Journal of the Society of Korea Industrial and Systems Engineering Vol. 32, No. 4, pp.17 24, December 2009. ์ด์ ๋ง * ๊น๋ฏธ์ด * ๊น๋ํ * ์ด์ข ์ผ * ๊น๊ธฐ๋ง * ์ด์ํ * ๊น์นํธ ** ๋ฐ์ ์ ** ์ฐ์ธ๋ํ๊ต์ ๋ณด์ฐ์ ๊ณตํ๊ณผ * ์ฐ์ธ์๋ฃ์์๊ธ์ํ๊ณผ ** A Simulation Analysis for the Shortening of the Patients Stay Time in the Emergency Department Jung Man Lee* Mi-Yi Kim* Dong Hyun Kim* Jong Il Lee* Ki Man Kim* Young Hoon Lee* Seung Ho Kim** Yu-Suk Park** *Department of Information and industrial Engineering, Yonsei University **Department of Emergency, Severance Hospital The purpose of this research is to find the reasons of overcrowding in the emergency department of an hospital, then to shorten the total stay time of patients. The fact that main causes of the overcrowding exist in the process of the emergency department was discovered by analysis of the data. In order to improve these process, simulation model was developed by ARENA 7.0. Staff's service time, staff's organization, process ratio, and patient's waiting time were estimated in the simulation model in consideration of the decision of the patient's course of action. Several scenarios such as the simplification of the process, the setup of dedicated pathology lab, and mixed method were suggested and evaluated. Total stay time of the patients would be reduced up to 28.45%. Keywords:Simulation Analysis, Emergency Department Process, Stay Time 1. ์๋ก 1) ์ฌํ๊ฐ๋ฐ์ ํจ์๋ฐ๋ผ์ธ๊ตฌ๋๋๋์์ค์ฌ์ผ๋ก๋ฐ์ง๋๋ฉด์๊ตํต์ฌ๊ณ , ์ฐ์ ์ฌํด๋ฑ๊ฐ์ข ์ฌ๊ณ ๊ฐ๊ธ์ฆํ ๋ฟ๋ง์๋๋ผ์ฌํ์๊ณ ๋ นํ์ถ์ธ๊ฐ์ง์๋จ์๋ฐ๋ผ๋ณ์์์๊ฐ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๊ณ ๊ทธ์ค์์๋์ ๋ฌธํ๋์๊ธ์๋ฃ์๋ํ์์๊ฐํฌ๊ฒ๋์ด๋๊ณ ์๋ค. ํนํ์๋์์ค์ด๋์์ง๊ณ ์ํ์ฌ๊ฑด์ด๊ฐ์ ๋จ์๋ฐ๋ผ์์ค๋์์๋ฃ์๋น์ค์๋ํ์๊ตฌ๊ฐ๋ํด์ง๋ฉด์๋ํ๋ณ์์ด๋๋ํ์ข ํฉ๋ณ์๋ฑ์ 3 ์ฐจ๋ณ์์๊ธ์ค์ด๊ณผ๋ฐํ๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ๊ณผ๋ฐํ๋๋๋ค์์๊ธ์ง๋ฃ์ผํฐ์๋ณธ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์์์ง์์๋ฃ ์๋น์ค๋ฅผ์ ๊ณตํ์ง๋ชปํ๊ฒ๋๋์ฃผ์์์ธ์ผ๋ก์์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋์๊ธ์ค์๋ด์ํ๋์คํ์์๋ํ์ง๋ฃ๋ฟ๋ง์๋๋ผ๊ฒฝํ์์๋ํ์ง๋ฃ์๋์ํฅ์์ฃผ์ด๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋กํ์๋ค์์๋ฃ์๋น์ค์๋ํ๋ถ๋ง์๊ฐ์ค์ํค๊ฒ๋๋ค. ๋ํ๋ด์ํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ฆ๊ฐ์ํค๋์์ธ์ด๋์ด๋ณ์๊ฒฝ์๋ ฅ์๋๋ถ์ ์ ์ธ์ํฅ์๋ฏธ์น๊ฒ๋๋ค. ๊ณผ๋ฐํ๋ฅผ๊ฐ์ ํ๊ธฐ์ํด์๋์ง๋ฃ๊ณผ์ ์์๋ถํ์ํ๋๊ธฐ๋ฐ์ง๋ฃ์ง์ฐ์์ผ์ผํค๋๋ณ๋ชฉ๊ตฌ๊ฐ์์ฐพ์๋ด์ด์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํ๋๋ ธ๋ ฅ์ดํ์ํ๋ค. ์ง๊ธ๊น์ง๋๋ณ์์๊ธ์ค์์ํ์์๋๊ธฐ, ์ง๋ฃ์ง์ฐ๋ฑ์์๊ธ์คํ๊ฒฝ์ํน์์ฑ ๋ ผ๋ฌธ์ ์์ผ :2009๋ 03์ 17์ผ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ผ :2009๋ 07์ 01์ผ ๊ฒ์ฌํ์ ์ผ :2009๋ 10์ 12์ผ ๊ต์ ์ ์ youngh@yonsei.ac.kr
18 ์ด์ ๋ง ๊น๋ฏธ์ด ๊น๋ํ ์ด์ข ์ผ ๊น๊ธฐ๋ง ์ด์ํ ๊น์นํธ ๋ฐ์ ์ ์ผ๋ก์ธํดํ์๋์๋ฃ์ง์กฐ์ฐจ๋ํ์์ง๋ฃ์์ผ์์ ์ธํ๊ณผ์ ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ง์ฐ์๋ํ์์ธ์๋ถ์ํ Litvak[2] ๋๊ทธ์์ต๊ทผ์ฐ๊ตฌ์์๋๊ธฐ๋์ง๋ฃ์ง์ฐ๋ฑ์ด์ง๋ฃ์ํ๊ณผ์ ์ด์๋์๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์์๊ธ์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค์ ๋ฐ์๋์์ผ๋กํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ต์ํํ๊ณ ํ์ํ๋ฆ์์ต์ ํํ๋๊ฒ์ํ์๋๊ธฐ๋์ง๋ฃ์ง์ฐ์์ง๋ฃ์๋จ์ํํ๋์๊ณผ์ ์ด๋ผ๊ธฐ๋ณด๋ค๋์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํ๊ธฐ์ํ์ฌ์ด๋คํ๋ก์ธ์ค๊ฐ๊ฐ์ฅํฐ์ํฅ์์ฃผ๋๊ฐ๋ฅผํ๊ฐํ๊ณ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์๊ฐ๋ฐํ์ฌ์คํํ๋๊ณผ์ ์ดํ์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋ Y๋ณ์์๊ธ์ค์ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๋ถ์ํ์ฌํ์๋๊ธฐ์๊ฐ์ฆ๊ฐ์์ธ์ํ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํ์ฌํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ต์ํํ๋๋ฐฉ์์์ ์ํ๊ณ ์ํ๋ค. ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์์ฐ๊ตฌํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋์๊ธ์ค๊ณผ๋ฐํ์งํ๊ฐ๋ฐ๊ณผ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ด์ฉํํ๋ก์ธ์ค์์๋ณ๋ชฉ์ง์ ์๋ณ๋ฑ๋๊ธฐ์๊ฐ๋ฐ์์์ธ์๋ถ์ํ์ฌ๊ฐ์ ํ๋๋ฐฉ๋ฒ๋ฑ์ด์๋ค. ํนํ, ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ฐฉ๋ฒ์์ค์ ์์์คํ ์๊ด์ฐฐ๋ฐ์ค๊ณํ๊ณ ํ๋น์ฑ์๊ฒ์ฆํ๋๋ฐฉ๋ฒ์์ ์ฉํ๋๋ฐ์์ด์์์ฃผ์ ์ฉํ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์๊ธ์ง๋ฃ์ฒด๊ณ์๊ด๋ จ๋์ฐ๊ตฌ์์์ข ์ข ์ฌ์ฉ๋์ด์ค๊ณ ์๋ค. Su and Shih[7] ๋์ปดํจํฐ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ด์ฉํ์ฌ์๊ธ์๋ฃ์๋น์ค์์คํ ์๊ฐ์ ํ๊ธฐ์ํด์์์ฌํ ๋น๋ฐฉ๋ฒ์์ฐ๊ตฌํ์๊ณ , Rosseti ๋ฑ [6] ์๋ณ์์์ฌ์์ต์ ์ค์ผ์ฅด์๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ์ํด์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ธฐ๋ฒ์๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ๊ทธ์ธ์๋ Connelly and Bair[1], Macdonald ๋ฑ [4] ์ด์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์๊ธ์ค์๋ํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ์งํํ์๋ค. ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ธฐ๋ฒ์ํ์ฉํ๋ค. Litvak ๋ฑ [3] ์ด์ธ๊ธํ์๋ฏ์ด์๊ธํ์์๋ถํ์ํ๋๊ธฐ์์ง์ฐ์ํด์ํ๊ธฐ์ํด์๋์ง๋ฃ์ ์ฐจ์์๋ณ๋ชฉ๊ตฌ๊ฐ์์ฐพ์๋ณด๊ณ ์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํด์ผํ๋๋ฐ์ด๋ฅผ์ํด๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋ Y๋ณ์์์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ๋ฅผ๋์์ผ๋ก์๊ธ์คํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ํฅ์์ฃผ๋ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๋ถ์ํ๊ณ ๊ฐ์ ํ๋๊ฒ์์ค์ ์ผ๋ก๋ค๋ฃจ์๋ค. ์ด๋ฅผ์ํด Y๋ณ์์๊ธ์ค์์ ์ฐ์๋ฃ (2007๋ ) ์์ธํฐ๋ทฐ๋ฐ๊ด์ฐฐ์ํตํดํ๋ํ์๋ฃ๋ฅผ๋ฐํ์ผ๋ก๋ด์ํ์๋ค์์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค๋ณ๋ถํฌ, ๋๊ธฐ์๊ฐ, ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ณผ์์ํธ๊ด๊ณ๋ฅผ๋ถ์ํ๊ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ํํธ์จ์ด์ธ ARENA 7.0์์ด์ฉํ์ฌ์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ๋ํ๊ฒ์ฆ๋๋ชจ๋ธ์๋ํ์ฌ๋ฐ๋ณต์ ์ธ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ํํ์ฌ๋ณ๋ชฉ์ง์ ์ํ์ธํ๊ณ ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ค์ด๊ธฐ์ํ๋์์ ์ ๋ฐ๊ฒ์ฆ๊ณผ๋ถ์์์ํํ์๋ค. ๋ณธ๋ ผ๋ฌธ์๋ค์๊ณผ๊ฐ์ด๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ 2์ฅ์์๋์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ , ๋์๋ฐ๋ฒ์๋ฅผ์์ ํ๊ณ , ์ 3์ฅ์์๋์๊ธ์ง๋ฃ์ฒด๊ณ์๋ํ๋ชจ๋ธ๋ง๋ฐ๊ตฌ์ถํ๋ชจ๋ธ์ํ๋น์ฑ์๋ถ์ํ๋ค. ์ 4์ฅ์์๋ํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์๋ฅผ์ํดํ์ํ ๋์์์ ์ํ๊ณ ํ๊ฐํ๋ฉฐ์ 5์ฅ๊ฒฐ๋ก ์์๋์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์์ฝํ๊ณ ์ฐ๊ตฌ์์์ฌ์ ๋ฐํฅํ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉํฅ์์ ์ํ๋ค. 2. ์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ , ๋์๋ฐ๋ฒ์๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋์๊ธ์ค์ํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ค๋ํ์ํฅ์๋ฏธ์น๋ํ๋ก์ธ์ค์์๋ณ๋ชฉ์ง์ ์ํ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํ์ฌํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ฐ์์ํค๋๋ฐ๋ชฉ์ ์ด์๊ณ ์ด๋ฅผ์ํด 3์ฐจ์๋ฃ๊ธฐ๊ด์์ํ๋ Y๋ณ์์์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ๋ฅผ์ฐ๊ตฌ๋์์ผ๋ก์ ์ ํ์๋ค. Y๋ณ์์์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ๋ก๋ด์ํ๋์๊ธํ์๋์ผ์ผํ๊ท 190๋ช ์ผ๋ก์ฝ 7.5 ๋ถ์์ฃผ๊ธฐ๋ก 1๋ช ์ฉ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค. ์๊ธํ์๋์๊ฐ์ฐจ๋๋๋๊ตฌ๊ธ์ฐจ๋ฅผํตํด์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ์๋์ฐฉํ๊ณ ์ง์ฐฐ์ค๋๋์ ๋ ์ค์์๋ถ๋ฅ๊ฐ์ด๋ฃจ์ด์งํ์ ์์ดํ์์๊ธ์ ๋๋ฐ๋์ด๋ฑ์ํ์์ ํ์๋ฐ๋ผ์คํ๊ตฌ์ญ (A), ์ฑ์ธ๊ตฌ์ญ (B), ์์๊ตฌ์ญ (P) ์ผ๋ก์ ์คํ์ฌ์ง๋ฃ๊ฐ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ๋ณธ๋ ผ๋ฌธ์์ฐ๊ตฌ๋ฒ์๋์๊ธํ์๊ฐ์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ๋ฅผ๋ฐฉ๋ฌธํ์ฌ์ง๋ฃ๋ฐ๊ฒ์ฌ, ์น๋ฃ๋ฅผํตํด๋ณ๋์ ์์ด๋ํด์๋ฑํ์์๊ฑฐ์ทจ๊ฐ๊ฒฐ์ ๋๋๊ณผ์ ๊น์ง์ค์ ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ์ํด Y๋ณ์์๊ธ์๋ฃ์ผํฐ์์๋ณ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ๋ถ์ํ๊ฒฐ๊ณผ, < ๊ทธ๋ฆผ 1> ์์์๊ฐ์ดํ์์์๊ธ์คํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ฝ 450๋ถ์ด๊ณ ์ด์ค๋๊ธฐ์๊ฐ์ด์ ์ฒด์ 52% ๋ฅผ์ฐจ์งํ์๋ค. ๋ฌผ๋ก , ํ์๋ํ์ง์ด๋๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๋์ค์๋์๋ฃ์ง์ผ๋ก๋ถํฐ์๋น์ค๋ฅผ์ ๊ณต๋ฐ์ง๋ง์๊ธ์ค๋ด์ํ์์ค๋ณ๋์ผ๋ก์ ์ํ์ง์๊ณ ์น๋ฃํ๊ท๊ฐํ๋ํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๋จ์ถ์๋ชฉ์ ์ผ๋กํ๋๋ณธ์ฐ๊ตฌ์๋ชฉ์ ์์ , ํด์๊ฐ์๊ฑฐ์ทจ๊ฒฐ์ ์ดํ์ธ๋๋์์ ๊น์ง์์์์๊ฐ์ํ๋จํ๊ธฐ์ํด < ๊ทธ๋ฆผ 1> ๊ณผ๊ฐ์ด๋๊ธฐ์๊ฐ์๊ตฌ๋ถํ์๋ค. < ๊ทธ๋ฆผ 1> Y๋ณ์์๊ธ์ค์ํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋ถํฌ
์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถ์์ํ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ถ์ 19 3. ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ๋ง๋ฐ๋ถ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ํ์๊ธ์ค์ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๊ฐ์ ํ์ฌํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ฐ์์ํค๊ธฐ์ํด์๋์๊ธ์ค์ง๋ฃ์ฒด๊ณ์๋ํ์ ํํ๋ชจ๋ธ๋ง๋ฐ์ ๋ ฅ์๋ฃ์๋ํ๋ถ์์์ ์ดํ์ํ๋ค. 3.1 ๋ชจ๋ธ๋ง ์๊ธ์ค์ง๋ฃ์ฒด๊ณ๋ < ๊ทธ๋ฆผ 2> ์์์๊ฐ์ด๋๋ณด ( ์๊ฐ์ฐจ๋ํฌํจ ) ์๊ตฌ๊ธ์ฐจ๋ก๋์ฐฉํ๋ํ์๋ก๊ตฌ๋ถํ์ฌํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ์งํํ๋, ๋๋ณดํ์๋๋์ฐฉํ์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์์ง์ฐฐ์ค์๊ฑฐ์ณ์ ์๋ฅผ์งํํํ์คํ์, ์ฑ์ธ, ์์๊ตฌ์ญ์ผ๋ก๊ฐ๊ฐ์ด๋ํ๊ณ ๊ตฌ๊ธ์ฐจ๋ก๋์ฐฉํ๋ํ์๋์ ๋ ์ค์์์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ๊ฐ์ด๋ฃจ์ด์งํ์ ์์๋์์๊ฐ๊ตฌ์ญ์ผ๋ก์ด๋ํ์ฌ์ง๋ฃ๋ฅผ๋ฐ๋๋ค. ์๊ธ์ค์์๋์์ฒด X-ray ์ CT ์ดฌ์์ด๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐํ์ก๋ฐ๋จ๊ฒ์ฌ๋๊ฐํธ์ฌ์์ํด์ฑ์ทจ๋ํ๋ณ์์์ค์๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ก๋ณด๋ด์ ธ๊ฒ์ฌ๊ฐ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ๊ฐ๊ตฌ์ญ์์๋ํ์์ํ์ง์ด์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์ด๋ฌํ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐํ์ง์ํตํด์ต์ข ์ง๋จ์ด๋์ค๊ฒ๋๋ฉด์ ์์ด๋ํด์๋ฑํ์์๊ฑฐ์ทจ๊ฐ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ์์๊ธฐ์ ํ์๊ธ์ง๋ฃ์ฒด๊ณ๋ฅผ๋ฐํ์ผ๋กํ๋ก์ธ์ค๋ณ๋ชจ๋์์์ฑํ๊ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ๋ง์์ํ์ฌ์๋์๊ฐ์๊ฐ์ ์์ค์ ํ์๋ค. ๊ฐ. ์์ฌ๋ฐ๊ฐํธ์ฌ๊ฐ์๋ฅ๋ ฅ์๋์ผ๋. ์ด๋ฏธ์ง๋ฃ์ค์ธํ์๋๊ณ ๋ คํ์ง์๊ณ ์๋ก๋์ฐฉํ๋ํ์๋ง์๊ณ ๋ ค๋ค. ํ์ง, X-ray ์ดฌ์๋ฑ๊ฐ์ข ๊ฒ์ฌ๋์์ธ์์์๋๋ณ์ DB ์๊ธฐ์ดํ์ฌ์ผ์ ๋น์จ์์ ์ฉ < ๊ทธ๋ฆผ 3> Y ๋ณ์์๊ธ์ค๋ฐฐ์น๋ ๋ํ, < ๊ทธ๋ฆผ 3> ๊ณผ๊ฐ์์๊ธ์ค์ layout ์๋ฐํ์ผ๋ก๊ตฌ์ญ๋ณ์๋ฃ์งํธ์ฑ๊ณผ๋ฐฐ์น, ํ์์ง๋ฃ์ ์ฐจ๋ฐ๊ฒ์ฌ๊ณผ์ ์๋ชจ๋ธ๋งํ์๋ค. ์ด๋ฅผ์ํ๊ณ ๋ ค์ฌํญ์ผ๋ก Y ๋ณ์์์๊ธ์ค์์คํ๊ตฌ์ญ๊ณผ์ฑ์ธ๋ฐ์๋๊ตฌ์ญ์ผ๋ก๋๋์ด์ ธ์๊ณ ์คํ๊ตฌ์ญ๋ด์์๋ํ์์์ค์ฆ๋์ฐจ์ด์๋ฐ๋ผ์น๋ฃํ๋์์น์์ฐจ์ด๊ฐ์์ผ๋ฉฐ์์์๊ฒฝ์ฐ์๋์ฑ์ธ์ด์๊ธ์ค๋์ฐฉํ์ง์ฐฐ์ค์์์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ๋ฐ์ง๋ฃ๊ตฌ์ญ์ด๋๊ท๊ฐ, ์ ์๋ฑ๊ฑฐ์ทจ๋ฅผ๊ฒฐ์ ํํ์ ์ํ๋๊ฒ๊ณผ๋๋ฌ๋ฆฌ๋์ฐฉ๊ณผ๋์์์ ์๋ฅผํ๊ณ ์์๊ตฌ์ญ์ผ๋ก์ด๋ํ์ฌ์ง๋ฃ๋ฅผ๋ฐ๋๋กํ์๋ค. 3.2 ์ ๋ ฅ์๋ฃ๋ถ์๋ฐํ๋น์ฑํ๊ฐ ์ ๋ ฅ์๋ฃ๋ก๋ Y ๋ณ์์๊ธ์ค์๋ณ์ ์ฐ์๋ฃ (2007) ์์ธํฐ๋ทฐ๋ฐ๊ด์ฐฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์ด์ฉํ์๊ณ ์์ง๋๋ฐ์ดํฐ๋ค์์ ๋ ฅ์๋ฃ์๋ถํฌ์ถ์ ๋ฐ๋ชจ์์ถ์ , ์ ํฉ๋๊ฒ์ ์ํตํด๋ชจ๋ธ์๋ฐ์ํ์๋ค. ์๊ธ์ค์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ๋ง์์ ์ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋์๋ฃ์ง์์ํ์๋น์ค์์์๊ฐ, ์๋ฃ์งํธ์ฑ, ํ์๋ถ๋ฅ๋ฐ๊ฒ์ฌ๋น์จ, ํ๋ถ์์ฐ๊ณ์ฒ์น์๊ฐ์ผ๋ก < ํ 1> ์๋น์ค์์์๊ฐ๋ฐ์๋ฃ์งํธ์ฑ Time(min) Time(min) < ๊ทธ๋ฆผ 2> ์๊ธ์ค์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค Triage Resuscitation Registration Treatment Pediatric Treatment Reference (1, 3, 5) (3, 5, 7) (1, 2, 3) X-ray Normal(7, 10) Laboratory Test Diagnosis (6, 8, 10) Organization (Persons) (3, 5, 7) (2, 4, 6) (3, 5, 7) Doctor(A, B, P) = (3, 1, 1) Nurse(A,B,P = (5, 6, 5) A : Adult Area/Critical, P : Pediatric Area B : Adult Area/Stable,
20 ์ด์ ๋ง ๊น๋ฏธ์ด ๊น๋ํ ์ด์ข ์ผ ๊น๊ธฐ๋ง ์ด์ํ ๊น์นํธ ๋ฐ์ ์ ํฌ๊ฒ๋๋์์๋๋ฐ์๋น์ค์์์๊ฐ์๊ฐ์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค๋ณ์์๋๋์๊ฐ์์๋ฏธํ๋๊ฒ์ผ๋ก์ ์ฐ์๋ฃ๋ฅผํตํ์ฌ < ํ 1> ๊ณผ๊ฐ์๋ถํฌ๋ก๊ฐ์ ํ์๊ณ ์๋ฃ์งํธ์ฑ์๊ฐ๊ตฌ์ญ์์ ( ์ฑ์ธ๊ตฌ์ญ, ์์๊ตฌ์ญ, ์คํ๊ตฌ์ญ ) ์๊ฐ๋๋ณ๋ก์ด์๋๊ณ ์๋์๋ฃ์ง์์๋ฅผ์๋ฏธํ๋ค. < ํ 2> ์ํ์๋ถ๋ฅ๋ฐ๊ฒ์ฌ๋น์จ์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์ํ์๋ฅผํต๊ณ์ ์ผ๋ก๋ฌ์ฌํ๊ธฐ์ํ์์น๋ก์๊ธ๋ฐ๋น์๊ธํ์์๋น์จ, ๊ตฌ์ญ๋ณํ์๋ฐ์๋น์จ, ๋ฏธ์ ์๋ฐ์ ์๋น์จ, X-ray ๋ฑ๊ฒ์ฌ๋น์จ๋ฑ์์๋ฏธํ๋ฉฐ์ ์ฐ์๋ฃ๋ฐ์ธํฐ๋ทฐ๋ฅผํตํดํ๋ํ์๋ค. < ํ 2> ํ์๋ถ๋ฅ๋ฐ๊ฒ์ฌ๋น์จ Ratio Ratio Patient Arrival Walking(75%), Ambulance(25%) Adult(70%), Child(30%) Laboratory Test 95% Not Registered 20% X-ray 99% Admission 36% Consultation 60% < ํ 3> ์ํ๋ถ์์ฐ๊ณ์ฒ์น์๊ฐ์์๊ธ์ค์ด์ธ์๋ณ์๋ถ์์์ํ์กฐ๋์ง๋ฃ๊ณผ์ ์ผ๋ก์๊ฐ์ด๋ง์ด์์๋๋ํน์ง์ด์๋ํ์ง, ๋ณ๋์ ์, ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ณผ์ ์ดํฌํจ๋๊ณ ์ ์ฐ์๋ฃ๋ฅผํตํดํ๋ํ์๋ค. < ํ 3> ํ๋ถ์์ฐ๊ณ์ฒ์น์๊ฐ Distribution Consultation(sec) 2+WEIB(3.17e + 003, 0.465) Admission(sec) -3,590 + 82,800*Beta(0.649, 5.33) Laboratory Test(min) (60, 84, 110) ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์ ๋ขฐ๋ฅผ๋ณด์ฅํ๊ธฐ์ํด์๋์ฐ์ ์ ๋ ฅ์๋ฃ์๋ถํฌ๋ฅผ์ ํํ์ถ์ ํ์ฌ์ฌ์ฉํ์ฌ์ผํ๋ค. ์ด๋ฅผ์ํด์ฐ์ ๋ถํฌ์์ถ์ ์๋์๋ถํฌ์๋์ ๋ถํฌ๋ฅผํตํ์ฌ๋ถํฌํํ๋ฅผ์ถ์ ํ๊ณ ์ดํ๋ชจ์๋ฅผ์ถ์ ํ๋ค์๊ท๋ฌด๊ฐ์ค์๋ํ์ ํฉ๋๊ฒ์ ์ํตํด๋ถํฌํํ๋ฅผ๊ฒฐ์ ํ๊ฒ๋๋ค. ๋ณธ๋ ผ๋ฌธ์์๋๋ถํฌ์์ ํํ์ถ์ ์์ํด์์์๊ธฐ์ ํ๋ชจ๋ ์ ์ฐจ๊ฐํฌํจ๋์ด์๋ Arena 7.0 ์ Input Analyzer ๋ฅผ์ด์ฉํ์ฌ์ ๋ ฅ์๋ฃ๋ฅผ์ถ์ ํ์๋ค. < ํ 3> ์์ํ์ง์์์๋๋์๊ฐ๋ถํฌ์๊ฒฝ์ฐ, ์๊ธ์ค์ ์ฐ์๋ฃ๋ฅผ์ถ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ Square Error ๊ฐ 0.005165 ์ธ Weibull ๋ถํฌ๋ก์ถ์ ํ์๊ณ Chi Square Test ๋ฅผํตํด์ ์์์ค์ด 0.005 ๋ฏธ๋ง์์ํ์ธํ ์์์๋ค. ๋ชจ๋ธ์ํ๋น์ฑ์๋ํ๊ฒ์ฆ์ ์ฐจ๋์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์ค์ ํ์์๋ํํํ์ ๋์์ ํ์ฑ์ํ์ธํ๋์ ์ฐจ๋ก๋ชจ๋ธ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์์ค์ ํ์์์์๊ด์ฐฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๋น๊ต๋ถ์ํจ์ผ๋ก์จ์ป์ด์ง์์๋ค. ํ๋น์ฑํ๊ฐ์ ์ฐจ์์์ด์๋ชจ๋ธ๊ณผ์ค์ ํ์์ฌ์ด์๋ฐ์ํ๋์ฐจ์ด๋๋ชจ๋ธ์๊ฐ์ ํ๋๋ฐ์ฌ์ฉ๋์ด์ง์์๋ค. ์ด๋ฌํ๊ฐ์ ์ ์ฐจ๋์ ์ ์์ค์์ ํ๋๋ฅผ๋ฌ์ฑํ ๋๊น์ง๋ฐ๋ณต๋๋ค. ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋ํ๋น์ฑํ๊ฐ๋ฅผํตํ๋ชจ๋ธ์๊ฐ์ ์์ํ์ฌ Naylor and Finger[5] ์์ํด์์ ์๋ Three-step ์ ๊ทผ๋ฒ์์ฌ์ฉํ์๋ค. Three-step ์ ๊ทผ๋ฒ์์ฐ์ ์ธํฐ๋ทฐ์ํ ๋ก ์์ํํ๋น์ฑ๊ฒํ ๋ฅผ์ํํ๋ค. ์ด๊ฒ์๊ด๊ณ์๋ค๊ณผ์๋ฉด๋ด์ํตํด๊ตฌ์ถ๋์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์ด์ค์ ํ์์์๋ฐ์ํ๋์ง๋ฅผํ๋จํ๊ฒ๋๋ค. ๋๋ฒ์งธ๋จ๊ณ์์๋๊ด์ฐฐ๋ฑ์ํตํด์ค์ ํ๋ชจ๋ธ์๊ฐ์ ์ฌํญ์ดํ๋นํ์ง๋ฅผํ๊ฐํ๋ค. ์ธ๋ฒ์งธ๋จ๊ณ์์๋์ฃผ๊ด์ ์ธ์ฒซ๋ฒ์งธ, ๋๋ฒ์งธ๋จ๊ณ์๋ค๋ฅด๊ฒ๊ฐ๊ด์ ์ธ๋ถ์๊ธฐ์ค์์ฌ์ฉํ๋ค. ์ฆ, ํ์ค์์์๋์ถ๋๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์ดํฐ์๋น๊ตํ์ฌ๋ชจ๋ธ์ด์ผ๋ง๋ํ์ค์๋ฐ์ํ๋์ง๋ฅผํ๋จํ๊ฒ๋๋๋ฐ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋์ด๋ฅผ์ํด์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์ด๊ธฐํ์ํจ์ํ์์ 30 ์ผ์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ํ์ฌํ์๋์ฐฉ์ดํ์์ ์, ์ง๋ฃ, ํ์ง๊น์ง๋๊ธฐํด์ผํ๋์๊ฐ์๋์ถํ์๊ณ , Y ๋ณ์์๊ธ์ค์์์ ๊ณตํ์ ์ฐ์๋ฃ๋ฅผํ ๋๋ก ARENA ์ Input Analyzer ๋ฅผ์ด์ฉํ์ฌ๋์ถํํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ณผ๋น๊ตํ์ฌ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์ํ๋น์ฑ์๊ฒ์ฆํ์๋ค. < ํ 4> ๋์ด๋ฅผ์ํ๊ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ณํ์์๋๊ธฐ์๊ฐํ๊ท ๊ณผํ์คํธ์ฐจ๋ฅผ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ํ์์๋์ ์์์ง๋ฃ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ง์์ํ๋๊ธฐ์๊ฐ์์๋๊ทธ์ฐจ์ด๊ฐ 5% ๋ฏธ๋ง์ผ๋ก๊ทธ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ๋งค์ฐ์ ์ฌํ๋ฏ๋ก์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๋ํ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค๋ถ์์ฉ์ผ๋ก์ฌ์ฉ๊ฐ๋ฅํจ์์์์์๋ค. < ํ 4> ๊ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ณํ์๋๊ธฐ์๊ฐ๋น๊ต Hospital Data Avg.(Srd.Dev.) Simulation Output Avg.(Srd.Dev.) Registration Wait Time 905.63(783.466) sec 908.21(562.93) sec Treatment Wait Time 1297.18(818.82) sec 1243.52(795.38) sec Consultation Wait Time 3757.70(11142.7) sec 3644.61(9827.4) sec ์ ๋ ฅ์๋ฃ๋ฐ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์ํ๋น์ฑ์๋ถ์ํจ์๋ฐ๋ผ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค์์๋ณ๋ชฉ์ง์ ์ํ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ๊ฐ์ ํ์ฌํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ฐ์ํ๋๋ฐ์ฌ์ฉํ๊ฒ๋๋ค. ์ด๋ฅผ์ํดํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๊ฐ์ ํ๊ธฐ์ ์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๋์ถํ์ฌ์์ผ๋ก์ ์ํ
์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถ์์ํ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ถ์ 21 ๊ฒ๋๋๋์๊ฒฐ๊ณผ์๋น๊ตํ๋๋กํ๋ค. ๊ฐ์ ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ์๋ฐ๋ฅธ์ง๋ฃ๊ฒฐ๊ณผ๋ณํ์์ํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ < ๊ทธ๋ฆผ 4> ์์์๊ฐ์ด๋จ์์ง๋ฃํํด์ํ๋ํ์๋ 4.57์๊ฐ, ์ ์ํ์์ค A( ์คํ ) ๊ตฌ์ญํ์๋ 20.22์๊ฐ, B ( ์ฑ์ธ ) ๊ตฌ์ญํ์๋ 18.82์๊ฐ์ด์์ผ๋ฉฐ P( ์์ ) ๊ตฌ์ญํ์๋ 17.97์๊ฐ์ด์๋ค. ํฅ์๋ฏธ์น์ง์๋๋ค๋ฉด < ๊ทธ๋ฆผ 5> ์ํ๋ก์ธ์ค์๊ฐ์ดํตํฉ์ํฌํ์๊ฐ์๋ค. < ๊ทธ๋ฆผ 5> ์ง๋ฃ์ ์ฐจํตํฉ์ผ๋ก์ธํ๊ฐ์ํ < ๊ทธ๋ฆผ 4> ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์๋ฐ๋ฅธ์ง๋ฃ๊ฒฐ๊ณผ๋ณํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ 4. ๋์์ ์๋ฐํ๊ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ํ๋ฐ์๋ฃ์ง์ธํฐ๋ทฐ๊ฒฐ๊ณผ์๊ธ์ค์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค์๋๋๊ฐ์ง๊ฐ์ ํ ์ ์ด์๋๊ฒ์ผ๋ก๋ถ์๋์๋ค. ์ฒซ์งธ๋ก, ํ์๋ถ๋ฅํ๋ก์ธ์ค๊ฐ์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์์ง์ฐฐ์ค์๋๊ณณ์์์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๊ณ ํ์์ง๋ฃ๋์ง์ฐฐ์ค๊ณผ๊ฐ๊ตฌ์ญ์์์์ง๋ฃ๋ก์ค๋ณต๋์ดํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ฆ๊ฐ์ํค๊ณ ์์๋ค. ๋์งธ๋ก, ํน์ ํ๋ก์ธ์ค์์์ฅ์๊ฐ๋๊ธฐ์๊ฐ์ด๋ฐ์ํ๊ณ ์๋๋ฐํนํ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋๊ธฐ์๊ฐ์ดํด์ํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ค 30.5% ๋ฅผ์ฐจ์งํ๊ณ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ๋ฌธ์ ๋ฅผํด๊ฒฐํ๊ธฐ์ํ๋์์ผ๋ก์ง๋ฃ์ ์ฐจ์๊ฐ์ํ, ์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ, ์ง๋ฃ์ ์ฐจ๋ฅผ๊ฐ์ํ์ํจ์ํฉ์์์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ์ 3 ๊ฐ์ง๋ฅผ์ ์ํ ์์์๋ค. 4.1 ์ง๋ฃ์ ์ฐจ์๊ฐ์ํ < ๊ทธ๋ฆผ 5> ์๊ฐ์ดํ์ฌ์๊ธ์ค์์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค๋ํ์๋์ฐฉ, ์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ, ์ง์ฐฐ์ค์ง๋ฃ, ์ ์, ์ง๋ฃ๊ตฌ์ญ๋ด์ง๋ฃ, ๊ฒ์ฌ, ์ง๋จ / ์น๋ฃ, ์ ์ / ํด์์์์๋ก์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. ์ฐ์ , ํ์์๋ํ์ ์์ฌ๋ถ๋ฐ์ง๋ฃ์ฅ์๋ฅผ๋ถ๋ฅํ๋์ ์ฐจ์์๋ํ์๋์ฐฉ์ดํ์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์์ง์ฐฐ์ค์์๋๋จ๊ณ๋ก์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๊ณ ์์ฌ์์ง๋ฃ๋์ง์ฐฐ์ค์์ 1 ์ฐจ์ํ๋ํ๋ค์ A, B ๊ตฌ์ญ์์์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ง๋ฃ์ ์ฐจ๊ฐ์ค๋ณต๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ์ํฉ์์ํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์์๊ณผ๋ฐํํด์๋ฅผ์ํด์๋์ค๋ณต๋๋๋ถํ์ํ์ ์ฐจ๋ฅผํตํฉํ ํ์๊ฐ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ง๋ฃ์ ์ฐจ์๊ฐ์ํ๊ฐ์๋ฃ์๋น์ค์์ค์์ฌ๊ฐํ์ ์ฆ, ํ์ฌ์์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค์ค์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์ ์๋ฅผํตํฉํ์ฌ์ ์๋ฐ์คํฌ์์ํ์๋ถ๋ฅ๋ฐ์ ์๊ฐ๋์์์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ๊ฐ์ง๋ฃ์ค ( ๊ตฌ๊ธ์ฐจ๋ด์ํ์ : ์ ๋ ์ค / ๋๋ณด๋ด์์ฑ์ธ : ์ง์ฐฐ์ค / ์์ : ์์์ง์ฐฐ์ค ) ๋ก๋ณด๋ด์งํ์๋ค์์ง์ฐฐ์๋ฐ๋๊ฐ๊ตฌ์ญ (A, B, P) ์ผ๋ก์์ด๋ํ์๋์ถ๊ฐ์ ์ธ์ง์ฐฐ์์ด์น๋ฃ๋ฅผ๋ฐ์์์๋๋กํ๋ก์ธ์ค๋ฅผํตํฉํ๋๋์์์ ์ํ๋ค. ์ด๋์์์ ์ฉํ๊ธฐ์ํ์ฌ์ฌ์ฉ๋์๋น์ค์๊ฐ์์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์ ์ํตํฉ์๊ฒฝ์ฐ๋๊ฐ์ง์ ์ฐจ๋ฅผ์งํํ๋๋ฐ์์๋๋์๊ฐ์๋ํ์์น์์ํ์์๊ธฐ๋ณธ์ ๋ณด๋ฅผํ์ธํ๋๋ฐ์์๋๋์ค๋ณต์๊ฐ์์ ์ธํ์๊ฐ ( ๋์ ์ฐจ๋ฅผ๋ํ์๊ฐ์ 80%) ์์ ์ฉํ์๊ณ ์ง๋ฃ์๊ด๋ จํด์๋๋๊ฐ์ง์ง๋ฃ์ค์ง๋ฃ์๊ฐ์ด๊ธด๊ตฌ์ญ๋ด์์์์ง๋ฃ์๊ฐ์์ ์ฉํ์๋ค. ์ด๋์์๊ฒฝ์ฐ 30 ์ผ์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ํํ๊ฒฐ๊ณผ < ํ 5> ์์์๊ฐ์ดํ์๋น์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ดํ๊ท 31.8 ๋ถ (4 ์๊ฐ 34 ๋ถ 4 ์๊ฐ 02 ๋ถ ) ์ด๋จ์ถ๋์ด 11.6% ์์๊ฐ๋จ์ถํจ๊ณผ๋ฅผ์ป์์์์๋ค. < ํ 5> ์ง๋ฃ์ ์ฐจ๊ฐ์ํ์๋ฐ๋ฅธ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถํจ๊ณผ Stay Length (Hour) Existing Process Improved Process Time Rate 4.57 4.04 0.53 11.60% < ๊ทธ๋ฆผ 6> ์ง๋ฃ์ ์ฐจ๊ฐ์ํ์๋ฐ๋ฅธ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋น๊ต
22 ์ด์ ๋ง ๊น๋ฏธ์ด ๊น๋ํ ์ด์ข ์ผ ๊น๊ธฐ๋ง ์ด์ํ ๊น์นํธ ๋ฐ์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค์์์ค๋ณต๋๋ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผํตํฉํ๋์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ํตํด์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ฐ์์ํฌ์์์๊ณ ํ์๋ค์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋ถํฌ๋ < ๊ทธ๋ฆผ 6> ๊ณผ๊ฐ์ด๋ณํ์ํฌ์์์๋ค. 4.2 ์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ ์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค๊ฐ์ด๋ฐ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ํฐ์ํฅ์์ฃผ๋์์๋ก์๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์ป๊ธฐ๊น์ง์์๋๋์๊ฐ์๊ณ ๋ คํ ์์๋๋ฐํ๊ท 84 ๋ถ์ผ๋กํฐ๋น์ค์์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์ป๊ธฐ๊น์ง์๊ณผ์ ์์ดํด๋ณด๋ฉด์ฑํ์ดํ์๊ธ์ค๊ณผ๋ถ๋ฆฌ๋์ด์๋์์๋ณ๋ฆฌ์ค๋ก๊ฒ์ฒด๊ฐ์ด๋ํ๊ณ ์์๋ณ๋ฆฌ์ค์์๋์๊ธ์ค๋ฟ๋ง์๋๋ผ๋ณ์์ ์ฒด๋ก๋ถํฐ์๋ขฐ๋๋๊ฒ์ฒด๋ฅผ๊ฒ์ฌํ๊ธฐ๋๋ฌธ์์ผ์ ์๊ฐ์ด์์๋๊ธฐ์๊ฐ์ด๋ฐ์ํ๊ฒ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์์๊ธ์ค๋ด์ CT ๋ X-ray ์ดฌ์์ค๊ณผ๊ฐ์ด์์ฒด๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ์ํตํ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋๊ธฐ์๊ฐ์๋จ์ถ์ํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์์ค์ด๋๋ฐ๊ฒฐ์ ์ ์ธ์ญํ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก๊ธฐ๋๋๋ค. < ๊ทธ๋ฆผ 7> ์์๊ธ์ค์์ฒด์์์๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ์๋ณํ๋๋ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ๋ณด์ฌ์ค๋ค. < ๊ทธ๋ฆผ 7> ์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ์ํ๋ก์ธ์ค๋ณํ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์๋ณธ์ฐ๊ตฌ์๋๋ฒ์งธ๋์์ธ์์ฒด์์๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์๋ง๋ จํจ์๋ฐ๋ผ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๋์ถํ๋๋ฐ์์๋๋์๊ฐ์ดํ๊ท 44 ๋ถ์ผ๋ก์ฝ 40 ๋ถ๋จ์ถํ ์์์๋ค. ์ด์๋ฐ๋ผํ์์์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๋ณํ๋ฅผ์คํํ๊ณ ๊ทธํจ๊ณผ๋ฅผ๋ถ์ํ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ < ํ 6> ๊ณผ๊ฐ์ดํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ด 56 ๋ถ๊ฐ์ํ์ฌ 20.39% ์๊ฐ์ํจ๊ณผ๋ฅผ๋ณด์๋ค. ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๋น์ฉ์ธก๋ฉด์๊ณ ๋ คํ๋ค๋ฉด๊ธฐ์กด๊ฒ์ฌ์ฅ๋น๋ฅผํ์ฉํ์ฌ์ฅ๋น๊ตฌ์ ๋น์ฉ์์ด๊ต๋๊ทผ๋ฌดํ ์์๋ณ๋ฆฌ์ฌ 2 ๋ช ๋ง์์ ๊ท๋ก์ฑ์ฉํ๋ค๊ณ ํ๋ฉด 2 ๋ช ์์ธ๊ฑด๋น๋ก์ 600 ๋ง์์ด์ง์ถ๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ ๋, ํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์๋ก์ผํ๊ท 30 ๋ช ์ํ์๋ฅผ๋์ง๋ฃํ ์์๊ณ ํ์๋น์ง๋ฃ์์ต์ด 5 ๋ง์์ด๋ผํ๋ค๋ฉด์ถ๊ฐ์์ต์ผ๋ก 30 ๋ช 5 ๋ง์ 30 ์ผ = 4,500 ๋ง์์ด๋ฐ์ํ์ฌ์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์ค์น์๋ฐ๋ฅธ์ถ๊ฐ์์ต์์ 3,900 ๋ง์์์ด๋ฅผ๊ฒ์ผ๋ก์์ธกํ ์์๋ค. ์ฐ๊ตฌ์๋ค์๋๋ฒ์งธ๋์์ธ์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์ค์น๋ฅผํตํด๊ฒ์ฒด์ด๋๋ฐ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์์์๊ฒ์ฌ๋๊ธฐ์๊ฐ์์ต์ํ์์ผํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ฐ์์ํฌ์์์๋ค. 4.3 ์ ์ฐจ๊ฐ์ํ์ํ์์์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค๋ง๋ จ ์์์์ ์ํ๋์ 1 ๊ณผ 2 ๋ฅผํตํฉํ๊ฒ์ด๋์ 3 ์ด๋ค. ์ฆ, ์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค๋ฅผํตํฉํ์ํ์์์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์๋ง๋ จํ์๋ํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋ณํ๋ฅผ๋ถ์ํ์๋ค. ๋์ 3 ์๋ฐ๋ผ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์์ํํ๊ฒฐ๊ณผ๋ < ํ 7> ์์์๊ฐ์ด์ง๋ฃ์ ์ฐจ๋ฅผ๊ฐ์ํํ์ํ์์์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์์ค์นํ์๋ํด์ํ์์ํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ด๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์์์๊ฐ์ 44 ๋ถ์ผ๋ก์ฝ 40 ๋ถ๊ฐ์ํ์์๋ 78 ๋ถ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์ํจ๊ณผ๋ฅผ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก์ฐ๊ตฌ์๋ค์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ์ํตํด๋์ 3 ์ด๋์ 1 ๊ณผ๋์ 2 ์๋นํด์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก๊ฐ์์ํค๋๊ฒ์ํ์ธํ ์์์๊ณ , ๋ณ์์๊ธฐ๋์์ต์์ฆ๊ฐ์ํค๊ณ ํ์์์๋ฃ์๋น์ค์๋ํ๋ง์กฑ๋๋ฅผ์ฆ๊ฐ์ํฌ์์๋์ข์๋์์์ํ์ธํ ์์์๋ค. Stay Length (Hour) < ํ 7> ๋์ 1 ๊ณผ๋์ 2 ํตํฉ์๋ฐ๋ฅธ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋ณํ Existing Process 4.57 Improved Process Time 40 min Rate 3.27 1.30 28.45% < ํ 6> ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฐ์ ์๋ฐ๋ฅธํ๊ท ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋ณํ Stay Length (min) Laboratory Test Time in ED Stay Length Rate 40 56 20.39% ์ด๋ฌํ๊ฒฐ๊ณผ๋์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค์ค๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋๊ธฐ์๊ฐ๋จ์ถ์ด์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์์ํฐ์ํฅ์๋ฏธ์น๋ค๋๊ฒ์๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋๊ธฐ์๊ฐ๋จ์ถ์์ํด์๋์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์์ค์น๊ฐ์ ์ ๋์ด์ผ < ๊ทธ๋ฆผ 8> ๋์ 1 ๊ณผ๋์ 2 ํตํฉ์๋ฐ๋ฅธ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋น๊ต
์๊ธ์ค์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถ์์ํ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ถ์ 23 5. ๊ฒฐ๋ก ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์์๋์ค์ ๋ณ์์์๊ธ์ค์๋ฃ๋ฅผ๊ฐ์ง๊ณ ํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถ์์ํ๋์์์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ธฐ๋ฒ์์ ์ฉํ์ฌ์ ์ํ๋ค๋๋ฐ์๋ค. ์ด๋ฒ์ฐ๊ตฌ์์๊ฐ๋ฐํ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๋ชจ๋ธ์๋ค๋จ๊ณํ๋ก์ธ์ค์ํ์์์ฒด๋ฅ์๊ฐ์๊ณ ๋ คํ๋ชจ๋ธ๋กํ์์๋ด์์ผ๋ก๋ถํฐ๊ฑฐ์ทจ๊ฒฐ์ ํ์ / ํด์๊น์ง๋ฌ์ฌํ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์ข ํฉํด๋ณด๋ฉด๋์ 1์์๋์๊ธ์ค์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค์ค์ค๋ณต๋ด์ง๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ 4๊ฐ์ํ๋ก์ธ์ค ( ์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ, ์ง์ฐฐ์ค์ง๋ฃ / ๋ถ๋ฅ, ์ ์, ์ง๋ฃ ) ๋ฅผ 2๊ฐ์ํ๋ก์ธ์ค ( ์ ์ / ์๋ด, ์ง๋ฃ / ๋ถ๋ฅ ) ๋กํตํฉํจ์ผ๋ก์จ์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ด 11.60% ๊ฐ์ํ์๋ค. ์ฆ, ์ค๋ณต๋๋ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผํตํฉํจ์ผ๋ก์จ์ ์ฐจ๊ฐ์ํ์์๊ฐ๋จ์ถ์ผ๋กํ์๊ฐ๋๋ผ๋์๋น์ค๋ถ๋ง์์ค์ผ์์๊ณ ์๋ฃ์ง์์ ๋ฌด๋ฅ๋ฅ ๋ํฅ์์ํฌ์์์๊ฒ์ผ๋ก๊ธฐ๋๋๋ค. ๋์ 2์์๋์๊ธ์ค์ ์ฉ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์์ค์นํ์ฌ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์ป๊ธฐ๊น์ง์์๊ฐ์๋จ์ถ์ํค๋๊ฒ์ผ๋ก์ฒด๋ฅ์๊ฐ์ 20.39% ๊ฐ์์ํค๋๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๋์ถํ ์์์๋ค. ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ๋์๊ธ์ค์๋ด์ํ๋๋๋ถ๋ถ์์๊ธํ์์๊ฒ์ํ๋๋๊ธฐ๋ณธ๊ฒ์ฌ๋ก์จ X-ray์๊ฐ์ด์์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅ๋ ฅ์๋ณด์ ํ ์์๋ค๋ฉด๊ฒ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๋์๊ฐ์๊ฐ์๋ฅผํตํดํ์์๋๊ธฐ์๊ฐ๊ฐ์๋ฅผ๊ทน๋ํํ ์์์๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ, ๊ฒ์ฆํ์ง๋๋ชปํ์ง๋ง๊ฐํธ์ฌ์ํจ์จ์ ์ธ์ ๋ฌด์ํ๊ณผ๊ฒ์ฌ์ค๊ณผ์์ ๊ธฐ์ ์ธํ์กฐ๊ด๊ณ๋ฅผ๊ตฌ์ถํ๋ค๋ฉดํ์ฌ์ํ๋ก์ธ์คํ์์๋๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์์์๋๋์๊ฐ์์ค์ผ์์์๊ฒ์ผ๋ก๊ธฐ๋๋๋ค. ๋์ 3์๋์ 1๊ณผ๋์ 2๋ฅผํตํฉํ๊ฒ์ผ๋ก๊ฐ์ ๋ํ๋ก์ธ์คํ์์์์ฒด๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์ค์๋ณด์ ํ ๊ฒฝ์ฐ 28.45% ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์ํจ๊ณผ๋ฅผ์ด๋์ด๋ด์๋ค. ์ด๋๊ฐ๊ฐ์๋์์ ์ฉ๋ณด๋คํตํฉํ์ฌ์ ์ฉํ๋๊ฒ์ด๋์ฑํจ๊ณผ์ ์ด๋ผ๋๊ฒ์๋งํด์ค๋ค. ์ด์์๊ฒฐ๊ณผ๋ค์์๋ค์๊ณผ๊ฐ์๊ฒฐ๋ก ์๋์ถํ ์์์๋ค. ์ฒซ์งธ, ์๊ธ์ค์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค์ค์์์ค๋ณต๋๊ฑฐ๋ํ์์๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ํ๋ก์ธ์ค๋๊ณผ๊ฐํ๊ฒ์์ ๊ฑฐ๋ํตํฉํ ํ์๊ฐ์๋ค. ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์์ ์ํ๋ํ๋ก์ธ์ค๊ฐ์ํ๋ฐฉ์์์ค์ฆ๋๋ถ๋ฅ์์ ์๋ฅผํตํฉํ๊ณ ์ง๋ฃ์ค์์์์ง๋ฃ๋ฅผ๊ฐํ์์ผ์ง๋ฃ๊ตฌ์ญ์ผ๋ก์ด๋ํ๋ค์์์ถ๊ฐ์ ์ธ์ง๋ฃ๋ฅผ์์ ๊ณ ํตํฉํ๋๊ฒ์ด๋ค. ๋์งธ, ์๊ธ์คํ๋ก์ธ์ค์ค์ค๋นํฌ์๊ฐํ์ํ๋ถ๋ถ์๊ณผ๊ฐํ๊ฒํฌ์ํ์ฌ์ผํ๋ค. ์ ์งธ, ์๊ธ์ค์ง๋ฃํ๋ก์ธ์ค๊ฐ์ ๋ฐฉ์์ํตํฉํด์ผํ๋ค. ๋์ 1๊ณผ๋์ 2์ํตํฉ์์์ฒ๋ผ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์์ ์ ํ์กฐํฉ์ํ๋ก์ธ์ค๊ฐ์ ๋ฟ๋ง์๋๋ผ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋กํ์์ฒด๋ฅ์๊ฐ๊ฐ์์ํฐํจ๊ณผ๊ฐ์์๊ณ ๋ณ์์์์ต์ฑ๊ฐ์ ๊ณผ์๋น์ค์์คํฅ์์๋๋์์ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก๊ธฐ ๋๋๋ค. ํ์ง๋ง์ด๋ฒ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ์๊ธ์ง๋ฃํ์ฅ์๋ฐ๋ก์ ์ฉํ๊ฑฐ๋์ผ๋ฐํํ๊ธฐ์ํด์๋๋ค์๊ณผ๊ฐ์์ ํ์ฌํญ์๊ณ ๋ คํด์ผํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฒซ์งธ, ์๊ธ์ค๊ณผ๋ณ๋๊ณผ์๊ด๊ณ์ค์ ๋ฐ๊ด์ฐฐ์ ํ์ผ๋ก์๊ธ์ค์๋ด์ํ๋ชจ๋ ํ์๊ฐ์๋๋ผ์๊ธ์ค์์๋ฐ๋กํด์ํ๋ํ์๋ง์๋์์ผ๋กํ์๊ธฐ๋๋ฌธ์๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์์ ์ํ๋๋์๋ค์ด์ ์ฒด์๊ธํ์๋ฅผ๋์์ผ๋กํ์ฒด๋ฅ์๊ฐ๋จ์ถ์๋์ด๋์ ๋ํจ๊ณผ๊ฐ์์์ง๋ฏธ์ง์์ด๊ณ , ๋์งธ, ํ์ง๋ฐ๋ณ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์๊ด๋ จํ์๋ฃ๋์๋ฃ์ง์์ธํฐ๋ทฐ๋ฅผํตํดํ๋ํ์๊ธฐ๋๋ฌธ์์๋ฃ์ง์์ฃผ๊ด์ ์ธ๊ฒฌํด๋ก์ธํด์ ํ์ฑ์ด๊ฒฐ์ฌ๋ ์์์ผ๋ฉฐ, ์ ์งธ, ํ์์ํ์๋ฐ๋ผ์ง์ฐฐ์ค์์์ง๋ฃ๊ตฌ์ญ์ผ๋ก์ด๋ํํ์๋์ถ๊ฐ์ ์ง์ฐฐ์ดํ์ํ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ์์์๋๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ง์ฐฐ์ค์ดํ์๋์ถ๊ฐ์ง์ฐฐ์์ด์น๋ฃ๊ฐ์ํ๋๋๊ฒ์ผ๋ก๋จ์ํ์ํจ์ , ๋์ผ๋ก, ๋ณ์๊ณผ์๊ธ์ค๊ฐ์์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์๊ณ ๋ คํ์ง์๊ณ ์๊ธ์ค๋ง์๋์์ผ๋ก์ฐ๊ตฌ๋ฅผ์งํํ์ ์์ ํ์ฌํญ์ผ๋ก๊ณ ๋ คํ ์์๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ด๋ฌํํ๊ณ์ ์๊ทน๋ณตํ๊ธฐ์ํด์๋ํด์ํ์๋ฟ์๋๋ผ์ ์ํ์๊น์งํฌํจํ๋๋์์๋ณ์๊ณผ์๊ด๊ณ๋๊ณ ๋ คํ์ฌ๋ณ์๋ดํ๋ถ์์ํ์์ ์ํ๋ก์ธ์ค์๋ํ์ฐ๊ตฌ์์๊ธ์ค์ํตํํ์์๋ณ๋์ ์์ ์ฐจ๊ฐ์ ์์ํ์ฐ๊ตฌ๊ฐ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก์ํ๋์ด์ผํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ [1] Connelly, L. G., and Bair, A. E.; Discrete Event Simulation of Emergency Department Activity : A Platform for Systemlevel Operations, ACAD EMERG MED, 11(11) : 1177-1185, 2004. [2] Litvak, E.; Boston hospital sees big impact from smoothing elective schedule, OR Manager, 20(12) : 1-5, 2004. [3] Litvak, E., Buerhaus, P. I., Davidoff, F., Long, M. C., McManus, M. L., and Berwick, D. M.; Managing Unnecessary Variability in Patient Demand to Reduce Nursing Stress and Improve Patient Safety, Journal on Quality and Patient Safety, 31(6) : 330-338, 2005. [4] Macdonald, S. J., Karam, I., Al-Shirrawi, N., Chowdhary, R. K., Escalante, E. M., and Afandi, A.; Emeregency Department Process Improvement, In Proceedings of the 2005 System and Information Engineering Design Symposium, 253-262, 2005. [5] Naylor, T. H. and Finger, J. M.; Verification of Computer Simulation Models, Management Science, 2 : 92-101, 1967. [6] Rossetti, M. D., Trzcinski, G. F., and Syverud, S. A.; Emergency Department Simulation and Determination of Optimal Attending
24 ์ด์ ๋ง ๊น๋ฏธ์ด ๊น๋ํ ์ด์ข ์ผ ๊น๊ธฐ๋ง ์ด์ํ ๊น์นํธ ๋ฐ์ ์ Physician Staffing Schedules, Proceedings of the 1999 Winter Simulation Conference, 1532-1540, 1999. [7] Su, S. and Shih, C. L.; Resource reallocation in an emergency medical service system using computer simulation, American Journal of Emergency Medicine, 20(7) : 627-634, 2002.