์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ : ๋ฌธํญ๊ฐ๋ฐ๋ฐ์ ๋ขฐ๋๋ถ์์์ค์ฌ์ผ๋ก ๊น์ํ a, ํ๊ฒฝํ b ๊น๊ฒฝํฌ c a ์ดํ์ฌ์๋ํ๊ตํน์๊ต์ก๊ณผ ๋ํ์์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํํ๋๊ณผ์ , b ๋์ฌ๋ ๋ํ๊ต์ธ์ด์น๋ฃํ๊ณผ, c ํ๊ตญ๊ต์ก๊ณผ์ ํ๊ฐ์ ๊ต์ ์ ์๊น์ํ์ดํ์ฌ์๋ํ๊ตํน์๊ต์ก๊ณผ ๋ํ์์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํํ๋๊ณผ์ ๊ต์์์ธ์์๋๋ฌธ๊ตฌ๋ํ๋ 11-1 e-mail: youngtae@ewha.ac.kr tel.: 02-3277-2410 ๋ฐฐ๊ฒฝ๋ฐ๋ชฉ์ : ๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋ํ๊ตญ์๋๋ฐ์ฑ์ธ์์์ฉ์ดํ๋ฐํํ์ดํ๋ฅ๋ ฅ์์ธก์ ํ ์์๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ๊ทธ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ๋ถ์ํ๋๋ฐ๋ชฉ์ ์ด์๋ค. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ : ์ฐ๋ฆฌ๋ง์๋ํ์ฌ์ ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ์๋ฌธํญ๋ถ์์์ค์ํ์ฌ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๊ฐ๋ฐํ๊ณ , 1 ์ฐจ์์ 3 ์ฐจ์๊ฑธ์ณ์ด 6,800 ์ฌ๋ช ์ํผํ์๋ฅผ๋์์ผ๋ก์ ๊ตญ๋จ์๋กํ์คํ๋ฅผ์ค์ํ์ฌ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒ์ฌ์์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์๊ฒ์ฌ์ค์์์์ ์ฑ์๊ฒ์ฆํ๊ธฐ์ํ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ์๊ฒ์ฆํ๊ธฐ์ํ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ก๋ถ์ํ์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ : ์์ฉใํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๋์์ฉ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ์ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๊ฐ๊ฐ์ด 188 ๊ฐ์ฉ์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๊ฐ์ถํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋ขฐ๋์ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ฉ์ธํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ์์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๊ฐ๊ฐ๊ฐ.823 ๊ณผ.855 ๋ก๋น๊ต์ ๋๊ฒ์ฐ์ถ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ง์๋๊ฐ๊ฐ.884 ์.940 ์ผ๋ก์๋นํ๋๊ฒ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ ผ์๋ฐ๊ฒฐ๋ก : ๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋์์ฉใํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๊ฐ์ฐ๋ฆฌ๋ง๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ์๊ธฐ์ดํ์ฌ์ ๊ตญ์๋๊ท๋ชจํผํ์๋ฅผ๋์์ผ๋ก์ฌ๋์๊ฒ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒ์ฌ์์ ๋ขฐ์ฑ์ด์ ์ฆ๋์ดํ์คํ๋ฅผ์ํํ์์์๋ฅผ๊ฐ์ถ๊ฒ์ผ๋ก๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ฐ๋ น์๋ฐ๋ผ๋ค๋ฅธ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผ์ฌ์ฉํด์ผํ๊ณ , ์์ฉ์ดํ๋ ฅ๊ณผํํ์ดํ๋ ฅ์๋ค๋ฅธ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผํตํ์ฌ์ธก์ ํด์ผํ๋๊ธฐ์กด์์ ํ์ ์๊ทน๋ณตํจ์ผ๋ก์จ์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์ฐ๊ตฌ๋ฐ์ธ์ด์น๋ฃ์์ํ์ฅ์์๊ทธํ์ฉ๋๋ฅผ๋์ด๊ฒ๋์๋ค๋๋ฐ๊ทธ์์๊ฐ์๊ฒ ๋ค. ์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์ฅ์ ์ฐ๊ตฌ, 2009;14(1);34-45. ํต์ฌ์ด : ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ, ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐ๋ฐ, ์ ๋ขฐ๋, ํ์คํ โ . ์๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก์ํ 12๊ฐ์์์ฒซ๋ฑ๋ง์์ฐ์ถํ๊ธฐ์์ํ๋์๋๋ค์๊ทธ์ด์ ๋ถํฐ์ดํ์๋ํ์ดํด๋ฅผ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ํ 20๊ฐ์์์ ํํ์ฌ์ฝ 50~100์ฌ๊ฐ์๋ฑ๋ง์์ฐ์ถํ๊ณ , 300์ฌ๊ฐ์ด์์์ดํ๋ฅผ์ดํดํ ์์๋ค ( ๊น์ํ, 2002; Hoff, 2005). 5~6์ธ๊ฒฝ์๋์ฝ 13,000๊ฐ์ํํ์ดํ๋ฅผ์ต๋ํ๊ณ 6~7์ธ๊ฒฝ์๋์์ฉ์ดํ์๊ฐ์ฝ 20,000๊ฐ์์ด๋ฅธ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ๋์๋ค ( ๊น์ํ, 2002). ์ด์๊ฐ์์ดํ์์ฑ์ฅ์๊ณ ๋ฑํ๊ต๋ฅผ์กธ์ ํ ๋ฌด๋ ต์๋์ฝ 80,000๊ฐ์์ด๋ฅด๋๊ฒ์ผ๋ก๋ํ๋ฌ๋ค (Miller & Gildea, 1987). ์ด์ฒ๋ผ์์ฉ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ ์๋ฐ๋ฌ์์์ ์๊ธฐ์์ํ๋ น๊ธฐ๋ฅผ๊ฑฐ์ณ์ฑ์ธ๊ธฐ๊น์ง๊ณ์ํด์์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ดํ๋ฐ๋ฌ์์ค์๋ํ๊ฒ์ฌ๋๋ชจ๋ ์ฐ๋ น๋จ๊ณ์๊ฑธ์ณ์์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์์ค์ํ๊ฐํ๊ณ ์ง๋จํ ์์๋์ค์ํ์ฒ๋์คํ๋์ด๋ค. ๋ํ๋์ดํ์์ญ์๋ฐ๋ฌ์ด๋์ผํ๊ฒ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง์๊ณ ์์ฉ์ดํํ์ดํ์์ญ์๋ฐ๋ฌ๋ณด๋ค์ ํํ๋ฏ๋ก์์ฉ๊ณผํํ์ดํ๋ ฅ์๊ฐ๊ฐ์๋ํ์ฌ์ฐ๋ฆฌ๋ง์ฌ์ฉ์์์ดํ์์ค์๊ฒ์ฌํ ์์๋ํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐํ์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋์ธ์ด์น๋ฃํ์ฅ์์์ดํ๋ฐ๋ฌ์์ค์์ง๋จํ๊ณ ํ๊ฐํ ๋๋ฟ๋ง์๋๋ผ์ฐ๋ฆฌ๋ง์์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์์ฐ๊ตฌํ๋๋ฐ๋ํ์์ ์ด๋ค. ๋์ฑ์ดํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋๊ฐ๊ด์ ์ด๊ณ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ * ๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋์์ธ์ฅ์ ์ธ์ข ํฉ๋ณต์ง๊ด์์ฐ๊ตฌ๋น๋ฅผ์ง์๋ฐ์์ด๋ฃจ์ด์ก์. ๊ฒ์ฌ์ ์ฒญ์ผ : 2009 ๋ 1 ์ 26 ์ผ ์ต์ข ์์ ์ผ : 2009 ๋ 3 ์ 13 ์ผ ๊ฒ์ฌํ์ ์ผ : 2009 ๋ 3 ์ 17 ์ผ c 2009 ํ๊ตญ์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์์ํํ http://www.kasa1986.or.kr 34
๊น์ํ ํ๊ฒฝํ ๊น๊ฒฝํฌ / ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ ๊ฒ์ฌ๊ฐ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ์ค์๋ฐ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ด๋์ฒด๋ก๊ฐ๋จํ๊ณ ์๊ฐ์ด๋น๊ต์ ์ ๊ฒ๋ ๋ค๋์ ์์์์ํ์ฅ์์์ง๋จ๋ฟ๋ง์๋๋ผ์น๋ฃํจ๊ณผ๋ฅผํ๊ฐํ๊ธฐ์ํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก์จ๋๋งค์ฐํจ์จ์ ์ด๋ค. ํ์ฌ์ฐ๋ฆฌ๋ง์๋์์ผ๋กํ์คํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก๋ ๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ ( ๊น์ํ์ธ, 1994) ๊ฐ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ ๋์์ฉ์ดํ๋ ฅ์๋ํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก์๋ฏธ๊ตญ์์์ฉ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ์ธ Peabody Picture Vocabulary Test -Revised (PPVT-R, ์ดํ PPVT- R; Dunn &Dunn, 1981) ์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๊ฐ์ง๊ณ ์ฐ๋ฆฌ๋ง์๋ํ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผํตํ์ฌ๊ฐ๋ฐ๋๋ฌธํญ์๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก์ถ๊ฐํ์ฌํ์คํํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ ๋์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ธ์ด์น๋ฃ์์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์ฐ๊ตฌ์์๋งค์ฐ์ค์ํ์ง๋จ๋ฐํ๊ฐ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก์จ์์ญํ ์๋ด๋นํด์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋๋ชจ๋ ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์ด์ฐ๋ฆฌ๋ง์๋ํ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ๊ธฐ์ด๋กํ์ฌ๊ฐ๋ฐ๋์ง์์๊ณ , ์ ๊ตญ๋จ์๊ฐ์๋์์ธ๊ณผ๊ฒฝ์๋์์๋๋ค๋ง์๋์์ผ๋ก๋ถ๋ถ์ ์ผ๋กํ์คํํ์๋ค๋์ ์์ํ๊ณ๊ฐ์๋ค. ๋ํ์ถ๊ฐ๋์ง์ด๋ฏธ 10์ฌ๋ ์ด์ง๋ฌ๊ธฐ๋๋ฌธ์๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ํฌํจ๋๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์ด๋๊ฒ์ฌ๊ทธ๋ฆผ๋ค์ดํ์ฌ์๋๋ค์๋ฐ๋ฌ์์ค์๋ง์ง์๋๋ค๋์ ๋๋ฌธ์ ์ ์ผ๋ก์ง์ ๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ์ธ, ์ฐ๋ฆฌ๋ง์ฌ์ฉ์๋ฅผ๋์์ผ๋กํ์คํํ์ดํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก๋ 15์ธ์ด์์์ฑ์ธ์๋์์ผ๋กํ๋๋๋ฉด์ด๋ฆ๋๊ธฐ๊ฒ์ฌ์ธ Korean version-bostion Naming Test( ๊นํฅํฌ ๋๋๋ ฌ, 1997) ์ 3์ธ ~14์ธ์๋๋ค์๋์์ผ๋กํ๋ Korean version-boston Naming Test for Children( ๊นํฅํฌ ๋๋๋ ฌ, 2007) ์ด์๋ค. ์ด๋๊ฒ์ฌ์ญ์ํ์ฌ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์์์์ํ์ฅ์ด๋์ฐ๊ตฌ์๋ฃ๋ก๋๋ฆฌ์ฐ์ด๊ณ ์์ผ๋, ๊ฒ์ฌ์์ญ์ดํํ์ดํ๋ ฅ์๋ง๊ตญํ๋์ด์๋ค. ์ด๋ฌํ์ด์ ๋ค๋กํ์ฌ์ฐ๋ฆฌ๋ง์ดํ๋ฐ๋ฌ์ํน์ฑ์๋ง๊ฒ๊ฐ๋ฐ๋๋ฌธํญ๋ค๋กํ์คํ๊ฐ๋์ดํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ํ์์ฑ์ด๋๋๋์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ง์๋์์ผ๋กํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์คํ๋ น๊ธฐ์ดํ๋ถํฐ์ฑ์ธ๊ธฐ๊น์ง์์ฐ๋ น๋์๋ํ์ธ์ด๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐ๊ฑฐ์์๋ค๋์ ์๊ฐ์ํ ๋๊ฒ์ฌ๋์์ฐ๋ น์ํ๋๋์ ์คํ์ํฉ์ด๋ค. ์ธ๊ตญ์์๋ฅผ๋ณผ๋, ์ด๋ฏธ๋ฏธ๊ตญ์ PPVT-R ์ 1997๋ ์ 2์ธ 6๊ฐ์์์ 90์ธ๊น์ง์์ฐ๋ น๋๋ฅผํฌ๊ดํ๋ PPVT-โ ข (Dunn & Dunn, 1997) ๋ก๊ฐ๋ฐ๋์๋ค. ๋ํ PPVT-โ ข ์ํจ๊ป๋์ผํํผํ์๋ค์๋์์ผ๋กํํํ์ดํ๊ฒ์ฌ์ธ Expressive Vocabulary Test (EVT, ์ดํ EVT, Dunn & Dunn, 1997) ๋ฅผํ์คํํ์ฌ๋๊ฒ์ฌ๊ฐ์๋ก์ง์ ์ ์ธ๋น๊ต๊ฐ๊ฐ๋ฅํ๋๋กํ์๋ค. ํ์ฌ PPVT-โ ฃ (Dunn & Dunn, 2006) ์ EVT-2 (Dunn & Dunn, 2006) ๊น์ง์ถ๊ฐ๋์ํ์ด๋ค. ์ด์๊ฐ์์์์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋ฌธ์ ์๊ตฌ์ํ์์ฑ์๊ณ ๋ คํ์ฌ 2์ธ๋ถํฐ์ฑ์ธ๊น์ง์ ์ฐ๋ น๋๋ฅผํฌ๊ดํ๋ํ์คํ๋์ดํ๊ฒ์ฌ์ธ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive Expressive Vocabulary Test: REVT, ์ดํ REVT) ๋ฅผ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. REVT์๊ฐ๋ฐ์์ฐ๋ฆฌ๋ง์ฌ์ ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผํตํ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์๊ฐ๋ฐ์์์์ผ๋ก, 1, 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋ฅผ๊ฑฐ์ณ 3์ฐจ์๋ณธ๊ฒ์ฌ๊น์ง์ด 6800์ฌ๋ช ์ํผํ์๋ฅผ๋์์ผ๋กํ์ฌ์ ๊ตญ๋จ์์ํ์คํ๋ฅผ์ค์ํ๊ทผ 10๋ ๊ฐ์๋๊ท๋ชจํ๋ก์ ํธ์๋ค. REVT ๋์์ฉ์ดํ๋ ฅ๋ฟ๋ง์๋๋ผํํ์ดํ๋ ฅ๊น์ง์ธก์ ํ ์์๋๊ฒ์ฌ๋ก์จ, ์์ฉ์ดํ๊ฒ์ฌ (Receptive Expressive Vocabulary Test - Receptive: REVT-R, ์ดํ REVT-R) ์ํํ์ดํ๊ฒ์ฌ (Receptive Expressive Vocabulary Test - Expressive: REVT-E, ์ดํ REVT-E) ๋ถ๋ถ์ผ๋ก๋๋์ด๊ตฌ์ฑํ์๋ค. REVT-R์๊ธฐ์กด์๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ์๋์ผํ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋กํผํ์๊ฐ 4๊ฐ์๋ณด๊ธฐ๊ทธ๋ฆผ์ค์์๋ชฉํ์ดํ์ํด๋นํ๋๊ทธ๋ฆผ์๊ณ ๋ฅด๋๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ค์ํ๋ฉฐ, REVT-E๋ํผํ์๊ฐ๊ทธ๋ฆผ์๋ณด๊ณ ๋ชฉํ์ดํ๋ฅผ์ฐ์ถํ ๋กํ์ฌํํ์ดํ๋ ฅ์ํ๊ฐํ๋๋กํ์๋ค. ํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฌธํญ๋ฐ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์์ ์ ์ด๊ณ ์ผ๊ด์ ์ธ์ธก์ ์์ ํํ์ง๋จ๊ณผํ๊ฐ๋ฅผ์ํ๊ธฐ๋ณธ์กฐ๊ฑด์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋กํ์คํ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๊ฐ๋ฐ๊ณผํจ๊ป๋ฐ๋์๊ฒ์ฆ๋์ด์ผํ๋์ฌํญ๋ค์ด๊ธฐ๋ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์๋ณธ์ฐ๊ตฌ์๋ชฉ์ ์ REVT์๊ฐ๋ฐ๊ณผํจ๊ป๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ฐ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ๋๋ฐ์์๋ค. ์ด๋ฅผ์ํ์ฌ๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋ REVT์์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์๊ฐ๋ฐํ๊ณ , 2์ฐจ์๊ฑธ์น์๋น๊ฒ์ฌ์๋ณธ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์ฌ์ต์ข ๋ฌธํญ๋ค์์ ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌธํญ๋ฐ์์ด๋ก (item response theory) ์๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ๋ฌธํญ์์ฌ๋ฐฐ์ดํ์ฌ์ต์ข ๋ฌธํญ๋ฐฐ์ด์๊ฒฐ์ ํ์๋ค. ๋ํ๊ฒ์ฌ์์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์์ํ์ฌ์ฌ๊ฒ์ฌ๋ฒ (test-retest method) ๊ณผ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ (split-half method) ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ๋ถ์ํ์๋ค. โ ก. REVT ์๊ฐ๋ฐ 1. ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ด์๊ฐ๋ฐ REVT์์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๋ง 2์ธ๋ถํฐ๋ง 18์ธ์ด์์ฑ์ธ๊น์งํฌํจํ๋์์ฉ์ดํ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๊ณผํํ์ดํ 35
์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์ฅ์ ์ฐ๊ตฌ 2009;14;34-45 ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค๋ก๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ ์ ์๊ธฐ์กด์์ดํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ํ๊ตญ์ด์ดํ์๋ํ๊ด๋ จ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผํตํ์ฌ๊ฒ์ฌ์ฐ๋ น์์ ํฉํ์ดํ๋ค์์ ์ ํ์๋ค. ์ดํ๋ฅผ์ ์ ํ ๋๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์์ฐธ๊ณ ํ์ฌ์ฐ๋ น๋ณ์ดํ๋์ด๋์ํ์ฌ๋น์จ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐ๋ฆฌ๋ง์์์์ฌ์ฉ๋น๋๋ฅผ๊ณ ๋ คํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ํ์ฑ, ๋ฌธํ๋ฐ์ง์ญ๋ณ์ฌ์ฉํน์ฑ์๊ณ ๋ คํ์๋ค. ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ํฌํจ๋์ดํ๋ค์ํ์ฌ๋ณ๋น์จ์๋ช ์ฌ 70%, ๋์ฌ 18%, ํ ๋ถ์ฌ 12% ์๋ค. ๋ช ์ฌ์๊ฒฝ์ฐ, ๋๋ฌผ, ์ ์ฒด, ํ์ฉํ, ์ฌ๋ฌด์ค์ฉํ, ๊ฑด๋ฌผ๋ฐ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ, ์ท๊ณผ์ก์ธ์๋ฆฌ, ์์, ๊ณผ์ผ / ์ฑ์ / ๊ณก์๋ฅ, ์์ฐ๋ฌผ, ์ํ์ฉํ, ์ ๊ธฐ, ์ฌ๋๊ด๋ จ ( ์ : ์น์กฑ๋ช ์นญ, ๋์๋ฑ ), ๋ชจ์, ๊ธฐํธ, ๋ถํธ, ๋จ์, ๊ธฐ๊ณ์๋๊ตฌ, ์ค๋ฝ๊ณผ์ด๋, ํ๊ฒ, ์ง์ ๋ฑ์๋จ์ผ์ดํ์์ถ์๋ช ์ฌ๋ฐ๋ฒ์ฃผ์ดํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋์๋ช ์ฌ๋ฅผํฌํจํ์๋ค. ๋์ฌ์๊ฒฝ์ฐ๋๋์๋์ฌ์์ํ๋์ฌ๋ฅผํฌํจํ์๋ค. ์์ฉ์ดํ์ํํ์ดํ์๋์ด๋๋ฅผ๋ง์ถ๊ธฐ์ํ์ฌ๊ฐ๊ฒ์ฌ์์ญ์ํฌํจ๋์ดํ์๋ฒ์ฃผ๋ฐ์ ํ์๊ฐ๋ฅํ๋์ผํ๊ฒ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒ๊ตฌ์ฑ๋์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ต์ข ์ดํ์๋์์ฉ์ดํ์ํํ์ดํ๊ฐ๊ฐ๊ฐ 505 ๋ฌธํญ์ด์์ผ๋ฉฐ, ์ฐ๋ น๋จ๊ณ๋ณ๋ก๋๋์ด๊ฐ์ฐ๋ น๋จ๊ณ๋ณ๋ก๋์ด๋๋ฅผ๊ณ ๋ คํ์ฌ๋ฐฐ์ดํ์๋ค. ์ฐ๋ น๋จ๊ณ๋์ํ์ฐ๋ น์๋ฐ๋ฅธ์ผ๋ฐ์ ์ธํ๋ ์ฐ๋ น์๋ฐ๋ผ 2~6์ธ๋ํ๋ ์ ๊ธฐ, 7~8์ธ๋์ด๋ฑ์ด๋ฐ๊ธฐ, 9~10์ธ๋์ด๋ฑ์ค๋ฐ๊ธฐ, 11~12์ธ๋์ด๋ฑํ๋ฐ๊ธฐ, 13~15์ธ๋์ค๋ฑ๊ธฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 16~18์ธ์ด์์์ฑ์ธ๊ธฐ๋ก๊ตฌ๋ถํ์๋ค. ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ ์ ์์ฐธ์กฐํ์ฃผ์์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ์๋ค์ < ํ -1> ๊ณผ๊ฐ๋ค. 2. ๊ฒ์ฌ๊ทธ๋ฆผ์ ์ REVT๋๊ทธ๋ฆผ์์ด์ฉํ์ฌ๊ฒ์ฌํ๊ธฐ๋๋ฌธ์๊ทธ๋ฆผ์ํ๋น์ฑ์ด๋งค์ฐ์ค์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ดํ๋ฅผ์ ์ ํ ๋๋ถํฐ์ดํ์๊ทธ๋ฆผํํ๊ฐ๋ฅ์ฑ์๊ณ ๋ คํ์ฌ์ ํํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ฆผ์๋ชจํธ์ฑ์๋ฐฐ์ ํ๊ธฐ์ํ์ฌ, ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์๋ํ๊ทธ๋ฆผ๋ค์๋ํ์ฌ์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํ์์ ๊ณตํ๋ 15๋ช ์์์ฌ๊ณผ์ ํ์๋ค์๊ฒํ๋น๋๋ฅผํ๊ฐํ๋๋กํ์๋ค. ์ด๋ํ๋น๋์ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ์์์ฉ๋ฐํํ์ดํ๊ฒ์ฌ์๋ฌธํญ๋ณ๊ทธ๋ฆผ๋ค์๋ํด๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ฐ์ , ๊ฐ๊ทธ๋ฆผ์ํ์ฌ๋ง์์ ์ํด์ฃผ๊ณ , ๊ทธ๋ฆผ์ํด๋นํ๋์ดํ๋ฅผ๊ฐ๋ฅ์ฑ์์๋๋ก 3๊ฐ์ฉ๊ธฐ๋กํ๋๋กํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ค์์๋ชฉํ๋ฑ๋ง์์๋ ค์ฃผ๊ณ ๊ทธ๋ฆผ์ํ๋น๋๋ฅผ 5์ ์ฒ๋๋กํ๊ฐํ๊ฒํ์๋ค. ์ดํ์ฒซ์งธ๊ณผ์ ์์ํ๋น๋๊ฒ์ฌ๋์์์ 80% ์ด์์์์์ 2์์์ํฌํจ๋์ง๋ชปํ๊ฑฐ๋, 5์ ์ฒ๋์์ํ๊ท 3 ์ดํ๋ฅผ๋ํ๋ธ๊ทธ๋ฆผ๋ค์์ ์ธํ๊ฑฐ๋๋๋๋์์๋ค์์๊ฒฌ์์๋ ดํ์ฌ๊ทธ๋ฆผ์์ฌ์ ์์์๋ขฐํ์๋ค. ์ฌ์ ์๋๊ทธ๋ฆผ๋ค์๋ค์์ฐ๊ตฌ์๋ค์ด๋ชจ์ฌ๊ทธ๋ฆผ์ํ๋น๋์๋ํ๊ฒ์ฆ์ ์ฐจ๋ฅผ๊ฑฐ์ณค๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์๊ฒ์ฌ์์๋๋ค์ํฅ๋ฏธ๋ฅผ์ ๋ฐ, ์ดํ์ํํ์ฑํฅ์๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ต๊ทผ์์นผ๋ผ์ ํธ๊ฒฝํฅ์๊ณ ๋ คํ์ฌ์นผ๋ผ๊ทธ๋ฆผ์ผ๋ก๊ตฌ์ฑํ์๋ค. < ํ - 1> ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๊ฐ๋ฐ์์ฃผ์์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ ์ ์ ( ์ฐ๋ ) ์ ๋ชฉ ๊นํฅ๊ท ๊ฐ๋ฒ๋ชจ (2000) ํ๊ตญ์ดํํ์๋ฐ์ดํ์ฌ์ฉ๋น๋์๋ถ์ 1 ๊ตญ๋ฆฝ๊ตญ์ด์ฐ๊ตฌ์ (2000) ๊ต๊ณผ์์ดํ์์กฐ์ฌ๋จ์์ฐ๊ตฌ : ์ด๋ฑํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊น์์ (1995) ๊ตญ๋ฏผํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์์ดํ์คํ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ : 3 4ํ๋ ์ฝ๊ธฐ ๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊น์ํ์ธ (1994) ๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ ๊น์ ์ฐ (1999) ์ด๋ฑํ๊ต์ ํ๋ ์ดํ๋ถ์์ํตํ์ดํ์ง๋๋ฐฉ์์ฐ๊ตฌ : ์ 6์ฐจ๊ต์ก๊ณผ์ 1 2ํ๋ ๊ตญ์ด๊ณผ๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊นํฌ์ง (1990) ์คํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์ดํ์ํน์ฑ์๊ดํ์ฐ๊ตฌ ๋ฌธํ๊ด๊ด๋ถ (1999) ๊ต๊ณผ์์์ดํ๋ถ์์ฐ๊ตฌ : ์ด๋ฑํ๊ต๊ต๊ณผ์๋ฅผ๋์์ผ๋ก ์ค๋ฏธ์ (1999) ๊ตญ์ด์๊ธฐ์ด์ดํ์ ์ ์๋ํ์ฐ๊ตฌ : ์ ์ฒด์์ญ์์ดํ๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ด์ฐ์ญ ๊ถ๊ฒฝ์ ์ ์ธ์ค (1980) ํ๊ตญ์๋์์ดํ๋ฐ๋ฌ์ฐ๊ตฌ (1) ์ด์์ (1993) ๊ตญ๋ฏผํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์์ดํ์๊ดํ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ : 3 4ํ๋ ๊ตญ์ด์ฝ๊ธฐ๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ด์ถฉ์ฐ (1992) ๊ตญ์ด๊ต์ก์ฉ์ดํ์ฐ๊ตฌ : ๊ตญ๋ฏผํ๊ต, ์คํ๊ต๊ตญ์ด๊ณผ๊ต์ก์ฉ์ดํ์ ์ ์์ค์ฌ์ผ๋ก ์ด์ถฉ์ฐ (1994) ํ๊ตญ์ด๊ต์ก์ฉ์ดํ์ฐ๊ตฌ ์์ง๋ฃก (1991) ๊ตญ์ด์๊ธฐ์ด์ดํ์๋ํ์ฐ๊ตฌ ์กฐ์ฒ ์ (1996) ๊ณ ๋ฑํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์ดํ์ฐ๊ตฌ 36
๊น์ํ ํ๊ฒฝํ ๊น๊ฒฝํฌ / ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ 3. ์๋น๊ฒ์ฌ๊ฐ. ๊ฒ์ฌ๋์ REVT์๊ฐ๋ฐ์์ํ๋ณธ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ๊ธฐ์ ์๋๋ฒ์์๋น๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. 1์ฐจ์ 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ์๋์์๋์ฃผ๋ก์์ธ๊ณผ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์ญ์๊ฑฐ์ฃผํ๋ 2์ธ์์ 18์ธ์ด์์์ฑ์ธ์ด์๋ค. 1์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋์ด 284๋ช ์๋์์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. 2์ธ~6์ธ๊น์ง๋ 5๊ฐ์ฐ๋ น์ง๋จ์ 3๊ฐ์๋จ์๋ก๋๋์ด๊ฐํ์์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก 4๋ช ์ฉ์ด 80๋ช ์๋์์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. 7์ธ~15์ธ๊น์ง์ 9๊ฐ์์ฐ๋ น์ง๋จ์์๋ 6๊ฐ์๋จ์๋ก๋๋์ด๊ฐํ์์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก 8๋ช ์ฉ์ด 144๋ช ์๋์์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. 16์ธ~ 18์ธ์ด์์ฐ๋ น์ง๋จ์์๋ 16, 17์ธ์ง๋จ์์๊ฐ 30๋ช , 18์ธ์ด์์์๋ 18์ธ์ง๋จ๋ถํฐ 20, 30, 40, 50 ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 60๋๊น์ง๊ฐ์ฐ๋ น๋์์์ต์ 3~4๋ช ์ํฌํจํ 30๋ช ์๊ฒ์ฌํ์ฌ์ด 90๋ช ์๋์์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋ 1์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ์๋์ผํ๊ฒํ์์ฐ๋ น์ง๋จ์๊ตฌ๋ถํ์๋ค. ํ์์ฐ๋ น์ง๋จ์ 2์ธ~6์ธ๊น์ง 20๊ฐ, 7์ธ~15 ์ธ๊น์ง 18๊ฐ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 16์ธ~18์ธ์ด์์์ 3๊ฐ๋ก๋๋์ด์ด 41๊ฐ์์ฐ๋ น์ง๋จ์ด์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋์์์๋๊ฐ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก 30๋ช ์ฉ, ์ด 1,230๋ช ์ด์๋ค. 1์ฐจ์ 2์ฐจ๋ชจ๋๋์์๋ค์คํ๋ น์ ๊ธฐ์ํ๋ น๊ธฐ์๋๋ค์๋ถ๋ชจ๋๊ต์ฌ๋ก๋ถํฐ์ ์ฒด, ์ ์๋ฐ์ธ์ง์๋ฐ๋ฌ์์ด์์ด์๊ณ , ์ฒญ๊ฐ, ์๊ฐ๋ฐ์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์ด์ ์์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ณ ๋์๋๋ค์ด์์ผ๋ฉฐ, ํนํํ๋ น๊ธฐ์๊ฒฝ์ฐ์๋ํ์ต์ํน๋ณํ์ด๋ ค์์ด์๋์๋๋ค์ด์๋ค. ์ฑ์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋ฐ๋ฌ๊ธฐ์ํ์ฌ์์ฅ์ ๋ฅผ๊ฒฝํํ์ ์ด์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ๋ฑํ๊ต์กธ์ ์ด์์ํ๋ ฅ์๊ฐ์ง์ฑ์ธ๋ค๋กํ์ ํ์๋ค. ๋. ๊ฒ์ฌ์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ (1) ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๋ด์ฉ 1์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ์์ฌ์ฉ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋์์ฉ์ดํ๋ ฅ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ์ด๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ด๊ฐ๊ฐ 550๊ฐ๋ก๊ตฌ์ฑ๋์์ผ๋ฉฐ, 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋์์ฉ์ดํ๋ ฅ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ์ด๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ด๊ฐ๊ฐ 252๊ฐ์ 255๊ฐ๋ก๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. ์ฐ๋ น๋ณ๋ก๋๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ํ๋ น์ ๊ธฐ (2~6์ธ), ์ด๋ฑ๊ธฐ (7~12 ์ธ ), ์ค๋ฑ๊ธฐ (13~15์ธ), ๊ณ ๋ฑ์ด์์ฑ์ธ๊ธฐ (16์ธ์ด์ ) ๋ก๋๋์ด๊ตฌ์ฑํ์๋ค. (2) ๊ฒ์ฌ์์ค์์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ๊ฒ์ฌ๋๊ฒ์ฌ๋์์๊ฐ์ํ์ฐ๋ น๊ธฐ์๋ฌธํญ๋ง์๊ฒ์ฌํ์๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด, 8์ธ์๋์๊ฒฝ์ฐ์ด๋ฑ๊ธฐ๋ฌธํญ์ธ 7~12์ธ์ํด๋นํ๋๋ฌธํญ๋ค์๊ฒ์ฌํ์๋ค. ์ด๋, 6์ธ, 7์ธ, 12์ธ, 13์ธ, 15์ธ๋ฐ 16์ธ์ฒ๋ผ์ฐ๋ น๋จ๊ณ์๊ฒฝ๊ณ์ ์์๋๋์๋ค์ํด๋น์ฐ๋ น๊ธฐ์๋ฌธํญ๊ณผํจ๊ป๊ทธ์ด์ ๋๋์ดํ์ฐ๋ น๊ธฐ์๋ฌธํญ์๊ฒ์ฌํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ง์์ฐ๋ น๊ฐ๊ฒฉ์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ฐ๋ น๊ธฐ์์ฐ๋ น๊ฐ๊ฒฉ์๋ง์ถ์ด์ค์ํ์๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด 6์ธ์๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฑ๊ธฐ๋ฌธํญ์์ค์ํ ๋๋์ด๋ฑ๊ธฐ์์ฐ๋ น๊ฐ๊ฒฉ์๋ง์ถ์ด 6๊ฐ์๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก๋์์๋ฅผํ์งํ์๊ณ , ํ๋ ์ ๊ธฐ๋ฌธํญ์์ค์ํ ๋๋ 3๊ฐ์๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก๋์์๋ฅผํ์งํ์ฌ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์์ค์์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ์์ฐ์ ํํ์ดํ์์ญ์๊ฒ์ฌ๋ฅผ๋จผ์ ์ค์ํ๊ณ , ์์ฉ์ดํ์์ญ์๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. ํํ์ดํ๋ ฅ์๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๊ฒ์ฌ์๊ฐ๊ทธ๋ฆผ์๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉด์์ ๋์ง๋ฌธ์ํ๊ณ ํผ๊ฒ์ฌ์๋ชฉํ์ดํ๋ฅผ์ฐ์ถํ๋๋กํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์ผ๊ด์ฑ์๋๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ํด๋ชฉํ์ดํ๋ณ์ง๋ฌธํํ๋๊ฒ์ฌ์ง์ํ์๋์ด์์๋ค. ์ฒซ๋ฒ์งธ๊ฒ์ฌ์์์ ๋์ง๋ฌธ์์ดํ์ํ์ฌ๋ฅผ๋จ์๋ก์ ๊ณตํ๋์ง๋ฌธ์ด์๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด, ๋ชฉํ์ดํ๊ฐ์ฌ๋ฌผ๋ช ์ฌ์ธ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๊ฒ๋ญ์์?, ์ฅ์์ธ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ฌ๊ธฐ๊ฐ์ด๋์ง์? ์๊ฐ์ด์ง๋ฌธํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ชฉํ์ดํ๊ฐ๋์ฌ์ธ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ด OO๊ฐ ( ์ด ) ๋ญํ๊ณ ์์ง์ / ๋ญํด์? ์๊ฐ์ด์ง๋ฌธํ์๋ค. ํ์ฉ์ฌ๋๋๋ถ์ฌ์ธ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ด OO์ด์ง๊ธ์ด๋ค๊ฒ๊ฐ์์?, OO์ด์ด๋์? ์๊ฐ์์ง๋ฌธ์์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด๋ํํ์ดํ๋ ฅ์๊ฒ์ฌ๋๊ฐ๋ฌธํญ๋ณ๋กํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ต๋ 3๋ฒ๊น์ง๋ฐ์ํ ๊ธฐํ๋ฅผ์ฃผ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์ฒซ๋ฒ์งธ์ ๋์ง๋ฌธ์ดํ์ถ๊ฐ๋ก์ง๋ฌธ์์ ๊ณตํ๋๊ฒฝ์ฐ๋์ฒซ๋ฒ์งธ์ ๋์ง๋ฌธ์๋ํํผ๊ฒ์ฌ์์๋ฐ์์ด์ ๋ต๊ณผ์ ์ฌํ๊ฒฝ์ฐ ( ๋น์ทํ๋ง, ๋์ผ๋ฒ์ฃผ๋๋๊ทธ๋ฆผ์์ผ๋ถ๋ถ, ์์ด, ๊ตฌ, ๋ฌธ์ฅ๋ฑ ) ๋กํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ ๋ต์๋ชจ๋ฅด๊ธฐ๋ณด๋ค๋๋น์ทํ๋ง๋ก๋ต๋ณํ๊ฑฐ๋์ง๋ฌธ์์ด์ ์์์ดํดํ์ง๋ชปํ๋ค๊ณ ์ ์ถ๋๋๊ฒฝ์ฐ๋ก์ ํํ์๋ค. ์ด๋์ถ๊ฐ์ง๋ฌธ์์ผ๋ฐ์ ์ธํํ๋๋ฌธํญํํ๋ฐํผ๊ฒ์ฌ์์๋ฐ์์๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅธ๋ง๋กํ๋ฉด?, ๋น์ทํ๋ง๋กํ๋ฉด?, ํ๋ฑ๋ง๋กํ๋ฉด?, ์ด๋ฐ๊ฒ๋ค์๋ค ( ์ง์ด์ฃผ๋ฉฐ ) ๋ญ๋ผ๊ณ ํ์ง์?, ์ฐ๋ฆฌ๋ง๋กํ๋ฉด? ๋ฑ์ด์๋ค. ๋ฌธํญ๋ณ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ์ถ๊ฐ์ง๋ฌธํํ๋๊ฒ์ฌ์ง์ํ์๋์ง๋ฌธ์์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ถ๊ฐ์ง๋ฌธ์์ฒซ์ง๋ฌธ์์ ์ธํ๊ณ ์ต๋ 2๋ฒ๋์ ๊ณตํ์์ผ๋ฉฐ์ดํ๋ก๋์ ๋ต์ด๋์ค์ง์์๊ฒฝ์ฐ๋์ค๋ต์ผ๋ก์ฒ๋ฆฌํ์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ 3๋ฒ์๋ฐ์๊ธฐํ๋ฅผ์ค์ด์ ๋ํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ดํ๋ฅผ๋ชฐ๋ผ์๊ฐ์๋๋ผ์๊ณ ์์ผ๋๊ทธ๋ฆผ์์ฌ์ฉํ๋ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์ํ๊ณ๋ก์ธํ์ฌ์ ์ฌํ๋ค๋ฅธ์ดํ๋ก๋ฐ์ํ ์์๊ธฐ๋๋ฌธ์ด์๋ค. ๋ฐ์์๊ฐ์์ฝ 10์ด๋ฅผ์ ๊ณตํ๊ณ ์ดํ์๋๋ฐ์ํ์ง๋ชปํ๋ฉด์ค๋ฐ์์ผ๋ก์ฒ๋ฆฌํ์๋ค. 37
์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์ฅ์ ์ฐ๊ตฌ 2009;14;34-45 ์์ฉ์ดํ๋ ฅ์๋ํ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๊ฒ์ฌ์๊ฐ 4๊ฐ์๋ณด๊ธฐ๊ทธ๋ฆผ์๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ๋ชฉํ์ดํ๋ฅผ๋งํด์ฃผ๋ฉดํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ๋ชฉํ์ดํ์ํด๋นํ๋๊ทธ๋ฆผ์์ง์ ํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. ๋. ์๋ฃ์์ง์๋น๊ฒ์ฌ์์๋ฃ์์ง์์ฃผ๋ก์์ธ๋ฐ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์ญ์์์ค์ํ์๋ค. ํนํ 2์ฐจ๊ฒ์ฌ๋์์ธ์ง์ญ์๊ฐ๋จ๊ณผ๊ฐ๋ถ์ผ๋ก๋๋์ด๊ฐ๋จ : ๊ฐ๋ถ : ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์ญ์๋์์๋น์จ์ด๋๋ต 2.5 : 2.5 : 5๊ฐ๋๋๋กํ์๋ค. ์ด๋๊ฒฝ๊ธฐ๋๋ถ๋น์๊ฑฐ์ฃผํ๋๋์์๋์ํ์์ค์ด๋๊ต์ก์์ค์ด์์ธ๊ฐ๋จ์ง์ญ๊ณผ์ ์ฌํ์ ์๊ณ ๋ คํ์ฌ๊ฐ๋จ์๋์์๋ก๋ถ๋ฅํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์ฅ์๋ํ๋ น์ ๊ธฐ๋์ฃผ๋ก์๋์์ง์ด๋๋์ด๋ฐฉ, ์ ์น์๋ฑ์์์ค์๋์๊ณ , ํ๋ น๊ธฐ๋ํ๊ต๋๊ตํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฑ์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋๋์์์์ง, ๋ํ๊ต๋๋์ง์ฅ์์์ฃผ๋ก์ค์๋์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋์ฐ๊ตฌ์๋ค์๊ฒํ๋ จ์๋ฐ์์์ธ์ E ๋ํํน์๊ต์ก๊ณผ๋์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํ์ ๊ณต์ํ๋ถ๋๋๋ํ์ํ์๋ค๊ณผ C ๋ํํน์๊ต์ก์ ๊ณตํ๋ถ์๋ค์ด์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋๊ฒ์ฌ์์ํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ผ๋์ผ๋ก์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒ์ฌ์ ์ํผ๊ฒ์ฌ์๋ค์๊ฒ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๋ํ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ์ค๋ช ์์ ๊ณตํ์์ผ๋ฉฐ, ํผ๊ฒ์ฌ์๋ค์๋ฐ์์๊ฒ์ฌ์๋ค์ด์์ผ๋ก์์ ํ์ง์๊ณ ๋ฐ์๊ทธ๋๋ก๋ฅผ๋ฐ์์ง์๊ธฐ๋กํ๋๋กํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์ ์ฐ๋ น๋์์๋๋ต 40~50๋ถ์ ๋๊ฐ์์๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒฝ๊ณ์ ์์๋์ฐ๋ น์๊ฒฝ์ฐ๋๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ด๋ง์๊ด๊ณ๋ก 1์๊ฐ์ ๋์์๋๋๊ฒฝ์ฐ๋์์๋ค. ๋ค. ์๋ฃ๋ถ์ 1์ฐจ๋ฐ 2์ฐจ์์๋น๊ฒ์ฌํ์์์ฉ๊ณผํํ์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์ค์์ํต๊ณ์ ์ธ๋ฌธํญ๋ถ์์ํตํ์ฌ๋ณ๋ณ๋ 0.2 ๋ฏธ๋ง์ธ๋ฌธํญ, ์ฑ์ฐจ๊ฐ์ ์ํ๋ฌธํญ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ฉ์ดํ์์ ๋ต์ธ๋ณด๊ธฐ๋ฌธํญ์๋ฐ์์จ์ด 25% ์ด์์๋๋๋ฌธํญ์์ดํ๋ค์์ ์ธํ๊ณ , ์ ๋ต์จ์ด 25~75% ์ธ๋ฌธํญ์์ดํ๋ค๋ง์์ ์ ํ์๋ค. ๋ํํต๊ณ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ ์ ํํ์๋์ฐ๊ตฌ์๋ค์ด๋ชจ์ฌ์ ์ ๋์ดํ๋ค๊ณผ๊ทธ๋ฆผ์์ฌ๊ฒํ ํํ์๋ฌธ์ ๊ฐ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ฌธํญ๋ค์์ ์ธ์์ผฐ๋ค. ๋ผ. ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ 1์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌํ์ 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ํด์ ์ ๋์ดํ์๋ํํ์ดํ 255๊ฐ, ์์ฉ์ดํ 252๊ฐ์๋ค. 2์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌํ์๋ฃ๋ถ์์ํตํด๋ณธ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ํ์ฌ์ ์ ๋ ์ต์ข ๋ฌธํญ์ํํ์ดํ 213๊ฐ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ฉ์ดํ๊ฐ 225๊ฐ์๋ค. 4. ์ต์ข ๋ฌธํญ์ ์ ์์ํ๋ณธ๊ฒ์ฌ๊ฐ. ๊ฒ์ฌ๋์๋ณธ๊ฒ์ฌ์ธ 3์ฐจ๊ฒ์ฌ๋์๋น๊ฒ์ฌ์๋์ผํ๊ฒ๋ง 2์ธ~ 18์ธ์ด์์ฑ์ธ์๋์์ผ๋ก์ค์ํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋์์์์ ์๋ฐ๋ฌ๋ฐํ์ฌ์์ค์๋ํ๊ธฐ์ค์์๋น๊ฒ์ฌ์๋์ผํ์๋ค. ๋ณธ๊ฒ์ฌ์๊ฒ์ฌ๋์์ง๋จ์๊ตฌ๋ถ์ํ๋ น์ ๊ธฐ์ธ 2์ธ~6์ธ๊น์ง๋์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก 3๊ฐ์๋จ์๋ก๋๋๊ณ , ์ด๋ฑํ๋ น๊ธฐ๋์ด๊ธฐ์ธ 7์ธ~9์ธ๋๊ฐ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก 6๊ฐ์๋จ์๋ก, ํ๊ธฐ์ธ 10์ธ~12์ธ๋ 1๋ ๋จ์๋ก๋๋์ด๊ฒ์ฌํ์๋ค. ์ค๋ฑ๊ธฐ์ธ 13์ธ~15์ธ๋ 1๋ ๋จ์๋ก๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 16์ธ์ด์์์ง๋จ์์๋ 16์ธ, 17์ธ์ง๋จ๋ฐ 18์ธ์ด์์์ง๋จ์ผ๋ก๋๋์ด๊ฒ์ฌ๋ฅผํ์๋ค. ์ด๋ 18์ธ์ด์์์ง๋จ์๋ 18์ธ~29์ธ, 30๋, 40๋, 50๋์ด์์๋์์๊ฐ๊ฐ๋ฅํ 4:3:2:1์๋น์จ๋กํฌํจ๋๋๋กํ์๋ค. ๋์์์ง์ญ๋ณํ์ง๋น์จ์๋๋ต์์ธ๊ณผ๊ฒฝ๊ธฐ์ง์ญ์ด๊ฐ 25%, ๊ฒฝ์๋, ์ ๋ผ๋๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ถฉ์ฒญ๋์ง์ญ์์๊ฐ๊ฐ 15% ๋ด์ธ๊ฐ๋๋๋กํ์๋ค. ๋ณธ๊ฒ์ฌ์์ด๋์์์๋์ฝ 5,300๋ช ์ด์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋์๋ฃ์์ค๊ณผ๋ถ์์์ ์ ์น๋ชปํ์๋ฃ๋ค์์ ์ธํ๊ณ ์ต์ข ์ ์ผ๋ก๋ถ์์ํฌํจ๋์ต์ข ๋์์์๋์์ฉ์ดํ๊ฒ์ฌ์์์ด 5,195๋ช , ํํ์ดํ๊ฒ์ฌ์์ 5,224๋ช ์ด์๋ค. ์ต์ข ์๋ฃ๋ถ์์ํฌํจ๋์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋์์์๋ < ํ -2> ์๊ฐ์๋ค. < ํ - 2> ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ณธ๊ฒ์ฌ์ต์ข ๋์์์๋์์์์ฐ๋ น์ง๋จ์์ฉํํํ๋ น์ ๊ธฐ 2,569 2,538 ์ ๊ธฐ 769 774 ์ด๋ฑํ๊ธฐ 729 742 ์ค๋ฑ๊ธฐ 655 661 ๊ณ ๋ฑ์ด์ ( ์ฑ์ธ ) 473 509 ์ ์ฒด 5,195 5,224 ๋. ๊ฒ์ฌ์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ (1) ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๋ด์ฉ๋ณธ๊ฒ์ฌ์์ฌ์ฉ๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ 2์ธ 0๊ฐ์๋ถํฐ 18์ธ์ด์์ฑ์ธ์์์ฉ์ดํ๋ฅ๋ ฅ์ํ๊ฐํ๋ 225๊ฐ์์์ฉ 38
๊น์ํ ํ๊ฒฝํ ๊น๊ฒฝํฌ / ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ ์ดํ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค๊ณผํํ์ดํ๋ฅ๋ ฅ์ํ๊ฐํ๋ 213๊ฐ์ํํ์ดํ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค๋ก๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. (2) ๊ฒ์ฌ์์ค์์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ณธ๊ฒ์ฌ๋๊ฒ์ฌ๋์์์์ฐ๋ น๋์์์๋ค๋ก๋์ฐ๋ น๋์๋ฌธํญ์์ถ๊ฐํ์ฌ์ค์ํ์๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด 5์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋ 3์ธ์๋ฌธํญ๋ถํฐ 7์ธ์๋ฌธํญ๋ค์๊ฒ์ฌํ๊ณ , 10์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋ 8์ธ๋ฌธํญ๋ถํฐ 12์ธ๊น์ง์๋ฌธํญ์๊ฒ์ฌํ์๋ค. 2์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋์์ฐ๋ น๋์๋ฌธํญ๋ค์ด์์ผ๋ฏ๋ก 2์ธ๋ถํฐ 4์ธ๊น์ง์๋ฌธํญ์๊ฒ์ฌํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์์ค์์ ์ฐจ๋ฐ๋ฐฉ๋ฒ์์๋น๊ฒ์ฌ์๋์ผํ์๋ค. ๋ค. ์๋ฃ์์ง์ ๊ตญ์ ์ธ๋จ์์์๋ฃ์์ง์์ํด๊ฒ์ฌ์๋ค์ด๋ง์ดํ์ํ๊ธฐ๋๋ฌธ์๋์์์ํ์ง์ง์ญ์์๋๋ํ์์์ธ์ด์น๋ฃํ์ด๋ํน์๊ต์ก์์ ๊ณตํ๋๋ํ์๋ฐ๋ํ์์๋ค์๋์์ผ๋ก์ง์์๋ฐ์๊ฒ์ฌ์๋ค์๋ชจ์งํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ชจ์ง๋๊ฒ์ฌ์๋ค์๋์์ผ๋ก์ฐ๊ตฌ์๋ค์ด๊ฐ์ํ์๋๋๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๋ํ์ค๋ฆฌ์ํ ์ด์ ์์ค์ํ์๋ค. ์๋ฃ์์ง์์ํ๊ฒ์ฌ์ฅ์๋ํ๋ น์ ๊ธฐ๋์ฃผ๋ก์๋์์ง์ด๋๋์ด๋ฐฉ, ์ ์น์๋ฑ์์์ค์๋์๊ณ , ํ๋ น๊ธฐ๋ํ๊ต๋๊ตํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฑ์ธ์๊ฒฝ์ฐ๋๋์์์์ง, ๋ํ๊ต๋๋์ง์ฅ๋ฑ์์์ฃผ๋ก์ค์๋์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋์๋น๊ฒ์ฌ์๋์ผํ๊ฒ๊ฒ์ฌ์์ํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ผ๋์ผ์ํฉ์์์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒ์ฌ์ ์๊ตฌ์ฒด์ ์ธ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๋ํ์ค๋ช ์์ ๊ณตํ์๋ค. ๋ํ๊ฒ์ฌ์๋ํผ๊ฒ์ฌ์์๋ฐ์์์์ ์ด๋๋ถ๋ถ์ ์ญ์ ์์ด๊ทธ๋๋ก๋ฐ์์ง์๊ธฐ๋กํ๋๋กํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์์ฉ๊ณผํํ์ดํ๊ฒ์ฌ๋ฅผ๋ชจ๋ํฉ์ณ์ ์ฐ๋ น๋์์์ฝ 40๋ถ์ ๋์์๋์๋ค. ๋ผ. ์๋ฃ๋ฐํต๊ณ๋ถ์์์ง๋์๋ฃ๋์์ฉ๋ฐํํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๊ฐ๋ฌธํญ์๋ํ์ฌ๋ง์ผ๋ฉด 1์ , ํ๋ฆฌ๋ฉด 0์ ์ผ๋ก์ ์ํํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์ธก์ ํ์ ๋ถ์์ SPSS ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ง. ์ต์ข ๋ฌธํญ์์ ์ ๋ฐ๋ฌธํญ์ฌ๋ฐฐ์ด ๋ก์ ์ํ์ฑ์ฐจ๋ฅผ๋ํ๋ธ๋ฌธํญ์์ ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌธํญ๋ณ๋ก์ ๋ต๋ฅ ์ด 25~75% ์ธ๋ฌธํญ์๊ฒฝ๊ณ์ ์ผ๋กํ์ฌ 40~60% ์ฌ์ด์์๋๋ฌธํญ๋ค์์ฐ์ ์ ์ผ๋ก์ ์ ํ์ฌํด๋น์ฐ๋ น๋จ๊ณ์์๋๋ฌด์ฝ๊ฑฐ๋๋๋ฌด์ด๋ ค์ด๋ฌธํญ์ดํฌํจ๋์ง์๋๋กํ์๋ค. ๋ํ์์ฉ์ดํ๊ฒ์ฌ์๊ฒฝ์ฐ์์ ๋ต ( ๋ชฉํ ) ๋ฌธํญ์ด์ธ์๋ฐ์์จ์ด 25% ๋ฅผ๋๋๋ณด๊ธฐ๋ฌธํญ์ํฌํจํ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ ์ธํ์๋ค. ๋ํ๋ฌธํญ์๋ณ๋ณ๋ ฅ์๋์ด๊ธฐ์ํ์ฌ๋ณ๋ณ๋๊ฐ 0.2๋ณด๋ค๋ฎ์๋ฌธํญ์ญ์์ ์ธํ์๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก์ธ์ด๋ณ๋ฆฌํ์์ ๊ณตํ๋ฐ์ฌ 4๋ช ์ดํต๊ณ์ ์ผ๋ก์ ์ ๋๋ฌธํญ๋ค์๋์์ผ๋ก์ฐ๋ น, ๋ฌธํ, ์ฌํ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ๊ทธ๋ฆผํํ์ ์ ์ฑ๋ฑ์๊ณ ๋ คํ์ฌ์ต์ข ์ ์ธ๋ฌธํญ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ฌธํญ๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ, ํนํ 2์ธ์๊ฒฝ์ฐ 2์ธ 5๊ฐ์์ดํ์๋์์์๊ฐ์ ๊ณ , ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก๊ณ ๋ฅด๊ฒ๋ถํฌ๋์ง์์ํด๋น์ฐ๋ น๋ฌธํญ๋ค์ํต๊ณ์ ์์๊ฐ๋ฎ์๊ฒ์ผ๋กํ๋จ๋์ด, ์ต์ข ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์ฐ๋ น์ง๋จ์์์ ์ธํ์๋ค. ๋ํ 16์ธ~18์ธ์ด์์ฑ์ธ์ง๋จ์๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ, 16์ธ, 17์ธ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 18์ธ์ด์์์ง๋จ๊ฐ์ ๋ต๋ฅ ์์ํต๊ณ์ ์ผ๋ก์ ์ํ์ฐจ์ด๊ฐ๋ํ๋์ง์์๋ชจ๋ 16์ธ์ด์์์ฑ์ธ์ง๋จ์ผ๋กํตํฉํ์๋ค. ์ด๋ฌํ๊ณผ์ ๋ค์๊ฑธ์ณ REVT๋์ต์ข ์ ์ผ๋ก REVT-R๊ณผ REVT-E ๊ฐ๊ฐ 185๊ฐ๋ก์ด 370๋ฌธํญ์ผ๋ก๊ตฌ์ฑํ์๋ค. REVT์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ดํํ์ฌ๋ณ๋ก๋ถ์ํ์๋, REVT-R์๋ช ์ฌ 98๊ฐ, ๋์ฌ 68๊ฐ, ํ์ฉ์ฌ๋ฐ๋ถ์ฌ 19๊ฐ๋ก, ๊ฐํ์ฌ๋ณ๋ฌธํญ๋น์จ์ด๋ช ์ฌ 53%, ๋์ฌ 37%, ํ์ฉ์ฌ๋ฐ๋ถ์ฌ 10% ์์ผ๋ฉฐ, REVT-E๋๋ช ์ฌ 106๊ฐ, ๋์ฌ 58๊ฐ, ํ์ฉ์ฌ๋ฐ๋ถ์ฌ 21๊ฐ๋ก๊ตฌ์ฑ๋์ด์๊ฐํ์ฌ๋ณ๋ฌธํญ๋น์จ์ด๋ช ์ฌ 57.30%, ๋์ฌ 31.35%, ํ์ฉ์ฌ๋ฐ๋ถ์ฌ 11.35% ์ํด๋นํ์๋ค์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์์ธก์ ํ๋์ฒ๋์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์์ด๋ก ์ ์ธ๋ฐ๋ฌ์์๋ฟ๋ง์๋๋ผ์ธก์ ํ์ ์์๋ํจ๊ป๊ณ ๋ คํ์ฌ๋ฐฐ์ด๋์ด์ผํ๋ค. ์ด๋์ธก์ ํ์ ์์๋ํ๋ณธํน์ฑ์์ํฅ์๋ฐ์ง์๊ณ ๋ ๋ฆฝ์ ์ผ๋ก์ถ์ ๋๋ฌธํญ๋ชจ์์์ํด๊ฒฐ์ ๋์ด์ผํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์ํ๋ณธํน์ฑ์์ํฅ์๋ฐ์ง์๊ณ ๋ฌธํญ์๊ณ ์ ํํน์ฑ์๋ถ์ํ๋๋ฌธํญ๋ฐ์์ด๋ก (item response theory) ์๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ์ต์ข ๋ฌธํญ์ ์ ์ดํ์์ฌ๋ฐฐ์ดํ์๋ค. ์ฆ, ๋ฌธํญ๋ฐ์์ด๋ก ์์ํ๋ชจํ์์์ถ์ ๋๋ฌธํญ์๋์ด๋๋ชจ์ (difficulty parameter) ์์์์์ํด REVT-R๊ณผ REVT-E์๋ฌธํญ์๊ฐ๊ฐ์ฌ๋ฐฐ์ดํ์๋ค. ์ต์ข ๋ฌธํญ์์ ์ ์๋ณธ๊ฒ์ฌํํต๊ณ๋ถ์์๋ฃ์์์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก์ฑ์ฐจ, ์ ๋ต๋ฅ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณ๋ณ๋๋ฅผ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ ์ ํ์๋ค. ์ธก์ ํ์ ์ธ๋ฌธํญ๋ถ์์ดํ, ํต๊ณ์ ์ผ 39
์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์ฅ์ ์ฐ๊ตฌ 2009;14;34-45 โ ข. REVT ์์ ๋ขฐ๋๋ถ์ REVT์์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์์ํ์ฌ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋๊ฒ์ฌ์๊ฐ์๊ฒ์ฌ์ํ์์ผ๊ด์ฑ์์ธก์ ํ๊ธฐ์ํด์์ํ๋์๊ณ ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ์ง์๋ฅผ์ถ์ ํ๊ธฐ์ํด์์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ด๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์ ๋ขฐ์ฑ์๋ฌธํญ์์ผ๊ด์ ์ธ์ธก์ ๋ฟ์๋๋ผํผํ์์๋ต์์ ๋ํ๊ฒ๋๋๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์ผ๊ด์ ์ธํ์ ์์์กดํ๊ธฐ๋๋ฌธ์๋๊ฐ์ง์๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ์๋ค. 1. ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ถ์ ๊ฐ. ์ฐ๊ตฌ๋์ ์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์์ํ๋์์๋์ฐ๋ น์ง๋จ์๋ณธ๊ฒ์ฌ์๋์ผํ๊ฒํ๋ น์ ๊ธฐ, ์ด๋ฑ, ์ค๋ฑ, ๊ณ ๋ฑ์ด์์ฑ์ธ์ผ๋ก๋๋์ด์์ธ์ง์ญ๋ณธ๊ฒ์ฌ์ ์ฒด๋์์์์ฝ 10% ์ธ์ด 160๋ช ์๊ฒ์ค์ํ์์ผ๋๊ฒ์ฌ์ง๋ถ์ค๋ฑ์์๋ฃ์์ค๋ก์ธํ์ฌ๋ถ์๋์์ํํ์ดํ๊ฒ์ฌ๊ฐ 106๋ช , ์์ฉ์ดํ๊ฒ์ฌ๊ฐ 107๋ช ์ด์๋ค. ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒ์ฌ๊ทธ๋ฃน๋ณ๋ถ์๋์์์๋ < ํ -3> ๊ณผ๊ฐ์๋ค. ๋ถ์์ 1์ฐจ์ 2์ฐจ์ธก์ ์น๊ฐ์์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ๋ถ์ํ์๋ค. < ํ - 3> ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ฐ๊ฒ์ฌ์ง๋จ๋ณ๋์์์ ๊ฒ์ฌ์ง๋จ A ์ง๋จ ( ์ 1 ๊ฒ์ฌ์ ์ 2 ๊ฒ์ฌ์ ) B ์ง๋จ ( ์ 2 ๊ฒ์ฌ์ ์ 1 ๊ฒ์ฌ์ ) ํฉ๊ณ ( ๋ช ) ์ฐ๋ น์ง๋จ ์์ฉ ํํ ์์ฉ ํํ ์์ฉ ํํ ํ๋ น์ ๊ธฐ 35 34 36 34 71 68 ์ด๋ฑ 6 8 6 5 12 13 ์ค๋ฑ 8 9 6 6 14 15 ๊ณ ๋ฑ์ด์์ฑ์ธ 5 5 5 5 10 10 ์ ์ฒด 56 56 54 50 107 106 ๋. ์๋ฃ์์ง ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ถ์์์ํ์๋ฃ์์ง์๋ณธ๊ฒ์ฌ์๋ฃ์์ง์ 1์ฐจ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ๋์ผํ๋์์๊ฒ 2์ฃผ์ผ์ด๋ด์๋ค์ 2์ฐจ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์ฌ์ด๋ฃจ์ด์ก์ผ๋ฉฐ, 1์ฐจ์ 2์ฐจ์๊ฒ์ฌ์๋์๋ก๋ค๋ฅด๊ฒํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋๊ฐ์ฐ๋ น๋ฒ์์์ํผํ์๋ฅผ 2๊ฐ์์ง๋จ (A์ง๋จ, B์ง๋จ ) ์ผ๋ก๋๋์ด์ฌ๊ฒ์ฌ์๊ฒ์ฌ์๊ฐ์์ํจ๊ณผ๋ฅผํต์ ํ์๋ค. A ์ง๋จ์์๋์ 1๊ฒ์ฌ์๊ฐ๋จผ์ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํํ์ 2 ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ฌ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, B์ง๋จ์์๋์ 2 ๊ฒ์ฌ์๊ฐ๋จผ์ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํํ์ 1๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ฌ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ๋ค. ์ 1๊ฒ์ฌ์๋๊ฒ์ฌ๊ฐ์๋ฌ๋๊ฒ์ฌ์ 2๋ช ์ด์์ผ๋ฉฐ, ์ 2๊ฒ์ฌ์๋์ 1๊ฒ์ฌ์์๊ฒ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์๊ต์ก๋ฐ๊ณ ๊ฒ์ฌ์์ฒ์์ผ๋ก์ฐธ์ฌํ๋๊ฒ์ฌ์ 10์ด์๋ค. ๋ค. ์๋ฃ๋ฐํต๊ณ๋ถ์์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์ REVT-E์ REVT-R ๊ฐ๊ฐ์ํ๋ น์ ๊ธฐ, ์ด๋ฑ๊ธฐ, ์ค๋ฑ๊ธฐ, ๊ณ ๋ฑ์ด์์ฑ์ธ๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ก๊ตฌ๋ถํ์ฌ์ค์ํ์๋ค. ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ํ์ธก์ ํ์ ๋ถ์์ SPSS ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ผ. ๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ๊ฒฐ๊ณผ, < ํ -4> ์๊ฐ์ด์ ์ฒด๊ฒ์ฌ์์.823๊ณผ.855๋ก๋น๊ต์ ๋๊ฒ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก๋ณด๋ฉด, REVT-R ์์ญ์์๋์ด๋ฑ๊ธฐ์๊ณ ๋ฑ์ด์๊ฒ์ฌ์์์ ๋ขฐ๋๊ฐ๋์๊ณ ์ค๋ฑ๊ธฐ๊ฒ์ฌ์์ ๋ขฐ๋๊ฐ์๋์ ์ผ๋ก๋ฎ์ํธ์ด์๋ค. REVT-E์์๋์ด๋ฑ๊ธฐ์ํ๋ น์ ๊ธฐ์๊ฒ์ฌ์์์ ๋ขฐ๋๊ฐ๋์๊ณ ์ค๋ฑ๊ธฐ๊ฒ์ฌ์์ ๋ขฐ๋๊ฐ์๋์ ์ผ๋ก๋ฎ๊ฒ์ถ์ ๋์๋ค. ๋ค๋ฅธ๊ฒ์ฌ์๋นํด์์คํ์์ฉ๊ฒ์ฌ์์์ผ๊ด์ฑ์ด๋ฎ๊ฒ์ฐ์ถ๋์๊ณ ์ด๋ฑ๊ธฐ, ๊ณ ๋ฑ์ด์, ํ๋ น์ ๊ธฐ์๊ฒ์ฌ์์ผ๊ด์ฑ์ด๋๊ฒ์ฐ์ถ๋์๋ค. < ํ - 4> REVT์์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋ REVT-R REVT-E ์ฐ๋ น์ง๋จ์ ๋ขฐ๋์ฌ๋ก์์ ๋ขฐ๋์ฌ๋ก์ํ๋ น์ ๊ธฐ.844 71.886 68 ์ด๋ฑ๊ธฐ.949 12.936 13 ์ค๋ฑ๊ธฐ.548 14.635 15 ๊ณ ๋ฑํ์์ด์ ( ์ฑ์ธ ).974 10.770 10 ์ ์ฒด.823 107.855 106 2. ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ถ์๊ฐ. ์ฐ๊ตฌ๋์๋ฐ์๋ฃ์์ง๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋๋ณธ๊ฒ์ฌ์์์ค์ํ๊ฒ์ฌ์ ์๋ฅผ๋๋ถ๋ถ์ผ๋ก๋๋์ด์ถ์ ํ์๊ธฐ๋๋ฌธ์๋์์์์๋ฃ์์ง์ ์ฐจ๋๋ณธ๊ฒ์ฌ์๋์ผํ์๋ค. 40
๊น์ํ ํ๊ฒฝํ ๊น๊ฒฝํฌ / ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ ๋. ์๋ฃ๋ฐํต๊ณ๋ถ์ ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋๋ฌธํญ๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ์์ถ์ ํ๊ธฐ์ํ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋ฅผ๋๋ถ๋ถ์ผ๋ก๋๋์ด๋๋ถ๋ถ์ ์์๋ํ์ธก์ ์์ ์ฌ์ฑ์์ถ์ ํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค ( ์ฑํ์ , 1996). ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผ๋ถํ ํ๋๋ฐฉ๋ฒ์์ ํ๋ถํ ๋ฒ, ๊ธฐ์ฐ๋ฒ, ๋ฌธํญํน์ฑ์์ํ๋ถํ ๋ฒ, ๋ฌด์์๋ฒ๋ฑ์ด์๋ค. ๋ฌธํญ์๊ฐ์ถฉ๋ถํ๋ง์๊ฒฝ์ฐ์๋๋ถํ ๋ฐฉ๋ฒ์ํฌ๊ฒ์ํฅ์๋ฐ์ง์๊ณ ์ ๋ขฐ๋์ง์๋ฅผ์์ ์ ์ผ๋ก์ถ์ ํ ์์๋ค. ์ด์ฐ๊ตฌ์์๋๋ฌธํญ์ํ์๋ฒํธ์์ง์๋ฒํธ๋ก๊ฐ๊ฐ๋ถํ ํ์ฌ 2๊ฐ์๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ก๋ง๋๋๊ธฐ์ฐ๋ฒ์์ฌ์ฉํ์๋ค. 2๊ฐ์๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์์ฐ์ถ๋๊ฒ์ฌ์ ์๊ฐ์์๊ด๊ณ์๋ฅผ๊ทธ๋๋ก์ ๋ขฐ๋์ถ์ ์น๋ก์ฌ์ฉํ๋ฉด์๋๊ฒ์ฌ์๋นํด์ค์ด๋ ๋ฌธํญ์๋๋ฌธ์์ ๋ขฐ๋๋ฅผ๊ณผ์์ถ์ ํ๊ฒ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋๋ฐ๋ถ๋๋๊ฐ์๊ฒ์ฌ๊ฐ์์๊ด๊ณ์๋ฅผ๋ค์์ Spearman-Brown ๊ณต์์์ํด๊ต์ ํ์ฌ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ฐ๋ น์ง๋จ r XX'= 2r YY'/ (1+r YY') r XX': ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ง์ r YY : ๋ฐ๋ถ๋๊ฒ์ฌ๊ฐ์์๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ถ์ ๋ REVT-E ์ REVT-R ๊ฐ๊ฐ์์ํ๋ น์ ๊ธฐ, ์ด๋ฑํ๊ต, ์คํ๊ต, ๊ณ ๋ฑํ๊ต์ด์์ฑ์ธ๊ฒ์ฌ๋ก๊ตฌ๋ถํ์ฌ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, SPSS ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ฌ์ฉํ์ฌ์ธก์ ํ์ ๋ถ์์์ค์ํ์๋ค. ๋ค. ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๊ฒฐ๊ณผ ๊ธฐ์ฐ๋ฒ์์ํด๋ฐ๋ถ๋๋๊ฐ์ํ์๊ฒ์ฌ๊ฐ์๊ด๊ณ์๋ Spearman-Brown ๊ณต์์์ํด์๊ต์ ๋์๋ค. ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ์์ REVT-R์.884, REVT-E๋.940์ผ๋ก์ ๋ขฐ๋๊ฐ๋๊ฒ์ถ์ ๋์๋ค. ์ฐ๋ น์ง๋จ๋ณ๋ก๋ณด๋ฉด, REVT-R์์๋ํ๋ น์ ๊ธฐ๊ฐ.940์ผ๋ก๊ฐ์ฅ๋์๊ณ ๊ณ ๋ฑ์ด์, ์ค๋ฑ๊ธฐ๊ฒ์ฌ์์ผ๋ก๋์๋ค. REVT-E ๊ฒ์ฌ์์๋ํ๋ น์ ๊ธฐ (.953), ์ด๋ฑ๊ธฐ (.915), ์ค๋ฑ๊ธฐ๊ฒ์ฌ (.912) ์์ผ๋ก๋์๋ค. ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๋ก๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ์์ถ์ ํ๊ฒฐ๊ณผ๋ < ํ -5> ์๊ฐ๋ค. < ํ - 5> ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋ REVT-R ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ์๊ด๊ณ์๋ขฐ๋ ์ฌ๋ก์ REVT-E ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ์๊ด๊ณ์๋ขฐ๋ ์ฌ๋ก์ ํ๋ น์ ๊ธฐ.886.940 2,569.910.953 2,538 ์ด๋ฑ๊ธฐ.741.851 1,498.844.915 1,516 ์ค๋ฑ๊ธฐ.788.881 655.838.912 661 ๊ณ ๋ฑ์ด์ ( ์ฑ์ธ ).814.897 473.806.893 509 ์ ์ฒด.792.884 5,195.886.940 5,224 โ ฃ. ๋ ผ์๋ฐ๊ฒฐ๋ก ๋ณธ์ฐ๊ตฌ๋์์ ์๊ธฐ๋ถํฐ์ฑ์ธ๊ธฐ๊น์ง์ฐ๋ฆฌ๋ง์์์ฉ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ์์ง๋จ๋๋ํ๊ฐํ ์์๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ธ REVT ์๊ฐ๋ฐ๊ณผ์ ์์๊ฐํ๊ณ ์ด์์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ๋๋ฐ๋ชฉ์ ์ด์์๋ค. REVT๋์ด๊ธฐ๊ฐ๋ฐ๋ถํฐ์ฐ๋ฆฌ๋ง์์ดํ๋ฐ๋ฌ์๊ดํ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ์๊ธฐ์ดํ์์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์์ด๋ก ์ ์ธ์ง์์๋ฐํ์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์์ ์ ํ์๋ค. 1์ฐจ์๋น๊ฒ์ฌ๋ถํฐ๋ณธ๊ฒ์ฌ์์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง์ฐ๋ น๊ณผ์ฑ๋ณ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง์ญ์๊ณ ๋ คํ์ฌ์ ๊ตญ์ฃผ์๋์์์์ด 6,800์ฌ๋ช ์๋์์ผ๋กํ์คํ์๋ฃ์์ง์์ํ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๋ฌธ์ ์ธ์ด๋ก ์ ์ง์๊ณผ์ธก์ ํ์ ์ธ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผํ ๋๋กํ์ฌ์ฐ๋ น๋ณ๋ก์ ์ ํ์ ๋ต๋ฅ ๊ณผ๋ณ๋ณ๋ ฅ์๊ฐ์ถ๊ณ ์ฑ์ฐจ๋ฐ์ง์ญ์ฐจ๊ฐ์๋๋ฌธํญ๋ค๋ง์์ ์ ํ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒ์ ์ ๋์ต์ข ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์์์๋์ธก์ ํ์ ๋์ด๋๋ชจ์์๋ฐ๋ผ์ฌ๋ฐฐ์ดํ์๋ค. ์ด๋์ด๋ก ์ ์ธ๊ทผ๊ฑฐ์์ํด์์์ํ๋๋ฌธํญ๋ค์ด์๋์ธก์ ํ๋ ค๊ณ ํ๋์ ์ฌ์ ์ธํน์ฑ (latent trait) ์์ ํํ๊ฒ์ธก์ ํ๋ ค๋ฉด์ด๋ก ์ ์ธ์์๋ฟ์๋๋ผ์ธก์ ํ์ ์์๋๊ฐ์ด๊ณ ๋ ค๋์ด์ผํ๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค. REVT์๊ฐ๋ฐ์ด๊ธฐ์์ ์ ๋๋ฌธํญ๋ค์์ด๋ก ์ ์ผ๋ก๋ฌธํญ์์ ํฉํ์ฐ๋ น๋๋ฅผ๊ณ ๋ คํ์ฌ๊ฐ๋ฐํ๊ธฐ๋๋ฌธ์๋ฌธํญ๋ฐฐ์ด์์๋์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์์์๊ทผ๊ฑฐํ๋ค๊ณ ๋ณผ์์๋ค. ์๋ฅผ๋ค๋ฉด, ์ฑ์ธ์์ดํ๋ ฅ์์ธก์ ํ๊ธฐ์์ ํฉํ๋ฌธํญ๋ค์์ ์ฒด๊ฒ์ฌ์์๋ท๋ถ๋ถ์๋ฐฐ์ดํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ผ์์ฑ์ธ์ด๋์ด์์ธ์ ํ์ฐ๋ น๋์์ดํ๋ ฅ์์ ํํ๊ฒ์ค์ฐจ์๊ฑฐ๋์๊ฒ์ถ์ ํ ์์๋๋ฐ๋ฉด์, 6์ธ์ ์์๊ฐ์ด๋ฎ์์ฐ๋ น์ํผํ์์๊ฒ๋๊ฒ์ฌ์๋ท๋ถ๋ถ๋ฌธํญ๋ค์๋งค์ฐ์ด๋ ค์์์ธก์ ์์ค์ฐจ๊ฐํฌ๊ฒ๋ํ๋๋ค. ์ฆ, ๋ฌธํญ์์ธ์ด๋ฐ๋ฌ๊ณผ๊ฐ์ด์ด๋ค์์ฑ์๋ฐ๋ฌ์์ผ๋ก๋ฐฐ์ดํ๋ค๋๊ฒ์๋ฌธํญ์ด์ธก์ ํ๋ ค๋์์ฑ์๋์ด๋์์ผ๋ก๋ฐฐ์ดํ๋ค๋์๋ฏธ๋ฅผ๊ฐ๋๋ค. ์ด๋ฅผ์ํด์ ๋ฌธํญ๋ฐฐ์ด์๋ฌธํญ์์ด๋ ค์ด์ ๋๋ฅผ๋ํ๋ด๋๋์ด๋๋ชจ์์ธ๋ฌธํญ์์ธก์ ํ์ ์ธ์์ฑ์์ํด์ฌ๋ฐฐ์ด๋์ด์ผํ๋ค. ์ด๋ฌํ์ ๋ค์๊ณ ๋ คํ์ฌ๋ณธ๊ฒ์ฌ์๊ฒฐ๊ณผ๋ถ์์ดํ์์ต์ข ์ ์ผ๋ก์ ์ ๋๋ฌธํญ๋ค์๋ค์๋ฌธํญ๋ฐ์์ด๋ก ์๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ์ธก์ ํ์ ๋์ด๋๋ชจ์์๋ฐ๋ผ์์๋ฅผ๊ฒฐ์ ํ์๋ค. ์ต์ข ์ ์ผ๋ก์ ์ ๋ REVT์๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ดํํ์ฌ๋ณ๋ก๋ถ์ํ์๋, REVT-R๊ณผ REVT-E๊ฐ๊ฐ๊ฐ๋ช ์ฌ 53, 57%, ๋์ฌ 37, 31% ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋ถ์ฌ 10, 11% ๋ก๋ํ๋ฌ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ง์ดํ์ํ์ฌ๋ณ๋น์จ์๋ถ์ํ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ์์์์๊ท ๋จ์ค์ง ์ง๊ธฐํธ (1998) ๋์ฐ๋ฆฌ 41
์ธ์ด์ฒญ๊ฐ์ฅ์ ์ฐ๊ตฌ 2009;14;34-45 ๋ง์ดํ๋น๋์ฐ๊ตฌ๋ค์์์ ์๋์ฐ์ถ๋น๋ 7์ด์์ดํ๋ค์ํ์ฌ๋ณ๋น์จ์์ ์ํ์๋ค. ์ ์๋์ฐ๊ตฌ๋ค์์ฃผ๋ก์ฌ์ ์ด๋๊ต๊ณผ์๋ฑ๊ต์ก์ฉ์๋ฃ์๊ฐ์๋ฌธ์ด๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก๋ถ์ํ์๋ฃ์์ผ๋ฉฐ, ์ ์๋์๋ฃ์ค์ฐ์ธ๋ง๋ญ์น์๋ฃ๋ง์ด๋ฌธ์ด์ค์ฌ์๊ตฌ์ด์๋ฃ๊ฐ์ฝ๊ฐ์ถ๊ฐ๋์ด๋ถ์๋์๋ฃ์๋ค. ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์์๋ณด๊ณ ๋์ดํํ์ฌ๋ณ๋น์จ์์ฐ๊ตฌ๋ค์๋ฐ๋ผ์ฐจ์ด๋ฅผ๋ณด์์ผ๋, ๋๋ต์ ์ผ๋ก๋ช ์ฌ์ฝ 50~70%, ๋์ฌ์ฝ 10~26%, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ ๋ถ์ฌ์ฝ 9~17% ์ฌ์ด๋ก๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์์ฐจ์ด๋์ฐ๊ตฌ๋ค๊ฐ์๋ถ์์๋ฃ์ํ์ฌ๋ณ์ ์๊ฐ๋ค๋ฅธ๊ฒ์์๊ธฐ์ธํ๊ฒ์ผ๋ก๋ณด์ธ๋ค. REVT์๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฐํ ๊ณผ๊ฐ์ด๋์์์๋ฏธ๊ฐ์๋์ดํ๋ค์๋ฌธ๋ฒ์ ํ์ฌ๊ฐ๋ช ์ฌ๋ผํ๋๋ผ๋์ดํ์์๋ฏธ์์ฒด๊ฐ๋์์๋ํ๋ด๊ธฐ๋๋ฌธ์ ๊ฐํํ๋ค ์๊ฐ์ด ~ํ๋ค ์ํํ๋ฅผ์ทจํ์ฌ๋์ฌ๋ก๋ถ๋ฅํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ REVT์ํฌํจ๋๋์ฌ์๋น์จ์ด์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค๊ณผ๋น๊ตํ์๋๋๊ฒ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค. ๋์ฌ๋ก๋ถ๋ฅํ ~ํ๋ค ์์ดํ๋ค์๋ช ์ฌ๋ก๋ถ๋ฅํ๋ฉด REVT-R๊ณผ REVT-E๊ฐ๊ฐ๊ฐ์ฐจ๋ก๋๋ก๋์ฌ์๋น์จ์ด 16% ์ 18% ๋ก์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์์๋ณด๊ณ ๋์ฐ๋ฆฌ๋ง์ดํ์ฌ์ฉ๋น๋์์ ์ ํ๋น์จ์๋ํ๋๋ค. ๊ทธ์ด์ธ์๋ช ์ฌ์ํ๋ถ์ฌ์๋น์จ๋์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์๋ช ์ฌ์ํ๋ถ์ฌ์ํ์ฌ๋ณ์ฐ์ถ๋น์จ๋ฒ์ฃผ๋ด์์ํ๋๊ฒ์ผ๋ก๋ํ๋ฌ๋ค. REVT๋๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ๋ฅผ์ฌ์ฉํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ด๋ค. REVT-R์ํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ 4๊ฐ์๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ์ค์์๋ชฉํ์ดํ๋ฅผ๋ํ๋ด๋๊ทธ๋ฆผ์์ ํํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ฉฐ, REVT-E๋ํผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ๊ทธ๋ฆผ์๋ณด๊ณ ๋ชฉํ์ดํ๋ฅผ์ฐ์ถํ ๋ก์ ๋ํ๋๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ๊ฒ์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์ํน์ฑ์๋ฌธํญ๋ณ๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ์ํ๋น๋๊ฐ๋งค์ฐ์ค์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์์ฐ๊ตฌ์๋ค์๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ์ํ๋น๋๋ฅผ๋์ด๊ธฐ์ํ์ฌ๊ฐ๋ฐ์ด๊ธฐ์์ผ์ฐจ์ ์ผ๋ก๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ์๋ํํ๋น๋๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์ฌ๋ชฉํ๋ฌธํญ์ด๋๋ณด๊ธฐ๋ฌธํญ์๋ํ๋ด๊ธฐ์๋ถ์ ์ ํ๊ฑฐ๋๋ชจํธํ๊ทธ๋ฆผ๋ค์๊ฐ๋ฅํ๋ฐฐ์ ํ์๋ค. ๋ํ์๋น๊ฒ์ฌ์์ธก์ ํ์ ๊ฒฐ๊ณผ์๊ฒ์ฌ์๋ค๊ณผ์ฐ๊ตฌ์๋ค์์๊ฒฌ์์๋ ดํ์ฌ์์ ๋ณด์ํ๊ทธ๋ฆผ์๋ฃ๋ฅผ์ฌ์ฉํ์ฌ๋ณธ๊ฒ์ฌ๋ฅผ์ค์ํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ฅผ์ฌ์ฉํ์ฌ์ธ๊ฐ์์์ฑ์์ธก์ ํ๊ฒฐ๊ณผ์๋ํ๋ฏฟ์์์ฒซ์งธ, ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐ์ธก์ ํ๋ ค๊ณ ํ์์ฑ์์ ๋๋ก์ธก์ ํ์๋๊ฐํ๋์ ๊ณผ๋์งธ, ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ผ๊ด์ ์ธ๊ฐํ๋์ ์๋ฌ๋ ค์๋ค. ์ ์๊ฐ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ํ๋น์ฑ์๊ดํ๋ฌธ์ ์ด๋ฉฐ, ํ์๊ฐ์ ๋ขฐ์ฑ์๋ํ๋ฌธ์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๊ฐ๋ฐํ์๋ฐ๋์๊ฒ์ฆ๋์ด์ผํ๋๊ฒ์ด์ด๋๊ฐ์ง์ด๋ฉฐ, ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋์ด์ค REVT์์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ์๋ค. ์์๊ธฐ์ ํ๋ฐ์๊ฐ์ด์ ๋ขฐ๋๋์ธก์ ์์ผ๊ด์ฑ์๋ํ๋ฌธ์ ๋ก, ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐ๋์ผํ๋์์๋ฅผ์ธก์ ํจ์๋๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋งค๋ฒ๋ค๋ฅธ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ๋์ถ๋๊ฑฐ๋๋๋๊ฒ์ฌ์์๋ฐ๋ผ๋ค๋ฅธ์ ์๊ฐ๋์จ๋ค๋ฉด์ด๋์ด๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๊ฐ์ ๋ขฐํ ์์์์๋ณด์ฌ์ฃผ๋๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์๋๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ๊ณผ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ธก์ ์์ผ๊ด์ฑ์๋ํ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ์ถ์ ํ์๋ค. ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๋ด์ ์ผ๊ด์ฑ์๊ฒ์ฆํ๊ธฐ์ํด์๋์ต์ข ์ผ๋ก๋ฐฐ์ด๋๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์๋ฐ์ผ๋ก๋๋ํ๊ฐ๊ฐ์๋ ๋ฆฝ์ ์ฒ๋๋ก๋ณด๊ณ ๋์ธก์ ์น๊ฐ์์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ๋ถ์ํ์๊ณ , ๊ฒ์ฌ์๊ฐ์ธก์ ์์ผ๊ด์ฑ์์ถ์ ํ๊ธฐ์ํด์ ๋ณธ๊ฒ์ฌ๋์์์ค์์์ฐ๋ น๋จ๊ณ๋ณ๋ก์ผ๋ถ๋ฅผ์ ์ ํ์ฌ 2์ฃผ์ด๋ด์๊ฐ๊ฒฉ์๋๊ณ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ๋๋ฒ์ค์ํ์ฌ๋์ธก์ ์น๊ฐ์์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ๋ถ์ํ์๋ค. ๋์ ๋ขฐ๋์ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ ์ฐ๋ น๋จ๊ณ๋ณ์ ๋ขฐ๋์ง์๊ฐํต๊ณ์ ์ผ๋ก์ ์ํ๊ฒ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ง์๊ฐ REVT-R์ด.823, REVT-E๊ฐ.855๋ก๋น๊ต์ ๋๊ฒ์ฐ์ถ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ถ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์ง์๋ REVT-R์.884, REVT-E๋.940๋ก์๋นํ๋๊ฒ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ค๋ฑ๊ธฐ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋๊ฐ์๋์ ์ผ๋ก๋ค๋ฅธ์ฐ๋ น๋์๋นํด๋ฎ๊ฒ์ถ์ ๋๊ฒ์ํ์ฐ๋ น๋์๋นํด๊ฒ์ฌ์์ ์คํํ๋๋ก์ํ์ง์๋ํด๋น์ฐ๋ น๋์ฒญ์๋ ๋ค์ํน์ฑ์ผ๋ก์ธํ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ์ ๋ขฐ๋์ง์๊ฐ๋๊ฒ์ฐ์ถ๋๊ฒ์๊ฒ์ฌ์๋ฐ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์ผ๊ด์ฑ์ด๋๋ค๋๊ฒ์์๋ฏธํ๋ค. ์ ๋ขฐ๋๋๊ฐ์ข ์ฌ๋ฆฌ๊ฒ์ฌ์์ํ์์ ์ผ๋ก์์ฒญ๋๋์ธก์ ํ์ ์ธํน์ง์ด๊ธฐ๋๋ฌธ์๊ท์ค์์ ์ํด์ผํ ๊ฒ์ฌ์ฒ๋์์๋๊ฐ์ฅ๊ธฐ์ด์ ์ผ๋กํ๋ณด๋์ด์ผํ ํ์์์์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ REVT๋์ฐ๋ฆฌ๋ง์์์ฉ์ดํ๋ ฅ๋ฐํํ์ดํ๋ ฅ์๊ฒ์ฌํ๋์ฒ๋์ํ์คํ๋ฅผ์ํํ์์์๋ฅผ๊ฐ์ถ์๋ค๊ณ ํ๊ฒ ๋ค. ์ด์์์ REVT๋์ธก์ ํ์ ์ผ๊ด์ฑ์์ถฉ๋ถํํ๋ณดํ์ ์ฐ๋ น๋จ์์ํ์คํ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์์ด์ ์ฆ๋์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ REVT๋์์ผ๋ก์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์ฐ๊ตฌ๋์ธ์ด์น๋ฃ์์ํ์ฅ๋๋๊ต์กํ์ฅ์์ํ์ฉ๊ฐ์น์์์๊ฐ๋งค์ฐํฌ๋ค๊ณ ํ๊ฒ ๋ค. ํนํํ๋ น๊ธฐ๋ฐ์ฑ์ธ์์ธ์ด๋ฐ๋ฌ์๋ํ๊ธฐ์ด๋ฐ์์์๋ฃ๊ฐ๋งค์ฐ๋ถ์กฑํ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ํ์ค์์ REVT ๋ฅผํ์ฉํ์ด๋ค์์ญ์์์ํ์์ฐ๊ตฌ๋ค์ดํ๋ฐํ์ด๋ฃจ์ง๋ฆฌ๋ผ๊ธฐ๋ํ๋ค. REVT์๋ฌธํญ์ํ๋น๋์๋ค๋ฅธ๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ๋ค๊ณผ์์๊ด์๋ํํ๋น๋์ฐ๊ตฌ๋์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๊ตฌ์ด์๋ฃ๋ฅผ๋ฐํ์ผ๋กํ๋น๊ต์ฐ๊ตฌ๋ํ์ํ๋ค. ๋ํ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์์์ ๋ฐ์ ์ธ์ฌ๊ฒ์ฌ์ ๋ขฐ๋์๋ฐ๋ถ์ ๋ขฐ๋๊ฐ์๋นํ๋๊ฒ์ถ์ ๋์์ผ๋, ์ต์ข ์ ์ผ๋ก๊ฒ์ฌ๋๊ตฌ์ํฌํจ๋ ๋ฌธํญ๋ค๋ง์๊ฐ 42
๊น์ํ ํ๊ฒฝํ ๊น๊ฒฝํฌ / ์์ฉ ํํ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ (Receptive and Expressive Vocabulary Test: REVT) ์๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ ์ง๊ณ ์ถ์ ํ์ ๋ขฐ๋๊ฐ์๋๋์ ์๊ฐ์ํ ๋์ต์ข ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ์์ฌ์ฉํ์ ๋ขฐ๋์ฐ๊ตฌ๋ํ์ํ๋ค. REVT์๊ฐ๋ฐ์ด๊ธฐ (2000๋ ) ์์ฐ๋ฆฌ๋ง์๊ตฌ์ด์ฌ์ฉ์๋ํ๋ฌธํ์ด๋ถ์กฑ์ผ๋ก์ธํ์ฌ๋๋ถ๋ถ๋ฌธ์ด์๋ฃ์๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ์ด๊ธฐ๊ฒ์ฌ๋ฌธํญ๋ค์๊ฐ๋ฐ์ด์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค๋์ ๊ณผ, ๊ฒ์ฌ์ดํ๋ค์ด์ด๊ธฐ์ ์ ์ดํ์๊ทผ 10๋ ์ด๊ฒฝ๊ณผ๋์๋ค๋์ ์ REVT์์ ํ์ ์ด๋ค. ์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ ๊น์ํ (2002). ์๋์ธ์ด์ฅ์ ์์ง๋จ๋ฐ์น๋ฃ. ์์ธ : ํ์ง์ฌ. ๊นํฅํฌ ๋๋๋ ฌ (1997). ํ๊ตญํ๋ณด์คํค์ด๋ฆ๋๊ธฐ๊ฒ์ฌ (K-BNT). ์์ธ : ํ์ง์ฌ. ๊นํฅํฌ ๋๋๋ ฌ (2007). ์๋์ฉํ๊ตญํ๋ณด์คํค์ด๋ฆ๋๊ธฐ๊ฒ์ฌ (K-BNT-C). ์์ธ : ํ์ง์ฌ. ๊นํฅ๊ท ๊ฐ๋ฒ๋ชจ (2000). ํ๊ตญ์ดํํ์๋ฐ์ดํ์ฌ์ฉ๋น๋์๋ถ์ 1. ์์ธ : ๊ณ ๋ ค๋ํ๊ต๋ฏผ์กฑ๋ฌธํ์ฐ๊ตฌ์. ๊ตญ๋ฆฝ๊ตญ์ด์ฐ๊ตฌ์ (2000). ๊ต๊ณผ์์ดํ์์กฐ์ฌ๋จ์์ฐ๊ตฌ : ์ด๋ฑํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก. ์์ธ : ๊ตญ๋ฆฝ๊ตญ์ด์ฐ๊ตฌ์. ๊น์์ (1995), ๊ตญ๋ฏผํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์์ดํ์คํ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ : 3 4ํ๋ ์ฝ๊ธฐ ๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก. ๊ฑด๊ตญ๋ํ๊ต๊ต์ก๋ํ์์์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. ๊น์ํ ์ฅํ์ฑ ์์ ์ ๋ฐฑํ์ (1994). ๊ทธ๋ฆผ์ดํ๋ ฅ๊ฒ์ฌ. ์์ธ : ์์ธ์ฅ์ ์ธ์ข ํฉ๋ณต์ง๊ด. ๊น์ ์ฐ (1999). ์ด๋ฑํ๊ต์ ํ๋ ์ดํ๋ถ์์ํตํ์ดํ์ง๋๋ฐฉ์์ฐ๊ตฌ : ์ 6 ์ฐจ๊ต์ก๊ณผ์ : 1 2 ํ๋ ๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก. ์ธํ๋ํ๊ต๊ต์ก๋ํ์์์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. ๊นํฌ์ง (1990). ์คํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์ดํ์ํน์ฑ์๊ดํ์ฐ๊ตฌ. ์๊ตญ์ด๊ต์ก, 46, 1-48. ๋ฌธํ๊ด๊ด๋ถ (1999). ๊ต๊ณผ์์์ดํ๋ถ์์ฐ๊ตฌ : ์ด๋ฑํ๊ต๊ต๊ณผ์๋ฅผ๋์์ผ๋ก. ์์ธ : ๋ฌธํ๊ด๊ด๋ถ. ์ฑํ์ (1996). ํ๋น๋์์ ๋ขฐ๋. ์์ธ : ์์์. ์์๊ท ๋จ์ค์ง ์ง๊ธฐํธ (1998). ํ๊ตญ์ด๊ต์ก์์ํ๊ธฐ์ด ์ดํ์ ์ 1: ๊ธฐ์ด์ดํ๋น๋์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ. ์์ธ : ๋ฌธํ๊ด๊ด๋ถ. ์ค๋ฏธ์ (1999). ๊ตญ์ด์๊ธฐ์ด์ดํ์ ์ ์๋ํ์ฐ๊ตฌ : ์ ์ฒด์์ญ์์ดํ๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก. ๊ณ ๋ ค๋ํ๊ต๋ํ์์์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. ์ด์ฐ์ญ ๊ถ๊ฒฝ์ ์ ์ธ์ค (1980). ํ๊ตญ์๋์์ดํ๋ฐ๋ฌ์ฐ๊ตฌ (1). ์์ธ : ํ๊ตญ๊ต์ก๊ฐ๋ฐ์. ์ด์์ (1993), ๊ตญ๋ฏผํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์์ดํ์๊ดํ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ : 3 4 ํ๋ ๊ตญ์ด์ฝ๊ธฐ๊ต๊ณผ์๋ฅผ์ค์ฌ์ผ๋ก. ์ค์๋ํ๊ต๊ต์ก๋ํ์์์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. ์ด์ถฉ์ฐ (1992). ๊ตญ์ด๊ต์ก์ฉ์ดํ์ฐ๊ตฌ : ๊ตญ๋ฏผํ๊ต, ์คํ๊ต๊ตญ์ด๊ณผ๊ต์ก์ฉ์ดํ์ ์ ์์ค์ฌ์ผ๋ก. ์์ธ๋ํ๊ต๋ํ์๋ฐ์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. ์ด์ถฉ์ฐ (1994). ํ๊ตญ์ด๊ต์ก์ฉ์ดํ์ฐ๊ตฌ. ์์ธ : ๊ตญํ์๋ฃ์. ์์ง๋ฃก (1991). ๊ตญ์ด์๊ธฐ์ด์ดํ์๋ํ์ฐ๊ตฌ. ๊ตญ์ด๊ต์ก์ฐ๊ตฌ, 23, 87-131. ์กฐ์ฒ ์ (1996). ๊ณ ๋ฑํ๊ต๊ตญ์ด๊ต๊ณผ์์ดํ์ฐ๊ตฌ. ๊ฒฝ๋จ๋ํ๊ต๊ต์ก๋ํ์์์ฌํ์๋ ผ๋ฌธ. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1981). Peabody Picture Vocabulary Test-Revised. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1997). Peabody Picture Vocabulary Test- Third Edition. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1997). Expressive Vocabulary Test. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (2006). Expressive Vocabulary Test-2. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (2006). Peabody Picture Vocabulary Test-Fourth Edition. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Hoff, E.(2005). Language development (3rd ed.). Belmont, CA: Thompson Wadsworth. Miller, G. A., & Gildea, P. M. (1987). How children learn words. Scientific American, 257, 94-99. 43
Korean Journal of Communication Disorders 2009;14;34-45 ABSTRACT Content and Reliability Analyses of the Receptive and Expressive Vocabulary Test (REVT) Young Tae Kim a, Gyung Hun Hong b Kyung Hee Kim c a Department of Special Education & Interdisciplinary Program of Communication Disorders, Ewha Womans University, Seoul, Korea b Department of Communication Disorders, Korea Nazarene University, Cheonan, Korea c Korea Institute curriculum & Evaluation, Seoul, Korea Correspondence to Prof. Young Tae Kim, PhD, Department of Special Education & Interdisciplinary Program of Communication Disorders, Ewha Womans University, 11-1 Daehyun-dong, Seodaemun-gu, Seoul, Korea e-mail: youngtae@cup.ac.kr tel.: +82 2 3277 2410 Background & Objectives: The purpose of this study was to analyze the content and reliability of the REVT. Methods: The REVT was developed to assess receptive and expressive vocabulary abilities from infants to adults. Items were developed based on Korean vocabulary and language development literature, as well as from two pilot studies. Approximately 6,800 total subjects participated in the pilot studies and the norm study. The REVT items were arranged based on difficulty level. The items were selected based on the level of correct response and discrimination. There were no differences in these items between genders. For reliability analyses, test-retest reliability and split-half reliability were examined. Results: The results of this study were as follows: (1) The REVT provided normative data to assess the receptive and expressive vocabulary abilities from infants to adults. (2) There was a significant relationship between the first test and the retest scores in both the receptive and the expressive vocabulary tests. (3) The correlation between the two tests separated by the split-half method also showed significant reliability. Discussion & Conclusion: The results showed that REVT was a reliable instrument to assess vocabulary abilities from infants to adults. For this reason, it could be useful in both clinical and educational fields. (Korean Journal of Communication Disorders 2009;14;34-45) Key Words: Receptive Expressive Vocabulary Test, REVT, Reliability REFERENCES Cho, C. W. (1996). The study of Korean language schoolbooks in the high schools. Unpublished master s thesis. Gyungnam National University, Gyungnam. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1997). Expressive Vocabulary Test. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (2006). Expressive Vocabulary Test-2. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (2006). Peabody Picture Vocabulary Test-Fourth Edition. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1981). Peabody Picture Vocabulary Test-Revised. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Dunn, L. M., & Dunn, L. M. (1997). Peabody Picture Vocabulary Test-Third Edition. Circle Pines, MN: American Guildance Service. Hoff, E.(2005). Language development (3rd ed.). Belmont, CA: Thompson Wadsworth. Im, J. R. (1991). The study of the basic vocabularies in Korean Language. Korean Language Education Study, 23, 87-131. Kim, H. G., & Kang, B. M. (2000). The frequencies in the use of Korean morphemes and vocabularies. Seoul: Institute of Korean Culture. Kim, H. J. (1990). Characteristics of vocabularies in the middle schools Korean language schoolbooks. New Korean Language Education, 46, 1-48. Kim, H., & Na, D. (1997). Korean version-boston Naming Test. Seoul: Hakjisa. * This work was supported by Seoul Community Rehabilitation Center research grant. Received March 26, 2009 Final revision received March 13, 2009 Accepted March 17, 2009. c 2009 The Korean Academy of Speech-Language Pathology and Audiology http://www.kasa1986.or.kr 44
Kim, Hong & Kim / Content and Reliability Analyses of the Receptive and Expressive Vocabulary Test (REVT) Kim, H., & Na, D. (2007). Korean version-boston Naming Test for Children. Seoul: Hakjisa. Kim, J. W. (1999). Korean vocabulary instruction by analyses of Korean primary schools textbooks. Unpublished master s thesis. Inha University, Incheon. Kim, Y. T. (2002). Assessment and treatment of language disordered children. Seoul: Hakjisa. Kim, Y. T., Jang, H. S., Im, S. S., & Baek, H. J. (1996). Picture Vocabulary Test. Seoul: Seoul Community Rehabilitation Center. Kim. S. S. (1995). The study of vocabulary uses in the primary schools Korean language schoolbooks. Unpublished master s thesis. Kunkuk University, Seoul. Lee, C. W. (1992). The study of educational vocabularies in Korean language. Unpublished doctoral dissertation. Lee, C. W. (1994). The study of educational vocabularies in Korean language: Selecting for the primary and middle schoolbooks. Unpublished doctoral dissertation. Seoul National University, Seoul. Lee, Y. J. (1993). The study of vocabularies in the primary schools Korean language schoolbooks. Unpublished master s thesis. Chungang University, Seoul. Lee, Y. S., Kwan, K. A., & Jung, I. S. (1980). The study of Korean children s vocabulary development 1. Seoul: The KEDI. Miller, G. A., & Gildea, P. M. (1987). How children learn words. Scientific American, 257, 94-99. Ministry of Cultural and Tourism (1999). Analyses of Korean primary schools schoolbooks. Seoul: Author. Oh, M. J.(1999). The study of the selecting basic vocabularies in Korean language. Unpublished master s thesis. Korea University, Seoul. Suh, S. K., Nam, Y. J., & Jin, K. H. (1998). The study of the basic vocabularies for Korean language education 1. Seoul: Ministry of Cultural and Tourism. Sung, T. J. (1996). Validity and Reliability. Seoul: Yangseowon Publishing. The National Institute of the Korean Language (2000). Korean postpositions in the primary schools Korean language schoolbooks. Seoul: Author. 45