๋ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ ์ง๋ฅผ ๊ณ ์ฐฐํ ๋ค. ๋ฐ์๋ค์ผ ์ ์๋ ํน์ ํน์ ์ ๋ํ ๊ฒฌํด๋ค์ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๋ง๋ค ์ฐจ ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ๋ค ์ค์์ ํจ์จ์ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋์ ์ํํ์ฉ์ ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ์ธ ์๋์ด์ง๊ณ ์๋ค. ํ์์์ฑ(Subordination) 17.11.11 ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ๋๋ฐ ์ด์ฉ๋ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฆํ ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์ ์์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌ๋ณด๋ค ๋ฒ์ ์ผ๋ก ํ์์์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์๋ณธ๋ณด ์ ์๊ฐ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์ ์ฐจ๊ฐ ์งํ๋์ด์ง ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ชจ๋ ์๋ฌด๊ฐ ์ถฉ์กฑ๋ ๋ ๊น์ง ์ํ, ๋ฐฐ๋น ๋๋ ์ด์๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. 17.11.12 ๋ํ ํ์์์ฑ์ ํผ์ํ๊ฑฐ๋ ๋ฌดํจํ์ํค๋ ๋ถ๋ด์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ค ํ ์๋ ์ฑ๊ถ์๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ฑ๋ฌด๋ฅผ ํ์์ ์๋ณธ์ํ์ผ ๋ก ์๊ณํ ์ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 39) ๊ฒ๋ค๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ 39) ์๊ณ ๊ถ๋ฆฌ๋ ๋ฒ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. - 39 -
์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ฆ๋์ง ์๋๋ค๋ฉด ๊ธ์ต์ํ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ด ๊ณ์ฌ๋ค์ ์ํด ๋ณด์ฆ๋์ง ์์์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ถ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ์์๋ ๋ค๋ฅธ ์ฑ ๊ถ์์ ๋ํ ํ์์์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. 17.11.13 ๋ชจ๋ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๋ฐ ์ฒญ์ฐ์ ๊ดํ์ฌ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๊ฑฐํ์ฌ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ํด ์ ์ฉ๋์ด์ง๋ค. ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ํ์์๋ ๋ณดํต์ฃผ ์ฃผ์ฃผ๋ค์ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค ์์ผ๋ก ๋ฎ์ ์์๋ ์ฐ์ ์ฃผ ์ฃผ์ฃผ์ด๋ค. ์ผ๋ถ ์ฌ๋ฒ๊ถ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์ฑ๊ถ์์ ๋ํ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ํ์ ์์ฑ๊ถ์ ๋ฐํํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค์ ํํ ์ฑ๊ถ๋ณด์ ์์ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๋ค๋ณด๋ค ๋ฒ์ ์ฐ์ ์์๋ฅผ ์ง๋์ง๋ง ํฅ์ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ์ผ๋ถ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๋ค์ ๋๋ฑํ๊ฒ ์ฒ ๋ฆฌํ๋ค. ์ผ๋ถ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ์ ๋ถ์ ๋ํ ์๋ฌด(์, ์ธ๊ธ) ๋ฐ ํผ๊ณ ์ฉ์ธ์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๋ค๋ณด๋ค ์ ์์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ค. ์ฑ๊ถ์๋ค์ด ์ํด๋ฅผ ๋ณด์ฆํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ์ฑ๊ถ์๋ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค ๋ณด๋ค ์ ์์์ผ ์ ์๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋ ๋ด ์ ํฉํ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ด๋ จ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ๋ฒ์ ํ๊ฒฝ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. 17.11.14 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๊ฐ์น ๋ฐ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ๋ฅ๋ ฅ ํฌ์ง์ ์ด ์ฒญ์ฐ ๋๋ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ํฌ๊ฒ ๋ณ๊ฒฝ๋ ์ ์๋ค๋ ๊ด์ ์์ ์ ์ฌ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ ๋ชจ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋๋ถ ๋ถ์ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ์ฒญ์ฐ์์ ์ง๊ธ ์ฐ์ ์์๋ฅผ ๋ฒ์์ ๋ถ๋ช ํ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค. ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ(Availability) 17.11.15 ์๋ณธ์ด ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ์์ค์ ํก์ํ๊ธฐ ์ํด ์ด์ฉ๋ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ด ์์ ํ ๋ฉ์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์ค์ ํ๋ค. 17.11.16 ๊ทธ๋ฌ๋ ์ผ๋ถ ์ํฉ์์๋ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ด ํ๋ฌผ๋ก ๋ฉ์ ๋ ์ ์๋ค. ์ง๊ธ ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ํ๊ธ ์ธ์ ๋ฉ์ ์ด ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ ์น์ธ ์์ด ์์ ํ ๋ฉ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ณ์๋ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ ๋ํ์ฌ ํ์ฉํ๋๋ฅผ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋นํ๊ธ ๋ฐฉ์์ ๋ฉ์ ์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ์ ํฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ ์ฌํญ์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด์๋ ๋นํ๊ธ์์ ๋ฐ - 40 -
๋ณดํํ์ฌ ์ธ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ์ด์ต์ ๋ํ ํ๊ฐ์์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. 17.11.17 ๋ํ ๋ฉ์ ํ๋ฅ ์ด ์ถฉ๋ถํ ๋๋ค๊ณ ์์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฐ๋ฐ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ (์, ๋ฏธ๋ฉ์ ์๋ณธ๊ธ, ์ํธ๋ณดํํ์ฌ์ ํ์ ๊ธฐ๋ถ๊ธ ๋๋ ์ ์ฉ์ฅ : 17.10.11 ์ฐธ์กฐ)์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 17.11.18 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋์์ ์ฐ๋ฐ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ(contingent elements of capital) ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ํฌํจ์ํจ๋ค๋ฉด ์ด๋ ํน์ ๊ฐ๋ ์๊ฑด ๋๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ฌ ์ ์น์ธ์ ์ถฉ์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฐ๋ฐ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ํ ์ ํฉ์ฑ์ ํ๊ฐ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค์์ ์ฌํญ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ด๋ จ ๊ธ์ก์ ์ง๊ธํ์ฌ์ผ ํ๋ ๊ฑฐ๋์๋๋ฐฉ์ ๋ฅ๋ ฅ ๋ฐ ์์ง ์ฑ๊ณต์ ์ธ ๋ฉ์ ๋๋ ์๊ตฌ๋ฅผ ์ ํดํ๋ ์กฐ๊ฑด๋ค์ ๊ณ ๋ คํ ์๊ธ์ ํ์๊ฐ ๋ฅ์ฑ ์ ์ฌํ ์ํฉ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ํด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ณผ๊ฑฐ ์์ฒญ(past call)์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ์ ๋ณด. ์ด ์ ๋ณด๋ ๋ฏธ๋ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์งํ๋ก ์ฌ์ฉ ๋ ์ ์๋ค. 17.11.19 ์๋ณธ์ํ๋ค์ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋น์ฆ๋์ค์์ ์ผ๊ธฐ๋๋ ์์ค ์ ์ปค๋ฒํ ์ ์๋๋ก ์๋ณธ์ด ๋ณดํํ์ฌ ๋ด๋ถ์์ ์์ ํ ๋์ฒด๋์ง ์ ์ผ๋ฉด ์์๋ ์ ์๋ค. ์๋ณธ์ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ์์ฐ์ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฃผ๋ก ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํ๊ฐ์์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ด๋ ๋จ์ผ ๋ฒ์ธ์ผ ๋ก์์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ ์ ์๋ค. 17.11.20 ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ ๋๋ ์์ฌ๊ธ์ ์ผ๋ถ(์ ๋ฐฐ๋น ์๋ช ๋ณด ํ์ ์ ์ฉ)๋ ๊ตฌ๋ถ๊ณ๋ฆฌ ํ๋์์ ๋ค๋ฅธ ํ๋๊ณผ ๊ตฌ๋ถ๋๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ๊ธ ๋ด ์์ฐ์ ์ค์ง ๊ธฐ๊ธ์ด ์กฐ์ฑ๋ ์ธก๋ฉด์์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด์ง ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํฉ์์ ํน๋ณ ๊ณ์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ค์ง ์ด ๊ธฐ๊ธ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ํ ์์ ๋ฐ์ํ ์์ค์ ์ปค๋ฒํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๊ณ , ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ค๋ฅธ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๋๋ก ์ด์ ๋์ด์ง์ง ์๋ํ๋ค. - 41 -
์๊ตฌ์ฑ(Permanence) 17.11.21 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์์ ์ด์ฉํ ์ ์๋ค๋ ๋ณด์ฆํ๋๋ก ์ถฉ๋ถ ํ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์์ค์ ๋ณดํธํ๋๋ฐ ์ด์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ์ด ์๋ณธ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ง๋ ์ต์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ํ ๋ ๊ฒ์ ์ํ ์ ์๋ค. 17.11.22 ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์๊ตฌ์ฑ ํ๊ฐ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ฌด ๊ธฐ๊ฐ 40) ์๋ณธ์ด ์ด์ฉ๋์ด์ง๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์๋ณธ์ํ์ ๊ณ์ฝ์ ํน์ง (์, ๋ฝ-์ธ ์กฐํญ, ์คํ -์ ์ต์ ๋๋ ์ฝ ์ต์ ) ์๋ณธ ์์์ ๋ณด์์ ์ ํํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ๊ถํ ๋ง๊ธฐ์ผ์ ๋ค๋ฅธ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ ํฉ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋๋ฐ ์์๋๋ ๊ธฐ๊ฐ 17.11.23 ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ํ์ ๋ง๊ธฐ์ผ์ ์ง๋๊ณ ์์ง ์๋ค๋ฉด, ์ํ์๊ตฌํต์ง๋ ์ ์ฌ ํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.11.24 ๋ง๊ธฐ์ผ์ ์์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์๋ณธ ์ด์ฉ๊ธฐ๊ฐ์ ๋จ์ถํ ์ ์๋ ์๋ณธํญ ๋ชฉ์ ์๊ฐํ๋ ์ธ์ผํฐ๋ธ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ฐํ ํ ํน์ ์ผ์ ์ต์ด ๊ธ๋ฆฌ๋ณด๋ค ๋์ ์์ค์ ํ๋ฉด๊ธ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์๋ณธ ์ํ์ ๋ฏธ๋ ํน์ ์ผ์ ์ํ๋๋ค๋ ๊ธฐ๋๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๋ค. ์๋น์ค ์๊ตฌ ๋ฐ ๋ถ๋ด์ ๋ถ์ฌ 17.11.25 ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ค ํก์๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ด ๊ทธ๋ฆผ, ์ฃผ์ฃผ๋ฐฐ๋น ๋ฐ ์๊ธ์ํ์ ํํ๋ก ์๋น ์ค๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.11.26 ํ์ ๋ง๊ธฐ์ผ์ ์ง๋๊ณ ์๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ง๊ธฐ ์ ์ ์ ์ ๋๋ ์ฐ๊ธฐ ๋์ง ์์ ๊ณ ์ ์๋น์ค ๋น์ฉ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ํน์ง์ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ์์คํก์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ , ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ๋ง์ฝ ์๋น์ค ๋น์ฉ์ ์ง๊ธ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์๋ฐ์ผ๋ก ์ด 40) ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ณ์ฝ ๊ด์ ๋ณด๋ค๋ ์คํ๋ ค ๊ฒฝ์ ์ ๊ด์ ์์ ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 42 -
์ด์ง๋ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ํน์ฆ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ์ด์งํ ์ ์๋ค. 17.11.27 ์ถ๊ฐ ๊ณ ๋ ค ์ฌํญ์ ์๋ณธ์ ๊ณต์์ ์ด์ ์ง๊ธ ๋๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ํ์ด ์ ํ๋๊ฑฐ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ํ๋ ์ฌํญ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํฌ์ง์ ์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ๊ณ ๋ ค๋ผ๋ฉด ๋ฐฐ๋น๊ธ ๋๋ ์ด์์ ์ง๊ธ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ณธ ์์์ ์ํ์ ์ ํํ๋ ๊ถํ์ ์ง๋ ์ ์๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์๊ณ์ฝ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ ๋ผ ์ด์ ์ง๊ธ ๋ฐ ์๊ธ ์ํ์ด ์์ ํ ์์์ ์ด๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น ์ธ์ ํ์๋ก ํ๋ ์๋ณธ์ํ์ ๋ฐํํ ์ ์๋ค. 17.11.28 ๋ช๋ช ์๋ณธ์ํ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์๋ฐํ๊ฑฐ๋ ์๋ฐํ ๊ฒ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ ๊ณ ์์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฐฐ๋น ๋๋ ์ด์์ ์ง๊ธ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ณธ ์์์ ์ํ์ ์ ํํ ์ ์๋๋ก ๋ง๋ค์ด์ก๋ค. ๋ํ ๋ฐฐ ๋น๊ธ ๋๋ ์ด์์ ์ง๊ธ์ ์ฒญ์ฐ์ ๋๋ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ด ์ต๋ณด๋ค ํ์์์ผ ์ ์๋ค. ๋ฏธ์ง๊ธ๋ฐฐ๋น๊ธ ๋๋ ๋ฏธ์ง๊ธ์ด์์ ๋ํ ์ฒญ ๊ตฌ ๊ฐ ํ์์์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฌํ ํน์ง์ ์ฒญ์ฐ์ ์๋ณธ์ํ์ ์์คํก์๋ฅ ๋ ฅ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ค. 17.11.29 ๋ํ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ์๋ณธ์ ๊ณต์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ 3์์ ๋ํ ์ด์์ง๊ธ ๋ณด ์ฆ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์์ ์๋ณธ์์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฝํ ์ ์๋ ๋ด๋ณด๊ณ์ฝ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ ํ ๋๋ ๋น์ฉ์ฒ๋ผ ์์คํก์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ํํ ์ ์๋ ์กฐ๊ฑด์ ์ง๋๊ณ ์๋๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ด ์๋ณธ์ ๊ณต์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ 3์์ ๋ํ ์ด์์ง๊ธ์ ๋ณด์ฆ์ ์ง๋๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ๋ฆฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด ๋ณด์ฆ์ ์ฐ์ ์์๊ฐ ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ถ๋ด์ ์๊ตฌ์ฑ ๋๋ ์๋ณธ์ ์ด์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ํน์ง๋ค์ ํผ์ํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑํ๋ ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ 17.11.30 ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑํ๋๋ฐ ์ ์ฉํ ์ต์ข ์๋ณธ ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉํ ์ ์๋ ์ด์๋ณธ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์ฌ๋ฌ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ์ ์ง์ ๋ ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ฒฐ์ ๋์ด์ง๋ค. 17.11.31 ๊ณ์๊ธฐ์ ์ธก๋ฉด๊ณผ ์ฒญ์ฐ ์ธก๋ฉด ๋ชจ๋์์ ์์ ํ๊ฒ ์์ค์ ํก์ํ๋ ์ - 43 -
๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ์์ค์ ์ปค๋ฒํ๋๋ก ํ์ฉ๋ ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ ๊ฐํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์์ค์ด ์ ํ์ง์ ์ ๋ณธ์์์ผ๋ก ์ปค๋ฒํ๋ ์ ๋๋ฅผ ์ ํํ ์ ์๊ณ , ๋ํ ๋ ๊ฐํ ์๊ฑด์ ๊ณ ํ์ง์ ์๋ณธ์์์ผ๋ก ์ปค๋ฒ๋์ด์ผ ํ๋ ์ ๋์ ๋ํ ์ต์ ์์ค์ ์ค์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ ํนํ MCR๋ฅผ ์ปค๋ฒํ๋ ์๋ณธ์์์ ์์ ์ ์ฉ ๋๋ค. 17.11.32 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์์์ ์์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํ ํ ์ ์๋ค. ์๋ณธ์์์ ํ์ง์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ถ๋ฅ( tiers )ํ๊ณ , ์ด ๋ถ๋ฅ์ ๊ดํ์ฌ ํ๋/ ์ ํ์ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ(๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ) ์ธ์๋ ์ง ํน์ฑ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ ๋ ฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ(์ฐ์์ ์ ๊ทผ๋ฒ) ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ถ๋ฅ ๋๋ ์ ๋ ฌํ์ง ์์ผ๋ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ์์ฐ์ ์ง๊ณผ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ง์ ์กฐํ์ํค๊ธฐ ์ํด ์์ ๋ช ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฒฐํฉ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ๋ฒ๊ถ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋ ๋ฐ ํ ๋ถ๋ฌธ์ ๊ฑด์ ์ฑ ๊ท์ ์์ ๊ด ๋ฒ์ํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋์ด์ง๊ณ ์๋ค. ๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ(Tiering approach) 17.11.33 ์๋ณธ์ํ์ ์ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ง์ ์ฌ๋ฒ๊ถ ๋ฐ ํ ๊ธ์ต ๋ถ๋ถ์์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ ํ์์ ์๋ณธ์๋ณธ์ ๊ตฌ ์ฑ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋์์ ์ค์ ํ ์ง์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ฒ์ฃผ ์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์๋ค. 17.11.34 ๋ง์ ์ฌ๋ฒ๊ถ์์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ์ ํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ณธ ํญ๋ชฉ๋ค์ 2๊ฐ ๋๋ 3๊ฐ ์ง์ ์์ค์ผ ๋ก ๋ถ๋ฅ๋๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ํ๋์ ๋ณดํธ์ ์ธ ๋ถ๋ฅ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ ๋ค. 41) ๊ณ ํ์ง ์๋ณธ - ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ๋ชจ๋์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ค ์ ์ปค๋ฒํ๋๋ฐ ์ ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋ ์ ์๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ์คํ์ง ์๋ณธ - ๊ณ ํ์ง ์๋ณธ์ ํน์ง ์ค ์ผ๋ถ๊ฐ ์ถฉ์กฑ๋์ง ์์ผ๋, ๊ณ์ 41) ๊ณ ํ์ง๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ํํ ํต์ฌ์๋ณธ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋๊ณ , ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ ํ์ง๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ณด์์๋ณธ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋๋ค. - 44 -
๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์์ค์ ํก์ํ ์ ์๊ณ , ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ๋ฆฌ๋ณด๋ค ํ์์ ์ธ ์๋ณธ ์ ํ์ง ์๋ณธ - ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ/ ํ์ฐ ์์ ์์ค์ ํก์ํ ์ ์๋ ์๋ณธ 17.11.35 ๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ ํ์์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ด ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ๋ฒ์ฃผ ๋๋ ๋จ๊ณ(์, ๊ณ ์ํ, ์ค์ํ, ์ ์ํ)๋ณ๋ก ์ต์ ํ๋ ๋๋ ์ต๋ ํ๋ ๋ฅผ ์ค์ ํ๋ค. ์ค์ ๋ ํ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋น์จ๋ก ๊ท์ ํ๋ค. 42) (์, ๊ณ ํ์ง ์๋ณธ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ 50% 43) ์ด์, ์ ํ์ง ์๋ณธ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ 25% ๋ฏธ๋ง) ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ๋๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํน์ ์๋ณธ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋น์จ(์, ์๊ตฌ ํ์์ ์ฑ๊ถ ๋ฐ ์๊ตฌ ๋์ ์ฐ์ ์ฃผ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ 50% ๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ์ ํ๋ ์ ์๋ค.)์ ์ ํ ์ ์๋ค. 17.11.36 ์ ์ ํ ์ต์ ๋๋ ์ต๋ ์์ค์ ์ค์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ตฌ์๋ณธ๊ณผ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต ์ ์์ค๋ค๊ณผ์ ์ํธ์์ฉ์ ๋ณดํ ๋น์ฆ๋์ค์ ํน์ง์ ์ํด ์ข์ฐ๋ ์ ์๋ค. ์์ ์ค์ ํ ๋ฒ์ฃผ๋ค์ ๋ชจ๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ด ๋ถ๋ช ํ๊ฒ ํ๋์ ๋ฒ์ฃผ ์๋ง ์ํ๋ค๊ณ ์ธ์๋๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋์ผ ๋ฒ์ฃผ์ ์ํ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ชจ ๋ ๋์ผํ ํ์ง์ ์ง๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์๋ค. ์ค์ ๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ ๊ฐ ๊ตฌ ๋ถ์ด ๋ถ๋ช ํ์ง ์๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ๋ฌ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ค์ ์ผ๋ง๊ฐ์ ๊ณ ํ ์ง ํน์ง์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. 17.11.37 ์ด ์ฌ์ค์ ๋ํด์๋ ๋ ๊ฐ์ง์ ์ ์ฌ์ ์ ์ฑ ๋์์ด ์๋ค. ํ ๊ฐ์ง๋ ์๋ณธ์ด ์ ์ ํ ๋ฒ์ฃผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ ์๋ ํน์ง์ ๊ดํด์ ์ต์ ํ์ง ๊ธฐ ์ค์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํด๋น ํญ๋ชฉ์ด ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋ ํ ์ด ํญ ๋ชฉ์ ์ ํ ์์ธ ์ ์ ํ ๋ฒ์ฃผ์ ํฌํจ๋๋ค. ๋ค๋ฅธ ํ ๊ฐ์ง๋ ์ ์ ํ ๋ฒ ์ฃผ์ ์ ํ๋ ์ฐ์ ์ ์ํ ์ต์ ํ์ง ๊ธฐ์ค๋ค์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋, ์ ํ ์์ด ํด๋น ๋ฒ์ฃผ์ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฉ๋๋ ํญ๋ชฉ๋ค์ ์ํด ์ถ๊ฐ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ํ์ง ๊ธฐ์ค๋ค์ ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ฒ์ฃผ๋ค์ ํจ ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ธ๋ถํ๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํน์ ๋ฒ์ฃผ๋ฅผ ์ํด ์ค์ ํ ํ์ง ํ ๋๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ ์ดํํ ์ ์๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ํด๋น ๋ฒ์ฃผ ๋ด์์ ๋ ๋ง์ด ์ธ์ํ๋ ๊ฒ์ ์ธ์ ํ๋ค. 17.11.38 ๋จ๊ณ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ก ์ ์ผ๋ก๋ ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ์๋ณธ 42) ์ค์ ๋ก๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ํ๋๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๋น์จ๋ก ์ค์ ํ ์๋ค. 43) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฐ๋ผ ๋น์จ์ด ์์ดํ ์ ์๋ค. - 45 -
๊ณผ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ์๋ณธ์ ๊ตฌ๋ถ์ ์ง์ผ์ผ ํ๋ค. ์ํ ๋ถ๋ฌธ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ๋งฅ ๋ฝ์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๋ณธ์ ๋ฒ์ฃผ๋ณ๋ก ๊ตฌ๋ถ์ด๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ - ์ฐ์์ ์ ๊ทผ๋ฒ(Continuum Approach) 17.11.39 ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋ฒ๊ถ์์๋ ์ฐ์์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌ ํ์ง์ ์ธ์ํ ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ ํ์์ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ด ๋ฒ์ฃผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ง ์์ผ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ํ ํ์ง ํน์ ์ ํ ๋๋ก ํญ๋ชฉ๋ค์ ์ ๋ ฌํ๋ค. ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ์ ์ง์ ์ต์ ํ์ฉ ์์ค์ ์ ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ๊ณ ํ์ง์์ ์ ํ์ง๋ก ์์๋ ๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ๋ ์ต์ ์์ค์ ์ด๊ณผํ๋ ์๋ณธํญ๋ชฉ๋ค์ ์ง ๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํ ์๋ณธ ์์์ผ๋ก ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง๋ค. ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ์ ๋ณธ๊ณผ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค ์๋ณธ ์ ์ ์ ํ ๊ท ํ์ ํ๋ฆฝํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ค์ ์ ์คํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ์ง์ ์ฃผ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ - ์๋ณธ ์์์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ 17.11.40 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๋ ๋ช ์์ ์ธ ์๋ณธ์ํ ๋ฒ์ฃผ๊ฐ ์๋๋ผ ๊ฐ๋ณ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ํ๊ฐ ๋ฐ ์๋ณธํญ๋ชฉ์ ํน์ง์ ํ ๋๋ก ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์ข ์๋ณธ์ํ์ ์คํธ๋ ์ค ์ ์ฝ์ ์ด์์ ์ง๊ธ์ด ์ฐ๊ธฐ๋๋ค ๋ ํ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๊ณต๋์ง๋ ๊ฒ์ ํ์์ถฉ๋ถํ ํ์ค์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๊ณตํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋์ ์๊ฑด๋ค์ (๊ฐ๋ฅ ํ ๋ง์ ์ง์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ) ์ด ์๋ณธ์ํ๋ค์ด ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ปค๋ฒํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ํํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ - ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ํ ๋ฐ ๊ฒฐํฉ 17.11.41 ๋ชจ๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฅ์ ๊ณผ ๋จ์ ์ ๊ฐ์ง๋ค. ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ณดํ์์ฅ์ ์กฐ ์ง ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ํ๊ฒฝ์ ์ ํฉํ ์ต์ ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ํํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ๋์ฒด๋ก ์ด๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋๋ , ์ ํ๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์๋ณธ ์ ์๋ค์ด ๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ฒญ์ฐ ๊ธฐ์ค์์ ์ถฉ๋ถํ ํ์ง์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ - 46 -
๋ณด์ฆํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํฌ๋ช ํ๊ณ , ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.11.42 ์ผ๋ถ ์์ฅ์์๋ ์ ํ๋ ๊ธ์ต์ํ(์, ์์์๋ณธ)๋ง์ด ์์ ์ค์ ํ ํ ์ง ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ํ ๋ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ํด ์๋ณธ ์์์ ํฌํจ๋ ์ ์๋ ๊ธ์ต์ํ์ ๋ฒ์ ์ ํํ๊ธฐ ๋ฅผ ์ํ ์ ์๊ณ , ๋๋ ์ ์ ํ ์ฌ์ ์น์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ธฐ๋ฅผ ์ํ ์ ์๋ค. 17.11.43 ๋ํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋ ๋ด ์๋ณธ์์ ๊ฒฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ฒด๊ณ ๋ฐ ์์น๋ค๊ณผ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํต์ ์ ์ค๋ค์ ๊ตฌํ ๋ฒ์์ ํฌํจํ๊ณ , ๋ํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ชฉํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ํนํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๋ชฉํ๊ธฐ์ค ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ณธ์์ ๊ฒฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๊ณ ๊ฐ 17.2.6์์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฐ๋ ์ธก๋ฉด์์์ ๋ ๊ฐ์ง ์๋ณธ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ผ์น๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.11.44 ์ด๋ฅผ ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๊ฐ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ์์ค์ ํน ์ ๊ธฐ๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผ ํ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ์์ค์ ์ด๋ํ ์ ์๋ ์ต๋ ํ๋ฅ ์ ๊ณ ๋ คํ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ค์ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ์ ์ผ๊ธฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ค์ ์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๋๋ ์ฒญ์ฐ์ด ์ด๋๋ ๊ธฐ ์ ์ ์์ค์ ํก์ํ ์ ์๋ ์ถฉ๋ถํ ์๋ณธ์์์ ์ ์งํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์๋ณธ ์์์ ๊ฒฐ์ ์ 17.2.5์์ ๊ท์ ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ชฉ ์ (๊ณ์๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์์์ ์์คํก์์ฑ)์ ์ถฉ๋ถํ ๊ฐ์กฐํ ํ์๊ฐ ์๊ณ , ์ ์ ์ผ๋ก๋ ๋ฒ์งธ ๋ชฉ์ (์ง๊ธ๋ถ๋ฅ ๋๋ ์ฒญ์ฐ ์ ์์คํก์์ฑ)์ ์ ๋ขฐํ ์ง ์๋๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.11.45 17.10.3-17.11.44์์ ๊ท์ ํ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ๋ค์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค. ๊ณ ๋ ค์ฌํญ๋ค์ ์ค์ ์ ์ฉ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ด ๋ณดํํ์ฌ ์ค์ฌ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์ค์ฌ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅด๋ค. ์ด๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด๋ ๊ทธ ๋ฃน ์๋ณธ์์์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ฃผ์ ๊ทธ๋ฃน ์์ธ๋ค์ ๋ค์ค ๊ณ์, ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ ๋ณธ์ฐฝ์ถ ๋ฐ ์ํธ๊ธ์ต, ์๋ณธ์ ์ง ๋ฐ ์๋ณธ์ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง, ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ์ ์์ฐ์ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํฌํจํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ธ๋ค(์, ์ด๋ฌ ํ ์์ธ๋ค์ด ๊ท์ ํ์ฌ์ ๋น๊ท์ ํ์ฌ ๋ชจ๋์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋๋ ๊ทธ ๋ฃน ๋ด ๊ณ์๋ ๋ด๋ถ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋์ ํด๋ก์ฆ๋ ๋ฃน - 47 -
(closed loops)์ธ ๊ฒฝ์ฐ)์ด ๋ถํฌ๋ช ํ ๊ฑฐ๋์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํน๋ณํ ์ฃผ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ณธ์ ๋ค์ค ๊ณ์ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์๋ณธ์ฐฝ์ถ 17.11.46 ๋ค์ค ๊ณ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํ์ฌ ๋ชจํ์ฌ ๊ด๊ณ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ํฌํจ๋ ๋ ์๋ณธ์ํ์ ํฌ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋ค์ค ๊ณ์์ ์ฐ์๋ ๊ฑฐ๋๊ฐ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 17.11.47 ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์๋ณธ์ฐฝ์ถ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ด๊ณ์ฌ๊ฐ ์ํธ๊ธ์ต์์ ์ผ์ด๋ ์ ์๋ค. ์ํธ๊ธ์ต์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ผ ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ ์๋ณธ์ํ์ ๋ณด์ ํ๋ ๊ด๊ณ์ฌ ์ฃผ์์ ๋ณด์ ํ๊ฑฐ๋ ๊ด๊ณ ์ฌ(๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋น๋ณดํํ์ฌ)์๊ฒ ๋์ถํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. 17.11.48 ์ ์ ํ ์กฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์๋ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ์ ์ง์คํ์ง ์๊ณ ๊ทธ๋ฃน ์ง ์คํ๋ ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณดํต์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ณ , ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ค์ค๊ณ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ด๊ณ์ฌ์ ์๋ณธ์ฐฝ์ถ์ ์ ๊ฑฐํ๋ค. ์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ ๋ค์ค ๊ณ์ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ด๊ณ์ฌ์ ์๋ณธ์ฐฝ์ถ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ ๋๊ฐ ์๋ณธ์ ์ด์ค์ฌ์ฉ์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ ์น ์ฒ๋ฆฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ธ์ง๋๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฒ๋ฆฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง 17.11.49 ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง๋ ๋ชจํ์ฌ, ๊ท์ ํ์ฌ ๋๋ ๋น๊ท์ ์ง์ฃผํ์ฌ๊ฐ ๋น์ ๊ฒฉ ๊ฐ๋ ์ ๋ณธ ๋๋ ์ ํ์ ์ ๊ฒฉ ๊ฐ๋ ์๋ณธ์ธ ๋ถ์ฑ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ํ์ ๋ฐํํ๊ณ , ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์ํ์ฌ์๊ฒ ์์ต๊ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์๋ณธ์ผ๋ก ์ด์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ๋ค. ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง๋ ๊ทธ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ณผ๋ํ ์คํธ๋ ์ค๊ฐ ๋ชจํ์ฌ์ ์ฑ๋ฌด์ด ์ ์ง๊ธ์๋ฌด์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๊ท์ ํ์ฌ์ ์์ฉํ๋ ์ํ์ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ค. ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ 17.11.50 ๊ทธ๋ฃน ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ด๊ณผํ๋ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด๊ณผ ์๋ณธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ค ๋ฐ ์๊ตฌ์๋ณธ - 48 -
์ผ๋ก ํญ์ ์ด์ฉํ ์ ์๋ค. ์์ ๋ก์ด ์์ฐ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ด์ ์ ์ด์ ๋๋ ๋ฒ์ ํ๋๋ก ์ ํ ๋ ์ ์๋ค. ๋ฒ์ ํ๋ ์ฌ๋ก์๋ ๋ช๋ช ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๋ค์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฐฐ๋น์ ์ํ ์๋ช ๋ณดํ์ ๋ฐฐ๋น๊ด๋ จ ์์ฌ๊ธ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธ์ต์ํ ๋ณด์ ์๊ฐ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ์ ์์ฐ์ ์ธ์ํ ์ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ตํ ํ๋ ํต์ ํ๋ ๊ฒ์ด ํด๋น๋ ์ ์๋ค. ์ ์์์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ๊ธ์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจํ์ฌ์์ ์ข ์ํ์ฌ๋ก ๊ทธ๋ฃน ๊ณ์ด์ฌ ๋ด ์์ค์ ์ปค๋ฒํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด ์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์คํธ๋ ์ค์์๋ ๋ชจํ์ฌ ์ง์์ด ํ์ํ ๋ ํญ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง๊ณ ์๊ฑฐ๋ ์ธ์ ๋์ง ์์ ์ ์๋ค. 17.11.51 ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ ์ ์์ ๋ฐ ์คํธ๋ ์ค์์ ๊ทธ๋ฃน๋ด์์ ์๋ณธ์ ๋์ฒด๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ์์ฐ์ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ฝ์ ์ ์ ํ ์ค์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ณธ์ ์ธ์ํ๊ณ , ๋ฒ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ๋ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ์ํ ๋ฐ ์๋ณธ์ด์ ์ํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๋ ์ ์ฝ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ ์ ์ ํ ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋น๊ธ์ ์ด์งํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋๋ก ์์ฐ ๋ฐ ์์ฐ ์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด์์ ์ฆ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋์ฒด ๋ฐ ์ด์ ๋๋ค๋ ๊ฐ์ ์ ์ ์ฉํ๊ณ ์ ๋ ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด์ ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ์ฐ๊ฒฐ๋ฐฉ์์ ์๋ณธ์ ์ฌ์ฉ์ ํ์ ์ด๋ฃจ์ด ์ง๋๋ก ์์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ ์๊ฑด 17.12 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ : ๋ชจ๋ ์ ์ฉ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ๋์ฒด๋ก ์ผ๊ด์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋๋ก ๊ท์ ์ ๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ ์ค์ ํด์ผ ํ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฌ๋ฌ ์์ค ์ค์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ์ฉ์ด ํ์ฉ๋๋ ์์ค์ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.12.1 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ค์์ ๋๊ฐ์ง ์๋ฏธ์์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ํ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ 44) ์ ์ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ท์ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ ๋ฐ ๊ท์ ํ์ ์๋ณธ๋์ ์ฐ์ ํ ๋ ์๋จ 44) ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ๊ณํ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ด์์ค ํ์์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ฐ์ถ๋ ์๋ณธ์ ๋งํจ - 49 -
๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํจ ๊ณผ์ ์ธ ํ์ฉ์ ํ์์ ์ด๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ์ ์์, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ์ฐ์ ์ ํ์ฉํ ๋ ๊ฒ์ด ์ฐ์ ์ ์ฐฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ์ฐ์ ์ด๋ ๋ด๋ถ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ์น์ธ์ ํ์๋ก ํ์ง ์๋๋ค. 17.12.2 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฃผ๋ ๋ชฉ์ ์ค ํ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ๊ณผ์ ์ ๋ณด๋ค ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํตํฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํ ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ์ฐ์ ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์์น ์ผ๋ก์, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ํ์ฉ๋๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฒฝ ์ ์ ์๋ณธ ์ฐ์ ์ ์ด๋ฏธ ํ์ฉ๋๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ฐ์ง ๋ชฉ์ ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ผ๊ด๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์ด ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ฉ ๋ชฉ์ ์์ ์ฐจ์ด๋ก ์ค๋ช ๋์ด์ง ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 17.12.3 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ฑ ๋ง์ถคํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ชจ๋ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ํํ ๊ฒ์ธ ์ง์ ๋ํ ์ ํ๊ถ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋๋ค 45). ๋ค๋ง, ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์๊ตฌ์๋ณธ ์ฐ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ค์ ํ ์กฐ๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ค. 17.12.4 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ์ฌ๋ฌ ์ ๊ทผ๋ฒ์ค ์ ํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ์ ๋ฆฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์์์ ์ผ๋ก ์ทจ์ฌ์ ํ(cherry-picking) 46) ํ ์ ์ ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์, ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋นํด ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ด ์ ๊ฒ ๋์ฌ ๋๋ง ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋๋ก ํ ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ์ง ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๋ณด๋ค ํ์ค์ ์ด๊ณ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ์ ์ ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก IAIS๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ฉ์ ์ง์งํ๋, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์์ ์ทจ์ฌ์ ํ(cherry-picking)์ ํ๋ ๊ฒ์๋ ์ฐฌ์ฑํ์ง ์๋๋ค. 45) ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ ์ ๋น์ฉ ๋ฑ ์ฌ๋ ค๊ฐ์ง ๊ณ ๋ คํด์ผํ ์ฌํญ์ด ์๋ค. IAIS๋ (์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ์ฅ๋ คํ์ง๋ง) ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ณด์ง๋ ์๋ ๋ค. 46) ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ธก๋ฉด์์ ์์์ ์ทจ์ฌ์ ํ(cherry-picking)์ ๊ดํด์๋ ๋ฌธ๋จ 17.12.14๋ฅผ ์ฐธ์กฐ - 50 -
17.12.5 ํนํ, ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ด ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์์ ์์ ํ ๊ฐ์ ๊ณผ ์ผ๊ด๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํด๋น ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋์ด๊ฑฐ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ํค๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ํ์ฌํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋๋ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ํด๋น ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋ณด ๋ค ์ ๋ฐ์๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 17.12.6 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฏธ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ์ํ ์น์ธ์ ๋ฐ์ง ์์ ์ํ์ผ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ ์ฌํญ์ ๋ํ ๊ฒฐ ์ ์ ํด๋น ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ ผ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.12.7 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด๋ค ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋์ ํ๋๋ก ํ๋ ๋๊ธฐ ๋ฅผ ์ ๊ณตํจ์ผ๋ก์จ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ์ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํตํด ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ณ ๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ชฉ์ ์ ๋์ฑ ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ถํ๊ณ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ต, ์ด์, ๊ด๋ฆฌ ํต์ ์ ๋ํ ์ ์ฐจ, ์์คํ , ํต์ ๋ฑ์ ์ ์ ์ผ๋ก ํตํฉ๋๋๋ก ์ง์ํ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์ํ ๊ธฐ์ค 17.12.8 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ ์๊ตฌํ๋ ์์ ์ฑ ์์ค์ ๊ธฐ์ดํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค(modelling criteria)์ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ํ ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ค๊ณ์ ๋ชจํ์กฐ์ (calibration) ์ ์ ์ฉ๋ ์์ ์ฑ ์์ค๊ณผ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ๋์ผํ ์์ ์ฑ ์์ค์ ์ ์ฉํจ์ผ ๋ก์จ ๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ์ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ์ผ๊ด๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ค๊ณผ ๋ ผ์๋ฅผ ํต ํด์ ์ด๋ฌํ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌ ๊ท์ ์๋ณธ์ ๊ตฌ๋ ์์ค ์ค์์ ์ด๋ ์์ค์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ํ์ฉ๋๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ ์ - 51 -
์ค์ ๋ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค(modeling criteria)์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ ํด์ผ ํ๋ค. 17.12.9 ํนํ, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด MCR์ ์ฐ์ถํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ ค ํ ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ MCR์ ์ฃผ๋ ๋ชฉ์ (์ฆ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ๊ถ ๊ทน์ ์ธ ์์ ๋ง์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ)๊ณผ MCR์ด ์ถฉ๋ถํ ๊ฐ๊ด์ ์ด๊ณ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ ์๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ MCR ์ฐ์ ์ ๋ด ๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ด ํ์ฉ๋๋ค๋ฉด MCR์ด ์ถฉ์กฑ๋์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ฅ ๊ฐํ ๊ฐ ๋ ์กฐ์น๊ฐ ๋ด๋ ค์ง ์ ์๋ค๋ ์ , ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ ์ฑ์ด ๋ฒ์ ์์ ์๋ฌธ์ ๋ ์ ์๋ค๋ ์ ์ ํน๋ณํ ์ฃผ์๊ฐ ํ์ํ๋ค. 17.12.10 IAIS๋ ํน์ ํ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๋ชจ๋ IAIS ํ์๊ตญ์ ์ ์ฉ๋์ด ์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ์ฌ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ ์ ์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ์๋ฆฝํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํ ํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ ๋ชฉ์ ์ ํ์ฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๋ชฉ์ ์ ์ผ๊ด๋๋๋ก ๋ชจ ํ์กฐ์ (calibrated)์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ์ผ๋ถ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ต์ํ ํฌ์๋ฑ๊ธ ์ ํ์ ๋ ๋งํ ์ ๋ขฐ์์ค์ ์ค์ ํ๋ค. ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ์๋ก์, 1๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์น 99.5% VaR 47) ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจํ์กฐ์ ๋ ์ ๋ขฐ์์ค 48), 1๋ ๊ธฐ ๊ฐ๋์ 99% TVaR 49) ๋ฐ ๊ณ์ฝ ์์กด๊ธฐ๊ฐ๋์ 95% TVaR 50) ๋ฑ์ด ์ ๋ค. PCR๊ณผ MCR์๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ์ค์ด ์ ์ฉ๋๋ค. 17.12.11 ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ์ฐ์ ํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ด ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ์์ ํ๋ ๋ชฉ์ , ์์น ๋ฐ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ผ๊ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฐ์ ๋จ์ ํ์คํ ํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์์ ์ ํ ์ ๋ขฐ์์ค์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉํ ์์ธก์น์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ์ง์ ์ ์ฉํ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝ ์ ์ ์๋ณธ ์ฐ์ ์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ ์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฌ์ฐ์ (recalibrate)ํ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ก์จ ๊ฐ 47) VaR-Value at Risk : ์ผ์ ํ ๊ธฐ๊ฐ๋์ ์ผ์ ํ ์ ๋ขฐ์์ค ํ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ต๋ ์์ค์ ๋ํ ์ถ์ ์น) 48) ์ด๋ ํธ์ฃผ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก MCR์ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ์์ค์ด๋ฉฐ, ์ ๋ฝ์ Solvency II ์ฒด ์ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ธฐ์ค ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ํ๋๋ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์์ค์ด๋ค. 49) TVaR-Tail Value at Risk : VaR์ VaR๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ๊ฐ๋ค์ ํ๊ท ์ ํฉํ ๊ฐ 50) ์ด๋ ์ค์์ค Solvency Test์ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค(Modelling Criteria)์ด๋ค. - 52 -
๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ด๋ถ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ๋๋ฐ ํ ์ํ ์ ์ฐ์ฑ์ ํฌ์ํ์ง ์์ผ๋ฉด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ๊ฐํ ๋๋ฐ ํ์๋ก ํ๋ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋ค. ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ฌํญ์ ๋ํด์๋ ๋ฌธ๋จ 17.15.1~17.15.22์์ ๋ ผ์ํ๋๋ก ํ๋ค. 17.12.12 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ณ ์์ดํ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๋ณ๋ก ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ด ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ ๋ ์ฐ์ ์ ํ์ฉํ ๋ ๋์ฒด๋ ์ ์ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ ๋์ฒด์ ์ธ ์ผ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ 17.12.13 IAIS๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ง์ง ํ๋ค. ๋ถ๋ฌธ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์์ด์ ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฌ์ ๋ถ(business line)๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ๊ตฌ์ถํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ผ ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ์ผ๋ถ ์ฌ ์ ๋ถ์ ๋ํด์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ํ์ฉ๋๊ณ ์ฌํ ์ฌ์ ๋ถ์ ๋ํด์๋ ํ์ค ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ํ์ฉ๋๋ค๋ฉด, ์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ํจ ์ ์์ด ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 17.12.14 ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ์ดํํ๋ ๊ณผ์ ์ ์ ์กฐ๋กญ๊ฒ ํ๋๋ฐ ์ด์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ํ์ฌ์ ํ์ค ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํ์ฉํ๋ ํ์ฌ๊ฐ์ ํฉ๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋งค์ฐ ๋ณต์กํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ฉ ํ๋ค๋ฉด ์ ์ฉ๋ฒ์๊ฐ ๋ช ํํ ์ ์๋๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ ํ ์ ๊ทผ๋ฐฉ ๋ฒ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฒ์๋ฅผ ์ถ์๋์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ด ํฉ๋ฆฌ ์ ์ด๊ณ ํ๋นํ๋ค๋ฉด, ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ต์ข ์ ์ธ(transition ์๋..์ญ์ฃผ) ๊ฒฐ๋ก ์ด ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์์์ ๋ ผ์ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ณดํ ํ์ฌ๊ฐ ์ ๋ฆฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์์๋ก ์ทจ์ฌ์ ํ(cherry-picking)ํ ์ ์ธ์ด ์์์ ์ ๋ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ํ์ฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํนํ ๊ทธ๋ ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฆ์ฑ ์์ ๋ถ๊ณผํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํน ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํน์ ์ฌ์ ๋ถ์ ๋ํด์๋ง ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ํฉ๋นํ ์ด์ ๋ฅผ ์ ์ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ ์๋ ์ฌ์ ๊ฐ ํฉ๋นํ์ง ์์ - 53 -
๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ๋ถ์น์ธ ๋๋ ์ฒ ํํ๊ฑฐ๋ ๋ชจํ ์ด ๋ง์กฑํ ๋งํ ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋ ๋ ๊น์ง ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋ถ ๊ณผํ๋ ๋ฑ ์ ์ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. 17.12.15 ๋ ICP๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ชจ๋ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ๋ ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ (17.13.1~17.17.8 ์ฐธ์กฐ) ๋ฑ ๊ฐ ๊ฒ์ฆ๊ธฐ์ค์ ๋ชจ๋ ๋ด์ฉ์ ์ ์ฉ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. ํนํ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ๋ ์กฑ ์ ์ผ๋ก ์ค์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ์ด๋ป๊ฒ ์ผ๊ด๋๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ํ ํ์ฉ ์น์ธ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ถ๋ก์, ๋ณดํ ํ์ฌ๋ ๋ชจํ์ ์ ํ๋ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ๋น์ฑ์ ์ ์ฆํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจ ํ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ถํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ค๋ชจํ์ ๋นํด ํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ ์ ๋ฐ์ํ๋์ง ๋๋ ์ด๋ป๊ฒ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ถฉ๋ถํ ์์ํ๋์ง๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๊ธฐ๋ก ํ ๊ฒฐ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ๋ช ํํ๊ฒ ๋ฌธ์ํํด์ผ ํ ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ง์ผ ๋ถ๋ฌธ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก์ ์ดํ์ ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ดํ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ์ ๊ฐ ๋ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ดํ๊ณํ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณํ๊ณผ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒํ ๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ถ ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ์ผ์ ํ ์ ํ์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ค. (์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ดํ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ถ๊ฐ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๋ถ๊ณผ ๋ฑ) ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.12.16 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ 51) (์ฃผ36)์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ํ์ฉํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๋ฒ์ ๋จ์์ธ ๋ณดํํ์ฌ(insurance legal entity)์ ์ ์ฉ๋๋ ์์ ์ฑ ์์ค์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ๋ ๋ชจํ์ ๋ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ จํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ์ปค๋ฒํ๊ฑฐ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ข ๋ฅ์ค ์ผ๋ถ๋ฅผ ์ปค๋ฒํ๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน 51) ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ถ๋ถ๋ณ๋ก ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์์คํ ์ ๋งํ๋ฉฐ, ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ํ๋ ํ์ ์๋ณธ๋์ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ์๋ณธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ์์ ํ ๋นํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ๋ค. - 54 -
๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ถ์ ๋ํ ๋ชจํ๋ค์ ์กฐํฉ์ ํฌํจํ ๋ค. ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๋ชจํ์ด๊ธฐ๋ณด๋ค๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ ์ ์๋ค. 17.12.17 ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ ๋ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ชจ ํํ ๊ธฐ์ค์ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋๊ณผ ๊ฐ๋ณ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฐ์ ๋์ฒด๋ก ์ผ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. 17.12.18 ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ทธ๋ฃน๋ณ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋งค์ฐ ์์ดํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์น์ํจ์ ์์ด์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ์ ์ฌํ ๋ฆฌ ์คํฌ ํน์ฑ์ ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ์, ์ฆ ์ผ์ ํ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ์ง์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ก ์ด์๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๋ฒ์ ๋จ์์ธ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ์ ๋์ฒด๋ก ์ผ๊ด ์ฑ์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ชจํ ์น ์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์์ด์ ๋์ฒด์ ์ธ ์ผ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. 17.12.19 IAIS๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ด ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅผ ์ ์์์ ์ธ์ํ๊ณ ์ ๋ค. ์ฌ๋ฌ ๊ตญ๊ฐ์์ ํ๋ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน ์์์ฌ๊ฐ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ผ๊ด์ฑ ์ ๋๊ฐ ์์ดํ ์ ์๋ค. 17.12.20 ๊ฐ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ํต์ ์์ค์ ๊ด๋ จ ํ์ฌ ์ด๋ค ๊ทธ๋ฃน ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ ๋ํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ด ํ์ฉ๋๋์ง ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.12.21 ํนํ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ MCR ์์ค์์ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฐ์๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ฌํญ๊ณผ ์์ดํ ์ ์ ๋ค.์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฐ๋ณ ๋ฒ์ ๋จ์์ ๋ํด ๋ฒ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์๋ฆฝํ ๊ณ ์กฐ์ ํ ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ด๋ จ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ด ํจ๊ป ์์ ํ๊ฒ ๋ ํ์๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ต์ด ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ 17.13 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ - 55 -
์ฐ ๋ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ ํ์๋ก ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ๋ํ ์ฌ์ ์ ์ธ ์น์ธ์ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์กดํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ์์ํ๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด ๋ชจํํ ๊ธฐ๋ฒ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ํจ์ ์์ด ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต ๋ฐ ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ์ฐ๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํด ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ, ๋ฐ ํ์ฉ ๋ ๊ฒ์ฆ ๋ฑ ์ต์ํ ์ธ๊ฐ์ง์ ๊ฒ์ฆ์ ์ค์ํจ์ผ๋ก์จ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ํฉ์ฑ์ ํ์ธํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉํ๊ธฐ์ ์ ์ ํจ์ ์ ์ฆํ ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ธ๊ฐ์ง ๊ฒ์ฆ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ๋ํ ์น์ธ 17.13.1 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ์ฌ์ ์ ์ป์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ ์ฉ๋๊ธฐ์ ์ ํฉํจ์ ํ ์ธํ๊ณ ๊ทธ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ํ ์ฑ ์์ ๊ฐ๋๋ค. IAIS๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ ์ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ์น์ธ์ ํ์๋ก ํ์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ค. 17.13.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์ํ ๋ชจํ์ ๊ณต์ ํ๊ฒ ํ๊ฐํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ณ ๋น๊ต๊ฐ ๊ฐ ๋ฅํ๋๋ก ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ฌ์ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ์ฌ์ ์ ์ธ ๊ท์น์ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ณ ๋ณดํํ ์ฌ์ ์ ์ฉํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ง๋๋๋ฐ ๋ฐฉํด์์ธ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ชจ ํ์ถ์ ์น ์๊ฑด์ ํตํด ์ผ์ ์์ค์ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ป์ด์ง ์ ์์ผ๋, ์ต ์ ์ ๋ชจ๋ฒ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ์ ์์ ํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋น๊ต ๋ฅผ ์ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณดํ์ฐ์ ๊ฐ์ ๋ํ๋ฅผ ํตํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์ฅ ์ข๋ค. 17.13.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์น์ธํ ๋ ๋ณดํ ํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๋ณธ์ ๋ํ ํฉ๋นํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฐ ์ถํจ์ ์ถฉ๋ถํ ํ์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค.๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์กฐ์ํ ๊ตฌ์ถ์ ์ข ์ฉํ ์ ๋ ์์ผ๋, ๋ชจํ ์ถ์ ์น๊ฐ ์ ํํ์ง์ ๋ํ ํ์ ์ด ์๊ธฐ ์ ๊น์ง๋ ๋ด - 56 -
๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์น์ธ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์๋ ์๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์น์ธ์ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํน์ ๊ธฐ๊ฐ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์๋ ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ํ๊ฐํ ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์น์ธ์ ์ํด์ ๋ชจํ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์๋น์์ค์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๊ฐ๋ฐํ ํ์๊ฐ ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์๋ก์ด ๊ฐ๋ ๊ถํ์ ๋์ ํ ํ์๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. 17.13.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจํ ๊ฒ์ฆ์ ์ํ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ ์ฐจ๋ก์ ์ต์ํ ํต๊ณ์ ํ ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ ํ๊ฐ๋ชฉ์ ์ผ๋ก๋ ๋ค์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ ์ผ๋ฉฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ํ์๋ก ํ์ง ์์ผ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด์๋ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ค์ ํ ์ ์๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ ๋, ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ถ๋ก์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ฐ๋ ์ฃผ ๋ ์ญํ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ด ๋ถ๊ณผํ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ ๊ธฐ์ค์ ๋ณดํํ์ฌ๋ณ ๋ฆฌ์คํฌ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ๋ ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์๋จ์ผ๋ก์ ๊ฐ์ ธ์ผํ๋ ์ถฉ๋ถํ ์ ์ฐ์ฑ์ ๋ง๋ ๊ฒ ์ด์ด์๋ ์๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด๊ฐ๋ฐ ๋๋ ์ธ ๋ถ๊ธฐ๊ด์ ์ํ ๊ฐ๋ฐ ์ฌ๋ถ์ ๊ด๊ณ์์ด ์ผ๊ด๋ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ด ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.13.5 ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ๊ณผ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ด ๋ป๊ฒ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฌ์ด์์ ๋ด์ฌํํ๋์ง์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ์ป๋ ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ดํด๋ ์ ์๋ค. ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ์ฐ์ถํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๋ฐ ํํ์ฌ์ ๊ท์ ์๋ณธ์ ๊ตฌ๋๊ณผ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋๋ค. 17.13.6 ๋ํ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ๊ฒํ๊ณ ์ ํฉ์ฑ์ ํ์ธํ์ฌ ๋ณดํ ํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ํ์ฉ์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ง์กฑ ํ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 52) ๋ด๋ถ์ ๊ฒ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ์ธ๋ถ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์ํด ์ ๊ฒ์ ๋ฐ๋๊ฒ์ด ์ข์ ์ ์๋ค. 52) ์ ํฉ์ฑ ํ์ธ์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ ๋ถ์ ๋๋ ์ธ๋ ฅ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์ ๋๋ ์ธ๋ ฅ์ ํตํด ์ด๋ฃจ ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. - 57 -
๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.13.7 ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ ์ ์ธ ์น์ธ์ ์ป์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ํ ๋ํ๋ 2๊ฐ ์ด์์ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ ๋ ์ฐ์ถํ ๊ฒฝ์ฐ, ํด๋น ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ถฉ์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๊ตฌ์ฌํญ์ด ์๋ก ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค: ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค(๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ธฐ์ค, ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ์ ๊ณ ๋ ค๊ธฐ๊ฐ, ์์ ์ฑ์ ์์ค) ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ชจํํ๊ฐ ํ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ข ๋ฅ ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋์ ๋ํ ์ฒ๋ฆฌ๊ธฐ์ค ๊ทธ๋ฃน ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์(์ฆ, ์ฐ๊ฒฐ๊ธฐ์ค ๋๋ ๋ฒ์ ๋จ์ ๊ธฐ์ค) ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ๋ํ ์ธ์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ค์ํ ์๊ตฌ์ฌ ํญ์ ์ถฉ์กฑํ ์ ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ ์ฐํ์ฌ์ผ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 17.13.8 2๊ฐ ์ด์์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๊ท์ ์ ๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ํ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ณต๋ ์น์ธ์ ์ํธ ์ดํด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ด ์น์ธ์ ์ฒญ ์ ์ฐจ์ ํ์ค ์ฉ์ด๋ฅผ ์ ํ๋ ๋ฑ ๊ณตํต์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๋์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์น์ธ์ ์ฐจ์ ํจ์จ์ฑ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ฑ์ด ์ฆ๋๋ ์ ์๋ค. 17.13.9 ๋ฐ๋๋ก, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ๊ฐ ๋ ๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์น์ธํ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์น์ธ์ ๋ฐ๊ณ ์ ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ ๋ฃน์ด ์ด๋ค ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ๋ด์์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์น ์ธ์ ๋ฐ์ผ๋ฉด์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ๋ ์น์ธ์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ ์๋ ์๋ค. 17.13.10 ์ด์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ง์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํตํด์ ๋ค๋ฅธ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ์์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ค ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ผ ๋ณธ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ์ํด ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ๋๋ก ํ๋ ์ง์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ด ์๋ณธ์ ๊ตฌ๋์ ๋ง์กฑํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง์ฌ์ ์์ ์ ์ ํ ์ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ๋ณธ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ์ ์ํด ์ง์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ์ป์ ํ์๋ ์๋ค. - 58 -
17.13.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ด ์น์ธ์ ์ฐจ์์ ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ ์ ๋ ๊ด์ฌํ๋์ง๋ ๋ค์ํ ์ ์ธ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋ฉฐ 17.13.12 ~ 17.13.16์์ ๋ ผ์ํ๋ค. 17.13.12 ๊ฐ ์ฅ ๋จ์ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ํ๋์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์๋ง ์์ ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋น์ฐํ ํด๋น ๊ดํ ๊ตญ์ญ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ง์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๋ชจํ ์น์ธ์ ์ฐจ์ ๊ด์ฌํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ ์ด์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฆ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์ดํ ๋ณดํ์์ ํ๋์ด ๋ณ๋๋ก ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ชจํ์ ๋ฒ์์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ด์ฌํ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ํ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ์ ์ฐ๊ณ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ค๋ฌด์ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๋์ผ์ฑ์ ์ฆ์ง ์ํด์ผ๋ก์จ ์ํธ์๊ฒ ์ ์ตํ ์ ์๋ค. 17.13.13 ๋ ์ด์์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ฉ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์ ์น์ธํ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ, ์ฆ ๋ชจํ์ฌ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์ ๋ง ์ ์ฒญํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค๋ฉด ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์น ์ธ์ ์ป์ ํ์๋ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ์ ๊ฒํ ํ๋ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํด๋น ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์์ํ๋ ๋ณดํ์์ฅ ์ ํฉ, ํด๋น ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์์ ํํฉ, ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค ๋ฑ์ ๋ฌธ์ํ ํ์๋ฅผ ๋ ๋ ์ ์๋ค. 17.13.14 ๋ ์ด์์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์์ (๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ PCR์ ์ฐ์ถํ๋๋ฐ) ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋, ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ค์์ 17.13.15~17.13.18์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํด๋น ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ๋ํ ์น์ธ์ ๊ฒํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.13.15 ๊ทธ๋ฃน์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฌ์ฉ์น์ธ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค์์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค: ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋; ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ์ฌ์ฉ์ ํ์ฉํ๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ฐ ํ์ฉ์ ๋ฒ์(์ฆ, PCR์๋ง ํ์ฉํ๋์ง ๋๋ PCR MCR ๋ชจ๋์ ๋ํด ํ์ฉํ๋์ง ์ฌ๋ถ) ๊ฐ๋ ์ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ฒํ ํ ๋ ํด๋น ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ด๊ณ๋ ์ฌํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ์ด - 59 -
๋ป๊ฒ ์ํธ์์ฉํ๋์ง ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด์ ์์๋ ๋จ์ํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ๊ดํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ ํ์กฐ ํ์ฝ 17.13.16 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์์ ์ฑ ์์ ๋ณด์ ํ๋ฉด์ ์น์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์๊ฒ ์์ํ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๊ธฐ๋ก ํฉ์ํ ์ ์๋ค. ํํธ, ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ฐ๊ด๋ ์ฌํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋์ด ์ต์ข ์ ์ธ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. ๋ ์ด์์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์ด ๊ด๊ณ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ๋ฌํ ๊ถํ์ ๋ฒ์ ์ผ๋ก ์๋ฏธ์๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ด๊ณ๋ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ๊ฐ ์ ํ์ (treaty)์ด ํ์ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ฝ์ด ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด ์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ์ ๋์ ์์ค์ ํ๋ ฅ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ชจํ์ด ๋ชจ๋ ์ข ๋ฅ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ๋ด๋น ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ์์ ํ๋ ์ง์ญ ์ํฉ์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ์ง์์ ๊ฐ ์ ธ์ผ ํ๋ค. 17.13.17 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ ์น ์ธ์ด ์ถฉ๋ถํ ํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ์ง์ผ๋ก์จ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ์ ๊ฐ ์์ค(๊ทธ ๋ฃน/ํ์๊ทธ๋ฃน/๊ฐ๋ณ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ)์์ ๋น๋ก์ฑ(proportionality)์ ํ๋ณดํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์์ค์์๋ ๊ทธ ์ค์๋๊ฐ ํจ์ฌ ์์ ์๋ ์๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ ์์ค์์๋ ์ค์๋๊ฐ ์์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ผ ํ๋๋ผ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์์ค์์๋ ์ค์๋๊ฐ ๋งค์ฐ ํด ์ ์๋ค. ๋ฆฌ์ค ํฌ์ ํน์ฑ๊ณผ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ์ ๊ฐ ์์ค์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ ์ ์๋ค. 17.13.18 ์ฃผ์ด์ง ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ ํ์์ ๊ท์ ์๋ณธ ์ฐ์ถ๋ชฉ์ ๊ทธ ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ ์ฑ ์ฌ๋ถ๋ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ปค๋ฒ๋ฆฌ์ง๊ฐ ํ๋นํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ์์ ์ ์ฅ์์๋ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ง์ ์ ํด๋ณดํ ํ์ฌ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๊ณ ์์ ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ ํ๋๋ง์ ํฌํจํ ๋ณดํ๊ทธ ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ช ๋ณดํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ค์์ฑ์ ๋ถ์ฌํ์ง ์๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ํด๋น ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ๋ ์ด๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ง ์์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ํด๋น ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น ์ธ์ ์ํด ์ ์ ํ ์๋ช ๋ณดํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ถ๋ฌธ์ ํฌํจํ๋๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ๊ทธ๋ ์ด๋ ํ๊ฑฐ๋ ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ์๊ฒฐ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ - 60 -
์ ์๋ค. ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ 17.14 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ํด๋น ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ์ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ธฐ์ด์ ์ธ ์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ๊ฐํ๊ณ , ๋ชจํ์ ๊ธฐ์ด์๋ฃ ๋ฐ ๋ชจ์์ ์ ํ์ ํฌํจํ์ฌ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ ์ฆํ๋ฉฐ, ๋ชจํ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ ๋น์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ ํํฉ ์ ๋ํ๋ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ ์ ํํ๊ณ ์๋น๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.14.1 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ด์์ ๋ํ ์ค์๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณธ์ ๋ํ ์ ์ถ์ ์น ๋ณด๋ค๋ ํ๋ฅ ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐ์ถํ๋๋ก ๊ตฌ์ถ๋๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ๋ค ์ํ ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ณ๋ก ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ ๋ฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ธ์ถ์ ์ ํฉํ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋๋ก ๊ถ์ฅํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ๋๋ฐ ์์ด ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๋ค์์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๋ฒ์ด ์กด์ฌํ๋ค. ๋๊ฒ ๋ณด๋ฉด, ๋จ์ํ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ชจํ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ณต์กํ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ชจํ๊น์ง ์๋ค. ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์๋๋ฆฌ์ค๋ ํน์ ์ฌ๊ฑด์ด๋ ํ๊ฒฝ์ ๋ณํ, ํน์ ์ฌ๊ฑด(์ฃผ ๊ฐ์ ํ๋ฝ ๋ฑ)์ ๋ณดํํ์ฌ ์๋ณธ ํฌ์ง์ ์ ๋ํ ์ํฅ์ ๋ชจํํํ๊ธฐ ์ ํด ์ฌ์ ์ ๋ถ์ฌ๋ ํ๋ฅ ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ธฐ๋ณธ๊ฐ์ ์ ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์๊ธฐ์ํฉ ๋ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ์ํํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ ์คํฌ ๋ ธ์ถ์ํฉ๊ณผ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ๋ค์์ ์ ๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ํ๋ค. 17.14.2 IAIS๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ธฐ์ํฉ ๋ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ๋ค ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์์์ ์ดํดํ๊ณ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฃผ๊ฐ์ ํ๋ฝ ๋๋ ์ด์์จ์ ๋ณํ ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ฒฝ์ ์ ์๋๋ฆฌ์ค์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ์ฐ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ์ํฅ์ ๋ชจํํํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค. ํํธ, ๋ณดํํ ์ฌ๋ ๋ฐ์คํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ํํ ์๋ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ค์ํ ์๋๋ฆฌ์ค๊ฐ ํน์ ์์ ๋ถ์ผ๊ฐ ๊ฐ์(run-off)๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๋น์ฆ๋์ค๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ํฅ์ - 61 -
๋ฏธ์น๋์ง๋ฅผ ๋ถ์ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ฅ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํจ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์๊ฒ ์ ์ฆํด์ผ ํ ๋ค. ์ด๋ ์ธ์ ๋ ์ง ๋ชจํ์ด ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ ์ฌ์์ฐํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ ๋ ฅ์๋ฃ์ ๋ณํ์ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ ์์ํฉ ์๋๋ฆฌ์ค ๋๋ ์๊ธฐ์ํฉ ์๋๋ฆฌ์ค์ ์์ํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ์ฐ์ถ๋ ์ ์ฒด ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ ๋งค์ฐ ๋ฏผ๊ฐํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํตํฉ์ ๊ดํด ํน๋ณํ ์ฃผ ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๊ธฐ์ํฉ ๋ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ํต๊ณ์ ๊ฐ์ ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ์ธํ๋ ์๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋ ์๋ ์๋ค. 17.14.3 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ชจ๋๋จ์๋ก, ์ฆ ๋ฆฌ์คํฌ๋ณ ๋จ์๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํด์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ณ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ ๋จ์๋ด ๋ฐ ์์ ๋จ์๊ฐ์ ์ง๊ณํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ง๊ณํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง๊ฐ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ ์ ์ฒด ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ง๊ณํ๊ณ ์ค๋ช ํ๋ ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๋ค๊ณ IAIS๋ ํ๋จํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํ ์ ์ฒด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฆฌ ์คํฌ ๊ตฌ๋ถ๊ฐ ๋ฐ ๊ตฌ๋ถ๋ด์ ์ํธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ถ์ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๊ธฐ์ํฉ์์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ฆ๊ฐํ ์ ์ ๋์ง๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค์ผ ํ๋ค. 17.14.4 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฐ์ํ ํ์ง์ ๊ธฐ ์ด์๋ฃ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ ์์์ฑ, ์ ๋ขฐ ์ฑ, ์ ํ์ฑ, ์๋น์ฑ, ์ ์ ์ฑ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ ์ฆ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ๊ฒ์ ํฌํจํ ๋ค. ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ์ ํตํฉ, ๋ชจํํ ๊ฐ์ , ํต๊ณ์ ์ธก์ ์น ๋ฑ์ ๋ํ ์ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ๋ํ ๋งค๋ (ํน์ ๊ทธ๋ณด๋ค ์งง์ ๊ฐ๊ฒฉ์) ๋ค์ํ ์ธก์ ์น(๋ณดํ์ฌ๊ณ , ํํด ๋ฑ)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์น ๋ถ์์ ํตํด ๊ณผ๊ฑฐ์๋ฃ์ ์ ์์ฑ ํ๋จ์ ์ ๊ฐํ์ฌ ์๋ก์ด ์๋ฃ ๋ฅผ ์ ๋ฐ์ดํธ ํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณํ, ์ถ์ธ์ ๋ณํ, ์ ์ฑ ์ ๋ณํ, ๋ถ๊ฐ๋ ๋ด๋ณด์ ๋ณํ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณผ๊ฑฐ ์๋ฃ๊ฐ ๋ ์ด์ ์๋ฏธ์ ์ง ์๊ฒ ๋ ์๋ ์๋ค. ๋ํ, ๋ชจํํ ํ๋ ๋์์ด ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๊ฒฝํ์ ๋ฐ - 62 -
์ํด์ผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ(์ฌ๋์ํฉ ๋ฐ์์ ํ๊ธํ๋ฆ์ ๋ํ ๋ถ์ ๋ฑ) ์๋ก์ด ์๋ฃ๊ฐ ์ค์ํ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ชปํ ์๋ ์๋ค. 17.14.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ถฉ๋ถํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ์๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ณด์ ํ์ง ๋ชป ํ ์๋ ์๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ๋ณด์ ํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์๋ฃ๋ ๋ค๋ฅธ ์ถฉ๋ถํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ์์ค๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ ์ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ๋ณด์ํ ์ ์๋ค; ์๋ฅผ ๋ค ์ด, ์ ์ํ์ฌ๋ ๊ณผ๊ฑฐ ๊ฒฝํ์๋ฃ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ง ๋ชปํ๋ฏ๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ์ ์์ฅ์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ตญ๊ฐ์ ํต๊ณ๋ฅผ ๋ฐ ํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํ ์๋ ์๋ค. 17.14.6 ์ฌ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋์ ์์ฅ์ ์ปค๋ฒํ๊ณ ๋ฐฉ๋ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๊ณ ์ ์ผ๋ฏ๋ก ๋๋ค๋ฅธ ๊ธฐ์ด์๋ฃ์ ์์ฒ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌํ ์ฐ์ ์ ๋ฐ์ ์๋ฃ๋ ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ ํ์ง ์์ ์๋ ์๋ค. ์ฌ๋ณดํํ ์ฌ๋ ์ฃผ๋ก ํตํฉ๋ ํํ์ ์๋ฃ๋ ๋ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์๋ฃ ๋๋ ์ํํ ์ฌ์ ์๋ฃ๋ง์ ์ ์ํ๊ธฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ผ๋ฏ๋ก ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉํ ๊ธฐ์ ์ ์ ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ณดํํ์ฌ ์์ฒด์ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ์ ์ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ก์ ์ ์ ํ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จ ํ๊ธฐ์ ์์ ์ฃผ์ ๊น์ ๊ฒํ ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ผ ํ๋๋ผ๋, ์๋ฃ ์์ฒ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ดํ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ก ๊ธฐ์ด์๋ฃ์ ์กฐ์ ์ด ํ์ํ ์ ์๋ค. 17.14.7 ๊ธฐ์ด์๋ฃ ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ฑ ๊ธฐํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ ๋ ฅ์๋ฃ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์์ด, ์ ์ ํ ์ฆ๋น, ๋ฌธ์ํ, ์ ์ ์ฑ ํ์ธ ๋ฑ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ํ ๋จ์ด ํ์ํ๋ค. 17.14.8 ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์ ๋ต์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ์ ํ์ฉ๋๊ณ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ์ฐ์ ํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ ์์ ์ ์ด๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ ์์์ ๋ณด ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ค๋น๊ธ ์ฐ์ถ์ ์ ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๋ ์ผ๊ด์ฑ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 17.14.9 ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ ์ ๋ํ ๋ชจํ์์ ์ ์๋๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ณดํ์ํ์ด ๋ณด ํํ์ฌ์ ์ค์ ์์ฐ๊ณผ ๋ณดํ์ํ์ ์ง์ ํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋์ง์ ๋ํ ๊ฒํ - 63 -
๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด์ฆ๊ณผ ๋ด์ฌ๋ ์ต์ ๋ฑ ๋ชจ๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ฐ๊ด์ฑ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฌํจ๋์๋์ง์ ๋ํ ๋ถ์๋ ํฌํจํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ํ๋๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์์ ๋ํ ํฉ๋นํ ๊ธฐ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๋ชจํ์ ํตํ ์ฅ๋ ํฌ์(projection) ๋ฐ ์ฌํ๊ฒ์ฆ(back-testing), ์ฆ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์์ธก๊ฒฐ๊ณผ์ ์ค์ ๊ฒฝํ์น๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ ๋ถ์์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.14.10 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ํ์ฉ์ ๋ํ์ฌ, ๋ณด ํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํด ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ง์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.14.11 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ํ์ฉ์ ๋ํ์ฌ, ๋น๋ก ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ฐ๋ณ ๊ทธ๋ฃน ๋ฉค๋ฒ์ ๊ฐ๋ ์๊ตฌ์๋ณธ์ ์ฐ์ถํ๋๋ฐ ์ ์ด์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ์ง ์๋๋ค ํ๋๋ผ๋, ๊ทธ๋ฃน ๋ฉค๋ฒ๋ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์์ ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ฐธ ์ฌํด์ผํ๋ค. ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ 17.15 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ์ ์ํํ์ฌ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ด ์ ํด์ง ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํจ์ ์ ์ฆํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.15.1 ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉํ๋๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ ๋ ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ค์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ ์ค์ ๋ถํฉ๋๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํจ์ ํ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.15.2 ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ ์ ํ๊ฒ ๋ชจํ์กฐ์ (calibrate)๋์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ค์ ํ ํน์ ์ ๋ขฐ์์ค์ ๋ํ ์ ํํ๊ณ ํธํฅ๋์ง ์์ ์ถ์ ์น๋ฅผ ์ฐ์ถํ๋์ง ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฆํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ ์ฉํ๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ - 64 -
์ค๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ค์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉ๋๋๋ก ๋ชจํ ์ฌ์กฐ์ (recalibrate)์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.15.3 ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ์ ๋ํ์ฌ ์ง์นจ 17.14.10๊ณผ 17.14.11๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ ํต์ 17.16 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ, ์ฆ ๊ทธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต ๋ฐ ์ด์ ์ ์ฐจ์ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ด์ฌํํ์ฌ์ผ ํ๋ค(ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ). ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์๊ตฌ์ถ๊ณผ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ์ฐจ์์ ํ ์ฉ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ํต์ ๊ถ๊ณผ ์ฑ ์์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ์ ์ ์ ํ ๋จ๊ณ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ์ดํดํ๊ณ ์์ ๊ฒ์ ํ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํน ํ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ฒฐ ๊ณผ๋ฌผ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ํฅ๊ณผ ํ๊ณ๋ฅผ ์ดํดํ๊ณ ์์ ๊ฒ ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ ํ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ์ ๋ด๋ถํต์ ์ฒด์ ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 17.16.1 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉํ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ ์ ๊ฒํ ํ ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ํ์ ์ธ ํ์ฉ์๋ง ์ง์คํ์ฌ์ ๋ ์๋๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๋์ ํ์ฉ๋ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.16.2 ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ์ ์ฐจ์์์ ํ์ฉ์ ๋ํด ํ๊ฐํ๋ ์ ์ฐจ์ด๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ฐ์ฅ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด ์์ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ฌดํ๋๊ณผ ์ง์ ํ๊ฒ ์ฐ๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.16.3 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด์ ์ธ ํ์ฉ๋ชฉ์ , ์๋ฅผ ๋ค์ด ํฌ์๋ฑ๊ธ์ ํด๋น๋๋ ์ ์ฉ ๋ฑ๊ธ ์ ์ง๋ฅผ ์ํด ๊ท์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ค์ ๋ ์ ๋ขฐ์์ค๋ณด๋ค ๋์ ์ ๋ขฐ์์ค - 65 -
์ ์ค์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ ๋์ ์ ๋ขฐ์์ค์ ํด๋น๋๋ ์๋ณธ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐ ํ์ฉํ ์ ์๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด์ ๋ํด์๋ ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ์ ์ค์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ ํ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ฌ์ ์ ๋ต์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ค์ค๋ก ์ถฉ๋ถํ ์๋ณธ๋์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋์ง ํ๊ฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.16.4 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ค์ํ ์๋จ์ด ๋๋๋ก ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ๋ฐํ ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ฅ ์ ํฉํ ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๋ชจํํ ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ํน์ ๋ฆฌ์ค ํฌ ์ธก์ ๊ธฐ์ค์ ์ ํํ์๋์ง ์ ์ฆํ ์ ์๋ค๋ฉด ์ด๋ ๋ฐ๋์งํ๋ค. ๋ ํ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฒด์ ์ธ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ค์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ท์ ์๋ณธ ์ฐ์ถ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ค์ ํ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด ์ฑ์ ์ ์ํ๊ณ ๋ชจํ ์ฌ์กฐ์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ๊ณผ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฌ์ด์ ์ฐจ์ด์ ๋ค์ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ฐจ์ด์ ์ ์ด์ฌํ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ค๋ช ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 17.16.5 ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ ํต ์ ์ฒด๊ณ์ ํตํฉ๋์ด ์์์ ์ ์ฆํ๋ ํต์ฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก์, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ด์๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์ฉ๋๋์ง, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ์ ๊ณํ์ ํ์ฉ๋๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฌ์ด์์ ํ ์ฉํ๋์ง๋ฅผ ์ ๊ฒํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ํ์ฉ ๋๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ณ์ํด์ ์ ์ฉํ๋ฉฐ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ผ๊ด๋๊ฒ ํ์ฉ๋จ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง์ ์ ํด ๊ด๋ฆฌ๋๊ณ ์ ์ ์ธ ์ง์์ ๋ฐ๊ณ ์์์ ์ ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.16.6 ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ์ ์ด์๊ณผ์ ์ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ด์ฌ๋๋๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค๊ณํ๊ณ ์คํํ ์๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ด ๋์ํ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ฒด์ ์ ์กฐํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ฌํ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ ๋ชจ๋ ์ดํดํ์ง๋ ๋ชปํ๋ ๋ผ๋, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ํํด์ผ ํ ๋ฉฐ, ๊ทธ์ ํ์ํ ์ดํด๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ฌํ์ ๊ณ ์๊ฒฝ์์ง ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต์ด๋ ์ฌํ ์ฌ์ ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ - 66 -
๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์์ ๋ณด์๋๋ ์ ์ฐจ๊ฐ ์ ์ง๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 17.16.7 ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท๋ชจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๋ด๋น๋ถ์, ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ๋ด๋น๋ถ์, ์ฌ ๋ฌด ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ ๋ด๋น๋ถ์ ๋ฑ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ค์ํ ์์ ํ๋์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถ๊ณผ ์ด์์ ๊ด๊ณ๋ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถ๊ณผ ์ด์์ ๋ด๋นํ๋ ์ง์์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณ ๋ คํ ์ค์ ์ฌํญ์ด๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ด ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ํต๊ณผํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์์ ๋จ์ ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ ํ์ฉํ๋ ์ฒด๊ณ(framework)๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด ์ฒด๊ณ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋์ถ๋๋ ์ ๋ณด์ ์์ฐ๊ณผ ํ์ฉ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๊ณํต ์ ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ฒด๊ณ๋ ๋ํ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋์ถ ๋๋ ๊ฒฝ์์ ๋ณด์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ํ์, ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ด๋ ค์ ธ์ผํ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ ์ข ๋ฅ ๋ฐ ๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ์ ์ํด์ผํ๋ค. ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ง, ํฌ์ ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฐ ์ฐ์ถ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ ํ์ธ๋ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. IAIS๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ฐ๋ฐ์ ํ์ํ IT ์์๊ณผ ๋น์ฉ์ด ์๋นํ ์ ์์์ ์ธ์งํ๊ณ ์๋ค. 17.16.8 IAIS๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ์ง๋ฐฐ ์ ์ฐจ ๋ฐ ์์ฌ์ํต์ด ๋ด๋ถ๋ชจ ํ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋ชป์ง์๊ฒ ์ค์ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํจ์ ์์ด์ ํ๋น์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์ ์งํ ์ ์๋๋ก ์ ์ ํ ๊ฒํ ์ ์๋ฌธ์ ๊ธฐ์ ๋์์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ฌํ ๋ฑ ์ฃผ์ ๊ด๊ณ์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์์ ๋ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ๊ฐ ์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ดํด๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ ๋น์ฌ์์๋ง ๊ตญํ๋์ด์ ๋ ์๋๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ดํด๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ ์ฉํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋๋ฆฌ ์ดํด๋์ง ๋ชปํ๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ ์์ ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๋ถ๊ฐํ์ง ๋ชปํ๊ณ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋๋ค. ํ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ ํต์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ ์ฌ ์์ ์ ๋ํ ํ๋น์ฑ์ ๊ฐ๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ธฐ์ค 17.14 ๋ด์ง 17.16์ ๋ํ ๊ทธ๋ฃน๊ธฐ์ค ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.16.9 ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ง์นจ์ ์ง์นจ 17.14.10๊ณผ 17.14.11์ ์ฐธ๊ณ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ๋ฌธ์ํ - 67 -
17.17 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํ ํฉ ๋ฆฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ์ ๊ฐ์ ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค๊ณ, ๊ตฌ์ถ, ๊ด๋ฆฌ ํต์ ๋ฑ์ ๊ดํ ์ฌํญ์ ๋ฌธ์ํํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ์์์ ๋ ผ์ ๋ ์ธ๊ฐ์ง ๊ฒ์ฆ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์ ์ ์ ์ฑ ํ์ธ ์๊ฑด์ ๋ถํฉ๋จ์ ์ ์ฆํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋์ ๋ฌธ์ํ๋ฅผ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.17.1 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถ๊ณผ ์ค๊ณ์ ๋ํ ๋ฌธ์ํ๋ฅผ ํจ์ ์์ด, ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค๊ณ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ์ด ํดํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๋ฌธ์ํ๋ ํ์ ์๋ณธ๋ ์์ค ์ฐ์ ์ ์ด์ฉ๋ ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ๊ฐ์ , ์์ ์ฌ ๋ฌด์ ๊ธฐ์ด์ ๋ํ ์ธ๋ถ์ฌํญ ๋ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.17.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๋ํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ์ฌํญ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๋ชจํ์ ๊ฐ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ๋ํ ์ฌํญ๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฌธ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์ธ๋ถ ํ๋งค์/๊ณต๊ธ์์ ์์กดํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ๋ถ ํ๋งค์/๊ณต๊ธ์ ํ์ฉ์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ค๋ช ๊ณผ ํจ๊ป ์ธ๋ถ ํ๋งค์/ ๊ณต๊ธ์์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ๋ํ ์ฌํญ๋ ๋ฌธ์ํํด์ผ ํ๋ค. 17.17.3 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ท์ ์๋ณธ๋ ์ฐ์ถ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ, ํ์ฉ ๋ ๊ฒ์ฆ ์ค์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฌธ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.17.4 ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณต์ก์ฑ, ์ ์ฐ์ฑ์ด ํ์ํ ์ , ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ ์ด ํ์ํ ์ ์๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ชจ ๋ ์ธก๋ฉด์ ๋ํด ๋ช ํํ๊ณ ๋ชจํธํจ์ด ์์ด ๋ฌธ์ํํ๋ ๊ฒ์ ๋งค์ฐ ์ค์ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ฌด์์ด ์น์ธ๋์๊ณ ๋ฌด์์ด ์น์ธ๋์ง ์์๋์ง๋ฅผ ์๋ณํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ฒ์์ ๋ํด ์ฒ ์ ํ ๋ฌธ์ํ๋ฅผ ์๊ตฌํจ์ผ๋ก์จ ๋ฌด์์ด ๋ชจํ ๋ด์์ ๊ณ ๋ ค๋๊ณ ๋ฌด์์ด ๋ชจํ์์ ์ ์ธ๋๋ฉฐ ๊ทธ๋ฃน์ ์ด๋ ๋ถ๋ถ์ด ๋ชจํ - 68 -
ํ๋๋์ง ๋ฑ ๋ชจํ์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฒ์๋ฅผ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์ ๋ด ๋ถ๋ชจํ์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฒ์๋ฅผ ์๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 17.17.5 ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ๋ฌธ์ํ๋ ์ต์ํ ๋ค์ ์ฌํญ์ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค: ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ํํฉ ์ ๋ฐ๊ณผ ๋ด์ฌ๋ ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ฑ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ด ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ชจํํํ๋์ง์ ๋ํ ์์ ํ ๊ธฐ์ ์น์ธ์ ์ฒญ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ด๋ ๋ถ๋ถ, ์ด๋ ๋ฒ์ ๋จ์, ์ด๋ ์ง์ญ์ด ํฌํจ๋๊ณ ์ ์ธ๋์๋์ง์ ๋ํ ์ฌํญ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ ์ฐจ์์์ ์ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ค์ ์ ๋์ด ์ด๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ชจ ํํ ๋์๋์ง์ ๋ํ ์ธ๋ถ์ฌํญ ๊ทธ๋ฃน๋ด (ํ์์)๋์ถ ๋ฐ ์ ์ข ๊ฑฐ๋(hybrid instruments), ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ์ด๋ฐ์กฐ๊ฑด(triggers), ๋ณด์ฆ, ์ฌ๋ณดํ, ์๋ณธ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ด์ ๊ฑฐ๋, ์ฐ๋ฐ ์ ์ฐ ๋ถ์ฑ, ๋ถ์ธ๊ฑฐ๋ ํญ๋ชฉ, ํน์๋ชฉ์ ๊ธฐ๊ตฌ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋ชจํํ๋์๋์ง๋ฅผ ๊ฐ ์ํ์ฌ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์ค์ฒด๋ก์์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด์ ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ฐ์ , ๋ฒ์ ๋ฐ ๋จ์ํ์ ๋ํ ์ธ๋ถ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ ๋ชจํ์ ์ค์ํ ๊ฐ์ ์ด ์ ํจํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ชจํ ์ค๊ณ๊ตฌ์กฐ์ ์ ์ฐ์ฑ ๋ ๋์๊ฐ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ ์ฑ ํ์ธ ์ ์ฐจ, ์๊ธฐ์ํฉ๋ถ์ ๋ฐ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ถ์์ ํฌํจํ ๋ชจํ๊ณผ ๊ฒ์ฆ ๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ง ๊ฐฑ์ ์๋ณธ์ ๋๋ฑ๋์ฒด์ฑ(fungibility), ์์ฐ๊ณผ ์ ๋์ฑ์ ์ด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋ ๋ฐ ๊ดํ ๊ตญ์ญ๊ฐ ์์ฐ ๋ถ์ฑ์ ์์ ๋ก์ด ํ๋ฆ์ ๋ํด ์ด๋ป๊ฒ ๋ชจํ ํ ํ๋์ง, ์ ๋์ฑ ๊ด๋ จ์ฌํญ์ ์์ ์ธ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋ถ์์ ์ํด ๋ชจํ์ด ์ด๋ป๊ฒ ํ์ฉ๋๋์ง์ ๊ดํ ์ฌํญ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์์ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์๋ณธํ ๋น์ด ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ ํ๋๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ์ด์์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์์ ํ๋ํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์์ ์ ๊ธฐ์ํฉ ๋ฐ์์ ์๋ณธํ ๋น์ ์ด๋ค ๋ณํ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ง์ ๊ดํ ์ฌํญ ์ด๋ฌํ ์๋ณธํ ๋น์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ํด ์๊ตฌ๋์ด์ง๋๋ฐ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ๋ด ๋ถ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ง์ญ๋ณ, ์ฌ์ ๋ถ๋ณ ๋ฑ ์ฌ๋ ค๊ฐ์ง ์๋ณธํ ๋น์ ์ ์ฉํ ๋๋ผ๋ ๊ทธ๋ฌํ๋ค. 17.17.6 ์ผ๋ถ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ, ์ผ๋ถ ์ฌ์ ๋ถ, ๋๋ ์ผ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํด ํ์ค ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ผ๋ถ ์์ธ์ด ๋น ์ ธ - 69 -
์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด์ ๋ํ ๋ฌธ์ํ๋ ์ค๋ช ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 17.17.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ฐ๊ฐ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋๋ ๋ฒ์ ๋จ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํด ๋ชจํํ ๊ธฐ์ค, ๋ฆฌ์คํฌ ์ข ๋ฅ, ์ฌ์ ๋ถ, ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋ ๋ฐ ์๋ณธ ๋ฆฌ์คํฌ ์ด์ ๊ธฐ๊ตฌ ๋ฑ์ ๋ํด ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋ชจํํ ๋์๋์ง๋ฅผ ๊ธฐ์ ํ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค๋ช ํ๋ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 17.17.8 ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ถ์ฐ/์ง์ค์ ์ผ๋ถ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌ์ง์ ์ด ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ๋ ํฌ์ง์ ์ ์ํด ๊ฐ์๋๊ฑฐ๋ ์ฆ๊ฐ๋๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๋ชจํ ๋ฌธ์ํ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด ๋ค์ ์ฌํญ์ ๋ํ ์ค๋ช ์ ํฌํจํ๋๋ก ์๊ตฌ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ์ ์ฌ๋ฌ ์์ค์์ ๋ถ์ฐ/์ง์ค ํจ๊ณผ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ๊ตฌํ๋์๋์ง ๋ถ์ฐ/์ง์ค ํจ๊ณผ๊ฐ ์ผ์์ ์ธ ์ํฉ๊ณผ ๊ทน๋จ์ ์ธ ์ํฉ์์ ์ด๋ป๊ฒ ์ธก์ ๋ ๋์ง ์๊ธฐ ์ธก์ ์น๋ค์ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ํ์ธ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋์ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด์ ๋ถ์ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋ฐฐ๋ถ๋๋ ์ง์ ๋ํ ์ฌํญ ๋ถ๋ฆฌํ ๊ธ์ต ์ฌ๊ฑด์์ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ง ๋ถ์ฐํจ๊ณผ์ ์ธ์ ์ด ํ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์ ํฉ์ฑ ์ ์ง ํ์ธ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ 17.18 ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉํ๋๋ก ํ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ค์ ์ฌํญ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ชจํ ์ค์ ์ ์ ํฉ์ฑ ์ ์ง ๋ฅผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ๊ณ ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ก ํ์ฌ๊ธ ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ํด ํ๊ฒฝ๋ณํ์์๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ ํฉํ๊ฒ ์ ์ง๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ์ฆํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ๋ชฉ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ๋ํ ๊ฒํ ๋ฐ ์น์ธ - 70 -
์ ์ง๋ฅผ ์ํด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค์ํ ๋ณํ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ฌธ์ํํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ํ๋ ๋ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๋ชจํ์ ๊ฒํ ๋ฐ ์น์ธ์ ์ง์ ํ ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ ๋ณด๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ๋ฐ ์ด์ ์ ์ฐจ, ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ด์ฌ๋์ด ์๋์ง๋ฅผ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ ๋ฐ ์ ๋ณธ ํ๊ฐ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. 17.18.1 ์๊ฐ์ด ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๋ถ์ ์์ธ์ด๋ ์ฌ๊ฑด๋ฐ์(๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ต์ ๋ณ๊ฒฝ ๋ฑ) ๋ฐ ์ธ๋ถ์ ์์ธ์ด๋ ์ฌ๊ฑด๋ฐ์(์ด์์จ์ ๋ณ๋ ๋ฑ)์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ ์ด ํฌ๊ฒ ๋ณํ๋จ์ผ๋ก์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ํต๊ณ์ ํ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์ถฉ ์กฑ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ์ธํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํด ์ฌํ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ, ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ์ ๋ต์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์๋จ์ผ๋ก ์ ์ ํจํ๊ณ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์๋จ์ผ๋ก์ ์ ํจํ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ฌํ ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ชจํ๊ตฌ์กฐ ๋ณ๊ฒฝ, ๋ฆฌ์คํฌ ์ธก์ ๊ธฐ์ค ๋ณ๊ฒฝ ๋ฑ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค์ํ ๋ณํ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ณํ ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌํ๊ฐํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณด ํํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ณ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ ๋ฐ ์ ๋์ ๊ดํ ๋ชจํ๋ณ๊ฒฝ ์ ์ฑ ์ ๋ง๋ จํ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ๋ชจํ๋ณ๊ฒฝ ์ ์ฑ ์ ๋ถํฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์์ํ ๋ณ๊ฒฝ์ ๋ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ ์น์ธ ์์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ณ๊ฒฝํจ์ผ๋ก์จ, ๋ณด๋ค ์ ์ํ๊ณ ์ ์ฐํ๊ฒ ๋ชจํ์ ์ ์ง ํ ์ ์๋ค. 17.18.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ๋ชฉ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์ ํฉ์ฑ ์ ์ง ํ์ธ์ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ ์ ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ ์ ์๋๋ก ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค ์ํ ๋ณํ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ จ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ ์ ํ ๊ฒ ์์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ค์ํ ๋ณํ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ๋ณ๊ฒฝ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋ต ๋ฐ ๋ด๋ถ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ์ ๋ด์ฌ๋๋๋ก ํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ด๋์ ๋์ ์๊ฐ์ ๋ถ์ฌํ ์ ์๋ค. 17.18.3 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉ๋ ์๋ฃ๊ฐ ์ ์ ํ๊ณ ์๋น๋๊ณ ์ ํํ๊ฒ - 71 -
์ ์ง๋จ์ ์ ์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 17.18.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ํฉ์ฑ ์ ์ง ํ์ธ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์ ํํจ์ผ๋ก์จ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ์ ์ ๊ตฌ์ฌํญ์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ํ์ง ์๋๋ก ์ฃผ์ํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ด๋ จ ์ถ๊ฐ ์ง์นจ 17.18.5 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ธ์, ํฉ๋ณ, ์์ ํ์ฌ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ๋ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ณํ ๋ฑ ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ์ด์์ ์ค์ํ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ ๋ชจํ์ ์กฐ ์ ํด์ผ ํ๋ค. 17.18.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ทธ๋ฃน ์ด์์ ์ค์ํ ๋ณํ์ ๋ ๋ณํ ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ด ์ฌ์ ํ ์ ์ ํ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ๋ฌธ์ํํ ์ฌ ์ ์ํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ ์ด๋ฌํ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์ ์๋์ง ์๊ฑฐ๋ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ค์ํ ๋ณํ๋ก ์ธํ ๋ชจํ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ์ ์ํ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์์น์ธ์ ์ํ ์ฌํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฑ ์ 17.18.7 IAIS๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์์ ํ ์ดํดํ๊ณ ๊ทธ ํ์ง ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค๊ณ ์๊ฐํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถฉ๋ถํ ์์๊ณผ ์ ๋ฌธ์ ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ๊ฒฝํ์ ๊ฐ์ง ์ธ๋ ฅ์ ์ธ ์ ์ ์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ํ์ํ ๊ฒฝ ํ์ ์ต๋ํ๋๋ฐ๋ ์๊ฐ์ด ๊ฑธ๋ฆด์ ์๋ค. ์ ์ ํ ์์๊ณผ ๊ฒฝํ ์์ด๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท์ ๋ชฉ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ๋ํด ์ ๋ขฐ์ฑ์๋ ์น์ธ์ ๋ด๋ฆฌ์ง ๋ชปํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณ๋ฆฌ ์ปจ์คํดํธ, ํ๊ณ๋ฒ์ธ, ์ ์ฉํ๊ฐํ์ฌ ๋ฑ ์ ์ ํ ๊ฒฝํ์ ๊ฐ์ง ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ ์ธ๋ถ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ง์ํ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๊ฒฝ ์ฐ๋ผ๋, ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๊ท์ ๋ชฉ์ ํ์ฉ์ ๋ํ ๊ฒํ ์ ์น์ธ์ ์ต์ข ์ ์ธ ์ฑ ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ค. - 72 -
17.18.8 ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๊ท์ ๋ชฉ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ์ง ์๋ ์ฒด ์ ์์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ๋ ์ฒด์ ๋ก ์ ํํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ์ฐฉ๋ฅ ๋ฐฉ์์ ๋ง๋ จํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ์ฐ์ฐฉ๋ฅ๋ฐฉ์ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ ๋ชจ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ์ต์ํด์ง ์ ์๋ ์๊ฐ์ ๋ถ์ฌํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ ํ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ ๋ถ๋ถ ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ํ์ฉํ์ฌ ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ก ์์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ผ๋ก ์ดํ ๋๋๋ก ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋๊ณผ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ์ํ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋ณํํด์ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ํ ์๋ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ํ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ต์ ์๋ณธ์์ค์ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํ ์๋ ์๋ค. 17.18.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ์ ๋๋ ์ ํฉ์ฑ ์ ์ง ํ์ธ์ ์ํ ๊ฒํ ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ๊ฐ ์๋ณธ์๊ตฌ๋์ ๋ถ๊ณผํ๊ฑฐ๋ ๋ค ๋ฅธ ๊ฐ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ ์ ํ ์ฉ๋๋๋ก ํ์ฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๊ถํ์ด ๋ถ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. 17.18.10 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํ์ฌ์ธ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ผ๋ถ๋ก์์ ์์ฒด ๋ด๋ถ๋ชจํ ํ์ฉ์ ์น์ธ๋ฐ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํ ์ํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์น์ธ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ํํจ์ ์์ด์ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ฉด๋ฐํ ํ์กฐํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํนํ, ๋ณดํ ์ํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํ๋ฅผ ํ ์ธํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ ์น์ธ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ทธ ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ 17.18.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ตฌ๋ ์ฐ์ถ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ํ์ฉ์ ์น์ธํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด์ ์ ์ถ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ฑ ์์ ์ ์ ํ ์ํํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํ์ ํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ถฉ๋ถ ํ ์ ๋ณด์ ์ ์ถ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ์ด ์ ๋ณด๋ ํต๊ณ์ ํ ์ง ๊ฒ์ฆ, ๋ชจํ ์ถ์ ์น ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ฆ ์ ์ํ์ ์ํ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ตฌํ๋ ์ ๋ณด์ ์ ํํ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์ - 73 -
์ ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ๋น๋ก์ฑ์์น(proportionality)์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ๋ค. 17.18.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ๋ํ ์๋ฏธ์๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ๊ธฐ์ํด ํ์ํ ์ ๋ณด ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต, ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ๋ณด ํํ์ฌ์ ๊ด๋ฆฌ ํต์ ์ ์ฐจ, ์ ๋ฐ์ ์์ ์ ๋ต ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐจ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ด์ฌํ๋๋์ง ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํด ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ธ์ ๋ฐ ํ๊ฐ๋๋์ง, ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ ํ ์ ๋ณด, ๋ด๋ถ๋ชจํ ๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ ์๋ณธ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ฐ์ถ ๋๋์ง, ๋ด๋ถ๋ชจํ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ต๊ฒฐ๊ณผ 53) ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌํ๊ฐ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ ๋ณด๊ณ ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 53) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ์ ์ํ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋๊ณผ ํ์ค์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ํ ์๋ณธ ์๊ตฌ๋์ ๋น๊ต๋ ์ ํ๊ธฐ๊ฐ ๋์์๋ง ํ์ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค. - 74 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 18 : ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ (Intermediaries) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ๋ฌธ์ ์ด๊ณ ํฌ๋ช ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ ํ๋๋ก ๊ท์ ์ ๋ง๋ จํ๊ณ ์ํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 18.0.1 ์ด ์ง์นจ์ ๊ธฐ๋ฅ ๊ธฐ์ค(์ : ๊ฐ์ธ ๋ชจ์ง์ธ์ด ๊ณ ๊ฐ์ ๋ชจ์ง)์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๋ค. ์ผ ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ standard์ ์๊ฑด์ ์กฐ์ง์ผ๋ก์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด ๊ฒฝ์ฐ guidance์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ์ง์์ด ๋ณดํ ์ํ์ ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ๊ถ์ , ํ์ํ๊ฑฐ๋, ํ๋งคํ๋ ์งํ์ ๊ฒฝ์ฐ standard๋ ๋ณด ํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ค. 18.0.2 ๋ณดํ์ํ์ ๋ํ ๋ชจ์ง์ ํ์ง ์๊ณ ๊ฐ๋ง๊ณ ๊ฐ์ ๋์์ผ๋ก ๋จ์ ์๊ฐ๋ฅผ ํ๋ ๊ฐ์ธ์ด๋ ๋ฒ์ธ์ ๋ํด์๋ ๋ standard๊ฐ ์ ์ฉ๋์ง ์๋ํ๋ค. ๋ํ ์ธ๋ฌด์ฌ, ํ๊ณ์ฌ์ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์ ๊ณตํ๋ ์๊ฐ ํด๋น ์ ๋ฌด์ํ ๊ณผ์ ์์ ๋ณดํ์ ๊ฐ๋ต์ ์ธ ์ฌํญ์ ์ธ๊ธํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด์๋ ๋ ์ง์นจ ์ ์ฉ์ด ๋ฐฐ์ ๋๋ค. - ์์ ๋ ํ๋์ค ์ผ์ด๋ ์ฐ๋ฐ์ ์ฌ๊ณ ์ ์์ด์ ๋ณดํ๋ด๋ณด์ ๊ดํ ์กฐ์ธ - ๋ณดํ์ํ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํน์ง์ ์ ๋ณด(๋ณดํ์ํ ํ๋งค์ ์์ ์ ํ์ ๋ํ ์กฐ์ธ ์์ด) ๋ค๋ง ํ๋์ ๋ชฉ์ ์ด ๋ณดํ ํน์ ์ฌ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ๋ชจ์ง์ด ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 18.0.3 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ์ ๋ฐ์ ์ธ์์ฌ์ฌ, ๋ณดํ๋ฃ ์๊ธ, ๊ณ์ฝ๋ณด์ , ๋ณดํ๊ธ ์ฌ์ฌ, ์ํด์ฌ์ ๋ฑ์ ์ ๋ฌด์ ์ํ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ค๋ง, ๋ ํ์๋ ๋ชจ์งํ์์๋ ํฌํจ๋์ง ์๋ํ๋ฉฐ ๋ค๋ฅธ ICP๋ standard์ ํฌํจ๋๋ค. 18.0.4 ๋ชจ์ง์ ๋๋ ๊ตญ๊ฐ๋ณ ์ ํต, ๋ฌธํ, ๋ฒ์ฒด๊ณ, ๋ณดํ์์ฅ ๋ฐ๋ฌ์ ๋์ ๊ด๋ จ๋์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ชจ์ง๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท๋ ๋ค์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ICP์ ๊ด๋ จ standard, guidance๋ฅผ ์คํํจ์ ์์ด ์๋น์๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ฒ ๋์ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฌํ ๋ค ์์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 18.0.5 ๋ณดํ๋ชจ์ง์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์(๊ฐ๋ง ๊ณ ๊ฐ ํฌํจ)์์ ๋๋ฉด๊ณผ ๊ด๋ จ๋ - 75 -
์ด ์๋ค. ๋ณดํ๋ชจ์ง์ ์ง์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ์ธ ๊ณ ๊ฐ๊ด๊ณ ๋ฐ ๊ฑฐ๋์ ๊ด๋ จ๋ ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๊ณ ๋ ค๋ฅผ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ชจ์ง์ด ๊ทธ๋ฃน ์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ํด ์ด๋ฃจ์ด ์ง ๊ฒฝ์ฐ ๊ธ์ต(๋ณดํ)๊ทธ๋ฃน ๋ด์ ๊ฐ ๊ณ์ด์ฌ ์๋ ๋ standard๊ฐ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ธ์ต(๋ณดํ) ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ ํฌํจ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋น๋ก ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ง๋ค ์์ค์ ๋ค๋ฅด์ง๋ง ๊ทธ๋ฃน ์ฐจ์์ ์ ๋ชจ์ง์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๊ฐ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ณต์ ๋์ฐ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํด ์ง๋ค. 18.0.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ๋ถํฐ ๋ฒ์ธ(์ ๋ฌธ ๋ชจ์ง๋ฒ์ธ, ์ฌ๋ณดํ ์ค๊ฐ๋ฒ์ธ ํฌํจ)์ ๋ค ์ํ ๋น์ฆ๋์ค๋ชจ๋ธ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ ์ง์นจ์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.0.7 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์ดํ๋ ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ ๋ณดํ์ํ์ ์ฑ๊ฒฉ์ด ์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฅผ ๋ค์ด, ์๋น์๋ณดํธ ๊ด์ ์์ ๊ฐ์ธ ์๋น์์ ๋ฒ์ธ์๋น์๋ ์์ดํ๋ค. ํฌ์์ฑ๊ฒฉ์ด ์๋ ์๋ช ๋ณดํ์ ์ผ๋ฐ ์ํ๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ๋ค. 18.0.8 ICP์ standards๋ฅผ ์ ์ฉํจ์ ์์ด ์์ ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๋ณต์ก์ฑ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ธ์ ์ํด ์ํ๋๋ ํ๋์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ๊ทผ๋ก ์ ์ทจํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ณดํ๋ชจ์ง์ ํํ 18.0.9 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ ์ข ๋ฅ๋ก ๋๋ณ( ๅคง ๅฅ )๋๋ฉฐ, ์๋น์๋ฅผ ์ํ ๋ชจ์ง ๋๋ ๋ณดํ ํ์ฌ๋ฅผ ์ํ ๋ชจ์ง์ผ๋ก ๊ตฌ๋ณ๋๋ค. - ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํด ๋ชจ์งํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋ ํน์ ์ฌ๋ฌ ํ์ฌ์ ์ํ์ ํ ๋งคํ๋๋ฐ, ์ด๋ฅผ agent' ๋๋ producer'๋ก ์นญํ๋ค. ๋ชจ์ง๊ฐ๋ฅ ์ํ์ ๋ณด ํํ์ฌ์ agency์์ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ๋ ์ ์๋ค. - ์๋น์๋ฅผ ์ํด ๋ชจ์งํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ชจ์ง์ข ์์ฌ๋ ๋ณดํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ๋ ๋ฆฝ๋์ด ์๋ค. ์ด๋ค์ broker', 'independent financial adviser'๋ก ์นญํ๋๋ฐ, ์ด ๋ค์ ์์ฅ์์ ๊ณต๊ธ๋๋ ์ํ์ ์ ํํ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ง์นจ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ์ํด ๋ชจ์งํ๋ ์๋ agent'๋ก, ์๋น์๋ฅผ ์ํด ๋ชจ์งํ๋ ์๋ broker'๋ก ์นญํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค. 18.0.10 ์ผ๋ถ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ agent์ broker๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ์ง ์๊ณ , ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ํ์ ์ ์ค์ ์ ๋๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์ง์ข ์์ฌ๋ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ์ ๊ด๊ณ ๋ฐ ์ ๊ณต๋๋ ์ - 76 -
ํ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅธ ๋ฒ์ ์ง์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. 18.0.11 ๋ชจ์งํ๋์ ๋ํ ๋ค๊ตญ์ ํ์ฌ์์ ๊ฐ์ธ์ ์ฒด๊น์ง ์ํํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๋ชจ ์ง๋ฒ์ธ์ ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด ํน์ ๋ค๋ฅธ ๋น ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด ์ ํ ๋ถ๋ฌธ์์ ๋ด๋นํ ์ ์๋ค. 18.0.12 ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ณดํ์ํ ํ๋งค๋ฅผ ์ํด ๋ค์ํ ๋ชจ์ง์ฑ๋์ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. ๋ ๋ชจ์ง์ฑ๋์ ์ฃผ ์ ๋ฌด์ํ์ ์์ด ๋ณดํ์ด ํ์ํ ์๋์ฐจ ํ๋งค์ ์, ์ฐ์ฒด ๊ตญ, ์๋งค์ ์, ์ฌํ์ ์ฒด ๋ฑ๊ณผ ์ฐ๊ณํ์ฌ ๋ณดํ์ํ์ ํ๋งคํ ์ ์๋ค. ๋ง ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฌํ ํ์๋ ๊ฐ ๋ณดํ์ํ์ ๋ํ ๋ชจ์ง์ผ๋ก ๋ณธ๋ค. 18.0.13 ๋ฐฉ์นด์๋์ค๋ ์ํ์ด ๋ณดํ์ํ์ ํ๋งคํ๋ ๋ชจ์ง์ฑ๋๋ก์์ ์ญํ ์ ๋ด ๋นํจ์ ์์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ๊ณผ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. 18.0.14 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๊ณ ๊ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ์๋น, ์์๋ฃ๋ฅผ ์์ทจํ๋๋ฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๋ฃ์์ ์ผ์ ์ก์ ์๋น, ์์๋ฃ๋ก ์ง๊ธํ๊ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ก๋ถํฐ ์ง์ ์๋ นํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ ์์ง์์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๊ณ ๊ฑฐ๊ธฐ ์ ๋ํด ์๋น์ ๋ฐ์ ์๋ ์๋ค. ์ ์ฉ ๋ฐ ์ ๋ขฐ ๊ฐํ์์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ญํ 18.0.15 ๋ณดํ์ ์ฌํ์์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ๋ณดํ์์ฅ์์ ๋ชจ์ง ์ข ์ฌ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ค์ํ ๋ชจ์ง์ฑ๋์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ๋ค์ ๊ฑด์ ํ ํ์ ๋ ๋ณดํ์์ฅ์ ์ ๋ขฐ๋์ ๊ฒฐ์ ์ ์ธ ์ญํ ์ ํ๋ค. 18.0.16 ๋ณดํ์์ฅ์ ์์ ์ฑ์ ์ํด์๋ ๋์ค์ด ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ๋๋ฉดํ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ ๋ชฉํ๋ฅผ ์ํํจ์ ์ ์ด ์ฃผ์ํ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ค. 18.0.17 ๋์ค์ด์ต์ ์ํ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ฑ ์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ง๋จ, ์ดํด๊ด๊ณ ์๋ ์ง๋จ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ด์ฌ์ ๋ฐ์ ์๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ์ ๋ฌธ์ฑ ๊ฐํ๋ฅผ ์ํด ์๊ฒฉ์ ๊ฑด, ๋ณด์๊ต์ก, ์ค๋ฆฌ์์, ๊ณต์ ํ ์๋น์ ๋์ฐ, ๋์ค๊ณผ์ ์ํํ ์ํต ๋ฑ ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ์ ๋ฌธ์ ๊ธฐ์ค์ ๋์์ผ๋ก์จ ๋์ค์ ์ ๋ขฐ๋ ์ ๊ณ ๋ฅผ ์ํ ์ด ๋ฌํ ์กฐ์น๋ค์ ๋ํด์๋ ๋ณธ guidance์์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ ผ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. - 77 -
๊ธ์ต์ดํด๋ ์ฆ์ง์ ์ํ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ญํ 18.0.18 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์๋น์๋ก ํ์ฌ๊ธ ์์ ๋ค์ด ๊ตฌ๋งคํ๋ ์ํ์ ๋ํ ๋ ๋ ์ ํ๋จ์ ํ๋๋ก ๋์์ผ๋ก์จ ์๋น์๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์๋ค. ์๋น์๋ณดํธ์ ํต์ฌ์ ํ๋งค์์ ์๋น์ ๊ฐ์ ์ ๋ณด ๋น๋์นญ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ๋ฌด๊ท์น์ ์ค์ํ๋ ๊ฒ์ ์ํ์ ๊ตฌ๋งคํ๊ธฐ ์ ์ ์๋น์๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด ๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํด์ค๋ค. 18.0.19 ์๋น์์ ๊ธ์ต์ดํด๋ ์ฆ์ง์ ์์ ๋ค์ด ๊ตฌ๋งคํ๋ ์ํ์ ํน์ง, ์ฃผ์์ฌ ํญ, ๋น์ฉ ๋ฑ์ ์ดํดํ ์ ์๋๋ก ํด์ฃผ๋ ๋ ํ๋์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์์ธ๋ฌ ์ด๋ ์ํ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋น๊ตํ๊ณ ์๋น์๊ฐ ์์ ์๊ฒ ์ ํฉํ ๋ณดํ์ํ์ ๊ตฌ๋งคํ ์ ์๋๋ก ๋์์ค๋ค. 18.0.20 ๊ธ์ต์ดํด๋ ์ฆ์ง์ ์๋น์๋ณดํธ ์์ค์ด ๋ถ์ถฉ๋ถํ๊ฑฐ๋ ๊ธ์ต ์ดํด์์ค์ด ๋ฎ์ ๊ณณ์์ ๋ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค. ๋ํ, ํฌ์์์๊ฐ ๊ฐ๋ฏธ๋ ๊ธ์ต์ํ ๋ฑ ๋ณต ์กํ ์ํ์ ์ทจ๊ธํ ๋ ํนํ ์ค์ํ๋ค. 18.0.21 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ง์ด ์๋น์์ ๊ธ์ต ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ์ดํด ์ฆ์ง์ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ ๋ ์ดํด๊ด๊ณ์์ธ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ์ ๋ถ, ์ฌํ์ด์ต์ง๋จ, ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๋ณดํํ ์ฌ ๋ํ ์๋น์๋ณดํธ์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋ฟ๋ง ์๋ ๋ผ ์ ๋ถ ๋ฑ ๋ค๋ฅธ ์ดํด๊ด๊ณ์๋ ์ธ๋ก ๋งค์ฒด ๋ฑ์ ํตํด ๊ธ์ต๊ต์ก์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์๋น์์ ์ ์ ์๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ํน์ฑ์ ๊ธ์ต์ดํด๋ ์ฆ์ง์ ์ํด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ค์ํ ์์น์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์์ ๊ธ์ต์ดํด๋๋ฅผ ์ฆ์ง์ ํฌ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.0.22 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋น์์ ๊ธ์ต์ดํด๋๋ฅผ ์ฆ ์ง์ํฌ ์ ์๋ค. - ๋ณต์กํ ์ํ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ฉด๋ชจ์ง์ ์ฅ์ ์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ณดํ์ํ์ ํน์ฑ์ ์ค๋ช - ๊ด๋ จ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ด๊ธด ์น์ฌ์ดํธ, ์ฐธ๊ณ ์๋ฃ ๋ฐ ์ถํ๋ฌผ ๋ฑ์ ์ ๊ณต - ๋ณดํ๋ฃ, ๋ณดํ๊ฐ์ ๊ธ์ก ๋ฑ ์ถ์ ํ ์ ์๋ ์จ๋ผ์ธ ๊ณ์ฐ๊ธฐ ๋ฑ ์ ๊ณต - ๊ต์กํ๋ก๊ทธ๋จ ์ฐธ์ฌ - 78 -
18.0.23 ๊ธ์ต๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ํํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ฐ์ฌ๊ฐ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ด๊ณ ๊ด ๋ จ์๋ฃ๊ฐ ์ต์ ์ด๋ฉฐ ์ค๋ฅ๊ฐ ์์์ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ ์ ์ทจ์ฝ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฑ ํน์ ์ฌ์ฉ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํนํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 18.0.24 ๋ณดํ์ํ์ ๋ํ ์๋น์์ ์ดํด๋ ์ฆ์ง์ ๋ฏผ์๊ฐ์ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋ค. 18.0.25 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ธ์ต์ดํด๋ ์ฆ์ง ๋ ธ๋ ฅ์ ๊ณต๊ณต์ฑ์ ์ง๋๋ฉฐ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ์ ์ ๋ฐ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ด๋ฏธ์ง๋ฅผ ์ ๊ณ ์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ์ฉ๋๋ ICPs 18.0.26 ๋ณธ ICP๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ๊ท์ ์ด๊ณ , ICP๋ 19(์์ ํ์), ICP21(๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ฐฉ์ง), ICP22(์๊ธ์ธํ ๋ฑ)๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋ชจ์ง ์ข ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์๋ ์ ์ฉ๋๋ค. 18.0.27 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ท์ ์ ์ , ์ํ๋ฐฉ์ ๋ง๋ จ ๋ฑ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ํ์ํ ์ ์ ํ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 18.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ฉดํ(licensing)๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ์๋ฌดํํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.1.1 ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ฉดํ (licensing)๋ฅผ ํ๊ฐ(authorisation), ๋ฑ๋ก(registration) ์ ์ฉ์ด๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ ICP์์๋ ์ด๋ฅผ ๋ฉดํ๋ผ๊ณ ํํํ๋ค. 18.1.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋ฉดํ์ ์์ด ๊ฐ์ธ ๋จ์๋ก ํ ์ง, ๋ฒ์ธ (entity) ๋จ ์๋ก ํ ์ง, ํน์ ๋ ๊ฐ์ง ๋ชจ๋๋ก ํ ์ง๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ชจ์ง์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์์ง์์ ๋ํด์๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฉดํ๋ก ๊ฐ์ํ๊ฑฐ๋ ๊ฐ์ธ๋จ์๋ก ๋ณ๋์ ๋ฉดํ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ ์ ์๋ค. 18.1.3 ๋ฒ์ธ ๋จ์๋ก ๋ฑ๋กํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฒ์ธ ์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ชจ์งํ๋๋ก ํ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ฒ์ธ์ด ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฒ ์ธ๋จ์๋ก ๋ฑ๋กํ๋๋ผ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ๋ชจ์ง์ข ์์ฌ๋ณ๋ก ๋ฑ๋กํ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. 18.1.4 ์ผ๋ถ ๋ณดํ์ข ๋ชฉ์ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํ์์ธ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ชจ์ง์ ์์ด ์กฐ์ธ์ ์ - 79 -
๊ณตํ ๋ ๋ ๋์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ์๊ตฌํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ผ๋ถ ๋ณด ํ์ข ๋ชฉ์ ๋ํ ๊ฐํ๋ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. 18.1.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฑ๋ก์ฌ์ฌ์ ์๋๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์ฒญ์๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ฉฐ, ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ๊ฐ์๋ฃ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. - ์์ ํ์ ๊ท์ ์ฌ๋ณธ - ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๊ด๋ จ ์๋ฅ - ์ฆ์์ ํ - ์ฌ์ ๊ณํ - ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง ์ธ์ ์ฌํญ - ํต์ฌ ์ง์์ ๋ํ ์ ๋ณด - ์ธ์ฃผํํฉ - ๊ฐ์ฌ ์ธ๋ถ๋ด์ญ - ์ํด๋ฐฐ์๋ณดํ ์ธ๋ถ๋ด์ญ - ์์ ์กด์ ๊ณํ - ๋ฒ์ธ์ด ์ฃผ์ํ์ฌ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ด, ์ค๋ฆฝ์ธ๊ฐ์ฆ, ์ํฅ์ ๋ฑ ๋ฒ์ธ ์ธ๊ฐ์ ๊ด ํ ์ ๋ณด - ๋ค์ ์์ญ์ ๋ํ ์ ์ฑ , ์ ๋ฌด์ ์ฐจ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์ค๋ฒ, ์๊ธ์ธํ, ํ ๋ฌ์๊ธ, ์ ์ฌ์ , ๊ณ ๊ฐ์๊ธ, ๋ฏผ์, ์ดํด์์ถฉ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ธ๊ฐ๋ฅผ ํจ์ ์์ด ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํ ์ ์๋ค. 18.1.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ถ์ถฉ๋ถํ ์ฌ๋ฌด๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ์๊ฐ ์์ฅ์ ์ง์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ต์ ์๋ณธ๊ธ ์๊ฑด์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์ต์ ์๋ณธ๊ธ ์๊ฑด์ ์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๊ณ ๊ฐ๊ณ์ข ์ด์ฉ์ฌ๋ถ, ์ ๋ฌธ์ธ๋ฐฐ์๋ณดํ์ ์์ค, ์ด์๋น์ฉ์ ์์ค ๋ฑ ์์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.1.7 ๋ฉดํ์ ์์ด ํน์ ์ํฉ์ ๋ํด์๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์์ธ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ธ์ธ์ ์ด ๊ณ ๊ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํค๊ฑฐ๋ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ๋ฐ์์ํค์ง ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.1.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญ์ธ๋ณดํ์ ์ ๊ณตํ๋ ์ธ๊ตญ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ตญ๋ด ๋ฑ๋ก์๊ฑด์ ๋ํด์๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์๋น์๊ฐ ์ญ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐ ๋์์ ์ฃผ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ ๋ฑ๋ก์๊ฑด์ ๋ช ํํ๊ฒ ๊ณต๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 80 -
18.1.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฃผ๊ธฐ์ ๋ฑ๋ก๊ฐฑ์ ์ ๋๋ฅผ ์ด์ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐฑ์ ์ ๋์ ์ด์์ ํตํ์ฌ ๋ฒ๊ท ์ค์์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์๋ค. 18.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํด ๊ณ์์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฉดํ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๋ฒ๊ท์ ์ ์ง์๊ฑด์ด ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์ถฉ์กฑ๋๋๋ก ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 18.2.2 ๋ฉดํ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ท์ ์ ์ค์์ฌ๋ถ์ ๋ํด ๊ฐ๋ ํจ์ ์์ด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฑ๋ก์กฐ๊ฑด ์๋ฐ, ๊ธฐํ ๊ฐ๋ ๊ด๋ จ ์ฌํญ ์๋ฐ์ด ์ฆ์ ๋ณด๊ณ ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 18.2.3 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํ ๋ฏผ์๋ถ์์ ๋ฌธ์ ์๋ ๋ชจ์ง ํ์๋ฅผ ํ์ ํ๋ ๋ฐ์ ์ ์๋ฏธํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. 18.2.4 ๊ณ์์ ๊ฐ๋ ์ ์์๊ฐ์ ๋ฐ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๊ด๋ จ ์ฌํญ์ ICP9์ ๋ํ๋ ์์ง๋ง, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์์ ํ์ฌ ์ ์ฉํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์๊ฐ์๋ฅผ ์ํด ์ ๊ธฐ์ ๋๋ ํ์์ ์๋์ ๊ฐ์ ์ ๋ฃ์ ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค. - ์ฌ๋ฌด์ ํ(๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ณ๊ฐ์ฌ ํ์), ์ฌ๋ฌด์์ ์ฑ์ ๋ํ ํ์ธ - ๊ฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์ - ์ํด๋ฐฐ์๋ณด์ฆ๋ณดํ - ์์ ์ ๋ํ ์ ๋ณด - ์ฌ์ ์์ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด - ์ด์ฌ, ๊ฒฝ์์ง ์ด๋์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฐ ๊ณ ๊ฐ๊ณ์ข์ ์ด๋์ ๋ํ ์์ฝ 18.2.5 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ ์๋ ์์ญ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. - ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ - AML(์๊ธ์ธํ)/CFT(๊ธ์ตํ ๋ฌ)์ ๋ํ ์ ์ฐจ ๋ฐ ํต์ - ๊ณ ๊ฐ ๋ณดํ๋ฃ ๊ณ์ข ์ ๊ฒ - ๊ณ ๊ฐ์ ๋ณด ํ์ผ - ๋ฏผ์์ฒ๋ฆฌ - ์๋น์์ ๋ํ ๊ณต์ - ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ถ์ ์๋ฃ ๋ฐ ๊ถ์ ๊ทผ๊ฑฐ - 81 -
18.2.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์๊ฐ๋ ๋ฐ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ์ง๊ณผ์ ์ ๊ธฐ์ ๋ฉด๋ด์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ ๋ฏธ์คํ ๋ฆฌ์ผํ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. 18.2.7 ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฑ๋ก์ฌ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋จ์ ํน์ ๋ณดํ์ฌ ๋จ์ ๋ก ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ณดํ์ฌ ์งํ์กฐ์ง์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋ฌด๋ ๋ณด ํ์ฌ ์์ ์๊ฒ ์๋ค. 18.2.8 ๊ณ์์ ๊ฐ๋ ์ ์ํํจ์ ์์ด ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ํฐ ํน์ ์์ญ์ ๋ํด ๋ ๋ง์ ๊ฐ๋ ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ํ๊ธฐ์ค๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋ฌธํ์๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ - ์ฅ๊ธฐ ๋๋ ๋ณต์กํ ๋ณดํ์ํ์ ํ๋งค - ์ผ๋ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋์ ๋ชจ์ง ๊ฐ์ ์ ๊ฐ๋ 18.2.9 ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ ๋ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์ํ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๋ ์ ๋๋ก ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ด ๋ฌ์ฑ ๊ฐ๋ฅํ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ทจํด์ง๋ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌด๊ดํ ๊ฒ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ฑ ์์ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ง๋ค. 18.2.10 ์์ ๊ฐ์ ์ ๊ฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ broker๋ชจ๋ธ๋ณด๋ค agent ๋ชจ๋ธ์ ๋ ์ ํฉํ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. 18.2.11 ๊ฐ์ ์ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ค๊ณ์ฌ(๋๋ฆฌ์ )์๊ฒ ๋ชจ์งํ์๋ฅผ ์ํํ ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ชจ์ง๊ณผ์ ์ ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ ๋ฌด์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์๋์ง๋ฅผ ๊ณ ๊ฐ์ด ํ์ธํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ๋ค. ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ๋ชจ์ง์ ์ํํจ์ ์์ด ๋ชจ์ง์ ์ฐจ ๋ฐ ๊ณ์ฝ๊ด๋ จ ์๋ฅ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. 18.2.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ฑ๋ก๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๋ง ๊ฑฐ๋ํ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ ๊ณ , ์ด๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ํ์๋ก ํ๋ ์ง์, ๋ฅ๋ ฅ, - 82 -
์ฌ์ ์ํ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๊ณ ์๋ ์ง ํ์ธํด์ผ ํ๋ค. 18.2.13 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํ ๋ฏผ์์ ํฌ๋ช ํ๊ฒ ์ฒ๋ฆฌํ๊ณ , ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์๊ทํ์๋ฅผ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด๊ณ ํ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ํน์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์, ํน์ ๋ถ์ผ์ ๋ฏผ์์ ํ์ ํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ๋ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ๋ฌด์ถฉ์ค๋๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํด ์ค๋ค. 18.2.14 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์์๊ฐ์, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ชจ ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ฐ๋ ํ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ 18.2.15 ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ ์ฐ์ ๋ฐ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ง๋จ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ํํ๋ ๋น์ ๋ถ๊ธฐ ๊ตฌ์ด๋ค. ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋ฑ์ ํตํด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ๋๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 18.2.16 ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ์ ํฉํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉํ๋ ์ง ์ฌ์ฌํ ์ดํ์ ๊ฐ๋ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌํด ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ ์ ํ ์ํ๋๊ณ ์๋์ง, ๊ธฐ์ค์ด ์ ์ ํ์ง, ๋ฌธ์ ์ ์ ๋ํด ์ ์ ํ ๋์ฑ ์ ๋ง๋ จํ๋์ง๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 18.2.17 ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ๋ํ ๊ท์ ์ฌํญ ๋ฐ ์ ๋ฌธ์ฑ ์๊ตฌ์ฌํญ์ด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ ๋ค๋ฃฐ ์๋ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด ์ค ์ผ ๋ถ๋ฅผ ์ํํ๋๋ผ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ฑ ์ ์ ํฌ๊ธฐํด์๋ ์ ๋๋ค. 18.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ๋ฌธ์ ์ง์, ๊ฒฝํ, ์ฑ์ค, ์์ง์ ๊ฐ์ถ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฌธ์ ์ง์ ๋ฐ ๊ฒฝํ 18.3.1 ๊ฐ์ธ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ ํฉํ ์ ๋ฌธ์ง์์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฌธ์ง์์ ๊ฒฝํ, ๊ต์ก, ํ๋ จ์ผ๋ก ์ต๋์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ์ ๋ฌธ์ง์์ ๊ฐ์ถ์๋์ง๋ฅผ ํ์ธ - 83 -
ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. 18.3.2 ์ ๋ฌธ์ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋ฑ ์ ๋ฌธ์ ์ ๋ฌด์ ์ง์ ๋ด๋ณดํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์์ ์์ง์์ด ์ ๋ฌธ์ ์ญ๋์ ์ต๋ํ ์ ์๋ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.3.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ชจ์ง์ ํ์ํ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณต์กํ ์ํ์ ๋ํด์๋ ๋ณด๋ค ๊ฐํ๋ ์๊ฒฉ์๊ฑด์ ์๊ตฌํ๋ค. ๋ํ, ํน์ ๋ณดํ์ฌ๋ฅผ ์ํ agent์ด๋ ์๋น์๋ฅผ ์ํด ํ๋ํ๋ broker๋ , ๊ฐ์ธ์ ์ญ๋๊ณผ ๊ฒฝํ์ ํด๋น ๋ชจ์งํ์์ ์ ํฉํ ์์ค์ด์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ๋ฑ๋ก ํ์๋ ์ ๋ฌธ์ง์์ ๋ณด์ ํ ์ ์๋ ๊ต์ก ๋ฑ์ ์ ๋๋ฅผ ๋ง๋ จํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํน์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ง๋จ์ ํ์๋ค์ด ์ ๋ฌธ์ฑ ๊ฐํ๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ต์ก๋ฐ ์ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. 18.3.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํน์ ์ ์ข ์ ํํ๊ฐ ์ง๋ ์๊ฒฉ์ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๊ตญ๋ด์ ํด๋น ์ ์ข ํํ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ๊ตญ ํํ๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์๊ฒฉ์ฆ ๋๋ ๊ตญ์ ์๊ฒฉ์ฆ์ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ๋ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ตญ๋ด์ ์๊ฒฉ์ ๋์ ๋๋ฑํ๊ฑฐ๋ ์์์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ ๊ตญ์ ์๊ฒฉ์ ๋์ ์ธ์ ์ ๊ณ ๋ ค ํ ์๋ ์๋ค. 18.3.5 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ทธ๋ค์ด ํ๋งคํ๋ ์ํ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ํํฉ์ ๋ํ ์ง์์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฑ๋ก ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์ด๋์ธ์ง, ์ง์ ํํ์ธ์ง ๋ฑ์ ์์์ผ ํ๋ฉฐ, ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ, ์๋น์๋ณดํธ์ ๋ ๋ฑ์ ๋ํด์๋ ์์์ผ ํ๋ค. ์ฑ์ค์ฑ 18.3.6 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ฑ์คํ๊ณ ๋์ ์ค๋ฆฌ์์ ์์ค์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ๋ค์์ฌํญ์ด ์ด ์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์์ - ์ ์งํ๊ณ , ์ ๋ขฐํ ๋ง ํ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ฐฉ์ ์ผ ๊ฒ - ์์งํ ๋ง ํ๊ณ , ์กด๊ฒฝ๋ฐ์ ๊ฒ - ๋ถ๊ณต์ ํ ์ด์ต์ ์ทจํ์ง ์๋ํ ๊ฒ - ํ๋น์น ์๋ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ดํฌํ๋ ์ ๋ฌผ์ ์๊ตฌํ๊ฑฐ๋ ์ฃผ์ง ์์ ๊ฒ - 84 -
18.3.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ด๋ถ ๋๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ง๋จ์ ๋ด๋ถ ์ ์ฑ , ์ ๋ฌด ์ ์ฐจ, ์ค๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํ ๋ก ๊ถ๊ณ ํ ์ ์๋ค. 18.3.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ํ์ ์์น์ ์ ํ์ฌ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ค์ํ ๋ก ํ ์ ์๋ค. ์์ ํ์ ์์น์ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ์ ์ํฉ์ ๋ํ์ฌ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท๋ฅผ ๋ณด์ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 18.3.9 ๋ชจ์ง์ ํ๋ ๋ฒ์ธ์ ์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ฒ๊ท์๋ฐ ๊ฒฝ๋ ฅ์ด ์๋ ์ง ๋ฑ์ ํ์ธํ ์ ์๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ฑ์ค์ฑ์ ํ๊ฐํ์ฌ ์ฑ์ฉ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฑ์ฉํ๊ฐ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก๋ ๋ฒ์ฃ๊ฒฝ๋ ฅ, ๊ฒฝ๋ ฅ์ฌํญ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ์์ง 18.3.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ชจ์ง์ ํ์ํ ์์ง์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์์ ์ ํ๋์ง ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.3.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์์ ๋ชจ์ง์ธ์ด ์์ง์ด ์๋์ง ํ๊ฐํ๋ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ตฌ๋นํ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ๋ ์ ์ ์ง์์ด ์์ ๋, ๊ธฐ์กด์ ์ง์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์์ ๋ฐฐ์น๋์์ ๋, ๊ธฐ์กด์ ์ง์์๊ฒ ๋ ์ด๋ ค์ด ์๋ฌด๊ฐ ์ฃผ์ด์ก์ ๋ ํนํ ์ค์ํ๋ค. ๋ํ ์์ง์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๊ด๋ จ ์ ๋ ๋ชจ๋ ์ง์์ ๋์์ผ๋ก ํ ๊ณ์์ ์ ์ฐจ๋ก ์ํ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์๋์ ํ๋์ ํฌํจํ ์ ์๋ค: - ๊ณ ๊ฐ๊ณผ์ ์ธํฐ๋ทฐ - ๊ณ ๊ฐํ์ผ ํ๊ฐ - ๋ด๋ถ ์ธํฐ๋ทฐ - ์ฝ์นญ 18.3.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๊ถํ ๋ํ ๊ฒ์ฌ ์ค ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์์ง์ ํ๊ฐํ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ ๋ฌธ์ฑ ๊ธฐ์ค์ ์ญํ 18.3.13 ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ง๋จ์ ์ ๋ฌธ์ ์๊ฒฉ์๊ฑด ์ค์ ์ ํตํด ์ ๋ฌธ๊ฐ์ - 85 -
์์ง์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ง๋จ์ด ์๊ตฌํ๋ ์ ๋ฌธ์ ์๊ฒฉ์๊ฑด์๋ ์๋์ ์ฌํญ์ด ํฌํจ๋๋ค. - ๋์ ์ค๋ฆฌ์์๊ณผ ์ฑ์ค์ฑ - ๊ณ ๊ฐ์ด์ต ๊ทน๋ํ - ๋์ ์์ค์ ์๋น์ค ์ ๊ณต - ๊ณ ๊ฐ์ ๊ณตํํ๊ฒ ๋์ฐ 18.3.14 ์กฐ์ง์ ์ ๋ฌธ์ฑ ๊ธฐ์ค์ ์๋ฐฐ๋๋ ํ์์ ํ์์๊ฒฉ์ด ์ ์ง๋๊ฑฐ๋ ์ ๋ช ๋ ๋ ๋ฑ ์ง๊ณ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์๋ค. 18.3.15 ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ์ ๋ฌธํํ์ ์์งํ๋ ๋ถ๋ถ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ํด๋น ํํ์ ํจ๊ณผ ์ ์ธ ์ง๊ณ์ ๋๊ฐ ์๋์ง ํ์ธํด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ ๋ค ํ๋๋ผ๋, ๊ฐ๋ ๊ธฐ ๊ด์ ํํ์ ์ ์ ์ผ๋ก ์์กดํ๋ ๊ฒ์ ํผํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ธ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ์ ๋ํ ์ง์ ์ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ์ ์งํ ์ ์๋ค. 18.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์ ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ถ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.4.1 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ต์ํ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํด์ผ ํ๋ค. ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ชจ ์ง์ข ์ฌ์์ ์์ฑ ๋ฐ ๊ท๋ชจ, ์ฌ์ ์ ๋ณต์ก์ฑ, ์ ์ฉ๋ฐ๋ ํ์ฌ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์์ด ํ ์ ์๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ณ๋ก ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์๊ฑด์ด ์์ดํ ์๋ ์์ง๋ง, ๊ทธ๋ ๋ ์ต์ํ์ ์๊ฑด์ ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ์คํ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ดํด๊ด๊ณ์์ ์ด์ต์ ๋ณด ํธํ๊ธฐ ์ํด ์ค์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 18.4.2 ์ข์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๊ท์ ๊ธฐ๊ด, ๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฌธ์ ์ ๋ํด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ฐํํ๋ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ผ๋ก ์ด์ง๋๋ฉฐ, ์๋ ์์ญ์ ํฌํจํ๋ค. - ์ ํฉํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค ์ดํ - ์์ ํ์์ค์ฑ ์ ์ดํ - ์ด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ ์ถฉ๋ถํ ๋ ผ์๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ์ค์ ๊ฒฐ์ ์ ํ๋ ์ ์ฐจ ํ๋ฆฝ - ์ ๋ฌด ์ํ์ ์ํ ์ ์ ํ ์ธ์ ์์ - ์ ๋ฌด์ ๋ํ ์ ์ ํ ์์ค์ ๊ฐ๋ - ์ฅ๋ถ์ ๊ธฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ง, ์ ๊ฒ - ์๊ธ์ธํ, ์ฌ๊ธฐ๋ฑ ๋น ๋ณดํ๋ฒ๊ท๋ฅผ ํฌํจํ ๊ด๋ จ๋ฒ๊ท์ ๋ํ ์ค์ - 86 -
18.4.3 ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์๊ฑด์ ์ ํจ์ ์์ด ๋จ๋ ๋๋ ์๊ท๋ชจ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋จ๋ ๋๋ ์๊ท๋ชจ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์์ ๊ท๋ชจ ๋๋ฌธ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ ์กฐ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ๊ณค๋ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๋ถ์ผ๋ ๋ด๋ถํต ์ , ์ฑ ์์ ๋ถ๋ฆฌ, ์ค๋ฒ๊ฐ์, ๊ต์ก ํ๋ จ ๋ฑ์ด๋ค. ์กฐ์ง์ ๊ท๋ชจ, ์์ฑ, ์์ ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ์ง๋ง, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ต์ํ์ ๊ธฐ์ค์ ์ค์๋๋ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.4.4 ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ชจ์ง์กฐ์ง์ธ ์์ ์์ง์์ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํด์ ์ฑ ์์ ์ง๋ฉฐ, ICP7 ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์์๊ฒ ์ต์ํ ๋ค์์ ์ฌํญ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ณต์ํ๋ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ณ ๊ฐ๊ฐ ์์ ์กฐ๊ฑด - ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ์ ๊ด๊ณ - ์ดํด์์ถฉ์ด ์์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณด์๊ธฐ์ค ๊ด๋ จ ์ ๋ณด 18.5.1 ๋ณธ standard๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ๋ณด๊ณต๊ฐ์ ๊ด๋ จ๋ ์ฌํญ์ผ๋ก, ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ๋ณด ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ ICP19(์์ ํ์)๋ฅผ ๋ฐ๋ฅธ๋ค. 18.5.2 ๊ณต์๊ธฐ์ค์ ์ ํจ์ ์์ด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋์ ์ฐจ์ด์ ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. - ๋ณดํ์ํ์ ์์ดํ ์์ฑ - ์๋น์์ ๊ต์ก์ ๋ ๋ฐ ์ง์์ ์์ด์ฑ - ํ๋ชฉ๋ณ ๊ฑฐ๋์์ฑ์ ์ฐจ์ด(์: ๊ธฐ์ ๋ณดํ๊ณผ ๊ฐ๊ณ๋ณดํ์ ์ฐจ์ด) ์ด ์ ๋ณด๋ค์ ๊ณต์์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ๊ณต์์์ ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. 18.5.3 ๊ณต์๋ด์ฉ ๋ฐ ์์ ์ ๋ํ ์์์ ์ํฉ์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณต ์๋๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์๋น์๋ณดํธ์ ์ ํฉํ ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ชจ์ง์๋ฃ 18.5.4 ๋ชจ์ง์๋ฃ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์์๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋ ๋ง์ ๊ณต์์๊ฑด ์ ๋ง์กฑ์ํค๋ ํธ๋ฆฌํ ์๋จ์ด๋ค. ๋ ์๋ฅ์๋ ๋ค์์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. - ๋ฑ๋ก ๋ฐ ๊ท์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ - 87 -
- agent' ๋๋ broker' ์ฌ๋ถ - ์ ์, ๋น์ ์ ์ฌ๋ถ - ์ฝ์ ์ดํ - ํด์ง ๊ถํ - ๋ฏผ์ ์ ์ฒญ - ๋ณดํ๋ฃ ๋ฐ ์ ์ฉ์ด์จ - ์ ๋ณด ๋น๋ฐ์ ์ง - ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท - ๊ณ ๊ฐ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธ ์ด์ฉ - ์๋น์ง๊ธ๊ธฐ์ค ๊ด๋ จ ์ ๋ณด 18.5.5 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ณ์ฝ์ฑ๋ฆฝ ์ด์ ์ ์์ ๊ด๋ จ ์ฌํญ์ ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํ ๋ค. ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ์ง์์ ์ธ ๊ด๊ณ๊ฐ ์๊ฑฐ๋, ๊ณ์ฝ๊ฐฑ์ ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ์์ ๊ด๋ จ ์ฌํญ์ ๋ค์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ ์ง์ ๋ํด ๊ฒํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๋ฃ์ ๊ณต์ด ํ์ํ ์ ์๋ค. 18.5.6 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ์ง์ฒด์์ด ์ฑ๋ฆฝ๋์ด์ผ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ํ๋งค์์ ์ ๊ณต์๊ด๋ จ ์๋ฃ ์ ๊ณต์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ผ๋จ ๊ตฌ๋๋ก ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๋ค ๊ณ์ฝ ํ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ์๋ฉด์ผ๋ก ์ ๊ณต๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. 18.5.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์๋ช ํ ๋ชจ์ง์๋ฃ ์ฌ๋ณธ์ ๋ณด๊ดํ ๊ฒ ์ ๊ถ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ธํฐ๋ท์ผ๋ก ๋ณดํ์ด ํ๋งค๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ๊ณ์ฝ์ฑ๋ฆฝ ์ ์ ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ํ์ธํ๋๋ก ์๊ตฌ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ์๊ฑฐ๋๊ธฐ๋ก์ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ ๋ณด๊ดํ ์ ์๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ๋ถ 18.5.8 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ๋ถ์ ๊ถ์ ์ํ์ ๋ฒ์, ์ ์ฌ์ ์ด์ต์ถฉ๋์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ ๊ณตํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์์ด๊ฑฐ๋ ์ ํ๋ ๋ฒ์์ ์ํ ๋ง์ ์ ํํ ์ ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์๋น์๋ ์์ฅ์์ ๋ณด๋ค ๋์ ์กฐ๊ฑด์ด๋ ๋ ์ ์ ํ ์ํ์ ํ์ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. 18.5.9 ๋ฐ๋ผ์, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์์ธ์ง ๋น์ ์์ธ์ง, ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ๊ถ์ด ์๋ ์ง ์ฌ๋ถ ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ด ํนํ ์ค์ํ๋ค. - 88 -
18.5.10 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ํด ์๊ฑฐ๋, ๋ณดํํ์ฌ ์ง๋ถ์ ์์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํด์์ถฉ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋น์์๊ฒ ๊ณต๊ฐํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 18.5.11 ์๊ธฐ ์ ๋ณด๋ ๋ชจ์ง์๋ฃ์ ํฌํจ๋๊ฑฐ๋ ๋ณ๋๋ก ์ ๊ณต๋ ์ ์๋ค. ๋ ์ ๋ณด์ ์ค์์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ๊ตฌ๋๋ก ๊ฐ์กฐํ์ฌ ์ค๋ช ๋ ์ ์๋ค. ๋ณด์ 18.5.12 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋น ๋๋ ์์๋ฃ๋ฅผ ์๋ นํจ์ผ๋ก์จ ๋ณด์์ ๋ฐ ๋๋ค. - ๊ณ ๊ฐ์ด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ง์ ์๋น์ ์ง๊ธ - ๊ณ ๊ฐ์ด ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์๋น ๋๋ ์์๋ฃ๋ฅผ ์ง๊ธ - ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋น ๋๋ ์์๋ฃ๋ฅผ ์ง๊ธ 18.5.13 ๋ณดํ์ํ์ ๋ฐ๋ผ ๋ถ๊ณผํ๋ ์์๋ฃ ๊ธฐ์ค์ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ค์ํ๋ค. ํฌ์ํ์ ํ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋์ค์ ํฌ์๊ธ์ก์์ ์ฐจ๊ฐ๋๋ fee๋ ์์๋ฃ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ด๊ธฐ ํฌ์๊ธ์ก์์ ์ฐจ๊ฐ๋๋ fee ๋ํ ์ค์ํ๋ค. ์ํด๋ณดํ์ด๋ ์์์ ๋ช ๋ณดํ๊ณผ ๊ฐ์ด ์์๋ฃ๊ฐ ๊ณ ๊ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ง์ ์ฐจ๊ฐ๋์ง ์๋ํ๋ ์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋น์ฐ์ถ๊ธฐ์ค ์ ๋ณด๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ ๋ค. 18.5.14 ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ์ ๋ก ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ณด์์ ๋ํ์ฌ ์ ๋ณด์ ๊ณต์ด ํ์ํ ์ํฉ ์ ๋ํด์๋ ICP19(์์ ํ์)์ ๊ธฐ์ ๋์ด ์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด ํ์์ถฉ ์ํ์ด ๋ฎ๊ฑฐ๋ ์ ์ ํ ํต์ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํด์๋ ์๋น์ง ๊ธ๊ธฐ์ค ๊ณต๊ฐ์ ๋ํ ์์ธ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค. 18.5.15 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณ ๊ฐ์ ์์ฒญ์ ๋ณดํ์ํ๊ณผ ์๋น์ค ์ ๊ณต ์๋น์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฅผ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณต๊ฐํ ๋ก ํ ์ ์๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ด๋ฌํ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. ์ ๋ณด๋ ๋ช ํํ๊ณ ์คํด์ ์์ง๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์๋น์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํฌ์ํ์ํ์ ์๋น์ ๋ณดํ ๊ณ์ฝ ์ ์ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. 18.5.16 ์๋น ์ ๋ณด๋ ๋ชจ์ง์๋ฃ์ ํฌํจ๋๊ฑฐ๋ ๋ณ๋๋ก ์ ๊ณต๋ ์ ์๋ค. ์๋น ์ ๋ณด - 89 -
๋ ์ํ๋ณ๋ก ์์ดํ๋ฏ๋ก ์ํ๋ณ๋ก ์ ๊ณต๋ ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ์ ๋ฐ๋ผ ์ค์ํ ์ ๋ณด์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตฌ๋๋ก ๊ฐ์กฐํ์ฌ ์ค๋ช ๋ ์๋ ์๋ค. 18.5.17 ์ผ๋ถ ํํ์ ์๋น์ ์ด์ต์์ถฉ์ ์์ธ์ด ๋๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ ๋น์ด ๋์ ์ํ์ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ๊ถ์ ํ ์ ์ธ์ด ์กด์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ์ดํด์์ถฉ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ธ์ํ๊ณ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ด ๋ณดํธ๋ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ดํด์์ถฉ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํด๊ฒฐ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์๋น์ง๊ธ๊ธฐ์ค์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ๊ณต ์, ๊ณ ๊ฐ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋์ ๋ฑ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ ์ ์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ ์ ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฆฌ๋์ง ์๋๋ค๋ฉด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ํ๋ํ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ๊ฒ์ด ๋ค. ๊ณต์๋ฅผ ํตํด ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ๋ค๋ค์ง์ง ์์ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค๋ฉด, ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์์ ํ์ฉํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ผ๋ถ ๊ตญ ๊ฐ์ ๊ณ ๋ คํ ๋งํ ์์๋ก๋ ๋ค์์ด ์๋ค: - ๊ธ๋ฆฌ์ฐ๋ํ์ํ ํ๋งค๊ธ์ง - ํฌ์ํ์ํ์ ๋ํ ์์๋ฃ ์ง๊ธ๊ธ์ง ๋ฑ ์ผ๋ฐ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ ๋ชจ์ง์ฑ๋์ ๊ตฌ์กฐ ๊ฐํ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ์์จ๊ท์ ๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ์ ์ ํ ์ค๋ฆฌ์ฌํญ์ผ๋ก ๊ท์ ํ ์ ์๋ค. 18.5.18 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ๋น๊ธ์ ์ ํํ(soft commission)์ ์ ๊ณตํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์งํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋น๊ธ์ ์ ํ ํ์๋ ํ์, ์ด๋ ๋ฐ ๋ฌธํ ํ์ฌ, ์ฐ์ ๋ฑ์ด ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํํ์ด ์ดํด ์์ถฉ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๊ณ ์์๋ฃ์ ๋นํ์ฌ ํฌ๋ช ํ์ง ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์ ํ ๊ด ๋ฆฌ ํน์ ๊ธ์ง๊ฐ ํ์ํ๋ค. 18.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณ ๊ฐ์ ์๊ธ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ณ ๊ฐ์๊ธ์ ๋ํ ๋ณดํธ ์ฅ์น๋ฅผ ๋ง๋ จํ ๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.6.1 ๋ณดํ์์ ์ ์์ด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋, - ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋๋ฆฌํ์ฌ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ์๋ น ๊ฐ๋ฅ - ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ง๊ธํ ๋ณดํ๊ธ ๋๋ ํ๊ธ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์๋ น ๊ฐ๋ฅ 18.6.2 ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ์ฝ์์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๋ฃ ๋ฑ ์๊ธํ ๋ฆ์ ๋งค๊ฐ์ฒด ์ญํ ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ์ฌ ๋ฒ์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ํ๊ณ ์๋ค. - 90 -
18.6.3 ๊ณ ๊ฐ์ ์ฑ ์ํ์ ์๊ธ์ ๋ณด๊ดํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ณ ๊ฐ์๊ธ ์ด๋ผ๊ณ ๋ช ํ๋ค. ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ณ ๊ฐ ํ๊ธ์ ๋ณดํธํ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 18.6.4 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋๋ฆฌํ์ฌ ๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ธ์ ๋ณด๊ดํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ ์ํ์ ๊ณ ๊ฐ์์ฐ์ ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ ์์ฐ์ ์์ ํ๊ฒ ๋ณด๊ดํ๋ ๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ ์์ด๋ค. 18.6.5 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณด๊ดํ ๊ณ ๊ฐํ๊ธ์ ์์ ํ๊ฒ ๋ณด๊ดํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด, ๊ฐ๋ ๋น ๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ค์์ ํฌํจํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ๋๋ก ๊ถ๊ณ ํ ์ ์๋ค. - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ณ ์ ๊ณ์ ๊ณผ ๊ตฌ๋ถ๋ ๊ตฌ๋ถ๊ณ๋ฆฌ - ๋์ผ ๊ตญ๊ฐ ๋๋ ํน์ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ตญ๊ฐ ๋ด์ ํ๊ฐ๋ฐ์ ์ํ์ ์์น - ๊ณ์ข ์ต์ ๊ธ์ก ์ ์ง, ์ด์์๋ น, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ก์ ์์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด ์๋ ์ด์ ๋ก ๊ณ ๊ฐ๊ณ์ ๊ณผ ๊ธฐํ ํ๊ธ์ ๋์ ์ ์น ๊ธ์ง - ๊ณ ๊ฐ๊ณ์ ์ผ๋ก์ ์ฆ๊ฐ์ ์๊ธ ์ด์ฒด - ๊ณ์ข๋ก๋ถํฐ ์ง๋ถํ์ฉ์ ํฌํจํ์ฌ ๊ธ์ต์์คํ ๊ณผ ํต์ ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ์ํ ๋๋์ง ํ์ธ - ๊ฑฐ๋ ๊ธฐ๋ก - ๊ณ์ข ์ ๋ฆฌ๊ฐ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ , ๊ฐ์ฌ์ ๋์์ด ๋๋์ง ์ ๊ฒ - ๊ณ์ข ์๊ณ ๋ถ์ผ์น๊ฐ ์ฆ์ ์ธ์๋๊ณ ํด๊ฒฐ - ๊ณ ๊ฐ์๊ธ์ด ์ถฉ๋ถํ ์ ๊ธ๋ ํ ์ง๊ธ๋ ๊ฒ. ์ฆ ๊ณ ๊ฐ๋ณ ๊ณ์ข์์ก์ ๋ถ์น (-)๊ฐ ์์ ๊ฒ - ์ด์ ๊ด๋ฆฌ 18.6.6 ๊ณ ๊ฐ์๊ธ์ ์์ ํ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ํ์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ ๊ฐ์์ฐ์ด ์ฑ๊ถ์์๊ฒ ์ง๊ธ๋๋ฉด ์๋๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ช ํํ ํด์ผ ํ๋ค. 18.6.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ ๊ฐ๊ณ์ข ์ ๋๋ฅผ ์ด์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ ์ด์์ฑ ์์ด ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ๊ท์๋๋์ง, ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ท์๋๋ ์ง๋ฅผ ํฌํจํ ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. 18.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ฌด์๊ฒฉ ๋ชจ์ง์์ ๋ํ ์ฒ๋ฒ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 91 -
18.7.1 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ฉดํ์กฐ๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฑ ์๊ฑด ๋ถ์ถฉ์กฑ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ ํด๋น ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฒ ๋ํด ์ฒ๋ฒํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. ์๋์ ๊ฐ์ ์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ๋ฒํ ์ ์๋ค. - ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ ๊ณตํด์ผ ํ ์ ๋ณด์ ๋ถ์ ๊ณต - ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ์ ๋ถ์ ์ - ๋ด๋ถํต์ , ๋ฌธ์ํ ๋ถ์ ์ - ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ์ ์ธ์ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ ๋ถ์ ์ - ๊ณ์์ ์์ ์ ํ๊ธฐ์ ๋ถ์ ์ 18.7.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์น๋ ๋ฑ๋ก๋ ๋ชจ์ง๋จ์ฒด๋ ์์ ๋ชจ์ง์ธ์ด๋ ์ ์ ํ ์๋ฅผ ๋์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์์ผ๋ฉฐ ์์ , ํน์ ์๋๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์ฌ์กฐ์น์ผ ์ ์๋ค: - ๋ณด๋ค ๊ฐํ๋ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ ์ดํ์ ์๊ตฌ - ์์ ์ ํ - ์ด์ฌ ๋๋ ์ฃผ์ ๊ฒฝ์์ ํด์ - ํน์ ์ธ์ ๋ณดํ๋ชจ์ง์ ๊ธ์ง - ๋ฑ๋ก์ทจ์, ์์ ์ ์ง ๋๋ ๊ฐฑ์ ๋ถํ 18.7.3 ๊ฐ๋ ์กฐ์น๋ ์งํ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ, ๋๋ ๊ด๋ จ๋ฒ๊ท๋ฅผ ์๋ฐํ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ์๊ฒ ํ์กฐํ ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก๋ ์ทจํด์ง ์ ์๋ค. 18.7.4 ํน์ ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ๋ผ์๋ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฌ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 18.7.5 ์์ ๋๋ ์ ์ฌ์กฐ์น๋ ์๋ฐํ์์ ๊ฒฝ์ค์ ๋ฐ์ ธ ์ ์ ํ๊ฒ ์ ํด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ฒผ์ด ์๋ฐ์ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ํ ๊ตฌ๋ ๋๋ ์๋ฉด ๊ฒฝ๊ณ ํ ๊ฒฝ๊ณผ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ๋ ์กฐ์น๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๊ณ , ์๋น์์๊ฒ ์ํ์ ๋ผ์น๋ ์ค๋ํ ์๋ฐ ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ด๊ฑฐ๋ ๋ ๋ฌด๊ฑฐ์ด ์กฐ์น๊ฐ ์ทจํด์ ธ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. 18.7.6 ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์น์ ๋ํด ์ด์ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ํ ์ ์๋ ์ ์ฐจ ๋ฑ์ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 92 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 19 : ๋ชจ์งํ์ (Conduct of Business) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์ด์ ๋ถํฐ ๋ง๋ฃ๋ ๋๊น์ง ๋ณดํ์๋น์๊ฐ ๊ณต ํํ๊ฒ ๋์ฐ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ์์ ํ์ ์๊ฑด์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 19.0.1 ์์ ํ์ ๊ท์ ๋ - ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๋ํ ๋์ค ์๋น์์ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ์ ๊ณ - ๋ถ์์ ํ๊ฑฐ๋ ๋ช ์ฑ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ต์ ํํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ฑ ์ฌ๋ฌด์์ ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด ๋ฆฌ ๋ฐฉ์ ๋ง๋ จ์ ๊ธฐ์ฌ - ๋ณดํ์๋น์์ ๋ํ ๊ณต์ ๋์ฐ ๋ฑ ๊ณต์ ํ ์์ ํ์๋ฅผ ํตํ ๊ณต์ ๊ฒฝ์ ์์ฅ์ ์กฐ์ฑํ๋ ๋ฐ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ค. 19.0.2 ์์ ํ์ ๊ท์ ๋ ๊ฐ ๊ตญ์ ์ ํต, ๋ฌธํ, ๋ฒ๊ท์ฒด๊ณ, ๋ณดํ์์ฅ ๋ฐ๋ฌ ์ ๋ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ํฅ์ ๋ฐ์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ท์ ์ฒด๊ณ๋ ๋ค์ํ ์ ๋ฐ์ ์ ๋ค. ๋ณดํ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด์๋ ICP, ๊ด๋ จ standards ๋ฐ guidance์ ์ํํจ์ ์์ด ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ค์์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ ์ ์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์์ ์ ์์ ์ธ ํ์ ๊ธ์ง๋ฅผ ํฌํจํ ์ค๋ฆฌ์ ํ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. 19.0.3 ์์ ํ์ ๊ท์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ดํ๋ ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ ๋ณดํ์ํ์ ์ข ๋ฅ์ ๋ฐ ๋ผ ์ฐจ๋ฑํ ๋ ์ ์๋ค. ์์ ๊ท์ ์ ๋ฒ์๋ ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ ๋ณดํ์ํ์ ํน์ฑ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ๊ฐ ๋ถ๊ณตํ๋์ฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.0.4 ํนํ, ์์ ๊ท์ ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ(๊ธ๋ถ๊ฐ ์ฌ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ํด ์ํฅ์ ๋ฐ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ)์๋ ๋ง์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ ์ง๋ง ์ฌ๋ณดํํ์ฌ ๋ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ถฉ๋ถํ๊ณ ์ ํํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์๋ฌด๋ฅผ ์ง๋ค.(Guidance 13.0.7 ์ฐธ์กฐ) 19.0.5 ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ๋ณดํ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ณดํ์ํ์ ํ๋งคํ๋ ์ธ๊ตญ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋ ์์ ๊ท์ ๋ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.0.6 ์ฃผ๋ก ๋ณดํ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ์ ๊ด๋ จ๋ standards, guidance๋ ๋ณดํ์์ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฌํญ์ด๋ค. ๋ณดํ์์ ํ์์ ์์ค์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ - 93 -
ํด์๋ ๋ณดํ์ํ ํ๋งค์ ์ ์ฉ๋๋ ์ ์ฑ , ํ๋ก์ธ์ค, ์ ์ฐจ ๋ฑ์ ์ข ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน์ ์์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์์ ์ ์ฉ๋๋ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ ์ ์๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจ์ง์กฐ์ง ์ ์์ ํ์ ๊ฐ๋ ์ ์ ์ฉ๋ ๋ค์ํ ๊ทธ๋ฃน์ ํน์ฑ์ด ์์ ์ ์๋ค. - ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ๊ณต๊ธ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณต์ - ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ณต์ - ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์์ ์ผ์ด๋ ์ ์๋ ์ ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ standard์ ์ ์ฉํ๋๋ฐ ์์ด ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์ ๋ ๋ฌธ์ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.0.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ ๊ธ์ต์ ๋ฒ๊ณผ์ ๋ถ์ผ์น, ์ค๋ณต, ๊ท์ ์ฐจ์ต์ด ๋ฐ์ํ์ง ์๋ ๋ก ํ ๊ธ์ต์ ๋ฒ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ณดํ์ฌ์ ์์ ํ์๋ฅผ ๊ท์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋์ฐ 19.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ง์, ์ฃผ์ ๋ฐ ์ฑ์คํ ์์ธ๋ก ์๋น์๋ฅผ ๋ํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.1.1 ์ถฉ๋ถํ ์ง์, ์ฃผ์ ๋ฐ ์ฑ์คํ ์์ธ๋ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋์ผํ ์ ์ฅ ๋ฐ ํ๊ฒฝ์ ์์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ๋๋๋ ์ ๋์ ์๋ฌด์ดํ์ ์๋ฏธํ๋ค. 19.1.2 ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์์ง์ ๋ฑ์ด ๋์ ์์ค์ ์ค๋ฆฌ์์ ๋ฑ์ ๊ฐ์ถ ๋๋ก ์ ํฉํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ค. 19.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ ๋ฌด์ํ๊ณผ์ ์ ์์ ๋ฌธํ์ ์ผ๋ถ๋ก์ ์๋น์๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ฒ ๋ํ๋๋ก ํ๋ ์ ์ฑ ์ ์ ํ๊ณ ์ํํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 19.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์๊ฐ ์๋น์๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ฒ ๋ํ๋๋ก ํ๋ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๊ณ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.2.2 ๋ณดํ์ฌ(๋ชจ์ง์ข ์ฌ์)์ ์ผ๋ฐ ๋ณดํ์๋น์๊ฐ์ ์ ๋ณด๋น๋์นญ์ฑ์ด ํฌ๋ค๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์ผ๋ฐ ์๋น์์ ๋ํ ๊ณต์ ๋์ฐ์ ๊ด๋ จํ ์ ์ ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ง๋ จ์ด ์ค์ํ๋ค. 19.2.3 ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ํน์ ๊ตญ๊ฐ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ ์ ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ๋์งํ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด์๋ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ - 94 -
์ด ํ์ํ๋ฐ, ๊ทธ ์๋ก๋ ์์น๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ , ๊ท์ ๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ , ํผํฉ๊ฐ๋ ๋ฑ์ ๋ค ์ ์๋ค. 19.2.4 ์๋น์๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ฒ ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ค. - ์๋น์์ ์ด์ต์ ๊ณ ๋ คํ ์ํ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๋ง์ผํ - ๊ถ์ , ๊ณ์ฝ, ๋ณด์กด ๋จ๊ณ ๋ฑ์์ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ ํํ ์ ๋ณด ์ ๊ณต - ์๋น์์๊ฒ ๋ถ์ ํฉํ ์ํํ๋งค ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ต์ํ - ๋์ ์์ค์ ์๋ฌธ ์๋น์ค - ๊ณต์ ํ ๋ฏผ์ ๋ฐ ๋ถ์ ์ฒ๋ฆฌ - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ - ๊ณ ๊ฐ์ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ ์ถฉ์กฑ ๋ฑ 19.2.5 ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด์๋, ๊ณต์ ๋์ฐ๊ฐ ์์ ๋ฌธํ๋ก ์ ์ฐฉ๋๊ณ , ์์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๊ฐ ์กฐ์ง์ ์ ์ฐฉ๋์ด ์ ์ด์ผ ํ๋ค. ์กฐ์ง๋ฌธํ์ ๊ณต์ ๋์ฐ๊ฐ ์ ์ฐฉ๋์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ค์์ ํฌํจ ํ๋ค. - ๋ฆฌ๋์ฝ : ๊ณต์ ํ ์๋น์ ๋์ฐ์ ์ต์ข ์ฑ ์์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ์ค๊ณ, ์งํ, ๊ฐ๋ ํ๋ ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ์๋ค. - ์ ๋ต : ๊ณต์ ํ ์๋น์ ๋์ฐ๋ ํ์ฌ์ ์ ๋ต์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. - ์์ฌ๊ฒฐ์ : ์๋น์์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ชจ๋ ๊ฒฐ์ ์ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ๋ณด์ฅํ ์ ์๋์ง์ ๋ํ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ ์ ๋ก ํ๋ค. - ๋ด๋ถํต์ : ๊ณต์ ๋์ฐ ์ ๊ฒ์ ์ํ์ฌ ์ ์ ํ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ณด๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด ์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์ด ๋ชจ์ง์กฐ์ง์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ์ธก์ ํ ์ ์๋ ๋ด๋ถ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ๋ง๋ จํจ์ด ์ค์ํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต๋ณดํธ๋ฅผ ์ํํ๋ ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ, ์ํฉ๊ฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์์ ์ํด ์ฆ์ ๊ฐ์ ๋ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ด ๋ง๋ จ๋์ด์ผ ํ๋ค. - ์ฑ๊ณผ๊ฒฝ์ : ๋์ ์ค๋ฆฌ์์์ ๊ฐ์ง ์ง์ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ๋ํ ๋ชจ๋ ์ง์์ ๊ณต์ ํ ์๋น์ ๋์ฐ๋ฅผ ์ํ ๊ต์ก์ ๋ฐ์์ผ ํ ๋ฉฐ, ์ฑ๊ณผํ๊ฐ๋ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ์ํํ๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. - ๋ณด์ : ๋ณด์์ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ณด ์์ฒด๊ณ๋ ์ง ์์ฃผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ์ ์ํธํ ๊ฒฐ ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.2.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ์ ๊ดํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ๋ฅผ ํ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฐ์์ฌ๋ก, ํนํ ๋ณดํ๊ธ ์ฌ์ฌ, ๋ฏผ์์ฒ๋ฆฌ, ๋ถ์ํด๊ฒฐ ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๊ณต์๋ฅผ ํตํด ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๋ ๋ คํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. - 95 -
19.2.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ๋๊ธฐ ์ํ ๋ชจ๋ฒ๊ท์ค์ ๋ง๋ จํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ ์ฐจ 19.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ์ํ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ์์ ์ ๋ค์ํ ์๋น์์ ์ด์ต์ ๊ณ ๋ คํ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.3.1 ์ํ ์น์ธ์ ๋๋ฅผ ์ด์ํ๊ณ ์๋ ์ผ๋ถ๊ตญ๊ฐ์์๋ ์น์ธ์ ์ฐจ์ ์์ด ์ ์ ๋ฒ๊ท๋ฅผ ์ค์ํ๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ์ ๊ฒํจ์ผ๋ก์จ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค. ๋ ๋ฒ๊ท๋ ๋ณดํ์๋ฆฌ์ ์ธก๋ฉด ๋ฟ ์๋๋ผ ๋ฉด์ฑ ์กฐ๊ฑด ๋ฑ์ ๋ํ ์ฌ์ฌ๋ฅผ ํฌ ํจํ๋ค. ์์น์ค์ฌ๊ฐ๋ ์ ์ด์ํ๊ณ ์๋ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ์์น๋ง ์ ํ๊ณ ๋ณด ํํ์ฌ๊ฐ ์์จ์ ์ผ๋ก ์ํ์ ๊ฐ๋ฐํ ๋ก ํ๋, ์ด์ฌํ์ ๊ฒฝ์์ง์๊ฒ ์ ํ์ ๋ํ ์ฑ ์์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ๋ณดํ์ํ ์น์ธ์ ๋ 19.3.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ์น์ธํ๋ ์ํ์น์ธ์ ๋๋ฅผ ์ด์ํ ๊ฒฝ ์ฐ, ์๋น์ ๋ณดํธ์ ์์จ์ ์ํ๊ฐ๋ฐ ์ฌ์ด๋ฅผ ๊ท ํ์๊ฒ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. ๋ณดํ์ํ ์น์ธ์ ๋๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ฝํ ๊ณ ๊ฐ์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ์ํ, ๋ณต์กํ ๋ณดํ์ํ, ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ ์ด ๊ฐ์ ํ๋์ด ์๋ ์ํ์ ์ ํฉํ๋ค. 19.3.3 ์๊ธฐ ์ํฉ์์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋์ ์ฌํญ์ ์ฌ์ฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๋ฒ์ ๊ฐ์ ๊ธ์ก - ํน์ ๋ด๋ณด๋ฒ์, ์กฐ๊ฑด - ๋ฉด์ฑ ๊ธ์ง์ ๋ถ์ฌ - ์ฝ๊ด์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ฉ์ด ์์น์ค์ฌ๊ฐ๋ ์ ๋ 19.3.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์์น์ค์ฌ๊ฐ๋ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฑ ์์ง๊ณ ์ํ๊ฐ๋ฐ์ ํ ์ ์๋ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๋ ๋ค์์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ์ํ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ์์ ์์ ์๋น์์ ๋์ฆ๋ฅผ ํฌํจ - ์ํ๊ฐ๋ฐ์ ์ ์ํ์ ํน์ฑ, ์๋ด์๋ฃ์ ๋ํ ํ์ฌ๋ด ๊ฐ ๋ถ์์ ํ๊ฐ ๋ฅผ ํฌํจ - 96 -
- ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ํํ๋งค ์ ์ ์์ฌ์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ, ๊ด๋ จ๋ฒ๊ท ๋ฐ ์ํ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋ณดํ์ํ์ ์ ๊ฒํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํนํ ์ ์ฑ , ์ ๋ฌด์ ์ฐจ, ๋ด๋ถํต ์ ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ค์์ ๋ด์ฉ์ ์ ๊ฒํด์ผ ํ๋ค. ์ง์๊ฐ๋ฅํ ์ํ ์ ๊ณต ์ํ์ ์ ํฉํ ์๋น์๋ฅผ ๋ชฉํํ๊ณ , ๋ถ์ ํฉํ ์๋น์์ ์ฒญ์ฝ ์ ํ ์ ์ํ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ด๋๋ ์ ์๋ ์ํ ํ๊ฐ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท ํ์์ ์ ํฉํ ๋ชจ์ง์ฑ๋ ํ์ธ ์ํํ๋งค ํ ํ์ผ ๊ณ ๊ฐ์ ๋์ฆ์ ๋ถํฉํ๋ ์ง, ๋ค์ํ ๋ชจ์ง์ฑ๋์ ํจ์จ ๋ฑ์ ๋ถ์ ๋ฐ ํผ๋๋ฐฑ - ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ํ์ผ ๊ณ ๊ฐ์ ์ดํดํ ์ ์๋๋ก ๋์์ ์ฃผ์ด ์ผ ํ๋ค(์ด๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ถ์์ ํ๋งค๋ฅผ ๊ฐ์์ํฌ ๊ฒ์) 19.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณต์ ํ๊ณ ์ ํํ๊ฒ ๋ณดํ์ํ์ ํ๋งคํ ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.4.1 ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ํํ๋งค ์ ์ ์๋ด์๋ฃ๊ฐ ๋ช ํํ๊ณ ๊ณต์ ํ์ง๋ฅผ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์๋ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ํ์ง ์์ ๋ ๋ฆฝ์ ์์น์ ์ ๋ ์๊ฐ ๊ด๊ณ ๋ฑ ์๋ด์๋ฃ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์ด์์ ์ด๋ค. 19.4.2 ์๋ด์๋ฃ๊ฐ ๋ถ๋ช ํํ๊ณ ๋ถ๊ณต์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ฆ ์ ๋ ์๋ฃ๋ฅผ ํ๊ธฐํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ถ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๋ฌ๋ ์์๊ฒ ์ด๋ฅผ ์ฆ์ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. 19.4.3 ๋ณดํ ์๋ด์๋ฃ๋ ๋ค์์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ์ดํดํ๊ธฐ ์ฌ์ธ ๊ฒ - ๋๋ค์ ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ธ์๋๋ ๊ฒ๊ณผ ๋์ผํ ๊ฒ - ๋ณด์ฅ๋ฒ์์ ๋ถ์ง๊ธ ๋์์ ์๋ฆด ๊ฒ - ์ค์์ฌํญ์ด๋ ๊ฒฝ๊ณ ์ฌํญ์ ๋๋ฝํ์ง ๋ง ๊ฒ 19.4.4 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๋ด์๋ฃ๊ฐ ์๋น์๋ฟ ์๋๋ผ ์ด๋ฅผ ์๋น์์๊ฒ ์ค๋ช ํ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ๋ ๋ช ํํ๊ณ ๊ณต์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ๋งค์์ ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ ๊ณตํ ์๋ฃ์ ์ ๊ณต์๊ธฐ, ์ ๊ณต๋ฐฉ๋ฒ, ๋ด์ฉ์ ๋ํ ๊ท์ ์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.5.1 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ฒญ์ฝ์ฌ๋ถ ํ๋จ์ ์ํ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ํฉ ํ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ์๋น์์๊ฒ ์ ์์ ์ ๊ณตํ ์ ์๋๋ก ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ ์ฐจ - 97 -
๋ฅผ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ์ ๋ณด์ ๊ณต ์๊ธฐ 19.5.2 ์๋น์๋ ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ๊ณ์ฝ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 19.5.3 ์ ์ ํ ์๊ธฐ ์ ์ ํจ์ ์์ด ๋ณดํ์์ ๋ชจ์ง์๋ ์๋น์์๊ฒ ์ ํฉํ ์ ๋ณด์ ์ค์์ฑ๊ณผ ํ์์์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ณด์ ๊ณต ๋ฐฉ๋ฒ 19.5.4 ์ ๋ณด๋ ๋ถ๋ช ํ๊ณ ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ์๋ด์๋ฃ๋ ํ์ดํ ์ฉ์ด ๋ก ์์ฑ๋์ด์ผ ํ๋ค. 19.5.5 ์๋ด์๋ฃ๋ ์๋ฉด ๋๋ ๋ด๊ตฌ์ฑ์๋ ๋งค์ฒด๋ก ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. 19.5.6 ์ ๋ณด์ ์์ด ๋ง์ผ๋ฉด ์๋น์๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฝ์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ ๋ณด์ ์๋ณด๋ค ์ ๋ณด์ ์ง์ด ๋ ์ค์ํ๋ค. ์ ๋ณด์ ์ง์ ํ์คํ๋ ์์ ์ผ๋ก ์ ๊ณ ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํ์คํ๋ฅผ ํตํด ์ํธ๋น๊ต๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 19.5.7 ๊ฐ์ข ํน์ฝ์ด ๋ถ๊ฐ๋ ์ํ ๋๋ ํตํฉ๋ณดํ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์ดํดํ๊ธฐ ์ด ๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก ๋ ๋ถ๋ช ํ๊ณ ๊ฐ๊ฒฐํ ์ ๋ณด์ ๊ณต์ด ์๊ตฌ๋๋ค. 19.5.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ดํดํ์์ ํ์ธ ํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ ๋ฌ๋๋ ์ ๋ณด๋ด์ฉ 19.5.9 ์๋ด์๋ฃ๋ ์๋น์๊ฐ ๊ตฌ๋งคํ ๋ณดํ์ํ ํน์ฑ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํ ์ํ์ด ๋์ฆ์ ๋ถํฉํ ์ง ํ๋จํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. 19.5.10 ์ ๊ณต ์ ๋ณด๋ ์๋์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ๋ฑํ ๋ ์ ์๋ค. - ์๋น์์ ์ํ์ ๋ํ ์ดํด๋, ๊ฒฝํ๋ - ๋ณด์ฅ๋ฒ์, ๋ฉด์ฑ ๋ฒ์, ์ ํ, ์กฐ๊ฑด, ๊ธฐ๊ฐ ๋ฑ - ์ํ์ ์ ๋ฐ์ ๋ณต์ก์ฑ - ์ํ์ด ๋ค๋ฅธ ์ํ ๋๋ ์๋น์ค์ ๊ฒฐํฉ๋์ด ํ๋งค๋๋ ์ง ์ฌ๋ถ - 98 -
- ๋์ผํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ด์ ์ ์๋น์์๊ฒ ์ ๊ณต๋ ์ ์ด ์๋ ์ง ์ฌ๋ถ ์ํํน์ฑ ๋ช ์ 19.5.11 ์ ๊ณต์ ๋ณด์ ์์ค์ ๋ค์ํ ์ ์์ผ๋ ์๋ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋์ ํฌํจํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. - ๋ณดํ์ฌ๋ช ๋ฐ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฒ์ ํํ, ๊ทธ๋ฃน ๊ณ์ด์ฌ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ช - ๋ณดํ๊ณ์ฝ ํํ์ ์ธ๋ถ ๋ด์ฉ(๋ณด์ฅ๋ฒ์ ๋ฑ ํฌํจ) - ๋ณดํ๋ฃ, ๋ฉ๊ธฐ์ผ, ๋ฉ์ ์ฃผ๊ธฐ, ๋ณดํ๋ฃ ์ฐ์ฒด์ ํจ๊ณผ. ํ ์ํ๊ณผ ๊ฒฐํฉ๋ ์ด ํ๋งค๋์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ ์ํ๋ณ ๊ฐ๊ฒฉ - ๋ณดํ๋ฃ์์ ์ฐจ๊ฐํ ์์๋ฃ๋ ๋ณดํ๋ฃ์ ์ถ๊ฐ๋ ์๋น์ ํํ๋ ์์ค ์ธ๋ถ๋ด์ญ - ๋ณด์ฅ๊ฐ์ ๋ฐ ์ข ๋ฃ์ผ - ์ค์ํ๊ฑฐ๋ ํน์ดํ ๋ฉด์ฑ ๋๋ ํ๋์ค์ ์ ๋ํ ์ ๋ณด. ์๋น์์ ๊ตฌ ๋งค์ฌ๋ถ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๋ฉด์ฑ ๋๋ ํ๋์ค์ . ์ ์ฌ ๋ณดํ์ํ ์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ ๋ฉด์ฑ ๋๋ ํ๋์ค์ . ์ค์์ฑ ์ฌ๋ถ๋ ๋ณดํ์ ํ์ ์ฃผ์ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ณด์ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ฉด์ฑ ๋๋ ํ๋์ค์ ๊ณผ ์ฐ๊ด๋์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ง๊ธ ์ง์ฐ ๊ธฐ๊ฐ ๋ฏธ๊ณ ์ง, ๊ธฐ์์ฆ ๋ฉด์ฑ ๊ธฐ๊ฐ(์ง๋ถ์ ์๊ธฐ๊ฐ) ๊ฐ์ ์ ํ๊ธ์ก ๋ณด์ฅ์ ํ๊ธฐ๊ฐ ์ฐ๋ น, ์ง์ญ, ์ง์ ๋ฑ ๊ฐ์ ์ ํ ์กฐ๊ฑด ์๊ธฐ๋ถ๋ด๊ธ 19.5.12 ํฌ์ํ ์ํ์ ์ฑ๊ณผ์ ๋ณด๋ ๊ณผ๊ฑฐ ๋ฐ ๋ฏธ๋์์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ , ๋ณ๋ ์์ตํ๋์ ๊ณผ๊ฑฐ์ฑ๊ณผ๊ฐ ๋ฏธ๋์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ฅํ์ง ์๋ํจ์ ๋ช ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.5.13 ์ํ์ ๋ณด๊ฐ ์ ํํ๊ณ ์ดํด๋ ฅ ์๊ฒ ์๋น์์๊ฒ ์ ๋ฌ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค์ ์ฌํญ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ํ์ค๋ช ์ ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ํ์ค๋ช ์์ ๋ช ํ์ฑ ์ ์ํด์๋ ๋ชจ๋ ๋ด์ฉ์ ๊ธฐ์ฌํ ํ์๋ ์๋ค. ์ํ์ค๋ช ์์๋ ๊ด๋ จ ์ฝ๊ด์กฐํญ์ ์ฐธ๊ณ ๋ก ๊ธฐ์ฌํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ํ์ค๋ช ์์ ์ดํด๋์ ๋ํด ์ 3์์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ถ๋ฆฌ์๋ฌด์ฌํญ์ ๋ช ์ - 99 -
19.5.14 ์ผ๋ฐ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ ๋ฒ์ ๊ถ๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ฌด์ ๋ํ ์ ํ๋ ์ง์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ์ ์ ์ผ๋ฐ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์๊ฒ ์๋์ ๋ด์ฉ์ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. - ๊ณ์ฝ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฑ ์ผ๋ฐ ์กฐ๋ฌธ - ์ฃผ์์ฌํญ์ ๋ํ ์๋น์์ ๊ณ ์ง์๋ฌด. ์๋น์๊ฐ ๊ณ ์งํ์ฌ์ผ ํ๋ ์ฌ ํญ, ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ณ ์ง์๋ฌด ์๋ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํจ๊ณผ. ๊ณ ์ง์ ๊ด๋ จํ ๋ช ํํ ์ง๋ฌธ ์ฌํญ์ ๋ง๋๋ ๊ฒ๋ ํ๋์ ๋ฐฉ๋ฒ์ - ๊ณ์ฝ์ ์ง ๊ธฐ๊ฐ ์ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์๋ฌด - ๋ณด์ฅ๊ฐ๋ฅ ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ์ง์์ ์ธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง - ๋ณดํ๊ณ์ฝ ํด์ง์ ๊ถ๋ฆฌ ๋ฐ ๊ด๋ จ ๋น์ฉ - ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ - ๋ฏผ์์ ๊ธฐ ๋ฐ ๋ถ์์กฐ์ ์ ์ฐจ 19.5.15 ์๊ธ์๋ณดํธ์ ๋๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ์๋ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ ๋ถ๋ฅ์ ๋ํ ๋ณด ํ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ ๋ฐฉ์์ ์๋ ค์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. 19.5.16 ์ธ๊ตญ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ์ ์ธ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณธ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ๋ณธ์ฌ ์์น, ๊ณ ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ์ง์ ์ ์์น ๋ฑ์ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. ์ธํฐ๋ท์ ํตํ ์ํํ๋งค 19.5.17 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธํฐ๋ท์ ํตํ ๋ชจ์ง์ ์์ด์๋ ์ ํต์ฑ๋๊ณผ ๋์ผํ ํฌ๋ช ํ ๊ณต์๊ฐ ์ ์ฉ๋๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์์ธ๋ฌ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธํฐ๋ท์ ํตํด ๋ชจ์งํ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ฒ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋๋ก ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๋ณธ์ฌ ์ฃผ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ฐ๋ฝ์ฒ - ๋ณดํ์ฌ, ์ง์ , ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ฐ๋ฝ์ฒ - ๋ณดํ์ฌ์ ๋ฑ๋ก ๊ตญ๊ฐ - ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ์ ์ฐจ, ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ธ ์ฌ์ฌ ์ ์ฐจ - ๋ฏผ์ ๋ฐ ๋ถ์์กฐ์ ๊ด๋ จ ์กฐ์ง์ ๋ํ ์ ๋ณด - 100 -
19.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋น์๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์ด์ ์ ์กฐ์ธ์ ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋น์์๊ฒ ์๋น์ ํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ ํ ์กฐ์ธ์ ์ ๊ณตํ๋๋ก ํ๋ค. 19.6.1 ์๋น์์๊ฒ ์ ๊ณต๋๋ ์กฐ์ธ์ ์ํ์ ๋ณด ์ด์์ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๊ณ์ฝ์ ์ํฉ์ ๋ถํฉํ ์๋ฌธ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 19.6.2 ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ์ ์ ์๋น์์ ๋์ฆ๋ฅผ ํ์ ํ๊ธฐ ์ ํด ์๋น์๋ก๋ถํฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป์ด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ ๋ณด๋ ์ํ๋ณ๋ก ์์ดํ๋ ๊ณตํต์ฌํญ์ผ๋ก์ ๋ค์์ ๋ค ์ ์๋ค. - ์ฌ๋ฌด์ง์๊ณผ ๊ฒฝํ - ๋ณดํํ์, ์ฐ์ ์์, ํ๊ฒฝ - ๋ณดํ๋ฃ ๋ฉ๋ถ ๋ฅ๋ ฅ - ์ํ ์์ 19.6.3 ์กฐ์ธ์ด ํ์ํจ์๋ ๊ณ ๊ฐ์ด ์ด๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ถ์ํ์ธ์ ๋ฅผ ์ง๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ข๋ค. 19.6.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์ธ์ด ๋ถํ์ํ ์ํ ๋๋ ์๋น์์ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ํ ์ ์ ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ํ์ด ๊ฐ๋จํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ํ์ ๋ํ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ์ง์์ ๊ฐ ์ง ๋จ์ฒด์ ํ๋งค๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์๋ฌด๋ณดํ ๋ฑ ์ ํ์ฌํญ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๊ทธ ์ ์ด๋ค. 19.6.5 ํน๋ณํ ์ํ๋ด์ฉ์ด ๋ณต์กํ๊ฑฐ๋ ํฌ์์ฐ๊ณํ ์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ค๋ช ์ด ํ์ ํ๋ค. ๋ชจ๋ ์กฐ์ธ์ ๋ช ํํ๊ณ , ์ ํํ๊ณ , ์ดํด๊ฐ๋ฅ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ํฌ์ ๊ด๋ จ ์กฐ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ฉด ๋ฑ์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ ๊ทธ ๋ด์ฉ์ ๊ณ ๊ฐ ํ์ผ ์ ๋ณด๊ด๋์ด์ผ ํ๋ค. 19.6.6 ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ณ ๊ฐํ์ผ ์ ๊ฒํ ํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ํํ ๊ถ์ ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ ๊ฒํ๊ณ ํ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.6.7 ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์์ง์ ์กฐ์ธ์ ์ ๊ณตํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ์ง์์ ์ธ ๊ต์กํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๋ง๋ จํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ์์ฅํ๋ฆ, ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด, ์ํ ๋ณ๊ฒฝ๋ด์ฉ - ๋ณดํ์ฐ์ ์ ๋ํ ์ง์, ์ํ์ ํน์ฑ, ์ํ์์ธ - ๋ฒ๊ท ๋ด์ฉ - 101 -
- ์ํ์ ๋ณด ์ ๊ณต์ ๋ํ ๊ท์ ๋ฑ - ์ํ์ ๊ดํ ์๋ฅ์์ฑ ์ง์, ์์ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต๋ณ 19.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ดํด์์ถฉ์ ์ ์ ํ ํต์ ํ์๋์ง ํ์ธ ํ๋๋ก ํ๋ค. 19.7.1 ์์ ๋๋ ์๋น์์์ ๊ด๊ณ์์, ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ดํด์์ถฉ๊ด ๊ณ์ ์์ ์ ์๋ค. ์ดํด์์ถฉ์ ์ด๋ ์ผ๋ฐฉ์ ์ง์ ์ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ด์ต์ด ์์ถฉํ ๋ ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์๋น์์ ๋ ํ ์๋ฌด์ ๋ชจ์ง์๋น๊ณผ์ ๊ด๊ณ์์ ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, ์ ์ธ์๋จ์ ํ๊ธ, ํ๊ธ๋ฑ ๊ฐ๋ฌผ, ์๋น, ์ฌํ, ๊ต์กํ๋ จ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์ ๋๋ฆฌํ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ ์๊ฐ ๋ณดํ์ฌ๋ก๋ถํฐ ์์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํด์์ถฉ์ด ๋ฐ์ํ๋ค. 19.7.2 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ 3์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ๋ ์ ์ธ์๋จ ๋๋ ๋น๊ธ์ ์ ํํ์ ์ดํด์ ์ถฉ์ ๋ฐ์์ํจ๋ค. ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ค์์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์กฑ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํด์ ์ถฉ์ด ๋ฌธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ค. - ๊ธ์ ์์ทจ๊ฐ ์๋น์ ์๋น์ค ๊ฐํ ๋ชฉ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ - ๊ธ์ ์์ทจ๊ฐ ์๋น์์๊ฒ ๋ฏธ๋ฆฌ ๊ณต์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ - ์๋น์ ์ด์ต๋ณดํธ๊ฐ ์๋ฌดํ ๋์ด ์์ด, ๊ธ์ ์์ทจ๊ฐ ์๋น์์ ์ด์ต์ ์นจํดํ์ง ์๋ํ ๊ฒฝ์ฐ 19.7.3 ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ณ ๊ฐ์ ๋ชจ๋ ์๋ํ๋ฏ๋ก ๋ณดํ์ฌ๋ณด๋ค ์ดํด์์ถฉ ์ด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ผ๋ฉฐ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ดํด์์ถฉ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ค ์๊ณผ ๊ฐ๋ค. - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋์ผใ์ ์ฌํ ๋ฌธ์ ์ ๋ํด ๋ ์ด์์ ๊ณ ๊ฐ์ ๊ด๋ฆฌํ ๊ฒฝ์ฐ(๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ ์นจํดํ์ง ์์ผ๋ฉด์ ํ ๊ณ ๊ฐ ์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ๊ณค๋) - ๊ณ ๊ฐ์ด ์๋ ์์์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์กฐ์ธ(๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ)์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ์ฐ - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ์ํด๋ก ์์ ์ด ์ด์ต์ ์ป๋ ๊ฒฝ์ฐ - ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ ๋ถํฉํ์ง ์์ ์ํ ๊ฑฐ๋๋ก ์ธํด ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ด ์ต์ ์ป๋ ๊ฒฝ์ฐ - ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ง๋ฐฐ์ ์ธ ์ํฅ๋ ฅ(๊ณ ์ฉ๊ด๊ณ ๋ฑ)์ ํ์ฌํ๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ด์ต๊ณผ ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ด ์๋ฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ - 102 -
- ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์ํ์ ํ๋งคํจ์ผ๋ก์จ ๋ชจ์ง์์๋ฃ ์ธ์ ๋ค ๋ฅธ ๊ธ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ - ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ ๋ฐํด ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ธ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฐ ๊ฐ์ ์ ์ด์ต์ด ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ์ฐ 19.7.4 ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ์ด์ต์ ๋ชฉํ๋ก ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ ํด, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฑ์ด ์ดํด์์ถฉ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ๋ฅผ ์๋ฆฝํ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.7.5 ์ดํด์์ถฉ ๋ฌธ์ ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํด๊ฒฐ๋ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ ํ ์๋ก์ ์ ์ ํ ๊ณต์ ๋ฐ ๊ณ ๊ฐ์ ๋์์ด๋ค. ์ดํด์์ถฉ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๋ง์กฑ์ค๋ฝ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์์ ํ๋์ ์ ์ฝ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ณต์ ํจ๊ณผ์ ์๋ฌธ์ ๊ฐ์ง ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง ์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ดํด์์ถฉ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ ๋ค์์ ๋ฐฉ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ก ์๊ตฌํ ์ ์๋ค. - ํน์ ์ข ๋ฅ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ด์ต ์ ๊ณต ๊ธ์ง - ๋ชจ์ง์์๋ฃ ์ง๊ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณ๊ฒฝ(์์ : ํฌ์ํ์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์ง์๋น ์์ ์ด์ฉ์์๋ฃ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ) ๊ณ์ฝ์ดํ 19.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ์๊ฒ ๋ค์์ ์๊ตฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๋ณดํ๊ณ์ฝ ์ข ๋ฃ์๊น์ง ๊ณ์ฝ์ ์ดํํ์ฌ์ผ ํจ - ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํจ - ๋ณดํ์ํ๋ณ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํจ 19.8.1 ์์๊ฐ๋ ์ ๋ค์์ ๊ณ์ฝ์ดํ ๋ด์ฉ์ ์ ๊ฒํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด ์ ๊ณต๊ด๋ จ ๊ท์ - ๋ณดํ๊ธ ์ฌ์ฌ ์ ์ฐจ - ๋ฏผ์ ์ฒ๋ฆฌ ์ ์ฐจ 19.8.2 ๊ณ์ฝ์ดํ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณด ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ๋์ด ๊ณ์ฝ๋ณ๊ฒฝ๊ณผ ๊ณ์ฝํด์ง์ ๊ดํ ๊ณต์ ํ ์ ๋ฌด์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. - 103 -
19.8.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณ์ฝ์์ ์ฑ ์์ ์ดํํ ์ ์๋ ์ถฉ๋ถํ ์ฅ์น ๋ฅผ ๋ง๋ จํ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ๋ ์ ์ฉ๋๋ค. ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด 19.8.4 ๋ณดํ์ฌ์ ๋ํ ์๋ฃ์๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ด ํฌํจ๋๋ค. - ๋ณ๊ฒฝ๋ ๋ณดํ์ฌ๋ช , ๋ฒ์ ํํ, ๋ณธ์ฌ ๋ฑ ์ฃผ์ - M&A ๋ฑ์ ์ํ ๋ณดํ์ฌ ๋ณ๊ฒฝ - ๊ณ์ฝ์ด์ ์ ๋ณด; ํ์์(๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๊ถ๋ฆฌ ํฌํจ) ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ์ ๋ณด 19.8.5 ๋ณดํ์ฌ๋ ๊ณ์ฝ์ธ์ ์ฆ์ ๋ณดํ์ฆ๊ถ์ ๋ฐ๊ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.8.6 ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ํ์ํ ์ ๋ณด๋ ์ํ๋ณ๋ก ์์ดํ๋ค. ์ด๋ค ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์ ๊ณต๋๊ธฐ๋ ํ๊ณ , ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ์ฝ ์์ ์์ฒญ์์ ์ ๊ณต๋๊ธฐ๋ ํ๋ค. 19.8.7 ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ ๊ณต๋๋ ์๋ฃ๋ ๊ณ์ฝ ์กฐ๊ฑด ๋ณ๊ฒฝ, ๊ณ์ฝ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์ ๋ณ๊ฒฝ ๋ด์ฉ ๋ฑ ๋ค์ํ๊ณ , ๋ค์์ ์ฌํญ์ ์๋ก ๋ค ์ ์๋ค. - ๋ณดํ๊ธ ์ข ๋ฅ, ๋ฒ์, ์ง๊ธ์์ ์ผ - ์ธ๊ธ ๋ฐ ๊ธฐํ ๋น์ฉ์ ํฌํจํ ์ ์ฒด ๋น์ฉ. ํ ๊ธ์ต์ํ๊ณผ ๊ฒฐํฉ๋ ๊ฒฝ ์ฐ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถ - ์ถ๊ฐ๋ก ๋ฐ์๊ฐ๋ฅํ ๋น์ฉ - ๊ณ์ฝ๊ธฐ๊ฐ, ์กฐ๊ฑด, ํด์ง ์กฐ๊ฑด ๋ฑ - ๋ณดํ๋ฃ ๋ฉ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ๋ฉ์ ๊ธฐ๊ฐ - ๊ณ์ฝ์๋ฐฐ๋น ๊ณ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ๋ฐฐ๋น๋ฐฉ๋ฒ - ์ฃผ๊ณ์ฝ ๋ฐ ํน์ฝ๋ณ ๋ณดํ๋ฃ - ๋ณดํ ๊ฐ์น ํ๋ฝ/๊ฐ์น ์์น - ์ ์ํ ๋ฐ ๊ณ์ฝ์ ํ์ ๋น์ฉ - ๊ณ์ฝ๊ฐฑ์ ์ ๋ํ ์ ๋ณด - 104 -
19.8.8 ํฌ์์์๊ฐ ์๋ ์๋ช ๋ณดํ ๋ฐ ์ฐ๊ธ์ํ ์ ๋ณด์ ๊ณต์ ๋ํด์๋ ์ต์ํ ์๋์ ๋ด์ฉ์ด ์ถ๊ฐ๋ก ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. - ๊ณ์ฝ์๋ฐฐ๋น - ๊ณ์ฝ์๋ฐฐ๋น๊ธ ์ฐ์ถ ๊ธฐ์ค - ํด์ง์ ํด์ฝํ๊ธ๊ธ - ํ์ฌ๊น์ง์ ๊ธฐ๋ฉ์ ๋ณดํ๋ฃ - ํฌ์ํ ์ํ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ฉ๋ณด๊ณ ์(ํ๋์ด์ฉ์ค์ , ๋ณ๋, ํฌ์์ ๋ต, ๊ณผ ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ๋ณ๋, ์์๋ฃ, ์ธ๊ธ ๋ฑ) 19.8.9 ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ์ฌ๋ ๊ณ์ฝ์์๊ฒ ์๋ฆฌ๊ณ ๋์๋ฅผ ๋ฐ ์์ผ ํ๋ค. 19.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํด๋ ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ์ง์ฒด ์์ด ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ฒ๋ฆฌํ๋๋ก ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.9.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ํฌ๋ช ํ๊ณ ๊ณต์ ํ ๋ณดํ๊ธ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ๋ถ์์ฒ๋ฆฌ ์ ์ฐจ ๋ฅผ ๋ง๋ จํ ๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ถ์์ฒ๋ฆฌ 19.9.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์ ์ฒญ์์ ์ฒ๋ฆฌ๊น์ง์ ์ ๋ฌด์ ์ฐจ๋ฅผ ์ ํ ๋ณดํ๊ธ ์ฒ๋ฆฌ์ง์นจ์ด ์๋์ง ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ ์ง์นจ์๋ ์์ธ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ๋ฆฌ์ฐ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ํ ๋ด์ฉ์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.9.3 ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ์ธ์ ์ฒ๋ฆฌ์ ์ฐจ, ์ฒ๋ฆฌ๊ธฐํ ๋ฑ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์์ผ ํ๋ค. 19.9.4 ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ์ธ์ ๋ณดํ๊ธ ์ฌ์ฌํํฉ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์์ผ ํ๋ค. 19.9.5 ์ํดํ๊ฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฐ๊ฐ์๊ฐ, ํ ์ธ ๋ฑ์ ์์๋ ๋ํ๋ก ์ดํดํ ๊ธฐ ์ฝ๊ฒ ์ค๋ช ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ธ ๋ถ์ง๊ธ, ์ผ๋ถ์ง๊ธ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋์ผ ํ๋ค. 19.9.6 ๊ฐํน ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ์ธ์ ์ ์์ฐฝ๊ตฌ๊ฐ ๋์ง๋ง, ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ์ฑ ์์ ๋ฉด์ ๋์ง ์๋ํ๋ค. - 105 -
19.9.7 ๊ณต์ ํ ์ํดํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด์๋ ๋ณดํ์ฌ(๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์) ์ง์์ ์ ์ ์ ์ง๊ณผ ์ด๋ฅผ ์ํ ๊ต์ก์ด ์๊ตฌ๋๋ค. 19.9.8 ๋ถ์์ฒ๋ฆฌ์ ์์ด ์ ์ ์์ง์ ๋ณดํ์ํ์ ์ข ๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ์ง๋ง, ์ผ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ ์ ๋ฒ์ ์ง์์ ํฌํจํ๋ค. ๋ถ์ํด๊ฒฐ 19.9.9 ๋ถ์์ ์กฐ์ ํ๋ ์ง์์ ์ ์ ํ ์๊ฒฉ์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ณดํํ์ฌ๋ก๋ถ ํฐ ๋ ๋ฆฝ๋ ์ํด์ฌ์ ์ ์ฒด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.9.10 ๋ถ์์ฒ๋ฆฌ์ ์ฐจ๋ ๋ถ์์ ์ฒญ์ธ์ ๋ฒ์ ์ด์ต์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ท ํ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ณผ๋ํ ์๋ฅ์์ฑ์ ์ง์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ถ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ถ์ ์ฌ์์ ํํด ๋ช ๋ฃํ ์ธ์ด๋ก ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.9.11 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ณต์ ํ ๋ถ์์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด ๋ณดํ์ฌ ๋ด์ ๋ถ์์กฐ์ ์์ํ ์ค์น๋ฅผ ๊ถ๊ณ ํ ์ ์๋ค. 19.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ๋ฏผ์์ ์ง์ฒด ์์ด ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ฒ๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.10.1 ๋ฏผ์์ธ์ ๋ณดํ์ฌ ์ ๋ฌด์ ๋ํ ๋ถ๋ง์ด๋ ์ฌ๋ฌด์ ์์ค์ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ ๋ณด๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ ์๋ ํฌํจํ์ง ์๋ํ๋ค. 19.10.2 ๋ฏผ์์ ๋์ ์ ํน์ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์๋น์์ ๋ถ๋ง์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ ๋ก, ์ง์์ ์ธ ๋ฏผ์๋ถ์์ ๋ณดํ์ฌ ์์ ํ์ ์์ค ํ๊ฐ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ง ํ์ด๋ค. 19.10.3 ๋ฏผ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ์ ์ ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 19.10.4 ์ผ๋ถ ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ฏผ์์กฐ์ ์์ํ ๋ฅผ ์ค์นํ ์ ์๋ค. 19.10.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฏผ์์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ฐ๋ ์์ ์์ฌ์ ํ์ ์ ์ํด ๋ฏผ์๋ชจ๋ํฐ ๋ง ์์คํ ์ ์ด์ํ ์ ์๋ค. - 106 -
19.10.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญ์ธ๋ณดํ์ ๋ฏผ์์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด ์๋ก ํ๋ ฅํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณดํธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ญ์ธ๋ณดํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ฐ ํ ๋ ฅ์ ๋ํด์๋ ICP3๊ณผ ICP25๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ๊ฒ ๋ถ์ํด๊ฒฐ ์ ์ฐจ 19.10.7 ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ํด๊ฒฐ๋์ง ์๋ํ ๋ถ์์กฐ์ ์ ์ํ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ์ฒด๊ณ ๊ตฌ์ถ์ด ํ์ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ ๋ฆฝ๋ถ์์กฐ์ ์์ํ ๋ผ๊ณ ์นญํ๋๋ฐ, ํํ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ณ๋ก ์์ดํ๋ฉฐ ์ค์ฌ์, ๋ ๋ฆฝ์ ์ฌ์๊ธฐ๊ตฌ, ์ด๋ถ์ฆ๋ง์ ํฌ ํจํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํํ๋ ๋ฒ์์ ์์ก๊ณผ๋ ๋ณ๊ฐ์ ์ ์ฐจ์ด๋ค. 19.10.8 ๋ ๋ฆฝ๋ถ์์กฐ์ ์์ํ ์์คํ ์ ์ ์ฐจ์์น์ผ๋ก ์ด์๋๋ฉฐ, ๋น์์ ์ ๊ณ์ฝ ์๊ฐ ๋ฌด๋ฃ๋ก ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ ์์ํ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ์ ์ฝํ์ง ๋ ์์ง๋ง ๋ณดํ์ฌ๋ ์ ์ฝํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ ์์ํ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ง์กฑํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ณ์ฝ์๋ ๋ฒ์์ ์์ก์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ถ์์กฐ์ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ํจ์ค๋จ ์ฌ์ ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. 19.10.9 ๋ ๋ฆฝ๋ถ์์กฐ์ ์์ํ ์์์ ๋์ ์์ค์ ์ ๋ฌธ์ ์ง์๊ณผ ์ฑ์ค์ฑ, ๋ฅ๋ ฅ ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์์์ ํ๊ฒฐ์ ๋ด๋ฆด ๋ฅ๋ ฅ์ด ์์ด์ผ ํ๊ณ ๋ณด ํ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์๋ ์ถฉ๋ถํ ์ง์์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์์ํ ์ด์๊ฒฝ ๋น๋ ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋, ์์ํ๋ ๋ ๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ด์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์์ํ ์์์ ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ์๋์ ๊ฒฝ์ฐ ์์ฌ์ ๋ฐ๊ฒ ๋จ - ๋ณดํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ - ๋ณดํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ํด์ง ์์ง์์ผ ๊ฒฝ์ฐ - ๋ ๋ฆฝ์ฑ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๊ณ ์์ ๊ฒฝ์ฐ 19.11 ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ง, ๋ณด์ , ์ด์ฉ, ์ ๊ณตํ๋๋ฐ ์์ด ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ ํด์ผ ํ๋ค. 19.11.1 ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ ์๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์์ง, ๋ณด์ , ์ด์ฉ, ์ ๊ณต๋๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋งํ๋ค. 19.11.2 ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์๋นํ ์์ ์ฌ๋ฌด, ์ง๋ณ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ง, ๋ณด์ , ์ฒ๋ฆฌ ํ๋ฏ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ๋ ์๋นํ ์ค์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ๋ ๊ธ์ต์ฐ์ ์ ์ฃผ๋ ์ฑ ์ ์ค์ ํ๋์ด๋ค. - 107 -
19.11.3 ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด๋ ๋งค์ฒด, ํ์, ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ธฐ๋กํํ๋ฅผ ๋ถ๋ฌธํ๋ค. 19.11.4 ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ์ ๋ํ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ตญ๊ฐ๋ณ๋ก ์์ดํ ์ ์๋ค. 19.11.5 ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ์ ๋ํ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ตญ๊ฐ๋ณ๋ก ์์ด ํ๋๋ผ๋, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๊ณต์ ๋ฑ์ ์์ด ์ถฉ๋ถํ ๋ณดํธ์ฑ ์์ ์ ธ์ผ ํ๋ค. 19.11.6 ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๊ณ ๊ฐ ๋์ฆ ํ์ ์ ์ํ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ง ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ณ ๊ฐ์ด ๋น๋ฐ๋ก ์ํ๋ ์ ๋ณด์ ๋ํด์๋ ๋ณดํธ๋์ด์ผ ํ ๋ค. ๊ณ ๊ฐ์ ์ ๋ณด ์ค ๊ณต๊ฐ๋๋ ์ ๋ณด์ ๋ํด์๋ ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ์๋ ค์ผ ํ๋ค. 19.12 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ์ ๋ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ ๋ฅผ ๋ง๋ จํ๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.12.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด๋ฅผ ์ค๋จ์ฉํ์ง ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.12.2 ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ๋ ๊ธฐ์ ๋ฌธํ ๋ฐ ์ ๋ต์ ์ผ๋ถ์์ ์ง์์๊ฒ ์ฃผ์ง์ ํค๋๋ก ์ด์ฌํ ๋ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ๋ ธ๋ ฅํด์ผ ํ๋ค. 19.12.3 ๊ฐ์ธ์ ๋ณด์ ์ค์์ฑ ๋ฐ ๋ฏผ๊ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ ๋์ ๊ฐ์ ์๋จ์ ์ทจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท, ๋ชจ๋ฒ๊ท์ค ์ค์๋ฅผ ์ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ ๋ง๋ จ - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ ์์ ์ ๊ณ ๋ฅผ ์ํ ๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ ๋ง๋ จ ๋ฐ ์ ๊ณต - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ ๋ด๋ถํต์ ๊ธฐ์ค ๋ง๋ จ - ์ฌ๋ฌด, ์ง๋ณ ๋ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ๊ตฌ๋น - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ์ ์ถ์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ ๋ง๋ จ - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ์ ์ถ์ ์ง์ฒด ์์ด ํ์ ํ๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๋ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ ์ฐจ ๋ง๋ จ - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ์ ์ถ์ ์ํ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ณ , ์์, ๊ฒฝ์, ๋ช ์ฑ ๋ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ต์ํ - 108 -
- ๊ธฐ์ ์ฐ์์ฑ ๊ณํ์ ์ผํ์ผ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ์ ์ถ์ ์ํ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ ์ ๋ฐฉ๋ฒ - ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๊ณต์ ๊ธ์ง๊ท์ ๋ฅผ ํํผํ๊ธฐ ์ํ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ ๊ธ์ง 19.12.4 ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ธ์ฃผ ๋ฆฌ์คํฌ, ํนํ ์ธ๊ตญ์ฌ์ ์์๊ฒ ์ธ์ฃผํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์ญ ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋์ ์ํ ํํ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง ์ข ์ฌ์๋ ์ธ์ฃผ์ ์ฒด๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ๋ณดํธํ ์ ์๋ ์ง ํ ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.12.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์ธ์ ์ฉ์ ๋ณด ๋ณดํธ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ฌ์ ์ , ์ฌํ์ ์กฐ์น ์๋จ ์ ๋ณด์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.12.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ง, ๋ณด๊ด, ์ด ์ฉํจ์ ์์ด์ ์ ์ ํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฌ์ ์ ์กฐ์น๋ ๊ฒฝ๋ฏธํ ์๋ฐ์ ๊ฒฝ์์ง๊ณผ์ ๋ฉด๋ด ๋๋ ์ง๋๊ณต ๋ฌธ์ ํตํด ์กฐ์นํ๊ณ , ๊ณ ๊ฐ์๊ฒ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ค์ํ ์๋ฐ ์ผ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ์ค๋ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.13 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋น์ ๊ณต์ ๋์ฐ๋ฅผ ์ฆ์งํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.13.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ดํ ์ง์ญ๋ด์์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์ ๋ณดํธ์ฅ์น๊ฐ ๋ง๋ จ๋์ด ์์์ ๊ณต์ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋ฐ์ง ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ง์ ๋ฅผ ํ์ธํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.13.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ญ์ธ๋ณดํ๊ฑฐ๋์์๊ฒ ๋ฒ๊ท์ ์ด ์ ์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ์ ์ ์ฉ๋ ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณต์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 19.13.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋น์์๊ฒ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ๋์์ด ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฑฐ ๋ํ์ง ์๋๋ก ์๋ ค์ผ ํ๋ค. 19.13.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ํ ์๋น์์ ์ดํด๋ ๋ฐ ๊ถ์ต๋ณดํธ ์ ์ฐจ์ ๋ํ ์ธ์ง๋๋ฅผ ํฅ์์์ผ์ผ ํ๋ค. - 109 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 20 : ๊ณต์ (Public Disclosure) ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ์ ํ๋, ์ฑ๊ณผ, ์ฌ๋ฌดํํฉ์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ดํดํ ์ ์๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ค๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ ์์ ์ ์ ํ๊ณ , ํฌ๊ด์ ์ด๋ฉฐ, ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ์ฅ๊ท์จ๊ณผ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณด์ ์ํ ๋ฐ ์ํ๊ด๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ดํด๊ฐ ์ฆ์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค. ๋์ 20.0.1 ํฌ์์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํ์ํ ์ค์์ ๋ณด ๊ณต์์ ์ง, ์ ์์ฑ ๋ฐ ์ ์ ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ณ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. 20.0.2 IFRS/IAS ๋ฐ ์ผ๋ฐํ๊ณ์์น์ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๊ด๋ จ ๊ณต์์ ํ์์ฌ ํญ์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๋ฐ๋ฉด, ICP ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ง์นจ์ ๋ณดํํ์ฌ์๋ง ๊ตญํ๋ ๋ค. ์คํ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ๊ณ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ณต์์ ๋ณด๋ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ์ผ๋ฐ ๋ชฉ์ ์ ๊ตญ๋ด๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์๋ ๋ถํฉํ๊ฒ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.0.3 ๊ณต์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ํจ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์๋ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด์ ํ์์ ์ ๊ณต ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ๋ณด์ํด์ผ ํ๋ค. ์ ์ ํ ๊ณต์๋ ๊ฐ ๋ ๊ณผ์ ์ ๋๋๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๊ณต์๋ฅผ ํตํด ์์ฅ๊ท์จ์ด ๋ฌ์ฑ๋๊ณ ๊ด๋ จ ์ ์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ณผ์ ์ํ์ ํ๊ฐํ๊ณ ์ด์ ๋์ํ๊ธฐ ์ ํด ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋๋ก ๋ณด์ฅ ํ๋ค. 20.0.4. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณต์์ ์ ์ฉ์ ์์ด ์ค์ํ๋ฉฐ ์ด ๊ท์ ์๋ ์ ์ฉ๋๋ค. ์ผ๋ถ ์์ฅ์ ์๋ ๋ช๋ช ์ฃผ์ฒด๊ฐ ์ด ๊ท์ ๊ณผ ์ ํํ ์ผ์นํ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ์ง ์๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ ์๋ ๊ณต์๋ฅผ ํต ํด ์์ฅ๊ท์จ์ด ๋ฌ์ฑํ๊ณ , ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํ ์ ์๋๋ก ๋ณด์ฅ ํ๋ค. 20.0.5. ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ๊ณต์๊ฐ ์๋ฏธ์๊ธฐ ์ํด์๋ ์ ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ ์ ์ ํฌํจํ ์ ๋ณด์ ์์ฑ๋ฐฉ์์ ๋ํด ๊ธฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ ๊ฐ์ ๋น๊ตํ๋ ๊ฒ ์ ๋์์ค๋ค. ํ๊ณ์ ๊ณ๋ฆฌ์ ์ฑ , ๊ดํ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์์ดํ ๋ฟ๋ง ์ ๋๋ผ ๋์ผํ ๊ตญ๊ฐ๋ด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ์๋ ๋ค๋ฅด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ - 110 -
์์ฑ๋์๋์ง ์ ์ ํ ๊ณต์๋์ด์ผ ์๋ฏธ์๋ ๋น๊ต๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 20.0.6. ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ ์๊ฐ ์ ๋ณด ์์ฑ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํ๊ณ , ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ๋ ์๊ฐ ๊ทธ ๋ณํ์ ์ํฅ์ ๋ํด ์ ์ ์์ด์ผ ๊ณต์ ๊ธฐ๊ฐ๊ฐ ์๋ฏธ์๋ ๋น๊ต๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 20.0.7. ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋ณํ๊ฐ ์๋ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ๋ณํ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ทธ ์ด์ , ์ค์ํ๋ค ๋ฉด ๊ทธ ์ํฅ๋ ๊ณต์๋์ด์ผํ๋ค. ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์งํ์ ํ์ ์ธ์์ ์ฉ์ด ํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ์ ๋ณด๊ฐ ๊ณต๊ฐ(์ ๊ธฐ์ ๋น๊ต ๋๋ ๋์๋๋ ์์น๋ฅผ ์ ๊ณต ํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ์ฌ)๋๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค 20.0.8. ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ์ฃผ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํจ์ ์์ด ์ค์ํ๋ค๊ณ ์๊ฐํ๋(๊ฐ ๋ฅ์ฑ ์๋) ์ ๋ณด๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด์ด๋ค 20.0.9. ์ง๋์น ๊ณต์์๊ตฌ๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ณต์๊ฐ ์๋๋ผ ๋ณดํํ์ฌ ์ ๋ถ๋ด๋ง ๋๋ค. ๊ตญ๋ด์์ ๊ณต์์๊ตฌ ์ฌํญ์ ๊ฐ๋ฐํ ๋ ๊ฐ๋ ์๋ ๊ณต์ ํ์์ฑ์ด ์๋ฃ์ ์ ๋ณด๋ค ์ฃผ์ ์ ๋ณด ์ ๋ฌ์ ์์์ ๊ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. 20.0.10. ๋ชจ๋ ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด๊ณ ์ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ์ด ICP์ ์๊ตฌ ์ฌํญ์ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ ๋๊ฐ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ฅผ ํตํด ์ด ๊ธฐ์ค์ ์ดํํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ๊ตญ๋ด ๋๋ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์ ํฌํจํ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ด ICP๊ฐ ์ผ์นํ๋ ๊ณต์๋ ์ด ICP๋ฅผ ์ดํํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋ ์ ์๋ค. 20.0.11. ์ฌ๋ฌด์์คํ ์ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ํ์์ธ์ด ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ ๊ณต์์ ๋ํ ๋์ค์ ํ์์ฑ์ด ์๊ณ ์ดํด๊ด๊ณ์ธ์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ํ๋๋ฐ ์ ํ์ด ์๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ ์๋ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ์๊ธฐ๊ณ์ฝ ์ฌ๋ณดํ์ฌ(captive)์ ์ ์ฉํ์ง ์์ ์ ์๋ค. 20.0.12. ICP 9 ๊ฐ๋ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ณด๊ณ (Supervisory Review and Reporting)์ ๊ฐ ๋ ์์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ๋ค๋ฃฌ๋ค. ๋ช๋ช ๊ตญ๊ฐ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฐ๋ ์์ ์ํด์ ๊ณต๊ฐ๋๊ฑฐ๋ ์ต์ ์ผ๋ถ ๋ณด๊ณ ์ฌํญ์ ๊ณต๊ฐ๋๋ค. ๊ท ์ ์ ์ค์ํ ์ฌ์ค์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง์ ๊ณต์๋ณด๋ค๋ ๊ฐ ๋ ์์ ์ํ ๊ณต์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ICP 9์ ์ด ICP์ ๊ท์ ๊ฐ ์ผ๋ถ๋ ์ค๋ณต๋ ์ ์๋ค. ICP 9์ ์ด ICP๋ ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ICP 9๋ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐํํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ ์์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๊ด ๋ จ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๋ค๋ฃจ๊ณ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ฅผ ์ํ ๋ณด๊ณ ์๊ตฌ์ฌํญ๊ณผ ์ผ๋ฐ - 111 -
๊ณต์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ด ๊ฒน์น๋ ๋ถ๋ถ์์ ๊ฐ๋ ์๋ ๋์ค์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ฐ๋ ์ ๋ณด ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 20.0.13. IAIS๋ ๋์ค์ ๊ณต์๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ๊ท์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๋ง์กฑ ์ํค๊ธฐ ์ํด ์ต์ํ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ท์ ๋น๊ตญ ๋ณด๊ณ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ผ๋ก ์ฌ ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ํน์ ์๋น๋ถ๋ถ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ด ๋๋จํ ๋ฐ๋์งํ๋ค๊ณ ์๊ฐํ๋ค. ๋ํ IAIS๋ ๋์ค์ ๊ณต์๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ท์ ๋น๊ตญ ๋ณด๊ณ ๋ชฉ์ ์ด ๋ค ๋ฅธ ์ ์ ๊ฐ์ํ ๋ ๋ชจ๋ ์ธก๋ฉด์์ ๋์ค์ ๊ณต์์ฌํญ๊ณผ ๊ท์ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ด ์๋น ๋ถ๋ถ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ ๋ฑ์ด ๊ฐ๋ฅํ์ง๋ ์๊ณ ์ ์ ํ์ง๋ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ธ์ ํ๋ค. IAIS์ ์ฐจ์ด์ ์ ์ฐจ์ด์ ์ด ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ค๋ช ๋๊ณ ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ ์ค์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 20.0.14. ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์ฑ์ ์์ด ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ์๋ ํ๋ฉด ์ ์ฉ๋๋ ํ๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ๊ฒฐ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ทธ๋ฃน(ICP 23 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ )์ด ๋ค๋ฅผ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๊ทธ๋ฃน ์ด ์์ดํ ์ํฉ์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฒ์์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ณต์๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋ ฅํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ฒ์์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๊ทธ ์ด์ ๊ฐ ์ ์ ๋๊ณ ๊ณต์๋ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๊ฐ ์ ์ฌ์ ์ฐจ์ด์ ์ ๋ํ ์ค๋ช ์ด ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฐ๊ฒฐ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ICP 23์์ ์ ํ ๊ทธ๋ฃน๊ด ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ๋ชฉ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ณด๊ณ ๊ฐ ์ฐจ์ด์ ๋ถ์์ด ์ ๊ณต๋๋ ๊ฒ์ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์ ์ดํด์ ์ค์ํ๋ค. ๋ํ ๋ฒ์ ์ค์ฒด ๊ณต์๋ ๊ฐ๋ ๊ด์ ์์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. 20.0.15. ์ด ICP๋ ์ ์ฉํ๊ณ ์ค์ฉ์ ์ธ ํ๋๋ด์์ ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๋จ๋ ๋ฒ์ ์ค์ฒด์ ๋ชจ๋ ์ ์ฉ๋๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค์ ์์ ๋ค์๊ฒ ๋ณดํ์ํ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ทธ ๋ฃน๊ณผ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํ์ ๋ฒ์ ์ค์ฒด ์ ๋ณด์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ๋๋ค. ๋ํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ ์ ๋ณด ํ์์ฑ์ ICP 19 (์ฌ์ ํ๋ : Conduct of Business)์์๋ ๋ค๋ค์ง๋ค. ์์ฅ ์ฐธ์ฌ์(ํฌ์์์ ๋์ถ์ ๋ฑ)๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฒ์ ๊ตฌ์กฐ ์ ๊ด์ฌ์ด ์์ผ๋ฉฐ ๋๋ก๋ ๊ทธ๋ฃน ์์ค์๋ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๋ค. 20.0.16. ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ทธ ์์ค์์ ๋ณดํ ๋ฒ์ ์ค์ฒด์ ์ ์ฉ๋๋ ํ๋์ ํ๋ค๋ฉด ์ด๋ฌ ํ ํ๋์ ๊ณต์๋ ์ค๋ก์ง ๊ทธ๋ฃน์์ค์์ ํํด์ ธ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ ๋ฒ์ ์ค ์ฒด์ ์ํ ๊ณต์๋ ์์ ์ฑ์ ์ํด ๊ทธ๋ฃน ์์ค ๊ณต์์ ์ํธ ํ์ธํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 20.0.17. ํ ๊ตญ๊ฐ์์ ์ด ICP์ ์๋ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํจ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์๋ ์ง๋๋ฐฉ - 112 -
์ 20.0.9์์ ์ ๊ธฐ๋ ์ง๋์น ๊ณต์์ ๋ํ ์ผ๋ ค๋ฅผ ๊ฐ์ํ์ฌ ์์ฅ์ฐธ ์ฌ์์ ์ ๋ณดํ์์ฑ๊ณผ์ ๊ท ํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์ผ๋ถ ๊ฒฝ์ฐ, ๋๋ถ๋ถ ์์ฅ์ฐธ ์ฌ์์ ์ ๋ณด์๊ตฌ๋ ๋ณดํ๋ฒ์ ์ค์ฒด์ ์ ๋ณด, ํนํ, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ฅผ ์ํ ์ ๋ณด๋ง ์ถ๊ฐ๋๋ฉด ๊ทธ๋ฃน์์ค ๊ณต์๋ก๋ ์ถฉ์กฑ๋ ์ ์๋ค. 20.0.18. ์ด ICP์ ์๋ ๋ชจ๋ ๊ธฐ์ค๋ค์ ์ํด๋ณดํ๊ณผ ์๋ช ๋ณดํ์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๋ค. ์ผ๋ถ ๋ฌธ๋จ์ ์๋ณด ๋๋ ์๋ณด์ ๋ ์ ํฉํ๋ค 20.0.19. ๊ฒฝ์์ ๋ณด๋ ๊ฒฝ์ํ์ฌ์ ์ ๊ณต๋๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ ์ง์์ ์ ์ ํฅ์ ์ฃผ๋ ์ ๋ณด(์ : ๋ณดํ์ํ, ์์ฅ, ํ๋งค๊ตฌ์กฐ์ ๋ด๋ถ๋ชจํ๊ณผ ์์คํ ์ ํน์ง ๋ฐ ์ธ๋ถ์ฌํญ)๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ํผ๋ณดํ์์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฒ๋ฅ ๋๋ ๊ณ์ฝ์กฐํญ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๋์ธ๋น์ด๋ค. 20.0.20. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํด ๊ณ ๊ฐ ๊ทผ๊ฐ๊ณผ ๋ด๋ถ ์ ๋์ ๋ํ ์ธ๋ถ์ฌํญ(์ : ์ฌ์ฉ ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก , ๋ชจ์์ถ์ ์๋ฃ ๋ฑ ์๊ตฌ๋๋) ์ ๋ณด ๊ณต๊ฐ์ ๋ฒ์๋ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. IAIS๋ ์ด ICP์์ ์ ํ ์๊ตฌ์ฌํญ์ด ์๋ฏธ์๋ ๊ณต์์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ๋น๋ฐ์ ๋ณด๊ฐ ์ ์ ํ ๊ท ํ์ ์ด๋ฃฌ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๋๋ค. ์ด ICP์ ์ํด ์๊ตฌ ๋๋ ์ ๋ณด์ ๊ณต์๊ฐ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฒฝ์์ ๋ณด ๋๋ ๋น๋ฐ์ฌํญ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต๊ฐ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ง์์ ์ฌ๊ฐํ ์ํด๋ฅผ ๋ผ์น๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณดํํ ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฌํ ํน์ ์ฌํญ์ ๋ํด ๊ณต์ํ ํ์๋ ์์ผ๋ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ๊ฐ ๊ด์ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํด ์ข๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํด์ผ ํ๋ค. 20.1 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ฐํฉ, ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ๋ด๋ถ ํต์ , ์ฌ๋ฌด์ ์์น, ์ฑ๊ณผ, ์ํ์ ๋ํ ์ธ๋ถ ๊ณ๋ ๋ฐ ๋น๊ณ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ต์ํ ์ผ ๋ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณต์ํ๋ค. ํนํ, ๊ณต์๋ ์ ๋ณด๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉํด์ผ ํ๋ฉฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์์ ์ ์ต์ ์ ๋ณด๋ก ์ ์์ฑ์ด ์์ด์ผ ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ด๊ณ ์๋ฏธ ์์ผ๋ฉฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ด๋ก ์ ๋ขฐํ ์ ์์ด์ผ ํ๊ณ ๋์ผํ ์์ฅ์์ ๋ณดํ์์ ์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ผ๋ฉฐ ๊ด๋ จ ์ถ์ธ๋ฅผ ์๋ณํ๊ธฐ ์ํด ์ผ๊ด์ฑ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 20.1.1. ๊ณต์๋ ๊ณต์๋ ์ ๋ณด์ ์์ฑ์ ์ ํฉํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๊ตฌ ์ฑํ๋ ํญ๋ชฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฑํจ์ ์์ด ์ฌ ์ฉ๋ ์ฃผ์ ํ๊ณ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ค๋ช ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 113 -
20.1.2. ์ ๋ณด๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์ ๊ด์ฌ์ ์ป๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด ์ ๋ฌ๋์ด์ผ ํ๋, ๋ค์ํ ์ ๋ฌ๋ฐฉ์์ ๋ํ ์๋์ ๋น์ฉ๋ ๊ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ฐ๋ ฅํ๊ฒ ์ฅ ๋ คํ๋ ์ ๋ฌ๋ฐฉ์ ์ค ํ๋๋ ์ ์ ์ฑ๋(์ธํฐ๋ท ๋ฑ)์ ํตํ ๊ณต์์ด๋ค. 20.1.3. ์ ๋ณด๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ํฉ์ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ์์ฃผ ์ ์์ฑ ์๊ฒ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.1.4. ์ ์์ฑ์ ๋ํ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ๋ํ ์๊ตฌ์ฌํญ๊ณผ ๊ท ํ์ ์ด๋ฃจ์ด ์ผ ํ๋ค. ์ ๋ณด๊ณต์๋ ์ ์ ๊ฒ์ฆ์ ์ํด ์งง์ ๊ธฐ๊ฐ ์ง์ฐ๋ ์ ์์ผ๋ ์ด๋ฌํ ์ง์ฐ์ด ์ด์ฉ์์๊ฒ ์ค๋ํ ๋ถ์ด์ต์ ์ฃผ์ด์๋ ์๋๋ค. 20.1.5. ์ ๋ณด๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ํฉ, ์ฑ๊ณผ, ์ฌ์ ํ๋ ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ํ์ ๋ํด ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ดํด๋ฅผ ํ์ฑํ ์ ์๋๋ก ํฌ๊ด์ ์ด์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ ๋ณด๋ ์ถฉ๋ถํ ์ค๋ช ๋์ด ์์ด ๋ณดํ์ฌ์ ์ ๋ด์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๋ํด ์ ์๊ณ ์ ์ผ๋ ๋์ค์ ๊ณต์๋ก๋ถํฐ ๋์จ ์ง์ ์ธ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ํน๋ณํ ์ง์์ด ์๋ ๋ ์์๊ฒ ์๋ฏธ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๊ณ ์์ ํด์ ๋ณดํํ์ฌ, ์ ์ ํ๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํด์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฃผ์ ์ํฉ์ ๋ค๋ฃจ์ด์ผ ํ๋ค ์ ์ ํ ํตํฉ๋์ด์ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ ์ ํ ์ํฉ์ด ์ ์๋์ด์ผ ํ ๊ณ ์ถฉ๋ถํ ์ธ๋ถ๋์ด์ ๋ช ๋ฐฑํ๊ฒ ์ค์ํ ํญ๋ชฉ์ ํจ๊ณผ๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์๋ณ๋ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 20.1.6. ์ ๋ณด๋ ๋ํ๋ด๊ณ ์ ํ๋ ์ฌ์ค์ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๊ณ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ธ๋ค๊ณ ๊ธฐ๋๋ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ค์ ๋ก ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์์์ ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฑฐ๋์ ๋ฒ์ ํ์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ฒฝ์ ์ ์ค์ง๋ ๋ฐ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ ์ค์ง์ ๋ฒ์ ํ์์ด ๋ถ์ผ์นํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์๊ฐ ์ฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ณด๋ ๊ฒ ์ฆ๊ฐ๋ฅํด์ผ ํ๋ฉฐ ์ค๋ฆฝ์ (์ค์ํ ์ค๋ฅ๋ ํธ์ด๊ฐ ์์)์ด์ด์ผ ํ๊ณ ์ค ์๋ ์ธก๋ฉด์์ ์์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ถ ๋๋ฝ์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆ๋๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ์ค๋ํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ ์ฑ์ ์ค์ํ๋ค. 20.1.7. ๋ง์ ์ฌ๋ก์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ์ฉ์ฑ ๋ฐ ์ ์์ฑ๊ฐ ๊ท ํ์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. ์ผ๋ก๋ก, ์ฅ๊ธฐ๋ณดํ์ ์์ด ๋ณดํ๊ธ ๋น์ฉ์ ๋ํ ํ์ค์ ์ธ ์ ๋ง์ด ๋งค์ฐ ์ ์ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ถํ์ค์ฑ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฌํ ์ ๋ง์ ๋ด์ฌ์ ์ถ์ ์ค๋ฅ์ ๋น ์ง๊ธฐ ์ฝ๋ค. ์ ๋ณด์ด์ฉ์๋ ๊ณต์๋ ์ ๋ณด์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์ดํดํ๋๋ฐ ๊ณ๋์ ์ด๊ฑฐ๋ ๋น๊ณ๋์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. - 114 -
20.1.8. ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด, ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์ด ์ ์ ํ ๊ณต ์๋๋ ๊ฒ์ ์ค์ํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ ํ๊ณ ์ ์ฑ ์์ ํน์ ์ ์ฑ ์ ์ ์ฉํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ค๋ช ๋ ํฌํจํ๋ค. ์ด์ฉ์๊ฐ ๋์ค์๊ฒ ๊ณต์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํด์ํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ํ ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค์ ์ง์ ํ ๋น๊ต๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋ฌ์ฑ๋๊ธฐ ์ํด ํฅ์๋๊ณ ๋จ์ผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฑํ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. 20.1.9. ๊ณต์์ ํ์์ํ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ํํ์ ์ํ๊ฒฝ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ํฌํจํ ์ฃผ์ ๊ฐ์ ๋ณ ํ์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ณ๋์ ์ธ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. 20.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ ์ ํ๊ฒ ์ธ๋ถ ์ ์ธ ๊ณ๋, ๋น๊ณ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ์ ์ ํ ๊ตฌ๋ถ๋์ด ์ ์๋๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ์ ์ ํ๋ค๋ฉด ์ด ๊ณต์๋ ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ ๊ฐ์ , ํ ์ธ์จ ์ ํ์ ๋ํ ์ค๋ช ๊ณผ ์ฌ์ฉ๋ ์ํ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ฌ ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค๋ช ํ๋๋ฐ ์ ์ ํ ๋ค๋ฅธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. 20.2.1. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์์ฐ์ ์ด์ก์ฃผ์๋ก ์ ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ ์๊ฐ ์ ์ฉํ๋ ์ ํ์ ์ธ ์ฑ๊ณผ ๋ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์์ก๊ณผ ์ด์ก ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. 20.2.2. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ธก๋ฉด์์ ๊ณต์์ ๋ชฉ์ ์ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ด ์ด ๋ป๊ฒ ์ ํด์ก๋์ง์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๊ณต์๋ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์๋ฌด ์ธก๋ฉด์์ ๋ฏธ๋ ํ๊ธํ๋ฆ์ ํฌ๊ธฐ, ์๊ธฐ ๋ฐ ๋ถํ์ค์ฑ ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค. 20.2.3. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ฒฐ์ ๋ฐ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ ๊ฐ์ (run-off) ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํฌํจํ๋ค. 20.2.4. ์ ๋ณด๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ณ์ฐ์ ํํใ๊ณผ๊ฑฐ ๊ฒฝํ์น์ ๋ํ ์๋์ ๊ฐ์ค์น ์ ๋ฏธ๋ ๋ณํ์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ ๋์ถํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด์๋ ๊ณต ์๋์ด์ผ ๋๋ค. ๋ํ ์ ๋ณด๋ ๊ฐ์ ์ ์์ด ์ค์ํ ๋ณํ์ ๋ํด ๊ณต์๋ ์ด์ผ ํ๋ค. 20.2.5. ํํ ์ถ์ ์น์ ๋ง์ง์ด ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋์๋ค๋ฉด ๊ณต์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ฐ ๊ตฌ ์ฑ์์๋ณ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. - 115 -
20.2.6. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ํ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๊ณผ ๊ทธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์ ์ ํ๋ค๊ณ ๊ฒฐ์ ํ ์ด์ ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋๋ก ๊ถ๊ณ ๋๋ค. ์ง๋ ๋ณด๊ณ ์์ ์ดํ๋ก ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ๋ฐ๊ฟจ๋ค ๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณํ ์ด์ ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ๋ค. 20.2.7. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ์ฉ๋ Model์ ๊ฐ๊ด์ ์ ๊ณตํ๊ณ ๋ฏธ๋ ๊ฒฝํ ๊ด๋ จ ์๋๋ฆฌ ์ค๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋์ถ๋์๋์ง ์ค๋ช ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ๋ค. 20.2.8. ์ ๊ณ์ฝ๋น ์ฒ๋ฆฌ๊ด๋ จ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํ ์ค๋ช ๊ณผ ๊ธฐ์กด ์ฌ์ ์ ๋ฏธ๋ ์ด์ต์ด ์ธ์๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ์ ์ฉํ๋ค. 20.2.9. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํด์ฝํ๊ธ๊ธ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์ด ์ ์ ํ๋ค. 20.2.10. ์๋ ๋ง๋ถํฐ ๋นํด๋ ๋ ๋ง๊น์ง ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ฌ๊ณ์ฐ๋ด์ญ ๊ณต์๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ๋ค. 20.2.11. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๊ณต์๋๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ด๋ฏธ ๋ฐ์ํ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๋ก ์ธํ ๋ณดํ๊ธ(IBNR๊ณผ IBNER ์ค ๋น๊ธ์ ํฌํจํ ๋ณดํ๊ธ ์ค๋น๊ธ)๊ณผ ์ค์ ๋๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ๋ณด ํ๊ธ์ ํฌํจํ๋ ํ ๋ถ๋ถ ๋ฏธ๋์ ์ผ์ด๋ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๋ก ์ธํ ์์ค(๋ฏธ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ๊ณผ ๋ณดํ๋ฃ ๊ฒฐ์ ์ค๋น๊ธ์ผ๋ก ๋ช ๋ช ๋ ๋ณดํ๊ธฐ๊ฐ์ด ๋จ์ ์ํ์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ ์ ํฉ)์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ค๋ฅธ ํ ๋ถ๋ถ ์ด ๊ตฌ๋ถ์ ์ํ๋ค. ๋ณดํ๊ธ์ด ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์ ์ฐ๋๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ถ๋ถ์ ํนํ ์ค ์๋ช ๋ณดํ 20.2.12. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ธฐ์ด์จ๊ณผ ๋ฏธ๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ๊ณผ ์ฅํด์จ์ ์ฐ์ถํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ฃผ์ ์ ๋ณด์ ํน๋ณํ ์์ฑ๋ ํ๊ฐ ์ ์ฉ๋์๋์ง ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ค์ ํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ๊ณผ ์ฅํด์จ์ ๋ฏธ๋ ๋ณํ์ ๋ํ ์ค์ ๊ฐ์ ์ ๊ณต์ํด์ผ ํ๋ค. 20.2.13. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฐฐ๋น์ ๋ฐฐ๋ถ์ ํฌ๊ธฐ์ ์๊ธฐ์ ๋ํ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๋ฐฐ๋น์ด ์ฑ ์ ์ค๋น๊ธ์ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋์๋์ง๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ดํด๋ฅผ ์ฆ์ง์ ํจ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฐฐ๋น์ด ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ฑ๊ณผ, ์์ฐ๊ตฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ์คํ/๋ฏธ - 116 -
์คํ ํฌ์ ์์ต, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ต ๋๋ ์์ค ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์์์ ๊ทผ๊ฑฐ ํ๋์ง๋ฅผ ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ด๋ฌํ ํน์ฑ์ด ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒ์ธ์ง ์์์ ์ธ ๊ฒ์ธ์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ๊ณต์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋ค. 20.2.14. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ์ต์ ๋ฐฐ๋น์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ์ค์ ๋ฐฐ๋ถ์ ๋ํ ๊ณ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ถ๊ณ ๋๋ค. 20.2.15. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ถ๋ถ๋ณ๋ก ๋ค์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ์ง๊ธ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ณด์ฅ์์ต ์ด์ต๊ณต์ ์กฐํญ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ง๊ธ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์์ต 20.2.16. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ํ๋์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ ํฌํจํ ์ค์ ๋ณด์ฅ ๋ฐ ์ต์ ๊ฐ์น๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉ ํ๋ค. ์ํด๋ณดํ 20.2.17. ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ์ถ์ธ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํด ์ํด๋ณดํ์ฌ๋ ์ฌ ์ ๋ณ๋ก ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๋๋น ๋ฏธ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ์ ๋ํ ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํ๋ฅผ ๊ณต์ ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ฐ์ ์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ํด๋ณดํ์ฌ๋ ์๋ ํญ๋ชฉ์ ๋ํ ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ค. ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด 20.2.18. ๋ฐํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ํด ๋ณด์๋๋ ์์คํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ค์ ๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ(run-off) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋๋ก ๊ถ๊ณ ํ๋ค. 20.2.19. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๋์ ๊ฐ์ด ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ๊ฐ ๋ถ๋ถ์ ๋ํด ์ ์๋ ๊ณ์์ฌ ์ ์ค๋จ์(run off) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋๋ก ๊ถ๊ณ ๋๋ค. ๋ฐ์ํ ์์ค์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ ๊ด๋ จ ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ์(run off) ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ ํญ๋ชฉ ์ ์ฐจ์ด์ด๋ค. ์ฌ๋ฌด์ฐ๋ ์ด๊ธฐ ์ง๊ธ์ค๋น๊ธ ์ ๋ ๋ ๋ฐ์ํ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ์ ๋ํด ๋นํด์ฐ๋์ ์ง๊ธ๋ ๋ณดํ๊ธ ๋ฐ ๋น ํด์ฐ๋๋ง ์ง๊ธ์ค๋น๊ธ ํฉ๊ณ์ก - 117 -
์ฅ๋ ์์ค์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ ๊ด๋ จ ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ์(run off) ๊ฒฐ๊ณผ ๋ ๋ ํญ๋ชฉ์ ์ฐจ์ด์ด๋ค. ๊ธฐ์ด ๋ฏธ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ์ค๋น๊ธ ๋ฐ ๋ฏธ์๋ฉธ ์ํ์ ๋ํ ์ค๋น๊ธ ํฉ๊ณ์ก ๊ธฐ์ด ๋ฏธ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ์ ์ํด ๋ณด์๋๋ ๋ณดํ์ฌ๊ณ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค ๋ณดํ๊ธ ์ง ๊ธ์ก๊ณผ ๊ธฐ๋ง ์ค๋น๊ธ์ ๋ํ ํ๊ฐ์ก 20.2.20. ๊ณ์์ฌ์ ์ค๋จ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ถํ์คํ ์์ค์ ๋ํ ์ด๊ธฐ ์ค๋น๊ธ์ ์ผ์ ๋น์จ๋ก ์ ์๋๋ค๋ฉด ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ํ ์ธ์ด ์ ์ฉ๋์๋ค๋ฉด ํ ์ธ ํจ๊ณผ ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ ์๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.2.21. ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ์ฅ๊ธฐ ํจํด์ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๋ ๊ฐ ๊ณ ์์ฌ์ ์ค๋จ์(run-off) ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ(์ผ๋ก๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ผ๋ง๋ ์ ํ๋์ง)๊ณต์ํ๋๋ก ์ ์๋๋ค. ์๊ฐ๊ธธ์ด๋ ๋ถํ์คํ ๋ณดํ ์ํ์ ๋ํ ์ฅ๊ธฐ ์์ค๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ค. 20.2.22. ๋จ๊ธฐ ๋ณดํ์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด์์ ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ค. (ํ 20.1 ์์ ์ฐธ๊ณ ). ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด๋ ๋งค ๋ ๋ง ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ธ์ ๋ํ ์ถ์ ์น(์ง๊ธ์ค๋น๊ธ ๋ฐ ์ง๊ธ๋ณดํ๊ธ) ๋ฅผ ์๋ ค์ค๋ค. ์ด ์ ๋ณด๋ ์ฌ๊ณ ์ฐ๋ ๋๋ ์ธ์์ฐ๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋ณด๊ณ ๋์ด์ผ ํ๊ณ ๋์ฐจ๋์กฐํ ๊ธ์ก์ ๋ํ ๊ณ์ฐ๋ด์ญ์ด ๊ธฐ์ฌ๋์ด์ผ ํ ๋ค. - 118 -
ํ 20.1 : ์์ : ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด ์ผ๊ฐํ ์ด ์์ ๋ ๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด๋ก ๊ฐ๋ฅํ ์์์ ์์ํ๋ค. ์ฌ๊ณ ์ฐ๋ 1997 1998 1999 2000 2001 ์ง๊ธ์ค๋น๊ธ๊ณผ ์ฌ๊ณ ์ฐ๋๋ง ์ง๊ธ๋๋ณดํ๊ธ 680 790 823 920 968 1๋ ํ 673 785 840 903 2๋ ํ 692 776 845 3๋ ํ 697 771 4๋ ํ 702 ํฉ๊ณ ๋์ ๋ณดํ๊ธ ์ถ์ ์น 702 771 845 903 968 ๋์ ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ์ก (650) (689) (570) (350) (217) ์ง๊ธ์ค๋น๊ธ(๋นํ ์ธ) 52 82 275 553 751 1,713 ๋ฏธ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ 822 933 1,052 1,123 1,215 ํ ์ธ์จ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ํ ์ธํจ๊ณผ (5) (14) (68) (175) (285) (547) ๋์ฐจ๋์กฐํ์ ๊ณ์๋ ํ์ฌ ๊ฐ์น 47 68 207 378 466 1,166 20.2.23. ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ํ ๊ฐํ ์์น๋ ๊ณ์ฐ๋ ์ฌ๋ณดํ์ก์ด ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด์ ๋ํ ์ค๋ช ์ด ๋ ๋ฐ๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.3. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๋ํ ์ ์ ํ๊ฒ ์ธ๋ถ์ ์ธ ๊ณ๋ ๋ฐ ๋น๊ณ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ๋ณด์ด์ฉ์๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ๋ณธ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ชฉ์ , ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณผ์ ์ ํ๊ฐํ ์ ์๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ์ฌ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ค. ์ด ์ ๋ณด๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ ํ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์๊ตฌ๋๊ณผ ๊ท์ ์๋ณธ๋์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ๋์ ํฌ๊ดํ๋ค. ๋ด๋ถ๋ชจํ์ด ์๋ณธ์์ฒ๊ณผ ์๊ตฌ๋์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค๋ฉด ๊ฒฝ์์ ๋ณด ๋ฐ ๋ ์ธ๋น ์ ๋ณด์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ด๋ถ ๋ชจํ์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.3.3. ๋ณดํํ์ฌ๋ ์๋์ ๊ด๋ จ๋ ์๋ณธ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๋น๊ณ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ถ๊ณ ๋๋ค. ๊ท์ ์๊ตฌ ์๋ณธ๋ ๊ฐ์ฉ์๋ณธ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ์๋จ ์๋ณธ๊ด๋ฆฌ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณผ์ ์๋ณธ ๊ณ์ฐ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ์ฃผ์ ์ํ ๋ฐ ์๋จ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ๊ฐ๋ด ์ ์ฑ - 119 -
20.3.4. ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ง๋์ 20.0.14.์์ ๊ฐ๊ด๋ ๊ฐ๋ ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์ฑ ํญ๋ชฉ ์ฐจ์ด๋ณด๋ค ๊ทธ๋ฃน์ ์๋ณธ์ ์ ์ฑ(ICP 17 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์ฐธ์กฐ)์ ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์ฑ์ ๋ ๋ง์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ์๋ณธ์ ์ ์ฑ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ด ์ฃผ์ด์ง๊ณ ์ผ๋ฐ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ๋ชฉ์ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์ค๋ช ๋๋ค๋ฉด ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. 20.4. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋๊ตฌ๊ณผ ํฌ์์ ๋ํ ์ ์ ํ๊ฒ ์ธ๋ถ์ ์ธ ๊ณ๋๊ณผ ๋น๊ณ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ํฌ์๊ด๋ จ ๊ณต์ ์ ๋ณด๋ ๋ค์ ์ฌํญ์ ํฌํจํ๋ค. ํฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณผ์ ์ผ๋ฐ๋ชฉ์ ์ฌ๋ฌด๋ณด๊ณ ์ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์น, ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ ์ฐจ์ด ๊ณต์๋ ์์น์ ์ฐ๊ด๋ ์์ฅ๋ณ์์ ๋ํ ๋ฏผ๊ฐ๋์์ค์ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด 20.4.1. ๋ณดํํ์ฌ์ ํฌ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ถ๋ฌธ๊ฐ ํฌ์๊ด๋ฆฌ ๋ชฉ์ , ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณผ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ์ฐจ์ด์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ์ถฉ๋ถํ ๊ณต ์ํด์ผ ํ๋ค. 20.4.2. ๊ณต์๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ์ฌํ ์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ์ํ์ ์ง๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ๊ณ์ธตํํ๊ณ ๊ณ์ธต๋ณ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค. 20.4.3. ์ฌ๋ฌด ์๋จ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ํฌ์์ ๋ณด๊ณ ๊ฐ์น์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ํด ๊ณต์ํ ๋ ๋ถ ํ์ค์ฑ์ ๋ํ ํ์์ํ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ณต์๋๋ค๋ฉด ์ ์ฉํ๋ค. 20.4.4. ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐํฌํธํด๋ฆฌ์ค๋ ๋ค์ํ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ง๋ ํฌ์์์ฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ํฌ์์์ฐ๋ค์ ๊ฐ์นํ๊ฐ ๋ฐฉ์, ๊ธฐ๋์์ต, ์์ฅ๋ณ์์ ๋ ํ ๋ฏผ๊ฐ๋, ์ ๋์ฑ ์์ค ๋ฐ ์ฒ๋ถ์ ์ ์ฝ์ธก๋ฉด์์ ์์ดํ๋ค. ์ํ๊ณผ ์ฑ ๊ณผ์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ์ ์๋ฏธ์๋ ๋ถ์์ ์ํด ์ ์ฌํ ์ํ๊ณผ ์ ์ต ํํ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ํฌ์์์ฐ๋ค์ ๊ทธ๋ฃนํ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ฐ์ฅ ํํ ๋ฐฉ ์์ ์์ฐ ์ ํ๋ณ๋ก ๊ทธ๋ฃนํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ํ๋ ธ์ถ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ๋ฃนํํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ตญ๊ฐ์ ์๋ ์ํ๋ ธ์ถ์ ๊ฒฝ์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ํ๊ด๋ฆฌ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ํ ๋ ๋ง์ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ณต์๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฐํ ๊ณต์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์์ฐ์ ํ๋ณ ๋ถ์์ ํฌํจํ๋ค. - 120 -
20.4.5. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ(์ง๋์ 20.0.4. ์ฐธ์กฐ)์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐ ์ ํ์ ์ค์ ํ ๋ ๋ง๊ธฐ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ง๋์น๊ฒ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ฅผ ํผ๋์ค๋ฝ๊ฒ ํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ถํ์ํ ๋น์ฉ ์ ๋ฐ์์ํจ๋ค. ๋ฐ๋ฉด ์ง๋์น ํตํฉ์ ์ค์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ถ ์ ์๋ค. 20.4.6. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ณ๋ํ ํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์๋์ ๊ฐ์ ์ํ์ ๋ ธ์ถ์ ๋์ ๋ํด ์ถฉ๋ถํ ๊ณต์ํ๋ค๋ฉด ์ ์ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ํตํ์ํ ์์ฅ์ํ(์ด์์จ์ํ ํฌํจ) ์ ์ฉ์ํ ์ ๋์ฑ์ํ ์ง์ค์ํ 20.4.7. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฌ์ฑ๋ ์์ต์ ์ํ๋ ธ์ถ ๊ท๋ชจ์ ํฌ์๋ชฉ์ ๊ณผ ํจ๊ป ๊ณต์ ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ์ํ๋ ธ์ถ ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ๊ฒฝ์ ์ ๋ ๋ ์์ฅ ์ํฉ์ด ๋ณํ ๋ ์์๋๋ ์ฑ๊ณผ ๋ณ๋ ์ ๋์ ์ํ๋ ํฌ์ ์ฑ ๊ณผ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ์ ์ฉํ ์ง๊ด๋ ฅ์ ์ ๊ณต ํ ์ ์๋ค. 20.4.8. ์ง๋์ 20.4.6.์ ํฌ์ํ๋๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฃผ์ ์ํ์ ์ด๊ฑฐํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ํ๋ค์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๋ชจ๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ํ ์์์ ๋ช ์ฌํด ์ผ ํ๋ค. ์ด์์จ ๋ณ๋์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ์์ฅ์ํ์ด ํ๋์ ์์ด๋ค. ์์ฅ ์ด์์จ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ ๋ถ์ฑ์ ๋ํ ๊ฐ์น๋ฅผ ํ๊ฐํ ๋ ์ด์์จ ๋ณ๋์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๊ฐ์น๊ฐ ๋ณ๋ํ๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ด์์จ ๋ณ๋์ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํํด์ผ ํ ์ฐจ์ ๊ธ์ก๋ ๋ณ๋์ํจ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ํ๋ ธ์ถ ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ์์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ท ๋ชจ๋ณ๋์ ํฌํจํ๋๋ก ๊ถ๊ณ ๋๋ค. 20.4.9. ์ํ ๋ ธ์ถ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ณต์๋ฅผ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ง๋ ๋ณด๊ณ ์์ ์ดํ๋ก ๋ ธ์ถ๊ท๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ํ ๋ณํ๊ฐ ์์ด ๊ธฐ๊ฐ๊ฐ ์ํ๋ ธ์ถ ๊ท๋ชจ์ ์ต๊ณ , ์ค๊ฐ, ์ต์ ์์ค์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ๋ณด๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฒ ๋ถ๋ด์ญ์ ํ์ ์จ์ ๋์ฉ์น๋ก ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๋ ธ์ถ ๊ท๋ชจ ๋ ๊ฐ ์์ฐ์ ํ๋ณ๋ก ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. 20.4.10. ์ ์ ํ ์ํ์ธก์ ๊ณต์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฅ์ํ์ ๊ด๋ฆฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ์ํ๊ณ , ์ ์ ํ๋ค๋ฉด ์ผ๋ก๋ก ์ด์์จ 100bp ๋ณ๋์ ๋ํ ์ - 121 -
๋ณธ์์ฒ์ ๋ณํ์จ, ์ด์์ฐ์ ์ผ์ ๋ฅ ๋ก ํ์๋ ์๋ณธ ์์ฒ์ ๋ณํ ๊ฐ์ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฏผ๊ฐ๋ ์ธก์ ์ ์ง๋ถ๊ฐ๊ฒฉ, ์ ํ์์ฐ ๊ฐ๊ฒฉ ๋๋ ์ธํ์ ๋ํ ๋ฏผ๊ฐ๋๋ก ํ๋๋ ์ ์๋ค. 20.4.11. ์ฑ๋ฌด์ฆ๊ถ์ ์ ์ฉ ์คํ๋ ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์์ฅ๋ณ์์ ๊ฐ์น ๋ฏผ๊ฐ๋๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ ๋ฐํ์์ ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ, ๋ฐํ์ ์ ํ(์ ๋ถ, ํ์ฌ)๊ณผ ๋ง๊ธฐ๊น์ง ๊ธฐ๊ฐ (ํ 20.2. ์์ ์ฐธ์กฐ)์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตฌ๋ถ์ ํฌํจํ๋ค. 20.4.12. ์ง๋์ 20.4.11.์์ ๊ธฐ์ ๋ ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ๊ณผ ๋ฐํ์์ ์ ํ์ ์ถ๊ฐํ์ฌ ์ ์ฉ์ํ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ถ์ธ ์ํ๋ ธ์ถ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ์ด ์ ์ฉ์ํ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ถ์ฅ๋๋ค. ํ 20.2 ์์ : ๋ถ์ฑ์ฆ๊ถ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ๋ฅ AA- ์ด์ A- ~ AA- BBB- ~ A- B- ~ BBB- B- ๋ฏธ๋ง ๋ฌด๋ฑ๊ธ ๋ง๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ๋ฅ 1๋ ๋ฏธ๋ง 1๋ ~ 3๋ 3๋ ~ 7๋ 7๋ ~ 10๋ 10๋ ์ด๊ณผ ๋ฐํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ๋ฅ ์ ๋ถ ์ค์ ๋ถ* ํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ์น ์ญ์ฌ์ ๋น์ฉ ๊ธ๋ ์๋ ๊ธ๋ ์๋ ๊ธ์ก ๋น์ค ๊ธ์ก ๋น์ค ๊ธ์ก ๋น์ค ๊ธ์ก ๋น์ค * ๋ฒ๋ฅ ์ ์ํ ์ค๋ฆฝ๋ ๊ธฐ๊ด์ด๋ ์ง๋ฐฉ๋จ์ฒด 20.5. ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ์ํฉ์ ๋ํ ๊ณต์๋ ์์ฐ-๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์ฒด ์ ์ค, ์ ์ ํ๋ค๋ฉด ๋ถ๋ถ์์ค, ์ ์ฌ์ ์ํ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํด ์ ์ ํ๊ฒ ์ธ๋ถ์ ์ธ ๊ณ๋ ใ๋น๊ณ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. - 122 -
20.5.1. ํ์์ํ์ด ํ์ฉ๋์๋ค๋ฉด ๊ณต์๋ ํ์์ํ ํ์ฉ์ ์ฑ๊ฒฉ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฉํ๋ค. 20.5.2. ์์ฐ-๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ์์ฐ-๋ถ์ฑ์ ๋ง๊ธฐ ๋ถ์ผ ์น ์ํฉ์ ์์ค์ํ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ์์ต์ฑ์ ์ฆ๋์ํฌ ์ ์๋ค. 20.5.3. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์ฐ-๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ฐ๊ณผ ๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์กฐ์ ๋ฐฉ์์ ์ค๋ช ํ๋ ๋น๊ณ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. 20.5.4. ์ฌ์ ๋ถ๋ณ๋ก ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ฐ-๋ถ์ฑ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๊ตฌ๋ถ๋์ด ์๋ค๋ฉด ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ตฌ๋ถ๋ ์์ค์์ ์์ฐ-๋ถ์ฑ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. 20.5.5. ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ท์ ์๋ณธ ์์ฒ์ ๋ฏผ๊ฐ๋์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณํ์ ๋ํ ๋ถ ์ผ์น๋ฅผ ๋๋นํ๊ธฐ ์ํ ์ค๋น๊ธ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ ์ ์๋ค. ์์ฐ๊ฐ์น์ ๋ณํ ๋ถ์ฑ๊ฐ์น๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ํ ์ธ์จ์ ๋ณํ 20.6 ๋ณดํํ์ฌ ๊ณต์๋ ํ์ฌ ์ ์ฒด ๋ฐ ๋น์ฆ๋์ค ์์ญ/์ข ๋ชฉ๋ณ ์ฌ๋ฌด์ค์ ์ ๋ํ ๊ตฌ์ฒด ์ ์ธ ์ ์ฑ์ /์ ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ์ด์ ๋๋ถ์ด ์์ต ์์ฒ์ ๋ํ ๊ณ๋์ ๋ถ์, ๋ณดํ๊ธ ์ง๊ธ๊ด๋ จ ํต๊ณ(๋ณดํ๊ธ ์ง์ ์ถ์ด ๋ฑ), ๊ฐ๊ฒฉ ์ ์ ์ฑ, ํฌ์์์ต์ ๊ดํ ์ ๋ณด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์์ ์์ต์ ์ธ๋ถ๋ด์ฉ ๋ฑ ์ ๋์ ์ธ ๋ด์ฉ์ ๋ฐ๋์ ํฌํจ ํ๋๋ก ํ๋ค. ์ผ๋ฐ ์ฌ๋ฌด์ค์ 20.6.1 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฃผ์ฃผ ๊ฐ ์๋ณธ๊ฑฐ๋, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋ฐฐ๋นํํฉ ๋ฐ ์๋ณธ์ ์ต ๋ณ๋ ํํฉ์ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋ค. 20.6.2 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ด์๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ๋ณ๋ก ๊ณ์ฝ ๋๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ ๋ฑ์ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋ ์ ์๋ค. 20.6.3 ์ด์๋ถ๋ฌธ์ ํ์ฌ์ ์ฌ์ ํ๋์ ํ ๋ถ๋ฌธ์์ ๋งค์ถ์ ์ผ์ผํค๋ฉฐ, ๋น์ฉ์ ๋ฐ์์ํค๊ณ , ์ด์๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ฒฝ์์ง์ ์ํด ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๊ณ ์ด์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ ์์๋ฐฐ๋ถ์ ๋ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ฌ์ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ ๋๋ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ์ ์ ํ : ์๋ช ๋ณดํ, ์ํด๋ณดํ, ํฌ์๊ด๋ฆฌ - 123 -
์กฐ์ง ๋ฐ ์ง์ญ ์กฐํฉ: X๊ตญ๊ฐ ๋ณดํ, Y๊ตญ๊ฐ ๋ณดํ, ๊ธฐํ์ง์ญ๋ณดํ, Z๊ตญ๊ฐ ์์ฐ๊ด๋ฆฌ 20.6.4 ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ์ฌ์ ๋ถ๋ฌธ๊ณผ ์์ต ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ํ ํน์ ํ ์์์ ์์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด ์๋๋ค. ๊ดํ ๊ธฐ๊ด์ด ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ ๋ ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์์์ ๊ฐ๋ฐํด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. 54) ๊ธฐ์ ์ ์ฑ๊ณผ 20.6.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์์ต๊ณ์ฐ์๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค. (๋์ข ๋ชฉ ๋ถ๋ฅ์ ์ํด ์์ฌ ๋ฐ ๋ณด์ ๊ธฐ์ค ํฌํจ) 20.6.6 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ณดํ์ผ๋ก ์ถ์ฌ๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๋ณดํ ์ถ์ฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณด๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด ์ธ์๋ ์์ต์ ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. 20.6.7 ๋ง์ฝ ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ์ค๋น๊ธ์ ์ ์ ์ฑ, ๋ณดํ๊ธ ํต๊ณ, ๋ฆฌ์คํฌ ์ง์ค ๋, ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ์๋ณธ ๋ฑ์ ๋ํ ๋ถ์ผ์ ๋ํด ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ฑ๊ณผ(technical performance)์ ๋ํ ์ง์ , ์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค๋ฉด ์ ์ ํ๋ค. ์ฑ๊ณผ ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์ฌํ์ ์ญ์ฌ์ ์๋ฃ ๋ฑ ๊ณผ๊ฑฐ ๊ฒฝํ์ ์ํด ์ธก์ ๋ ์ง๋ง, ์ด๋ ๋ฏธ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ์ ์ฃผ์ํ ๊ธฐ์ด์ด๋ค. 20.6.8 ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ธ์๋ ์ํ ๋ฐ ๋ณดํ์์ ์ฌ์ ๋น์ ๋ํ ๋ณดํ๋ฃ ์ ์ ์ฑ์ ํ๋จํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ค์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํด์ผ ํ๋ค. ์ํด์จ ์ฌ์ ๋น์จ ํฉ์ฐ๋น์จ ์ด์๋น์จ 20.6.9 ์ด๋ฌํ ๋น์จ์ ํ๊ณ๋ ๋ ์์ต๊ณ์ฐ์๋ก๋ถํฐ ์ฐ์ถ๋์ด์ผ, ์์ ์ฌ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ฑ๊ณผ์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ฐ ๋๊ตฌ๋ก์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฌ๋ณดํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ ์ง ์๊ณ ์ฐ์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ์์ต์ ์ฌ๋ณดํ์ฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ์กฐ์ ์ด ์ ์ด๋ ๋ฌดํ์ ์ง์๋ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ณดํ์ ๋ํ ๊ณต์๋ Guidance 20.7.2์ ์ค๋ช ๋์ด ์ง ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ฝ ๋ณด์ ์ํด์จ(net ratio)์ด ์์ฌ ์ํด์จ (gross ratio)๊ณผ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ ๊ฐ์ง ๋ชจ 54) IFRS ํ์์๋ ๋ถ๋ฌธ์ ์ ์ด๋ 10%์ ์ธ๋ถ ์์ ์ ๋ํ๋ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ํ์ง๋ง, ๋ง์ฝ ๊ณต์ ๋ถ๋ถ์ ๊ฒฐ์ ํ ํ ์ ์ ์ฒด๋ ๋ถ๋ฌธ์ ์ด ์ธ๋ถ ์์ต์ ์ ์ด๋ ์ ์ฒด ์์ต์ 75%๋ ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ฝ 75%๊ฐ ๋์ง ์์ ๊ฒฝ ์ฐ, ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ณต์ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ฐ๊ตดํด์ผํ๋ฉฐ, ์ ์ด๋ 75%์ ์ ์ฒด์ ์ด ์ธ๋ถ ์์ต์ ๊ณต์๋ถ๋ฌธ์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ ์ด๋ค. - 124 -
๋ ๊ณต์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋น์จ๋ค์ ์ฌ๊ณ ๋ ๋ ๊ธฐ์ค(accident year) ๋๋ ์ธ์๋ ๋ ๊ธฐ์ค(U/W year)์ผ๋ก ์ธก์ ๋์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. 20.6.10 ํ ์ธ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํ ์ธ์จ ๋ฐ ํ ์ธ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํ ์ธ์จ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋๋ ์ด์ ๋ณ๋ก ์ด๋์ ์ ์ ์์ค ๋ณ๋ก ๊ณต์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋งค 5๋ ๋จ์๋ณ๋ก ํฅํ 5๋ ๊ฐ ์ง๊ธ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๋ณดํ๊ธ์ ๋ํ ํ๊ท ํ ์ธ๋ฅ 20.6.11 Guidance 20.6.10์ ๊ณต์๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ์ฅ๊ธฐ์ ์ถ์ธ๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ๋ค๋ ๊ฐ์ ์ฃผ์์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ณผ๊ฑฐ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ ์ ๋ ๋น์จ์ ํ์ฌ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ ์ฌ๊ณ์ฐํด์๋ ์ ๋๋ค. ์ฐ์ ๊ธฐ ๊ฐ์ ํน์ ๋ณดํ์์ ์ข ๋ชฉ์ ์ญ์ฌ์ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 20.6.12 ๊ท๋ชจ๊ฐ ํฐ ๋์ง์ ์ธ ์ข ๋ชฉ์ ๋ํด์๋, ์์๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํด๋น ์ข ๋ชฉ์ ๋ณดํ๊ธ์ ๋ํ ํต๊ณ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํ๊ธ์ ๋น๋์ ๋ณดํ๊ธ์ ํ๊ท ์ก(์ฌ๋)์ ๋ํ ์ถ์ธ๋ฅผ ํ์ํด์ผ ํ ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ฌํ ๊ฒ๋ค์ด ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋๋ก, ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ค์ (ํ๋งค๋ ์ฆ๊ถ ์, ๊ฒฝ๊ณผ๋ณดํ๋ฃ ๋ฑ) ์ฌ์ ์์ค์์ ๊ณต์๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.6.13 ์ด์์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ณดํ๊ธ์ ์ถ์ธ๋ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ์์ ์ง์ ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ํ๋์ ์ข์ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ง์ ํ๊ธฐ ํ๋ ๊ฒฝ ์ฐ์๋ ์๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ง ์ ์์ผ๋ ์ต์ํ ๋ณดํ์๋ ์๋ ์ ๊ฐ์ด ์ฃผ์์ผ๋ก ์ญ์ฌ์ ํต๊ณ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ณดํต์ด๋ค. ๋ฐ์์ํด์ก์ ํ๊ท ๋น์ฉ(Ex: ์ข ๋ชฉ๋ณ๋ก ํ๊ณ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๋ณดํ๊ธ์ ์์ ๋ํ ์ด ๋ฐ์์ํด์ก์ ๋น์จ) ๋ณดํ๊ธ ๋น๋(Ex: ํด๋น๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์กด์ฌํ๋ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ํ๊ท ๊ฑด์ ๋๋น ํด๋น๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ฐ์๋ ๋ณดํ๊ธ ๊ฑด์ ๋น์จ) 20.6.14 ๋์ง์ ์ข ๋ชฉ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ง์ ๊ณต์๋ง์ผ๋ก๋ ์ถฉ๋ถํ๋ค. ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ์ ์์ต์ฑ ๋ถ์์ ์ํ ์์ฒ 20.6.15 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ ํจํ ์ฌ์ ์ ๋ํ์ฌ ์์ ์์ ์ ๊ณต์ํ๋ฉด ์ ์ฉํ๋ค. ์ด ์์ ๊ณต์๋ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ฐ์ถ์ ์ํ ๊ฐ์ ์๋ฆฝ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ์ค์ ์ธ์๋๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋๋๋ค. ์๋ก์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ง์ง, ์ ๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ, ์๊ธ ์์ ๋ฑ์ด๋ค. - 125 -
20.6.16 ์๋ช ๋ณดํ์ฌ๋ ์๋ก์ด ์ฌ์ ์ ๋ํ ์ํฅ์ ๊ณต์ํ๋๋ก ๊ธฐ๋๋์ด์ง๋ค. ์ด ๊ณต์๋ ๋ณด๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ์ค ์๋ก์ด ์ฌ์ ์ ๋ํ ํ๋งค์์ ์์ ์ ์ํฅ์ ๋ํ๋ธ๋ค. 20.6.17 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ด์ต๊ณผ ์์ค์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด ๊ฒ์ ๊ณต์ ๊ธฐ๊ฐ ์ค์ ์ค์ ๊ฒฝํ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ฐ์์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ ์ ์ฐจ์ด์ ์ํ ์ด์ต๊ณผ ์์ค์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 20.6.18 ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ํ ์์ ์ ์ํฅ์ ๊ณต์ํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. 20.6.19 ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ์ ์ด์ต์ ์์ฒ์ ์๋ ํ ์ด๋ธ 20.3๊ณผ ๊ฐ๋ค Table 20.3 : (์์ ) ์ด์ต์ ์์ฒ ํํ ์ฌ์ ์ ์์ ์์ ์ ๊ท์ฌ์ ์ ์ํฅ ๊ฒฝํ ์ด์ต ๋ฐ ์์ค ํฌ์ ์ฌ๋ง ๋น์ฉ ๊ธฐํ ๊ด๋ฆฌ ํ๋ ๊ฐ์ ์ ๋ณ๋ ์์ ๊ธฐํ ์ธ๊ธ ์ ์์ Segment A Segment B ํฉ๊ณ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ ํฌ์์ฑ๊ณผ 20.6.20 ํฌ์์ฑ๊ณผ๋ ๋ณดํํ์ฌ ์์ต์ฑ์ ์ค์ํ ์งํ์ด๋ค. ๋, ๋ง์ ์๋ช ๋ณดํ ๊ณ์ฝ์ ์์ด, ๋ณดํ๊ณ์ฝ์๋ค์ ์์ต์ ๋ณดํํ์ฌ ํฌ์์ฑ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ง ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ์์ด ํฌ์์ฑ๊ณผ ๊ณต ์๋ ๋งค์ฐ ์ค์ํ ๋ถ๋ถ์ด๋ค 20.6.21 ๋ณดํํ์ฌ ํฌ์์ฑ๊ณผ ๊ณต์๋ ๋ณดํํ์ฌ ์์ฐ์ ์ ํฉํ๊ฒ ๋ถ๋ฅํ์ฌ ์์ฑ - 126 -
๋๋๋ก ๊ธฐ๋๋์ด์ง๋ค. (์๋ฅผ ๋ค์ด, ์๋ช ๋ณดํ ๊ณ์ ์์ฐ, ํน๋ณ๊ณ์ ์ ์ฐ, ์์ฐ์ฐ๊ณํ ๊ณ์ ์์ฐ, ๋๋ ๋์ผํํ์ ์์ฐ๋ณ ๋ถ๋ฅ ๋ฑ) 20.6.22 ํฌ์์ฑ๊ณผ ๊ณต์๋ ์ง๋ถ์ฆ๊ถ, ์ฑ๊ถ, ๋ถ๋์ฐ, ๋์ถ ๋ฑ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ด์ ๋ํ ์์ต(EX: ๋ฐฐ๋น๊ธ, ์ด์์์ต, ์๋์์ต) ๋ฐ ์คํ ๋๋ ๋ฏธ์ค ํ ์์ต, ๋์์ค๋น๊ธ ๋ณํ๋ฅผ ํฌํจํ ๋์ถ์์์ก, ํฌ์์์ ๋น์ฉ ๋ฑ์ ๊ณต์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 20.6.23 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ๋ฌดํ์์ฐ์ ๊ฐ๊ฐ์๊ฐ๊ณผ ์์ ์ํฅ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. 20.7 ๋ณดํํ์ฌ ์ฌ๋ฌด ํํฉ ๊ณต์๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธก๊ฐ๋ฅํ๊ณ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ธ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์์ธํ ์ ๋ณด์ ์์ ๋ฐ ์ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ ํ ํฌํจํ๋ค. ์ด ๊ณต์ ๋ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ(์ธ์ ๊ณผ์ ์ ํฌํจ) ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๋ชฉ์ , ์ ์ฑ , ๋ชจ๋ธ, ๊ธฐ์ ๋ฑ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์ต์ํ์ผ๋ก ๋ค์์ ํฌํจํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ผ๋ก๋ถํฐ ํ์๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์์ฑ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ์๋จ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ด์ฉํ๋์ง ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ํธ์์ฉ์ ๋ํ ์ดํด ๋ฆฌ์คํฌ ์ง์ค์ ๋ํ ์ค๋ช 20.7.1 ๊ณต์์๋ฃ์๋ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑํฅ, ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ธ์, ์ธก์ , ๋ชจ๋ํฐ๋ง, ํต์ ๋ฅผ ์ํ ์ ์ฑ ์ด ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณต ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ๊ธฐ์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ์๋์ง์ ๋ํด์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๊ธฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 20.7.2 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด์ ์ ์ ์ฑ, ์ฌ๋ณดํ ์ถ์ฌ ๊ฒฝ์, ์ฌ๋ณดํ์ ๋ฐ ์ฌ ๋ณดํ๋ด๋ณด์ ๋ํ ์ ์ฉ์ํ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.7.3 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ถ์ฌ ๋ฑ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ๋ฅผ ์คํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต ์ํ๋ ์ด์ ๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ํ์ ๋ํ ์ต ์คํฌ์ ธ ํต์ ๋ฐฉ์์ ์ดํด๋ฅผ ๋๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. 20.7.4 ์ฌ๋ณดํ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๋งค์ฐ ๋ณต์กํ๊ณ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ง์ ์ ๋ณด์ ์ํด ๋ณด์๋ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ณดํ์์ ์ข ํฉ์ ์ธ ๋ณด์ฅ ๋ด์ฉ์ ๊ทธ๊ฒ์ด ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ ๋ณด์ ์ํ, ์ฌ๋ณดํ(ํน์ฝ, ์์, ๋น๋ก/๋น๋น๋ก) ์ข ๋ฅ ๋ฐ ์ฌ๋ณดํ์ ๋ณด์ฅ๋ด์ฉ์ด ์ํ์ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๋ ์ ์ - 127 -
๊ณต์ํ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ณดํ์ ๊ฒฐ๊ณผ(์ฌ๋ณดํ์ ๋ฐ์์ํด์ก์ด ์ ๊ฒ ๋ณต๊ตฌ๋๋ ๋น์ฉ)๋ ๊ณต๊ฐ๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ์ฌ๋ณดํ ๋น์ฉ์ ์ฌ๋ณดํ๋ฃ์ ๊ทธ ๋ณดํ ๋ฃ๋ก ์ธํด ๋ฏธ๋์์ต์ ํฌ๊ธฐํ๋ ๋๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 20.7.5 ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ฌ๋ฌด์ ํ์ ํฌํจ๋ ์ฌ๋ณดํ ์์ฐ์ ์ด์ก์ ๊ณต์ํ์ฌ์ผ ํ ๋ฉฐ ์ฌ๋ณดํ์ ์์ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(technical provisions)๊ณผ ์ฌ๋ณดํ์ ์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์์ผ ํ ๋ฏธ์๊ธ์ ๋ด์ญ์ ๊ณต๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ตํ๋ค. ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ง ์ ์ ๋ณด๋ค์ด ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. ์ ์ฉ๋ฑ๊ธ๋ณ ์ฌ๋ณดํ ์์ฐ๋ค์ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ํ์ ์ฌ๋ณดํ์์ฐ์ ๋ํ ์ ์ฉ์ํ ์ง์ค ๊ฐ๋ ๋ฐ๊ณ ์๋ ์ฌ๋ณดํ์ ์์ ๋น์ค ์ฌ๋ณดํ์์ฐ์ ๋ํด ๋ด๋ณด๋ฌผ์ ํน์ฑ๊ณผ ์ด์ก ์๊ฐ์ ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฌ๋ณดํ์์ฐ์ ์ง์ ์ฌ๋ณดํ์ ์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์์ผํ ๋ณดํ๊ธ์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ณผ๊ธฐ๊ฐ 20.7.6 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์๋ ์์ค ๋ฐ ๊ท๋ชจ์ ๋ด๋ณด๋ฅผ ์ฌ๋ณดํ ๋ฐ ์ํ ์ ๊ฐ ๊ณ์ฝ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ณด์๋ฐ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ์ ๋ํ ์ํฅ๊ณผ ๋์๋ฐฉ์์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.7.7 ์ํ์ง์ค์ ๋ํ ๊ณต์๋ ๊ทธ๊ฒ์ ๋ํ ์ค์์ฑ๊ณผ ์ฌ๋ณดํ์ด๋ ๊ทธ ์ด์ธ์ ์ํ๊ฒฝ๊ฐ ์์๋ค์ ์ํด ๊ฒฝ๊ฐ๋๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ค๋ช ์ ํฌํจํ๋ค. 20.7.8 ๋ณดํํ์ฌ์ ์ํ์ง์ค์ ๋ํ ์ค๋ช ์ ์ต์ํ ๋ณดํ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ง๋ฆฌ์ ์ง ์ค, ๊ฒฝ์ ์ ๋ถ๋ฌธ๋ณ ์ง์ค ๋ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด๋ด์ฉ์ ๋ด์ฌํ๋ ์ํ์ง์ค ๋ฑ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ค์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ตํ๋ค. 20.7.9 ์ต์ํ์ผ๋ก ๋ณดํ๋ฃ์ ์ง๋ฆฌ์ ์ง์ค์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ์ง๋ฆฌ์ ์ธ ์ง์ค์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ด ์ธ์๋ ์ง์ญ์ด ์๋ ํด๋น์ํ์ด ์ค์ ๋ด๋ณด๋๋ ์ง์ญ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๋๋ก ์ ์๋๋ค. 20.7.10 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ณดํ ๋ด๋ณด์ ๋ด์ฌ๋ ์ํ์ ์ง์ค์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋์์ด ๋๋ค. ์ต์ํ์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ฑฐ๋ํ๊ณ ์๋ ์ฌ๋ณด ํ์์ ์๋ ๋ฌผ๋ก ์ต์์ ์ฌ๋ณดํ์์ ์ง์ค๋ ๊ด๋ จ๋น์จ(top-five concentration ratios)์ ๊ณต์ํ๋๋ก ์๊ตฌ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฌ๋ณดํ์์ ๋ํ ์ถ์ฌ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ์ ์ฒด ์ถ์ฌ๋ณดํ๋ฃ์ ๋ํ ๋น์จ๋ก์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ณดํ ๋ฃ ์ง์ค๋ ๋น์จ(top-five-premium concentration ratio)์ ๊ณต์ํ ์ ์ ๋ค. - 128 -
20.7.11 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์๊ธฐ์ ์ต์ํ์ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ง์ค ์ํ์ ๊ณต์ํ ์ง ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.7.12 ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํด์งํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉํ ํ์์ํ์ ์ฌ์ฉ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด์ ํ์์ํ์ ์ฌ์ฉ์ ๊ดํ ๋ด ๋ถ์ ์ธ ์ ์ฑ ์ ๋ํ ์์ฝ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.7.13 ๊ทธ๋ฃน(20.0.15์์ ์ ์๋ ๋ชฉ์ ์ค ์ด๋ ํ๋๋ผ๋ ๋ถํฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ์ ์)์ด ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณดํ ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ฒด๋ฅผ ๋์์ ํฌํจํ๊ณ ์์ ๊ฒฝ ์ฐ, ์ํ์ ๊ดํ ๊ณต์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ฒด์ ๋ํ ์ต์ค ํฌ์ ธ์ ํจ๊ป ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค 20.7.14 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํฌ์ ์ํ์ ๋ํด ์คํธ๋ ์ค ํ ์คํธ๋ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์ ์ฌ๋ถ ๋ฅผ ๊ณต์ํ๊ณ , ๋ง์ผ ๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๋ถ์๊ณผ์ ๊ณผ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ ๋ค, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํฌ์๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ฐ ์์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋ ๋์ง ๋ฑ์ ํจ๊ป ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์๋์ด์ง๋ค. 20.8 ๊ณต์๋ ํ์ฌ๊ฐ์(Company profile)์ ๊ดํ ์ ์ ํ๊ณ ์์ธํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ์ฌ์ ์ ์์ฑ(nature of its business), ์ฃผ์ ํต์ฌ ์ํ, ์ธ์ ์์ ํ๊ฒฝ, ๋ณดํ์์ ๋ชฉํ์ ์ด๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ํ์ค์ธ ์ ๋ต ๋ฑ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ค๋ช ์ ํฌํจํ๋ค. 20.8.1 ๊ณต์๋ ํ์ฌ๊ฐ์(Company Profile) ๋ถ๋ฌธ์์ ์ฌ์ ์ ๊ณ ์ ํ ๋ด์ ์ ์ฑ ๋ฐ ํด๋น๋ณดํ์๊ฐ ์์ํ๋ ์ธ์ ์์ ํ๊ฒฝ์ ๋ํ์ฌ ์์ฃผ ์ ๊ณตํ ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด ๋ถ๋ฌธ์ ๋ชฉ์ ์ ์์ฅ ์ฐธ์ฌ์์๊ฒ ํด๋น ํ์ฌ๊ฐ ์ํํ๊ณ ์๋ ์ ๋ต์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ๋์์ ์ฃผ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ์ ๋ณด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์ ๊ตฌ ์ฑํ๊ณ ์ ์ํ๋๊ฐ์ ๋ํ ๊ฒฐ์ ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ ์์ด๋ค. 20.8.2 ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์์ธํ ์์ค์ ๊ณต์๋ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ฅผ ์๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ๋ณดํ ์์๊ฒ ๋ถํ์ํ ๋น์ฉ์ ์ ๋ฐ์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ํ ์๋ก ์ ์์ค์ ๋จ์ ๊ณต์(generic disclosure)๋ ํผํด์ผ ํ๋ค. ๊ณต์์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ชฉ์ ์ ์ฌ๋ฌด ์ ํ์ ์ ๊ณต๋ ์์ ์ ๋ณด์ ๋ํ ๋งฅ๋ฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํ(contextual framework)์ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. 20.8.3 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ฒ์ ์ค์ฒด(legal entity)์ ๊ทธ ์ค์ฒด์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด์ ์ ๋๊ณ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ํ๋๋ก ์ ์๋๋ค. ๊ณต์๋ - 129 -
๊ธฐ์ค๋ ๋ ๋์ ์ผ์ด๋ ์ฃผ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ํฌ์, ์ํ๊ด ๋ฆฌ, ์ธ๋๋ผ์ดํ , ํด๋ ์์ ํฌํจํ์ฌ ํต์ฌ ๊ธฐ๋ฅ ์กฐ์ง์ ์ด์, ๊ตฌ์กฐ, ์กฐ ์ง์ฒด๊ณ์ ๊ดํ ์ฃผ์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณต์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ณต์ ๋ชฉ์ (20.3.4 ๋จ๋ฝ์์ ๊ท์ )์ ๋ฐ๋ผ, ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์ฑ์ ๋ณํ์ ์์ด ๊ทธ ๋ณํ๋ฅผ ์ด๋ฃจ๋ ์กฐ์ง์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ด ์ ๊ณต๋๋๋ก ์ ์๋๋ค. 20.8.4 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ์ฑ์ฅ, ์ค์ , ์์ฅ๋ด ์์น์ ๋ํด ๊ธ์ ์ ์ด๊ฑฐ๋ ๋ ๋ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ์ ํธ๋ ๋๋ ์์ธ์ ๋ํด ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ ์ ์ ์ ํ๋ค. 20.8.5 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์์ ์ง์์ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ(ํด๋ ์์ ๋ค๋ฃจ๊ณ ํ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ์ ์ฌ์ ์ ์ธ์ ๋ฑ)์ ๋ํด ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. ๋ํ ์ฌ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ท์ ์ , ๋ฒ์ ์ด์๋ค์ ์ฃผ์ ํน์ง์ ๋ํด์๋ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ๋ ์ ์ฉํ๋ค. 20.8.6 ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด์ ๋ชฉํ์ ๋น์ฌ๋ฌด์ ๋ชฉํ๋ฅผ ์๊ฐ๊ณํ(time frame)๊ณผ ๊ทธ ๋ชฉํ๋ค์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ์ ๋ต๊ณผ ํจ๊ป ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. ์ด ๊ณต์๋ด์ฉ์ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ์ด ๋ชฉํ๋ค์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ ํ์ฌ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋๋ก ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ์ ๋ ๋์ ๋๋นํ์ฌ ์ ๋ต์ ์ฃผ์ ๋ณํ๋ฅผ ์ค๋ช ํ ์ ์๋ค. ์ด ๋ด์ฉ๋ค์ ์ผ ๋ฐ์ ์ธ ํฌ์์ ๋ต๊ณผ ๋ชฉํ, ํฌ์์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ, ํฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์๋จ์ ์ข ๋ฅ ๋ค, ์ฌ์ฉ ๊ทผ๊ฑฐ ๋ฐ ์ํ๋ค, ์ํํ์ฉ๋ฐฉ์นจ, ํฌ์์ํ ์ถ์ ๋ฐ ์ํ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. 20.8.7 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ์ฃผ์ ๋ด ์ธ๋ถ ์ํ ๋ฐ ๊ธฐํ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ, ํ์ฌ๊ฐ ์ง๋ฉดํ ์ํ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฐํ ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. ๋ํ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๊ทธ๋ฐ ์ํ๋ค์ ์ํฅ๊ณผ ํ์ฌ์ ๊ด ๋ฆฌ ๊ณํ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.8.8 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ํ์ฌ์ ๋ชฉํ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ํต์ฌ ์์(key resources)๊ณผ ์ํ(risk)์ ๋ํด ์์ ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. ํต์ฌ ์์์ ๊ฐ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์ฌ๋ฌด์ , ๋น์ฌ๋ฌด์ ์์์ ํฌํจํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๋น์ฌ ๋ฌด์ ์์์ ๋ํด ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ธ์ , ์ง์ ์๋ณธ, ํ๋ก์ธ์ค, ์์คํ , ํ ํ์ ์์ธ๋ด์ญ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฉํ๋ค. 20.8.9 ๊ณต์๋ ํต์ฌ ๊ฐ์ ๋ณํ์ํฌ ์ ์๋ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฏผ๊ฐ๋(์ฃผ์ ํ์์ํ์ ๋ฏผ๊ฐ๋์ ๋ํ ์ํฅ์ ํฌํจ)์ ๊ณ๋์ ๋ถ์์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ์ถ๊ฐ์ - 130 -
์ผ๋ก, ๋ณดํํ์ฌ๋ ํ ์ธ์จ ๋ฐ ์ฌ์ ๋น ๊ฐ์ ์์์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ธ๋ถํํ์ฌ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ(technical provision)์ ๋ํ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์์ ๊ณต์ํ ์ ์๋ค. (๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์์ ์๋ก Table 20.4๋ฅผ ์ฐธ์กฐ) 20.8.10 ์๋ช ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ฌ๋ง๋ฅ ๋ฐ ์ฅํด์จ ๊ฐ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ์ํ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. Table 4 ์ฃผ์ ๊ฐ์ ์ ์ํ ์ฑ ์์ค๋น๊ธ์ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด์จ ์์์์ต(E) ์ค์ ์์ต(A) ๋น์จ(A/E) ์์ต๋ฅ 1% ๊ฐ์ํจ๊ณผ ์ฌ๋ง๋ฅ (์ฌ์ฐจ) ์์์ํด์ก(E) ์ค์ ์ํด์ก(A) ๋น์จ(A/E) ์ฌ๋ง๋ฅ 1% ์ฆ๊ฐํจ๊ณผ ์ฌ์ ๋น(๋น์ฐจ) ์์์ฌ์ ๋น(E) ์ค์ ์ฌ์ ๋น(A) ๋น์จ(A/E) ์ฌ์ ๋น 1% ์ฆ๊ฐํจ๊ณผ ํด์ฝ๋ฅ ์์ํด์ฝ๋ฅ (E) ์ค์ ํด์ฝ๋ฅ (A) ๋น์จ(A/E) ํด์ฝ๋ฅ 10% ์ฆ๊ฐ ํจ๊ณผ ๊ธฐํ ํด์ฝ๋ฅ 10% ๊ฐ์์ ํจ๊ณผ Segment A Segment B ํฉ๊ณ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ ๋น๊ธฐ ์ ๊ธฐ - 131 -
20.9 ๊ณต์๋ ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฒฝ์์ง ํต์ (์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฉ๋๋์ง ๋ฑ ํฌํจ) ๋ฑ์ ๋ด์ฉ๋ ํฌํจํ๋ค. 20.9.1 ๋ณดํ์ฌ์ ์ค์ํ ๊ธฐ๋ฅ ์ค ์ผ๋ถ์ด๋ ์ ์ฒด์ ๋ํด ์ธ๋ถ์ ์ํ (Outsourcing) ํ๊ธฐ๋ ํ๋ฏ๋ก (์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ด๋ ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน์์์ Outsourcing๋ ํฌํจํ๋ค.) ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ Outsourcing ์ ์ฑ ์ ๊ณต์ํ๊ณ , Outsourcing๋ ๋ถ๋ถ์ ํต์ ๋ฐฉ๋ฒ, ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ๊ณต์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. 20.9.2 ๋ณดํํ์ฌ ๊ณต์๋ ํด๋น ์กฐ์ง ๊ตฌ์กฐ ๋ด์์ ์ฃผ์ ์ฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์กฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ, ํด๋น ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด์ฌํ์์ ๊ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ์ฃผ์์ธ์ฌ ๋ณ๊ฒฝ๊ณผ ๋ค ๋ฅธ ์กฐ์ง๊ตฌ์กฐ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ ผ์๋ ๋ํ ์ฃผ์ ์ฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ด ๋ป๊ฒ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฒด ๋ฆฌ์คํฌ๊ด๋ฆฌ ๊ตฌ์กฐ์ ํฌํจ๋๋์ง๋ ์ค๋ช ํ๋ค. 20.10 ๋ณดํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด(Supervisor)์ ๋ฐ๋์ ์ ์ด๋ 1๋ ์ ํ๋ฒ์ ๊ฐ์ฌ๋ฐ์ ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฅ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ํ์ธ ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ๋ณด ํํ์ฌ์ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 20.10.1 ์ด ํ์ค์ ๋ชฉ์ ์ ๋ํ์ฌ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ๊ฐ์ฌ ํ ์ฌ๋ฌด์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ์ง ์๋ค๋ฉด(๋ช๋ช ๊ดํ ์ง์ญ์ ์๊ท๋ชจ ์ํธ๋ณด ํํ์ฌ๋ค์ฒ๋ผ), ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ด ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ ์ฌํ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ณต์๋๋๋ก ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ง๋ จํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ค. - 132 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 21 : ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ทผ์ (Countering Fraud in Insurance) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ค์ด ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐํ๊ธฐ ์ํด ํจ๊ณผ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. ๋ ์ 21.0.1 (์ฌ)๋ณดํ ์ฌ๊ธฐ๋ ์ 3์ ๋๋ ์์ ์ ์ํด ์ด๋์ ์ป์ผ๋ ค๊ณ ํ๋ ๊ธฐ๋ง ํ์(act) ๋๋ ํ๋ง(omission)์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ๊ดํ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ ์ฌ๊ธฐ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ฒ๋ฅ ์กฐํญ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ ๊ดํ ๋น๊ตญ์ ์์ด์ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฌ๋ก๋ค์ ๋ฒ์ฃํ์๋ค์ด๋ค. 21.0.2 ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ ์ฌ๋ฌ ํํ๋ก ๋ํ๋๋ฉฐ, ๋ณดํ์ฌ, ๋ณดํ์ฌ ์์ง์, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์, ํ๊ณ์ฌ, ๊ฐ์ฌ์ธ, ๊ณ ๋ฌธ, ์ํด์ฌ์ ์ฌ, ์ 3์ ์ฒญ๊ตฌ์, ๊ณ์ฝ์ ๋ฑ์ด ์ฐ๋ฃจ๋ ์ ์๋ค. 21.0.3 ์ฌ๊ธฐ๋ ๋ชจ๋ ๊ธ์ต๋ถ์ผ์ ์ฌ๊ฐํ ์ํ์ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ ์ฌ์ ์ ์์ค๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํํ์๋ ์ ์ํฅ์ ๋ผ์น๋ฉฐ, ์ฌํ์ , ๊ฒฝ์ ์ ๋น์ฉ์ ์๋ฐํ๋ค. ๋ณดํ๋ถ์ผ์์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๊ณ์ฝ์๊ฐ ์ด ๋น์ฉ์ ๋ถ๋ด ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐํ์์ ์ํด ์ผ๊ธฐ๋ ์์ค์ ๋ณดํ์ฌ์ ์์ต๊ณผ ์ ์ฌ์ ์ผ ๋ก ์ฌ๋ฌด๊ฑด์ ์ฑ์๋ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. ๋ณดํ์ฌ๊ฐ ์ด๋ฅผ ๋ณด์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ์ฌ๋ฆฌ๊ฒ ๋๋ฉด ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋ ๋ง์ ๋น์ฉ์ ๋ถ๋ดํ๊ฒ ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ๋ ๊ณ์ฝ์๊ฐ ๋ณด์ฅ๋๋ค๊ณ ์๊ฐํ๋ ์ํ์ด ๋ด๋ณด๋์ง ์๊ฒ ๋ ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์๊ฒ๋๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ฌ์ค์ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ์ฌ์ ์ ์ค๋ํ ์ํฅ์ ๋ผ์น ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก, ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ์ฃผ์ฃผ์ ์ ๋ขฐ๊ฐ์ ์ ํ์์ผ, ๊ฐ๋ณ ๋ณดํ์ฌ, ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน, ๋ณดํ๋ถ์ผ, ๋ ๋๊ฒ๋ ๊ฒฝ์ ์์ ์ฑ์ ์ํฅ์ ๋ผ์น ์ ์๋ค. 21.0.4 ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒํ๋ ๊ฒ์ ์์น์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ณ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ด ๋ จ๋ ๋ฌธ์ ์ด๋ค. ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ์ด ํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ต์ํํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ํ์๊ฐ ์๋ค. - 133 -
21.0.5 ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ด์ฌํ์ ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง์ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์ ๋ํด ์ ์ ์์ค์ ์ํ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํ ์ฑ ์์ด ์๋ค. 21.0.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ทธ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ ๋ด์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒํ๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ ๊ถํ์๋ ๊ธฐ๊ด์ค์ ํ๋์ด๋ค. ์ฌ๋ฌ ๊ธฐ๊ด๋ค์ด ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐ์ ์ํ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๊ดํ ์ง์ญ(๊ตญ๊ฐ)๋ค์ด ์์ ์ ์๋ค. 21.0.7 ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ณต์๋์ง ์๋๋ค๋ฉด, ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์๊ฒ ์ค๋ํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐ์ ์ํ ์ ์ ํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ, ํต์ ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋์ง์ ๋ํ์ฌ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. 21.0.8 ๊ธ์ต์์ฅ ํตํฉ์ ์ง์ ๋ฐ ํ๊ตญ์์ ์์ ํ๋ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์ ์ง์ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๊ฐ ๊ตญ์ ์ ์ธ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ตญ์ ์ ์ธ ์์ค์์ ๋์ฒํด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๊ตญ๊ฐ(๊ดํ ์ง์ญ)์ ๊ด๋ จ๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋ ์ฒํ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ์ํธํ๋ ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. 21.0.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํนํ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ 1์ธ๊ธฐ์ ๋ถํฐ ๋๊ธฐ์ ๊น์ง ๋ค์ํ ์ฌ์ ๋ชจ ๋ธ์ด ์๋ค๋ ์ ์ ๊ฐ์ํ์ฌ, ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ ์ฉํ ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 21.0.10 'The IAIS Application paper on deterring, preventing, detecting, reporting and remedying fraud in insurance'์๋ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ ์๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐํ๋์ง์ ๋ํ ์ง์นจ(guidance)์ ํฌํจํ๋ค. 21.1. ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ํ์ ๋ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์กฐ์ฌ ๋ฐฉํดํ์์ ๋ํ ์ฒ๋ฒ๊ท์ ์ด ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ช ์ ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. 21.1.1 ์ฌ๊ธฐํ์ ๋ฐ ์ฌ๊ธฐ์กฐ์ฌ ๋ฐฉํดํ์๋ฅผ ๋ฒ์ฃ๋ก ๊ท์ ํ๋ ์กฐํญ๊ณผ ์ฌ๊ธฐํ์ ๋ฐ ์ฌ๊ธฐ์กฐ์ฌ ๋ฐฉํดํ์์ ๋ํ ์ ์ฌ ์กฐํญ์ด ๋ฒ๋ฅ ์ ํฌํจ๋์ด ์์ด์ผ ํ ๋ค. ๋ํ, ์๋์ ๊ฐ์ ๊ถํ์ด ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ถ์ฌ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 134 -
์กฐ์ฌ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ด๊ธฐ๊ด์๊ฒ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฃผ์ ๊ด๊ณ์ ์ ์ง์ , ๋ฌธ์, ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๊ด๋ จ๋(๊ด๋ จ๋๋ค๊ณ ๋ฏฟ์ด์ง๋) ์์ฐ์ ๋ํ ์๋ฅ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๊ด๋ จ๋(๊ด๋ จ๋๋ค๊ณ ๋ฏฟ์ด์ง๋) ์์ฐ์ ๋ํ ๋ชฐ์ 21.1.2 ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์์ฑ์ค์ ์ ๊ฐํ(์ด๋ ํ ์ฌ๊ธฐ๋ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ ํ๋์ง ์์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ํฌํจ) ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ณด๊ณ ์ ๋ํ์ฌ ๋ฏผํ์ฌ์ ๋ฉด์ฑ ํน ๊ถ์ ๋ถ์ฌํ ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. 21.2. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ๋ ธ์ถ๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ ํ์ ์ ์ ํ๊ณ ํญ๋๊ฒ ์ธ์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์ ์ฌ๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์ค ํฌ๋ฅผ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์๊ฒ ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋์ฒ ํ๋๋ก ํจ๊ณผ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 21.2.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ ๋ฆฝ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด์ ๊ดํ ๊ถ๋ด์ ์๋ ์ฃผ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ํ์ธ ๊ณต์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ์ ํ์ ์ผ ๋ก ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํ๋์ง ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ ์ํ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํํ๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๊ฒ ๋๋ค. 21.2.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ ์ฌํญ์ ๋ํ์ฌ ์์ ํ๊ณ ํญ๋๊ฒ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์์ ํ๋ ๋ฐ ์ํ๊ณผ ์๋น์ค ๋ด๋ถ์กฐ์ง, ๊ณ์ฝ์, ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ 21.2.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด๋ค ๋์ ์๋ฏธ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ(๊ธฐ ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์์ ํ์ ํฌํจ)๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๋ณดํํต์ฌ์์น(ICPs)๊ณผ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ง ์ผ์ผ ํ ์๋ฌด์ฌํญ๊ณผ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์์ ์ฐ๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ดํดํด์ผ ํ๋ค. 21.3. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ง์ผ์ผ ํ ์ฌํญ์ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๊ณ ์๋ค 21.3.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฌด์ฌํญ์ ๋ฐ๋ฅด์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฌ์๋จ๊ณผ ํจ๊ป ๊ตฌ์๋ ฅ ์๋ ๊ท์ , ์ง์นจ, ๋ค๋ฅธ ๋ฌธ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์๋ฌด์ฌํญ(anti-fraud - 135 -
requirements)์ ๋ง๋ค์ด์ผ ํ๋ค. 21.3.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋์ํ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋ฌด์ฌํญ ์ดํ์ ์ํ ์ง์นจ(guidance)์ ๋ง๋ค์ด์ผ ํ๋ค. 21.3.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ํ ์ถฉ๋ถํ ์ฌ์ ์ , ์ธ์ , ๊ธฐ์ ์ ์์(๋ณดํ ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด์ง ์๋ ๋ณต์กํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ ๋ ฅ ์ ๋ฐ๋ํ๋๋ฐ ํ์ํ ์์์ ํฌํจ)์ ๋ณด์ ํด์ผ ํ๋ค. 21.3.4 ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์กฐ์ฌ์ ๋ฌด์ ์ข ์ฌํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ง์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒํ ์ ์๋๋ก ์ ํฉํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ต์ก์ ์ด์ํ๊ณ ์ ์ ํ ์ค๋ ฅ์ ๋ณด์ ํด์ผ ํ ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ง์์ ๋ํ ๊ต์ก๋ด์ฉ์๋ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ฅ (์๋ฒํ์ ํฌ ํจ), ์ฌ๊ธฐ์ ํ, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ์๋ฌด์ฌํญ ๋ฐ ์ ์ฌ์กฐ์น ์ดํ์ ์ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฒ์ฌ๊ธฐ๋ฒ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค. ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง ์ข ์ฌ์๋ ์ด์ฌํ, ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ์ฌํ ์ง์์๊ฒ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์กฐ์น์ ๊ด ํ ๊ต์ก์ ์ค์ํด์ผ ํ๋ค. 21.3.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ธํ๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ํฌํจํ ๅ จ ๊ฐ๋ ๊ณผ์ ์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 21.3.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์์คํ ๋ณด ์ ์ฌ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ ์์ ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ์ํด ์ง๊ธ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ๊ธฐ์ ์ ์กด์ ์ฑ์ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํต์ ํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ์ ์ ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. ์ต์ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์๋ ์ฌํญ์ ์ดํํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ ํ ๋ด๋ถ์ ์ฑ , ์ ์ฐจ, ํต์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ ๋ฐ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ๊ธฐ ๋ฏผ๊ฐ๋ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ์ํํ๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๊ธฐ๋ก, (ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฆ์ ๋ณด๊ณ ํ ์ ์๋ ์ถฉ๋ถํ ์กฐ์ง์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ 21.3.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋์ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์ ์์๊ฐ์ ๋ฐ ์์ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํด์ผ ํ๋ค. - 136 -
๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๊ธฐ ์ํด์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ด๋ถํต ์ ์ฒด๊ณ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๋ํ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ด๋ถํต์ ์ฒด๊ณ๊ฐ ์ทจ์ฝํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ํ๊ณ ์ด๋ฌํ ์กฐ์น์ ์ดํ์ฌํญ์ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๋ ๊ฒฝ์ฐ 21.3.8 ๋ณดํ๊ธ ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ด๋ จํด์ ํน์ ํ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณด์์ฒ๋ฆฌ๊ณผ์ ์ ๊ฐ๋ ๋ฒ์์ ํฌํจ์์ผ์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋ฒ์์๋ ๋ณด ์์ฒญ๊ตฌ์๋ฃ, ๊ณ ๊ฐ์๊ตฌ ์์ฉ์ ์ ๋, ๋ณด์์ฒ๋ฆฌ๊ณผ์ ์ ๋ํ ๊ฒํ ์ ํ๊ฐ ๊ฐ ํฌํจ๋๋ค. ์ธ๋๋ผ์ดํ ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๊ดํด์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋น์ ์๋ณ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด์ ์ฒ๋ฆฌ๊ณผ์ ๋ฐ ์ ๊ทผํต ์ ์ ๋ํ์ฌ ๊ฒํ ํด์ผ ํ๋ค. 21.3.9 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๊ฐ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์๋ฌด์ฌํญ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ดํํ์ง ๋ชปํ๊ฑฐ๋ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ดํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์ ๋ ๊ถํ์ ๋ณด์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ฌํ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ถํ์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ, ์์ ์กฐ์น์๋ ๊ฒฝ์์ ์(management), ์ง์นจ(direction), ๋ฒ๊ธ, ์์ ์ ์ง, ๊ฒฝ์์ง ๊ต์ฒด, ์๋น์์ ๋ํ ๋ณ์์ ํฌํจํ๋ค. 21.3.10 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ฒ์ฃํ์๊ฐ ์์ฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด ๋ จ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ด(FIU), ํด๋น ์ฌ๋ฒ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. 21.4. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ฒด๊ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด ๊ณ , ์ ๋ฐ์กฐ์น๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ํํ๋์ง ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ํจ์จ์ฑ ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. 21.4.1 ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํจ์จ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ณ , ํ๊ณ ํ ๊ท์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ดํ์ด ์ ํ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. 21.4.2 ์ด๋ฌํ ๊ฒํ ์๋ ์๋์ฌํญ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ธฐ๋ฐ ์ ๊ทผ๋ฐฉ์์ ์ํ์ฌ ๋ณดํ ์ฌ๊ธฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋์ฒํ๋์ง ์ฌ๋ถ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์๊ณผ ๊ต์ก์ ํ๋น์ฑ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์กฐ์น์ ๊ด๋ จ๋ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ์์ ๋ด์ฉ์ด ์ ์ ํ์ง ์ฌ๋ถ - 137 -
์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์กฐ์น์ ๊ด๋ จ๋ ์์๊ฐ์๊ฐ ์ ์ ํ์ง ์ฌ๋ถ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ (์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์กฐ์น์ ๋ํ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ต ์ก๊ณผ ์ดํ์ ๋ํ ํจ์จ์ฑ ํฌํจ) ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ทจํ ์กฐ์น ์ฌ๊ธฐ์ฃ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ ์ฃํ๊ฒฐ์ ๊ดํ ์ ๋ณด์ ๊ฐ์ด ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๊ถํ์ด ์ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ ๋ ์ ๋ณด ์ฌ๊ธฐ ๋ฌธ์ ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ํ ์ ๋ณด์์ฒญ๊ฑด์ ๋ฐ ํน์ง ์์ํ๋ ์ ๋ฌด์์ญ์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ง๋ จ ํ ์ดํ์ฌํญ, ์ง์นจ, ์ฌํ ์ ๋ณด์ ์ ์ ์ฑ ์ด์ ๊ฐ์ ๊ฒํ ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํจ์จ์ฑ ๊ฐ์ ์ ์ํด ํ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ธ์ ์ํค๋๋ฐ ๋์์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. 21.4.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๋์ ๊ฐ์ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๊ณํ ๋ง๋ จ์ ๊ธฐ์ฌํ๊ฑฐ๋ ๊ณ ๋ฌดํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ ๊ณ์ฐจ์์ ์ ๊ทผ์ ์ํ ์ฌ ๊ด๋ จ ํํ์์ ๊ณต์กฐ ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์ถ์ธ, ๋ฆฌ์คํฌ, ์ ์ฑ , ์ฌ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด๋ ฅ, ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ด ํ ๋ ผ์๋ฅผ ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒํ๊ธฐ ์ํ ์ผํ์ผ๋ก์จ, ์ ๊ณ, ์ ๊ด๊ธฐ๊ด, ๋ฒ์งํ๊ธฐ๊ด, ์ฌํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ์๋น์ ๊ธฐ ๊ตฌ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๅ ์ฌ๊ธฐ์์ํ ์ค๋ฆฝ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ํ์์ฌ๊ฑด ๋๋ ํ์๊ฐ ํ์ ๋ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ DB ๊ตฌ์ถ(๋ณดํ ์ฌ๋ ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ด๋ จ ์ ๋ณด ๋ฐ ํต๊ณ์๋ฃ ์ ์ถ์ ์๊ตฌ๋ฐ์ ์ ์๋ค.) ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ์ฌ์ด์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฐ ์ฌ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด์ ๊ตํ (๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ๋ฒ์ด ํ์ฉํ๋ ๋ฒ์๋ด์์ DB ์ฌ์ฉ) ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ต์ก๊ณผ ๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ฐ ๊ทธ ํํด์ ๋ํ ์ ๋น์/๊ณ์ฝ์์ ๊ฒฝ๊ฐ์ฌ ๊ณ ์ทจ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ๊ด(๊ณต์ธํ๊ณ์ฌ ํํ, ํฌ๋ ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ํํ, ์ํด์ฌ์ ์ฌ ํํ ๋ฑ)๊ฐ์ ํ๋ ฅ 21.4.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์, ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ค๋ํ ์ฌ๊ธฐ์์ฌํ์๋ฅผ ์ธ์งํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท๊ฐ ํ๋ฝํ๋ ๋ฒ์๋ด์์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฉ์ธ์ง ์ ๋ฌ์ฌ๋ถ์ ๋ํด ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. - 138 -
21.4.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒํ๊ธฐ ์ํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ํ์์ ๋ํ ๊ธฐ๋ก๊ณผ ํจ๊ป, ๋ถ์ ํฉํ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ์กฐ์น์ ๊ดํด์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์๋ฅผ ์ ์ฌ ํ ๊ธฐ๋ก์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. 21.5. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ์๋ฐฉ, ์ธ์ง, ๋ณด๊ณ , ์ ๋ฐ์ ์ํ ์ ์ฑ ๋ฐ ์กฐ์ฌํ๋์ ๊ฐ ๋ฐ ๋ฐ ์ดํ๊ณผ ๊ด๋ จ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฒ์งํ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ํ๋ ฅ, ์กฐ์ , ์ ๋ณด๊ตํ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค. 21.5.1 ํ๋ ฅ๊ณผ ์กฐ์ ์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๊ณผ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๊ถํ์๋ ๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ์ด์์ ํ๋ ฅ ๋ฐ (์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋) ์กฐ์ ์ ํฌํจ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๊ถํ์๋ ๊ธฐ๊ด๊ฐ์ ์ ์ฑ ํ๋ ฅ ๋ฐ (์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋) ์กฐ์ ์ ํฌํจ 21.5.2 ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ๊ฐ ์์ฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ด ๋ จ ์ ๋ณด๊ฐ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ด(FIU), ๊ดํ ๋ฒ์งํ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ๊ณต๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 21.5.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ด๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ํ๋ ฅ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ์ํด ํ์ํ ์กฐ์น ๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ์ ๊ด์ฌ์ฌํญ ๋ฐ ๋ณดํ์ฌ, ๋ชจ์ง์ข ์ฌ์ ๊ฐ ์ ์ํ ๊ด์ฌ์ฌํญ์ ํ์ธํ๊ณ , ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ ๋ณด๊ณ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ป๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ด(FIU) ๋ฐ ๊ด๋ จ ์ฌ๋ฒ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ ์ด์ ํ์ฌ ์ผ ํ๋ค. 21.5.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ณด๊ตํ์ ์ํ์ฌ ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ จ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ด๋นํ๊ณ ์ ๊ด๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ํ๋ ฅ(์ฐ๋ฝ)์ ์ ๋ดํ๋ ์๋ฅผ ์ง์ ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๋ค. 21.5.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ฌ๊ฑด ๋๋ ์์ฌ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋๋ ๋ฒ ์งํ๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ๊ณต์์ ์ธ ํ๋ ฅ๊ฑด์์ ํน์ง(์์ฒญ์ด ์์ฉ ๋๋ ๊ฑฐ์ ๋์๋ ์ง ์ฌ๋ถ๋ ํฌํจ)์ ๊ธฐ๋ก ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. - 139 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 22 : ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง (Anti-Money Laundering and Combating the Financing of Terrorism) ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ์๊ธ์ธํ๊ณผ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๋ฐฉํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ํ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ ์๊ธ์ง์์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ๋ ์ 22.0.1 ์๊ธ์ธํ์ ๋ถ๋ฒ์ ์ธ ํ์๋ฅผ ์๋ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฒ์ฃ๊ณผ์ ์ ์ผ๋ถ์ด๋ค. ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ํ ๋ฌ์๊ธ์ ์ ๋ถ ๋๋ ์ผ๋ถ๊ฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฌ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ๋ถ๋ฒ์ ์ธ ์๋ ๋๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ธ์ํ์ ์ง ์ ๋๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ด๋ค ์๋จ์ ์ํด ์๊ธ์ ๋ชจ์งํ๊ฑฐ๋ ์ ๊ณตํ๋ ํ ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ํ ๋ฌํ์๋ฅผ ํํ๊ธฐ ์ํด ํ ๋ฌ์กฐ์ง์ ์ํด ๋๋ ๊ฐ์ธ์ ์ธ ํ ๋ฌ๋ฆฌ์คํธ์ ์ํด ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธ์, ์๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ฅด๊ณ ์๋ ๊ฐ์, ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์๊ธ์ธํ(ML)๊ณผ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์(FT)์ ์ํ์ ๋ ธ์ถ๋์ด ์๋ค. ์ด๋ ๋ณดํ ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๋ถ๋ฌธ์ ๋ฒ์ ์ํ, ์ด์์ํ, ํ๊ฐ์ํ์ ๋ ธ์ถ์ํจ๋ค. 22.0.2 ๋ณธ ๋ณดํํต์ฌ์์น ๋ฐ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ๊ด ๊ณ๋ ์๋ด์๋ฃ๋ ์ต์ํ ๋ณดํ์ํ ๋ฐ ๊ธฐํ ํฌ์์ฐ๊ณํ ๋ณดํ์ ์ทจ๊ธํ ๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๊ฐ๋ ์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. 22.0.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ML/FT์ ์ํ๋ถ์์ ๊ธฐ์ด๋ก ๋นํด ICP ๋ฐ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค, ์๋ด ์๋ฃ๊ฐ ๋น๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์ ์ ์ฉ ๋์ด์ผ ํ๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ฐ ์ ์ฉ ๋๋ค๋ฉด ์ด๋ ์ ๋๊น์ง ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋์ง ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 22.0.4 ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง์ ๋ํ IAIS ์ง์นจ์ 55) FATF(Financial 55) ๋ณธ ์ง์นจ์๋ ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์ ์ค๋ฌด์ ์ ์ฉ ๋ฐ ํน์ง์ ๋ง๊ฒ AML/CFT๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋๋ฐ ์์ด ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๋ฐ ๋ณดํ๋ถ ๋ถ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์๋ด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด ์๋๋์๋ค. FATF-AML/CFT์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ๋ ์กฐ์ง-๋ ํ์ฌ ๊ธฐ์ค์ ์์ ํ๊ณ ์๋ค. IAIS ์ง์นจ์๋ ์๋ก์ด FATF๊ธฐ์ค์ด ์๋ฃ๋๋ฉด ์ ๋ฐ์ดํธ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. - 140 -
Action Task Force)๊ฐ ๋ฒ, ๊ท์ , ์ํ๊ท์น ๋ฑ์ ์ํด ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ ์ฌ ํญ์ ๋ํ ๊ต์ก์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ IAIS ์ง์นจ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ ๋ณด ํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด FATF์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์(AML/CFT)์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์๊ฑด์ ๋ง์ถ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. FATF์ ๊ถ๊ณ ์ฌํญ ๋ฐ IAIS์ ์ ๊ทผ๋ฒ 22.0.5 FATF๋ AML/CFT์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ํ๋ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ธฐ๊ตฌ์ด๋ค. FATF๋ AML/CFT์ ๋ํ ๊ถ๊ณ ์ฌํญ(์ดํ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ )์ ๋ง๋ค๊ณ , ์ด์ค ์ผ๋ถ๋ ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 22.0.6 FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ์ต์ํ ์๋ช ๋ณดํ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ํฌ์์ฐ๊ณ๋ณดํ์ ์ธ์ ๋ฐ ํ๋งค์ ์ ์ฉํ๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ, ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ณ๋ก ํ๋จํ ๋ ๋น์๋ช ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ๊ทธ ๋ถ๋ฌธ์ ์ผ๋ถ๊ฐ ML/FT ์ํ์ ๋ ธ์ถ๋์ด์๋ค๊ณ ํ๊ฐํ ๋, FATF๊ธฐ ์ค์ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๋นํด ๋ถ๋ฌธ์ FATF๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค๋ผ๊ณ ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค. 22.0.7 FATF๋ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ํฌํจํ ๊ธ์ตํ์ฌ ๊ฐ ์ ์ ํ ML/FT์ ๊ด๋ จ๋ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ์ค์ํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ํด ์ฑ ์ ์๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ์ง๋ช ํ๋๋ก ํ๊ณ ์ ๋ค. AML/CFT๊ณผ ๊ด๋ จ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ์ข ์ข ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ํด ์ง๋ช ๋๋ค. ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์๋ ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์์์ ML/FT๋ฅผ ๋ด๋นํ๋ ์๊ฐ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ฐ ์ง๊ณ ์์ ์๋ ์๋ค. 22.0.8 ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํญ์ AML/CFT์ ๋ํ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ง๋ช ๋๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ๋ค๋ฅธ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ, ๊ธ์ต์ ๋ณด๋ถ์์(Financial Intelligence Unit)์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๊ธ์ต์ ๋ณด๋ถ์์์ ์ ์ฌ์ ML/FT์ ๊ด๋ จ๋ (ํ์๊ฑฐ๋๋ณด๊ณ ์ ๊ฐ์) ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋ นํ๊ณ ๋ถ์ํ๊ณ ๋ฐฐ ํฌํ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ก์ ํ๋ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ ๋ก ์ง๋ช ๋์ง ์์๋ค๊ณ ํด์, ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์์ ML/FT์ ์ํ์ ์ดํดํ๊ณ , ML/FT๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ฑ ์์์ ๋ฉด์ ๋์ง๋ ์๋๋ค. 22.0.9 ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋นํด ์์น๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์๋ด ์๋ฃ๋ ๋ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๋๋ ๋ค. Part A๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด AML/CFT์ ๋ํ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ง๋ช ๋๊ฑฐ - 141 -
๋ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ช ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋์ ํ์ฌ ํ๋ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ค. Part B๋ ๋ณด ํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ณดํ๋ถ๋ฌธ์ ๋ํ AML/CFT๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ง๋ช ๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ค. ๋ณธ ICP์ ์ค์์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ฆ๋ช ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณด ํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ์ํฉ์ ๋ฐ๋ผ Part A ๋๋ Part B์ ์๊ฑด์ ์ค ์ํด์ผ ํ๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ธ ๊ฒฝ์ฐ 22.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๋ ธ์ถ๋ ์ํ์ ๋ํ ๊น์ด ์๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ดํด๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ดํ ์ง์ญ์ ๋ณดํ์ฐ ์ ์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๊ด๋ จ ์ํ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ค. ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ์ํ์ ์ดํด 22.1.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ์์ํ๋ ์ฌ์ ๊ณผ ๊ทธ๋ค์ด ์ ๊ณตํ ๋ ์ํ ๋ฐ ์๋น์ค๋ก ์ธํด ๊ทธ๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง ์ ๊ด๋ จ ์ํ์ ๋ํ ๊น์ด ์๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ดํด๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. 56) 22.1.2 ๋ค์ ํน์ง์ ๋ณดํ์ํ ๋๋ ์๋น์ค์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๋๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค. ์ 3์๋ก๋ถํฐ ์ง๊ธ์ ์์ทจ ๋๋ ์์์ฆ์ ์๋ นํ๋ ํ์ ๊ณ ์ก ๋๋ ํ๋๊ฐ ์ ํด์ง์ง ์์ ๊ธ์ก์ ์ง๊ธ๋ฐ๊ฑฐ๋ ๋๋์ ์์ก์ ๊ธ์ ์ง๊ธ๋ฐ๋ ํ์ ํ๊ธ, ์ก๊ธ์ํ(money order), ์๊ธฐ์์ํ(cashier cheque) ๋ฑ์ ๊ฒฐ ์ ์๋จ์ ์์ทจ ์ ์์ ์ธ ๋ณดํ๋ฃ ๋ฐ ๋ณดํ๊ธ์ ์ง๊ธ์ผ์ ๊ณผ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถํฉํ์ง ์์ผ๋ฉด์ ๋น๋ฒํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ์๊ธ์์ทจํ์ ์๊ฐ์ ์ ํ ์์ด ์๊ธ์ธ์ถ์ ํ์ฉํ๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์์๋ฃ๋ฅผ ์ ํ์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ณผํ๋ ํ์ ๋์ถ์ ๋ฐ๊ธฐ ์ํ ๋ด๋ณด๋ก ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๊ฑฐ๋, ์ํ์๋ฅผ ์ฌ๋์ ์ผ๋ก ์ง์ ํ๋ ์ฌ๋์ ํ(discretionary trust)ํ์ ๋๋ ๊ทธ ๋ฐ์ ์ํ์ ์ฆ ๊ฐ์ํค๋ ์ ํ์ ํ์์ผ๋ก ์ ๊ณต๋๋ ์ํ 56) ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง ๊ตญ์ ๊ธฐ๊ตฌ(Financial Action Task Force)๋ ๋ฆฌ์คํฌ์ค์ฌ์ ์ ๊ทผ๋ฒ: ์๋ช ๋ณดํ์ฐ์ ์ ์ํ ์ง์นจ (2009.10์)์ ๋ฐํํ์๋ค. - 142 -
๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ๋ด๋ณด๋ก ๋์ถ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ์ํ (ํนํ, ๋น๋ฒํ ๋์ถ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ๋ํ ํ๊ธ๋ฐํ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ) ํ๊ธ๊ฐ์น๊ฐ ๋์ ์ํ ๊ณ ์ก์ ๊ธ์ก์ ์ผ์๋ถ๋ก ์ง๊ธํ๋ฉด์ ๋์ ์ ๋์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ ์ํ ๊ณ์ฝ์ฒ ํ์กฐํญ 57) ์ ๋ ์ํ์ ๋ํด ๋ฐํ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๊ณ์ฝ๊ณผ ์๊ด์ด ์๋ ์ 3์, ๋๋ ํด์ธ์ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด์ด๋ ๊ณ ์ํ ๊ดํ ์ง์ญ์ ์ฃผ์ฒด์๊ฒ ์ก๊ธ ํ ๊ฒ์ ์์ฒญํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํ์์ต์ ์ง์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์ํ์ผ๋ก, ๋ณดํ์ฌ๋ ๋ณดํ๊ธ์ด ์ฒญ๊ตฌ๋ ๋ ๊น์ง ๋ณดํ์์ต์๊ฐ ๋ณ๊ฒฝ๋ ๊ฒ์ ๋ชจ๋ฅด๋ ์ํ ์์ ํน์ง ์ค ์ผ๋ถ๋ ์ฅ๊ธฐ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๊ฒ ์ผ๋ก ๋ฐ๋์ ์์ฌ์ค๋ฌ์ด ๊ฒ์ด ์๋๋ผ๋ ์ ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. 22.1.3 ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ IAIS ์ง์นจ์(Guidance Paper) ๋ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ด ๋ณดํ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ ๊ณต ํ๊ณ ์๋ค. ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ์ํ์ ํ๊ฐ 22.1.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ดํ ๊ถ์ ๋ณดํ์ฐ์ ์์ ์๊ธ ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฃผ์ ์ทจ์ฝ์ ๋ฐ ์ํ์ ํ๊ฐํ๊ณ , ์ด ์ ์ ์ ํ ๋์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํํ๊ฐ๋ ์ทจ์ฝ์ ๊ณผ ์ํ์ ํฌ๊ด์ ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์์ ์ดํดํ๊ฒ ํ๊ณ , ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๋ฌํ ์ดํด์ ๊ธฐ์ดํ ์ฌ ๊ดํ ๊ถ ๋ด์ ์ญํ ๊ณผ ์์์ ๋ฐฐ๋ถ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์กฐ์ธ์ ํ ์ ์๋ค. ์ ํํ๊ฐ๋ ์ญ์ธ๊ฑฐ๋์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ์ํ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ํํ๊ฐ๋ ์ ์ ์ธ ํ๊ฐ๊ฐ ์๋๊ณ , ์๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ํฉ์ด ๋ณํ๊ณ ์ํ์ด ์งํ๋๋ฉด์ ๋ฐ๋๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ค์๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. 22.1.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ์ํ์ ์ดํด๋ณผ ๋, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ผ ๋ก์ ๊ฐ๋ ๋ ๋์ ๋ฒ์์ ์ญํ ์์ ํ๊ฐํ๋ ๋ค๋ฅธ ์ํ(์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์์ฅํ์ ๋ฑ)๊ณผ ํจ๊ป ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์๊ณผ ๊ด๋ จํด์ ๋งก์ ์ญํ ์ด ๋ค๋ฅธ ICP ๋ฐ ๊ทธ๋ฐ์ ํ์ค์ ์ํด 57) ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๊ณ์ฝ์ ์ทจ์ํ๊ณ ์ง๊ธ๋ ๋ณดํ๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํ๋ ์กฐํญ (์ผ๋ถ ๊ดํ ๊ถ์์๋ free lock"๋ก ์๋ ค์ง) - 143 -
๊ฐ๊ฒ ๋๋ ์ญํ ๊ณผ ์ด๋ค ์๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋์ง ์์์ผ ํ๋ค. 22.1.6 ๅ จ ๊ดํ ๊ถ์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ์ํํ๊ฐ๊ฐ ์ค์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด ์ ๋ํ ์ ๊ทผ๊ถํ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ทจ์ฝ์ ๊ณผ ์ํ์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ์ ๊ณ ํ๊ธฐ ์ํด ํ๊ฐ์ ์ฐธ์ฌํ์ฌ์ผ ํ๋ค. 22.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์: ๋ฒ ๋๋ ๊ท์ ์์ ์ ํ์ง ์์ ์ฌํญ์ ๋ํด, FATF์ ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ๋ฐ์ ํ์ฌ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง์ ๊ด๋ จํ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ ๊ด์ ์๋ฌด๋ฅผ ๊ท์ ํ๋ค. ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๊ทธ๋ค์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง์ ๊ด๋ จ๋ ์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ๊ณ ์ค์ํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋๋ ์ง์นจ์ ์ ํ๋ค. 58) ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง ๊ด๋ จ ์๋ฌด ์ค์๋ฅผ ๋ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด ์ถฉ๋ถํ๊ณ ์ ์ ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํ๋ค. 22.2.1 FATF๋ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ ์ดํ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ธฐ๋ณธ ์๋ฌด์ฌํญ์ ๋ฒ ๋๋ ๊ท์ ์ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ตฌํ๊ณ ์์ผ๋, ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ฌํญ์ ๋ ํด์๋ ๋ฒ, ๊ท์ ๋๋ ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๋ค๋ฅธ ์๋จ์ ํตํด ์ ํ๋๋ก ์ ๊ตฌํ๊ณ ์๋ค. ๋ณธ ํ์ค์์ ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๋ค๋ฅธ ์๋จ ์ ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ท์ค ์ด๋ผ๊ณ ๋ช ๋ช ํ๊ณ ์๋ค. 22.2.2 ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ท์ค์ ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ ํ๊ณ , ๋ถ์ดํ ์ ์ ์ฌ์ฌํญ์ ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๋ฐํํ๋ ๋ฌธ์ ๋๋ ์ฅ์น๋ค. 22.2.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ํฌํจ๋ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋์์ ์ฃผ๋ ์ง ์นจ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ ์ง์นจ์ ์ต์ํ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ๋ฐฉ์งํ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฒ ๋ฐ ๋ฐฉ์์ ๊ธฐ์ ํด์ผ ํ๊ณ , ๋ ๋์๊ฐ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง์ ์ฑ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๋จ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ง์นจ์ ๋ฐ๋์ ๊ฐ์ ํ๊ฐ ๊ฐ๋ฅ ํ์ง ์์ ์ ์์ผ๋, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์๊ฒ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์ ๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ดํํ๊ณ ์ค์ํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 58) FATF๋ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ ์ดํ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ ํ ๊ฐ๋ฅํ ์๋จ, ์ฆ ๊ฐ์ ํํ ์ ์๋ ์๊ตฌ ์ฌํญ์ ์ ํ๊ณ , ์ด์ ๋ํ ๋ถ์ดํ์ ์ ์ฌ์ฌํญ์ ์ ํ๋ ์ง์นจ ๋ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฐ ์ฅ์น๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ค. - 144 -
22.2.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ ํ ํผ๋๋ฐฑ์ฅ์น๋ก๋ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์๊ณผ ๊ด๋ จ ํ ์ต์ ๊ธฐ๋ฒ ๋ฐ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ฒฝํฅ(์ ํ)์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋๋ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ค์ ๋ก ๋ฐ์ํ ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ ์ (sanitized)ํด์ ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฐฉ์ง ์์คํ ์ ์ทจ์ฝ์ ๋ฐ ๋ฌธ์ ์ ๊ณผ ์์ฌ์ ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์ด ์ ๊ณ ์ง์นจ ๋ฑ์ ๋ค๋ฅธ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์์ฑ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ ๊ฒ๋ ์ ์ ํ ์ ์๋ค. 22.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ํด AML/CFT ์๊ฑด ์ค์ ๋ชจ๋ํฐ ๋ฐ ์งํ์ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. 22.3.1 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํ๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ํฌํจํ ๊ฐ๋ ํ๋ก์ธ์ค์ ๊ฐ ๋จ๊ณ์์ ์ ์ ํ ๊ฒ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 22.3.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ๋ํญํ๊ธฐ ์ํด ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๊ฐ๋ ์กฐ์น์ ์ ํญํ๋ ๋ณต์กํ ์ผ์ด์ค์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํจ๊ณผ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฌ๋ฅผ ๋ถ๊ณผํ ์ ์๋๋ก ํ์ํ ์์์ ํฌํจํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ฌ์ ์ , ์ธ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ์์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 22.3.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ AML/CFT ์๊ฑด ์ค์์ฌ๋ถ์ ๋ ํด ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ค์ํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๋ ๋ ๊ทธ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ์ป์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ณดํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ ๊ด์ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. 22.3.4 ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์์ ๋น๋ ๋ฐ ๊ฐ๋๋ ๊ฐ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ ํด์ผ ํ๋ค. 22.3.5 ๊ฐ๋ ์ง์์ ํ์ฌ์ AML/CTF ์์คํ ๋ฐ ๊ท์ ์ฅ์น์ ์ง ๋ฐ ํจ๊ณผ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ง์์ ํฌํจํ์ฌ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ ์ง์์ ๋ํญํ๊ธฐ ์ํด ์๋ง์ ๊ธฐ๋์ ์ง๋๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ถฉ๋ถํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ต์ก์ ์ ๊ณต๋ฐ์์ผ ํ๋ค. 22.3.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์๊ฒ ๊ทธ๋ค์ ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ๊ด๊ณ ์ ๋ํ ML/FT ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฆฌ์ค - 145 -
ํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ํต์ ๋ฐฉ์์ ๋ง๋ จํ๋๋ก ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 22.3.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด AML/CFT ์๊ฑด์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ดํํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ ํ ์์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 22.3.8 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ AML/CFT์ ๋ํ ์ ์ ํ ๊ต์ก ์ ์ด์ฌํ, ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ ๋ฐ ๊ทธ ์ธ ์ง์๋ค์๊ฒ ์ ์ ํ ์ ๊ณตํ๋๋ก ์๊ตฌ ํด์ผ ํ๋ค. 22.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ์์ฒด์ ์ผ๋ก๋ AML/CFT ์ ๋ํด ์ทจํ๋ ์กฐ์น์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ๋ชจ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋ค. 22.4.1 AML/CFT ์๊ฑด ์ดํ ๋ฐ ๊ฐ๋ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ๊ฒํ ์ ํฌ ํจํด์ผ ํ๋ค. 22.4.2 ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ฒํ ์ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ๋ณดํ๊ถ์ญ ๋ด ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์ ๋ฆฌ์คํฌ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฆฌ์คํฌ์ค์ฌ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฆฌ์คํฌ๋ค์ ์ ์ ํ ๋ค๋ฃจ๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์์ ๋ฐ ๊ต์ก์ ์ ์ ์ฑ AML/CFT ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ด๋ จํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ์ ํ์ ๋ฐ ๋ด์ฉ์ ์ ์ ์ฑ AML/CFT์ ๋ํ ์์๊ฐ์์ ์ ์ ์ฑ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ AML/CFT ๋ฐฉ์์ ๋ํ ๊ต์ก ๋ฐ ์ดํ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ํฌํจํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์กฐ์น ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ์ ํ์๊ฑฐ๋๋ณด๊ณ ํ์ ๋ฐ ํจํด์ด๋ ๋ณดํ๊ถ์ญ ๋ด ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ๋ํ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ ์ฃํ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณดํ๊ถ์ญ์ ๋ํ ํ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ ๋ณด AML/CFT ๋ฌธ์ ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ณด ์์ฒญ ํ์ ๋ฐ ์ฑ๊ฒฉ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ถ์ญ์ ์ ๊ณตํ ์๊ฑด, ์ง์นจ ๋ฐ ๊ทธ ์ธ ์ ๋ณด์ ์ ์ ์ฑ ๋ณดํ๊ถ์ญ ๋ด ML/FT ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ ์ฃํ๊ฒฐ์ ํ์ ๋ฐ ์ ํ ์ด๋ฌํ ๊ฒํ ๋ค์ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ํจ๊ณผ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ์ทจํ ํ์๊ฐ ์๋ ์กฐ์น๋ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. - 146 -
22.4.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ AML/CFT ๋ฐฉ์์ ๊ดํ ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ํ์ ๋ฐ ๋ถ์ ์ ํ AML/CFT ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ด๋ฆฐ ์ ์ฌ์กฐ์น ์ ๋ํ ๊ธฐ๋ก์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. 22.5 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธ์ต์ ๋ณด๋ถ์์(FIU)๊ณผ ๊ฐ์ ์๊ตญ ๋ด ํ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ํด์ธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค ๊ณผ AML/CFT ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ ฅ, ํ์กฐ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฉ ์ปค๋์ฆ์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์๋ค. 22.5.1 ํ๋ ฅ, ํ์กฐ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋์ ๊ฐ์ ์ฌํญ๋ค ์ ๋ค๋ค์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฌดํ๋ ฅ(operational cooperation) ๋ฐ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ FIU, ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ ํ์กฐ ์ ์ฑ ํ๋ ฅ(policy cooperation) ๋ฐ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด ๊ฐ ํ์กฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ML/FT ๋ฐฉ์ง๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, FIU, ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ, ๊ธฐํ ์๊ด๊ธฐ๊ด, ๋ณดํ ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด ๊ฐ ๊ธด๋ฐํ ํ๋ ฅ์ ํตํด ๊ฐํ๋๋ค. 22.5.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ML/FT ํ์๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ์์ ๊ฒฝ์ฐ, FIU, ์ ์ ํ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์๊ฒ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 22.5.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ ๊ธฐ๊ด๋ค๊ณผ ํ๋ ฅ, ํ์กฐ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ์ํด ํ์ ํ ๋ชจ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ ์ฐ๋ ค ๋ฐ AML/CFT ์ค์์ ๋ํ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ชจ๋ ์ฐ๋ ค๋ฅผ ๊ท๋ช ํ ๊ณ ๋ณด๊ณ ์ฌ๋ก ๋ํฅ์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ป๊ณ ๋ณดํ๊ถ์ญ์ ์ ์ฌ์ ์ธ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด FIU ๋ฐ ์ ์ ํ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ์ ๋ํ ๊ฐ ๋ ๋น๊ตญ์ ์ ์ด์ด ์์ด์ผ ํ๋ค. 22.5.4 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ฌ๋ฌด์ค ๋ด AML/CFT ์ด์๋ค์ ์ํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ณด ๊ตํ ๋๋ชจ๋ฅผ ์ํด ๋ค๋ฅธ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด๋ค๊ณผ ์ฐ๋ฝ์ ์ทจํ๊ธฐ ์ํ ์ฐ๋ฝ์ฑ ์ ์๋ช ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 22.5.5 ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋น๋ฐ์ ์ง์๊ฑด์ ์ ์ฝ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ด๋ ICP 3 ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ - 147 -
๋น๋ฐ์ ์ง ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์์ ๋์ด ์๋ค. ๋ณดํ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ 22.6 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๋ ธ์ถ๋ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ธ์งํ๊ณ ์ดํด ํ๊ณ ์๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ AML/CFT ๊ด๋ จ ์ง์ ๋ ์๊ด ๊ธฐ๊ด๊ณผ ์ฐ๋ฝ์ ์ทจํ๊ณ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 22.6.1 ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ด ํ๊ธฐ๊ด์ธ ๊ฒฝ์ฐ 59), ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ด๊ฒ์ด ๋ณด ํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๊ฐ๋ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๋๋ก ํ๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ฅ๋ ฅ ์ ์ด๋ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 22.6.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๋ ธ์ถ๋ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด ์ ํ๋ ๋ฐ ์ ๊ณตํ๋ ์ํ ๋ฐ ์๋น์ค๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ดํดํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. 22.6.3 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์์ผ๋ก์จ ๋ณด ํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๊ฑด์ ์ฑ์ ๋ํด ์ข ๋ ํ๋ช ํ ํ๊ฐ ๋ฐ ํ๋จ์ ๋ด๋ฆด ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์ ๋ณด๋ ๋ณดํ์ฌ/๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ ์ด๋ ๋ณดํ์ฌ/๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ์ ํจ๊ณผ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด์ ๋ด์ฉ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด์ด ๋ ธ์ถ๋ ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ ์์ค ๋ฐ AML/CFT์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ฐ๋ ๊ธฐ๊ด์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ, ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ๋ฐฉ์์ ๋ํ ์ง์ ๋ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ๊ฒฌํด๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์๋ค. 22.6.4 ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ์ด์ฌํ, ๊ณ ์ ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ํต์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ฃผ์ ์ธ๋ฌผ๋ค์ ์ ๊ฒฉ์ฑ ์๊ฑด์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ์ฒญ์ ๋ ํ ๊ฒํ ๋ฅผ ํฌํจํ ๊ฐ๋ ํ๋ ์ค ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ด ๊ณ ๋ คํด์ผํ AML/CFT ์๊ฑด ์๋ฐ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ ์ ์๋ค. 22.7 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ธ์ต์ ๋ณด๋ถ์์(FIU)๊ณผ ๊ฐ์ ์๊ตญ ๋ด ํ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ํด์ธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค ๊ณผ AML/CFT ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ ฅ, ํ์กฐ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฉ 59) ํ๋ ์ด์์ ๊ธฐ๊ด์ด AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด์ผ๋ก ์ง์ ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ ํฌํจ - 148 -
์ปค๋์ฆ์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์๋ค. 22.7.1 ํ๋ ฅ, ํ์กฐ ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๋ฌดํ๋ ฅ(operational cooperation) ๋ฐ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ FIU, ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ ๊ฐ์ ํ ์กฐ๋ฅผ ๋ค๋ค์ผ ํ๋ค. ํจ๊ณผ์ ์ธ ML/FT ๋ฐฉ์ง๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ, FIU, ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ, ๊ธฐํ ์๊ด๊ธฐ๊ด, ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด ๊ฐ ๊ธด๋ฐํ ํ๋ ฅ์ ํตํด ๊ฐํ ๋๋ค. 22.7.2 ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๊ฐ๋ ์ฑ ์ ์ดํ ์ค ML/FT ๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ฒ ๋์ ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง์ ๋ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ ๋ณดํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ์ค๊ฐ๊ธฐ๊ด ๋ด ๋ฒ์ฃ ํ์ ํ์๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ์์ ๊ฒฝ์ฐ, FIU, ์ ์ ํ ์ฌ๋ฒ๋น๊ตญ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ๋ค์๊ฒ ์ ์ ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋ ๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. 22.7.3 ์ง์ ๋ AML/CFT ์๊ด๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ํ๋ ฅ์ ์ผ๋ถ๋ก์, ๊ฐ๋ ๋น๊ตญ์ AML/CFT ์ฒด๊ณ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ์ง์ ๋ ์๊ด๊ธฐ๊ด์ด ํจ๊ณผ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋๋ฐ ์์ด ๋์์ ์ค ์ ์๋ค. 22.7.4 ์ ๋ณด๊ตํ์ ๋น๋ฐ์ ์ง์๊ฑด์ ์ ์ฝ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ด๋ ICP 3 ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๋น๋ฐ์ ์ง ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์์ ๋์ด ์๋ค. - 149 -
๋ณดํํต์ฌ์์น 23 : ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ (Group-wide Supervision) ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ๋ค. ๋ ์ 23.0.1 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ํ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์(๊ธฐ์ค 23.1๋ถํฐ 23.5๊น์ง, ์ง์นจ 23.0. 1๋ถํฐ 23.5.4๊น์ง)์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ค. 23.0.2 ํด๋น ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์ ๊ฐ๋ณ ๊ตญ๊ฐ์ ํ๊ณ ๋๋ ๊ณผ์ธ ๋ฑ์ ์์ญ์ ํ์ ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ์ ์๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ ์๋๋ค. 23.0.3 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ ์ด๋ ํ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋๋ ์๊ฑด์ด ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ๋ฐ์๊ฐ๋ฅํ ํ์ ์ ํผํ ์ ์ ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฒ์ํ๋ค. ํด๋น ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์ ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน๋จ์์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ, ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์์ฅ ๊ท์จ์๊ฑด ๋ฑ์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ํ๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง, ์ง๊ธ์ฌ ๋ ฅ, ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์์ฅ๊ท์จ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ฐ๋ ์๊ฑด ์ ์ฉ์ ๋ค์ ํ ์ ์๋ค๋ ์ ์ ์ฃผ๋ชฉํด์ผ ํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ฐ๋ ์๊ฑด์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ์ผ๋ถ ํ์ฌ๋ค์ ์ง์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ๋ฐ๋ฉด, ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ ๋ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง, ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ด์์ด ์ ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. 23.0.4 ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ ์๊ฑด๋ค์ด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋น๊ท์ ํ์ฌ ๋ฅผ ํฌํจํ ๋ชจ๋ ํ์ฌ ๋ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด์ ๋ฐ๋์ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ฒ ์ ์๋๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ธฐ์ ๋ฐ ์์ ํ๋์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ์ ๊ฑด์ ์ฌ์ ์ ์ ํ, ๋ฒ์ ์ง์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง, ๋์์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด๋ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ค. 23.0.5 ํด๋น ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ ์ฉ์ด๋ ํน์ ๊ตญ๊ฐ, ํ๊ณ๊ท์น ๋ฐ ์ธ๋ฌด๊ท์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๋ด์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฉ์ด์ ๋์ผํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋ ํ์๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํด๋น ์ง์นจ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฉ์ด์ค ์ค์ํ ์ํฅ ๋ฐ ์ฐธ์ฌ ์ ๊ฐ์ ์ฉ์ด๋ค์ ํน์ ๊ตญ๊ฐ, ํ๊ณ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ธ๋ฌด๊ท์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ - 150 -
์ฒด์ ์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฉ์ด์ ๋์ผํ๊ฒ ํด์๋๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. 23.0.6 ํด๋น ๋ณดํํต์ฌ์์น์ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์์ด ๋น๊ท์ ํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ดํ ์ง์นจ์ ๋ฐ ๋ณดํํต์ฌ์์น 25(๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ)์ ๊ฐ์ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ๋ค๊ณผ ํจ๊ป ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 23.1 ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ๊ด๋ ํ๊ฐ๋ ์๋ค๊ณผ ํ๋ ฅํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ํ๋ค. 23.1.1 ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ ๋ ๋ฒ์์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ๋ํด ์ ๋ขฐํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. ํนํ ์ฌ๋ฌ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์์ ์ ์์ํ๊ณ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฒฝ์ฐ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ์๋ ํด๋น ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ ๋ ๋ฒ์์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๋ ์์๊ฒ ์ค๋ช ํ ์ ์์ด์ผ ํ๋ค. 23.1.2 ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ธฐํ ํ์ฌ๋ค์ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์ ํ์ ์ ํ์ํ ๋ชจ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ๋ ์์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ์ฒ๋ฆฌ ํด์ผ ํ๋ค. 23.1.3 ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ท์ ๊ฐ๋ ์ ์์ด ์ฐจ์ด์ ์ด๋ ๋ถํ์ํ ์ค๋ณต ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ ์ฉ๋ฐ๊ฒ ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์ ๋ฒ์์ ๋ํด ๊ฐ๋ ์๋ค๊ฐ์ ๋ ผ์ ๋ฐ ๋์๋ฅผ ํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ ์ฌ๋ก๋ณ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. 23.2 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋ ํ์ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ชจ ๋ ๊ด๋ จ ํ์ฌ๋ค์ ํฌํจํ๋ค. ํ์ฌ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์์ด ์ต์ํ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์์ ๋ฐ ๋น์์ ์ง์ฃผํ์ฌ(์ค๊ฐ์ง์ฃผํ์ฌ ํฌํจ) ๋ณดํํ์ฌ(์๋งค ๋ณดํํ์ฌ ๋๋ ์๋ณดํํ์ฌ) ์ํ ๋ฐ/๋๋ ์ฆ๊ถํ์ฌ์ ๊ฐ์ ๊ธฐํ ๊ท์ ๋์ ํ์ฌ ๋น๊ท์ ํ์ฌ(๋ชจํ์ฌ, ์ํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ํ์ฌ๊ฐ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ํต์ ํ๊ณ ์๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ์ํ๊ณ ์๋ ํ์ฌ๋ฅผ ํฌํจ) ํน์๋ชฉ์ ํ์ฌ ๋ณดํ์์ ํ๋๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ต์ํ ๋ค์์ ์์๋ค์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. - 151 -
(์ง์ ๋๋ ๊ฐ์ ์ ์ธ) ์ฐธ์ฌ, ์ํฅ๋ ฅ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ณ์ฝ์ ์๋ฌด ์ํธ ์ฐ๊ด์ฑ ๋ฆฌ์คํฌ ์ต์คํฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ์ง์ค๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์ ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๊ฑฐ๋ ๋ฐ ์ต์คํฌ์ ธ 23.2.1 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ ์ด์์ ํ์ฌ์ค ์ ์ด๋ ํ ํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ค์ํ ์ํฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋์ผ ๊ทธ๋ฃน ๋๋ ๊ตญ๊ฐ ๋ด์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ํ ๋๋ ์ ์ ๋ณด ์์ ๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ง์ญ๋ณ ๋๋ ๊ถ์ญ๋ณ ์์ ํ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ์๊ทธ๋ฃน์ด ์กด์ฌํ ์ ์๋ค. 23.2.2 ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ ํจ์ ์์ด ๊ธฐ์ค 23.2์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ์ฆ, ๋ณดํ๊ฐ๋ ์๋ก๋ถํฐ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ ์ด์์ ๋ณดํํ์ฌ ์ค ์ ์ด๋ ํ ํ์ฌ๊ฐ ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ค์ํ ์ํฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๊ฑฐ ๋, ํ์ฌ ๋๋ ํ์ฌ์ ์์ ํ๋์ด ๊ธฐ์ค 23.2์ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋งํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ ํจ์ ์์ด ์ค์ํ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ์ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์์ ์ ์์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ทธ๋ฃน๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ๋ํ ์ค์ํ ์ํฅ๋ ฅ ๋ฐ ๋ณดํํ์ฌ์์ ๊ด๊ณ ํํ์ ๊ฐ์ ์์๊ฐ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์๋๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. 23.2.3 ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๋ด ํ์ฌ ๋ฐ ์์ ํ๋์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ ์ ํํ, ๋ฒ์ ์ง ์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์์์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ ์๋ค๋ ์ ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ ์ฒด๋ก์์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋์ง๋ง, ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ ์์ ์ง์ ๊ฐ๋ ์๊ฑด์ด ๊ทธ ๋ฃน๋ด ํ ํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด ๋๋ ํ์๊ทธ๋ฃน์ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋ ์ด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. 23.2.4 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์์ ๋ฐ๋ผ ํ์ ๋ ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ์ ์ ํ์ฌ๋ก๋ ์๋์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์๋๋ค. - 152 -
ํ23.1 : ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์์ ํฌ๊ด๋ ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ ์์ ์ฃผ1) 3-1 ๋ฐ 4-1์ ํฌํจํ ์ฌ๋ก 1์์ 6์ ์ ์๋ ์ ์์ ๋ฐ๋ผ ํ์ ๋๋ค. ์ฆ, ๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ๋ณด์์ ์ํด ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ค. ์ฌ๋ก 7๋ฒ์ ๊ทธ ์์ฒด๋ก๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์ง ์์ง๋ง, ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ์๋ ํ์ฌ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ณดํํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ๋ ๋น๊ท์ ์ํ ์ฌ๊ฐ ์ํํ๋ ๋น๋ณดํ ์์ ํ๋์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒ์ด๋ค. 2) ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์ํ์ฌ ๋ฐ ํ์ ํ์ฌ๋ค์ ๋ณด์ ํ๋ ๊ฒ์ ์ธ์ ๋๋ค. ์ฌ๋ก 1์ ์ 4(์ฌ๋ก 3-1 ๋ฐ 4-1 ํฌํจ)์์ ์ง์ฃผํ์ฌ๋ ๋ชจํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. ์ฌ ๋ก 5 ๋ฐ 6์์ ์ต์์ ๋ณดํํ์ฌ๋ ๋ชจํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. ๊ฐ๋ตํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ์๊ธฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ํ์ง ์๊ณ ์๋ค. 23.2.5 ๋ณดํ๊ฐ๋ ์์ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ํ๊ณ ๋ฐ ๊ณผ์ธ ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ค. 23.3 ๊ฐ๋ ์๋ ๊ฐ๋ ์์ ๋ฒ์ ๊ถํ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ๋ถ์กฑ์ ์ด์ ๋ก ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ ๋ ๋ฒ์๋ฅผ ์ถ์ํ์ง ์๋๋ค. 23.3.1 ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์์ ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน ๋ฒ์๋ด์ ํฌํจ๋ ์ผ๋ถ ํ์ฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ํ ๋ฒ์ ๊ถํ์ด๋ ๊ฐ๋ ๊ถ์ ๋ณด์ ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋ ๋ณดํ ์ธ์, ๋ค๋ฅธ ๊ถ์ญ์ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ๋ ํ์ฌ ๋๋ ๋น๊ท์ ํ์ฌ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ด ํ์ฌ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํ ๊ถ์ญ์ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ๋ ํ์ฌ๋ ๋น๊ท ์ ํ์ฌ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋์ผํ ๊ตญ๊ฐ๋ด ํ์ฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. - 153 -
23.4 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ, ์์ ํ๋ ๋๋ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํ ๊ฒฝ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด์ธ๋ถ์ (์ ์ฌ์ ์ธ)์ค์ํ๊ณ ์ฐ๊ด์ฑ ์๋ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ ํด ๋ณ๊ฒฝ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 23.4.1 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ทธ๋ฃน์ ํ์ ๋ ๋ฒ์๋ ๋ฐ๋์ ๊ณ ์ ๋ ํ์๋ ์์ผ ๋ฉฐ, ์คํ๋ ค ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ์กฐ์ , ์ ๊ท ์ฌ์ ์ ์ง์ ๋ฐ ํ์ฌ ์ฌ ์ ์ ์ฒ ์ ๋ฐ ๋ฒ์ , ์ ์น์ ๋๋ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํ๊ฒฝ์ ๋ณํ ๋ฑ์ ๋์ํ์ฌ ๋ณ๊ฒฝ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ํ์ ๋ ๋ฒ์์๋ ๊ฐ๋ ์ฑ ์์ ์ํํ๊ณ ๋ณดํํ์ฌ, ๋ณด ํ๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๊ฑด์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ์ธ์ ๋ ์ง (์ ์ฌ์ ์ผ๋ก) ์ค์ํ๊ฑฐ๋ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ ํ์ฌ ๋ฐ ์์ ํ๋์ด ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ ์ ๊ฐ๋ ์๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์์ ์ ์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํด์ผ ํ๋ค. 23.5 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ด ๋ฐฉํด๋ฐ์ง ์๋๋ก ์ถฉ๋ถํ๊ฒ ํฌ๋ช ํด์ผ ํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ค. 23.5.1 ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ํด ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ์ด ํดํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ฉฐ, ๋ณต์กํ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์๋ค. 23.5.2 ๋ณดํํ์ฌ๊ฐ ์์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ณดํํ์ฌ์ ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ์ ํผํด๋ฅผ ์ฃผ์ด์๋ ์๋๋ค. 23.5.3 ๊ทธ๋ฌํ ์ธก๋ฉด์์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ ํดํ์ง ์๋ ๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌ๋ช ํ๊ฒ ๋ง๋ค๊ณ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค. ํฌ๋ช ํ ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ ๋ฅผ ๋ณด์ ํ ์ฑ ์์ (๋น์์ ) ์ง์ฃผํ์ฌ ๋๋ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์ค์ ๋ก ๊ทธ ๋ฃน์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๊ด๋ฆฌํ๋ ํ์ฌ์ ์๋ค. 23.5.4 ๊ฐ๋ ์๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋ฐฉํดํ์ง ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ณด์ ํ ๊ฒ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์๊ฒ ์๊ตฌํด์ผ ํ๋ค. 23.6 ๊ฐ๋ ์๋ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ(GSF)๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๋ค. 23.6.1 ์๋ ๊ทธ๋ฆผ์์ ์ ์ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํจ์ ์์ด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. - 154 -
๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๋ฒ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ ์ ์กฐ๊ฑด ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํน์ง, ๊ท๋ชจ, ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฒด๊ณ์ ์ ์ฉ(๋น๋ก์ฑ ์์น์ ์ ์ฉ) ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ์ ์ค๊ณ์ ์ดํ๊ฐ์ ์ํธ์์ฉ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ต์ข ๋ชฉํ ๊ทธ๋ฆผ 23.2 : ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค์ฌํญ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ - ๋ฒ์ 23.6.2 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ(GSF)์ ๋ฒ์๋ ๊ทธ๋ฃน๋จ์ ๊ฐ๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ์ ์๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฒ์, ๊ฐ๋ ๊ถํ ๋ฐ ๋ฒ์ ์ง์์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค ์ ๊ธฐ์ ๋์ด ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ GSF๋ ๋ณดํ ์ฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ ์ฒด์ ํน์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ๊ฐ์์ํค ๊ณ ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ๋ฐ ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์์ํ๊ฒ ํ๊ณ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ํ์ฌ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. - 155 -
๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ - ์ ์ ์กฐ๊ฑด 23.6.3 ๊ฐ๋ณ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ GSF๋ฅผ ์ดํํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํด๋น ๊ตญ๊ฐ์ ์ ์ ์กฐ๊ฑด์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ฌ๋ ค ์๋ค. ๊ด๋ จ๋ ๊ตญ์ ์ ์ธ ์ ์ ์กฐ๊ฑด ๋ํ ๊ณ ๋ คํด ์ผ ํ๋ค. ์ง์นจ 23.9.9์ 23.9.10์ ์ฐธ๊ณ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ - ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ 23.6.4 GSF์ ์ด์ ์ค์ ์ ์ฉ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํน์ฑ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์ฌ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ - ์ฒด๊ณ ๋ฐ ์ดํ 23.6.5 ์ผ๋ฐ์ ์ธ GSF ๋ชจ๋ธ์ ์ดํํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ์ ์ด๋ฉฐ, ์ดํ๋ GSF๋ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ ๊ฐ์ ์ด ํ์ํ ๋ถ๋ฌธ์ ํ์ ํ๊ณ ์์ฅ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ์ ๋ณ๋์ฌํญ์ ๋ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฒํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ ํํ ์ ์๋๋ก ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํ์ฑํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ - ์ต์ข ๋ชฉํ 23.6.6 ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ต์ข ๋ชฉํ๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐํํ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. GSF๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ ์ ์ ํ๊ฒ ๊ฐ๊ฒฐํ๊ณ , ์ผ๊ด์ฑ ์์ผ๋ฉฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๋ํ GSF๋ ์ฐ์ ์ ์์ด ๋ถํ์ํ ์ค๋ณต์ด๋ ์ค์ํ ๋ถ์กฑ์ํฉ ๋ฐ ๋ถํ์ํ ๋ถ๋ด์ ํผํ๋๋ก ํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ฐ๋ณ ๋ณดํํ์ฌ์ ๊ฑด์ ์ฑ ๋ฐ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ธ์ต์์ ์ฑ์ ์ ์งํ๊ณ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ณดํธ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์ง์ํ๋ค. 23.6.7 GSF๋ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ๊ดํ IAIS์ ์ฒด๊ณ(๋ณดํ์ฒด๊ณ)์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ผ ๊ด๋๊ฒ ์ ๋ ฌ๋์ด ์๋ค. GSF๋ ์ ์ ์กฐ๊ฑด, ๊ท์ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ํ๊ฐ๋ณด๊ณ ์ ์์ด ๋ณดํ์ฒด๊ณ์ ์ ์ฌํ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ด์ฉ๋ค์ GSF ์ ๋ํ ๊ด๋ฒ์ํ ์ธํ๋ผ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๋๋ก ํ์ฌ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ฒด์ ๊ฐ ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. - 156 -
23.6.8 GSF๋ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์กฐํ๋๊ณ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธ ์ ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ทจํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฃน๋จ์ ๊ฐ๋ ์ด๋ผ๋ ๊ด์ ์ผ๋ก ๋ณดํ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ณผ ์ ์๋ ์๋จ์ด ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 23.3 : GSF ๋ฐ ๋ณดํ์ฒด๊ณ์์ ์ฐ๊ด์ฑ ์ 1๋จ๊ณ : ์ ์ ์กฐ๊ฑด 23.6.9 ๊ทธ๋ฆผ 2์์ ์ ์๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ด ํจ๊ณผ์ ์ด๋ฉด์ GSF ๋ชจ๋ธ ์ ๊ธฐ์ด๋ก ์์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ ์ ์กฐ๊ฑด์ด ๊ตฌ์ถ๋์ด์ผ ํ๋ค. ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ณดํ๊ฐ๋ ์ ์ํ ์ ์ ์กฐ๊ฑด(๋ณดํํต์ฌ์์น ์๊ฐ์์ ์ค๋ช ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.) ์ GSF์ ๋งฅ๋ฝ์์๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค. 23.6.10 ๋ํ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ค ์์ ํฌํจํ๋ค. ๋ณดํํต์ฌ์์น 1์กฐ ๋ฐ 2์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ํํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ , ์์ ๋ฐ ๊ฒฝํ์ ํฌํจํ๋ ํ์ํ ๊ฐ๋ ๊ถ, ๋ฒ์ ๊ถํ, ์ญ๋ ๋ฐ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ ํด์ผ ํ๋ค.(๋ณดํํต์ฌ์์น ์ 1์กฐ ๋ฐ ์ 2์กฐ ์ฐธ๊ณ ) ๋ณดํํต์ฌ์์น ์ 25์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ณด ๊ณต์ ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ํธ๊ฐ์ ์ ๋ขฐ, ์ด ํด ๋ฐ ํ์ ์ ๊ธฐ๋ฐํ ๋ณด์ ํ๊ฒฝ ์์์ ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ ๋ฐ ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ด๋ จ ํ ๊ฐ๋ ์์์ ํ๋ ฅ ๋ฅ๋ ฅ ๋ฐ ์์ง๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ฐ๋ ์ ์ํ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ช ํํ ํ์ - 157 -
2๋จ๊ณ: ๊ทธ๋ฃน๋จ์๊ท์ ์๊ฑด(Level 2 Group-wide regulatory requirements) 23.7 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์ ๋ํ ๋ณด์์ผ๋ก ์ต์ํ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ํฌ ํจํ๋ค. ๊ด๋ จ ICP์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ: ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ(๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ) ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ (๊ทธ๋ฃน์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ) ์์ ํ์(๊ทธ๋ฃน์์ฅํ์) ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ด๋ จ์๊ฑด: ๊ทธ๋ฃน ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณต์ก์ฑ ๊ตญ๊ฒฝ๊ฐ(cross-border)/๊ถ์ญ๊ฐ(cross-sectoral) ์ด์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ณผ์ ์ํธ์์ฉ ๋น๊ท์ ํ์ฌ 23.7.1 ๋ค์์ ์ฐจํธ(๊ทธ๋ฆผ 23.4)๋ <๊ทธ๋ฆผ 23.3>์ 2๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ธํํ์ฌ GSF์ ์ค์์์๋ก ํ๋ช ๋ ๊ตฌ์ฑ์์๋ค์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ ์กฐ๊ฑด, ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ฒํ ใ๋ณด๊ณ ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ ์ด์ ์ฐจํธ <๊ทธ๋ฆผ 23.2>๋ฅผ ์ข ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์ผ๋ ๋ชจ๋ ๊ตฌ ์ฑ์์๋ค์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. - 158 -
<๊ทธ๋ฆผ 23.4> ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ(Group-wide Supervision Framework, GSF) 23.7.2 GSF๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ๋ค์ํ ๊ตฌ์ฑ์์๋ค์ ๊ตฌ์กฐ ๋๋ ๊ธฐ์ด์์๋ค์ ํ๋ช ํ์ฌ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์์ฒด์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ ๋ด์์ ์ด๋ฌํ ์์ญ๋ค์ ์ ์ ํ ํฌ๊ดํ ์ ์๋๋ก ํ๋ค. 23.7.3 <๊ทธ๋ฆผ 23.4>์์ ๊ฐ์ฅ ์๋ ๋ถ๋ถ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ ์กฐ๊ฑด์ ๊ทธ๋ฃน๊ท ์ ์๊ฑด์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๊ตฌ์ถํด์ค๋ค. 23.7.4 ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ฐ์ค๋ ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด์์ ๋ค๋ค์ง๋ ์์ญ๋ค์ ๋ช ์ํ๊ณ ์๋ค. - 159 -
I~III์ด์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ด ํ๋ ์ ์ฉ๋๋ ๋ถ๋ฌธ๋ค์ด๋ฉฐ IV~VII์ด์ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ ๋ ๊ณ ์ ๋ถ๋ฌธ์ด๋ค. ๋ชจ๋ ์์๋ค์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ฑด ์ ์ฑ ๋ฐ ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ํ์์ ๊ฐ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ ๋๋ฐ ์์ด ๋์์ ์ค๋ค. <๊ทธ๋ฆผ 23.4>์ ์์๋ค์ ์ค์ ๋ก ์๋ก ์ค๋ณต๋ ๊ณ ์ํธ์์ฉ ํ ์ ์๋ค. 23.7.5 <๊ทธ๋ฆผ 23.4>์์ ๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ ๊ฐ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ๊ด๋ฒ์ํ๋ค. ์ด๋ ๊ตญ์ ์ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์์ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ๋ฐ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์์ ์ญํ ๋ฐ ๊ด๊ณ์ ๊ฐ์ ์ํธ ์ฐ๊ด๋ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ถ๋ฌธ๋ค์ ํฌ๊ดํ๋ค. ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ 23.7.6 ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก GSF๋ ๋ณดํ์ฒด๊ณ์ ์์น์ ์ผ๋ก ์ ์ฌํ๋ ๊ทธ๋ฃน๊ด์ ์์ ๋ณธ ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ณํ์ฌ์ ๋ณตํฉ์ฒด์์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด GSFํ์ ๊ท ์ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ๊ฒํ ใ๋ณด๊ณ ๋ ์ฌ๋ฌด(๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ), ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์์ฅํ์ ์ด์๋ค์ ๋ํด ๋ค๋ค์ผ ํ๋ค. ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ - ๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ 23.7.7 ๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ๋ ํนํ ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ์ ์ฌ๋ฌด/์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ์ํ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ํ๋์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ๋ฐ ์ ๋ณธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ ํ์ง ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ๋ํ ๊ณ์ด์ฌ์ ๋ํ ํฌ ์, ๊ทธ๋ฃน ๋ด๋ถ๊ฑฐ๋ ๋ฐ ์ต์คํฌ์ ธ, ์๋ณธ์ ์ด์ค์ฐ์ (double gearing)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ค์ํ ๋ถ๋ฌธ๋ค๋ ํฌํจํ๋ค. 23.7.8 ๊ทธ๋ฃน์ง๊ธ์ฌ๋ ฅํ๊ฐ์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ ์์๋ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์๋ณธ์ ์ ์ฑ (ICP 17 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ์ฐธ์กฐ) ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ (ICP 16 ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ์ ์ฌ์ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ์ฐธ์กฐ) ๋ด๋ถ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉ (ICP 17 ์๋ณธ์ ์ ์ฑ ๊ธฐ์ค 17.12์์ 17.18๊น์ง ์ฐธ์กฐ) ํฌ์ํ์ (ICP 15 ํฌ์ํ์ ์ฐธ์กฐ) ์ง๊ธ์ฌ๋ ฅ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์นํ๊ฐ (ICP 14 ๊ฐ์นํ๊ฐ ์ฐธ์กฐ) - 160 -
๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ - ๊ทธ๋ฃน์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ 23.7.9 ๊ทธ๋ฃน์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ณธ์ฌ ๋ฐ ํ์๊ทธ๋ฃน์ ํฌํจํ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ์ฃผ์ํ ์ฌ๋ค์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ(์ด์ฌํ, ์ต๊ณ ๊ฒฝ์์ง ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ด์ํ๋ ๊ธฐํ ๋ชจ๋ ์ธ๋ฌผ, ์์ ์ฃผ/์ฃผ์ฃผ, ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด๋ถํต์ ์ ์ฐจ) ๋ฐ ๋ณดํ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ชจ๋ ํ๋ ๋ฐ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ์ํฅ๊ถ์ ํฌํจํ๋ค. 23.7.10 ๊ทธ๋ฃน์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ์์ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ ์์๋ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ (ICP 7 ๊ธฐ์ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ์ฐธ์กฐ) ๋ด๋ถ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ํต์ (๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ, ๋ด๋ถ๊ฐ์ฌ ๊ธฐ๋ฅ, ์ค๋ฒ๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ฐ ๊ณ๋ฆฌ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ์ง๋ฐฐ๊ตฌ์กฐ ํฌํจ) (ICP 8 ๋ฆฌ์คํฌ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๋ด ๋ถํต์ ์ฐธ์กฐ) ์ธ๋ ฅ์ ์ ์ ์ฑ (ICP 5 ์ธ๋ ฅ์ ์ ์ ์ฑ ์ฐธ์กฐ) ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ - ๊ทธ๋ฃน์์ฅํ์ 23.7.11 ๊ทธ๋ฃน์์ฅํ์๋ ํนํ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์์ ๋ํ ๋์ฐ ๋ฐ ๊ณต์๋ฅผ ํฌํจํ๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ณดํํ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ /๋๋ ๊ทธ๋ฃน ์ ์ฒด๊ฐ ์์ ํ๋์ ์์ํ ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ค. ์์ฅํ์ ์ด์๊ฐ ํํ ๋ฐ ์ ์ผ ๋ฆฌ์คํฌ์ ์ฐ๊ด๋ ์ ์์์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 23.7.12 ์์ฅํ์ ์ด์๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๊ณ ์๋ ICP, ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์ ๋ค์์ ํฌํจํ๋ค. ๋ณดํ์ค๊ฐ (ICP 18 ๋ณดํ์ค๊ฐ ์ฐธ์กฐ) ์์ ํ์ (ICP 19 ์์ ํ์ ์ฐธ์กฐ) ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ (ICP 21 ๋ณดํ์ฌ๊ธฐ์ ๋ํ ๋์ ์ฐธ์กฐ) ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ์ฐจ๋จ (ICP 22 ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ ์ฐจ๋จ ์ฐธ์กฐ) 23.7.13 ์์ฅํ์์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ธก๋ฉด์ ๋ค์์ ํฌํจํ๋ค. ์ญ์ธ๋ณดํ(cross-border insurance) ์ ๊ณต ๊ด๋ จ ๊ท์ ์๊ฑด์ ๊ณต์ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ธ์์(policy underwriter)๊ฐ ์ํด์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ณต์ ํ๋งค์ค์ด๊ฑฐ๋ ๊ด๋ฆฌ์ค์ธ ๋ณดํ๊ณ์ฝ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ฌ์ ์ ์ฌ ๋ฆฌ์คํฌ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์์ฅํ์ ์ ์ฑ ์ ์ผ๊ด์ฑ - 161 -
๋ณดํ์ฌ๊ธฐ, ์๊ธ์ธํ, ํ ๋ฌ์๊ธ์ง์์ ์ํด ๊ทธ๋ฃน๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด 23.7.14 GSF๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ ์ธ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์๊ฑด ๋ค์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์๋ค๋ก๋ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ด๊ณ, ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ณผ ์ ์ํธ์์ฉ, ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน ๋ฐ ๋น๊ท์ ํ์ฌ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ค์ GSF ๋ด ๊ฐ๋ณํ์ฌ์๊ฑด์ ํ๋์ ์ฉ ์ธก๋ฉด๊ณผ ์ค๋ณต๋๊ณ ๋ฐ๋ผ์ ์ํธ ์ฐ๊ด๋์ด ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ท์ ์ฒด๊ณ๋ ์ ๋ณด๊ตํ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ค ๋ฅธ ์์๋ค์ ๋ํด์๋ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๊ด๊ณ(cross-border) 23.7.15 ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํ ๋ ฅ๊ด๊ณ๊ฐ ํ์ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ๋ค๋ฅธ ์์๋ค์ ๋ด๋นํ๊ณ ์๋ ๊ฐ๋ ์๋ค๊ณผ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ์ฐ๊ด๋ ํฅ์๋ ํ๋ ฅ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋ ฅํ ํ ์์ฑ์ด ์๋ค. ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ ๋ณด์ ํ๋ฆ์ด ํ์ํ๋ค๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ์ด๋ฅผ ์ํ ์ ์ ํ ํ๋ ฅ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค. 23.7.16 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ์ ๋ณดํํ์ฌ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ณดํ ๊ฐ ๋ ์ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ธ์ต์๋น์ค ๊ฐ๋ ์๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. 23.7.17 GSF๋ ํ์ฌ ์์น์ ์๊ด์์ด ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๋ชจ๋ ํ์ฌ๋ค์ด ์ ์ ํ๊ฒ ํ๊ฐ๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ ํด์ธ ์์ฌ ๊ทธ๋ฃน์ฌ ๋ฐ ํ๋์ ์ด์ ๋ฐ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ ์ด ์ ํ๋์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ GSF๋ ๊ฐ๋ ์๋ค์ด ์๋ก ๊ฐ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ตญ ๊ฐ๊ฐ(cross-border) ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ ์ ์๋๋ก ๋์์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌ ํ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ง์ , ์ํด๊ฐ์(MoU), ๋ค์๊ฐ์ํด๊ฐ์ (MMoU), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ /๋๋ ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ์ฒด๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด ์ง ์ ์๋ค. 23.7.18 ๊ฐ๋ ์๊ฐ ์ ๋ฌด์์์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ถ์ ๋ณ๋์ ์ผ๊ธฐํ๋ ์ฑ ์์์๊ณผ๋ ๊ตฌ ๋ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ ๋ฌด์์์ ๊ฒฝ์ฐ ์์์๊ฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ถ์ ์ ์งํ๋ค. ์ถ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๋ฌด์์์ ์ธ์ ๋ ์๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. - 162 -
๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ 23.7.19 ๊ทธ๋ฃน์ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ(cross-border) ๊ฐ๋ ์ ์์ด ์ฃผ์ ์ด์ ์ค ํ๋๋ ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์์ ์ง์ ๋ฐ ์ญํ ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ง์ ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ ์ ํธ ์ ๋ขฐ ๋ฐ ์ ์ฉ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ๊ฐ์ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ์ค ํ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ์๋ค์ด ๊ทธ๋ฃน์ฐจ์์ ์ฃผ์ ๋ฌธ์ ๋ค์ ๋ํด ๊ทธ๋ฃน ๊ฐ๋ ์ ์ ์์งํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 23.7.20 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๋ฐฉ์ ๋ฐ ์ค๋ณต๋ฐฉ์ง์์น์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน์ ์ฒด ๊ฐ๋ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. ์ด๊ฒ์ด ๋ฒ์ฒด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ ๊ดํ ๊ตฌ์ญ์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ด๋ จ ํ ์์์ค(๊ฐ๋ณํ์ฌ ๋๋ ํ์๊ทธ๋ฃน)์ ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ง์์๋ ์๋๋ค. 23.7.21 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๋ก์ธ์ค๋ ์ต์ํ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ ์ ๋ขฐ ๋ฐ ์ธ์ ์ ์๊ตฌ ํ๋ค. ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค์ ๋ถํ์ํ ์ค๋ณต์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ์ฐ๊ด์ํค๊ณ ์ด๋ ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ ๋ณํ์ฌ์ ์ฐ๊ด์ํฌ์ง ํฉ์ํด์ผ ํ ํ์๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ํ๋นํ ์์ฒญ ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต์ํ์ ์ด๋ ๋น๊ณต์ํ์ ์ด๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋ ์์ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์ ๋ณด, ์ฌ๋ฌด์ ๋ณด ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ค์ ์ ๋ณด๋ค์ ๊ตํํ ์ ์ ์ด์ผ ํ๋ค. 23.7.22 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์์ ์ญํ ๋ฐ ์ฑ ์์ ICP 25 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ์ ์์ ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ์ฒด 23.7.23 ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ๋ฅผ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ ์ฒด๊ฐ ์๋ค. ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ ์ ์์ ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ณด๊ตํ์ ํจ์จ์ ์ด๊ณ ํจ ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน์ ํ๋ ๋ฐ ํ๋ํ๋ ์ง์ญ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ์ฒด ๊ฐ์ ์ข ๋ ํ์์ ๊ฐ์ถ ์กฐ์ง์ ์ง์์ ๋ฐ๋ ๊ฒ ์ด ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์์ด ์ข ๋ ํจ์จ์ ์ผ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑํํ ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ์ฒด์ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ํด ์๊ฐํ ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ํนํ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ฅผ ํฌํจํ ๊ฒ์ธ์ง ๋๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ฆฌ์คํฌ ํ๋กํ์ผ์ ๋ฐ๋ผ ๋ ์ ์ ํ ๊ฐ๋ ์๋ค๋ง ํฌํจํ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. - 163 -
23.7.24 ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์์ด ๊ฐ๋ ์ ํ๋ ฅ์ฒด์ ํ์ฉ๋ฒ์ ICP 25 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ ์กฐ์ ์์ ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ณผ์ ์ํธ์์ฉ 23.7.25 GSF๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์ ์ค์์ฑ์ ๋ฎ์ถ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ญํ ์ ๋์ฒดํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์ง ์๋๋ค. ์คํ๋ ค ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์ ๋ณด ์ํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ฒด๊ณ์ ์ค์ํ ์ผ๋ถ๋ก์จ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ๊ฐ์ ์ญํ ๋ฐ ์๊ฑด์ ํ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน 23.7.26 GSF๋ ํนํ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ (cross-border) ์ด์ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ถ์ญ๊ฐ ์ด์๋ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค. 23.7.27 ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน์ ๋ค๋ฅธ ๊ถ์ญ์ ์ํด์๋ ๋ ์ด์(ํตํฉ๊ฐ๋ ์์ ๊ฒฝ ์ฐ๋ ์ ์ธ)์ ๊ฐ๋ ์์ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ๋ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ(cross-border) ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ถ์ญ๊ฐ์๋ ํ๋ ฅ์ ํด์ผ ํ ํ์์ฑ์ด ๋งค์ฐ ๋๋ค. ์ํต ๋ฐ ์ ๋ณด๊ตํ์ ํ๋ ฅ์ ํต์ฌ์์๋ค์ด๋ค. ๋ฐ ๋ผ์ GSF๋ (๋ณดํ๊ทธ๋ฃน๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก) ๋น์์ฌํ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋น์์ฌํ ๊ฐ ์๋ ์์๋ ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ฐ๋ ์๋ค์ด ์๋ก ์ํต ๋ฐ ํ๋ ฅ ํ์ ์ ์๋ฆฝํ ์ ์๋๋ก ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ญํ ์ ์ํํ๋ ์กฐ์ ์๋ฅผ ํตํด ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค ๊ฐ ์๋ฆฝ๋ ์ ์๋ค. ICP 25 ๊ฐ๋ ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ ๋ฐ ICP 26 ์๊ธฐ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ(cross-border) ํ๋ ฅ ๋ฐ ํ์กฐ๋ฅผ ์ฐธ์กฐ. 23.7.28 ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ ๋์ผํ (๋๋ ์ ์ฌํ) ํน์ฑ์ ์ง๋ ์ํ ๋ฐ ์๋น ์ค๊ฐ ์ฌ๋ฌ ๊ถ์ญ ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ฐ์ ๋ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๊ณต๋ํฌ๋ผ (Joint Forum)์ ๊ท์ ์ ์ฑ๊ฒฉ ๋ฐ ๋ฒ์ ์ฐจ๋ณํ์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ์๋ ์ด ์ด ์์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช ํ๊ณ ์๋ค. ํ ์๋ก ์ ์ฉ๋ถ๋์ค์(CDS)๊ณผ ๊ธ ์ต๋ณด์ฆ๋ณดํ์ด ์๋ค. ์ด๋ค์ ์ ์ฌํ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ง๋๊ณ ์์ง๋ง ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ท์ ์๋ณธ์๊ฑด์ ์ง๋ ๋ค๋ฅธ ๊ถ์ญ์์ ํ๋งค ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ ๋ฃน์ ๊ถ์ญ๊ฐ ๊ท์ ์ฐจ์ต์ด ๋ฐ์ํ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต๊ทธ๋ฃน ์ ์ํ ๋๋ ์๋น์ค๊ฐ ๋ ์๊ฒฉํ ๊ท์ ์๊ฑด์ ์ง๋ ๊ถ์ญ์์ ๊ท์ ๋ฐ ๋๋ก ์ฌ์ ์ ์กฐ์งํ ์ ์๋ค. - 164 -
23.7.29 ๊ฑด์ ์ฑ ๊ฐ๋ ๋ฉด์์ ๋ถ๊ฐ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํด์ ํน์ ๊ฑฐ๋๋ณตํฉ๊ธ์ต ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ํ๋ ฅ ํ์ ์ ์๋ฆฝํ๋ ๊ฒ์ ํ๊ฐ๋ฐ์ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๋ค ๋ฐ ๊ทธ ๋ฃน์ ์ฒด์ ๋ํ ๊ฐ๋ณํ์ฌ๊ฐ๋ ์๋ค์ ์ฑ ์์ ์นจํดํ์ง ์์ผ๋ฉด์ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ์ง์ ๋์ผ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ์๊ฑด - ๋น๊ท์ ํ์ฌ 23.7.30 ๋น๊ท์ ํ์ฌ์ ๋ค์ํ ์ ํ์๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์์์ง์ฃผํ์ฌ(NOHCs), ๊ฒธ์ ์ง์ฃผํ์ฌ(operating holding companies), ๊ทธ ์ธ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ด๋ ํ ๊ฑด ์ ์ฑ ๊ฐ๋ ๋ ๋ฐ์ง ์๋ ์ฌ์ ์ฒด(์ผ๋ช ๋น๊ท์ ์ฌ์ ์ฒด ๋๋ NROEs)๋ฅผ ํฌํจํ ์ ์๋ค. ํ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๊ธ์ต์ฌ์ ์ ๋ํ ๋ถ์์ฌ์ ๋๋ ๊ธ์ต ๋น๊ด๋ จ ์ฌ์ (์๋ฅผ ๋ค์ด ์๋งค์ )์ ํฌํจํ ๋ค์ํ ํํ๋ฅผ ์ง๋ ์ ์ ๋ค. GSF๋ ๊ทธ๋ฌํ ํ์ฌ๋ค๋ ๋ฒ์์ ํฌํจ์์ผ์ผ ํ๋ค. 23.7.31 ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์์ด ๋น๊ท์ ํ์ฌ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์ง ์นจ์๋ฅผ ์ฐธ์กฐ 3๋จ๊ณ: ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ฒํ ใ๋ณด๊ณ (Level 3 Group-wide supervisory review and reporting) 23.8 ๊ฐ๋ ์๋ ๋ณดํ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด์ ์ค์ํ๋๋ก ํ๋ค. 23.8.1 GSF์ ์ธ๋ฒ์งธ ๋จ๊ณ๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ํ๊ฐ(๋๋ ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ณด๊ณ )์ด๋ค. GSF๋ ์ ๋ณด ์ ๊ทผ๊ถ, ํ์ฅ๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์์๊ฐ์๋ฅผ ํตํด ๊ฐ๋ ์๋ค์๊ฒ ๊ทธ๋ฌ ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ์ ๊ณตํด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๋จ์ ๊ฐ๋ ํ๊ฐ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ด ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด์ ์ค์ํ๋์ง ๋ฐ ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ์คํ๊ฒ ์ด์ํ๋ ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ดํ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ฐ์ ๋๋ ์ ์ฌ์กฐ์น๋ ํ ์ํ๊ณ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ด๋ จ ๊ฐ๋ ์๋ค๊ณผ์ ํ๋ ฅ ํ์ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ ๋ค. ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ์ ์ด๋ค ๊ทธ๋ฃน์ ์ฑ๊ฒฉ, ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๋ณต์ก์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ์ ๋ง์ถฐ ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด์ด ํ์ฉํ๋ ํ๋ ๋ด์์ ์กฐ์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. - 165 -
<๊ทธ๋ฆผ 23.5> GSF (๊ฐ๋ ๊ฒํ ๋ฐ ํ๊ฐ ์ธก๋ฉด) 23.8.2 <๊ทธ๋ฆผ 23.5>๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ฆฌ์คํฌ, ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด ๋ฐ (ํ์ฅ๊ฒ์ฌ, ์์๊ฐ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ๋๋) ๊ทธ๋ฃน๊ฒํ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ๊ฐ์ ๋ช ํํ ๊ด๊ณ ๋๋ ์ ์ ํ GSF๋ฅผ ์ค๊ณํ๋ 3๋จ๊ณ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋ค๋ค์ ธ์ผ ํ ๊ทธ๋ฃน๋ฆฌ์คํฌ ์๋ณ ์ด๋ฌํ ๊ทธ๋ฃน๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ค๋ฃฐ ์ ์๋ ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด ํ๋ณ ํ์คํ ๊ทธ๋ฃน๊ท์ ์๊ฑด ์ค์ ๋ฐ ๊ทธ๋ฃน๋ฆฌ์คํฌ์ ๋ํ ์ ์ ํ ๋์์ ์ ํด ๊ทธ๋ฃน๊ฐ๋ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ณด๊ณ ์ ์ฐจ ๋ฐ ๊ฐ์ ์กฐ์น ๋์์ธ ๋ฐ ์ํ 23.8.3 GSF๋ ์ง์นจ 23.6.6 ๋ฐ 23.6.7์ ๋ช ์๋์ด์๋ ๊ถ๊ทน์ ์ธ ๋ชฉํ๋ฅผ ์ง์นจ 23.8.2์ ์๋ 3๋จ๊ณ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ดํ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ๋ฌ์ฑ ํ ์ ์๋ค. - 166 -