์ด์๋ถ์(Issue Paper)์ ์ง์ญํ์์ด๋ ์ด์๋ฅผ ๋ฐ๊ตดํ์ฌ ๊ทธ์ ๋ํ ๋ฌธ์ ์ ๊ธฐ์ ์ํฉ์ง๋จ์ ํตํด ์ ์ฑ ์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก์, ๋ณด๋ค ์ฌ๋ ์๋ ์ ์ฑ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์ ํ์ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 2009. 1 ์ฐ๊ตฌ์ง ๊น์ํ ๋ฐ์ฌ(๊ฒฝ๋จ๋ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ตฌ์์) ๊ณต๋์ฐ๊ตฌ ์ด๊ธฐ์(๊ฒฝ๋จ๋ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ๋ฌธ์ฐ๊ตฌ์) ์ธ๋ถ์๋ฌธ ์ต์ ๊ฒฝ(๊ฒฝ์๋จ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์ฑ ๊ณผ) ์์ฐฝ๊ตญ(ํ๊ตญ์ฐ์ ๋จ์ง๊ณต๋จ ๋๋จ์ง์ญ๋ณธ๋ถ) ๋ฐฑ์์ถ(์ฐฝ์์๊ณตํ์์) ๊น๋ช ๋ ฌ(๊ฒฝ๋จ์ง๋ฐฉํต๊ณ์ฒญ) ์ ํ๋(๊ฒฝ๋จ์ค์๊ธฐ์ ์ฒญ) ๋ฐ์๊ท(ํ๊ตญ์ํ ๊ฒฝ๋จ๋ณธ๋ถ) ์ฅ๋งน๋ ฌ(๊ฒฝ๋จ๋ํ๊ต ๊ฒฝ์ ๋ฌด์ญํ๋ถ) ๊น์๋(๊ฒฝ์๋ํ๊ต ๊ฒฝ์ ํ๊ณผ)
๋ชฉ์ฐจ -๋ชฉ ์ฐจ- โ . ์๋ก 1 โ ก. ๊ตญ๋ด์ธ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 3 1. ๊ตญ์ธ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 3 2. ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 4 โ ข. ๊ตญ๋ด์ธ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 6 1. ์ธ๊ณ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 6 2. ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 8 โ ฃ. 2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 14 1. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 14 2. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์งํ ์ ๋ง 16 3. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง 23 โ ค. ์ข ํฉํ๊ฐ ๋ฐ ์์ฌ์ 30 1. ์ข ํฉํ๊ฐ 30 2. ์์ฌ์ 31 ์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 35 - i -
์ด์๋ถ์ - ํ ๋ชฉ ์ฐจ - (ํ 1) ๊ธฐ์ ๋ค์ ์ต๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ 5 (ํ 2) ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 8 (ํ 3) ์ฃผ์ ๋ฏผ ๊ด ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ ๋ง 10 (ํ 4) 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ ๋๋น 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ BSI์ ๋ง์น 12 (ํ 5) 2008๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ์ ์๋๋น ์ง์์ถ์ด 15 (ํ 6) 2009๋ ์ ๊ตญ๊ณผ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ฃผ์์งํ(์ ์ )์ ๋ง 16 (ํ 7) ๊ฒฝ๋จ์ ํญ๋ชฉ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง(๊ฒฝ๋จ๋ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์) 24 (ํ 8) ๊ฒฝ๋จ์ ํํ ์ง์ข ์ ์ข ๊ท๋ชจ ๊ถ์ญ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง 26 (ํ 9) ๊ฒฝ๋จ์ ํญ๋ชฉ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง(์ค์๊ธฐ์ ์ค์ํ) 27 (ํ10) ๊ฒฝ๋จ์ ์กฐ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง ๋น๊ต 29 - ii -
๋ชฉ์ฐจ - ๊ทธ๋ฆผ๋ชฉ์ฐจ - (๊ทธ๋ฆผ 1) ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์์ด ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ 9 (๊ทธ๋ฆผ 2) ์ ์กฐ์ ์ข ๋ณ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ ๋๋น 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ BSI์ ๋ง์น 13 (๊ทธ๋ฆผ 3) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ง์ญ๋ด์ด์์ฐ(GRDP)์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 18 (๊ทธ๋ฆผ 4) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๋ฏผ๊ฐ์๋น ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 18 (๊ทธ๋ฆผ 5) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฑด์คํฌ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 19 (๊ทธ๋ฆผ 6) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค๋นํฌ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 20 (๊ทธ๋ฆผ 7) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค์ ๋ฅ ์ ๋ง 21 (๊ทธ๋ฆผ 8) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ์ง์ ์ฆ๊ฐ์จ ์ ๋ง 21 (๊ทธ๋ฆผ 9) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์์ถ์ ์ฆ๊ฐ์จ ์ ๋ง 22 (๊ทธ๋ฆผ10) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง 23 (๊ทธ๋ฆผ11) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง 25 (๊ทธ๋ฆผ12) 2009๋ ๊ธฐ๊ด๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง 29 (๊ทธ๋ฆผ13) ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ์ํ๋ ์ ๋ก์์ธ 32 (๊ทธ๋ฆผ14) ์๊ธ์กฐ๋ฌ์ ์ ์ธํ ๊ฒฝ์์ ์ ๋ก์์ธ 32 - iii -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 2009๋ ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ๊ฒฝ์ ์งํ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ฌ์ง์(BSI)๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ดํด๋ด. BSI๋ฅผ ์ฒจ๊ฐํ ์ด์ ๋ ์ง์ญํต๊ณ์ ํ๊ณ๋ก ์ธํ ๊ฑฐ์์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ๋ฌธ์ ์ ์ฑ์ฅ๊ธฐ ์ฌ์จ์ ์ํ ์ ๋ง์งํ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ํํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฒฝ์ ์งํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ์ ๊ตญ(2.0%)๊ณผ ๋๋์์ดํ 2.3%์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ์ํํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์. 1์ธ๋น ์ง์ญ๋ด ์ด์์ฐ์ 2๋ง659๋ฌ๋ฌ ๋ฏผ๊ฐ์๋น๋ 0.9% ๊ฑด์คํฌ์ 3.3% ์ค๋นํฌ์ -4.1%๋ฅผ ๋ํ๋ผ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์. ๋๋ด์ธ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ ์ฒด๋ก ์์ถ๊ณผ ์์ ์ 2008๋ ์ ๋นํด ์๋นํ ๋ฎ์ 5.7%์ 4.1% ์ ๋์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๊ณ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๊ธฐ์ ๋ค์ ํ์ฅ์ฒดํ์ ์์นํํ ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ฌ์ง์๋ 2008.11.3~11์ผ๊ฐ ์ง์ญ์ ์ ๋ต์ฐ์ ์ธ ์กฐ์ ์ฐ์ ์๋์ฐจ์ฐ์ ๊ณต์๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ ํ ์ฐ์ ๊ธฐ๊ณ 494๊ฐ์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ฉฐ, 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ๋ 39, 2008๋ ์ ์ฒด๋ 48๋ก ๋ํ๋ 2008๋ ์ ๋นํด ์๋นํ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ ๋ง์ง์ ์ญ์ ์๋ฐ๊ธฐ 80, ์ ์ฒด 83์ผ๋ก ๋ํ๋ ๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ์๋น ์ฌ๊ฑด์ ์์ถ ๋ฑ์ ๋๋ณํ๊ณ ์์. ๊ท๋ชจ๋ณ๋ก ๋ณด๋ฉด 100~300์ธ ๋ฏธ๋ง(103)<30~100 ์ธ๋ฏธ๋ง(92)<30์ธ๋ฏธ๋ง(79)<300์ธ์ด์(55), ์ง์ญ๋ณ๋ก ๋ณด๋ฉด ํด์๊ถ(91)<์ค๋ถ๊ถ (84)<์๋ถ๊ถ(83)<๋๋ถ๊ถ(81) ์์ผ๋ก ๋ํ๋จ ์ง์ญ๊ธฐ์ ๋ค์ ํ์ฌ ์๊ธ์กฐ๋ฌ(63.4%), ํ๋งค ๋ฐ ๋ง์ผํ (18.4%), ๊ณ ๊ธ๋ฆฌ(10.1%), ์ธ๋ ฅ(6.0%) ์์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ์์ ์ ๋ก๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๋๋ผ๊ณ ์์์ผ๋ฉฐ, ๋จ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ ์์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ง๋ฐฉ์ฌ์ ํ์ถฉ์ ์ฑ , ์ฅ๊ธฐ์ ์ผ๋ก๋ ์ง์ญ ์ ์กฐ์ ์ ์ฑ์ฅ๊ธฐ๋ฐ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ์์ฐํ๊ท ๋น์ฉ์ ์ค์ด๋ ์ ์ฑ , ์ฑ์ฅ๋๋ ฅ ์ฐ์ ์ธ ํญ๊ณต ๋ฐ์ด์ค, ๋ก๋ด ์ง๋ฅํ ํ, ์กฐ์ ์ฐ์ ์ก์ฑ์ ์ฑ , R&D ํฌ์ ํ๋์ ํด๋ฌ์คํฐ ์งํฅ์ ์ฑ ์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ์ถ์ง๋์ด์ผ ํจ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ์์๋ ์ธ๊ณ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ํด ์ ์ง๊ฐ๊ตญ๋ค์ ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ํฌ์์ ์ฑ ์ ์ถ์งํ๊ณ ์๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ถ๋ ํ๋์ฌ์ ์ ์ฑ ์ ํ๋ฐฉํ๊ณ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ฒฝ๋จ ์ญ์ ๋ ์ ๋จํด์๊ถ๋ฐ์ ํน๋ณ๋ฒ ์ ๊ฐ ๋ฐ ๋ก๋ด๋๋ ์ ์น, ๋จ๊ฐ๋์ ๋ ์ ๊ฑด์ค ๋ฑ ์๋ก์ด ์ต์ข ์์ ํ๋ฆ์ด ์ ๊ฐ๋๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณผ๊ฑฐ ์ถ์ธ์ ๊ตญ๊ฐ์ฑ์ฅ ๊ธฐ์ฌ์ ์ํ 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ๋ค์ ํธ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์์
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง โ . ์๋ก ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ๋ฏธ๋์ ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ ๋ณ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณผํ ์ ์ธ ๋ถ์๊ธฐ๋ฒ์ ํตํด ์์ธกํจ์ผ๋ก์จ ๊ฒฝ์ ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์์์ ๋ถํ ์ค์ฑ์ ์ต์ํ ํ ์ ์๋ค๋ ์ ์์ ๋๋ฆฌ ํ์ฉ๋๊ณ ์์ ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ๊ณผ๊ฑฐ์ ํต๊ณ์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ผ์ ํ ์์ธก๋ชจํ์ ๋ง ๋ค๊ณ , ์ด์ ์ ๊ฐํ์ฌ ๋ถ์ ์ ๋งํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ์ดํ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์๋ ์ ์น ๊ฒฝ์ ์ฌํ์ ๋ณ์๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ๋ง์ ์ ํ๋๊ฐ ๋จ์ด์ง ์๋ฐ์ ์๋ ํ๊ณ๋ฅผ ์ง๋๊ณ ์์ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๋นํด ์ธ์๋ณ์๊ฐ ๋ฏธ์น๋ ๊ฐ๋๊ฐ ๋๋ฌด ํฌ๊ณ , ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ ์ธ์๋ณ์๊ฐ ๋๋ฌด ๋ง์ ์ ๋ง์ ์ด๋ ค์์ด ๊ฐ๊ฐ ์กด์ฌํจ ์ค๋๋ ๋๋ฌด ๋ง์ ์ ๋ณด๋ค์ด ๊ณต๊ธ๋์ด ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ์ ํ๋๋ฅผ ์คํ๋ ค ๋ ๋จ์ด๋จ๋ฆด ์๋ ์๋ค๋ ์ ๋ ๊ฐ๊ณผํ ์ ์์. ์ฆ ์ ๋ง์ ๋ํ ๋ง์ ์ ๋ฃ์ ์ ๋ณด๋ค์ ์คํ๋ ค ์ ๋ง์ ๋์ฑ ์ด๋ ค์์ง๊ฒ ํ๊ณ ์์ ๊ณ๋ํ๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ ์น ์ฌํ์ ๋ณ์๋ค๊ณผ ์ด๋ก๋ถํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ ์ฃผ์ฒด๋ค์ ์ฌ๋ฆฌ์ ์์ธ๋ค์ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ์ํค๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด๋ค์ ์ ๋ง์น๊ฐ ์ ์ค๋๋ ๊ฒ ์์ฒด๋ฅผ ๋น์ ์์ ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๋ ๊ฒ์ด ๋ง๋ ํํ์ผ์ง๋ ๋ชจ๋ฆ ๊ฒฝ๋จ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ง์ญํต๊ณ๋ ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์ฑ ์ ๋ณด์กฐํต๊ณ๋ก ๋ฐ์ ๋์ด์ ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด์์ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ๋ง๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ชจํ์ ์๋ฆฝํ๋๋ฐ ์ด๋ ค์์ด ์์ ์ด๋ฌํ ํ์ค์์ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ์ฌ์ ์ ๊ณ ์ฐฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ทธ ํ๊ณ๋ฅผ - 1 -
์ด์๋ถ์ ์ค์ค๋ก ๋ค์ด๋ด๋ ๊ฒ์ด์ง๋ง ์ ๋ถ ๋ฐ ๊ธฐ์ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด์์ ๋ฐํํ๋ ๊ฒฝ ์ ์ ๋ง์ ์ ๋์ ์งํ๋ณด๋ค๋ ์ฒซ์งธ, ์งํ์ ๋ด๊ธด ์ถ์ธ๋ฅผ ์ฝ๊ณ ์ดํดํ๋ ์๋ชฉ, ๋์งธ ์งํ๊ฐ ๋ณํ๋๋ ์์ธ์ ๊ท๋ช ํ๋ ๊ฒ๋ ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ์ ์ ์ฑ ๋ฐฉ ์์ ๋ณด๋ค ํจ์จํ ์ํฌ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๊ณผ์ ๋ 2009๋ ์ ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ์ ๋งํ๊ธฐ ์ํด, ์ฒซ์งธ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๋ํ ๊ตญ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด๋ค์ ์ ๋ง์งํ ๋ฐ ๋ณํ์์ธ, ๋์งธ ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ ์ ๊ตญ๋ด ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด๋ค์ ์ ๋ง์งํ ๋ฐ ๋ณํ์์ธ์ ์ฌ์ ์ ์ ๋ฆฌํ๊ณ , ์ ์งธ ๊ฒฝ ๋จ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๊ทธ๋์ ๊ตญ๊ฐ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ๋๋ฅผ ๊ธฐ์ด๋ก ์ ๋ง์งํ๋ฅผ ์ด ํด๋ณด๊ณ , ๋ท์งธ ์ง์ญ๊ธฐ์ ๋ค์ด 2009๋ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์๊ฐํ๋์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ง์ญ๊ธฐ๊ด์์ ์ ์ํ ์งํ๋ค์ ์ด๊ด ์ ์ํ๊ณ ์ ํจ - 2 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง โ ก. ๊ตญ๋ด์ธ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 1. ๊ตญ์ธ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด 2008๋ 9์ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ด๋ํ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด๋ค์ด ํ์ฐ๊ณผ ์ถ๊ฐ์ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด ๋ถ์ค๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ ๊ธ์ต๋ถ์์ด ์ง์๋๊ณ ์์. 2008๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฐ ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ์ํฅ์ผ๋ก 3%๋์ ์ฑ์ฅ์ ๊ทธ์น ์ ๋ง์. ์ธ ๊ณ ๊ฐ๊ตญ์ ๋ค๊ฐ์ ์ธ ์์ ํ๋ ธ๋ ฅ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ธ์ต์์คํ ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ ์ ํ์ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๋ถ์ค์ด ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ๋ก ์ฎ๊ฒจ๊ฐ๋ฉฐ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๋๋ฐ์นจ์ฒด๊ฐ ํ์คํ๋๊ณ ์์ 2008๋ 7์ ์ฌ์์ต๊ณ ์น(WTI ๆฒน 145.49๋ฌ๋ฌ)๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๊ตญ์ ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์์ ๋ํ๋ก 1/3์์ค์ผ๋ก ํ๋ฝํ๋ ๋ฑ ๊ตญ์ ์ ์์ฌ ๊ฐ๊ฒฉ์ ํ๋ฝํ๋ ์ถ์ธ์ IMF๋ 11์ ๋ฐํํ ์์ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๋ง์ ํตํด ๊ธ์ต์์ฅ๋ถ์์ ์ฑ, ๊ธ ๋ก๋ฒ ๋ถ๊ท ํ, ์ฃผ์ ์ ์ง๊ตญ์ ๋ด์์นจ์ฒด ๋ฑ์ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ๋ถ์์์ธ์ผ๋ก ์ง ์ ํจ ๊ธ์ต์์ฅ๋ถ์์ ์ฑ์ 2008๋ 9์ ๋ฆฌ๋จผ๋ธ๋ผ๋์ค์ ํ์ฐ์ ์ฒญ์ผ๋ก ๋ค์ ์ฆํญ๋๊ณ ์์ด 2009๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ํฅ๋ฐฉ์ ์ต๋๋ณ์๊ฐ ๋ ์ ๋ง์ด๋ฉฐ, ๊ธ ์ต๊ธฐ๊ด์ ์ถ๊ฐํ์ฐ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๋ถ์ค๊ท๋ชจ ํ๋ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ์ ์ ์ฉ๊ฒฝ์์ ์ฅ๊ธฐํ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ ์ ์ง๊ตญ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๋ฌธ์ ๋ก ์ด๋ฐ๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ ์ํฉ์ผ๋ก ์๊ธํ์ ์ ํฌ์์ถ์๊ฐ ์ง์๋์ด ๊ฒฝ์ ๊ธฐ์ด์ฌ๊ฑด์ด ์ทจ์ฝํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๋ถ๋ ์ฌํ ๋ฅผ ์ง๋ฉดํ ์ ์์. ์์ด์ฌ๋๋, ์ฐํฌ๋ผ์ด๋, ํ๊ฐ๋ฆฌ ๋ฑ IMF ๊ตฌ์ ๊ธ์ต - 3 -
์ด์๋ถ์ ์ง์์ด ๊ฒฐ์ ๋์์ผ๋ฉฐ ์ด์ธ์๋ ๋ค์์ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ด ๊ตฌ์ ๊ธ์ต์ ์ ์ฒญํ์ ๊ฑฐ๋ ์ ์ฒญ์ด ์์๋จ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ ์ง๊ตญ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก GDP์์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋ถ ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๋ ๊ฐ์ธ์๋น์ง์ถ์ด ๋น ๋ฅด๊ฒ ์์ถ๋๊ณ ์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ ํฅ์์ฅ ์ผ๋ก ๊ฒฝ๊ธฐ๋ํ๊ฐ ํ์ฐ๋๊ณ ์์ด ์๋น์ฌ๋ ฅ ์์ค๋ก ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ์นจ์ฒด๊ฐ ์ฅ๊ธฐํ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ 2. ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ๋ 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ์ ๋ค์ด ์์ถ์ฆ๊ฐ์ธ๊ฐ ๋ํ๋๊ณ , ๋ด์๋ถ์ง์ด ์ฌํ๋๋ ๋ฑ ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๋น ๋ฅธ ์๋๋ก ํ๊ฐํ๊ณ ์์ ๊ฒฝ์์์ง ์ ์ ํญ ํ๋์ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ ์ฉ๊ฒฝ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฌ๋ฌ ์ฐจ์ ์ ์ด๋ ค์ ์ด ์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ธ๊ตญ์ธ ํฌ์์๋ค์ ์ญ์ก๊ธ ์์๊น์ง ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ ๋ค์ด ๊ตญ๋ด ๊ธ์ต ์์ฅ์ ๋ถ์์ ์ฑ์ด ํ๋๋๊ณ ์์ ์๋น๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์์ฅ๋ถ์์ด ์ง์๋๊ณ ์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ณ ์ฉ๋ถ์ง, ์์ฐ๊ฐ์น ๊ฐ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํด ํฌ๊ฒ ์์ถ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ค๋นํฌ์๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด ์ธ์์ ๋๋ฐ ๋ถ์ง์ผ๋ก ๊ธ๊ฒฉํ ์ ํ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ ์/๋ฌ๋ฌ ํ์จ์ ์ฃผ์ ํฌ์์๊ธ ์ ์ถ ๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ ๋์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธ๋ฑํ๋ ๋ชจ์ต์ด๋ฉฐ ์์ฅ๊ธ๋ฆฌ๋ ๋ฌผ๊ฐ ๋ถ์ ์ฐ๋ ค๋ก ์์น, ๊ธฐ์ ์๊ธ์ฌ์ ๋ ํฌ๊ฒ ์ ํ๋๋ ๋ชจ์ต์ 1) 1)9์ ๋ฆฌ๋ง๋ธ๋ผ๋์ค์ ํ์ฐ์ ์์์ผ๋ก ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ์ด ๋ค์ ๋ถ์ํ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๋ฉฐ VIX ์ง์๊ฐ ์ฌ์์ต๊ณ ์์ค์ผ๋ก ๊ธ๋ฑํจ๊ณผ ๋์์, ๊ตญ๋ด KOSPI์ง์๋ ๊ธ๋ฝ, ์/๋ฌ๋ฌ ํ์จ์ ๊ธ๋ฑํ๋ ๋ฑ ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ์ ๋ถ์๊ฐ์ ๋ฏผ๊ฐํ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๋ฉฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋์กฐ ํ๋๋ ์์์ - 4 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๋์ธ์ฌ๊ฑด์ ๊ฐ์ ์ฌ๋ถ๊ฐ ๋ถํฌ๋ช ํ ์ํฉ ์ฆ, ๊ฒฝ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒฝ ์ ์ฃผ์ฒด๋ค์ ์๋น ๋ฐ ํฌ์์ฌ๋ฆฌ ์์ถ์ด ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ํํ๋ ์์ธ ์ผ๋ก ์์ฉํ๊ณ ์์ ๊ณ ์ฉ์ํฉ์ ํฌ์ ๋ถ์ง๊ณผ ์๋น ๋ํ๋ก ๊ณ ์ฉํจ๊ณผ๊ฐ ๋์ ๋ด์ ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๋ ํ๋๋ฉด์ ๊ธฐ์ ๋ค์ ์ ๊ท๊ณ ์ฉ์ด ์ค์ด๋ค์ด ๊ณ ์ฉ ์๋ ์ฑ์ฅ์ด ๋ํ๋จ. IT ๋ฑ ๊ธฐ์ ์ง์ฝ์ ์ฐ์ ์ ์ฑ์ฅ๊ณผ ๋์์ ์์ถ์ ๊ณ ์ฉ ์ฐฝ์ถ๋ ฅ์ด ์ฝํ ์ ๋ ๊ณ ์ฉ์ฌ์ ์ ์ ํ์ํค๋ ์์ธ์ด ๋๊ณ ์์ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์์ ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค๋ก ์ธํ ์ ๊ฐ ํ๋ฝ ๋ฑ์ ์์์ฌ๊ฐ๊ฒฉ์ ํ๋ฝ์ด ํํฅ ์์ ํ ์์ธ์ผ๋ก ์์ฉํ๊ณ ์์ ํ์ฌ ๊ธฐ์ ๋ค์ด ๊ฐ์ฅ ๋๋ ค์ํ๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ์ ํ์จ์ํ(39.9%)๊ณผ ๊ธ ์ต์๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ธ ์ ๋์ฑ ๋ถ์กฑ(29.9%), ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ฐ ๊ณ ์์์ฌ๊ฐ (25.8%) ์์ด๋ฉฐ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์ ์ฒด์ 70% ์ ๋๋ฅผ ๋ฌํ๊ณ ์์ (ํ1) ๊ธฐ์ ๋ค์ ์ต๋ ๋ฆฌ์คํฌ ์์ธ ๊ตฌ ๋ถ ํ์จ ์ํ ์ ๊ธ ์ ๋์ฑ ๋ถ ์กฑ ๊ณ ์ ๊ฐ ๊ณ ์์์ฌ๊ฐ ๋ ธ์ฌ ๋ถ๊ท ํน ํ ์นจ ํด ๊ธฐ์ ์ ์ถ ๊ธฐ ์ ์ ์ก ๋ฆฌ์คํฌ ๊ฒฝ์๊ถ ์ ํ ๊ธฐ ํ ํฉ ๊ณ ๋น์ค (%) 39.9 29.9 25.8 2.2 0.9 0.5 0.5 0.3 100.0 ์ฃผ)๋ํ์๊ณตํ์์๊ฐ ์ ๊ตญ 500๊ฐ์ฌ๋ก๋ถํฐ 2008๋ 11์ 12~18์ผ๊น์ง ์ ํ ๋ฐ ํฉ์ค๋ก ์กฐ์ฌํ ๋ด์ฉ์. - 5 -
์ด์๋ถ์ โ ข. ๊ตญ๋ด์ธ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 1. ์ธ๊ณ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ์ด๊ด ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๊ฐ ์ง์๋๋ฉฐ 2.0%์ ๊ทธ์น ์ ๋ง์ ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๊ฐ ๊ณ์๋๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋์ ์ฑ์ฅ์ธ๋ฅผ ์ง์ํ๋ ์ค๊ตญ์ ๋น๋กฏํ ์ ํฅ๊ฐ๋๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ํ๊ฐ ๊ตญ๋ฉด์ ์ง์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ IMF๋ 2009๋ ๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 2008๋ ์ 3.7%๋ณด๋ค 1.5%p ๋ฎ์ 2.2%๋ก ์ ๋ง ๊ตญ๋ด ๋ฏผ ๊ด์ฐ๊ตฌ์๋ค๋ 2009๋ ๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 1.3~3.1%๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์์ 2009๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๋ง์ด๋์ค ์ฑ์ฅ์ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ ๋๋ ๋ฑ ์ฑ์ฅ๋ํ์ธ๊ฐ ๋๋ ทํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ, ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์๊ณผ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ ์ ์์ถ ๋ฑ ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๊ฐ ์ ํฅ๊ฐ๋๊ตญ์ ์ฑ์ฅ ๋ชจ๋ฉํ 2) ์๋ ์ ํฅ์ ๋ฏธ์ณ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ธ ์นจ์ฒด๊ตญ๋ฉด์ ์ง์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๊ตญ๊ฐ๋ณ ์ ๋ง ๋ฏธ๊ตญ๊ฒฝ์ ๋ 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ด๋ํ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด์ ํ์ฐ๊ณผ ์ถ๊ฐ์ ๊ธ์ต๊ธฐ ๊ด ๋ถ์ค๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ ๊ธ์ต์๊ธฐ๊ฐ ์ฌํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ๋ ๊ธ์ต์ ๊ธฐ์ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ํ๊ธํจ๊ณผ๊ฐ ์ฆ๋๋์ด ๊ทน์ฌํ ๋ถ์ง์ ์ด์ด๊ฐ๋ค๊ฐ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ดํ ํ๋ณต์ธ๋ฅผ ๋ํ๋ผ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ฐ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง์ด๋์ค๋ฅผ ๊ธฐ 2)๋ชจ๋ฉํ (momentum)์ด๋ ๋ฌผ์ฒด๊ฐ ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ณ๋ํ๋ ค๋ ๊ฒฝํฅ ์ฆ, ๋ฌผ๋ฆฌ ํ ์ฉ์ด๋ก ๋๋ ฅ์ ๋งํ๋ฉฐ, ์ถ์ง๋ ฅ ์ฌ์ธ ํ์ฑ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๊ฒฝ์ ํ์์๋ ํ๊ณ๋ณํ์จ์ ๋ป ํ๋ค. ํนํ ์ฃผ์์์ฅ์์ ์ฃผ๊ฐ๊ฐ ์์น์ถ์ธ๋ฅผ ํ์ฑํ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ผ๋ง๋ ๊ฐ์์ ๋ถ์ฌ ์์ง ์ผ ์ ์๋์ง๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ์งํ๊ฐ ๋๋ค. - 6 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ์ ๋ก๊ฒฝ์ ๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ๋ํ์ ์ ๋กํ ๊ฐ์ธ๋ก ์์ถ์ด ํฌ๊ฒ ๋ํ๋๊ณ 2008๋ ์ ๋ก์ง์ญ ์ธํ๋ ์ด์ ์ด 1992๋ ์ดํ ์ต๊ณ ์น(3.5%)๋ฅผ ๊ธฐ๋ก ํ๋ ๋ฑ ๊ฒฝ์ ์ํฉ ์ ํ๋ก 2008๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 1.2% ๋ด์ธ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ 2009๋ ์๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ํ๋ก ์ธํ ๋ด์์นจ์ฒด๊ฐ ๋ณธ๊ฒฉํ๋์ด ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ด ๋์ฑ ํ๋ฝํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง ์ผ๋ณธ๊ฒฝ์ ๋ ์ฑ์ฅ์ ์ฃผ๋ํ๋ ์์ถ ์ฆ๊ฐ์ธ๊ฐ ๋ํ๋๊ณ ๋ด์๋ถ์ง์ด ์ด์ด ์ ธ ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ, 2009๋ ๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 0.2% ๋ด์ธ ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์. ์/๋ฌ๋ฌ ํ์จ ์์น๊ณผ ์์์ ์ ํฅ๊ฐ๋๊ตญ์ ๊ฒฝ ์ ์ฑ์ฅ์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ ํธ์กฐ๋ฅผ ๋ํ๋ผ ์๋ ์๊ฒ ์ผ๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ ์ ๋ฐ์ ์ฑ์ฅ๋ ฅ ์ ํ๋ก ์ธํด ํฌ๊ฒ ํธ์ ๋๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ธ ์ ๋ง 2008๋ ์ค๊ตญ์ ์ฑ์ฅ์ธ๋ ์ฝ๊ฐ ๋ํ๋๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด์ง๋ง 9%๋์ ์ฑ ์ฅ๋ฅ ์ ์คํ๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์์ถ ๊ฐ์์ ํจ๊ป ์๋น์ ๋ฌผ๊ฐ๊ฐ ๋์ ์์ค์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์. ์์ฐ์์ฅ์ ๋ฒ๋ธ ๋ถ๊ดด ์กฐ์ง์ด ๋ณด์ด ๊ณ ์๊ณ ์ฌ๋ฆผํฝ ๊ฐ์ต ์ดํ ํฌ์๊ฐ ๊ธ์ํ ์ค์ด๋ค๋ฉด์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ด ํฐ ํญ ํ๋ฝํ๋ ๋ฐธ๋ฆฌํจ๊ณผ 3) ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 7.7~9.5% ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ 3)๋ฐธ๋ฆฌํจ๊ณผ(Vally Effect)๋ ์ฌ๋ฆผํฝ ์ดํ ๊ฐ์ต๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์นจ์ฒด๋๋ ํ์์ ๋งํ ๋ค. ์ฌ๋ฆผํฝ ๊ฐ์ต๋ฅผ์๋๊ณ ๊ฐ์ข ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ฑด์ค ๋ถ์ผ๋ก ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๊ณผ์ด๊ตญ๋ฉด์ ๋ค์ด์ฐ๋ค๊ฐ ์ฌ๋ฆผ ํฝ์ด ๊ธ๋๊ณ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ง๋๊ณ ๋๋ฉด ๊ทธ ๋ฐ์์ฉ์ผ๋ก ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๊ฐ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์งํ๋๋ค๋ ๊ฒ ์ ๋ฏํ๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ง๋ก ํ๋ฉด ์ฌ๋ฆผํฝ ํ์ ์ฆ(Post-Olympic slump)์ด๋ค. ์ฌ๋ฆผํฝ์ ์ฒ ๋ฌธํ์ ์ธ ๊ท๋ชจ๊ฒฝ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์๋ํ๋ ์ด๋ํ ์ด๋ฒคํธ์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง ํ์ ์ฆ๋ ๋ฌด์ํ ์ ์๋ ๊ฒ ์ฌ์ค์ด๋ค. ํ ์๋ก ์บ๋๋ค๋ 1976๋ ๋ชฌํธ๋ฆฌ์ฌ ์ฌ๋ฆผํฝ์ ์น๋ฅผ ๋ ์ง ๋น์ 2007๋ ์์ผ ๋ค ๊ฐ์๋ค. 1984๋ ๋ถํฐ 2004๋ ๊น์ง ์ด 6์ฐจ๋ก ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, 1996๋ ์ ํ๋ํ ์ฌ๋ฆผํฝ์ ์ ์ธํ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ์ฌ๋ฆผํฝ ๊ฐ์ต๊ตญ๋ค์ด ์ฌ๋ฆผํฝ ์ดํ ๊ฒฝ์ ์นจ์ฒด๋ฅผ ๊ฒฝํ ํ์๋ค. 1988๋ ์์ธ ์ฌ๋ฆผํฝ ์ญ์ ์ฌ๋ฆผํฝ ์ดํ ์ฃผ์๊ณผ ๋ถ๋์ฐ ์์ฅ์ด ๊ธ๊ฒฉํ ๋ถ๊ดดํ ๋ ๋ฐธ๋ฆฌํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒฝํํ ๋ฐ ์๋ค. - 7 -
์ด์๋ถ์ (ํ2) ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง ๊ตฌ ๋ถ 2008 2009 ํ์ ์ผ์ฑ LG IMF OECD ํ์ ์ผ์ฑ LG IMF OECD ์ธ๊ณ 3.6 2.7 3.9 3.7 1.8 1.9 1.3 3.1 2.2 1.7 ๋ฏธ๊ตญ 1.3 1.4 1.5 1.4 1.8-1.0-0.5 0.4-0.7 1.1 ์ ๋ก 0.9 1.2 1.2 1.2 1.3-0.8-0.3 0.6-0.5 1.4 ์ผ๋ณธ 0.3 0.5 0.8 0.5 1.2-0.5-0.2 0.5-0.2 1.5 ์ค๊ตญ 9.5 9.8 9.8 9.7 10.0 7.7 8.1 8.2 8.5 9.5 ์ฃผ)์ผ์ฑ์ ์ผ์ฑ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์(SERI), LG๋ LG๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์(LGERI). 2. ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 1) ๊ฒฝ์ ์งํ ์ ๋ง ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ 2009๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ๊ฒฝ์ ์ ๋ํด ๊ตญ์ฑ ๋ฐ ๋ฏผ๊ฐ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด ๋ฑ์ 2008๋ ์ 3.7~4.4%๋ณด๋ค ๋ฎ์ 3.0% ๋ด์ธ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ฌ์ฑํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธก ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ํ๊ตญ์ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ 2.0%๋ก ์ ๋ง ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ํจํด์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ค๊ฐ์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ถ์์ฑ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋๊ณ ๋ํ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ด ์๋ฐ๊ธฐ ์ดํ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ด ๋์์ง๋ ์์ ํ๊ณ ( ไธ ไฝ ไธ ้ซ : ์๋ฐ๊ธฐ์๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ์ ์ฑ์ฅ ํ๋ฐ๊ธฐ์๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ์ฑ์ฅํ์)ํ์์ด ๋ํ๋ ์ ๋ง์ ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธ๊ณ๊ต์ญ ์ฆ๊ฐ์จ์ด ์ ๋ ๋ ์ ๋นํด ํฐ ํญ ๋ฎ์์ง ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ ์ ๊ฐ ๋ฐ ์์์ฌ๊ฐ ํ๋ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋จ ๊ฐ ํ๋ฝ์ผ๋ก ์์ถ์ฆ๊ฐ์จ๋ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋จ - 8 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ์ฃผ)๊ตญํ์์ฐ์ ์ฑ ์ฒ. (๊ทธ๋ฆผ1) ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์์ด ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ์๋น์ ํฌ์ ๋ฏผ๊ฐ์๋น๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์์ฅ๋ถ์์ด ์ง์๋๊ณ ์๋ ์์์ ์ ๊ท๊ณ ์ฉ ์ฐฝ์ถ๋ ฅ ์ฝํ๋ก ์ธํ ๊ณ ์ฉ๋ถ์ง, ์ฃผ๊ฐํ๋ฝ๊ณผ ๋ถ๋์ฐ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฐ๊ณ์ ์์ฐ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฐ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํด ์๋น์ฌ๋ฆฌ๊ฐ ํฌ๊ฒ ์์ถ๋์ด ์์. 2009๋ ์๋ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๊ฐ ์ง์๋๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ณ ์ฉ ๋ถ์ง, ้ ์์ฐํจ๊ณผ ๋ฑ์ผ ๋ก ๋ฏผ๊ฐ์๋น์ ๋ถ์ง์ ์ฌ์ ํ ์ง์๋ ์ ๋ง ์ค๋นํฌ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ถ์ ์ ๊ทน์ ์ธ ํฌ์ ์ ์ธ์ฑ ์ค์, ํ์จ์ ํ๋ฝ ๋ฑ ํฌ ์์ฌ๋ฆฌ ๊ฐ์ ์์ธ๋ ์์ผ๋ ๊ตญ๋ด์๋น๋ถ์ง๊ณผ ์์ถ๊ธฐ์ ์ ์ฑ์ฐ์ฑ ๋ฐ ์์ต์ฑ ๊ฐ์ ๋ฏธํก ๋ฑ ํฌ์์ฌ๋ฆฌ ์ ํ์์ธ์ด ์์กดํ๊ณ ์์ด ์ค๋นํฌ์์ ํ๋ณต์ธ๋ ๋ฏธ์ฝํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ - 9 -
์ด์๋ถ์ ๊ฑด์คํฌ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด ์์ ๋ฏผ๊ฐ๋ถ๋ฌธ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ฑด์ค๊ฒฝ๊ธฐ ๋ถ์ง์ด ์ง์๋๊ณ ์๋ ์ํฉ์ผ๋ก 2009๋ ์๋ ํ๋ณต์ธ๋ ์ ํ์ ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์. ์ ๋ถ ๋ถ๋ฌธ์์ ๊ฑด์ค๊ด๋ จ ํฌ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏผ ๊ฐ๋ถ๋ฌธ์ ํ๊ธํจ๊ณผ๊ฐ 2009๋ ๋ ๊ฑด์ค๊ฒฝ๊ธฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ์์ธ์ผ๋ก ์ ๊ธฐ๋ ๊ฒ ์ผ๋ก ์์๋จ ๋ฌผ๊ฐ์ ์ค์ ๋ฅ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์์ ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค๋ก ์ ๊ฐ ๋ฑ ์์์ฌ๊ฐ๊ฒฉ์ ํ๋ฝ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ๋ก ์ธํ ์๋์ ์ธ ๋ฌ๋ฌํ ์ฝ์ธ๊ฐ ๊ตญ๋ด๋ฌผ๊ฐ๋ฅผ ํ๋ฝ์ํค๋ ์์ธ์ผ๋ก ์์ฉํ์ฌ ํํฅ ์์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ (ํ3) ์ฃผ์ ๋ฏผ ๊ด ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ ๋ง 2008๋ 2009๋ ๊ตฌ ๋ถ ๋จ์ ํ๊ตญ์ํ KDI KIET ์ผ์ฑ LG ํ๋ KERI ํ๊ตญ์ํ KDI KIET ์ผ์ฑ LG ํ๋ KERI ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ % 3.7 4.2 4.2 4.4 4.4 4.3 4.2 2.0 3.3 3.2 3.2 3.6 3.9 3.8 ๋ฏผ๊ฐ์๋น % 1.5 1.7 1.9 2.0 2.6 2.5 2.5 0.8 2.2 2.0 1.7 2.8 2.2 2.4 ์ค๋นํฌ์ % -0.2 2.1 1.9 2.7 1.5 1.2 1.8-3.8 1.9 2.0 2.3 2.0 2.3 2.9 ๊ฑด์คํฌ์ % -1-0.9-0.9-0.5 0.5-1.3-0.6 2.6 2.6 2.3 1.3 3.0 1.5 0.4 ์๋น์๋ฌผ๊ฐ % 4.7 4.8-4.8 4.9 4.7 4.9 3.0 3.6-3.2 3.7 3.9 3.3 ์ค์ ๋ฅ % 3.2 3.2-3.2 3.1 3.3 3.2 3.4 3.6-3.5 3.4 3.4 3.3 ๊ฒฝ์์์ง ์ต๋ฌ๋ฌ -45-82 - -93.5-108 -103.5-100.1 220 86-21 -11-10 -58 ๋ฌด์ญ์์ง ์ต๋ฌ๋ฌ 67 96-121 -102 - -90 119.1 320 241 8 43 - -2 166.8 ์์ถ ์ต๋ฌ๋ฌ 4,260 4,565 4,363 4,403-4,410 4,630.2 4,000 4,712 4,568 4,544-4,917 5,224.2 (์ฆ๊ฐ์จ) % 14.7 20.4 17.4 18.5 20.3 18.7 22.2-6.1 3.2 4.7 3.2 8.9 11.5 12.8 ์์ ์ต๋ฌ๋ฌ 4,385 4,468 4,484 4,504-4,500 4,511.1 3,820 4,471 4,560 4,501-4,919 5,057.4 (์ฆ๊ฐ์จ) % 22.9 27.8 25.6 26.2 28.4 26.1 29.0-12.9 0.1 1.7 0.0 6.9 9.3 12.1 ์ค์ ๋ฅ ์ ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ๊ธฐ๋ถ์ง, ์ฐ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ณ ๋ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณ ์ฉ๊ฐ์, ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ๋ถํ์ค์ฑ์ ํ์ฐ๊ณผ ๋ด์๋ถ์ง์ผ๋ก ์ธํ ๊ธฐ์ ์ ์ ๊ท๊ณ ์ฉ - 10 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๊ธ๊ฐ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ณ ์ฉ์ฌ์ ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ ํ๋ ์กฐ์ง์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ค์ ๋ฅ ์ 2008๋ ์ ๋นํด ๋ค์ ๋์์ง 3.3~3.6% ๋ด์ธ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ์ ๋ง ๊ฒฝ์์์ง ํ๊ตญ์ํ ๊ธฐ์ค ๊ฒฝ์์์ง๋ 2008๋ ์ค -45์ต ๋ฌ๋ฌ ๋ด์ธ์ ์ ์์์ 2009๋ ์๋ ํ์๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ์ ๋ง ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ์ฆ๊ฐ์ธ๋ ๋ํ๋๋ ์ ๊ฐํ๋ฝ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์์ ์ฆ๊ฐ์จ์ด ๋ ํฐ ํญ ํ๋ฝํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ์๋ก ๋ฐ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๋์ ํ์จ๊ณผ ๋ด์ ๋ํ ๋ฑ์ ์ฌํ๋ก ํด์ธ์ฌํ๊ณผ ์ ํ์์๊ฐ ์ต์ ๋ ๊ฒ์ผ ๋ก ๋ณด์ฌ ๋ง์ฑ์ ์ธ ์ ์๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์๋น์ค์์ง ์ ์ ํญ์ด ํฌ๊ฒ ์ค์ด๋ค ๊ฒ ์ผ๋ก ์์๋จ 2) ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง ์ด๊ด ๋ํ์๊ณตํ์์์์ 2008๋ 11์ 3์ผ~11์ 14์ผ๊น์ง ์ ๊ตญ 1,564 ๊ฐ ์ ์กฐ์ ์ฒด๋ฅผ ๋์์ผ๋ก 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง ์กฐ์ฌํจ ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ง์๊ฐ 55๋ก ์ง๊ณ๋์ด IMF ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ ์ดํ ์ฒด๊ฐ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฐ ๋ฐ๋ฅ์ ์ณค๋ 1998๋ ๋ 3/4๋ถ๊ธฐ์ 61๋ณด๋ค ๋ฎ์ ์์ค์. ์ด๋ ์ธ๊ณ์ ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ํ ๋ฑ์ ๋ถ์์์ธ๋ค์ด ๊ธฐ์ ๋ค์ ๊ฒฝ๊ธฐํ๋ณต ๊ธฐ๋๊ฐ ์ ์ฝํ์ํจ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋จ ์ธ๋ถํญ๋ชฉ๋ณ๋ก ๋ณด๋ฉด ๋ชจ๋ ํญ๋ชฉ์ด ๊ธฐ์ค์น 100์ ๋ฐ๋๊ณ ์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ ํ ํ๋งค๊ฐ๊ฒฉ(89) ์ค๋นํฌ์(84) ๋ฑ์ ๋น๊ต์ ์ํธํ ํธ์ด๋ ๋ด์๊ฐ ์ ๋ถ๊ธฐ 91 ์์ 66๋ก ํฌ๊ฒ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฒํ๋ชฉ์ธ ์์ถ - 11 -
์ด์๋ถ์ ๋ 80์ผ๋ก ์ฐ์ ํ๋ฝ์ธ๋ฅผ ๋ณด์ฌ ์์ถ์ ๋ง์ ์ด๋ ต๊ฒ ํ๊ณ ์์ ๊ท๋ชจ๋ณ ์ ๋ง ๊ธฐ์ ๊ท๋ชจ๋ณ๋ก๋ ๋๊ธฐ์ , ์ค์๊ธฐ์ ๋ชจ๋ 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ ์ ๋ง์น๊ฐ ์ ๋ถ๊ธฐ 92, 78์์ 49, 56์ผ๋ก ํฐ ํญ ํ๋ฝํ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋๊ธฐ์ ์ ํ๋ฝํญ์ด ์๋์ ์ผ ๋ก ํฌ๊ฒ ๋ํ๋จ ๊ทธ๋์ ์ค์๊ธฐ์ ์ ๋นํด ๋ ๋น๊ด์ ์ด๋ ๋๊ธฐ์ ๋ ํฅํ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง์ ๋งค์ฐ ์ด๋ก๊ฒ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋จ ๋๊ธฐ์ , ์ค์๊ธฐ์ ๋ชจ๋ ํฅํ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ถ์ง์ ๋ฉด์น ๋ชปํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๊ฐ ์ด๋ฐ ์ ๋ฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด์(91 66)๋ถ์ง์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ๊ฒ์ด๋ผ ์ฌ ๋ฃ๋จ (ํ4) 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ ๋๋น 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ BSI ์ ๋ง์น ํญ ๋ชฉ ๋ณ ์ ์ฒด ์ค์๊ธฐ์ ๋๊ธฐ์ 2009.1/4 2009. 1/4 2009.1/4 ์ ๋ฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ 79 55 78 56 92 49 ์ค๋น๊ฐ๋๋ฅ 97 74 95 73 112 79 ์์ฐ๋ 98 74 96 73 116 84 ๋ด ์ 91 66 89 64 102 78 ์ ์ถ 99 80 98 80 108 86 ์ ํํ๋งค๊ฐ๊ฒฉ 105 89 105 89 106 89 ์ ํ์ฌ๊ณ 95 82 96 83 87 74 ์์ฌ๋ฃ๊ฐ๊ฒฉ 39 63 38 63 52 63 ๊ฒฝ์์ด์ต 62 55 60 54 83 66 ์๊ธ์ฌ์ 69 60 66 59 98 68 ์ค๋นํฌ์ 96 84 95 83 103 87 ์๋ฃ)๋ํ์๊ณตํ์์, ๋ถ๊ธฐ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง์กฐ์ฌ, 2008.11. - 12 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ์ ์ข ๋ณ ์ ๋ง ์ ์กฐ์ ์ ์ฒด๋ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ 79์์ 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ 55๋ก ์ง๊ณ๋จ ๋ชจ๋ ์ ์ข ์์ ๊ธฐ์ค์น 100์ ํฌ๊ฒ ํํํ๋ฉฐ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ฅผ ์ ๋งํ๋ ๊ฐ์ด ๋ฐ ์ฒ ๊ฐ ์ ์ข ์ ์ ๋ถ๊ธฐ(93)์ ๋นํด ํฌ๊ฒ ํ๋ฝํ 43์ผ๋ก ๊ทน์ฌํ ์นจ์ฒด๋ฅผ ์์ฌํจ ์กฐ์ ์ ์ข ์ 3๋ ์ด์ ์์ฐํ ์ ์๋ ์์ฃผ๋ฌผ๋์ด ํ๋ณด๋ ์ํ์ง๋ง, ๊ตญ ์ ๊ธ์ต์๊ธฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์ ๊ท์์ฃผ๋ฌผ๋ ํ๋ณด์ ์ด๋ ค์์ผ๋ก ์ ๋ถ๊ธฐ(84)์ ๋นํด ํ๋ฝํ 68๋ก ๋ํ๋๊ณ , ์กฐ๋ฆฝ๊ธ์(60) ๊ธฐ๊ณ(61) ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ณ(53) ์ ์ํต์ (58) ์๋์ฐจ(54)๋ ๊ฐ๊ฐ ํ๋ฝํ ์ ๋ง์ ๋ณด์ ์กฐ์ ์๋์ฐจ ์ ์ํต์ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ณ ๊ธฐ๊ณ ์กฐ๋ฆฝ๊ธ์ ์ฒ ๊ฐ ์ ์ฒด 0 20 40 60 80 100 (๊ทธ๋ฆผ2) ์ ์กฐ์ ์ข ๋ณ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ ๋๋น 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ BSI ์ ๋ง์น - 13 -
์ด์๋ถ์ โ ฃ. 2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 1. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด ์ ์กฐ์ ์์ฐ ์ด๊ด 2008๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ ์กฐ์ ์์ฐ์ง์๋ ์ ๊ตญ๊ณผ ๋น์ทํ ์์ค์ด๋ ๊ธฐ๋ณต์ด ์ฌํ๊ณ 10์ ๋ค์ด ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐํ๋์ด ์์ถ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ ์ธ๊ณ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ์ํฅ์ด ๋ณธ๊ฒฉํ๋ 10์ ๋ค์ด์๋ ์ ์ ์ข ์์ ์์ฐ์ฆ ๊ฐ์ธ๊ฐ ๋ํ๋๋ ๋ชจ์ต์ด๋ฉฐ, ์ผ๋ถ ๊ธฐ๊ณ ์ฅ๋น, 1์ฐจ๊ธ์ ๋ฑ์ ์ ์ข ์ ๊ฐ ์๋ก ์ ํ๋จ ์ ์ข ๋ณ ์์ฐ ์ฒซ์งธ, ๊ธฐ๊ณ ์ฅ๋น๋ ๊ณ ์ ๊ฐ์ ์ง์ ๋ฑ์ผ๋ก ์๋์ง ๊ด๋ จ ํ๋ํธ ๊ฑด์ค์ ๋น๋กฏํ ์์์์ถ๊ตญ์ ๊ฑด์ค๊ธฐ๊ณ ์์์ ์ ํฅ ๊ณต์ ๊ตญ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ ์ถ๋ก ์ฑ์ฅ์ธ๊ฐ ์ง์๋์์ผ๋, ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํฅ์ผ๋ก ์ฑ์ฅ ์ธ๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ ๋์งธ, ๊ธฐํ ์ด์ก์ฅ๋น๋ ์กฐ์ ๋ถ๋ฌธ์ด ๊ธฐ ํ๋ณด๋ ์์ฃผ์๋ ๋ฑ์ผ๋ก ์์ฐ ํธ์กฐ๋ฅผ ์ง์ํ์๋ค๊ฐ ํ๋ฐ๊ธฐ์ ๋ค์ด์ ์์ฃผ๊ท๋ชจ๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ณ ์ ์กฐ์ ๊ฐ ๊ฐ ํ๋ฝํ๋ ๋ฑ์ ๋ถ์ํ ์์์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ด ์ฑ์ฅ๋ํ์ธ๊ฐ ๋ํ๋๋ ์ถ์ธ์ ์ ์งธ, ์๋์ฐจ ํธ๋ ์ผ๋ฌ๋ ์ค๋, ์ค๋จ๋ฏธ ๋ฑ ์ ํฅ์์ฅ์์์ ์์ถํธ์กฐ์ ๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์๋ฐ๊ธฐ ๊ณ ์ ๊ฐ์ ํ๋ฐ๊ธฐ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์๋น - 14 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ์ฌ๋ฆฌ ์์ถ์ผ๋ก ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฑ์ฅ์ธ๊ฐ ๋ํ๋ ๋ชจ์ต ๋ท์งธ, ์ ์ ์์ ์ํฅ ํต์ ์ ํ๋ฐ๊ธฐ ๋ค์ด์ ์ธ๊ณ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด์ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ฑ์ฅ์ธ๊ฐ ํฌ๊ฒ ์ถ์๋๊ณ ์์ (ํ5) 2008๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ์ ์๋๋น ์ง์์ถ์ด (๋จ์:%) ๊ตฌ ๋ถ 1์ 2์ 3์ 4์ 5์ 6์ 7์ 8์ 9์ 10์ ์ ์กฐ์ 7.2 8.6 7.0 12.3 5.6 6.5 15.2 4.3 15.6 2.4 (11.5) (10.0) (10.5) (11.1) (8.9) (6.9) (8.7) (1.9) (6.1) (-2.9) ๊ธฐ๊ณ ์ฅ๋น 6.6 16.0 2.4 7.0-6.3-4.5 12.1 4.0 20.3-5.7 ๊ธฐํ ์ด์ก์ฅ๋น 19.0 32.1 34.4 40.3 33.6 28.9 36.2 29.4 51.8 39.1 ์ ์ฐ ์ ๊ธฐ์ฅ๋น -12.6-2.7-2.9 4.9 10.9 3.3 21.2-16.4 4.0-6.2 ๊ธ์๊ฐ๊ณต์ ํ 9.7-7.9 4.9 22.2 4.5 13.3 22.2 19.4 14.0 3.3 1์ฐจ ๊ธ์ 2.8 8.2 9.4 7.9-0.8-0.7 7.4 0.1 6.9-5.5 ์๋์ฐจ ํธ๋ ์ผ๋ฌ 6.0 4.1 4.5 6.1 6.5 13.2 6.7-5.1 11.1 6.2 ์ ์ ์์ ์ํฅ ํต์ -9.3-1.2 4.2 14.0 11.8 13.7 14.1 17.6 16.1-13.8 ์ ๋ํ์๋งค์ ํ๋งค์ก 15.0 5.9 11.3 7.5 13.9 16.3 14.2 11.9 1.2 8.3 ๋น ์๋์ฐจํ๋งค๋์ 24.1 15.8 25.5 34.7 22.5 7.0 16.8-11.4-3.7 11.3 ํฌ ์ค๋นํฌ์์คํ BSI 101 96 100 99 102 100 99 108 100 94 ์ ์๊ธ์ํ์์ค์๊ธ๋์ถ(์ต์) 1,101 1,232 658 1,771 1,131 1,675 1,642 1,851 1,584 1,933 ๊ณ ์ค์ ์์ ์ฆ๊ฐ(์ฒ๋ช ) -4-5 -4-3 -15-6 -11-5 1 2 ์ฉ ์ค ์ ๋ฅ 2.3 2.1 2.0 2.1 1.9 2.2 1.9 2.4 2.1 2.1 ์์ถ์ฆ๊ฐ๋ฅ 23.8 22.3 47.4 72.1 20.6 20.9 106.3 104.9 150.4 69.9 ์ ๋ฐ 43.2 64.8 70.9 56.7-23.0-15.8 141.0 221.5 312.0 95.1 ์ ์ถ ์ ๊ธฐ๊ณ๋ฅ ์ ๋ฐ๊ธฐ๊ธฐ 4.7-14.7 28.0 30.6 12.8 35.1 29.6 12.0 38.1 5.5 ์์ ์ฆ๊ฐ๋ฅ 41.1 61.2 42.6 60.0 62.0 65.1 70.6 37.5 79.9 34.6 ์์ถ์ ์ฐจ(๋ฐฑ๋ง๋ฌ๋ฌ) 1,303 1,053 1,510 2,294 1,747 2,551 1,823 2,016 2,839 2,140 ์ ๋น ์ ๋ฌผ ๊ฐ 0.5 0.8 1.0 0.6 0.8 1.0 0.5-0.2-0.2-0.1 ์ฃผ)์ ์กฐ์ ์์ฐ๋ถ๋ถ์ ( )๋ ์ ๊ตญ ์์น๋ฅผ ์๋ฏธํจ. ์๋ฃ)ํ๊ตญ์ํ ๊ฒฝ๋จ๋ณธ๋ถ, ์ต๊ทผ์ ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ๋ํฅ, 2008.1~12. - 15 -
์ด์๋ถ์ ์๋น์ ํฌ์ ์๋์ฐจ ํ๋งค๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ๋ค์ด์ ์น์ฉ์ฐจ๋ฅผ ์์ฃผ๋ก ์ฆ๊ฐํญ์ด ์ถ์๋๊ณ ์์ผ ๋ฉฐ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฐ์ ์๋น์ฌ๋ฆฌ ์์ถ์ผ๋ก ์๋น ์ฆ๊ฐ์ธ๋ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด ์ด๊ณ ์์ ์ค๋นํฌ์๋ ์์ค์๊ธ ๋์ถ์ ์์ด์ ํ๋ฐ๊ธฐ์๋ ๊พธ์คํ ์ฆ๊ฐํ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๋ ์ค๋นํฌ์์คํ BSI์ ๊ฒฝ์ฐ 9์์ ์์์ผ๋ก ํ๋ฝ์ธ๋ฅผ ์ง์ํ๊ณ ์์ ๊ณ ์ฉ๊ณผ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ ๊ณ ์ฉ์ 3/4๋ถ๊ธฐ๊น์ง ๋์ฒด๋ก ์ํธํ ์ํ๋ฅผ ๋ณด์์ผ๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ฐ๋ ๊ฐ์์ ๊ธฐ์ ๋ค์ ์ ๊ท๊ณ ์ฉ ์์ ๋ฑ์ ์์ง์์ผ๋ก ์ ํ ์กฐ์ง์ด ๋ณด์ 2008๋ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ๋ ๊ณ ์ ๊ฐ๋ก ์ธํด ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฌผ๊ฐ ์์น์ธ๊ฐ ์ด์ด ์ก์ผ๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ ์์ ๊ฐ์์ ๋ง์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ฐํ๋ฝ ๋ฑ์ผ๋ก 3/4๋ถ๊ธฐ ์ดํ ๋น๊ต์ ์์ ๋๋ ์์์ 2. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์งํ ์ ๋ง 1) ์ด๊ด (ํ6) 2009๋ ์ ๊ตญ๊ณผ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ฃผ์์งํ(์ ์ )์ ๋ง ๊ท๋ชจ ๊ตฌ ๋ถ ๋จ์ ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 2007๋ 2008๋ 2009๋ 2007๋ 2008๋ 2009๋ ์ธ ๊ตฌ ์ฒ๋ช 49,268,928 48,606,787 48,746,693 3,196,953 3,131,353 3,136,682 G R D P 10์ต์ 912,176 945,927 964,846 63,161 65,878 67,393 1 ์ธ ๋น G R D P ์ฒ์ 18,514 19,461 19,793 19,757 21,038 21,485 $ 19,925 17,838 19,032 21,262 19,283 20,659-16 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง (ํ6) 2009๋ ์ ๊ตญ๊ณผ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ฃผ์์งํ(์ ์ )์ ๋ง (๊ณ์) ๊ตฌ ๋ถ ๋จ์ ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 2007๋ 2008๋ 2009๋ 2007๋ 2008๋ 2009๋ GRDP Deflator % 113.1 118.4 116.5 119.9 127.1 127.8 G R D P ์ฑ ์ฅ ๋ฅ % 5.0 3.7 2.0 3.9 4.3 2.3 ๊ฒฝ์ ๋ฏผ๊ฐ์๋น % 4.5 1.5 0.8 4.2 1.7 0.9 ์ฑ์ฅ ๊ฑด์คํฌ์ % 1.2-1.0 2.6 11.9-1.3 3.3 ์ค๋นํฌ์ % 7.6-0.2-3.8 2.8-0.4-4.1 ๊ณ ์ฉ ์ค ์ ๋ฅ % 3.2 3.2 3.4 2.4 2.1 2.6 ๋ฌผ๊ฐ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ % 2.5 4.7 3.0 3.3 5.2 3.1 ๋์ธ ๊ฑฐ๋ ์ ์ถ % 14.1 18.9 5.5 16.5 55.0 5.7 ์ ์ % 15.3 26.6 2.5 21.8 49.6 4.1 ํ ์จ ์/$ 929.2 1,091.0 1,040.0 929.2 1,091.0 1,040.0 ์ฃผ 1)์ธ๊ตฌ๋ ํต๊ณ์ฒญ์ ์ถ์ ์น 2)๋ช ๋ชฉ GRDP๋ ์ค์ง GRDP์ ๋ํ๋ ์ดํฐ์จ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ถ์ 3)2007 ๋ ๋ํ๋ ์ดํฐ๋ ํต๊ณ์ฒญ, ๊ทธ ์ดํ๋ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ ์ ๋ง์น๋ฅผ ์กฐ์ ํ์ฌ ์ถ์ 4)์ ๊ตญ์ GRDP ์ฑ์ฅ๋ฅ ๋ฐ ์ต ์ข ์์ ์ฑ์ฅ์จ์ ๊ตญ๋ด์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด(ํ3)์ ํ๊ท ์น์ด๋ฉฐ ๊ฒฝ๋จ์ ์ ๊ตญ์ ์ฑ์ฅ๊ธฐ์ฌ์จ(2000~2007๋ )์ ๊ธฐ์ค ์ผ๋ก ์ถ์ 5)ํ์จ์ ์ผ์ฑ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ๋ง์น 6)2008๋ ๊ฒฝ๋จ ์ค์ ๋ฅ (ํต๊ณ์ฒญ) ๋ฐ 2009๋ ์์ถ์ (ํ๊ตญ ๋ฌด์ญํํ)์ 11์๊น์ง ์ค์ ์น ํ๊ท ์ ๊ฐ๊ฐ ๋ํ๋. 2) ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ง์ญ๋ด์ด์์ฐ 2008๋ 4.3% 2009๋ 2.3% ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ๋ 2008๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ฑ์ฅ์ธ๊ฐ ๋ํ๋๊ณ ์์ด, 2009๋ ์ง์ญ๋ด์ด์์ฐ(GRDP)์ 67์กฐ 3,929์ต์ ๊ท๋ชจ ์ ๋๋ฅผ ๋ํ๋ผ ์ ๋ง์ ์ํ์ ์ฝ์ธ๋ก ๋ฏธ ๋ฌ๋ฌํ์ 1์ธ๋น GRDP๋ 2๋ง 659๋ฌ๋ฌ ๋ด์ธ๊ฐ ๋ ๊ฒ์ผ ๋ก ์ ๋ง๋จ - 17 -
์ด์๋ถ์ 6.0 5.0 5.0 4.3 ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 4.0 3.0 3.9 3.7 2.0 2.3 2.0 1.0 0.0 2007๋ 2008๋ 2009๋ (๊ทธ๋ฆผ3) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ง์ญ๋ด์ด์์ฐ(GRDP) ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง ๋ฏผ๊ฐ์๋น 2008๋ 1.7% 2009๋ 0.9% ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํด 2008๋ ๋ถํฐ ์์๋ ๋ฏผ๊ฐ์๋น์ ๋ถ์ง์ ๊ธ ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๊ฐ ์ค์ง์๋ ๊ฐ์, ๊ณ ์ฉ์ฌ์ ์ ํ, ้ ์์ฐํจ๊ณผ์ ๊ธ๋ฆฌ์ ์น์ผ๋ก ์ธํ ๊ฐ๊ณ๋ถ์ฑ๋ถ๋ด ์ฆ๋ ๋ฑ ์๋น์ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌ๊ฒ ์์ถ์ํด์ผ๋ก์จ 2009๋ ์๋ ๋ถ์ง์ด ๋์ฑ ์ฌํ๋๋ ์์์ ๋ณด์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 4.5 ์ ๊ตญ 4.2 1.7 1.5 0.9 0.8 2007๋ 2008๋ 2009๋ ๊ฒฝ๋จ (๊ทธ๋ฆผ4) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๋ฏผ๊ฐ์๋น ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง - 18 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 3) ํฌ์์ ๋ง ๊ฑด์คํฌ์ 2008๋ -1.3% 2009๋ 3.3% ๊ฑด์คํฌ์๋ ๊ท์ ์ํ ๋ฑ์ ๋ถ๋์ฐ์ ์ฑ ๋ณํ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ์ฃผํ์์ ๊ฐ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฏผ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ์ 2008๋ ์ ์ด์ด์ 2009๋ ์๋ ํฌ๊ฒ ๋ถ์งํ ์ ๋ง์ด๋ ์์น๋จ์ฒด์ SOCํฌ์๊ฐ ํฌ๊ฒ ํ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ ๊ณต๊ณต๋ถ๋ฌธ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ฑด์ค๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ์ํ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์์ ์ํด ์๋ฐ๊ธฐ ์ค ์์ฐ์ ์กฐ๊ธฐ์งํ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ ์๋ฐ๊ธฐ ์ค์ผ๋ก ํ๋ณต์ธ๊ฐ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋จ 14.0 12.0 11.9 ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 1.2 3.3 2.6 0.0-2.0-1.0-1.3 2007๋ 2008๋ 2009๋ (๊ทธ๋ฆผ5) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ฑด์คํฌ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง ์ค๋นํฌ์ 2008๋ -0.4% 2009๋ -4.1% ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ํ๊ฐ ์์ฐจ๋ฅผ ๋๊ณ ๊ฒฝ๋จ์ ์ฃผ์์์ถ๊ตญ์ธ ์ ํฅ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ก - 19 -
์ด์๋ถ์ ํ๊ธ๋๋ฉด์ ์์ถ๋ํ์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ํฌ์ ์์ถ์ด ๋ถ๊ฐํผํ ์ค์ ์ผ๋ก 2008๋ ๋ง์ด๋์ค ์ฑ์ฅ์ ์ด์ด 2009๋ ์๋ ์ค๋นํฌ์์ ๋ถ์ง์ด ๋์ฑ ์ฌํ๋ ์ ๋ง์ ๊ธ์ต๋ถ์์ผ๋ก ์ธํ ์๊ธ๋๋ ํฅํ ๊ธฐ์ ์ ํฌ์์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์์ธ์ผ๋ก ์ ์ฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ฉฐ ์ง์ญ์ ์ค์์ ์ฒด๋ค์ ์์ฃผ๋ก ์๊ธ๋ ์ฌํ์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ค๋นํฌ์ ๋ถ์ง์ด ์์๋จ 10.0 8.0 7.6 ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 6.0 4.0 2.8 2.0 0.0-2.0-4.0-6.0-0.2-0.4-3.8-4.1 2007๋ 2008๋ 2009๋ (๊ทธ๋ฆผ6) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค๋นํฌ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ง 4) ๊ณ ์ฉ ๋ฐ ๋ฌผ๊ฐ ๊ณ ์ฉ ์ค์ ๋ฅ : 2008๋ 2.1% 2009๋ 2.6% ๊ฒฝ์ ์ ๋ฐ์ ์๋น๋ถ์ง๊ณผ ์ ํต์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ธ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์์ถ๋ง์ ์ฆ๊ฐ์ธ๊ฐ ๋ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ์๋ฆฌ ์ฆ๊ฐํญ ๋ํ๊ฐ ์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํด ๊ธฐ์ ๋ค์ด ์ ๊ทํฌ์์ ์๊ทน์ ์ด๊ณ ์ธ๋ ฅ์ด์ฉ์ ๋ณด์์ ์ผ๋ก ํ๋ ๋ชจ์ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ด ์ ๊ท์ฑ์ฉ์ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ - 20 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 ์ ๊ตญ 3.2 3.2 2.4 3.4 2.6 2.1 2007๋ 2008๋ 2009๋ ๊ฒฝ๋จ (๊ทธ๋ฆผ7) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์ค์ ๋ฅ ์ ๋ง ์๋น์ ๋ฌผ๊ฐ 2008๋ 5.2% 2009๋ 3.1% 2009๋ ๋ฌผ๊ฐ์์น๋ฅ ์ ์ธ๊ณ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตญ์ ์ ๊ฐ ํ๋ฝ๊ณผ ๊ตญ๋ด ๊ฒฝ๊ธฐ๋ํ ๋ฑ์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ ๋ ๋๊ธฐ๋๋น ํฌ๊ฒ ๋ฎ์์ง 3.1% ์์น์ด ์์ ๋๋ฉฐ ์์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ธํ ์๋น์ค์๊ธ ๋ฑ์ ์๋์ ์ผ๋ก ์ค๋ฆ์ธ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ 6.0 5.0 5.2 ์ ๊ตญ ๊ฒฝ๋จ 4.0 3.0 2.5 4.7 3.1 3.0 2.0 2.4 1.0 0.0 2007๋ 2008๋ 2009๋ (๊ทธ๋ฆผ8) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์๋น์๋ฌผ๊ฐ์ง์ ์ฆ๊ฐ์จ ์ ๋ง - 21 -
์ด์๋ถ์ 5) ๋์ธ๊ฑฐ๋ ์์ถ 2008๋ 55.0% 2009๋ 5.7% 2008๋ ๋ถํฐ ์งํ๋ ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๊ฐ 2009๋ ์๋ ์ง์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ํ๊ฐ ์์ฐจ๋ฅผ ๋๊ณ ๊ฒฝ๋จ์ ์ฃผ์์์ถ๊ตญ์ธ ์ ํฅ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ก ํ๊ธ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ์ ์ ๋ ๋๊ธฐ์ ๋นํด ํฌ๊ฒ ์ค์ด๋ค์ด 5.7%์ ์ฑ์ฅ์ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ ์์ 2008๋ 49.6% 2009๋ 4.1% ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ธํ ๋ด์๋ํ์ ์ฌํ๋ก ์์ ์ ์์ถ์ ๋นํด ๋์ฑ ๊ฐ์ํ 4.1%๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ 60.0 50.0 55.0 ์์ถ ์์ 40.0 49.6 30.0 20.0 21.8 16.5 10.0 0.0 2007๋ 2008๋ 2009๋ 5.7 4.1 (๊ทธ๋ฆผ9) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ์์ถ์ ์ฆ๊ฐ์จ ์ ๋ง - 22 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง 3. ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง 1) ์กฐ์ฌ๊ฐ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ธ๊ณ์ ์ธ ๊ธ์ต ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ์ ์์ถ ์ ๋๊ฐ ์ง์ญ ์ ๋ต์ฐ์ (์กฐ์ ์ฐ์ ์๋์ฐจ์ฐ์ ๊ณต์๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ ํ ์ฐ์ ๊ธฐ๊ณ)์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๊ณผ ํ๊ฐ๋ฐฉ์์ ์ํด ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ฌ์ง์(BSI)๋ฅผ ์กฐ์ฌํจ ์กฐ์ฌ๊ธฐ๊ฐ์ 2008๋ 11์ 3์ผ~11์ผ์ด์์ผ๋ฉฐ, ํ๋ณธ๋์ ๊ธฐ์ ์ฒด์๋ 494๊ฐ์ฌ์์ 2) ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์น, 2009 ์๋ฐ๊ธฐ ๋ฐ 2009๋ ์ ์ฒด ์ ๋ง์ ๋ํ BSI ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ๋ 36, 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ๋ 39, 2009๋ ์ ์ฒด ๋ 48๋ก ๋ํ๋จ 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 48 36 39 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์น 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ์ ๋ง์น 2009๋ ์ ๋ง์น (๊ทธ๋ฆผ10) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง - 23 -
์ด์๋ถ์ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์ด ์ ์กฐํ ๊ฒ์ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ฐ ์์์ฌ๊ฐ ์์น์ด ์ง์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์จ๋ณ๋๊ณผ ์๋น์ฌ๋ฆฌ ์์ถ ๋ฑ ์ ์ฌ๊ฐ ๊ฒน์น ๊ฒ ์ด๋ผ ์ฌ๋ฃ๋จ 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ๋ฐ ์ ์ฒด ์ ๋ง์ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ์์๋ ์ธ๊ณ์ ๊ฒฝ ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ์ฒด๊ฐ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๊ธ์ํ ์ ํ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธ์ต์๊ธฐ์ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ํ ๊ธํจ๊ณผ๊ฐ 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ๋ฅผ ์์์ผ๋ก 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ์ต๊ณ ์กฐ๋ฅผ ์ด๋ฃฐ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ (ํ7) ๊ฒฝ๋จ์ ํญ๋ชฉ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง ํญ ๋ชฉ ๊ธฐ ์ ์ค ์ ๊ธฐ ์ ์ ๋ง 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ 2009๋ ์ ์ฒด ์ ๋ฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ 36 39 48 ๋ ์ธ ์ฌ ๊ฑด 33 36 45 ๋ ๋ด ์ฌ ๊ฑด 35 38 48 ์ ์์ฐ์ค๋น๊ฐ๋๋ฅ 46 47 55 ์ฐ ์์ฐ๋ ์์ค 46 47 57 ๋ด ์ 41 41 51 ๋งค ์ ์ถ 47 49 64 ์ถ ์ ํํ๋งค๊ฐ๊ฒฉ 42 40 47 ์ ํ ์ ๊ณ 40 42 51 ์์ฌ๋ฃ ๊ตฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ 28 32 41 ๊ฒฝ ์ ์ด ์ต 29 32 41 ์ ๊ธ ์ฌ ์ 34 35 44 ์ค ๋น ํฌ ์ 47 45 54 ์๋ฃ)๊ฒฝ๋จ๋ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ - 24 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ , 2009 ์๋ฐ๊ธฐ ๋ฐ 2009๋ ์ ์ฒด ์ ๋ง์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์ 77, 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ๋ 80, 2009๋ ์ ์ฒด๋ 83์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋์์ 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 77 80 83 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์น 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ์ ๋ง์น 2009๋ ์ ๋ง์น (๊ทธ๋ฆผ11) 2009๋ ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ๋ฐ ์ ์ฒด ์ ๋ง ํํ๋ณ๋ก๋ ์์ฉ๊ทผ๋ก์๋ณด๋ค ์์๊ทผ๋ก์์ ์ผ์ฉ๊ทผ๋ก์์ ๊ณ ์ฉ์ ๋์ฑ ์ด๋ ค์ธ ์ ๋ง์ด๋ฉฐ ์ง์ข ๋ณ๋ก๋ ์ฌ๋ฌด๊ด๋ฆฌ์ง ๋ฐ ์์ฐ์ง๋ณด๋ค ์ฐ๊ตฌ์ง ์๋น์ค ๋ฑ ๊ธฐํ์ง์ ๊ณ ์ฉ์ด ์ด๋ ค์ธ ์ ๋ง์ ์ ์ข ๋ณ๋ก๋ ์กฐ์ ์ฐ์ ์ด 105~106์ผ๋ก 2008๋ ์ ๋นํด ํธ์ ๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๊ท ๋ชจ๋ณ๋ก๋ ๋๊ธฐ์ ์ ๋งค์ฐ ๋ฎ์ ๋ฐ๋ฉด 100์ธ์ด์ 300์ธ๋ฏธ๋ง ๊ธฐ์ ์ 103์ผ ๋ก ๋ค์ ํธ์ ๋ ๊ฒ์ด๋ผ ์ ๋งํจ ์ง์ญ๋ณ๋ก๋ ๋๋ถ๊ถ์ด 76~81๋ก ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์๊ณ , ์๋ถ๊ถ(82~83), ์ค๋ถ ๊ถ(82~84), ํด์๊ถ(88~91) ์์ ๋ณด์์ - 25 -
์ด์๋ถ์ (ํ8) ๊ฒฝ๋จ์ ํํ ์ง์ข ์ ์ข ๊ท๋ชจ ๊ถ์ญ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง ํ ํ ๋ณ ์ง ์ข ๋ณ ์ ์ข ๋ณ ๊ท ๋ชจ ๋ณ ๊ถ ์ญ ๋ณ ์ค ์ ์ ๋ง ํญ ๋ชฉ 2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ค์ (2008๋ ์๋ฐ๊ธฐ ๋๋น) 2009๋ ์๋ฐ๊ธฐ ์ ๋ง (2008๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ๋๋น) 2009๋ ์ ๋ง (์ ๋ ๋๋น) ์ ๋ฐ์ ์ ๋ง 77 80 83 ์์ฉ๊ทผ๋ก์ 78 79 82 ์์๊ทผ๋ก์ 72 73 76 ์ผ์ฉ๊ทผ๋ก์ 73 72 75 ์ฌ๋ฌด๊ด๋ฆฌ์ง 82 81 85 ์ ์ฐ ์ง 79 80 85 ์ฐ ๊ตฌ ์ง 76 78 83 ์ ๋น ์ค 75 77 80 ์กฐ์ ์ฐ์ 103 105 106 ์๋์ฐจ(๋ถํ) 70 72 79 ๊ณต์๊ธฐ๊ณ 80 82 82 ๊ฐ์ ์ ํ 72 86 96 ์ฐ์ ๊ธฐ๊ณ 76 71 68 30์ธ๋ฏธ๋ง 74 76 79 100์ธ๋ฏธ๋ง 83 90 92 300์ธ๋ฏธ๋ง 95 87 103 300์ธ์ด์ 55 55 55 ์ค๋ถ๊ถ 78 82 84 ๋๋ถ๊ถ 72 76 81 ์๋ถ๊ถ 85 82 83 ํด์๊ถ 94 88 91 2) ํ์กฐ์ฌ๊ธฐ๊ด ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ ๋ง ์ค์๊ธฐ์ ์ค์ํ ์กฐ์ฌ๋์: ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ 115๊ฐ ์ค์์ ์กฐ์ ์ฒด 2008๋ (36) 2009๋ (51) : 2008๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ๊ณผ 2009๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง์ ๋ํ - 26 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ ๊ฒฐ๊ณผ 2008๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ BSI๋ 36, 2009๋ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง BSI๋ 51๋ก ์กฐ์ฌ๋จ (ํ9) ๊ฒฝ๋จ์ ํญ๋ชฉ๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง ํญ ๋ชฉ 2008๋ ์ค์ 2009๋ ์ ๋ง ์ ํฉ ์ ๋ง 36 51 ๋ด ์ ์ ๋ง 35 50 ์ ์ถ ์ ๋ง 53 49 ์ ์ต ์ฑ ์ ๋ง 34 52 ์ ๊ธ ์ ๋ง 32 50 ์ํ์ด์ฉ์ฌ์ ์ ๋ง 40 51 ์์์ฌ์ ๋ง 51 83 ์ ํ๋ฉํ๋จ๊ฐ์ ๋ง 107 96 ์ ๊ท์ธ๋ ฅ์ฑ์ฉ 97 88 ์ ๊ท์ค๋นํฌ์ 100 91 ์ ๊ท๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ 104 95 ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ์ ๋ง - 18 ๊ตญ์ธ๊ฒฝ์ ์ ๋ง - 32 ์๋ฃ)์ค์๊ธฐ์ ์ค์ํ ๋ํ์๊ณตํ์์ ์ฐฝ์์ง์ญ ์กฐ์ฌ๋์: ํ๋ณธ์กฐ์ฌ์ ์ฒด 123๊ฐ์ฌ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ(48) 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ(63) IMF ๊ตฌ์ ๊ธ์ต ์งํ ๊ฒฝ๊ธฐ๊ฐ ๋ฐ๋ฅ์ ๋ํ๋ธ 1998๋ 2/4๋ถ๊ธฐ์ ๋น์ทํ ์์ค์ผ๋ก ์ต๊ทผ 10๋ ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ์์น์ - 27 -
์ด์๋ถ์ ๋ง์ฐ์ง์ญ ์กฐ์ฌ๋์: ํ๋ณธ์กฐ์ฌ์ ์ฒด 140๊ฐ์ฌ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ(65) 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ(58) ๋๋ด์ฌ๊ฑด(58), ๋์ธ์ฌ๊ฑด(63)์ ๋ฌผ๋ก ๋ด์(65)์ ์์ถ(67)๋ ์ ํ๊ฐ ์์๋์ด์ก์ผ๋ฉฐ, ์์ฐ์ค๋น๊ฐ๋๋ฅ (67)๊ณผ ์์ฐ๋ ์์ค(67)๋ ๋ฎ๊ฒ ๋ํ ๋ ์ ๋ฐ์ ๋ถ์ง์ด ์์๋จ ๊ธฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์์ ์ผ๋ฐ์ง์ญ(48)๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์์ ๋ฌด์ญ์ง์ญ(63) ๋ํ 2008๋ 3/4๋ถ๊ธฐ๊น์ง ์์ถํธ์กฐ ๋ถ์๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ด๊ฐ์ง๋ง ๊ธฐ์ค์น์ ํจ์ฌ ๋ชป ๋ฏธ์น ์ ๋ง์ ๊นํด์ง์ญ ์กฐ์ฌ๋์: ํ๋ณธ์กฐ์ฌ์ ์ฒด 100๊ฐ์ฌ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ(67) 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ(48) ์๋์ฐจ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ธฐ๊ณ, ๊ธ์์ ์ข ๊ณผ ์กฐ์ ๊ด๋ จ ์ ์ข ๋ฑ์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ถ์ง์ผ๋ก 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ์๋ ๊ฒฝ์๋์ด ์ฌ๊ฐํ ์ ๋ง ์์ฐ์ง์ญ ์กฐ์ฌ๋์: ํ๋ณธ์กฐ์ฌ์ ์ฒด 100๊ฐ์ฌ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ(29) 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ(43) ์์ถ๊ธฐ์ ๋ฐ ์๋์ฐจ ๊ด๋ จ์ ์ข ์์์ ๋ถ์ง์ผ๋ก ๊ธฐ์ ์ ์กฐ์ ๋จ์ถ์ผ๋ก ์ด ์ด์ ธ 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ์๋ ์ง์ญ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๊ฐ ๊ฐ์ค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋จ - 28 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง (ํ10) ๊ฒฝ๋จ์ ์กฐ์ฌ๊ธฐ๊ด๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๋ฐ ์ ๋ง ๋น๊ต 2008๋ ์ค์ 2009๋ ์ ๋ง ํญ ๋ชฉ ์ฐ ๊ตฌ ์ ์ค์ ๊ธฐ์ ์ค์ํ ์๊ณตํ์์ ์ฐ ์ค์ ์๊ณตํ์์ ๊ตฌ ๊ธฐ์ ์ฐฝ์ ๋ง์ฐ ๊นํด ์์ฐ ์ ์ค์ํ ์ฐฝ์ ๋ง์ฐ ๊นํด ์์ฐ ์ ๋ฐ ์ ๊ฒฝ๊ธฐ 36 36 48 65 67 29 48 51 63 58 48 43 ๋ ์ธ ์ฌ ๊ฑด 33 - - 65-21 45-49 63-37 ๋ ๋ด ์ฌ ๊ฑด 35 - - 54-28 48-60 58-40 ์ ์ฐ ์์ฐ์ค๋น๊ฐ๋๋ฅ 46-65 75 53 55-78 67 43 81 78 ์ ์ฐ ๋ ์์ค 46-68 71 52 57-79 67 43 ๋ด ์ 41 35 104 69 70 46 51 50 65 65 63 32 ๋งค ์ถ ์ ์ถ 47 53 114 75 80 65 64 49 86 67 74 70 ์ ํํ๋งค๊ฐ๊ฒฉ 42 107-69 - 84 47 96 81 67-82 ์ ํ ์ ๊ณ 40 - - 73-66 51 - - 71-72 ์์ฌ๋ฃ ๊ตฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ 28 51 34 48-38 41 83 62 42-49 ๊ฒฝ ์ ์ด ์ต 29 34-48 55 32 41 52 53 50 46 40 ์ ๊ธ ์ฌ ์ 34 32-67 60 38 44 50 65 63 58 44 ์ค ๋น ํฌ ์ 47 100-73 85 69 54 91-71 72 74 ์ฃผ) ์๊ณตํ์์์ ์๋ฃ๋ 2008๋ 4/4๋ถ๊ธฐ์ 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋จ 80 70 60 50 40 30 20 10 ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ 2008 2009 ์์ง์ญ 0 ์ฐ๊ตฌ์ ์ค์๊ธฐ์ ์ค์ํ ์ฐฝ์ ๋ง์ฐ ๊นํด ์์ฐ (๊ทธ๋ฆผ12) 2009๋ ๊ธฐ๊ด๋ณ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์ค์ ๊ณผ ์ ๋ง - 29 -
์ด์๋ถ์ โ ค. ์ข ํฉํ๊ฐ ๋ฐ ์์ฌ์ 1. ์ข ํฉํ๊ฐ 2009๋ ๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ์ํฅ์ผ๋ก 1.3~3.1%์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๊ธฐ๋กํ ๊ฒ์ผ ๋ก ์ ๋ง๋จ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์๊ณผ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ์์ถ ๋ฑ์ผ๋ก ์ ์ง๊ตญ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๊ฐ ์ ํฅ๊ฐ ๋๊ตญ์ ์ฑ์ฅ ๋ชจ๋ฉํ ์๋ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ธ ์นจ์ฒด๊ตญ๋ฉด์ ์ง์ ํ ๊ฒ ์ผ๋ก ๋ณด์ ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ๋ํ 2008๋ (3.7~4.4%)๋ณด๋ค ๋ฎ์ 2.0~3.0% ๋ด์ธ์ ๊ฒฝ ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ ๋ฌ์ฑํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธกํ๊ณ ์์ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ค๊ฐ์ ์ธ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ถ์์ฑ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์ฐจ๋ฅผ ๋๊ณ ๋ํ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ์์ด ์์ ํ๊ณ ( ไธ ไฝ ไธ ้ซ )ํ์์ด ์์ฌ๋จ ๊ตญ์ ๊ธ์ต์์ฅ ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด๋ก ๊ต์ญ ์ฆ๊ฐ์จ์ด ์ ๋ ๋์ ๋นํด ๋ฎ์์ง ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ ์ ๊ฐ ๋ฐ ์์์ฌ๊ฐ ํ๋ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋จ๊ฐ ํ๋ฝ์ผ ๋ก ์์ถ์ฆ๊ฐ์จ๋ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋จ 2009๋ ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ 2008๋ ์ 4.3%์ ํจ์ฌ ๋ชป ๋ฏธ์น๋ 2.3%๊ฐ ์๊ฒฌ๋๋ฉฐ ์ํ์ฝ์ธ์ ํธ์นํ์ฌ ๋๋ฏผ์๋์ 2007๋ ์ $21,000์ ๋นํด ์ฝ์ธ ๋ฅผ ๋ณด์ผ ๊ฒ์ - 30 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๊ธฐ์ ๋ค์ ํ์ฅ์ฒดํ์ ์์นํํ ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์๋ ์๋ฐ๊ธฐ 39 ์ ์ฒด 48๋ก ๋ํ ๋ 2008๋ ์ ๋นํด ๋งค์ฐ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ ๋ง์ง์ ์ญ์ ์๋ฐ๊ธฐ 80, ์ ์ฒด 83์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ์ ๋ง์ ๋ฎ๊ฒ ํ๊ณ ์์ ๋ํ ์ ๊ตญ๋๋น ์ง์ญ ์ ์กฐ์ ์ ์์ฐ์ง์๊ฐ ๋ฎ๊ณ , ์ง์ญ๊ฑด์ค์ ์ ์ฑ์ฅ๊ธฐ๋ฐ ์ด ๋ฎ๊ณ , ๋์ธ์์กด๋๊ฐ ๋์ ์ง์ญ ๊ฒฝ๊ธฐํ๋ณต์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์ ์ดํ ์ ์ ๋ ์ ์ฑ ์ด ํ์ํจ 2. ์์ฌ์ ์ง๋ฐฉ์ฌ์ ํ์ถฉ์ ์ฑ ์ถ์ง ๊ฒฝ๋จ๊ฒฝ์ ๋ 2009๋ ํ๋ฐ๊ธฐ ์ดํ ์ ์ฐจ ํ๋ณต๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๋ฑ ํฅ ํ 1๋ ์ ๋๋ ํ๋ ์๊ธฐ๊ฐ ๋ ์ ๋ง์ด์ง๋ง ๋ฌผ๊ฐ๋ถ์์ด ์ง์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ ์์น๋จ์ฒด๋ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ์ฑ ์ ์ฃผ๋ ฅํ ํ์๊ฐ ์์ ์ ๊ทน์ ์ธ ์ฌ์ ์ ์ฑ ์ด ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฑฐ๋๊ธฐ ์ํด์๋ ์ ์์ฑ์ ํ๋ณด ๊ฒฝ๊ธฐ์นจ์ฒด ๊ฐ ์ฌ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ์๋ฐ๊ธฐ ์ค์ ์ฌ์ ์ง์ถ์ ์ง์ค ๊ธฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ๋ก์์ธ ์ํ ํ์ ์ด๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ๋ค๊ฐ์ฌ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ด๋ ค์์ด ์์๋๋ ์ ๋ก๋ถ์ผ์ ๋ํด 1 ์์๋ก ์๋ตํ ๋ถ์ผ๋ ์๊ธ์กฐ๋ฌ(63.4%) ํ๋งค ๋ฐ ๋ง์ผํ (18.4%) ๊ณ ๊ธ๋ฆฌ(10.1%) ์ธ๋ ฅ(6.0%) ์์ผ๋ก ๋ํ๋ ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ ๊ธฐ์ ๋ค์ ์๊ธ์กฐ ๋ฌ์์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ ๋ก๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ๊ณ ์์ - 31 -
์ด์๋ถ์ ์๊ธ์กฐ๋ฌ 63.4% ์ธ๋ ฅ 6.0% ํ๋งค ๋ฐ ๋ง์ผํ 18.4% ์ฐ๊ตฌ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ ์์ฐ์์๋น์ค ์กฐ๋ฌ 0.4% 1.7% ๊ณ ๊ธ๋ฆฌ 10.1% (๊ทธ๋ฆผ13) ๊ฒฝ๋จ์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ์ํ๋ ์ ๋ก์์ธ ์ด๋ฒ ๊ธ์ต์๊ธฐ๋ก ์ ์ฒด๊ฐ ์์ํ๋ ์๊ธ์กฐ๋ฌ์ ์ ์ธํ ๊ฒฝ์์์ ์ ๋ก๋ ํ๋งค ํ์ฒญ๋ฉํ(39.5%) ํ๋งค๋๊ธ ํ์์ง์ฐ(24.7%) ๊ณ ๊ธ๋ฆฌ(18.5%) ํ์จ๋ถ์์ (14.6%) ์์ผ๋ก ๋ํ๋ ๋น์ฅ์ ์ค์ ์ ์ฐจ์ง์ ๋น๋ ํ๋งค ํ์ฒญ๋ฉํ์ ๋ํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋จ ๊ณ ๊ธ๋ฆฌ, 18.5% ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ, 1.8% ๊ธฐํ, 0.9% ํ๋งค(ํ์ฒญ๋ฉํ), 39.5% ํ๋งค๋๊ธ ํ์์ง์ฐ, 24.7% ํ์จ๋ถ์์ , 14.6% (๊ทธ๋ฆผ14) ์๊ธ์กฐ๋ฌ์ ์ ์ธํ ๊ฒฝ์์ ์ ๋ก์์ธ - 32 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ๊ณ ์ฉ ์ฐฝ์ถ์ ์ํ ์ ๋ฐฉ์์ ๋ ธ๋ ฅ ํ์ ์ฌํ์ ์ฝ์๋ฅผ ์ํ ์ผ์๋ฆฌ ์ฐฝ์ถ ํ๋ ์ค์๊ธฐ์ ๊ณ ์ฉ ์ง์ ๊ฐํ, ์๋น ์ค์ ๊ณ ์ฉ ์ด์ง, ์ทจ์ ์ง์ ์์คํ ๊ฐํ ๋ฑ์ ํตํด ๋จ๊ธฐ์ ์ธ ๊ณ ์ฉ ์ฐฝ์ถ ๋ ฅ์ ๋์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ ์ค์ฅ๊ธฐ์ ์ผ๋ก๋ ์ฌํ๋ณด์ฅ์ ์ฑ ์ด๋ ๊ต์ก์ ์ฑ ๋ฑ ํ ๋ถ์ผ์ ์ ๋ถ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ณ ์ฉ ์ ์ฑ ๊ณผ์ ์ฐ๊ณ๋ฅผ ํตํด ๊ณ ์ฉ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ค๋ ๋ ธ๋ ฅ์ด ํ์ํจ ๊ณ ๋ถ๊ฐ๊ฐ์น ์ค์ฌ ์ฐ์ ๊ตฌ์กฐ ์ ์ฑ ์ถ์ง 2000๋ ๋ถํฐ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ๋ BRICs๋ฅผ ๋น๋กฏํ ๊ฐ๋๊ตญ์ ์ฑ์ฅ ์ฆ, ์ผ๋ฐ๊ธฐ ๊ณ, ์กฐ์ , ์ฒ ๊ฐ ๋ฑ ์ ํต์ฐ์ ์ ์ํด ์ ๋๋์์ง๋ง ํฅํ ๊ฒฝ์ ๋ ์๋์ง, ํ๊ฒฝ, ๋ฐ์ด์ค ๋ฑ ์ฐ์ ์ ์ํด ์ข์ฐ๋ ์ ๋ง์ ์ด์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด ์ฒซ์งธ ์์ฐ์ ํ๊ท ๋น์ฉ์ ์ค์ด๋ ์ ์ฑ , ๋์งธ ์ง์ญ์ ์ฑ์ฅ๋๋ ฅ ์ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ ์๋ถ๊ถ์ง์ญ์ ํญ๊ณต ๋ฐ ๋ฐ์ด์ค์ฐ์ ์ค ๋ถ๊ถ์ง์ญ์ ๋ก๋ด ๋ฐ ์ง๋ฅํ ํ์ฐ์ ๋ฑ ์ก์ฑ ๊ฐํ ์ ์ฑ , ์ ์งธ ๊ตญ๋ด๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ธ๊ณ์ ์กฐ์ ์ฐ์ ์ง์ ์ง๋ก ๋ถ๊ฐ๋๊ณ ์๋ ๋จ๋ถํด์๊ถ์ ๊ณ ๋ํ ํ๋ ๋ฐฉ์, ๋ท์งธ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ์ ํฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ๊ณ ์๋ ๊ธฐ๊ณ์ฐ์ ์ ๊ฒฝ์๋ ฅ ์ ์ง ๊ฐํ๋ฅผ ์ํ R&D ํฌ์ํ๋์ ํ์ ํด๋ฌ์คํฐ ํ์ฑํ ๋ฑ ์ง์ญ์ฐ์ ์งํฅ์ ์ฑ ์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ์ถ์ง๋์ด์ผ ํจ ์์ฐ์ ์๋น์ค ์ก์ฑ ๋ฑ ๊ธฐํ ์ ์ฑ ์ง์ญ์ ์ ์กฐ์ ์์ฐ์ ๋นํด ์์ฐ์ ์๋น์ค๊ฐ ๋งค์ฐ ์ด์ ํ์ฌ ์ฐ์์ธ๋ ฅ ์ ์น์ ์์ฑ์ ํ๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ์ ์๋์ง ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฏธ์ฝํ ์ค์ ์ ์ ๋ต์ฐ์ ๋ฐ ์ฑ์ฅ๋๋ ฅ์ฐ์ ์ ์ํํ ์ง์๊ณผ ์ก์ฑ์ ์ํด ๊ณ ๊ธํต์ฌ์ธ๋ ฅ ์ ์น๋ฐฉ์ ๋ฑ์ ๋ ธ๋ ฅ๊ณผ ์ง์ญ์ค์ ๋ฅ ์ ๋ฎ์ถ๊ณ ์ฒญ๋ ์ค์ ์๋ฅผ ํก์ํ๊ธฐ ์ - 33 -
์ด์๋ถ์ ํ ๊ณ ์ฉ์ด์ง์ ์ฑ ์ด ํ์ํจ ์ง์ญ๊ฒฝ์ ํ๋ ฅ ์ฆ๋์ ํ์์ ์ธ ๊ฑด์คํฌ์์ ์ฆ๋๋ฅผ ์ํ ์ ์ฑ ์ ๋ ธ๋ ฅ๊ณผ ๋๋ด ๊ฑด์ค์ ์ฒด์ ๋ํํ๋ฅผ ํตํ ์์ฃผ๊ฒฝ์๋ ฅ ๊ฐํ๋ ์๊ตฌ๋จ - 34 -
2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง [์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ] ๊ตญํ์์ฐ์ ์ฑ ์ฒ, 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.10 ๋ํ์๊ณตํ์์, 2009๋ 1/4๋ถ๊ธฐ ๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๋ง์กฐ์ฌ, 2008.11.26, ๊ธฐ์ ์ ๋ฆฌ์คํฌ ํํฉ๊ณผ ์ ์ฑ ๊ณผ์ ์กฐ์ฌ, 2008.12.4 ์ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์, 2009๋ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.11.28 ์ผ์ฑ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์, 2009๋ ์ธ๊ณ๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ตญ๋ด๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.10.15 ์ผ์ฑ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์, ์ต๊ทผ ํํฉ ๋ฐ 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.11.27 ํต๊ณ์ฒญ, 2007๋ ๋ 16๊ฐ ์๋๋ณ ์ง์ญ๋ด์ด์์ฐ ๋ฐ ์ง์ถ(์ ์ ), 2008.12 ํ๊ตญ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์, 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง๊ณผ ์ ์ฑ ๊ณผ์ , 2008.10 ํ๊ตญ์ํ, 2009๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.12.11 ํ๊ตญ์ํ๊ฒฝ๋จ๋ณธ๋ถ, ์ต๊ทผ์ ๊ฒฝ๋จ์ง์ญ ์ค๋ฌผ๊ฒฝ์ ๋ํฅ, 2008.3~12. ํ๋๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์, ํ๊ตญ๊ฒฝ์ ์ฃผํ : 2009๋ ๊ตญ๋ด์ธ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.10.24 LG๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ์, 2009๋ ๊ตญ๋ด์ธ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง, 2008.10.14-35 -
์ด์๋ถ์ 2009-1 2009๋ ๊ฒฝ๋จ ๊ฒฝ์ ์ ๋ง ์ธ ์ 2009๋ 1์ 1์ผ ๋ฐ ํ 2009๋ 1์ 5์ผ ๋ฐํ์ธ ์ด์ฐฝํฌ ๋ฐํ์ฒ ๊ฒฝ๋จ๋ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฃผ์ ๊ฒฝ์๋จ๋ ์ฐฝ์์ ์ค์๋ก 152(์ฐ:641-060) 152 Joongang-ro, Changwon, Gyeongnam 641-060 ์ ํ Tel(055)239-0118. Fax(055)266-2079 ํํ์ด์ง www.gndi.re.kr ISSN : 1975-616X ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฐ๋ฆฌ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ณต์๊ฒฌํด์ ๋ฐ๋์ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค.